-sauna zou heilzamer zijn voor de spieren
rt
179
1.59
1.99
3J
Gehandicapte heeft snel
baat bij stippendieet
s;aSil
^volkingsonderzoek
tan sterfte door
'°ngkanker verminderen
Methode De Hondsberg kan levensreddend zijn
Afwasmachine
'Aids-virus varieert in
mate van agressiviteit'
Zaad Indiase boom blijkt
een goede waterzuiveraar
nt.)
843
ant
ner
dienstplicht?
GeldBingo
ïandelstaaf
toomboter
anketstavcn
Hoogleraar waarschuwt
voor de gevolgen van
beperking psychiatrie
ODIG?
Wij verzoeken
LIJF LEVEN
F3
Diversen
bruiloften Partijen
ïle2s^t7^fHe~
Schoorsteenvege^
't Zanddorp fl
Tel. 01180-15497
ter amandelspeculaas 100
Kleutertaai
tagenamer
Rode lamp
Valse verwachtingen
uten kleerhangers
Buroset 5-delig
'_1
MARKT
Verkeer
Eurodisney
BUITENDIJK
EMBER 1995
3n
'iLiiddeling
lblemen.
'4
noeven
ireikbaar
Veek.
0,20/min
X 5;
altijd te antwoorden
doen° Werkeliik ta
Heer 66
aan linker
aan linker been W
dame. Doel om samel.
f"ine relatie op te
Br.o.nr. 2049.
krijgt concurrentie
WOENSDAG 20 SEPTEMBER 1995
I Feesten op maat, ook thema-aw
'pche zalen bij Korenmolen in Bavi
r vriendelijke prijzen, ook busvei
d voor bezichtiging en afsprak®
|week-end, inl. 01613-2491
Iedere woensda
voor
t carte en
Irs. tegen
■en.
117.00-
ïoe. van
Tan 17.30
111.00-
Isloten.
.Tel.
forspelt
stiani
tomst.
Éneuzen.
,nventionele sauna
jl concurrentie gekre
un de infrarood-
Een nieuw type
ma' dat dankzij infra-
lampen nog beter
inwerken op de spie-
In Azië is het een ra-
Ook Nederland loopt
Joketen, aanv
20.00u. Café St. Cecilia'
Nieuw Namen
Utrechtse Juristen g|
houdt u uit dienst ooi
in R'dam-Eindhovbn
Tel. 030-332905 tot 21.00»
Hoofdprijs 600,-
Café de Smidse, Clinog.
Aanv.20.00u
Idelspijs, 250 gr.
100% amandelspijs, 250 gr. 1» J)
st. a 150 gr.
500 gr.
mi voor.
Anja Sparidaans
jas zweren bij een regelma-
junabad. Het zou heilzaam
voor lichaam en geest. On-
iivloed van de gezondheids
paan frequente bezoekers
lopenbare sauna's er steeds
Ijl toe over om in eigen huis
sauna te bouwen,
in toe ging dat gepaard met
je investeringen, omdat voor
sauna bijvoorbeeld kracht-
10 moet worden aangelegd,
adien neemt een gemiddel-
jabine behoorlijk wat plaats
sloopt de energierekening
je komst van een huissauna
M op. Deze nadelen houden
jwat saunaliefhebbers tegen
jot de aanschaf van een eigen
ae over te gaan.
tdit nieuw type sauna, de in-
nwd-sauna's, zou met deze
jilen worden afgerekend. De-
auna werkt op 220 volt net-
lining en er wordt al een zelf-
a-tweepersoons-cabine ge
nré die slechts één vierkante
iir beslaat. Bovendien zou de
b zuiniger zijn in gebruik,
it er in plaats van een uur
11 worden volstaan met tien
Wen opwarmtijd.
at dat is volgens producent
Royal in Volkel niet de
iangrijkste reden waarom de
èrlandse saunaliefhebber
trés vaker voor een infrarood-
ata sauna kiest. „De omge-
zjstemperatuur is met veertig
graden Celsius een
ti aangenamer dan die in de
aditionele sauna"aldus direc-
iPetervan den Hoogen. „Die
3/iamelijk worden opgestookt
graden Celsius en veel
krijgen dan last van
Mialingsstoornissen en hart-
ippingen. Ook het verplichte
Wen nadien in een ijskoud
liwordt niet door iedereen als
aitig ervaren."
Et dit aspect heeft zowel bij
ïSauna Alliance als bij de Ne-
De omgevingstemperatuur in de infrarood-cabine is met veertig tot zestig graden Celsius een stuk aangenamer dan die in de traditio
nele sauna. foto marc bolsius
derlandse Sauna Vereniging - in
beide organisaties zijn openbare
saunabedrijven verenigd- ver
ontwaardiging opgeroepen.
„Een cabine mag pas sauna he
ten als de temperatuur tot rond
de honderd graden wordt opge
stookt", stelt voorzitter Oele van
de Sauna Alliance. Volgens hem
is ook de uitwerking van deze in
frarood-cabine niet vergelijk
baar met het verkwikkende ef
fect van de sauna. „Juist de af
wisseling van extreme hitte en
koude zorgt ervoor dat de
bloedsomloop wordt geacti
veerd. Dat haal je niet met lage
re temperaturen."
Van den Hoogen ontkent dat de
lagere temperatuur ten koste zou
gaan van het ontspannende ef
fect. „De infrarood-sauna werkt
met infraroodstralers. Het voor
deel van stralingswarmte is dat
het direct het lichaam opwarmt,
zonder de omgevingstempera
tuur onaangenaam hoog op te
drijven. Dit leidt zelfs tot een
groter vochtverlies van het li
chaam."
De infrarood-sauna heeft in
plaats van een centrale kachel,
meerdere infrarood-stralers die
verspreid zijn over de cabine. Zo
wordt het lichaam aan alle kan
ten verwarmd. De cabine is ge
maakt van cederhout, dat de in-
frarood-stralen weerkaatst.
Het principe van dit type sauna
berust op dat van de bekende in-
frarood-lamp, waaraan al de
cennia lang een genezende en
ontspannende werking wordt
toegeschreven. Volgens Van den
Hoogen berust daarin ook de
meerwaarde van deze sauna.
„Infrarood verwarmt niet alleen
de huid, maar dringt door tot
diep in de spieren, die zodoende
opgewarmd en soepel worden.
Zeker voor degenen die last heb
ben van spier- en gewrichtspij
nen is een infrarood-sauna heil
zamer dan de tradionele sauna."
Volgens hem schaffen veel kuur
oorden, therapeuten, sportcen
tra en particulieren die de sauna
gebruiken voor zelfmedicatie om
die reden een dergelijk type sau
na aan. Ook steeds meer openba
re sauna's schaffen een infra
rood-cabine aan.
Mevrouw Schaake van de Ne
derlandse Sauna Vereniging be
vestigt dat de vraag van gasten
naar de infrarood-sauna toe
neemt. „Enkele van onze leden
hebben onder invloed daarvan
een cabine aangeschaft. Als ex
traatje voor de saunagasten.
Maar er is geen sprake van dat
we volledig over gaan schakelen
op dit nieuwe systeem."
De vereniging wijst de gebrui
kers er overigens op dat er van
deze cabine geen 'wonderbaar
lijke genezingen' te verwachten
zijn. Schaake: „Bekend is dat
warmte heilzaam is voor bepaal
de aandoeningen als reuma.
Maar sommige fabrikanten van
infrarood-cabines gaan wel erg
ver in hun promotiecampagne,
waarin ze stellen dat de cabine
zelfs heilzaam is bij ongeneeslij
ke ziektes. Zo worden valse ver
wachtingen geschapen."
De heer Oele van de Sauna Alli
ance is veel stelliger in zijn me
ning. „Een infrarood-cabine
hoort niet thuis in een saunabe-
drijf. Ik heb van nog geen enkel
bedrijf dat bij ons is aangesloten
gehoord dat ze voornemens zijn
om een dergelijke cabine aan te
schaffen."
I zonder broeklat -beukenkleur
- perforator - nietmachine met nietjes
ontnieter - plakbandhouder
-plakband
Amsterdam (anp) - Als de toe-
fang tot gespecialiseerde gees-
Wijke gezondheidszorg be-
Joeilijkt wordt, gaan mensen
to zelf vinden dat ze profes
sionele hulp nodig hebben,
'aar toch naar op zoek. Het
ftvolg is dat ze terecht komen
np plaatsen waar de deskun
digheid in het geding is, of ze
'aten zich op een wachtlijst
»tten.
Kj Riagg's en poliklinieken
njn al groeiende wachtlijsten
te zien.
J'e waarschuwing deed prof.
"S- A. Schene vrijdag bij de
aanvaarding van de leerstoel
ambulante geestelijke gezond
heidszorg aan de Universiteit
,Jn Amsterdam. Schene is
Psychiater en universitair
hoofddocent psychiatrie in het
Academisch Medisch Cen
trum.
aijn toespraak ging Schene
i °P de taak die minister
Borst van volksgezondheid in
gedachte heeft voor de huis
arts. Die zou niet alleen voor
specialistische hulp een poort
wachter moeten zijn, maar ook
voor de geestelijke hulpverle
ning.
De kersverse bijzonder hoog
leraar heeft daar zijn twijfels
bij. „Dat de geestelijke ge
zondheidszorg te maken krijgt
met een toename van proble
matiek waarvoor zij niet be
doeld zou zijn, kan uit onder
zoek niet worden opgemaakt."
Ook waarschuwde hij voor de
'wet van cumulatieve ellende'.
„Men realiseert zich vaak on
voldoende dat wat zo eenvou
dig lichtere problematiek
wordt genoemd, nogal eens
van kwaad tot erger wordt.
Dat het steeds meer levenster
reinen aantast en verwordt tot
multiple problematiek, die
zich steeds moeilijker laat ver
helpen."
,i dan 300 Aldi-markten in Nederland
'«km (anp) - Een bevolkingsonderzoek voor met name rokers en
iffid kan aantal mensen dat aan longkanker sterft met dui-
,#/r jaar verminderen. Als longkanker in een vroeg stadium
pr°p^ekti 's de kans dat de behandeling aanslaat groter. Dit stelt
ïtktp mus 'n zBn oratie waarmee hij vandaag de leerstoel long-
V0] aanvaardt aan de Vrije Universiteit in Amsterdam.
laa£j s Pos(nrus is roken nu nog gevaarlijker dan vroeger. Het ver
sa, nic°tinegehalte veroorzaakt een intensiever rookgedrag. Men-
IciueifnTfleer r°ken en dieper inhaleren om aan de portie nicotine te
(jarjhoeveelheid ingeademde kankerverwekkende stoffen is
>(st°r Poter. Bovendien zorgen filters voor verspreiding van klei-
hlied6I?m buitenste delen van de long.
'olgen overlijden jaarlijks meer dan 30.000 mensen aan de ge-
jjiundTroken- Meer dan de helft sterft aan een longaandoening.
Ufffde Ivan longkanker is moeilijk: slechts tien procent overleeft
kaul,. .n vÓf jaar. De beste behandelingsresultaten boeken artsen als
SttdskorteeilVr0e® stai^ium wordt ontdekt.
«erder j'S ^oor een nieuwe techniek mogelijk longkanker in een
Plicht1 te opdekken. Met een flexibele kijker in de luchtwe-
Wt Het vtt erkaatsin? z'^n kwaadaardige afwijkingen eerder zicht-
Patijat JU-ziekenhuis gaat de techniek binnenkort toepassen bij
kans aan® Z-^n 8enezen van keel- of longkanker, maar bij wie de
ezigis dat zich nieuwe kankerprocessen ontwikkelen.
Van onze verslaggever
Oisterwijk - De nieuwe af
slankmethode die het Oister-
wijkse instituut De Honds-
berg heeft ontwikkeld voor
verstandelijk gehandicapten
leidt tot opmerkelijk snelle
successen. Mensen met een
onverzadigbare eetlust als
gevolg van psychische of ge
netische stoornissen verlie
zen vaak al binnen een week
de eerste kilo's.
Het eetcontroleprogramma is
bedoeld voor verstandelijk ge
handicapten in het algemeen,
maar richt zich met name op de
groep die kampt met overge
wicht als gevolg van een gene
tisch bepaalde eetstoornis. Wie
bijvoorbeeld lijdt aan het syn
droom van Prader-Willi heeft
een niet te stillen honger en kan
zich letterlijk dood eten.
Dietiste José van Veen en ortho
pedagoge Sylvia Rasenberg van
het Oisterwijkse observatie- en
behandelinstituut gingen er bij
het ontwikkelen van de methode
van uit dat de betrokkene zelf
verantwoordelijk is voor zijn
eetgedrag.
Omdat moeilijk aan verstande
lijk gehandicapten uit te leggen
is wat kilocalorieën zijn, besloot
het tweetal te gaan werken met
tekeningen, kleuren en stippen.
Zo ontstond het zogeheten stip
pendieet.
„We gebruiken kleuren naar
analogie van het verkeer", legt
Rasenberg uit. „Een oranje stip
betekent: oppassen, dit is min
der gezond voedsel. Dat zie je bij
gebak, chocoladerepen en
snacks. Groene stippen zie je bij
magere zuivelprodukten, groen
te en fruit. Met de aantallen geef
je weer aan hoe calorierijk ze
Orthopedagoge S. Rasenberg: 'Het dieet verbiedt geen enkel voedingsprodukt.'
foto ralph van de lisdonk
zijn. Rode stippen kennen we
niet, want het dieet verbiedt
geen enkel voedingsprodukt."
In overleg met leiding, diëtist of
ouders wordt voor de gehandi
capte een dagschema vastge
steld, met een bepaald aantal
groene en oranje stippen. Door
bijvoorbeeld een gezond ontbijt
te nemen, kan de betrokkene
'sparen' voor een zoet, maar
minder gezond tussendoortje.
Zo houdt hij zijn eigen dagboek
bij dat dagelijks door de bege
leiders wordt gecontroleerd.
„Het eten en snoepen wordt wel
beperkt tot zes momenten per
dag. In de tussentijd houden de
betrokkenen vaak wel honger;
daar is niets aan te doen", aldus
Rasenberg. „Voor de motivatie
is van belang dat het juiste eet
gedrag op gezette tijden wordt
beloond. Dat varieert in de
praktijk van een extra snack tot
een nieuwe spijkerbroek of zelfs
een weekend Eurodisney."
Buiten het Oisterwijkse insti
tuut hebben de initiatiefnemers
de methode ook beproefd, onder
meer in groeps-sessies op een
school voor zeer moeilijk leren
de kinderen (zmlk) in Oss. Ook
zmlk-scholen in Zaltbommel en
Rozendaal hebben interesse ge
toond.
Directeur F. de Boer van De
Hondsberg is enthousiast over
de nieuwe afslankmethode: „De
zorg voor verstandelijk gehan
dicapten richt zich steeds meer
op het bevorderen van het zelf
standig beslissen. Het stippen
dieet is een leuke, speelse ma
nier voor deze mensen om zelf te
kiezen hoe zij hun gewicht op
peil houden."
De research-poot van De
Hondsberg heeft het onderzoek
met overheidssubsidie bekos
tigd. De 40.000 gulden kostende
uitgave van het werkboek is mo
gelijk gemaakt door onder ande
re de Stichting Kinderpostze
gels en de Nationale Collecte
voor Verstandelijk Gehandicap
ten.
Meer informatie over het 'Eet
controleprogramma voor men
sen met een verstandelijke han
dicap': Stichting De Hondsberg,
Oisterwijk, tel. 04242-91911.
Door Mariëtte Mulkens
Heel lang wisten we het zeker.
Een wasdroger, een magnetron
en een afwasmachine hadden
we niet nodig. Dure flauwekul.
En die oude koelkast uit de er
fenis van opa en oma deed het
nog best, daar hoefde echt geen
nieuwe voor te komen.
Jarenlang ging dat goed, en
zelfs toen ons eerste kind zich
aankondigde, overwogen we
geen moment om al die spullen
aan te schaffen. Maar mensen
zijn zo veranderlijk als het
weer en inmiddels staan ai die
apparaten in ons huis en draai
en ze dag en nacht voor ons.
Na de geboorte van ons eerste
kind ging het eigenlijk nog wel,
maar de komst van onze twee
de deed ons de das om. Alle
principes werden (voor de zo
veelste keer) overboord gezet
en al die verderfelijke, maar o
zo handige apparatuur sloop
ongemerkt ons huis binnen.
De oude koelkast bleek veel te
klein, de gammele stofzuiger
schoot niet op, flesjes en potjes
opwarmen ging oneindig veel
sneller en met minder geklieder
in een magnetron dan in een
pannetje met water. De was
droger van een tante die van
wege een verhuizing hier een
paar maanden stond, was ei
genlijk reuzehandig en met een
staafmixer kon je zo makkelijk
hapjes maken voor baby's.
Alleen de aanschaf van een
vaatwasser schoven we voor
ons uit. Iedere avond begonnen
we zuchtend aan de enorme
berg vuile vaat, die een klein
uur later weer schoon en droog
in de kast stond. Het leek wel
alsof het iedere dag meer werd.
Nooit geweten dat twee kleine
kinderen zoveel afwas produ
ceerden.
Toch konden we er maar niet
toe komen om zo'n geval te ko
pen. Tot mijn broer langs
kwam. Of we soms belangstel
ling hadden voor een oude af
wasmachine van een verre tan
te die naar het bejaardenhuis
ging. Ik geloof dat het ding
honderd gulden moest kosten.
Zelfs toen twijfelde ik nog,
maar mijn mede-afwasgenoot
was de dagelijkse berg zat en
hakte de knoop door.
Zo kwam ook dit apparaat in
ons huis. En zelden ben ik meer
gehecht geraakt aan een oud,
lawaaierig en ongetwijfeld
energievretend apparaat als
aan dit ding. Eigenlijk hadden
we er geen plek voor. Hij moest
in de bijkeuken staan, maar
zelfs dat was geen belemme
ring voor hem om zich binnen
een week onmisbaar te maken.
Iedere dag zetten we hem met
een gelukzalig gezicht aan,
waarna hij drie uur lang met
veel kabaal en watergeldetter
onze rotzooi te lijf ging. En zo
waar, het werkte. Bijna alles
kwam er schoon en droog uit.
Dat duurde ongeveer een half
jaar. Toen vond onze vriend het
mooi geweest en gaf hij de
geest. Mijn broer wierp er nog
een technische blik in, maar
concludeerde dat reparatie wel
mogelijk was, maar meer zou
kosten dan het hele ding waard
was. Die avond zetten wij ons
kreunend aan de berg op het
aanrecht. Twee dagen later
stonden we met het hele gezin
bij de winkel in huishoudelijke
apparaten. We wilden zo'n du
re, zinloze machine hebben. En
wel nu. De prijs deed er niet zo
veel toe, als we hem maar met
een mee konden nemen.
De eigenaar van de zaak had
dit fenomeen eerder meege
maakt, glimlachte eens fijntjes
en zei: „Soms krijg ik wel eens
een oude afwasmachine en die
geef ik dan voor niks weg aan
klanten van wie ik denk dat ze
hem wel kunnen gebruiken,
maar die zelf vinden dat ze hem
niet nodig hebben. Binnen een
jaar staan ze hier allemaal op
de stoep om een nieuwe te ko
pen."
Er zijn er gelukkig meer zoals
wij.
Amsterdam (anp) - Ongeveer
een kwart van de mensen die
met hiv zijn besmet, blijft lan
ger dan zeven jaar klachten-
vrij. Hun afweer vermindert
wel, maar dat proces verloopt
veel trager dan bij hiv-geïn-
fecteerden die binnen een
paar jaar aids ontwikkelen. In
uitzonderingsgevallen blijft
de afweer zelfs volledig in
tact. Een verklaring kan zijn
dat het virus varieert in agres
siviteit.
GG&GD-arts R. Keet conclu
deert dit in zijn onderzoek naar
het verloop van hiv-infectie bij
homoseksuele mannen. Vorige
week is hij op een proefschrift
daarover gepromoveerd aan de
Universiteit van Amsterdam.
Keet vermoedt dat de mate waar
in overdracht op anderen plaats
heeft de agressiviteit van het vi
rus bepaalt. Anders gezegd: hoe
sneller iemand na hiv-infectie het
virus op een ander overbrengt,
hoe agressiever het virus daarvan
wordt. Gaat er meer tijd over
heen, dan wordt het virus milder.
Keet denkt dat de sterke afname
van onveilige seksuele contacten
onder homoseksuele mannen niet
alleen heeft geleid tot een daling
van het aantal nieuwe infecties,
maar ook tot minder agressieve
virussen.
Op grond van eerdere studies wa
ren er aanwijzingen dat het virus
in de eerste helft van de jaren
tachtig steeds agressiever was ge
worden. Geïnfecteerden kregen
sneller last van hiv-gerelateerde
klachten en aids. Sinds 1984
wordt dat echter juist minder,
wat volgens Keet niet alleen ver
klaard kan worden door de ver
beterde behandeling.
Aan het onderzoek van de
GG&GD werkten verder mee het
Academisch Medisch Centrum en
het Centraal Laboratorium voor
de Bloedtransfusiediensten. Meer
dan 1100 homoseksuele mannen
werden meerdere jaren gevolgd.
Driehonderd van hen waren sero
positief bij aanvang van het on
derzoek in 1984, 120 liepen het
aids-virus op tijdens de periode
van deelname.
Gedragsfactoren, zoals risico-
seks, druggebruik en de manier
waarop mensen met problemen
omgaan, blijken geen aantoonba
re invloed te hebben op het ver
loop van de infectie.
Belangrijke ontdekking voor Derde Wereld
Londen (afp) - Een van oorsprong Indiase boom kan van grote
betekenis zijn voor ruim een miljard mensen in de Derde We
reld die niet over zuiver drinkwater beschikken. Een groep
Britse wetenschappers heeft na zeven jaar onderzoek ontdekt
dat het zaad van de Moringa Oleifeira net zo goed als chemi
sche middelen water kan zuiveren, en ook nog goedkoper.
Het zaad van de boom moet gemalen worden en daarna met het ver
vuilde water worden vermengd. Het trekt bacteriën en virussen aan en
maakt ze vervolgens onschadelijk. De grote mogelijkheden van het
zaad zijn ontdekt door een groep wetenschappers van de universiteit
in Leicester in het midden van Groot-Brittannië. Professor Folkard,
die het onderzoek leidde, heeft grote verwachtingen van de ontdek
king. Folkard: „Ongeveer 1,3 miljard mensen in de Derde Wereld be
schikken niet altijd over drinkwater. De onvermijdelijke gevolgen van
het drinken van onbehandeld water zijn ziekten, diarree en dood. Elk
jaar overlijden zes miljoen kinderen aan de gevolgen van het drinken
van verontreinigd water."
In Westerse landen wordt water gezuiverd met chemische produkten,
voornamelijk aluminiumsulfaat. Ontwikkelingslanden beschikken
niet over voldoende geld om grote hoeveelheden van deze produkten
te kopen. Met de aanplant van de Moringa Oleifeira kunnen deze lan
den zich niet alleen veel kosten besparen, maar ze kunnen volgens de
Britse wetenschappers zo ook levens redden.
De Moringa is vier meter hoog, kan op weinig vruchtbare grond groei
en, heeft weinig verzorging nodig en draagt na een jaar vrucht. De
boom kan verder ook van grote betekenis zijn: hij draagt bladeren en
bloemen die veel eiwitten, de vitamines A en C, calcium en ijzer bevat
ten. Volgens Folkard levert de boom ook plantaardige olie die kan
worden gebruikt in de keuken, als onderdeel voor cosmetica en als
brandstof voor bepaalde lampen. De professor betreurt het dan ook
dat de boom niet in grote aantallen voorkomt en dat niet iedereen zijn
kwaliteiten onderkent.
