DE STEM
irginia Woolf als eigentijds drama
oonde voorstelling (Theaterprijs) in Breda
dbureau
'crini s vermakelijk
ronder pretenties
FORT
Filarmonica Banatul
op romantische toer
Depressieve Ivanov
van Pierre Bokma
iputertypen
chinehandel
sbroeck
raat 23-25
HULST
[40-12080
werking)
et bedienen
erprogramma's
in overleg.
htingen over
aratuur
istratie etc.
WÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊ
<ers
Erkers m/v
Toegankelijk
weekessay
Anna Bijns Prijs
naar H. Michaelis
iENBOETIEK
Lenny Kravitz
Earthling
Fish
Mother Hips
HET GROENE
BOEKJE
Mane(n)schijn
Susan Powter, tv-presentatrice
Gids
1ste, isolatiemateriaal producerende
zijn wij met spoed op zoek naar
rs in 4-ploegendienst. Je bent een echte
pvolgt en geen problemen heeft met
foor geschikte werkkleding, jij voor een a
idaten buiten de regio: er is vervoer
om en van en naar Roosendaal. Kom
i Etten-Leur, zijn wij op zoek naar
Jiet moeilijk doen over ploegendienst e
t soms kortere tijd - aan het werk
direct langs. Dan zoeken we de voor jou
- evenals je beurs - best ruimte laat tot
bent? Neem dan direct contact met ons
Ir je als student prima mee uit de voeten J
Marjan Wies
jaar zat de Vlaamse re-
Dirk Tanghe in een
jtpersoonlijke crisis toen
jjbee's Who's afraid of Vir-
Wool/ maar. weer eens
jte lezen. In zijn verfris
te regie werd het al bijna
(g jaar oude huwelijks-
ja van Martha en George
00k niet alleen een voor-
jng over een echtpaar dat
aar met woorden afmaakt,
ook over een man, die
stelijk in de war is. Hij
jokt dat niet alleen de
-jen van een huwelijk tel-
jnhet leven.
wordt gespeeld door de
a« acteur Peter De Graef
ii kunstenaar die op het
Theaterfestival verraste
j'iijn ongewone solovoorstel-
lOmfiat. Net als Tanghe komt
oort uit de toneelklas van
»an der Groen in Antwer-
iSamen met Marie-Louise St-
Martha geeft De Graef
ifirjina Woolf een nieuw, ei-
löjds karakter.
iloktober is deze voorstelling,
iitlangs op het Theaterfestival
Grote Theaterprijs van 50.000
inwon, te zien in het Chassé
Wer in Breda. Daar rinkelt
Btnteel de telefoon gedurig
it verzoeken uit het hele land
iplaatsen.
ju De Graef speelt George als
Heine, bebrilde intellectueel,
liet alleen cynisch maar ook
j en gevat is, een soort
|#dy Allen. Marie-Louise St-
is als Martha een en al woe-
epassie. Een neurotisch, pe-
vuilspuitend, verbaal be-
i kreng, dat evenwel het hart
onberoerd laat, omdat ze aan
ïlf kapot dreigt te gaan.
is een voorstelling van het
Base Theater Malpertuis,
•iinnee Dirk Tanghe indertijd
lend debuteerde met een
;e als esthetisch gesti
lde Getemde Feeks naar Sha-
are. Het zal de laatste keer
lat dit voormalige 'wonder-
van het Vlaamse toneel sa-
[awerkt met Malpertuis want
al januari wordt hij artistiek
prvan de al jaren succesvolle
lenKathedraal in Utrecht.
Merheid
lp versie van Virginia Woolf is
zeer herkenbare, eigentijdse
brking van het al bijna klas-
Scène uit 'Who's afraid of Virginia Woolf', met Marie-Louise Stheins en Peter De Graef.
sieke drama, waarin Martha en
George elkaar doodpesten en
kleineren, hoewel zij veel van el
kaar houden. Ondanks het geraas
en getier, het gevecht, gevloek en
gezuip is er een grote tederheid.
Om the tederheid, verstopt achter
het tumult, draait het altijd bij
Tanghe. Had Albee's drama met
zijn wat opgelegde gefantaseer
over een kind (dat niet bestaat) al
iets gedateerds gekregen, bij de
Vlaamse regisseur heb je die in
druk niet.
„Het stuk trekt van leer tegen het
huwelijk, maar zo kun je het niet
meer spelen", aldus Peter De
Graef in een recent interview. „Er
is helemaal geen huwelijk nodig
om die twee bij elkaar te houden.
Het is de angst voor de woestijn
daarbuiten. De woestijn van de
eenzaamheid."
Volgens de acteur „zit George te
poken om aandacht, hij probeert
alles kapot te maken, maar daar
waar het echt pijn doet, dat kan
niet kapot. Dat is zijn tragiek. Het
is geen stuk om even lekker te
spelen, je moet je eigen wanhoop
er uit gooien en dat kan alleen als
je flink opgeladen bent."
Dirk Tanghe verbaasde zelfs
mensen, die niet van toneel hou
den, de afgelopen jaren met zijn
toegankelijke, muzikaal geënsce
neerde bewerkingen van klassie
ke stukken. In zijn Romeo en Ju
lia werd er gevreëen in een zwem
bad en gedanst op een smartlap,
terwijl de rivaliserende groepen
jongeren in blauw en paars zo
weggelopen konden zijn uit de
West Side Story.
Tanghe durfde gerust hele lappen
tekst weg te laten uit zijn ook vi
sueel prachtig gestileerde voor
stellingen, zoals bij De Vrek en
Hamlet. Deze klassieke teksten
vermengde hij met elementen uit
de moderne massacultuur: pop
muziek, film, videoclips.
Tanghes voorstellingen zijn daar
om altijd toegankelijk voor een
breed publiek. Hij wil dat ze ook
FOTO INGRID DE MECHELEER
geschikt zijn voor 'de eenvoudige
Gentse madam.' „Het theater
moet teruggeven worden aan de
mensen, het is te belangrijk om
het voor een elite te reserveren."
Tot nog toe regisseerde Dirk
Tanghe uitsluitend klassieke
stukken en toch heeft hij zich
'nooit verbeeld dat wat ik doe
kunst is.' „Het is passie. Ik houd
van pure emoties, die ik wel graag
vorm geef, want de spelers kun
nen elkaar natuurlijk niet zomaar
op de bek slaan. Ik ben ook meer
een verteller dan een ideëenregis-
seur."
De theaterpassie begon al als
kind, met een grootvader, een
timmerman, die als cabaretier op-
14875 CB Etten-Leur,
on 01608-18018
i (anp) - Carolijn Vis-
schrijft het Boeken-
(akessay 1996.
lier het centrale thema Eeuwig
-Dorado, staat volgend jaar de
iratuur uit Zuid-Amerika en
Caribisch gebied centraal.
essay sluit daar op aan. De
wenweek loopt van 13 tot en
f«t23 maart.
van Dis schrijft, zoals
|er bekend werd, het Boeken
geschenk.
Amsterdam (anp) - De dich
teres Hanny Michaelis (1922)
krijgt de Anna Bijns Prijs, de
onderscheiding voor de
vrouwelijke stem in de lette
ren. De prijs bestaat uit een
sculptuur van Maja van Hall
en een geldbedrag van 10.000
gulden, zo maakte de Anna
Bijns Stichting gisteren be
kend.
Bols Jonge Graanjenever
literfles
Hartevelt Jonge Jenever
literfles
Hoppe Vieux
literfles
[krgen op Zoom - Schouw-
i Maagd. De Berini's
I ®fit Almondestraat 53a. Ge-
m ^sdag 19 september.
W }e zien: 21 sept, in Breda,
I okt, in Oosterhout en 16
öec. Ui Roosendaal.
Ssjef Huismans
'zijn vele duo's in te huren
L°P bruiloften en partijen
en grollen de
*.e vermaken. De Beri-
-ben zich in de jaren
Hnïf ie weten te bemach-
het grote toneel. Met
opstaan bleven ze al
overeind en zoals we
'oud weer eens gezien
I. Walker Scotch Whisky Red Labe'
0,7 liter
Berentzen Apfelkorn
0.7 liter
ïstraat 21 Sluis tel. 01178 - 61801
mogen we vaststellen
5, r'koppel Annie en Har-
L ftt wel een eigen typische
,Van entertainment heb-
ze verheft boven het
>nee vermaaks-duo.
Lu?°?t'estraat waar bet ver-
IIto™' „Speelt, is wel een
®edaa rlandse straat met
C?e,mensen- Dat deze
Wonder druk staan door de
«ingen in samenstelling,
e ethiek, verdwijnende
°®Eeviii^S ieder in zijn eigen
waarnemen. Maar ook
binnen in de beschutte warmte
van het huisgezin rommelt het en
staat de zaak onder vuur.
Deze gegevens hebben de Berini's
aangepakt en in een over het al
gemeen onderhoudend jasje ge
stoken. Niets hoogdravends,
maar gewoon recht toe recht aan
zonder diepgaande beschouwin
gen of spitse spirituele vondsten
rijgen zij hun dialogen en liedjes
aaneen. Annie (Marjolein Me-
ijers) is de welgebekte volks
vrouw, wiens ratel niet dicht te
snoeren is en Harrie (Hans Keme-
ling) is de simpele ziel die werkt
en het liefst met rust gelaten
wordt. Als het paar aan wat fris
se lucht toe is om de sleur van het
huwelijk te doorbreken komen er
andere zaken om de hoek kijken.
De geplande vakantie gaat de
mist in en Annie bedenkt dan
'spelletjes' om de band te restau
reren. Hierbij is gebruik gemaakt
van De Minnaar van Harold Pin
ter zij het in een aangepaste be
werking. Hier blijkt dat de Beri
ni's ook nog een aardig stukje
dramatisch talent in huis hebben.
Het muzikale deel van de avond
bevat simpele liedjes op de volkse
toer die toch beurtelings een be
paalde teneur hebben. Decor en
aankleding zijn goed verzorgd
evenals het prima geluid.
GELUKKIG BESCHIKT Lenny
Kravitz over het talent om prima
songs te schrijven. 'Retro-rock'
verveelt immers snel bij middel
matige composities. Op zijn vori
ge cd Are you gonna go my way)
liet Kravitz zijn talent nogal
versloffen en de plaat scoorde
maar net een voldoende.
De vraag was dan ook of hij op
zijn nieuwe, vierde cd Circus
weer het niveau zou halen van
zijn eerste twee cd's. Die vraag
kan maar ten dele positief beant
woord worden. Ja, Circus bevat
merendeels sterke compositie
die, zoals altijd, terugvallen op
eind-sixties/begin-seventies-
rock, met Hendrix, Beatles en
Led Zeppelin in de hoofdrol. En
nee, Circus mist de soul en origi
naliteit van de vroegere Kravitz.
Kravitz heeft dit keer duidelijk
gekozen voor een puur rockend
geluid. Gitaar, bass en drum ma
ken voor 95 procent de dienst uit.
De cd is er zeker evenwichtig en
krachtig door geworden.
Persoonlijk waardeerde ik Kra
vitz echter ook om zijn soulvolle
aanpak, waarin voorheen ook
Stevie Wonder en Curtis May-
field als invloeden golden. Van
die aanpak is weinig meer over,
of het moet in een nummer als
Don't go and put a bullet in your
head zijn.
Maar ook al rockend komt Kra
vitz zelden met het catchy geluid
dat eerdere songs kenmerkte. De
single Rock' roll is dead mist bij
voorbeeld de uitstraling van Let
Love Rule, Always on the run en
zelfs Are you gonna go my way.
Maar goed, degenen die van de
gelijke roek-muziek houden, ko
men met Circus zeker aan hun
trekken, al kunnen ze misschien
net zo goed een oude elpee uit de
kast halen en afstoffen. (Virgin)
PAUL VERLINDEN
NATUURLIJK, OOK de trip
hop-rage zal wel weer voorbij
vliegen. Maar zolang ze haar glo
riedagen beleeft, levert dat
voortdurend fraaie en verrassen
de cd's op. Nu is er weer Earth
ling, een Engelse band wiens mu
ziek zich beweegt tussen de dro
merige, Twin Peaks-klanken van
Portishead en het vlottere, frea
ky geluid van Tricky.
Anders dan bij de twee Bristol-
groepen, ruimt Earthling op de
debuut-cd Radar beduidend
meer ruimte in voor raps. De
groep heeft met ene Mau dat ook
een uitstekend rapper in huis.
Zijn teksten zijn soms een beetje
warrig maar hij heeft een sterk'
gevoel voor ritme zodat zijn ver
bale inbreng naadloos aansluit
op de muziek.
Het muzikale brein achter
Earthling is producer T. Saul
(die in sommige nummers hulp
krijgt van Portisheads Geoff
Barrow). Als goed triphopper
heeft Saul een basis onder Radar
gelegd van zware baslijnen, vlot
te (dance)beats en vreemde syn
thesizer-klanken. De basis wordt
naar believen aangevuld met jaz
zy blazers, een mysterieuze vi
brafoon, piano-geluiden, strij
kers en een enkele gesampelde
gitaar (van Johnny 'guitar' Wats
on).
Dat alles levert een briljant klan-
kenpalet waarmee Earthling zich
mag mengen in de strijd om de
'triphop-trofee 1995', al ligt Tric
ky wat mij betreft nog een neus
lengte voor. (Chrysalis/EMI)
SINDS FISH geen juridische be
slommeringen meer heeft met
zijn vroegere band Marillion, is
hij produktiever dan ooit. Hij
brengt zeer regelmatig via de of
ficiële kanalen platen uit en voor
wie dat nog niet genoeg is, heeft
zijn eigen platenlabel Dick Brot
hers ook nog een postorder-divi
sie, waar speciale cd's besteld
kunnen worden.
Onlangs verschenen de cd's Yin
en Yang. Die platen werden wel
iswaar los van elkaar uitge
bracht, maar zoals de oorspron
kelijke Chinese begrippen Yin en
Yang (vrouwelijk en mannelijk)
nauw met elkaar verbonden zijn,
zo vormen ook deze twee Fish-
platen min of meer een eenheid.
Beide cd's bevatten dertien num
mers die een selectie zijn uit het
Marillion- en Fish-repertoire. Bij
de Marillion-stukken gaat het
om nieuw opgenomen versies. Bij
het eigen materiaal gaat het om
remixes, originele versies of eer
der onuitgebrachte versies.
Samen geven die platen een re
delijk carrière-overzicht met ui
teraard de kanttekening erbij dat
de nieuwe jasjes voor het ooit be
jubelde Marillion-materiaal wel
iswaar mooi zijn, maar in mu
ziekhistorisch opzicht niet zo re
levant ais de originelen.
De nummers werden op Yin en
Yang werden nagenoeg allemaal
opgenomen bij Fish thuis, in zijn
eigen Funny Farm Recording
Studios. Opvallendste gasten
waren daar Steve Howe met wie
Time a word van Yes opgeno
men werden, zangeres Sam
Brown met wie het duet Just
good friends werd vastgelegd en
de Sensational Alex Harvey
Band met wie Boston tea party
gespeeld wordt.
Yin en Yang zijn uitstekend klin
kende, redelijk evenwichtig sa
mengestelde platen die afgezien
van de historische bemerkingen
een goed beeid geven van de
kwaliteiten van Fish. Die kwali
teiten zijn niet gering, maar je
moet wel een beetje liefhebber
van symfonische rock zijn om ze
echt te kunnen waarderen. (Diek
Brothers, Play It Again Sam)
WIM VAN LEEST
HET LEUKE van de uit '92 date
rende maar hier pas in maart van
dit jaar uitgebracht debuut-cd
Back to the grotto was dat je er
een band op hoorde die los van
de Seattle-scene zijn eigen gi
taargeluid had gecreëerd.
Back to the grotto stond vol met
nummers met volstrekt onver
wachte wendingen en welhaast
onlogische structuren. Maar het
was vooral lekkere, eigenwijze
gitaarrock die niet verpest was
door modieuze invloeden.
Drie jaar later op de nieuwe cd
Part-timer goes full is de muzi
kale losbandigheid van Back to
the grotto ingeruild voor een
groepsgeluid waarin songs cen
traal staan. De grote verdienste
van Mother Hips is evenwel dat
ze ook nu liever naar een grijs
dan naar een recent muzikaal
verleden kijken, zodat er van
trendy gedoe gelukkig allerminst
sprake is.
The Mother Hips, afkomstig uit
Chico, Califomië houden ervan
met oude muzikale invloeden te
stoeien. Zodoende zijn er sporen
Stones, Everly Brothers, Neil
Young, Velvet Underground en
vroege West Coast in hun muziek
terug te vinden. Overheersend op
Part-timer goes full is echter een
ietwat melancholische sfeer die,
om dat domme woord maar eens
te gebruiken, van deze cd veel
meer een luisterplaat maakt dan
je doorgaans van gitaarband ge
wend bent. Wat dat betreft doet
Mother Hips zo nu en dan een
beetje aan de psychelische Britse
bands van eind jaren zestig, be
gin jaren zeventig denken.
Part-timer goes full is dan ook
geen plaat die licht verteerbaar
is, zo min als Mother Hips in
bandje is dat snel een mega-sta-
tus zal bereiken. Een van de
leukste Amerikaanse groepen is
Mother Hips wel. (American Re
cordings, BMG)
WVL
WOENSDAG 20 SEPTEMBER 1995 DEEL
Oostburg - R.-k.Kerk. Concert
door Filarmonica Banatul Ti-
misoara o.l.v. Tateo Nakajima.
Met medewerking van Alexan
dra Gutu (cello) en Vasile Mi-
haly (dwarsfluit). Werken van
Antonin Dvorak, Remus Ge-
orgescu en Felix Mendelssohn-
Bartholdy. Gehoord op dins
dag 19 september.
Door Jeanette Vergouwen
EEN voor het publiek probleem
loos programma presenteerde het
Roemeense orkest. Met het cello
concerto van Dvorak en de
Schotse symfonie van Mendelsso
hn is succes van tevoren verze
kerd.
Pure romantiek die nog eens ex
tra in de verf werd gezet door de
musici, en door de ruime akoes
tiek (steen en een houten plafond)
werd onderstreept. Mijns inziens
iets te veel van het goede, de
overdaad schaadde echter vooral
de uitvoering van de Mendelsso-
hn-symfonie. Tussen Dvorak en
Mendelssohn straalde een echt
Roemeens pareltje: Exorcism
voor dwarsfluit en strijkers van
Georgescu, de vaste dirigent van
het orkest die kort geleden zijn
dirigeerstok overdroeg aan de
jonge Japanner Nakajima.
Exorcism roept een speciale sfeer
op. De lange solo van de fluit
klinkt bezwerend, soms desolaat.
De compositie is niet echt tonaal
maar komt toch melodieus over.
De solist moet alle registers
opentrekken. Technisch vergt het
werk veel, temeer omdat de tonen
door ademsteun of tonggeklak
moeten worden ingekleurd. Het
geruis van de strijkers en de en
kele gongslagen passen perfect in
de ietwat onheilspellende thema
tiek.
Het concert werd geopend met
het celloconcerto van Dvorak.
Het was interessant om nu eens
een Oosteuropees orkest te horen
met een totaal andere strijkers
klank: direct en vrij scherp. De
houtblazers daarentegen klonken
helder, met een mild timbre. De
soliste speelde met overgave en
zette een gevoelvolle interpreta
tie neer. De compositie vereist
een grote technische vaardigheid,
vooral in het derde deel. Gutu
had daar geen enkele moeite mee
en het orkest begeleidde mooi,
wei vrij vierkant en aan de harde
kant.
De extraverte symfonie van Men
delssohn is geen schildering van
Schotland, maar de verklanking
van de emoties die dat land bij de
componist opriepen. Juist het
Schotse karakter werd in het
tweede deel Vivace ma non trop-
po ten gevolge van een ongekend
hoog tempo te niet gedaan. Het
Adagio cantabile daarna leed aan
traagheid en het allegro guerriero
klonk geagiteerd.
Bovendien waren er vele, zelfs
storend ongelijke inzetten. Rond
uit vermakelijk was de koraal.
Dit plechtige slot werd teniet ge
daan, doordat het orkest ineens
volop gas gaf en er een swingend
slot van maakte.
Regisseur Dirk Tanghe:
'Theater is te belangrijk om het
voor een elite te reserveren.
FOTOARCHIEF DE STEM
trad voor de seizoenarbeiders in
Noord-Frankrijk. Als regisseur
viel Tanghe al op bij de toneelver
eniging Sint Rembert in Torhout,
amateurs, waar hij alles uit wist
te halen. Langzaam maar zeker is
hij op zijn 39e met twintig jaar to
neelervaring, uitgegroeid tot een
kunstenaar, die nu eindelijk ook
het artistiek leiderschap aan
durft.
'Who's afraid of Virginia Woolf'
van Edward Albee door Theater
Malpertuis (regie Dirk Tanghe) op
1 oktober in het Chassé Theater in
Breda.
Breda - Chassé Theater. 'Ivan
ov' van Anton Tsjechov door
Toneelgroep Amsterdam. Re
gie; Jürgen Gosch. Gezien op
dinsdag 19 september.
Door Marjan Mes
„Ik doe niets, denk nergens aan
en toch is mijn verstand doodop."
Vermoeid is hij en niets kan hij
meer verdragen, Ivanov, de titel
held uit Tsjechovs eerste grote
toneelstuk (1887). Lamlendig ook
van verveling, net als de rest van
het gezelschap op zijn failliete
landgoed.
Depressief zou je Ivanov kunnen
noemen en zo werd hij gister
avond bij Toneelgroep Amster
dam ook indrukwekkend ge
speeld door Pierre Bokma, als
een sympathieke, overspannen
zwakkeling, die best zou willen
veranderen maar het niet kan.
Wanhopig is hij, omdat hij niet
meer weet wat hij wil. Ivanov is
met zijn joodse vrouw Sara (Ma
rieke Heebink) getrouwd om
haar geld. Nu zij doodziek is, kan
hij zijn gebrek aan liefde niet
langer verbergen.
Ivanov wil evenmin verantwoor
ding dragen voor het meisje
(Roos Ouwehand, heel mooi), dat
van hem houdt en ook niet voor
zijn landgoed dat naar de knop
pen gaat. Zijn rentmeester (Hans
Resting) en de dokter (Hein van
der Heijden) wijzen hem tever
geefs op zijn verplichtingen.
Ivanovs vrienden en familie lij
den eveneens onder de grote leeg
te. Ieder verzetje grijpen zij
dankbaar aan om de zinnen te
verzetten, met gezelschapsspelle
tjes en dans, met grappen en grol
len. En alles draait om het geld
dat er niet is en dat misschien
langs slinkse weg verkregen kan
worden.
In de regie van de (Oost-)Duitse
regisseur Jürgen Gosch was het
allemaal heel fraaie en sfeervol te
zien en te horen, op een groot leeg
toneel met slechts een kring van
met lakens overdekte stoelen.
Een mooie, bijna ouderwetse
voorstelling die van het menselijk
tekort ook de kluchtige aspecten
signaleerde. Zo maakte Hans
Resting van de rentmeester een
uitgesproken komische rol; een
ongegeneerde geldwolf met een
overdreven joviale houding. Joop
Admiraal speelde zijn geaffec
teerde graaf zelfs met dik aange
zet bekakt accent. De voorstel
ling was een mooi voorbeeld van
respect voor de tekst, maar miste
ook een uitgesproken visie, zoals
vijf jaar geleden de Ivanov van de
Vlaamse regisseur Luk Perceval
bij het Nationale Toneel.
DOOR WIM DANIËLS I—
Vijf zijn er in totaal.
Vijf uitzonderingen
op de nieuwe spel
lingregel dat samenstellingen
als 'note(n)dop' en 'mui-
ze(n)val' een tussen-n krijgen
als het eerste deel ervan als los
woord uitsluitend een meer
voud op -en heeft: noot - no
ten, dus 'notendop', en niet
'notedop' zoals we nu nog
schrijven.
De eerste uitzondering ken
nen we al: er verschijnt geen
tussen-n als de samenstelling
een bijvoeglijk naamwoord is
waarvan het eerste deel een
versterkende betekenis heeft
bij het tweede deel: beregoed,
boordevol.
De tweede uitzondering be
treft samenstellingen waarvan
het eerste deel enig in z'n soort
is. Nou is 'enig in z'n soort' een
glibberig begrip. Neem
'maan'. ïs er één enkele maan?
Ja, vanuit de aarde gezien wel.
Maar in feite zijn er tal van
manen. De planeten Jupiter en
Saturnus hebben er bijvoor
beeld meer dan tien. Wat moe
ten we daar nu mee in de spel
ling?
De oplossing zit in een zinsne
de die aan de tweede uitzonde
ringsregel is toegevoegd: iets
mag ook enig in z'n soort ge
noemd worden 'in de gegeven
context', dus in het tekstver
band. In een tekst die over de
aarde gaat, kan 'maan' daarom
toch enig in z'n soort zijn. We
schrijven in dat geval 'mane
schijn'. In een tekst over Jupi
ter moeten we echter 'manen-
schijn' spellen.
Iets dichter bij huis is 'konin-
ginne(n)dag'. Er zijn in de we
reld meer koninginnen dan al
leen Beatrix. Maar als we het
over 'koninginne(n)dag' heb
ben, hebben we het over een
bepaalde feestdag in Neder
land, en daarvan weten we dat
die bestemd is voor alleen on
ze koningin, die - in Nederland
- enig in haar soort is. Daarom
blijft het 'koninginnedag' zon
der tussen-n. Maar de konin-
ginne(n)rit in de Tour de Fran
ce of de Vuelta verwijst niet
naar één bepaalde koningin,
en daarom schrijven we daar
wel een tussen-n: koningin-
nenrit. In het oude Groene
Boekje komt dat woord overi
gens niet eens voor. Wel staat
het in de laatste druk van het
woordenboek Van Dale. Daar
blijft de tussen-n nog weg. In
de nieuwe spelling mag dat al
leen als met 'koninginnerit' de
koetsrit van Beatrix op prins
jesdag wordt bedoeld.
