7 p f rontale aanval op jeugdcriminaliteit Hoger onderwijs: staatssecretaris Nuis trapt op de rem ppeling blijft 'We komen nooit op de televisie' Iedereen betaalt voor huishoudboekje Staat n deeltijdwerk! zaak makkelijker igdrager kiest kh maar cellen Meer controle op autoweg 500 uur les voor asielzoekers Aandacht voor leerproblemen Wipak van geweldfilms STEM MILJOENENNOTA C3 ische Zaken fonds fors omhoog groep voor wie dit niet gezondheid ting in 1996 bijna helemaal n Justitie Binnenlandse Zaken Onderwijs De cavalerist Collectieve lastendruk 18,6% ember's C2 taakstraffen, verplichte scholing en betere hulpverlening WOENSDAG 20 SEPTEMBER 1995 te 0- s- organisati, zullen de mende jaren hun manier van werk aanzienlijk zien veraa ren. Onderzoek heeft aan, toond dat Nederland slechts één van de vijf werknemer® tijdens 2jjn loopbaan 1 doorstroom* naar een ho gere functie® In Nederli werkt al op de drie werknemers m deeltijd teeen gemiddeld één op de zeven in West-Europa. Toch blijkt er bij nóg meer mensen behoefte 0 bestaan hun werktijd te ver korten. Als alle wensen die bij werknemers leven wat be treft hun arbeidstijden in ver vulling gaan, levert dat in Ne derland 100.000 extra arbeii plaatsen op. ut niet goed met de jongeren in Nederland. Steeds meer ®i en hun ouders zoeken hulp bij instellingen voor De rechter moet vaker dan voorheen ingrijpen, om- L'uders de opvoeding niet aankunnen. Op school vallen kinderen buiten de boot. Buiten school begeven steeds anderen zich op het criminele pad en worden de vergrij- 'emstiger- Het kabinet wil met een gezamenlijke aanpak pdlitie, justitie, scholen en gemeenten het probleem van de ijaanpakken. .„procent van de jongeren up de één of andere manier Problemen. De meeste zor gde cijfers van de groep jjgelmatig een misdrijf t Naar schatting ruim jongeren maken zich her- jflijk schuldig aan inbraken, n en mishandelingen, zijn ze in het bezit van een ;.*en gaan ze zich te buiten ïischillende soorten drugs, il de grotere steden kampen iteeds ernstiger jeugdcrimi- it. de ul- er- ge- len oet een Er wordt ge werkt aan een overeenkoi tussen aantal grotfe bedrijven de Technisc® Universiteit ten om sai te gaan invi teren in oi derzoek. Er komt 11 miljoen den extra schikbaar voor het vi beteren de technol^ gische stn tuur in derland. E<^ nomische 1 ken trekt volgend jaar 75 i joen gulden uit voor het stimn leren van de elektroniscl snelweg en kennis-topinstitt ten. In 1996 wordt 19 miljoen den extra besteed aan exporj bevordering en economise] hulp aan Oost-Europa. fronten wordt de aanval Drie vrouwelijke staats- rissen - Schmitz (Justitie), jtos (Onderwijs) en Terp- (lelzijn) - leiden het offen- De school, de buurt, maar ilitie en justitie moeten zich a om jongeren weer op het pad te brengen of te voor- idat ze in de problemen ra- politiekorpsen aal scholen geadopteerd en idaar voorlichting om cri- iiteit te voorkomen. Justitie Adat het openbaar minis- (D de kinderbescherming deskundigheid krijgen over saier waarop ze scholen voorlichten over crimi- aten strafrecht, voorkomen dat jongeren nol buiten de boot vallen, justitie zich meer richten op van ouders die stel- ilig de leerplichtwet over- Daarnaast worden die drugs aan jongeren verkopen, harder aangepakt. Jeugdige criminelen zelf kunnen op een strengere aanpak van jus titie rekenen. Op de arrondisse mentsparketten worden extra jeugdofficieren aangesteld en er komen meer zogeheten taakstraf fen voor jongeren. Voor degenen die vaker in aanraking met de po litie komen, heeft justitie ver plichte scholing in petto via een 'opleidingstraject'. Dit kan een alternatief zijn voor de cel. Justitie gaat zich in samenwer king met het ministerie van So ciale Zaken en Werkgelegenheid inzetten voor arbeidsplaatsen in de publieke en marktsector voor jongeren die al tot de harde kern van de jeugdcriminaliteit beho ren. De achterliggende gedachte is dat werk jongeren uit het cri minele milieu kan halen. Er wordt gerekend op steun van het bedrijfsleven. De groei van het aantal pro bleemjongeren heeft de afgelopen jaren geleid tot lange wachtlijs ten voor plaatsen in internaten, bij pleeggezinnen en andere in stellingen voor jeugdhulpverle ning. Het kabinet trekt daarom zestig miljoen gulden uit voor uitbreiding van de capaciteit en verbetering van de kwaliteit van de jeugdhulpverlening. Hoe dat geld wordt verdeeld, blijkt later dit jaar. De komende maanden wordt overlegd met provincies en regio's. De jeugdzorg moet ook overzichtelijker worden. Neder land kent een lappendeken aan voorzieningen voor ontspoorde jongeren. Op lokaal, regionaal en landelijk niveau zijn er instellin gen en voorzieningen. Jeugdigen, ouders en verwijzers weten vaak niet waar ze zich moeten melden. Aan de versnippering en vooral aan het gebrek aan samenwer king willen de staatssecretarissen een einde maken. Met ingang van 1 januari 1998 komen er in het hele land regionale loketten, waar kinderen met problemen doorverwezen worden naar de hulpverlening. Plaatsing in een instelling of internaat zal dan al leen nog maar via dit bureau jeugdzorg kunnen. Instellingen kunnen ook niet langer op eigen houtje uitmaken welke jeugdigen ze willen opnemen. Ze moeten ie dere kandidaat accepteren. Ook het onderwijs moet eraan gelo ven. Voorkomen moet worden dat jongeren de school niet afmaken en er komt meer aandacht voor de veiligheid op school. De inzet van gemeenten is nodig, omdat die volgens het kabinet het beste zicht hebben op de behoeften van jeugdigen en het aanbod aan voorzieningen. Het zojuist ver trokken D66-kamerlid Louise Groenman gaat een werkgroep leiden voor 'lokaal preventief jeugdbeleid'. De jongelui zelf worden niet vergeten. Om te voorkomen dat het jeugdbeleid geheel buiten hen om gaat, begint dit najaar een nationaal jeugdde- bat. lair aantreden verkondigde la Sorgdrager van Justitie I;; de oplossing van het cel- tat vooral wil zoeken in alternatieve straffen. Een iter komt zij echter tot de iie dat deze alternatieve i allerminst zaligmakend roeten ons niet rijk rekenen - itematieve straffen; er blijft De vergoe ding voor fy siotherapie wordt perkt. Zie- kenfondsvi zekerden krijgen n( slechts negi behandelin gen vergoi met eventui nog eens ne gen beham' lingen een oefentl rapeut. maatregel geldt m voor cl nisch zieki Het ziek* fonds vi ster. e oplossing is," aldus de goedt niet langer tandheel! dige behandelingen bij acl tienjarigen. De controle mondhygiënische behandelt worden nog wel vergoed. Ziekenhuizen krijgen 120 joen gulden extra, waarvan 1 miljoen voor topzorg. ging ngst oge- fis- mil- >tar- die jaar gaan Jen de na peld irkt- ppe- ;ren. oord erio- wor- ach- toe- (Fi- ïota. tka- en r de >ord, one- oali- met iraak bestaat om de uitkeringen de helft te laten meestijgen de lonen in de marktsector. temin besloot het kabinet a om voor 1996 een volledige peling te laten gelden. In de koppelingswetstaa uitkeringen gelijk mogen PS met de lonen in de mart als het aantal inactieven s dan 82,6 procent. Het ziet - uit dat dit percentage de de jaren niet meer zal v™ overschreden. Bovendien zijn ook de twee re ontbindende voorW vooralsnog niet van toepa niet te verwachten: een toestand van de rijksbegr een onevenredig hoge ging in de marktsector. Het volgend jaar lmjgejj ven en burgers een laste ting van 3,9 miljard \m Daarmee is het totale b het kabinet deze regeei?. wil inzetten voor soupeerd. Vanaf 1997 wil Zalm d meer richten op het ter van het overheidstel^, door er ook minder Se ann komen voor intensivering leid. sninaliteit neemt nog steeds adat heeft tot gevolg dat de iom meer cellen nog groter 11 Sorgdrager gaat ervan uit Itijd een cellentekort zal maar het moet volgens het te gek worden'. Ze «het kabinet 250 miljoen extra gekregen voor de an duizend cellen tussen 1998. Deze zogeheten so- tellen voor een kort verblijf vooral in de grote steden, emen er tussen 1996 en 10 plaatsen in tbs-inrich- Mj. De minister is van Wer arrondissement of res- contingent cellen voor taffen te geven. Het open- ministerie in de regio's kan "If bepalen welke categorie te het eerst zijn straf 'uitzitten. lister wil de druk op het '(kort verder verlichten steller en korter te straffen. toelaten dat een ge ste het laatste deel van zijn I, onder strikte voorwaar- I® strikt toezicht, buiten de bgenis verblijft. zij korte celstraffen va- Netten in werk- en leer- J® Volgens haar is bij so- pkerheidsfraude een alter- festraf een goed middel. Bij ^eroordeelden kan daar in leerstraf in de vorm van Mgetteringscursus worden Kortere, drie-jarige opleidingen, kleinere universiteiten en een strengere selectie moeten paal en perk stellen aan de groei van het aantal studenten in het hoger on derwijs. Van de groep jongeren van 18 jaar en ouder studeert nu onge veer 35 procent. „Dat is mooi, maar verder moeten we niet gaan," aldus staatssecretaris Nuis (Onderwijs). Het aantal studenten in het hoger onderwijs (450.000) zal de ko mende jaren licht dalen, mede dank zij een verkorting van de opleidingen. Het aantal afgestu deerde studenten blijft ongeveer gelijk. Vwo'ers en mbo'ers krijgen nog maar drie jaar de tijd om een di ploma in het hbo (hoger beroeps onderwijs) te halen; voor mensen met een havo-diploma blijft de opleiding vier jaar. Voor kunst opleidingen blijft alles bij het ou de. Leggen Nuis en minister Ritzen in het HOOP (Hoger Onderwijs- en Onderzoekplan) de drie-jarige opleidingen in het hbo dwingend op, universiteiten krijgen de vrij heid om naast hun huidige vier jarige opleidingen ook kortere opleidingen aan te bieden. Een selecte groep studenten kan na die brede basisopleiding van drie jaar nog eens twee jaar verder studeren. Wie na drie jaar ophoudt, krijgt de titel baccalaureus (net als in het hbo); wie tenminste vier jaar met succes heeft gestudeerd, mag zich meester, doctorandus of in genieur (ir.) noemen. Nuis en Ritzen willen niet alleen het mes zetten in de duur van de opleidingen, maar ook stellen zij voor het aantal 'sluipwegen' te beperken; zo kunnen studenten met een havo- of mbo-diploma niet langer via het eerste jaar van een hbo doorstromen naar de universiteit. Daarnaast willen de bewindslie den de studie-uitval terugdrin gen. Nu nog haakt ongeveer een derde van het aantal studenten tijdens de studie (vaak pas na ruim drie jaar) af. Instellingen kunnen al na drie maanden studenten een bindend studie-advies geven. Een student die vóór 1 februari van het eerste jaar besluit over te stappen naar een andere studie, ondervindt daarvan geen finan ciële gevolgen. Besluit hij of zij na het eerste jaar pas om te be ginnen met een andere, vier-jari- ge opleiding, dan moet de student het laatste jaar van zijn studie helemaal zelf betalen. De hervormingsplannen van Rit zen en Nuis hebben vooral grote gevolgen voor de universiteiten. Het aantal studenten zal daar binnen tien jaar moeten dalen van 180.000 naar 140.000. Dat betekent een verlies aan rijksinkomsten van 110 miljoen gulden. Daarnaast moeten de universiteiten een bezuiniging van 200 miljoen gulden voor hun rekening nemen. Een klein aantal universitaire opleidingen mag uitgroeien tot zogenoemde top opleidingen. Studenten moeten aan hogere eisen dan alleen het vwo-diploma voldoen om aan de ze opleidingen van internationale allure te mogen beginnen. Ritzen en Nuis willen fors het mes zetten in het grote aantal op leidingen (500) in het hoger on derwijs (hogescholen en universi teiten). Het aantal opleidingen in het hbo moet worden teruggebracht naar dertig tot vijftig brede opleidin gen. Hogescholen kunnen voor taan wel een masteropleiding (een vervolgopleiding) aanbie den, maar het rijk betaalt daar niet aan mee. Ook het wetenschappelijk onder wijs krijgt de opdracht het aantal afzonderlijke opleidingen te be perken. Zo vragen Ritzen en Nuis zich af of de nieuwe opleidingen rond gedrag en maatschappij wel behoren tot het wetenschappelijk onderwijs. De opleiding politicologie aan de Katholieke Universiteit Nijme gen wordt met opheffing be dreigd, omdat de kwaliteit te laag zou zijn. Vóór 1 maart 1996 wordt hierover een besluit geno men. Ritzen en minister Borst (Volks gezondheid) willen de mogelijk heden en gevolgen van privatise ring van de academische zieken huizen laten onderzoeken. Dat onderzoek moet zo snel mogelijk klaar zijn, zodat uiterlijk vóór 1 januari 1998 knopen kunnen worden doorgehakt. Het totaal van de uitga ven van het ministerie van Justitie bedraagt vol gend jaar 5,8 miljard gul den. Het departe ment krijgt volgend jaar bijna 1,4 mil jard gulden extra. Eén miljard gul den is be doeld voor de extra kosten die het minis terie moet maken voor asielzoekers. De restende Sorgdrager. 365 miljoen gulden wordt voor al besteed aan de uitbreiding van de gevangenissen. In totaal komen er duizend cellen, 170 tbs-plaatsen en 170 plaatsen in jeugdinrichtingen bij. Er komen dwang- en drang projecten voor verslaafden en straffen. Bij woon- en werkprojec ten voor ex- verslaafden en ex-gedeti neerden. Op autosnel wegen wordt een 24-uurs surveillance ingevoerd. Uit onder zoek blijkt dat nog steeds veel te veel automobilis ten de maxi mumsnelheid overschrij den. Taakstraffen komen vaker in de plaats van korte cel- minderjarigen worden taakstraffen zo veel mogelijk toegepast. Jeugdcriminaliteit wordt stevi ger aangepakt. Er komen meer jeugdofficieren van justitie en speciale jeugdreclasseringsaf- delingen. Het ministe rie van Bin nenlandse Zaken heeft volgend jaar 7 miljard gul den te beste den. Het grootste deel, 4,7 miljard, is uitgetrokken voor de be leidsterreinen openbare or de en veilig heid. Er komt een opleiding 'veiligheid' voor politie mensen op mbo-niveau. Deze oplei ding vormt Dijkstal. een schakel tussen het voortgezet onder wijs en de bestaande politie opleidingen. Ook de opleidin gen voor topfunctionarissen binnen de politie worden ver beterd. De samenwerking tussen de politiekorp sen van de verschillende landen zal in de grensge bieden verder worden ver beterd. Veel tijd, geld en mens kracht wordt gestoken in gerichte actie van overheid, politie, justi tie en Binnen landse Veilig heidsdienst tegen infiltra tie van de misdaad in de 'bovenwereld' van politiek en bestuur. De cursussen die toegelaten asielzoekers en andere nieuwkomers vanaf 1 januari 1996 verplicht moeten volgen, duren vijfhonderd uur. Er wordt les gegeven in Neder landse taal, maatschappijleer en beroepenoriëntatie. Universitei ten moeten de komende ja ren 200 mil joen gulden bezuinigen. Daarnaast verliezen zij binnen tien jaar nog eens een rijksbij drage van 110 miljoen gul den als gevolg van een da lend aantal studenten: van 180.000 nu naar 140.000 in 2005. De studie beurs wordt gekoppeld aan de cur susduur (variërend van drie tot vijf jaar). Universiteiten en hogescholen krijgen meer financiële zeker heid door afspraken over de rijksbijdrage voor een periode van tien jaar. De hoogte van de bijdrage hangt onder meer af Ritzen. van het aan tal verstrekte diploma's. Het ministe rie geeft vol gend jaar in totaal 38 mil jard gulden uit. Het basis onderwijs krijgt 230 miljoen gul den extra voor een bete re begeleiding van 'pro bleemleerlin gen'. Een be langrijk deel van deze ex tra investe ring (140 mil joen) wordt weggehaald bij het speci aal onderwijs. Door de instroom van asielzoe kers stijgt het aantal leerlingen in het primair en voortgezet onderwijs. Om de kosten hier van te dekken, is 124 miljoen gulden aan de begroting van het ministerie toegevoegd. net werkt aan een nieu- r1 °P de filmvertoningen. De t!( filmkeuring voldoet niet *de als gevolg van de op- 'an de videoverhuur- die niet onder de wet l>. 'taliën wordt in de hui- l. "keuring niets over de in- een film gezegd, maar 1,1 .ecHs aangegeven of hij welgeschikt is voor jonge- tï J ie iaar- Cf e huidige wet is ook de Wing bedoeld om jeug- te "eschermen tegen onge- .beufröntaties met bij- w Seweld of andere aan- jce beelden. Uitgangspunt «ring door de branche. beid overweegt wel een fei|en<k taak op zich te ne- \,2°ukunnen in de vorm ei®»erk voor de classi- s,,an "'ris, videofilms en Ze lijken zo afkomstig uit de Napoleontische tijd. Kaarsrecht te paard zittende ruiters in kos tuums met glimmende knopen, getooid met een grote beremuts en uitgerust met een glanzende sabel. Ze vormen de Cavalerie Ere-Es- corte en begeleiden op Prinsjes dag de gouden koets. „We rijden er vlak achter. Je kunt de koningin zo zien zitten. Willem-Alexander kijk je recht in zijn ogen. Dat geeft wel een gek gevoel," vertelt Tymon Sevenster, die er gisteren voor de zesde keer bij was. Het escorteren van officiële stoeten verdween na de Tweede Wereldoorlog, omdat de Cava lerie toen geen paarden meer kende. Bij het huwelijk van Beatrix en Claus in 1966 werd weer een ere-escorte gefor meerd, bestaande uit beroeps- en reserve-militairen. De 32-jarige Sevenster is reser ve-luitenant en één van de bijna vijftig ruiters. „Je moet kunnen paardrijden en er tijd voor vrij willen maken. Vóór Prinsjesdag oefenen we vier dagen. Daar voor hebben we een standaard programma. Zo rijden we op maandag op het strand. Daar oefenen we met rook en knallen om de paarden te laten wennen aan lawaai en mogelijke onge regeldheden. Het lijkt een hele heisa voor die ene dag, maar het is echt nodig voor de paarden. Ze moeten heel dicht naast el kaar rijden, je weet nooit wat er kan gebeuren. Daaraan probeer je ze te laten wennen." Maar het is ook gezellig, 's Avonds gaan de ruiters mosse len eten, barbecuen in de Ko ninklijke Stallen of schuiven ze aan voor een diner. Sevenster spreekt zelfs over 'de mooiste dagen van het jaar'. „Het is een mix van gezelligheid en oude vrienden ontmoeten. Heel ver moeiend, want al die dagen ga je laat naar bed." De ruiters hebben het dan mis schiet! niet gemakkelijk, dat geldt evenzeer voor de paarden, met name als de stoet op het Binnenhof is gearriveerd. „We moeten bij de poortjes wachten totdat de koningin uit de koets is gestapt. Daar wil nog weieens een paard steigeren dat er achterstevoren uit wil. Stil staan is voor die dieren moeilij ker dan lopen." De televisiekijker zal het alle maal niet meemaken. Sevenster: „Wij komen nooit op televisie, omdat de camera met de koets meedraait. Maar dat interes seert ons geen bal. We doen het voor de mensen in de stad, voor de koningin en voor onszelf." Nederland is van ruim 15 miljoen Nederlanders. Bijna alle Neder landers betalen mee aan het functioneren van het koninkrijk: de een wat meer dan de ander, een enkeling zelfs heel veel, een ander helemaal niets. Als we uitgaan van 15.702.000 Nederlanders, kunnen we met een paar fikse slagen om de arm ieders financiële bijdrage bereke nen. Deze berekeningen ontken nen het bestaan van bedrijven, maar daar werken per slot van rekening ook burgers. Het bruto binnenlands produkt - het totaalbedrag dat bedrijven en burgers per jaar in het laatje brengen - komt in 1996 uit op ruim 660 miljard gulden; 660.700.000.000 gulden om pre cies te zijn. Dat is 42.347,13 gul den per persoon. Van dat ver diende bedrag gaat in ieder geval (gemiddeld) 10.248 gulden naar de belastingen. Maar intussen hebben alle Ne derlanders samen ook een fikse schuld, de staatsschuld, die het volgend jaar uitkomt op 417,5 miljard. Ieder Nederlander, net geboren of stokoud, heeft daar mee, zonder dat hij dat op zijn kasboekje merkt, een schuld van 26.762,78 gulden. belasting Q sociale premies Q] niet-belastingontvangsten, o.a. milieuheffingen zoals riool- en reinigingsrechten totaal: 48,3% 1,2% 45,2% 1.1% 29,0% 25,9% 25,5% 25,3% 1993 1994 1995 1996 Over de overheidsschuld moet natuurlijk rente - ergens rond 7 procent - worden betaald. Aan rente betaalt minister Zalm na mens alle Nederlanders 29,5 mil jard gulden in 1996; dat is 1890 gulden per Nederlander. De overheid komt ieder jaar geld te kort om de begrotingen slui tend te maken; dat heet het fi nancieringstekort. Het is het ver schil van inkomsten en uitgaven. Binnen komt 181,6 miljard gul den, vooral van belastingen, ter wijl uit de schatkist 202,2 miljard gulden verdwijnt. Het verschil zorgt ervoor dat de staatsschuld ieder jaar ook toe neemt. In 1996 komt dat jaarte kort uit op 20,6 miljard - dat is 1320 gulden per Nederlander. De uitgaven voor sociale zekerheid vallen buiten het bestek van de rijksbegroting. Nederlanders be talen apart sociale premies voor wao, aow, ww, aaw, aww en zw: in 1996 in totaal 111,9 miljard gulden - en dat is jaarlijks 7126 gulden gemiddeld per Nederlan der. De 'zorg' - een verzamelwoord voor medische, psychische en li chamelijke verzorging - kost vol gend jaar 46,5 miljard; dat is 2980 gulden per persoon. Uitgesplitst per ministerie beta len Nederlanders 2429 gulden voor Onderwijs, Wetenschappen en Cultuur, 871 gulden voor De fensie, 538 gulden voor Volks huisvesting, Ruimtelijke Orde ning en Milieu, 807 gulden voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport, 730 gulden voor Verkeer en Waterstaat (en voor wegen en spoorlijnen), 467 gulden voor Buitenlandse Zaken en Ontwik kelingssamenwerking, 371 gul den voor Justitie, 237 gulden voor Economische Zaken, 198 voor Landbouw, Visserij en Natuurbe heer en 1563 gulden voor Sociale Zaken. De Europese Unie kost volgend jaar 653 gulden per Ne derlander.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1995 | | pagina 13