STEM
Burger merkt
niks van
lagere lasten'
pn sigaretje roken is er niet bij
De weg van de minste weerstand
Lf. Stevens over plannen paars
►eperkingenj
Fain
Tevredenheid
Gunstige economie
Stille armoede
f+ of- in procenten)
ieuwTkort
r°rd®D-Pu?illenenhunJ
DE STEM
COMMENTAAR
I Me 25ste keer staat hij dit
■jfin ée erewacht: André Kok
,j als reserve-officier,
wtste jaren als oud-strijder,
"teen eenheid van zestig
uit de Bond van
L roeders. Van die bond
jaarlijks 2500 tot 3000
'DaarPrinsjesdag.
De oudstrijder
MELK
SEPTEMBER 1995 0^
Itief
ptmber. Into kader van d.
■igdvoetbal worden op de vrii
fen en wedstrijden gehouden
Itmonden in Zeeuwse selectij
lert Pentury, die woensdag i
lierd door de Schouwse coad
1-en verlenen Jan Peters Ai
%n Hennie van Pamelen niecj
lil Telussa, Frans Villee, Fre<
Ji Jo van de Velde en in de Be
lens Griep, Kees Bastiaanse ed
Ie regionale trainingen gehou.
■ctiviteiten om 13 mei volgen!
%s in de categorieën eerstejaai
komt dan een Zeeuwse selecti»
fe 13 jaar, als voorbereiding 03
lus eerst ruim 200 D-pUp;::en
fen voetballen en tegelijkertijd
I voor de leiders en coaches va
ter Veerman
Inburg, lid van de atletiekver»
I het Belgische Edegem in zihl
Ir aan te scherpen. Dit met ee?
Ie winst. Het is tevens de bestl
afstand. Zijn oude beste tijd
lissingen
■uiststof van Baskensburg wop
lionele recordwedstrijden afgd
Itor en voor de categorieën Al
Iteranen.
Jtweekamp over 100 en 200 mei
Ingen, kogelstoten en speerweri
^elfde programma wordt er af)
'dering van het kogelstoten. De
[september door de plaatselijk.
%t SV Aloy de Erpelkapperlood
-imloop zijn: 500 meter (jeugdf
Jan start in de Zeestraat. Er ka:
Jven in café Cambrinus aan dd
is er in sporthal in 't Sportuu
Astburg en Goes
fgingen De Scheldestroom uil
Jouden zondag 24 september dei
lvan dit seizoen,
kugd tot en met 11 jaar in actieJ
|vanaf 14.15 uur in het zwembad
ze laat de wedstrijden om 09.30]
1 te Goes.
1 eerste Zeeuws-Vlaming bij des
Hij werd er zeventiende. RU|
|de als zeventiende.
JDI RABOUT zevende, HENK
|AAK BEUN uit Biervliet twin-J
t met een ploeg junioren deelgë
Zuiden waarin 120 kilomete
LAASSE finishte als twaalfdej
I 41e. WALTER OVERBEEK
b werd vijfde in het ploegenklas
kn werd gewonnen door LENNJ
r renners uit alle categorieën en
is afgesloten. Er werden in ton
Bij de A-amateurs werd winnaan
Jiten incasseerde. Als tweede einj
■230 punten en DENNIS BREff
let 169 punten. Op dinsdagavond
liking gehouden in café De PonH
pil reed bij de A-mateurs in hetj
Me plaats.
Se als tweede in een WAOD-oen
rantsoen
kom je gewoon te kort. Ik H
het uit eigen ervaring. Heb
vorig jaar nog in de eerder^
noemde Axel-Graauw mees
maakt. Je komt wel aan de streel
Doe je op routine en karakta
maar je ziet kleuren die je anda
niet ziet. Daarom, ik weet zo oi
geveer wel hoe het allemaal in
kaar steekt."
Zege
Warrens blijft ondanks dat
van de ene naar de andere a
loopt een realist. Laat zicll °J
hoofd niet op hol brengen.
en toe loop ik eens in Belg 1
hier in Zeeland met de wedstnj
atleten mee. Als er een P33]]
gische subtoppers in Ze
Vlaanderen aan de start va
trimloop komen dan weetI
lijk weer waar je staat, ti
me dan ook nooit naar mijn
stijgen, want het stelt in fei
zo heel veel voor. Natuurlijk
winnen leuk en natuurlijk
om te winnen. Kom wel
en zonder stress aan de star
moet leuk blijven. Vind
leuk, zeker als ik een aan
gere gasten, en dat
steeds meer, achter me ka
Dan denk ik wel eèns, ik
door zo'n oude vent niet dik
ten pakken. We gaan door»'
lichaam en geest het een
kaar zijn en de pezen he
Als ik een poosje niet ka
zoals vorig jaar na
dan merk je pas wat je
was op de zaterdagen
weg kwijt. Had thuis
noeg om handen, maar]
jezelf op die momenten
Een rare gewaarwording-
op zo'n moment iets.
maar een verslaving,
vind het nog altijd een
verslaving."
kans van Mourik
>er zal van de lastenverlich-
I in zijn portemonnee mer-
[jaarvoor is het percentage te
is altijd het dilemma in
i. Als je lastenverlichting
ig aan wilt pakken, wordt
g dat je daarvoor nodig
g. Die vier miljard die er
Ijr wordt uitgetrokken, is maar
lijntje."
Jjr.Leo Stevens, hoogleraar fiscale
ie aan de Erasmus Unversiteit in
«jam, is zeer beslist, maar tevens
|:zijn kritiek op de eerste paarse
aennota, die hij prijst als 'een goed
eht en sober stuk, dat een solide
Biaakt en waarin het kabinet zich
[n;'ï rekent'.
ji'ftinsenbeek wonende fiscalist zit
s werkgroepen van staatssecreta
ris Vermeend, die voor fLexibili-
Uan de pensioenen en die voor de
herziening inkomstenbelas-
We koorddanser'
Jialt respect voor Vermeend, die hij
tege diens creativiteit en daden-
g «schrijft als een 'fiscale koord-
i. Tegelijk vindt hij dat de staats-
s doorschiet met te detail-
ïle regelingen voor 'maatschappe-
Jfcanjé, zoals de aftrekbaarheid van
ürkfiets'.
brug naar de lastenverlichting.
Is „Als je het effect van het geheel
s dat niet zo groot. Als je de
herlichting uitsplitst naar delen
liisamenleving, zijn de effecten gro
velijk roep je dan de discussie op
i de één er wel van profiteert en
der niet."
s is met name niet blij met de
[gelen die het kabinet neemt om de
i voor ondernemers te verlichten,
[tindememers zullen het, in tegen-
igtotde burgers, wel in him porte-
merken. Het bezwaar dat ik te-
emaatregelen heb, is dat ze uiteen
n in een heleboel detailregelingen.
si zal het effect in de praktijk niet
V watten gelegd
_t om verduidelijking. Stevens:
fiet kabinet het midden- en kleinbe-
imoet komt via de zelfstandi-
dan kan ik me daar een heie
pij voorstellen. Die sector vormt de
W van de samenleving. Maar al
^''gemoetkomingen voor startende
nemers? Je mag ze best een steuntje
geven, maar dit is te veel van
- Ze worden in de watten ge-
je bedenkt dat veel van hen kort na
part weer van het toneel verdwijnen,
■•goed geld naar kwaad geld gooien.
Tndien gaat het ten koste van de klei-
Ndenstander, die hard moet werken
I® hoofd boven water te houden en
|;jM gesubsidieerde concurrent bij
Pel van de lastenverlichting voor de
p'. één miljard gulden, wordt gefi
nancierd uit een milieuheffing, de zoge
naamde ecotax. Terugsluizen heet dat in
het jargon. Daar heeft Stevens grote
moeite mee. Het tast, zegt hij, bij de be
drijven de financiële ruimte aan om zelf
milieumaatregelen te nemen.
In de tweede plaats zorgt de ecotax vol
gens hem voor veel onrust in het belas
tingsysteem. Wat de fiscus aan de ene
kant binnenhaalt, gaat er aan de andere
kant weer uit.
Stevens denkt dat de ecotax daarom niet
het beoogde effect zal hebben. „Als die
belasting doet wat hij moet doen, dus lei
den tot energiebesparing, dan wordt de
opbrengst ervan kleiner. En wat ga je
dan doen om dat te compenseren? De
loonbelasting verhogen? Dan word je ge
straft omdat je milieubewust bent."
Niet nagedacht
En tenslotte stelt Stevens dat er niet
goed is nagedacht.over de uitvoering van
de wet. Hij verwacht grote adminstratie-
ve problemen en acht daarom uitstel op
zijn plaats. En beter nog afstel, omdat
hij, net zo min als de Raad van State, be
grijpt dat er een wet moet worden inge
voerd, waarover het kabinet zelf in de
memorie van toelichting zegt 'dat het ef
fect gering zal zijn'.
Tevreden is hij over de maatregelen van
het kabinet om de pensioenen in de toe
komst te flexibiliseren. „Maar dat komt
natuurlijk van verdachte zijde," zegt hij,
„want ik zit in "de werkgroep die dat
heeft voorgesteld."
Aow betaalbaar houden
„Maar toch, door deze regeling wordt
bereikt dat de positie van de particuliere
verzekeraars en de pensioenfondsen veel
evenwichtiger wordt. De fondsen kun
nen zich nu ook bezig gaan houden met
allerlei aanvullingen op het pensioen."
Die tevredenheid geldt niet voor het an
dere, en soms het enige deel van de va
derlandse pensioenregeling, de aow. „Er
wordt te gemakkelijk vanuit gegaan dat
er een aow'ers-probleem is. Dat is niet
zo. Er zijn mensen die alleen van hun
aow moeten leven en er zijn vermogende
aow'ers. Daarom moeten we afstappen
van het overleefde stelsel van aparte pre
mieheffing, waarvan de aow'er zelf is
vrijgesteld."
Wat Stevens betreft wordt gekozen voor
een pragmatische aanpak om het aow-
stelsel betaalbaar te houden en de koop
kracht te handhaven.
Kapitaalvlucht
„Je moet de aow-premie fiscaliseren, dus
er" een belasting van maken voor ieder
een. Daar betaalt dan ook iedere aow'er
met een aanvullend pensioen aan mee.
Wie alleen aow heeft, betaalt niks. Ik heb
dat al in 1980 in mijn-proefschrift be
pleit. Maar dat was jaren onbespreek
baar voor het CDA, dat als dogma had
dat de aow "een verzekering moest blij
ven. Ik denk dat de discussie binnenkort
wel op gang komt."
We praten tenslotte over twee andere
stokpaardjes van hem: de inkomstenbe
lasting en de vermogensbelasting.
Voor wat betreft de inkomstenbelasting
constateert hij dat het tijd wordt om het
gebrekkige fiscale begrip inkomen beter
te definiëren. „Daar komen we nu niet
goed uit," zegt hij. „We hebben niet vast
gesteld of het in het stelsel moet gaan om
individueel inkomen of om gezinsinko
men."
De paragraaf over de vermogensbelas
ting vindt hij ronduit teleurstellend. Ste
vens: „Die belasting had moeten ver
dwijnen of vervangen moeten worden
door een symbolisch tarief. Door deze
belasting is al een te groot aantal onder
nemers naar België uitgeweken. Daar
door missen we niet alleen hun bijdrage
aan vermogensbelasting, maar ook dié
aan de successierechten, de omzetbelas
ting en de consumptie. De omvang van
deze kapitaalvlucht wordt politiek
zwaar onderschat."
Ivoren toren
Zo te horen heeft hij een nauwe band
met ondernemend Nederland.
„Zeker," beaamt hij. „Ik wil graag con
tact houden met de maatschappelijke
achterban. Om niet als wetenschapper
vanuit een ivoren toren in een werkgroep
of in een collegezaal allerlei onwerkbare
ideeën te gaan zitten lanceren. Daarom
ga ik ook naar Breda om over de Miljoe
nennota te discussiëren."
Hij doelt op de bijeenkomst die vanmid
dag om half drie in de Grote Kerk in Bre
da belegd is door de Brabants-Zeeuwse
Werkgeversvereniging. Stevens gaat
daar in discussie met onder meer hoogle
raar Pim Fortuyn en topambtenaar Van
Maanen van Financiën.
En met zijn achterban: de werkgevers.
INACTIEVEN:
sociale minima zonder kinderen (21.950 - 22.450)
sociale minima met kinderen (25.600 - 26.150)
gehuwde AOW'ers, beide 65+ (22.300 - 22.800)
ACTIEVEN:
minimumloon met kinderen (25.925 - 26.600)
minimum plus met kinderen (27.425 - 28.200)
minimumloon alleenstaand (20.400 - 20.700)
modaal met kinderen (37.575 - 38.325)
modaal alleenstaand (32.050 - 32.425)
x modaal met kinderen (59.425 - 60.350)
1995
1996
-0,25
0,75
0,00
0,00
0,00
WOENSDAG 20 SEPTEMBER 1995 DEEL 1
ZELFS PREMIER Kok toont enige trekjes van zelfgenoegzaam
heid. Tijdens de traditionele toelichting van de Troonrede
trachtte hij al te geforceerd zijn tevredenheid over de gang van
zaken te camoufleren. Zoiets past namelijk niet in het beeld dat
het overgrote deel van het Nederlandse volk heeft van de mi
nister-president. Degelijk en betrouwbaar, maar ook zo ge
woon. De ideale man om op onze centen te passen.
De ongebruikelijke houding van Kok is terug te vinden in de
nog net niet snorkende toonzetting van de Miljoenennota.
Hoewel bescheidenheid en terughoudendheid altijd te verkie
zen zijn boven zelfvoldaanheid, is er wel enig begrip op te
brengen voor de tevredenheid binnen de paarse coalitie.
Allereerst vanwege het feit dat de coalitie werkbaar is geble
ken. Na een periode van gewenning blijken wezensvreemde
partners als VVD en PvdA het redelijk goed met elkaar te kun
nen vinden. Paars is geen vechtkabinet, eerder een regerings
ploeg die bereid is puur zakelijk met elkaar om te gaan. Dat
komt de besluitvorming ten goede.
Het is ook normaal dat na een redelijk succesvol verlopen jaar
de coalitie van PvdA, VVD en D66 haar zegeningen telt. De
groei van de werkloosheid is tot staan gebracht. Dit jaar ko
men er 85.000 banen bij en de verwachting is dat volgend jaar
de werkgelegenheid met 100.000 banen in de plus zal zitten.
De sanering van de overheidsfinanciën is een op volle toeren
draaiende machine, de inflatie is, in Europees verband gezien,
betrekkelijk laag en het financieringstekort daalt sneller dan
verwacht. Het kabinet kan wel verweten worden dat het te wei
nig doet aan de aflossing van de staatsschuld.
Een schijnbaar indrukwekkende reeks prestaties, die echter
niet alleen het gevolg zijn van goed kabinetsbeleid. De grote
verdienste van paars in deze is, dat het heeft bewezen op het
juiste ogenblik slagvaardig te durven handelen. Saneren, be
zuinigen en dereguleren op het moment dat de financieel-eco-
nomische omstandigheden zich daarvoor lenen. Want dat is
de allesbepalende factor. Wanneer het economische tij tegen
zit, werkt die negatieve ontwikkeling door. Zeker in een klein
land als Nederland, dat zeer afhankelijk is van de export en
daardoor van de internationale conjunctuur.
Is de conclusie gerechtvaardigd dat dit kabinet, gedragen door
een wind van economische voorspoed, een zonnige toekomst
tegemoet gaat? Zelfs als de economische omstandigheden zo
gunstig blijven als ze nu zijn, is die veronderstelling al te ge
waagd. De eerste barstjes in de samenwerking zijn namelijk
reeds zichtbaar.
De discussie is aangezwengeld in kringen van de PvdA. Het
wetenschappelijk bureau van de sociaal-democraten is ervan
overtuigd dat de PvdA zijn sociale gezicht aan het verliezen is.
Vervreemding van de eigen achterban is onder andere het ge
volg van deze houding.
Premier Kok en fractievoorzitter Wallage hebben uitermate
geïrriteerd op deze niet mis te verstane 'beschuldiging' gere
ageerd. Inhoudelijk hebben ze echter weinig kunnen inbren
gen tegen de kritische opmerkingen, die binnen de PvdA een
tamelijk breed gehoör hebben gekregen.
De reden is duidelijk. Het paarse kabinet voert een zeer markt
gericht beleid. De Troonrede en de Miljoenennota zijn doorde
semd van die aanpak. Nog meer bezuinigingen in de sociale
zekerheid en verdere ondersteuning van het bedrijfsleven zijn
centrale thema's.
Een puur liberaal en geen sociaal beleid, zeggen de criticas
ters. Niet Kok, maar VVD-fractieleider Bolkêstein heeft het op
het Binnenhof voor het zeggen, sneren de cynici. Kok en de zij
nen doen er te weinig aan om die beeldvorming uit de wereld
te helpen.
Voor alle duidelijkheid: het werd tijd dat de sociale zekerheid
werd omgebouwd. Te lang zijn uitwassen op dit dure terrein
getolereerd. De manier waarop dat is gebeurd, verdient echter
geen schoonheidsprijs. De herkeuringen voor de wao bijvoor
beeld waren genadeloos formeel. Dit foute proces heeft onno
dig veel menselijk leed veroorzaakt.
Gemaakte fouten zijn nog geen reden van de ingeslagen koers
af te wijken, maar de richting moet wel worden bijgesteld. Die
intentie komt in de Miljoenennota niet tot uitdrukking. Een
koppeling tussen lonen en uitkeringen kan het ontstane gat
tussen sterk en zwak in de samenleving niet dichten.
Dat zit dieper. In welvarend Nederland bestaat veel 'stille ar
moede', met als gevolg sociaal isolement voor bepaalde groe
pen. Dat probleem laat zich niet oplossen door marktwerking
en privatisering. Het is hard nodig dat het 'liberale' kabinet Kok
die sociale problematiek heel serieus gaat nemen.
veteranen bij uit de
e Wereldoorlog, Indië-
TO, soldaten die in Korea
'banon hebben gediend en
(eea paar oud-militairen die
|7,°!nia acöef zijn geweest.
L u?®1 een deel van de ere-
L.J. Ss de route die door de
wordt afgelegd,
ue met keurig op-
"Weba ®derscheidingen en
^eenheel ceremonieel. le
lt gedisciplineerd in
Ife j ,is de bedoeling
i ait' ouwehoert of een
gerookt," vertelt Kok in
Pt oi ?gSe Woning-
Ifejk'rïjders uit zijn een-
Li11® uit alle windstreken
i aud. Het zijn, zoals
Hikn„, noemt, voorname-
|.Dir djes.
Jf'ris de oudste 82 jaar. Er
er zich altijd meer aan
dan kunnen deelnemen. Ik moet
écht selecteren, maar probeer er
geen elitaire troep van te maken
en zorg elk jaar dat ten minste
eenderde van de groep voor het
eerst meedoet. Ze zijn allemaal
fanatiek. Je moet ze afremmen
en zeggen: je mag nu niet meer
mee. Ik neem geen risico's. Je
moet echt langdurig kunnen
staan om het ceremonieel niet te
verstoren."
Meer dan twee uur gediscipli
neerd in een rij staan, valt op
die leeftijd niet mee. Maar echt
onderuit is in zijn eenheid nog
nooit iemand gegaan. „We heb
ben ons weieens rot gelachen
toen een jonge dienstplichtige
flauwviel."
Voor de zekerheid krijgen de
oud-strijders wel elk een rol
dextro-energy mee.
De deelnemers aan de erewacht
zijn stuk voor stuk koningsge
zind. „Ja, anders doe je niet
mee," meent Kok, die telkenjare
opgetogen gezichten ziet na af
loop van de festiviteiten.
„Je merkt in de bus op weg naar
de kazerne al dat ze erg onder
de indruk zijn. En aan de lunch
zijn ze er helemaal vol van. Voor
ons in Den Haag is het allemaal
wat gewoon. Wij zijn eraan ge
wend om het koningshuis in de
buurt te hebben. Hier om de
hoek woonde vroeger een hof
dame. Daar ging Juliana graag
theedrinken. Dat vond je nor
maal."
Door Jan Greyn
Als een wooneenheid of een gezin
- hoe het ook heten mag - kan re
kenen op een stabiel of zelfs licht
stijgend inkomen, bestaat er nau
welijks reden tot huiselijke one
nigheid over het uitgavenpa
troon.
Dat gaat niet anders met een ka
binet dat de vaste zekerheid heeft
dat de belastingcenten gestaag
binnenstromen. Echt ruzie heb je
in die kringen alleen bij forse be
zuinigingen; over extra uitgaven
krijg je hooguit een meningsver
schil.
Dat is ook de situatie van het
paarse kabinet-Kok na een jaar
regeren. De inflatie is laag, de
rente ook. De economie groeit dit
jaar 3 procent en volgend jaar
wat minder. De zee is kalm en een
lichte bries waait in de rug.
Knappe jongen als je het als pre
mier onder die omstandigheden
verknalt. En een voorzichtig man
als Kok - hij laat eerstdaags de
roem van de behoedzame Drees
nog verbleken - lijkt dan hele
maal op zijn plaats, want zelfs
aloude politieke tegenstellingen
blijven verdampen.
Maar zou een kabinet onder zul
ke voortvarende omstandigheden
niet wat minder zelfgenoegzaam
naar de belastingopbrengsten
moeten kijken, en zich meer moe
ten afvragen wat je - in de zeker
heid dat het ooit weer slecht gaat
- zou kunnen doen?
Dat de economie bloeit, 'is na
tuurlijk niet te danken aan in-
spanningen van de ministers
ploeg van Kok, net zomin als een
economische dip enig kabinet in
de schoenen te schuiven valt.
Het kabinet presenteert onder
het kopje 'economische struc
tuurverbetering' wel wat plan
nen, maar dat zijn toch vooral
snippers van -lastenverlichting
waarvan het echte effect nooit
exact zal blijken. De gezellige
ploeg van Kok koos de weg van
de minste weerstand, ook in eigen
kring en coalitie.
Lastenverlichting had beter ge
richt besteed kunnen worden en
misschien zelfs meer uitgesmeerd
over de hele-kabinetsperiode. Een
beetje extra aflossing van de
staatsschuld is nu ook veel mak
kelijker dan in slechter tijden;
dan is een beetje al moeilijk. Het
palet aan maatregelen ademt het
handjeklap van de paarse coali
tie.
De voor-vorige minister van Fi
nanciën, de CDA'er dr. H. O. C. R.
Ruding, tegenwoordig bankier in
de VS, kreeg een karrevracht kri
tiek over zich heen toen hij zijn
ministersbaan vaarwel had ge
zegd. Ruding, zo luidde de kritiek
- ook van PvdA-kopstuk Kok
vanuit de oppositiebankjes - had
voorspoedige tijden niet goed ge
bruikt.
In plaats van het verlagen van de
overheidsschuld liet Ruding zich
verleiden tot het uitdelen van
presentjes aan de midden- en ho
gere inkomens, de fameuze ope-
ratie-Oort. Het financieringste
kort daalde te weinig en de over
heidsschuld bleef maar toene
men.
Vreemd genoeg hadden Ruding
en zijn premier Lubbers in de
moeilijke periode van 1982 tot en
met 1986 juist stevig op de over
heidskas gelet, waarop ze de
touwtjes daarna te veel lieten
vieren.
Datzelfde bedreigt dit kabinet -
alleen in omgekeerde richting.
Dit kabinet begint met een
prachtig economisch vooruit
zicht. Er was op 1,75 procent
groei gerekend en het is dit jaar
al bijna'het dubbele. Maar dat
extra's wordt nauwelijks benut,
eigenlijk alleen maar voor zelfge
noegzaamheid.
Minister Zalm gaf op een bijna
onparlementaire wijze de Raad
van State een pak rammel. Die
had er even fijntjes aan herinnerd
dat er wel erg royaal met lasten
verlichting wordt omgesprongen,
terwijl je vraagtekens mag plaat-
seh bij de effecten, gezien het
versnipperd uitdelen van dat
geld.
Zalm bracht zijn opmerking met
een vrolijke noot, maar ze was
niet minder vernietigend. Terwijl
juist een beetje deemoed beter
had gepast. Want waar is de
prachtige subsidiebijbel die mi
nister Kok van Financiën liet ma
ken, en waaruit je makkelijk
overbodige subsidies kunt halen.
Niemand denkt toch dat er zoveel
is gekapt in het dorre hout van de
subsidies dat verder snoeiwerk
overbodig is? Of komt dat pas te
rug als de belastinginkomsten
weer dalen? WD en PvdA lijken
elkaar in een houdgreep te heb
ben op dit punt.
Het kabinet - tweederde is van li
berale snit - is op zoek naar 'meer
markt'. Zo'n roep om de markt is
op zich natuurlijk niet zo gek in
een periode van weldadige groei.
Hoeveel markt het kabinet echt
gaat stoppen in de sociale zeker
heid, blijft nog ongewis. Veel
concreets is er ook nog niet te
melden op de 'echte markt', want
de ven:uiming van de winkelslui
ting gaat ook op een sukkeldraf.
De aangekondigde discussie over
de sociale zekerheid, die zich de
komende twee jaar moet afspe
len, zou zich wel eens onder min
der gunstig economisch gesternte
kunnen voltrekken. En dat maakt
het extra moeilijk tot een ak
koord te komen in de links-
rechts-coalitie van Kok. Waarom
heeft het kabinet bijvoorbeeld
niet alvast een voorschot geno
men op die discussie? Beter nu
minder rust dan ruzie over twee
jaar. Premier Kok gaf in een toe
lichting al een verklaring voor
een verdere uitschuifoperatie. Hij
sprak daarbij even minder als
premier dan als partijman. Kok
redeneert dat het de goede kant
opgaat met de uitgaven in de so
ciale zekerheid. Maar de WD re
lativeert die opmerking van de
premier snel, waarmee de "tijd
bom onder dit kabinet weer gaat
tikken.
Het jaar 1996 hoeft nog niet veel
problemen op te leveren voor het
kabinet-Kok-I. Maar we herinne
ren ons minister van Financiën
Wim Kok, vlak na de regerings
verklaring. Hij was een opgewekt
man, tevreden en blij, op het hila
rische af. Zijn partij zat in de re
gering en de vooruitzichten wa
ren goed. Totdat er onverwacht
razendsnel internationaal econo
misch onweer opstak en Kok
haast-je rep-je moest gaan wer
ken aan de grootste financiële sa
neringsoperatie van na de oorlog.
Kok heeft ervan geleerd, mis
schien zelfs teveel. Zijn behoed
zaamheid is al spreekwoordelijk.
Kok is al gelukkig met een gelijk
spel, want dan heeft niemand
verloren en kan niemand al te te
vreden vertellen dat hij gewon
nen heeft.
Zoveel gelijkmatigheid past pri
ma bij tegenvallers. Het kabinet
zou gerust meer mogen profiteren
van de (tijdelijke) economisch
wind in de rug, al was het maar
door de staatsschuld extra terug
te dringen.
