Provincie' haalt de Randstad in Ml m Opslag privé-gegevens loopt uit de hand' '2 Rüttchen Breda slaat slag met overname tarters kunnen beter taande zaak kopen' aëSSKg Advocaten TCR-zaak verliezen grote troef I w Werkgevers bepleiten nauwe band Duitsland ontage E natroos .V. werker JPPORT 1ERDAG 14 SEPTEMBER Iggq Si ECONOMIE Wall Street die voorziet verdere economische opmars van Zuid- en Oost-Nederland Goud Zilver 3 1 Rij-instructeursopl b.v. zoekt Select Totaalbouw B.V. /V Appelplukkersfsteij 32 Word rij-instructei Hensen HollandIB stralers/sch ers extra KANS OP EEN FIAT CINQUECENTO SPORTING IN DE JACKPOTCLUB -Holland Qvsino's DE FINISH economie KORT NS begint proef met 'Wizzl-winkels' Britten vragen geen uitlevering Leeson Werknemers van Dasa de straat op Bovag verijdelde belastingheffing Elsevier wijst zelfstandige Dagbladunie af Berichtendienst De Stem op Internet vaak geraadpleegd DONDERDAG 14 SEPTEMBER 1995 A7 Terug naar 13/09 3430590 1790473 3000227 1291 364000 36919 181 11458 16510 689273 710402 76720 209599 99376 3734 1367 23053 5244117 8,59 3.51 3,19 2,78 2,67 2,62 2,58 2,56 2.52 2,39 24,35 9,38 6,36 5,56 5,53 4,62 3,26 3,12 3,07 2,82 74,50 55,00 e 4,55 0,35 b 18,20 26,00 A 45,30 3,80 A 155,00 77,60 24,00 3,50 a 76,90 1900,00 A 124,00 20,40 28,50 13,20 94,00 21,90 f 'joodschap waarmee de kmer de komende %at om ontwerpers Uie- en communica- gebruikers en con fer van te doordringen sternen veel meer per- verwerken en op- ig en uit het oog- privacy verantwoord is. I van deze systemen iele instellingen, be- andere (overheids)or- ganisaties is wijd verbreid, in het betalingsverkeer en bij allerlei uiteenlopende vormen van dienstverlening, zoals hotel- en vluchtboekingen. En het einde van de 'electronische snelweg' is nog lang niet in zicht. „Het dreigt uit de hand te lopen," waarschuwde voorzitter Hustinx van de Registratiekamer gisteren bij de start van de campagne. Volgens hem bieden de huidige toegepaste beveiligingssystemen onvoldoende waarborgen. Die komen neer op het bouwen van 'muren' rond de geregistreerde persoonsgegevens. Maar die mu ren zijn doordringbaar. Er is volgens Hustinx een veel be tere technologie voorhanden, en de Registratiekamer gaat die in haar campagne promoten. Die technologie, genaamd Privacy Enchancing Technology (PET), is onderwerp geweest van een stu die van de Registratiekamer, haar Canadese zusterorganisatie in Ontario en het Nederlands on derzoeksinstituut TNO. Uit die studie blijkt dat bij toe passing van PET de consument/gebruiker veel meer dan nu anoniem blijft. De tech niek komt er op neer dat de iden titeit van degene die gebruik maakt van een elektronisch sys teem alleen wordt geregistreerd en verwerkt wanneer dat strikt noodzakelijk is. De Registratiekamer, toets- en adviesorgaan op het terrein van de privacy van burgers, zal alles in het werk stellen om te bevor deren dat PET zoveel mogelijk wordt toegepast door bedrijven en (overheids)organisaties, aldus Hustinx. PET sluit volgens de Re gistratiekamer aan bij de begin selen van privacybescherming, vastgelegd in de Wet persoonsre gistratie en de onlangs vastge stelde Europese richtlijn voor de bescherming van persoonsgege vens. De techniek is volgens Borking door een klein bedrijf binnen twee weken in het bestaande sys teem aan te brengen, grotere be drijven doen er zo'n twee maan den over. In Nederland zou het gaan om een investering van ruwweg 200 miljoen gulden. Goud onbewerkt 20,350-20 950 1 bewerkt 22,550 I zilver onbewerkt 255-325 bewerkt 370 vorige koers slotkoers gisteren laten bieden ex claim gedaan /bieden ex dividend gedaan'/laten bieden en ex dividend laten en dividend gedaan en laten ex dividend gedaan en bieden ex tiivióti •eredactie economie U-De rol van de Randstad in de Nederlandse economie steeds bescheidener. Verschoof het economisch zwaarte- t$en 1974 en 1984 al richting achterliggende regio's, de ipentien jaar heeft de spreekwoordelijke 'provincie' weer veroverd op de Randstad. urs c sep 65,00 881 0,50 c okt 65,00 738 1,50 c o99 60,00 568 10,00 p okt 60,00 1120 0,10 p jan 62,50 810 0,90 c o97 55,00 2103 6,80 p o97 55,00 2012 3,50.b c okt 200,00 1427 1,60 p okt 190,00 575 2,60 0,80 c sep 165,00 710 c sep 460,00 571 7,70 c sep 465,00 2321 3,20 c sep 470,00 2978 0,70 c okt 465,00 671 7,90 a c okt 470,00 1070 5,20 c okt 475,00 672 3,20 a c okt 430,00 1085 1,80 a c jan 470,00 705 13,00 p sep 460,00 688 0,30 p sep 465,00 1420 0,80 p sep 470,00 2033 3,30 p okt 455,00 699 1,80 p okt 460,00 1081 2,90 p okt 465,00 919 4,40 p okt 470,00 737 6,80 b p apr 440,00 580 4,20 p apr 460,00 510 9,50 a c okt 70,00 875 0,80 c jan 70,00 984 2,90 p okt 65,00 741 1,40 p okt 70,00 569 4,30 p jan 60,00 560 1,40 c sep 200,00 793 1,00 c okt 190,00 514 10,10 c okt 195,00 1566 5,30 c okt 200,00 3183 1,90 c okt 205,00 1105 c jan 200,00 683 4,80 p jan 210,00 760 14,00 a p apr 210,00 754 14,00 a c sep 80,00 1381 0,30 c okt 80,00 1715 1,80 c okt 85,00 502 0,50 c jan 80,00 1529 3,90 p okt 75,00 470 1,10 okt 80,00 948 3,20 jan 70,00 511 1,20 sep 840,00 574 2,90 okt 210,00 619 2,30 jan 40,00 1015 5,90 0.8t 1, 10, 0,11 0,70 7,08 3,58 I,68 2,80 2,10 II,00 6,208 2,18 9,60 6,50 4,30 b 0,20 0,» 1,10 a 1,90 a 3,20 5.00 a 0,1 2,t IJ* 5.1 int 12,50 7,10 (tonomische emancipatie t!ig Nederland' zet zich it komende decennium rote delen van het zuiden U van het land hun op- i drager van werkgele- ftto inkomen voortzetten. 1 it essentie van de gisteren itobank Nederland in j gepresenteerde studie ad is meer dan de Rand- I «belangrijkste conclusie, ie-auteur prof. dr. Eg- litier, is dat we af moeten it stereotiepe denken dat ad primair op de Rand- |sit en de rest wat mag „Steden als Arnhem, a Tilburg hoeven niet Ken de Randstad op te kij- jo's buiten de Randstad flink deel van hun id ingehaald, meent ,ij is gekeken naar als dynamiek (verhui- starters en bedrijfsbeëin- en het bruto regionaal Onder bepaalde voor- wordt de achterstand ip tempo' verder wegge- Die condities zijn met na- verstopping van het we- ia ruimtenood. Gelderland, trgen een stuk van Overijs- samen met de main- en de Rotterdam pijlers onder de vader- i economie worden. Er is van een nivellering van izwakke regio's, waarbij irdelijke provincies voor- oachterblijven. Een grote it dat de diverse sectoren bedrijvigheid steeds meer ïtgewaaierd. De verschil- regio's worden 'gelijkvor- Vooral de groei en de ring van de dienstverlening «ie kloof tussen Randstad en 'overig Nederland' versmald. In de Randstad ligt nog wel het zwaartepunt van Nederland, maar regio's in de periferie no teerden in de periode 1984-1994 de hoogste groeipercentages. Rotterdam is volgens de studie de grote verliezer. De havenstad verliest het al van de andere gro te steden binnen de Randstad als het gaat om vestiging en vertrek van bedrijven. Maar bovendien komt veel werk dat voortvloeit uit de havenactiviteiten in met name Noord-Brabant en de Betu we terecht. Ondernemers mogen nog steeds hun voorkeuren hebben voor be paalde 'geheide' vestigingsplaat sen, het onderscheid tussen de re gio's neemt steeds verder af. Het maakt vaak niet uit waar je gaat zitten, betoogt Wever. In die zin nemen met de nivellering geijkte vestigingsfactoren in belang af. „Het is gevaarlijk je op de borst te kloppen als regio. Je moet je niet te snel beroepen op je uniek heid, want er zijn niet veel activi teiten die niet net zo goed elders kunnen plaatshebben. De gas- prijs en de prijzen bij de Hema zijn overal hetzelfde. Overal zijn universiteiten en wegen en de lo nen zijn ook overal hetzelfde. Het is niet meer zo dat je ergens iets mist." Daarom constateert de studie dat het 'micro-klimaat' bepalend kan zijn bij de keuze van een vesti gingsplaats. Als het dan allemaal weinig meer uitmaakt, kan wat Wever betreft best de voorkeur van de vrouw van de directeur de doorslag geven. In de studie wordt onder meer gewezen op een toenemend belang van het woon- en leefklimaat als factor. Overigens zullen milieu-eisen in de toekomst steeds meer regiona le ontwikkelingen sturen. De werkplaats van Rüttchen in Breda. FOTO DE STEM/JOHAN VAN GURP Ito redactie economie «li - Startende ondernemers zouden moeten worden ge tild aan ondernemers die op het punt staan hun bedrijf te %n. Ze zouden 'wegzakkende' bedrijven moeten over win plaats van een nieuwe onderneming te beginnen. De siheid is daarmee meer gediend. Van onze verslaggever Breda - De Rüttchen Groep uit Breda slaat een flinke slag met de overname van de Van der Maaden Holding in Tiel. De omzet van Rüttchen stijgt daardoor met vijftig procent tot tweehonderd miljoen gulden. De bedrijven spreken de verwachting uit dat de overname nog voor het nieuwe jaar defini tief haar beslag krijgt. Inclusief de 85 mensen die overkomen van Van der Maaden werken er straks bij Rüttchen driehonderd werkne mers. De grote overname is volgens C. Boeijen, lid van de directie van Rüttchen Groep, een lo gisch uitvloeisel van de strategische heroriën tatie, die het autobedrijf het laatste jaar heeft doorgemaakt. Daarbij concentreert Rüttchen zich op de kernactiviteiten verkoop en onder houd van personen- en bedrijfsauto's. Rüttchen stootte de brandstofhandel en de automatiseringsbedrijven (gezamenlijke om zet 12 miljoen gulden) af naar Nedap en GSI Ucoms in Dordrecht. Het leasebedrijf (omzet 35 miljoen gulden) is overgenomen door een dochter van Mercedes Benz-leasing. De omzet van de groep daalde daardoor naar 130 mil joen gulden. Over 1994 boekte Rüttchen een winst van twee procent over de omzet ofwel circa 2,6 miljoen gulden. De overname van Van der Maaden heeft vol gens Boeijen verschillende oorzaken. „Van der Maaden zat met een opvolgingsprobleem en stond voor belangrijke investeringen. Het bedrijf moest de drempel van grootschalig heid nog nemen. We zijn in gesprek geraakt en daaruit komt deze overname voort." Voordelen van de schaalgrootte moeten zijn gelegen in het beperken van de overheadkos ten, zoals administratie. Maar over de winst ontwikkeling na de overname is Boeijen te rughoudend. In de eerste periode verwacht hij hogere kosten als gevolg van nieuwe investe ringen en afschrijving van goodwill. Met de overname van Van der Maaden beves tigt Rüttchen de leidende positie als dealer van MB-bedrijfswagens in Nederland. „We doen straks twaalf procent van alle verkopen van Mercedes Benz-bedrijfswagens in Neder land," zegt Boeijen. Het aandeel op het gebied van personenwagens komt op vijf procent te liggen. Rüttchen heeft zelf Mercedes-Benz-dealer- schappen voor bedrijfswagens in Breda (ook personenauto's), Den Bosch, Veghel, Tilburg en Waalwijk. Daar voegt Van der Maaden ga rages in Tiel, Gorinchem (beide personen- en bedrijfswagens), Waalwijk en Wijk en Aal burg (bedrijfswagens) aan toe. Zaterdagopl. startl 23 sept. Bel nu 1 de Veldhovense J Rij-instructeursopl. voa gratis studiegids. 1 Tel. 040-530701. j e montage van g te solliciteren. 76-419820. vraagt beton- en afboul timmerlieden en betoniffl vlechters. Ploegverbana ervaring vereist. Jrmjj Nuijten: 06-5323010g_ k. 46. d DE STEM zijn ekt kunnen wij qevraagd (met sofinunifl en legimitatiebewijsj Fruitteeltbedrijf A. Verba Zuidlangeweg 11. fnA Dinteloord. tel. 0165141 HULP i.d. huish. gevrajj Voor info, tel. 076-14M vergoeding, oor bezorgers, s krant. 34 of 236911 -53202227 en distributie. Oosterhout. >20-36600. cheepsbouw: iel Zaterdagopleiding star sept, in R'dam, ook sp en avondopleicM' Cursusgeld 5.50 gespr.betalingmj), vraagt met spoed- E.monteurs c£S»S« k*n,tS»TwSt H.Z.N. bv te Zevenbergenzoe met spoed- Inlichting tijdens a_2gS uren op telnr. 0 Maak een wchte ventileerde H. van I A, facteur Bedrijven bij !'»»k Nederland gistermid- Utrecht bij de presentatie «brochure Cijfers&Trends, (jaarlijkse verkenning per •van het wel en wee in het •«•en kleinbedrijf. -'-e Kerk riep de vraag op of niet dikwijls bezig zijn Pel opnieuw uit te vinden' gestimuleerd kunnen «bestaande bedrijven over *a.De Rabobank ziet in de ktijk dat het steeds t een bedrijf over te l? ïee(k makkelijker er ïen. „En dat gat groter." Starters 'op een bestaand bedrijf gens Van de Kerk het be en banen betekenen. ,5 zou zo'n aanpak min- creëren, maar het indi- tiii« v ,is Vee^ groter, aldus >i„. b- Er is minder kapi- ÏVjn etl 'de slagings- «!ï,estarter z°u wel eens «kunnen toenemen.' de Rabobank kwam vanuit een over- vier branches die in reclame met eei Kleintje Het helpt- 1994 de meeste starters telden: zakelijke dienstverlening, groot handel, bouw en detailhandel. Van alle starters in die sectoren is na vijf jaar nog maar 60 procent over. Met uitzondering van de bouw waren deze branches in 1994 ook de sectoren waar de meeste ondernemingen werden beëindigd. In een vooruitblik op 1996 voor spelde Van de Kerk dat de econo mische groei, hoewel getemperd, volgend jaar twee procent zal be dragen, nog altijd meer dan het gemiddelde van de afgelopen tien jaar. Voor de detailhandel breken betere tijden aan. Deze branche zucht onder het achterblijven van de binnenlandse bestedingen, volgens Van de Kerk deels een structureel probleem omdat ie dereen langzamerhand genoeg televisies heeft en meer uitgeeft aan bijvoorbeeld recreatie. Positief echter is dat de koopbe reidheid van de consument nu op een hoger niveau komt te liggen. Binnen enkele maanden zullen de winkeliers de kassa horen rinke len, aldus de man van de Rabo bank. Rotterdam (anp) - De verdedi ging heeft gisteren op de tweede dag van het milieupro ces tegen de top van het be drijf Tank Cleaning Rotter dam (TCR) een belangrijke troef verloren. Geen van de zeven ambtenaren van de milieudienst Rijnmond (DCMR) en Rijkswaterstaat die op verzoek van de raadslieden als getuige werden gehoord, wil de hun vermoeden bevestigen dat de overheid doelbewust ille gale lozingen heeft laten gebeu ren. De advocaten van de broers L., de voormalige eigenaren van TCR, en de drie TCR-medewer- kers J.E., R.E. en W. de R. lijken hun verdediging vooral te base ren op de volgens hen falende rol van de overheid. De overheid, die ruim 23 miljoen gulden sub sidie aan het bedrijf gaf, is mede schuldig aan het illegaal lozen van grote hoeveelheden che misch afval op het oppervlakte water en de uitvoer van afval naar het buitenland omdat er geen goed toezicht was, stellen de advocaten. Advocaat mr. C. Waling kwam vlak voor het proces nog met een lijst van zeven ambtenaren die ze als getuige wilde laten horen. Zij wilde aantonen dat TCR in het voorjaar van 1993 met mede weten van Rijkswaterstaat een tank met chemisch afval heeft geloosd. Een medewerker van TCR tipte in maart 1993 de DCMR dat de bedrijfsleiding in een weekeinde de inhoud van tank 9 illegaal wilde lozen in de Botlek. Daar door bespaarde TCR een miljoen gulden aan verwerkingskosten van het afval. De milieudienst speelde de tip via de rivierpolitie door aan de criminele inlichtin gendienst (CID) omdat de tipge ver anoniem wilde blijven. „We konden niets met deze informa tie. Het was te vaag. We wisten niet wanneer en hoe er geloosd zou worden," vertelde P. Voge laar, rechercheur milieudelicten van het ministerie van VROM. J. van den Bos, medewerker van Rijkswaterstaat, hechtte weinig waarde aan de tip. Hij werd door de DCMR benaderd om ervoor te zorgen dat een monster van de inhoud van tank 9 in een labora torium van Rijkswaterstaat kon worden geanalyseerd. „Ik heb me er verder niet mee bemoeid omdat het mij ongeloofwaardig leek dat er vanuit die tank ge loosd zou worden. De tank had geen verbinding met het opper vlaktewater," zei Van den Bos. De inhoud van tank 9 is, zo blijkt uit het dossier, uiteinde lijk in gedeelten geloosd. De lo zing is een van de zwaarste de licten in het dossier. Wat de DCMR en Rijkswaterstaat op dat moment niet wisten, was dat er al in november 1992 in het diepste geheim een onderzoek naar TCR was ingesteld. Van den Bos kwam daar pas in oktober 1993 achter toen hij bij een con trole op het terrein van de TCR in een lozingspijp een apparaat aantrof waarmee, zonder dat het bedrijf het wist, monsters wer den genomen. „Toen ging er een TL-balk bij mij branden", aldus Van den Bos. Met deze verklaringen valt een belangrijke pijler onder de ver dachtmaking van de raadslieden weg. Waling slaagde er niet in haar vermoeden te onderbouwen dat Rijkswaterstaat op de hoogte was van de illegale lozingen door TCR, maar daar niets aan deed in het belang van het onderzoek. Wat zij maandag had aangekon digd als 'belangrijk nieuwe in formatie die een ander licht op de zaak zou werpen' bleek giste ren niet meer dan veronderstel lingen die de raadslieden niet konden hard maken. Daarmee lijkt de toon te zijn ge zet voor het omvangrijkste mi lieuproces in Nederland tot nu toe, met een dossier dat 66.000 pagina's telt. Vandaag begint de rechtbank met het verhoor van de zes verdachten. (ADVERTENTIE) Wie tussen 14 september en 19 oktober start met een kansje te wagen in de Jackpotclub, kan zomaar finishen met een fraaie knalgele Fiat Cinquecento Sporting. In deze periode vallen er namelijk circa 80 Cinquecento's als Mystery Jackpot in de Jackpotclub. De feestelijke uitreiking vindt begin november plaats in Holland Casino Scheveningen. Zorg dus dat u startklaar bent op 14 september. Vergeet niet dat correcte kleding, 'n geldig legitimatiebewijs en een minimumleeftijd van 18 jaar entreevoorwaarden zijn. Een mooie gelegenheid om uit te gaan. AMSTERDAM - BREDA - EINDHOVEN - GRONINGEN - NIJMEGEN - ROTTERDAM SCHEVENINGEN - VALKENBURG - ZANDVOORT/SCHIPHOL AIRPORT. Den Haag - De Nederlandse Spoorwegen beginnen een proef met zogenoemde Wizzl-winkels op kleine stations. De verkoop van treinkaartjes wordt er gecombineerd met een breed assortiment dagelijkse boodschappen, een horecahoek voor het nuttigen van een snack en het aanbieden van diensten. De eerste Wizzl opent zondag op s'tation Vlaardingen-Oost. Door de combinatie met de verkoop van kaartjes kunnen de winkels de nu nog geldende win kelsluitingstijden omzeilen. Door de week zijn de winkels van zes tot negen, op zaterdag van zeven tot tien en op zondag van acht tot half tien 's avonds open. Qua assortiment mikt de NS niet alleen op treinreizigers die iets te eten of drinken in de trein willen meenemen, maar ook op men sen die snel - vergeten - dagelijkse boodschappen willen aan schaffen. De NS wil de komende maanden nog vijf Wizzl-winkels openen. Als de proef slaagt komen 50 tot 100 van de in totaal 366 stations in aanmerking voor een Wizzl-vestiging. Londen - Effectenhandelaar Nick Leeson, die eerder dit jaar de Britse bank Barings te gronde richtte, kan de hoop op uitlevering aan zijn vaderland Groot-Brittannië opgeven. De Britse over heidsinstelling die fraudegevallen onderzoekt (Serious Fraud Of fice) liet gisteren weten Duitsland niet om de uitlevering van Leeson te zullen vragen. Die zit sinds 2 maart gevangen in de bondsrepubliek na zijn arrestatie op het vliegveld van Frankfurt. Het definitieve besluit van de Britten heeft vermoedelijk tot ge volg dat Duitsland Leeson uitlevert aan Singapore, dat wel een verzoek daartoe heeft ingediend. De effectenhandelaar wilde zelf aan Groot-Brittannië worden uitgeleverd. De 28-jarige Brit vreest veel strengere berechting in Singapore. Hamburg - De werknemers van Dasa, de zwaar verlieslijdende lucht- en ruimtevaartpoot van het Duitse concern Daimler-Benz, gaan vandaag massaal de straat op om te protesteren tegen de voorgenomen reorganisatieplannen bij hun bedrijf. Bij vrijwel al le Dasa-vestigingen in Duitsland zal worden gedemonstreerd, worden menselijke ketens gevormd en vinden andere acties plaats. De werknemers willen dat het plan Dolores, het plan dat Dasa (en Fokker) er weer bovenop moet helpen, wordt ingetrok ken. Het saneringsplan wordt komende maand gepresenteerd. Dasa zou 15.000 van de 40.000 banen willen schrappen. „We eisen de instandhouding van alle vestigingen en alle banen," aldus de werknemersvertegenwoordiging. Den Haag - De Bovag heeft vanaf 1984 per jaar ruim een miljoen gulden winst van haar verzekeringsmaatschappijen buiten de be lastingheffing weten te houden. De hierbij gebruikte leningcon structie is door de belastingkamer van de Hoge Raad getorpe deerd. Het hoogste rechtscollege oordeelde vorige week al dat de constructie van de Bovag niet door de beugel kan, maar publi ceerde het arrest pas gisteren. Vanaf 1988 ving de Bovag, een van belastingheffing vrijgestelde vereniging, per jaar 8 procent aan onbelaste rente over een lening aan haar verzekerings-dochters van 13,75 miljoen gulden, zo blijkt uit de stukken. Dat komt neer op 1,1 miljoen per jaar waar over nu alsnog bij de houdstermaatschappij van de verzeke ringsdochters, Bövemij Holding, vennootschapsbelasting wordt geheven. Over 1984 ging het om een totale rente van ruim 922.000 gulden. Amsterdam - De raad van bestuur van Elsevier blijft bij zijn standpunt dat verzelfstandiging van het dochterbedrijf Dagblad unie geen reële optie is. Ook een minderheidsdeelneming van een andere uitgever in de Dagbladunie komt niet voor bespreking in aanmerking. Dit heeft de FNV-bond Druk en Papier gisteren te horen gekregen in een gesprek met Elsevier. Volgens bondsbestuurder J. Verhoe ven had het Elsevier-bestuur er geen enkele behoefte aan een toe lichting op zijn standpunt te geven. Elsevier wil zijn dagblad- poot (onder meer Algemeen Dagblad en NRC Handelsblad) aan een andere uitgever verkopen. Ook het meningsverschil tussen bonden en bestuur over toepas sing van de cao-regels om de bonden te raadplegen bij een over neming is recht overeind gebleven. Volgens de cao moeten de bon den in kennis moeten worden gesteld van de plannen van poten tiële kopers, zodat zij daar een oordeel over kunnen geven. Den Haag (anp) - Nederlandse bedrijven moeten de economi sche relaties met Duitsland aantrekken. Dat heeft voorzitter Rinnooy Kan van de werkgeversorganisatie VNO-NCW giste ren gezegd. Het Verre Oosten is een interes sante afzetmarkt, maar we mo gen niet vergeten dat het belang rijkste stuk van de boterham nog altijd dichtbij huis wordt be smeerd en belegd, zo zei hij. De werkgevers trokken een jaar ge leden aan de bel over de in hun ogen matige relatie met Duits land. Hoewel er volgens Rinnooy Kan al veel is verbeterd, moeten veel van deze verbeteringen nog worden uitgewerkt of een vervolg krijgen. Nederland moet vooral de vleugels uitslaan in Duitsland. Rinnooy Kan noemde het een 'strategische fout' dat de Neder landse aandacht te veel gericht is op het aangrenzende Noordrijn- Westfalen en minder op de groei ers Baden-Württemberg en Bei eren. Een tweede tekortkoming is dat Nederland onvoldoende kan inspelen op de vraag naar kapi taalgoederen die is toegenomen na de Duitse eenwording. Een mogelijke derde oorzaak van het sterk gedaalde marktaandeel van Nederlandse ondernemingen in de Duitse invoer (in nog geen tien jaar van 11 naar 8 procent bij een gelijkblijvend bedrag van on geveer 30 miljard gulden per jaar) is de sterke gulden, gekop peld aan de al even harde mark. Duitse industriële bedrijven ver plaatsen hierdoor activiteiten naar lage-lonenlanden en daar door verdwijnen de Nederlandse toeleveranciers uit beeld. Behalve het intensiveren en deels verleggen van de Nederlandse aandacht voor Duitsland, be pleitte Rinnooy Kan een forse im puls voor het leren van de Duitse taal. Ook verbetering van het al gemene Nederlandse imago en van Nederlandse produkten op de Duitse markt en het koppelen van commerciële aan culturele activiteiten (in Duitsland bestaat een brede culturele belangstel ling) moeten speerpunten wor den. Van onze verslaggever Breda - De beperkte berichtendienst die De Stem sinds een maand verzorgt op het internationale computernetwerk Internet trekt niet al leen belangstellenden uit Nederland, maar ook uit onverwachte hoe ken in de hele wereld. Op 11 augustus, kort nadat de VNU het Brabants Nieuwsblad had aangekocht en een fusie had aangekondigd tussen die krant en De Stem, heeft de hoofdredactie besloten om de berichtgeving van De Stem over dit onderwerp ook op Internet beschikbaar te stellen. Later is de dienst nog iets uitgebreid met het nieuws over de te verwachten verkoop van de andere NDU-kranten en de ontwikkelingen rond de regionale televisie in West-Brabant. Deze zeer beperkte dienst is de eerste maand 2221 keer geraadpleegd door computerbezitters. Het overgrote deel van de belangstellenden komt natuurlijk uit Nederland. Maar onverwacht blijkt de 'elektroni sche Stem' ook vanuit het buitenland regelmatig te worden opgeroe pen. Een greep uit de geregistreerde 'klanten': 39 kwamen er uit Canada, 36 vanuit Amerikaanse onderwijsinstellingen, 21 uit Groot-Brittan nië, 17 uit België, 12 uit Australië, 9 uit Duitsland, 9 uit Zweden, 3 uit Zuid-Afrika en zelfs een uit Nieuw-Zeeland.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1995 | | pagina 7