DE STEM
499 I
144-
In Ignatius Breda onderzocht middel leidt tot sneller en beter herstel
'Ik heb veel
geluk gehad'
53 49
IS
Informatie
asêv
Elsève shampoo
div. soorten
flacon 250 ml
„einmen
Na twaalf dagen al uit ziekenhuis
HBER 1995
LCtie van Lijf leven is elke woens-
donderdagochtend van '10.00 tot
'nr bereikbaar voor nadere informa-
1 jJJesen tips. Tel. 076-236537. Schrij-
r-4 ook: Dagblad De Stem, redactie
Kven, Postbus 3229,4800 MB Breda.
Lijf
leven
WOENSDAG 13 SEPTEMBER 1995
DEEL E
Fjord knackebröd
bruin, pak 250 gram
°onkerroggebrood
pak 500 gram
Geroosterde Zweeds#
broodjes
zak 200 gram
4.»
-4m*i
asè/E
-OREA.
ïséve
Bibello luiers
boy of girl, diverse
soorten,
pak -1-549-
Steradent blauw
koker a 30 stuks
Baby shampoo
flacon 300 ml
Kristal bleekmiddel
fles 1 liter -yr
99
Danish blue
blauwader kaas, verpaktj
100 gram -inf
2$* j[yb
Calvé pindakaas
pot 350 gram ^AC
All active of color
navulpak 1,7 kg -i *r\
-4-5?9-
Dixan megaperls/
Dixan megaperls color
navulpak 1,5 kg 1 A AC
15.99 J[4.
Persil megaperls/
Persil megaperls color
navulpak 1/1Q
1,5 kg
Dash
lentefris of zomerfris,
navulpak 2 kg
45f»
Wasverzachter 11(
flacon 1500 ml A3*
Baby comfort
inlegluiers
pak a 30 stuks OgC
;///4S> Edah Servicelijn
JfrnM van maandag t/m vrjjdagiva" 1
1 06-0506 I
VcMT/5/
K adres van de Edah by u 1
in de buurt.
Zet- en drukfouten en
prijswijzigingen t.g.v overheids'M
fabrikantenmaatregelen voerb***»
Ondanks nauwkeurige plannings-aK m
kan het soms voorkomen dat sommige
zijn uitverkocht. Hiervoor onze excus
factie:
,!»i der Velden
Hans Fiïckel
ideiijk weer begonnen
ten. Enkele maanden
„daar niets van geko-
joor ziekte en blessures,
maar waar, hoewel ik
steeds niet echt leuk
jbegon ik mijn fitness-uur-
steeds meer te missen,
jiiatmetveel moeite inmid-
ltfit strakker was geworden
nadat ik met trainen ge-
jtwas, binnen de kortste ke-
uJeoude vormen aan. En dat
„jiabsoluut niet. Tot mijn ei-
eiverbazing moet ik zeggen.
,w ik tijdens mijn vakantie
ide, ouderwetse, moeite had
i« een stevige pas een hel-
jecpte lopen, wist ik het ze-
Bet werd de hoogste tijd
neer aan mijn conditie te
Jpirksn.
xmezelf had ik in mijn laat-
i vakantieweek twee dagen
8eneerd voor de 'grote te-
ter'. De eerste dag kwam
jende kortste keren te ver
en, Een afspraak met een
quiet gesproken vriendin
rtruiste het goede voorne-
i En de dag daarop leek
ïpjjn me ook niet zo'n
uitgangspunt.
Iklutste dag van de week, ik
l'ilondertussen een behoorlij-
:l aan mijn geringe wils-
ItÉ gekregen, is het er dan
Itodinog van gekomen. En ach-
IMk: het allemaal natuurlijk
I iestttefweer mee.
fdieginvan deze nieuwe ses-
|ztal ik echter niet snel verge-
elk lag me net te concentre-
tnopnog eens een serie buik-
mefeningen toen de radio
eidde dat er in het Nijmeegse
«tfondsenbad een speciaal
stuur voor 'dikke dames'
Mt Omdat zij zich, aldus de
psteur van het zwembad,
houden irriteren aan de
iwziglieid van superslanke
I ««tas in snel gesneden bad-
gevangen op mijn
opierbankje, bijna in een
|™jke schaterbui uit. Zoiets
.«■Komen er nu straks
speciale uren voor kale
ie zich ergeren aan
|tten met een volle haardos?
'*w lange mensen, die niets
|.o nebben met kleintjes? Of
w kleine mensen die geïrri-
W raken door langere soort-
I-uien? Om van de rest maar
I ,l toch, een zwemuurtje
IBaal voor dikke dames. Om-
l'hij zich dan niet langer hoe-
|*temeten met slanke soort-
Men? Onzin, je gaat toch
paar het zwembad voor een
.«mheidswedstrijd? En wat
If1 flauwekul om te zeggen dat
|F wouwen, die zich niet
I;.;®? voelen tussen 'maatjes
|;';«h tijdens zo'n 'Rubens-
■JW m ieder geval zonder
■toten"116kunnen ver~
1* me juist schamen als ik al-
I-" maar tijdens dat aparte
naar het zwembad zou
Neuroloog dr. E. Sanders wijst op een scan het beschadigde (donkere) deel van de hersenén aan na een herseninfarct.
Door Liselotte van Werkhoven
Breda - Het Bredase Ignatius
Ziekenhuis heeft een door
braak in de behandeling van
herseninfarcten bereikt. Een
Noordeuropees onderzoek
heeft uitgewezen dat snelle
toediening van het middel
Naftiduforil leidt tot een snel
ler en beter herstel na een her
seninfarct.
Jaarlijks krijgen bijna tiendui
zend Nederlanders een hersenin
farct. Afdoende geneesmiddelen
voor de gevolgen van het hersen
infarct zijn er nooit geweest.
Eenderde deel van de patiënten
overleeft het infarct niet. Eender
de deel krijgt een ernstige handi
cap: halfzijdige verlamming of
spraakstoornis. Eenderde deel
geneest met lichte of geen rest-
verschijnselen.
Het middel Naftiduforil kan her
seninfarcten niet voorkomen of
genezen maar kan het herstel wel
versnellen en verbeteren. Voor
waarde is dat de patiënt zes tot
twaalf uur na het herseninfarct
een infuus met het medicijn'in
zijn of haar arm heeft. Een alerte
reactie van de huisarts bij een pa
tiënt met een herseninfarct is dus
geboden.
Bij een herseninfarct ontstaat er
een afsluiting van de bloedvaten
naar de hersenen waardoor een
Doorbraak in
behandeling
herseninfarct
deel van het hersenweefsel af
sterft. De hersenen worden na
melijk door de bloedvaten ver
zorgd. Dit heeft tot gevolg dat
functies in de buurt van de herse
nen die zijn afgestorven, uitval
len. Patiënten die getroffen wor
den door een herseninfarct kun
nen er gedurende lange tijd, zo
niet levenslang, handicaps aan
overhouden. Dit zijn vooral
spraakstoornissen en halfzijdige
verlammingen in arm en/of been.
„Voorheen werd gedacht dat er
aan deze gevolgen niets meer te
doen was", zegt dr. E. Sanders,
die als neuroloog van de maat
schap van het Ignatius Zieken
huis betrokken was bij het groot
scheepse Noordeuropese onder
zoek. „Nu is bewezen dat er wel
degelijk wat aan de gevolgen te
doen is. Dit onderzoek is de eer
ste aanzet tot behandeling van
herseninfarcten."
Bij het Noordeuropese onder
zoek, dat liep van 1989 tot 1994,
waren Engelse, Schotse, Zweedse
en Nederlandse ziekenhuizen be
trokken. In totaal 650 mensen,
onder wie zo'n 75 Bredanaars,
kregen het middel Naftiduforil
toegediend. Dit waren mensen
waarvan de onderzoekers het
idee hadden dat er nog een rede-
lijke kans op herstel was. Dit was
als het ware de middengroep: pa
tiënten die er zeer slecht of zeer
goed aan toe waren, kwamen niet
in aanmerking.
„Het medicijn is aanvankelijk
ontwikkeld als cholesterol verla
gend middel. Uit onderzoek is ge
bleken dat dit middel ook het ze
nuwweefsel beschermt. Wanneer
FOTO'S DE STEM/JOHAN VAN GURP
mensen binnen zes tot twaalf uur
het middel krijgen toegediend,
beschermt dit medicijn het weef
sel tegen afsterving", zegt dr.
Sanders.
Normaal moet een patiënt na een
herseninfarct zo'n zes weken in
het ziekenhuis herstellen. Patiën
ten uit het onderzoek die Nafti
duforil kregen toegediend, her
stelden zo'n twintig procent snel
ler. Zij konden het ziekenhuis na
vier a vijf weken verlaten, voor"
verdere revalidatie. Het herstel
ging ook beter. Dr. Sanders: „Dit
bleek vooral uit het herstel van
de krachtsvermindering in de
arm en/of hand. Het wel of niet
herstellen van de armfunctie is
een belangrijke graadmeter voor
de mate van handicap na een her
seninfarct."
Het Noordeuropese onderzoek is
afgesloten en de resultaten wor
den deze maand in Marseille op
een confres bekend gemaakt. Het
Ignatius Ziekenhuis in Breda
gaat echter door met het onder
zoek naar de behandeling van
herseninfarcten om zodoende tot
nog betere middelen en betere re
sultaten te komen.
Naar verwachting heeft het Igna
tius Ziekenhuis binnen nu en vijf
jaar een praktisch uitvoerbare
behandeling ontwikkeld voor
mensen met een acuut ontstaan
herseninfarct.
Nog geen twee weken na zijn herseninfarct
stapte hij vrolijk weer het ziekenhuis uit.
Het inmiddels uitgeteste medicijn Naftidu
foril betekende voor hem een bijzondere red
ding. De inmiddels bijna 64-jarige Sjef Hee-
ren uit Breda kan er nog niet over uit: 'Ik
heb veel geluk gehad, echt.'
Bredanaar Sjef Heeren knapte in twaalf dagen volle
dig op van een herseninfarct: 'Ik was gewoon een proef
konijn. FOTO DE STEM/JOHAN VAN GURP
Door René van der Velden
Een donkere dag in november 1993. Sjef Heeren wordt
om half zeven 's morgens wakker. Maar niet net als an
ders. Hij voelt zijn 'arm tintelen alsof ik er op gelegen
had.'
Zijn vrouw Annie Heeren: „Hij kwam uit bed en voelde
dat zijn ene been niet meer ging. Toen hij op een stoel zat,
kon hij zijn arm ook niet meer bewegen. Meteen de dokter
gebeld. Er werd niet opgenomen. Onze jongste zoon Sjef
ging er heen. De dokter kwam meteen, hij had zijn pyja
ma nog aan. Hij belde de ziekenwagen. Om acht uur lag
Sjef al aan de machines."
Sjef Heeren: „Ik ben op handen en voeten de trap af ge
gaan. Ik was aan mijn linkerkant helemaal verlamd en
mijn mond was scheef. Een beroerte."
Sjef Heeren was die donkere dag in november 1993 een
van de vele slachtoffers van een herseninfarct. Een ernsti
ge ziekte die blijvende verlamming en zelfs de dood tot
gevolg kan hebben.
In het ziekenhuis werd de familie Heeren meteen voor de
keuze gesteld mee te doen aan een medicijntest.
Sjef Heeren: „Ik moest even tekenen omdat het een proef
was. Ik was gewoon een proefkonijn."
Annie Heeren: „Het kon öf beter worden öf het bleef zo.
Slechter worden kon niet. Hij kon met zijn rechterhand
tekenen. Dat heeft hij gedaan."
Het infuus met medicijn werd meteen aangesloten.
„De andere dag kon ik mijn tenen al bewegen," vertelt
Sjef Heeren.
Annie Heeren: „Toen ik de vierde of vijfde dag op bezoek
kwam, stond ie al in de gang, zonder stokken. Ik zeg: 'Kijk
daar nou aankomen'."
Het ging elke dag beter.
Na het infuus schakelde Heeren over op drankjes en toen
hij na twaalf dagen gezond en wel weer naar huis mocht,
kreeg hij tabletten mee.
Sjef Heeren: „Ik kon echt alles weer. De neuroloog stond
er zelf versteld van. Ik ga altijd naar het voetballen kij
ken. De eerste keer dat ik op het voetbalveld kwam, ston
den ze wel even raar te kijken."
Annie Heeren: „Dat medicijn moeten ze maar gauw in de
handel doen. Anders was ie er misschien al lang niet meer
geweest. Of verlamd, in een karretje. Voor dat medicijn
mag hij Onze Lieve Heer op zijn blote knieën bedanken."
Sjef Heeren staat inmiddels op een pilletje per dag, een
bloedverdunner. Voor de rest van zijn leven. „Ik heb er
totaal niks van overgehouden. Ik heb goddomme geluk
gehad."
Het nieuwe medicijn wordt zo snel mogelijk na het herseninfarct via een infuus in de arm toegediend.