DE STEM 'Ik ben een zondagskind' Jcteur en schilder Jeroen Krabbé pakt 'het beste van twee werelden' Ex-radiopiraat terug op commerciële basis Filmfestival Rotterdam breidt uit naar Maastricht 'De hele wereld kan op slag veranderen' 'Elke keer ga ik een nieuw avontuur aan' Veronica officieel uit publieke bestel Regionaal nieuws is welkom op Nederland 1 Openbare verhoren enquête politie rechtstreeks op tv ER 1995 Het zelfvertrouwen van Meike van den Berg g ZIE ACHTERPAGINA RAGAZZI - D4 Gids ZATERDAG 2 SEPTEMBER 1995 DEEL sde enige echte filmster van Nederland. Zijn jier staat in Spielbergs telefoonklapper. En na- JJjijkis er het grote Bond-succes. „In Hollywood jat nu regelmatig gevraagd om een Krabbé-type." iar liever praat hij over zijn schilderen. „Daarin ik alles kwijt". Een gesprek met een tevreden Ik ben een zondagskind. «MaxSteenberghe en vindt een stil plekje jï entresol van het Amstel I, Recht boven het bankstel een bijzonder imposant ijerwerk van een droef kij- [e edelman, gevat in een mo- lijst vol gipskrullen Hij aarzelt even. hij als schilder niet jet commentaar kan gaan En, mooi? ,,'t Gaat. Stijl- jat wel. De lijst heeft iets. niet voor mij. Ik heb een ei- ijst ontworpen, zwart met goud biesje. Vreemd genoeg alles wat ik maak, elke stijl, [ed in het ding. Hij wordt igens nu ook veelvuldig door gebruikt. De Krabbé- ;-ie." tijkt nog eens naar het impo- ;ewerk. „Tja, dit heeft toch wat. En toeval wil, dat ik doek heb staan van die jn. Het staat er al een tijd"Ik heb de maten van Pi- io's Les Demoiselles d'Avig- laten namaken, tot op de tater. Ik wilde mijn visie op ij geven, en dan met en van mijn eigen ge- Maar het kwam er maar niet inmiddels heb ik weer ander idee." een heeft Krabbé genoeg. Te- i, hij komt tijd. te kortDeson- ib kan hij zich makkelijk Zit hier alsof we isrond de borreltafel hangen, dat terwijl hij er tóch al een ïïiew of vier die dag op heeft en. Lijkt zich ook ruimhartig a te stellen. Maar dat is jn, zijn wat jolig gedrag ca- «jleert een pantser dat met jes en handgebaren elke hoe gecamoufleerd ook tart. „Ach, laten we daar a tijd meer aan verdoen", it hij dan. schteugordel hcht veel. Vrijwel onophou- jk. Een beetje gemaakt soms. Mis de enthousiaste uitroe die in de mond van Bekende slanders altijd een wat op- ®n vrolijkheid meekrijgen. gewèèèèldig, hééééél nóóóu zèèèg. Het dialect de Grachtengordel. "het zijn verleden dat mee- HKrabbé is - al vlakken die hjn kuif en zijn twinkelen- §en bijna anderhalf decen- 'ran zijn leeftijd uit - een de nestors (52) van het Ne- Mdse toneel. Leerde acteren 9 lijd dat die intonaties als werden ervaren. 'een kent Krabbé. Reve eefooit- toen hij nog Gerard 'els Van Het heette - 'Ware et Reve, dan zoude ik Jeroen 9 zijn'. Weliswaar was de Me regel 'Ik ben blij dat ik leve ben', maar toch kende ™nd het gevoel. Want °e straalt iets uit. Hij heeft «wezen, blijft succesvol en llr gewoon trots op. Zonder 'ei. maar ook zonder valse Het is een feit, zijn la 's erkend. En hij hoeft het ®eer te verdedigen. „Mij wel eens verweten dat ik °en Collins een Sterspotje flauwekul: elke Ameri- superster, tot Eastwood, J! en Harrison Ford toe, commercials. Ik ga dat erdedigen, daar sta ik bo- 1K een lichtjaren verder." 1 kent zijn waarde. En 'Mgeenweinig-Nederland- .genschap: hij zeurt niet, P 'et en mekkert niet, maar u'0!" e®n gelukkig man. En eft hij alle reden toe, met regelmaat krijgt hij ,eds telefoontjes uit Ame- ili.„jar ?jin agente weer een d rolletje in een opval- scoorde. Met als hoog- "atuurlijk de Bond ing Spel naast Harrison tet w Fu9itive. Vreemd? vil ii 1 u er niet van °P- Toe" at hem 0p de eerste dag toneelschool naar zijn ambities werd gevraagd en hij antwoordde: 'James Bond spelen in een 007-film'. Potlood Krabbé is een oorlogskind, gebo ren in de hongerwinter. Die op zich vrij makkelijk langs hem af gleed. Zijn jeugd stond meer in het teken van schilderen. Zijn grootvader Hans en zijn vader Maarten waren mannen van naam. En het moet in de Krabbé genen zitten, want ook de kleine Jeroen tekende vanaf het mo ment dat hij besefte wat het pot lood in zijn handje kon doen. „Vanaf mijn nulde jaar", vult hij aan. „Maar vanaf' mijn derde werd het serieus genomen. Nee, echt. Alles wat ik had gemaakt, moest ik bij grootvader inleve ren. Die trok mij op zijn knie en besprak het werk dan, heel se rieus. En hing het op. Allemaal." Het aangeboren talent keerde zich echter tegen hem. „Het ging even vanzelfsprekend als ademen of lopen. Was zo makkelijk dat er helemaal geen uitdaging in zat. En ik vond het niet interessant, geloof ik. Ach, ik kwam als jon gen van vijftien, zestien nog op de kunstnijverheidsschool. Ging ook keurig over naar de tweede klas, maar het deed me écht, hélémaal niks." Tim „Ik wilde iets anders. Vanaf mijn zesde al: film. Kon mateloos weg dromen in het donker, zat als broekie urenlang in de Cineac. Thuis leefde ik in de schaduw van mijn broer Tim. Een wonder- jongen, hem lukte alles. Mij niet. Dus wilde ik ook aandacht, ap plaus, beroemd worden. Aan het toneel." „De eerste dag op de toneel school - ik was eigenlijk te jong - wist ik zeker dat ik de juiste keus had gemaakt. Alles in me zei het: hier ben ik thuis. En het ging me ook allemaal vrij makkelijk af. Een natuurtalent? Ja, waar schijnlijk. Niets was moeilijk, niets boezemde me angst in, ik kon het allemaal aan. Of het nou Shakespeare was of een Griekse tragedie of komedie. Geeft niet. Kom maar op, geef maar hier en ik doe het." „En zo bleef het gaan. Na de school kwam ik bij Guus Hermus terecht. En die gaf me meteen een grote Shakespeare-rol. Leek me niets bijzonders. Dat hoorde zo, dacht ik." Duidelijk was dat Krabbé aan het toneel hoorde. Zijn ster schoot omhoog en heeft daar lang geschenen. Geëngageerd werk, Proloog en Globe, maar ook luchtige blijspelen. Elk seizoen, avond aan avond, altijd was Krabbé's agenda vol. „Niet altijd even hoogstaand, maar altijd met volle inzet. Nooit een mou- wenschuddertje. Altijd alles ge geven. Van Zierikzee tot Zand- voort." Driehoeksverhouding Het gesprek stokt even want zijn knipselmap meldt twee voorval len waar Jeroen het nu niet meer over wil hebben. Het ene is een samenwerking met de toen ge heel onbekende Joop van den En- de. Samen zetten ze een stichting op die vrije produkties het land instuurde. Maar het eindigde ab rupt en onfris. Terwijl het geld binnenstroomde, liet Van den Ende Krabbé niet gaan omdat deze een flinke schuld zou heb ben. „Geen commentaar, dat ben ik allang vergeten." Jeroen Krabbé: 'Mijn hoofd zit vol schilderijen en die moeten er allemaal uit.' FOTO ROY TEE Het afscheid van Joop viel min of meer samen met een ander af scheid: in Vrij Nederland beken de Krabbé tegen Ischa Meijer al geruime tijd een driehoeksver houding te hebben met echtgeno te Herma en een man. Ook daar wil hij niet meer op ingaan. De mentale en financiële crisis waarin hij toen belandde doet hij af met: „We hebben een tijdje op zwart zaad gezeten. Kregen hulp, steun, liefde en geld van vrien den. En na een tijd ging het weer. Agent Zo komen we bij het hoofdstuk film. Toneel had hij wel gezien, tv was evenmin uitdagend; film moest het worden. Opnieuw viel hij met zijn neus in de boter: Sol daat van Oranje ('79) werd door velen gezien als de eerste échte Nederlandse speelfilm. In Een vlucht regenwulpen speelde hij een dubbelrol en brak daarop in ternationaal door met De Vierde Man, onder Paul Verhoeven. Op aanraden van 'de Nederlandse filmwereld' probeerde hij het net als Hauer in Hollywood. Maar daar leken ze niet op Krabbé te zitten wachten. „Ik had gewoon een verkeerde agent. Heb toen een andere genomen en sindsdien loopt het als een trein." De eerste grote film was Turtle Diary, met Ben Kingsley. De tweede een veredelde bijrol in de komedie Jumping Jack Flash met Whoopie Goldberg. „Daaruit blijkt het belang van een goede agent. De rol stelde niet veel voor, de film was aardig maar ook niet veel meer dan dat. Toch moest en zou ik de rol aannemen. Want ipijn agente voelde aan haar water dat Whoopie een Os car zou krijgen voor The Color Purple en dat elke Hollywood- baas naar Jumping Jack zou kij ken. Aldus geschiedde. Daarom stond ik even later tegenover Ri chard Gere en Kim Basinger in No Mercy. En wilde Bond-produ cer Broccoli met me lunchen." Melle Jeroen gaat alvast makkelijk zit ten om zijn stokpaardje - het ple zier op de Bond-set- de vrije teugel te geven. Maar we willen een hoekje omslaan. Terug naar het schilderen. Want inmiddels waren ezel en palet weer in Krabbé's leven verschenen. „Het was weer gaan jeuken. Ik zat bij een clubje dat privé-les kreeg van Melle, bij hem thuis op zater dagochtend. De man motiveerde me mateloos. Hij zei fantastische dingen over wat ik deed. 'Je hebt het in je poten', zei hij, 'je moet alleen meer oefenen'. En met hem achter me ontdekte ik dat ik het vreselijk miste." „Melle stierf onverwacht. Dat was een hele klap. Maar een gro tere dreun kreeg ik op de dag van de première van Soldaat van Oranje. Het was een geweldig feest. Met Rutger op twee moto ren voorrijden bij Tuschinski. Daverend applaus, drumband er bij, oranje vlaggetjes, echt: Hol lywood in de Reguliersbree- straat. Hoger kon ik niet komen. Maar de tranen liepen over mijn wangen. Ik kon geen kant uit. Ik dacht: 'Dit is wat ik wilde en dit wil ik dus niet'." „Op het feest had ik een goed ge sprek met Beatrix. Over kunst. Ik vroeg of ze bleef beeldhouwen als ze koningin zou worden. 'Jaze ker', zei ze, 'Een middag per week blijf ik het zeker doen'. Met andere woorden: je moet het plannen, discipline hebben. En verdomd. Het feest duurde tot vier uur, maar de volgende och tend stond ik klokslag negen met een map tekeningen bij de por tier van de Rijksacademie. 'Ik kom me aanmelden', zei ik. De man dacht dat ik gek was gewor den. 'Hoe kan dat? U bent film ster. Ik zag u gisteravond nog op tv'." „Hij haalde er een professor bij. Ik vertelde alles over te hebben voor de studie. 'Ik heb een baan, een gezin, een fikse carrière in toneel en film, ik speel elke avond. Maar ik heb er aües voor over om dit te mogen doen'. Nou, dat kon, maar het ging fout. Ik werd bang, ik kon niet rustig werken, iedereen hing om me heen. Toen zei die professor: 'Luister, ik zie wat er gebeurt. Ik zet je ezel bij mij op mijn kamer, daar kun je in alle rust werken'. Toen heb ik het afgemaakt. En elke avond gespeeld." Atelier Schilderen is meer dan een pas sie. Het is een must voor Krabbé. Dagelijks staat hij in zijn atelier. „Praaachtig. Sinds ik dat heb kunnen kopen, ben ik zo geluk kig als een klein kind. Het is van Breitner geweest. Heel ruim, een raam van vier bij zes, fantaaas- tisch licht. Vorige eeuw gebouwd en het is schitterend. Ik loop om negen uur binnen, zet wat mu ziek op en ik schilder me suf. Ik zie wel wanneer de volgende film komt. En vraag me dan altijd eerst af of ik voor zo'n film wel die heerlijkheid van het schilde ren, van mijn leven hier, wil on derbreken. Is het dat waard? Dat betekent dus dat het schilderen een gewèèèldige impact heeft op mijn leven. Veel groter is gewor den dan ik ooit heb voorzien." „Nadat ik weer ben begonnen, ben ik nooit meer gestopt. Waar om zou ik niks doen? Dat is een verloren dag. Mijn hoofd zit vol schilderijen en die moeten er al lemaal uit. Ja, echt, anders raak ik hartstikke gefrustreerd en geïrriteerd." „Ook als het filmen te lang duurt, ben ik niet te houden. Nee, recht uit het vliegtuig, tollend van de jetlag, sta ik de volgende ochtend om negen uur in het atelier. Heerlijk. En pas daar valt er een rust over me heen. Een ander komt thuis met verhalen en een volgeschoten fotorolletje. Bij mij zit een rolletje schilderijen in mijn kop." „Ik schilder maar raak. Als ik denk, ga ik de mist in. Het gaat gewoon. Ik heb verschrikkelijk veel gereisd, ben de aardbol zes keer rondgeweest. En al die lan den, al die beelden, kan ik zo op roepen. Knip, en ik heb het weer. Ik kan zo, hier, voor jou, straten in Turkije beschrijven. De deu ren, de ramen, het stalletje op de hoek, de mensen, de dieren, ze zitten er allemaal in. Allemaal op de harde schijf in mijn kop. Ik wil ook een groot schilderij ma ken met een soort totaalbeeld van al die reizen. Het doek heb ik er al voor, dat Picasso-doek, ja." Eenzaamheid Freud en Jung hoeven niet uit de kast om het dualisme in Krabbé te vinden. Een filmster staat voor het oog van de wereld, een schil der leeft afgezonderd in de een zaamheid. „Dat is de balans", geeft hij toe. „en die werkt perfect. Als je doorflipt in de filmwereld - en dat gebeurt gauw want ze zijn al lemaal gek en de wereld bestaat niet eens - houd ik mezelf in stand door afstand te nemen. Harrison Ford heeft hetzelfde. Hij woont bewust vijf uur vliegen van Hollywood af. Net als ik, tja, al heeft hij een eigen vliegtuig." „Vandaar ook dat ik gewoon in Amsterdam ben blijven wonen. Ik had al snel besloten dat ik niet mijn gezin kon dwingen het leven op zijn kop te zetten voor mijn carrière. Maar dat werd aanvan kelijk in Hollywood niet gepikt. Als ik er niet woonde, kon ik het vergeten, zeiden ze. Te hautain. Maar wat blijkt? Juist het feit dat ik aan de andere kant van de plas zit, intrigeert. 'Wat is dat met die man? Haal hem maar eens hier naar toe'. En dan zit ik weer in het vliegtuig." „Bij filmen moet ik me overgeven aan de regisseur, het is zijn film. En ook daarin is schilderen weer een tegenwicht, want ik maak enkel wat ik zelf wil, wat in mijn hart en handen zit. Al is een film- rol natuurlijk ook eigen, ik maak die man." Applaus Nog een tegenstelling. Als to neelspeler rook Krabbé zijn pu bliek. Als filmster... 'mist hij het applaus', vult hij aan. En lacht. „Nee hoor, niet echt. Ik heb het ook zö lang gedaan. Twintig jaar elke avond op het toneel gestaan. Letterlijk van Maastricht naar Den Helder en terug en dat is wel genoeg geweest." „Nee, internationale films maken is leuk, zóóó leuk. Het is een ka- dootje om te mogen doen. Ik ont moet leuke mensen, ik werk met leuke mensen, het is niet te ver gelijken met toneel. Mijn ge zichtsveld is niet 'verruimd' maar is 360 graden geworden. Enorm. Een Nederlandse acteur heeft een beperkt bestaan, en bij mij is het onbeperkt geworden. Alles kan opeens. Alles kan me gebeuren. Als de telefoon gaat, kan de hele wereld op slag veran deren. Laatst zouden we op va kantie gaan, gaat 's nachts de te lefoon. Mijn agente. Iemand uit The Fugitive was ziek geworden en ik kon invallen. 'Ik ben op va kantie' zei ik. Maar ze had de ochtendvlucht al geboekt, het script naar Schiphol gefaxt zodat ik het onderweg kon lezen en die avond stond ik naast Harrison Ford en Tommy Lee Jones op de set in Chicago." Huurhuisje „Ik vind het prima zo. Ik woon lekker in Amsterdam in mijn huurhuisje, Zit hartstikke tevre den op mijn fietsje. En ben net zo tevreden als ik door El Ee cruise in een limo. Het beste van twee werelden." „Achteraf zie je de zin van din gen, de grote lijn. Ik had geen idee dat ik ooit tegen dat atelier zou lopen, of überhaupt dat schilderen zo belangrijk zou worden, en het wordt steeds be langrijker, het heeft bijna alles overgenomen. Ik heb vanaf juli ontzettend veel geschilderd, dat is een hele serie die in oktober in Londen wordt geëxposeerd. Dan is het klaar, af, en ben ik toe aan een nieuwe film." „Ik geniet er ook zo van, dat kan ik je niet eens vertellen. Heel leuk. Elke keer ga ik een nieuw avontuur aan. Hoe zou het zijn, en met wie, en wat gaat er gebeu ren? Nee, ik ben een zondags kind. Echt." Door Anja van den Akker „Veronica was altijd de omroep van het uiterlijk, niet van het innerlijk. Van de huid, niet van het hart"zei Frits Spits donderdagavond tijdens het tv-programma waarmee Vero nica definitief afscheid nam van het publieke bestel. Met ingang van gisteren is Veronica een binnenlandse commer ciële omroep. Net als SBS 6, maar anders dan RTL4 en RTL5: dat zijn buitenlandse commerciële omroepen. Die mogen meer. Veronica, dat in 1959 als radio piraat op zee begon, is terug op haar commerciële basis. Vrij heid blijheid, heeft deze luis in de omroeppels altijd gepredikt. Maar anno 1995 gaat die vlie ger niet meer op. Want Veroni ca zit als zendgemachtigde met een Nederlandse omroeplicen- sie aan nogal wat wettelijke re geltjes vast. Zo is een binnenlandse com merciële omroep bijvoorbeeld verplicht veertig procent van zijn zendtijd te besteden aan Nederlands produkt. Maximaal vijftien procent van de zendtijd mag worden gevuld met recla me en wel dusdanig verdeeld dat hoogstens twaalf minuten per uur spotjes te zien zijn. Sponsoring Wat betreft sponsoring moet Veronica zich ook nog steeds aan de regels houden: nieuws- en actualiteitenrubrieken, poli tieke of informatieve program ma's mogen niet financieel door derden worden gesteund. Het Commissariaat voor de Media ziet toe op de naleving van deze voorwaarden. Toen Veronica nog een publie ke omroep was, mocht er aan zienlijk minder. In die tijd zat Veronica vast aan de verplich ting twintig procent culturele programma's te brengen, waar van tien procent kunst. Boven dien moest dertig procent van de zendtijd worden besteed aan informatie en educatie. Daar heeft de jonge omroep nooit zo'n trek in gehad. Dus kocht iemand een stapeltje opera's aan, zond die tijdens de nachte lijke uren uit en ziedaar: men kon weer tevreden ademhalen. De tien procent kunst was ge haald, de overheidssubsidie weer veilig gesteld. Reclame Wat betreft reclamemogelijk heden kon Veronica in de pu blieke periode ook heel wat minder uit de voeten: maximaal 6,5 procent van de zendtijd was toegestaan, met een maximum van twaalf minuten per uur. Frits Spits: 'Van de huid, niet van het hart.' FOTO DIJKSTRA RTL4 en RTL5 zitten wat spon soring betreft beter dan alle an dere partijen. Omdat zij als buiteiüandse omroepen alleen te maken hebben met de Euro pese wetgeving, mogen zij bij voorbeeld óók actualiteitenpro gramma's sponsoren. Aan de eis 'veertig procent Nederlands produkt' hoeven zij evenmin te voldoen. Veronica is dus vrijer gewor den. Geen verplichte cultuur nummers meer, ruimere recla memogelijkheden. Maar ook absoluut geen cent meer uit Den Haag. Tomaten De nieuwe programmering voorziet in veel ophef en ver tier. Rolf Wouters smeet deze week bij wijze van 'voorproefje' alvast met rotte tomaten naar het publiek in Uhhhh...vergeet je tandenborstel niet. Supermo delverkiezingen en een man- nenkeuring met Hans Kraaij jr, veel programma's over reizen, auto's, fUm, wonen en... niet te vergeten muziek, waar het in 1959 allemaal mee begon. Veronica viert haar nieuwe vrijheid. En de kijker? Die krijgt gewoon meer van wat hij al gewend was. Alleen nu zeven dagen per week. Wat niet ver andert is de toon: de huid, in plaats van het hart. Rotterdam (anp) - Het International Filmfestival Rotterdam breidt uit naar Maastricht. Tijdens het laatste festival-week einde zal een deel van de films ook te zien zijn in de acht thea terzalen van MGM en Lumière. Het weekeinde in Limburg is een initiatief van het festival en de gemeente Maastricht. In Rotterdam loopt het evene ment van 24 januari tot 4 fe bruari 1996. Maastricht begint op 2 februari. In 1997 breidt het festival mogelijk ook uit naar Groningen. Met het weekeinde hoopt de organisatie het publiek in het zuiden beter te bedienen. Maastricht is ook voor mensen uit België en Duitsland aantrek kelijk. Cijfers leren dat 60 procent van Hilversum (anp) - Regionale televisiezenders krijgen met hun nieuws vrijwel zeker ruimte op Nederland 1. „Re gio en Nederland 1 zijn het er gloeiend over eens dat Ne derland 1 de beste context is", verklaarde Gerard Huls hof. Hij is met ingang van deze week manager van het eerste net. De omroepen van Nederland 1, Avro, KRO en NCRV, zijn bereid het regionale nieuws ruimte te bieden. Vorige week liet de Tros weten zo'n regionaal venster niet op Ne derland 2 te willen. Het bestuur van de NOS moet over de zenderkeuze nog een beslissing nemen. Met ingang van april heeft Nederland 1 dagelijks een uur zendtijd (van 18.00 tot 19.00 uur) gereserveerd voor de negen regionale omroe pen, die dan hun actualitei ten aan een groter publiek kwijt kunnen. het publiek van buiten de regio Rotterdam komt. Het afgelopen programma trok 65.000 bezoe kers, die samen 250.000 film voorstellingen bezochten. Welke films in Maastricht te zien zijn, is nog niet bekend. Ook de selectie voor Rotterdam is nog niet rond. De keuze voor het zui den zal in overleg met Filmthea ter Lumière worden gemaakt. Het festival staat komend jaar stil bij het 25-jarig bestaan door het allereerste programma op nieuw te vertonen. Oprichter Huub Bals koos in 1972 veertig films en documentaires. Nü be vat 'Rotterdam' zo'n tweehon derd titels. Den Haag (anp) - De NOS zendt de openbare verhoren tijdens de parlementaire enquête over de opsporingsmethoden van politie en justitie rechtstreeks uit op de televisie. De besloten verhoren komen uiteraard niet op de buis. Het is de eerste maal dat de tele visie rechtstreeks verslag doet tijdens een parlementaire enquê te. Bij eerdere gelegenheden (RSV, bouwenquête, paspoortaf faire en sociale zekerheid) werd volstaan met uitgebreide samen vattingen van de verhoren. De parlementaire enquête begint op woensdag 6 september. De verhoren duren circa zes weken. Het openbare gedeelte vindt plaats op maandag, woensdag en donderdag. Over het tijdstip van de besloten verhoren heeft de commissie nog geen besluit geno men.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1995 | | pagina 43