Defensie zoekt week naar vermiste lijst Pari luro er 11 Ruzie over mestbeleid suddert voort Studenten fel tegen kortere opleidingen Chirac s Koninklijk gezelschap arriveert op Sulawesi Uitslag referendum beïnvloed door impopulaire Peper Scherper selecteren DE STEM BINNENLAND BUITENLAND Nederlandse VN'ers maakten lijst met vermiste moslim-mannen DE STEM ransen zouden BINNENLAND KOR1 Zware gevechte lij Tsjetsjenië 1991 ZATERDAG 26 AUGUSTUS 1995 «JnE STEM Van Aartsen foto de stem/johan van gurp *De Boer foto dijkstra Vari onze Haagse redactie Den Haag - Premier Kok en vice-premier Dijkstal zijn er gisteren nog niet in geslaagd een compromis in het conflict over het mestbeleid te vinden. De ministers Van Aartsen (Land bouw) en De Boer (Milieu blijven op hoofdlijnen verdeeld. Volgen de week wordt het overleg met de premier en de vice-premier voortgezet. Belangrijkste twistpunt tussen WD-minister Van Aartsen en PvdA-bewindsvrouw De Boer blijft de hoeveelheid toegestane bemesting op landbouwgronden. De Boer wil de zogenoemde ver- liesnormen het liefst zo laag mo gelijk houden. Zo'n norm bepaalt de hoeveelheid fosfaat die een boer meer op z'n land mag bren gen dan de planten kunnen opne men. Aan die norm wordt een heffing gekoppeld. Wie boven de norm zit, moet zo'n 'wurgheffing' beta len. Hoe hoog die heffing precies moet worden, is eveneens een struikelblok in het overleg tussen beide bewindslieden. Gekeken wordt nu naar de mogelijkheid de heffing te laten oplopen naarma te de verliesnorm hoger wordt. Met andere woorden: een boer die 30 kilo fosfaat op het land brengt, betaalt aanzienlijk minder dan zijn collega met 40 kilo. Het landbouwbedrijfsleven vindt dat veel te ver gaan: dat vindt dat boeren ten minste 50 kilo zonder heffing op het land moeten kun nen brengen. De hoogte van de verliesnorm bepaalt voor veel boeren of zij hun veestapel zullen moeten inkrimpen, want de hef fing wordt boven 50 kilo fosfaat vrijwel onbetaalbaar. Verder ru ziën De Boer en Van Aartsen ook nog steeds over de vraag welke veehouders wel en welke niet vrijgesteld worden van een mine- ralenboekhouding. Van Aartsen probeert zoveel mogelijk veehou ders te vrijwaren van die ver plichte boekhouding, waarin boeren precies moeten aangeven hoeveel stikstof en fosfaat ze hun dieren voeren. De ministers zou den het wel eens zijn over uitstel van invoering van deze boekhou ding: niet in 1997, maar pas in 1998. Van onze Haagse redactie Den Haag - Een door het Nederlandse commando in Srebreni ca gemaakte lijst met namen van moslim-mannen tussen 17 en 60 jaar is gistermiddag na een week zoeken opgedoken bij de Verenigde Naties in Zagreb. De lijst is ten tijde van de aftocht van de Nederlandse blauwhel men in juli in opdracht van over ste Karremans en diens vervan ger majoor Franken gemaakt. De Nederlanders lieten die lijst op stellen in de hoop zo extra be scherming te kunnen bieden aan de moslims. De Bosnische Serviërs waren toen al volop bezig met de depor tatie van moslims uit Srebrenica. De Bosnische generaal Mladic had opgedragen de volwassen mannen te scheiden van de rest van de vluchtelingen. De lijst, waarop uiteindelijk 239 namen prijkten, moest het mogelijk ma ken te blijven controleren waar de mannen zich bevonden om hen zo te beschermen. Een internationale mensenrech ten-organisatie informeerde eind vorige week bij het ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag naar de lijst. Daarop werd Defensie ingeschakeld. Dat zocht contact met Karremans en Fran ken. Die lieten weten dat de lijst destijds vanuit Srebrenica naar Den Haag was gefaxt. Maar het departement kon niets vinden, waarop minister Voorhoeve (De fensie) onmiddellijk een onder zoek gelastte door de marechaus see. De bewindsman aarzelde geen moment, gezien de blunders rond de Nederlandse terugtrekking in Srebrenica: de persconferentie in Zagreb die veel kritiek uitlokte, de door Nederland ondertekende verklaring waarvan minister Voorhoeve aanvankelijk het be staan ontkende èn de fotorolle tjes waarvan de ontwikkeling mislukte. De zoektocht naar de lijst - waar van het bestaan gisteravond werd geopenbaard door het televisie programma Nova - heeft al met al bijna een week geduurd en reikte tot in voormalig Joegosla vië. Op het ministerie werden veertig kisten met administratie van Dutchbat uit Srebrenica na geplozen. Gistermiddag kwam het verlossende bericht vanuit Zagreb. Een woordvoerder van het minis terie van Defensie sluit niet uit dat de lijst uiteindelijk nooit naar Den Haag is gefaxt gedurende de tumultueuze gebeurtenissen in Srebrenica. Hij ontkent dat op nieuw is geblunderd door Defen sie. „De mensen van het bataljon hebben daar in onmogelijke om standigheden moeten werken. Ze hebben gedaan wat ze konden. Dat er hier en daar iets fout is ge gaan, is heel begrijpelijk gezien de barre omstandigheden daar in Srebrenica." De woordvoerder zegt het wel 'buitengewoon ple zierig' te vinden dat de lijst uit eindelijk is opgedoken. Over de verblijfplaats van de 239 geregistreerde mannen is niets bekend. De mensenrechtenorga nisatie probeert hen te traceren. Kamerleden toonden zich gister avond verrast over het plotseling opduiken van de lijst. Ze willen volgende week tijdens overleg over Bosnië opheldering van Voorhoeve.„Het is een onaange name verrassing en er zijn al veel foutjes gemaakt. Merkwaardig, bizar en vérvelend," vindt D66'er Hoekema. Volgens WD-kamer- lid Blaauw had bij Defensie eer der 'een belletje moeten gaan rin kelen na de andere problemen'. Hij benadrukte dat de lijst van groot belang is om te controleren of de betrokken mannen nog le ven. Van onze Haagse redactie Den Haag - De studentenvakbonden zien niets in drie-jarige opleidingen in het hoger onderwijs. Zij noemen de hervormingsplan nen van staatssecretaris Nuis (Onderwijs) dan ook 'onaccepta bel'. De plannen moeten een be zuiniging van 200 miljoen gulden opleveren. Nuis stelt in het hoger onderwijs- en onderzoeksplan, het HOOP, drie-jarige opleidingen op uni versiteiten en hogescholen voor, naast de bestaande vier-jarige opleidingen. De studentenorganisaties LSVb en ISO wijzen deze plannen 'ver ontwaardigd' af. „Nuis heeft oog kleppen op. Hij heeft bijna een jaar lang met allerlei organisaties gepraat. Daaruit bleek dat drie jarige opleidingen niet haalbaar zijn of dat daaraan geen behoefte is. En toch stelt hij dat nu juist voor. Zo krijg je wel heel veel verschillende soorten studenten. Dat zal de herkenbaarheid in het buitenland zeker niet vergroten," zegt' ISO-voorzitter Saskia Nuy- ten (ISO). De LSVb noemt de plannen een 'ordinaire bezuinigingsmaatre gel'. „Wij zijn niet tegen meer verscheidenheid in de duur van opleidingen. Maar dan moet er eerst wel gekeken worden naar de kwaliteit van die studies. Dat is nu kennelijk niet gebeurd," vindt voorzitter Mike Riegel. Hij is ook tegen elke vorm van selec tie. „Studenten moeten zelf kun nen beslissen welke studie ze wil len gaan doen." Nuis overweegt om bij de vier-ja- rige universitaire opleidingen twee selectiemomenten in te bou wen: een na een half jaar en een na twee jaar. Beide bonden zijn verder fel ge kant tegen budget-financiering in het hoger onderwijs, waarbij de instellingen van het Rijk om de paar jaar een zak met geld krijgen. Zij kunnen betrekkelijk zelfstandig beslissen hoe dat geld besteed wordt. „Zo geef je instel lingen te weinig prikkels om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren," zegt Nuyten. De koepelorganisaties van uni versiteiten en hogescholen willen nog niet reageren op de in deze krant uitgelekte hervormings plannen van Nuis. Zij willen de officiële presentatie van het rap port op Prinsjesdag afwachten. Nuis hoopt zijn plannen al in het studiejaar '96/'97 te kunnen in voeren. Een grootmoeder en haar kleinkinderen proberen een glimp op te vangen van de koninklijke familie die gisteren onder meer het dorpje Caturharjo bezocht. foto anp Manado (anp) - Koningin Beatrix, prins Claus en prins Wil- lem-Alexander zijn gisteravond op Sulawesi aangekomen voor een privé-verblijf van twee dagen. Voor het privé-karakter van het bezoek moet worden gevreesd, aangezien de bewoners van het eiland op de hoogte van het be zoek zijn. Ze hebben de gewoon te hoge gasten met veel allure te verwelkomen. Dat gebeurde al tijdens een tus senstop van het regeringstoestel PBX in Ujung Pandang, het vroege Makassar. Daar werden de Nederlandse gasten verwel komd door mensen in traditio nele kledij, die hen onder bij passende parasols met lovertjes naar de wachtkamer brachten om daar een kopje thee te drin ken. De aankomst op het vliegveld Manado ging ook al niet onop gemerkt voorbij. Daar hadden Koningin Beatrix bekijkt de tempels van Prambanan. foto anp zich nogal wat belangstellenden voor de uitgang van het vlieg veld verzameld. Een en ander is te danken aan de pers in Indonesië, die nog steeds aandacht aan het bezoek van de Nederlandse koningin en prin sen besteedt. In de Jakarta Post van gisteren stond zelfs vermeld dat morgen een speciale Neder landse kerkdienst voor de vor stin wordt gehouden. De koningin, prins Claus en prins Willem-AIexander waren gisterochtend van Java vertrok ken. Na een overnachting in het presidentiële gastenverblijf in Jogjakarta bezochten zij het tempelcomplex Prambanan en de sultan van Jogja in zijn zoge noemde Kranton. Verder werd het dorpje Cuturhayo bezocht. Voor de kinderen daar had de koningin Montessori-speelgoed meegenomen. Rotterdam (anp) - De geringe populariteit van de Rotter damse burgemeester Peper bij de inwoners van de Maasstad heeft zeker een rol gespeeld bij de uitslag van het referen dum over de regiovorming. Dat concluderen de onderzoekers prof. dr. P. Tops en dr. P. Depla van de sectie bestuurskunde van de Katholieke Universiteit Bra bant. De uitslag van het in juni gehou den referendum over de vorming van een stadsprovincie was ver nietigend voor het gemeentebe stuur. Bijna 88 procent van de kiezers stemde tegen opdeling van de gemeente Rotterdam. Na het referendum gaf het Rotter damse college onderzoekers van de KUB opdracht het referendum te evalueren. De laatsten presen teerden gisteren hun bevindin gen. Uit het rapport van de we tenschappers Tops en Depla, die met name hebben gekeken naar de campagnes en de voorlichting, blijkt dat de campagne van de voorstanders van de stadsprovin cie door een aantal factoren is mislukt. Volgens Tops en Depla is dit onder meer te wijten aan de afbrokkelende eensgezindheid binnen het Rotterdamse gemeen tebestuur. Er waren irritaties in het college, omdat na de verkie zingen van 1994 enkele wethou ders die aan de wieg van de regio vorming hadden gestaan, van het politieke toneel waren verdwe nen. De nieuwkomers in het col lege voelden zich minder gebon den aan de bereikte consensus en dat leidde tot spanningen. Ook bestond er binnen het colle ge onenigheid over de wenselijk heid van het referendum. De coa litiepartners CDA en WD en burgemeester Peper waren tegen een volksraadpleging. Hierdoor werden de activiteiten van het college steeds meer gedragen door een klein groepje, conclude ren Tops en Depla. Uiteindelijk was het vooral wethouder H. Kombrink die de kar moest trek ken. Kombrink moest volgens de on derzoekers verschillende rollen spelen: hij moest het vertrouwen van kiezers winnen (de rol van staatsman) en de tegenstanders bestrijden (de rol van straatvech ter). Dit hing samen met de afwe zigheid in de campagne van bur gemeester Peper. „Gegeven zijn houding ten aanzien van het refe rendum en zijn populariteit on der kiezers, is het niet onbegrij pelijk dat de burgemeester zich terughoudend opstelde. Hierdoor ontbrak echter de 'natuurlijke' staatsman in de campagne en werd wethouder Kombrink in Burgemeester Peper is niet zo getapt bij de Rotterdammers. foto anp een lastig parket gebracht," zeg gen Tops en Depla. Ook de 'toon' waarmee het ge meentebestuur de campagne voerde, was verkeerd. Volgens Rotterdammers die Tops en De pla hebben geïnterviewd, kwam de gemeente 'verbeten' over. „Alsof de stadsprovincie en de opdeling van Rotterdam per se doorgevoerd moest worden." Verder maakte Kombrink vol gens menigeen een 'betweterige' indruk, waardoor bij de kiezers een associatie ontstond met de ouderwetse, regenteske stijl van besturen. „Terwijl deze stijl - 'we run this city' - bij de laatse twee raads verkiezingen reeds behoorlijk door de kiezer was afgestraft, leek deze nu terug te komen bij het referendum. Ook de onvrede van de kiezers met de lokale politiek heeft bijge dragen tot de voor het gemeente bestuur vernietigende uitslag van het referendum. De tegenstan ders van de opdeling van Rotter dam maakten hier handig ge bruik van. Ze richtten hun cam pagne op de burgemeester, die een belangrijke rol heeft gespeeld bij de ontwikkeling van de plan nen voor de regiovorming. Hierdoor kreeg de tegencampag- ne een duidelijk symbool. De te genstanders verspreidden op gro te schaal posters met het portret van Peper. Omdat de burgemeester, zoals door onderzoeken was aange toond, bij de bevolking niet po pulair was, had deze actie succes. „Het feit dat bij sommige mensen irritatie ontstond over de wijze waarop tegenstanders van de burgemeester een symbool heb ben gemaakt, geeft aan dat deze strategie effect heeft gehad." Voor de meeste kiezers was het referendum een uitgelezen moge lijkheid de plaatselijke politici 'af te straffen', is de conclusie van de Brabantse onderzoekers. Men sen die bij reguliere verkiezingen nog wel op één van de gevestigde partijen stemmen, omdat even tuele alternatieven als 'onfat soenlijk' worden gezien, konden bij het referendum hun wantrou wen in de gevestigde politiek la ten zien zonder onfatsoenlijke partijen te hoeven steunen. COMMENTA/ M HET ZIET ER NAAR UIT dat het kabinet op Prinsjesdag me voorstel komt om de studies aan universiteiten en J en Financiën en de ster fkabinet-Juppé, heeft gi lag ingediend. Prem jat onmiddellijk aanv opvolger van Madelin was voorstel kuiiii om ue siuuies aan universiteiten en hoog, Sociale Za len in te korten. Volgens de nog vertrouwelijke plannen 4 atsseftig in het toenmalij tachtig en een aanhanger van c ïiadur. Madelin stond bekt Jk in het kabinet. Zijn aank gisteren hebben gepubliceerd, zijn minister Ritzen en staatssecretaris Nuis helaas niet meer van plan daarbijm werk te leveren, maar komen ze met een globale maatren Bij het aantreden van het kabinet was het nog de herin. per opleiding vast te stellen hoe lang die zou mogen didet!uTkerinsenen Dat opende de mogelijkheid de ene opleiding korter en ri» socl dere langer te maken, afhankelijk van de inhoud van de Op zich een waardevol idee, ook al kwam het voort voornemen opnieuw fors te bezuinigen op het onderwijs Na allerlei gesprekken stellen Ritzen en Nuis nu een veeln ingreep voor. Het hoger beroepsonderwijs mag slechts jaar duren voor studenten die van het vwo of mbo komen aan de universiteiten moeten studies van drie jaar word» gericht, naast die van vier jaar. Slechts een beperkt deel vai studenten die de driejarige cursus hebben gevolgd, zal een vervolgopleiding van twee jaar mogen doen. Naar wachting zal het voorstel minder weerstand oproepen bi hbo dan in de universitaire wereld. De voorstellen zijn bedoeld om de gemiddelde studieduur studenten met een half jaar omlaag te brengen en daarmi geplande bezuiniging op de rijksbegroting te bereikend als neveneffect dreigt ook de kwaliteit van het onderwijs nemen. Nederland is niet gebaat bij een verlaging van het gemiddr opleidingsniveau van afgestudeerden. Integendeel, het net heeft zelf gezegd dat de 'kennis-infrastructuur' essentii voor de ontwikkeling van de samenleving. Ook al uit intt. tionale concurrentie-overwegingen moet een land zuinig op de kwaliteit van zijn onderwijs. De universiteiten hebben eerder te kennen gegeven datze> nig voelen voor een cursusduur die korter is dan vier jaar, de bezuiniging te halen, willen ze liever een vermindering het aantal studenten bereiken door een strengere selectie studenten tijdens de studie. Nog beter zou zijn niet alleen tijdens, maar ook vóór destui aan de poort, scherper te selecteren, zoals de PvdA'er Rickr der Ploeg heeft voorgesteld. Het is beter het niveau van het derwijs èn de afgestudeerden te handhaven dan het niveat verlagen om maar een massa binnen de poorten te houder afgelopen week dat hij dat hi Ov-kaart studenten kost Ritzen weer g Den Haag - De ov-kaart voor studenten dreigt minister Ritze (Onderwijs) opnieuw meer geld te kosten dan hij had 1 Oorzaak is een uitspraak van het College van Beroep Studiefimi ciering. Daardoor hebben studenten die in het kader van 1 Europees uitwisselingsprogramma een tijdje in het buitenlui studeren, recht op teruggave van 91 gulden per maand voor hui ongebruikte ov-kaart. Als alle betrokken studenten van datreclj gebruik maken, kost Ritzen dat 2,5 miljoen gulden per jaar. I strop voor Ritzen is beduidend minder omvangrijk dan de tegenvaller met de ov-kaart. In oktober vorig jaar bleek da zen ongeveer 150 miljoen gulden extra per jaar kwijt zou zijn01 dat veel meer studenten dan verwacht kozen voor de duurder kaart die doordeweeks recht geeft op vrij reizen. EOC maakt handgraat onschadelijk Rotterdam - Het Explosieven opruimingscommando (EOC) heeft] gistermiddag een handgranaat onschadelijk gemaakt die eenW woner van de Volmarijnstraat in een aanhangwagentje voor zijl deur had gelegd. De politie heeft een deel van de straat enigetifl afgezet.De bewoner had de granaat langs de Heemraadssingelii de modder aangetroffen en mee naar huis genomen. Het 1 gaan om een explosief van Joegoslavische makelij. Het EOCacht-J te de granaat van dermate onbetrouwbare kwaliteit dat 1 werd haar ter plekke onschadelijk te maken. Daartoe gi EOC in de straat een put van een meter diep en liet de gran: daarin ontploffen. 'Vliegen met hartafwijking niet gevaarlijk Utrecht - Mensen met een aangeboren hartafwijking kunnen z der problemen een vliegreis maken, zelfs als door de hartstoon het zuurstofgehalte in het bloed lager is dan normaal. Tij vlucht verandert het zuurstofgehalte nauwelijks, blijkt uit onderzoek. In Nederland wonen enkele duizenden mensen 11 een aangeboren hartafwijking die het zuurstofgehalte in i bloed verlaagt. De verwachting was dat de ijlere lucht in de ca ne het zuurstofgehalte nog verder zou verlagen en verder van vloed zou zijn op de zuurgraad in het bloed. Het ontbrak echterl aan wetenschappelijk onderzoek dat die verwachting kon bcves l tigen of ontkennen. Eerste chipkaart voor Groningse studente Groningen - Mike Riegel, voorzitter van de Landelijke Studental Vakbond LSVb, overhandigt donderdag in Groningen de eersKj chipkaart aan Eva Simonis, studente van de Hanzehogeschool Él Groningen. Zij is een van de ruim 20.000 studenten in Groningeol en Enschede die vanaf die dag de beschikking krijgt over een stuT dentenchipkaart. Met deze pas kunnen ze reizen met het open-I baar vervoer, betalen in kantines, telefoneren, kopiëren en boel ken lenen in de universiteitsbibliotheek. De chipkaart geldt oail als collegekaart en als middel om rechtstreeks verbinding te ken met de centrale computer van de Informatie Beheer Groei (IBG) in Groningen. De IBG is verantwoordelijk voor de verstrej king van studiefinanciering. irWilko Voordouw en Fran ijs/Bonn - De Franse kernmacht, de force het in Parijs verschijn* ja1 Herald Tribune zijnc Duitsland en Frankrijk Fransen beloven, aldus „it, Europese belangen met "mwapens te zullen verdedi deze worden bedreigd. In aivoor zou Bonn een han ■ten helpen bij het beteugc de internationale woede kemproeven, het Franse ministerie van Ij de werd gisteren met er degenheid gereageerd. dat Franse politici ste K zinspelen op de Europ le van onze force de frap jar het gaat niet zo ver da irake is van onderhandeling iarbij onze kernmacht on a soort Europees comma ju komen te vallen," aldus irdvoerder. „Wel is ze r dat de vrijheid die we in Europa kennen voor 1 te danken is aan het Fra irnwapen." Franse ministerie van landse zaken drukt zich lomatieker uit. „Er is al jai een gesprek met alle loskou (rtr/afp) - In het gr* jebied van Rusland, Tsjetseni Russische deelstaat Dage: lijn gisteren in gevechten met Jetsjeense rebellen tenminste jlussische grenswachten raalf Dagestaanse soldaten ood. Het incident is één va: raarste schendingen van litair akkoord dat Ruslan opstandelingen eind aand sloten. Tsjetsjeense leider Doec seft zijn strijders via de tv o epen, de wapens 'niet om lellijk' af te geven, zoals het bepaalt. Hij zinspeeld P, de oorlog tegen de Rr Wen Tsjetsjenië voort te ze benoemde gisteren d* etaris van zijn Veiligheidsi Pleg Lobov, als zijn persoon ertegenwoordiger in de ops 1 ;e deelrepubliek. Lobov een aanhanger van de h Honderd varkens omgekomen bij ong Someren - Bij een ongeval op de autoweg van Eindhoven n Venlo hebben gisteren honderd varkens het leven gelaten. Oi veer 125 beesten overleefden de klap. De chauffeur van de vee»! gen is licht gewond ter observatie opgenomen in een ziekenh® I aldus een woordvoerder van de politie.Het ongeluk gebeurde to®| de vrachtwagen via een oprit de snelweg wilde oprijden en <W| nog onbekende oorzaak kantelde. Een tweede vrachtauto reedofl de ravage in. Door het ongeluk raakten beide rijstroken verspert Dat had urenlang lange files tot gevolg, met een maximale lengt'! van 14 kilometer. Een veearts heeft ter plekke een groot aantal gewonde diere:! moeten afmaken. De overige varkens konden de reis in een an®| re veewagen voortzetten. Het reisdoel bleef hetzelfde: het slacht- huis. Kleine storingen in kerncentrales Den Haag - In de Nederlandse kerncentrales in Borssele en I waard hebben zich vorig jaar slechts kleine en zeer kleine stort I gen voorgedaan. In drie gevallen was er sprake van een storing®! in de overige twintig gevallen ging het om niet meer dan eensJ wijking, blijkt uit het jaarlijkse overzicht van de Kernfyst®! Dienst van het ministerie van Sociale Zaken. Geen van de stort I gen gaf aanleiding tot het treffen van bijzondere veiligheidsmanI regelen. Ook waren er geen nadelige gevolgen voor de werk®! mers en de omgeving. Douane onderschept meer drugs in haveFl Rotterdam - De douane heeft in de eerste zeven maanden vani-l jaar in de havens van Rotterdam en Amsterdam ongeveer 20" drugs in beslag genomen. Dat is al ruim tien ton meer dan in Volgens woordvoerder H. van Zon van de douane is het succes -1 danken aan betere opsporingsmethoden en een moderne mar* van werken.De hoeveelheid drugs die de douane opspoort, B laatste jaren fors gestegen. In 1993 achterhaalde zij 118 ton. W jaar was dat opgelopen tot 188 ton. Dit jaar breekt de douane® nieuw record. Als de huidige trend zich voortzet, zal dit jaar 'I grens van 300 ton drugs worden gepasseerd. V

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1995 | | pagina 4