Geen nieuwe stadsprovincies meer VN: Harde strijd om de nieuwskijker barst los Het is zoeken naar Batavia in metropool Jakarta fransen Veel politie na bomaam Stille demonstratie bij Japanse ambassade Bromauto rukt op BINNEN BUITENLAND Alleen nog maar in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag, vindt minister Dijkstal Netelenbos: minder toetsen basisvorming COMMENT/ I Parijs (ap) - De Parijse politie I beschikt nog niet over aanwij- I gingen die kunnen leiden naar I daders van de bomaanslag l'an donderdagmorgen. De po- I Miebewaking in Parijs is gi- I sieren verscherpt. Grafheuvels nu en Koeweit vervroegen kgeroefening 9Onrust zal zich uitbreiden' «W» tsaar I ouU ifr&Ti NVAN 173TT01 180? OE NIEüSfej VöHOEN HUN LAATSTRUSTPLAATS CJE STtCHTE* VAN BATAVIA jAWf, fti mmhm *A' «sa»*" SU*». DE STEM Hilversum (anp) - In het nieu we seizoen zal de strijd om de nieuwskijker op het scherpst van de snede worden uitge vochten, voorspelt Rik Ren- Hij is hoofdredacteur van de nieuws- en sportuitzendingen van de commerciële stations Ve ronica, RTL 4 en RTL 5. Nieuws is handel geworden. Zes jaar geleden bezat de NOS met het Journaal nog het monopolie op tv-nieuws, maar RTL heeft dat doorbroken. Zo kan het RTL Nieuws van half acht zich wat kijkdichtheid be treft volledig meten met het acht-uur-Journaal. Rensen zei dat gisteren in Hil versum bij de presentatie van de nieuwsprogramma's van de drie tv-stations van de Holland Me dia Groep. De strijd om de nieuwskijker zal niet alleen met journalistieke, maar ook met technische middelen worden ge voerd, stelt Rensen vast. Het gaat erom de eerste en de beste te zijn. „De kijker neemt geen genoegen meer met nieuws dat een paar uur oud is, zeker niet bij grote nieuwsgebeurte nissen." Rensen wil in de concurrentie strijd ook de meest geavanceerde apparatuur inzetten, ook al moet hij met een budget werken (25 miljoen gulden) dat de helft is van wat het NOS-Journaal ter beschikking staat. Tot nu toe kon alleen de radio vanaf veel verschillende lokaties live uitzenden. Bij de tv is dat door de dure satellietlijnen fi nancieel nu nog slechts voor een enkel item per uitzending haal baar. Rensen verwacht dat dit binnen vijf jaar veranderd is. RTL en Veronica hebben voor nieuws- en sportuitzendingen op televisie één redactie van ruim 120 mensen gevormd. Daartoe zijn de redacties van RTL Nieuws, RTL Sport en Veronica Nieuwslijn samengevoegd. De nieuwe redactie gaat voor RTL 4 de uitzendingen van RTL Nieuws verzorgen en voor yero- nica het actualiteitenprogram ma Veronica Nieuwslijn, dat el ke werkdag van 17.30 tot 18.30 uur wordt uitgezonden. Het aantal nieuwsuitzendingen op RTL 4 ondergaat een uitbrei ding. Naast de vijf ochtendbulle tins en de uitzendingen om 16.00, 18.00 en 19.30 en rond Den Haag (anp) - Utrecht, Arnhem/Nijmegen, Eindhoven en Twente worden geen stadsprovincie. De vorming van zo'n nieuw bestuurlijk orgaan in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag gaat wel door. De Maasstad en omgeving zullen hierbij het spits afbijten. Dit is de kern van de plannen die minister Dijkstal en staatssecre taris Van de Vondervoort (Bin nenlandse Zaken) op 10 juli aan het kabinet hebben voorgelegd. Een brief hierover is gisteren uit gelekt. De ministerraad neemt voor Prinsjesdag (19 september) een besluit over Dijkstals voorstel. Kort daarna verschijnt het defi nitieve plan voor Rotterdam. Daarbij zal het kabinet rekening houden met de uitslag van het re ferendum, waarin een grote meerderheid van de Rotterdamse bevolking zich tegen versnippe ring van de stad in nieuwe ge meenten uitsprak. Vervolgens is Amsterdam aan de beurt en dan Den Haag en omgeving. Steden wel groter Utrecht, Eindhoven, Arn hem/Nijmegen en Twente wor den in tegenstelling tot eerdere plannen geen stadsprovincie om dat de 'regionale problematiek niet van dien aard is dat een der gelijk ingrijpende bestuurlijke reorganisatie noodzakelijk is,' schrijft de minister aan zijn col lega's. Wel wil Dijkstal de gemeentelijke grenzen in de vier regio's zodanig veranderen dat de steden groter en sterker uit de bus komen. De regionale openbare bestuursli chamen in de vier gebieden wor den over enkele jaren opgeheven. Gevolg van het nieuwe voorstel is dat niet alleen de vier steden, maar ook de provinciebesturen een sterkere positie krijgen, meent Dijkstal. Overigens heeft de minister ruim twee maanden geleden al aange kondigd dat hij terug wilde ko men op het stadsprovincieplan voor de vier regionale centra. Op het jaarcongres van de Vere niging van Nederlandse Gemeen ten in Haarlem zei hij te denken aan 'het opruimen van de regio nale bestuurlijke tussenlaag'. Voorzitter Van Overbeeke van de Regio Twente is verbolgen over Dijkstals plan en spreekt van 'on behoorlijk' bestuur. Hij wijst er op dat het Rijk zelf heeft aange stuurd op de vorming van regio nale bestuursorganen. „We hebben er in Twente enorm veel energie in gestoken om het regionaal bestuur van de grond te krijgen. Dat blijkt nu voor niets te zijn geweest," aldus Van Over beeke. Hij vreest dat het voornemen van Dijkstal grote gevolgen zal heb ben voor de werkgelegenheid van de 450 mensen, die al bij de Regio Twente werken. „Het is buitengewoon vervelend dat het kabinet nu tot de conclu sie wordt gebracht: hou maar op," vindt voorzitter Welschen van het Samenwerkingsverband Regio Eindhoven. „Als je dit wel doet, betekent dit dat je de twee de lijn, die van gemeentelijke herindeling, in moet slaan en echt moet doorpakken." 'Gemodder' Eerdere plannen daartoe werden in 1990 door het kabinet afge schoten en als alternatief kwam de provincie nieuwe stijl op de proppen. Die verwijst Dijkstal nu weer naar de prullemand. „We kunnen met dit gemodder niet verder," zegt Welschen. „Als de overheid erkent dat Zuidoost- Brabant één van de kurken is waarop de Nederlandse economie drijft, moet ook gezorgd worden dat dit bestuurlijk kan." Den Haag (anp) - Staatssecreta ris Netelenbos (onderwijs) wil minder verplichte toetsen aan het einde van de basisvorming, het gemeenschappelijk vakken pakket in de eerste jaren van het voortgezet onderwijs. Scholen hoeven nog maar één toets per vak af te nemen. Nete lenbos heeft dat in een brief aan de Tweede Kamer laten weten. De bewindsvrouw komt daarmee tegemoet aan bezwaren van veel scholen, die weinig gelukkig wa ren met de gang van zaken sinds de invoering van de basisvor ming in augustus 1993. Ze klaagden erover dat de leer lingen te veel toetsen moesten maken. Het afgelopen schooljaar waren dat er ongeveer dertig voor veertien vakken. Ook is het probleem dat alle leerlingen dezelfde toetsen moe ten maken, ongeacht de school soort. Vooral leerlingen in het voorbereidend beroepsonderwijs (vbo) hadden moeite met de op gaven. Bovendien waren de scholen veel geld kwijt aan het kopiëren van de opgaven. Per vak kregen de scholen drie examens toege stuurd, de rest moeten ze zelf kopiëren. Netelenbos wil het principe handhaven dat de toetsen voor alle vakken voor alle leerlingen zijn bedoeld. Wel mogen scholen nu voor elk vak een toets naar keuze gebrui ken. Ze krijgen dus meer vrij heid, maar zijn wel gehouden aan het minimum van één toets per vak. De staatssecretaris wil zo de problemen in het komende schooljaar oplossen. Voor de verdere toekomst denkt ze aan een zogenoemde toetsenbank, waar scholen naar eigen behoef te opgaven uit kunnen putten. ZATERDAG 19 AUGUSTUS 1995 A4] BESTEM DE STEM be politie kan nog niet bevesti- S®of het om dezelfde daders Wals bij de aanslag van 25 juli IJ® metrostation in Parijs, die u s. wordt toegeschreven Algerijnse militante moslims. l m die donderdag werd ge- ,f~. >s wel van hetzelfde type oe bom die op 25 juli in de me- ten2eVjn, mensen doodde en 84 vwi,0 i. ^et 's een algemeen injgbare butagasfles, gevuld «spijkers en moeren, al werd L_~ fval een lichtere lading bonf °f Sebruikt en zat de Em ?1 mgenieus in elkaar. Bnlitf0 voerder van de Parijse kei n!j2ei: "*n dit stadium van tela z°ek kunnen we vols- n°g niet de conclusie trek- 23.30 komt er nu ook RTL Nieuws om 17.00 en 17.30. De enige nieuwsuitzending op RTL 5 is verdwenen, maar Ren sen heeft goede hoop dat op die zender vanaf januari toch weer nieuwsprogramma's te zien zijn. Veronica Nieuwslijn, dat Rick Nieman en Sacha de Boer gaan presenteren, moet gaan concur reren met 2Vandaag van de pu blieke omroep op Nederland 2. Het programma begint met een nieuwsbulletin. Daarna wordt in reportages en interviews nader op actueel nieuws doorgegaan. Sport vormt ook een vast onder deel van het programma, evenals een 'variety-blok' met showbizz- media en royaltynieuws. Op an dere tijdstippen zullen er bij Ve ronica geen nieuwsuitzendingen te zien zijn. Sacha de Boer en Rick Nieman gaan volgende maand het nieuwsprogramma Veronica Nieuwslijn presenteren. foto anp Mevrouw Koch Sialahaya demonstreert samen met honderden andere mensen voor de Japansde ambassade in Den Haag. De Stichting Japanse Ereschulden houdt daar elke maand een stille demonstratie. Voorzitter Lapré zegt dat de stichting bij de Japanse regering blijft aandringen op officiële excuses voor het Japanse aandeel in de Tweede Wereldoorlog en op financiële compensatie van de slachtoffers. Tijdens een bijeenkomst op de ambassade nam de Japanse ambassadeur een petitie in ontvangst. De afvaardiging van de stichting ontving op haar beurt van de Japanse ambassadeur een verklaring, waarin de excuses van premier Murayama, van afgelopen dins dag, nog eens staan geformuleerd. De stichting en haar sympathisanten vinden die excuses echter niet voldoende. Zij willen dat het Japanse parlement een resolutie 'aanneemt waarin schuld wordt bekend. foto anp BINNENLAND KOR ILonze redactie buitenland rhamonix - De autoriteiten J!anse Chamonix hebben d Len de Franse kernproeven m van Greenpeace voeren Int Blanc, met onmiddelli; gang verboden. I'«oordvoerder E. Heijselaar van T' ce heeft dat gisteravond vanu Imonix laten weten. De negentiel orders, onder wie twee Neder n de top en vier Nederlanders in n, riskeren een gevangei t' van onze redactie buitenland I Zagreb - De Verenigde Naties Kroaten veroverde gebied van F graven aangetroffen. Elders zijn afzonderlijke lijken l'ïan vermoorde Servische burgers {ponden. Een aantal daarvan is {door het hoofd geschoten, waar- [iiit kan worden geconcludeerd ze geëxecuteerd zijn. Vele I buizen die door de gevluchte Ser- vische bewoners achtergelaten Ljn, worden door Kroaten ge- iplunderd en in brand gestoken, ljn de Krajina-hoofdstad Knin {zijn enkele grafheuvels met daar- |0p 96 kruizen gezien, naar alle waarschijnlijkheid massagraven. 1 politieploeg die een andere {begraafplaats aan het onderzoe- was, werd weggegjaagd door sluipschutter. Desondanks I hebben de agenten 22 nieuwe graven geteld. h een ander plaatsje bij Knin, Vrlika, zijn bulldozers gezien die I vlak naast de orthodoxe begraaf- s bezig waren. Bovendien in er op de grond maskers en I rubber handschoenen te liggen. I la en rond Knin staan 39 huizen ia brand, meldde de VN gisteren. 1 zuiden van Zagreb zag een I VN-ploeg tekenen van massale I plunderingen. „Boerenkarren en tractoren waren verpletterd. Au- I to's waren platgereden door is." De Kroatische autoritei- I ten hebben indirect erkend dat I Kroatische soldaten zich misdra- !n, maar zij levert geen com- I mentaar op de steeds toenemende I boeveelheid bewijzen dat de Kro- I atische regeringstroepen plunde- I rend, brandschattend, moorden I ea verminkend te keer gaan in I Net over de grens, rond het stadje I Dvar in Servisch Bosnië, gaat de I strijd tussen Kroaten en Serviërs I Mussen in alle hevigheid door. I De Kroatische radio meldde gi- sieren de verovering van Drvar, I naar de Serviërs ontkenden dat. I De val van Drvar kon nog niet Ïi Jn^nt (rtr) - De Ver- hehklutaten en Koeweit (ja„. besloten al over tien tairo rw" ?ezamenlijke mili- I "eienino611111® te Bouden. De Vo°rzien 7**eiSenlijk Pas Vember °ktober of no- Vrikaanf"1® ZlÜlen 1400 I deelnpn, militairen ^rvropij611, °e reden voor de Irak ja ?8,is de situatie in ^ee «„u overlopen van haakse .00ns de Hussein President Saddam dhaansp f3ar Jordanië-Ame" fendat r"'cti°narissen zei- Balt af te\°ef?ening Beoogd Sende ook ouden van drei- nië ent„n jegens Jorda- nu a°,eWeit- De VS hou- lanië oefening met Door Barenda Grutterink (anp) Jakarta - Koningin Beatrix, prins Claus en prins Willem- Alexander houden zich in In donesië vooral bezig met de moderne ontwikkelingen in het land. Mochten ze al naar Nederlandse overblijfselen willen gaan kijken - wat diplomatiek gezien geen ij- zersterke zet is - dan zouden ze ook niet al 'te veel meer vinden. Het is zoeken geblazen naar de voorbije Nederlandse glorie, ook in hoofdstad Jakarta. Het oude Batavia is uitgegroeid tot een metropool die wordt ge domineerd door glimpaleizen van grote ondernemingen, Ame rikaanse 'shopping mails' en een permanente verkeerschaos die een constante waas over de stad brengt. De berijders van de tienduizen den brommertjes, dé vervoer middelen om nog ergens bijtijds te arriveren, hebben vaak doe ken voor neus en mond gebon den. De vele krottenwijken, die in het noorden van de stad overi gens bijna worden verdrongen door een enorme in aanbouw zijnde snelweg, maken de aan blik van Jakarta er niet fleuriger op. Toch zal de Nederlander op tem po doeloe-toer niet tevergeefs op zoek gaan naar restanten van de eerst zo winstgevende maar uit eindelijk zo dramatisch verlopen relatie van zijn land met In- dië/Indonesië. Er zijn nog best een paar kolo niale juweeltjes in stadsprovin cie Jakarta, al moet de geïnteres seerde meestal door ernstige ver waarlozing heenkijken. In de eerste jaren van de repu bliek kregen de Nederlandse overblijfselen natuurlijk niet de hoogste prioriteit. Onder de Ja- kartaanse burgemeester ('gou verneur') Ali Sadikin gebeurde er in de jaren zeventig wel iets, maar nu is men weer geheel op de moderne toer en is er opnieuw niet al teveel aandacht voor het Nederlandse erfgoed. Het wijkje Jakarta Kota is het centrum van het oude Batavia. Hier ligt volgens stellige bewe- Jakarta (anp) - Het idee van verzet tegen het ondemocratische bewind van Suharto vindt steun en breidt zich uit. Toch zal het niet onmiddel lijk tot grote onrust leiden, verwacht Poncke Princen, de Indonesische mensenrechtenactivist van Nederlanse afkomst. „Maar we staan waarschijnlijk wel aan het begin van een nieuwe periode." Princen denkt dat Suharto niet best meer in het zadel zit, maar of de vroegere Nederlander zelf nog een grote omwenteling gaat meemaken, vraagt hij zich af. „Ik hoop het wel. Ik ben Indonesiër en dus een opti mist." Volgens een waarnemer uit het diplomatieke circuit wordt de soep niet zo heet gegeten als hij wordt opgediend. Er bestaat geen algehele onrust over het bewind, zegt hij, en veel mensen hebben baat bij de continuïteit die er nu toch in Indonesië is. Ook omdat de economie zich gunstig ontwikkelt, is er mogelijk minder bereidheid tot actie. Voorzitter Wahono van het Indonesische parlement heeft opgeroepen tot democratisering. „Het tijdperk van uitbuiting, van macht verhe ven boven de wet, is voorbij. We betreden nu het tijdperk van open heid en doorzichtigheid, waar macht een mandaat is waarover tot in detail verantwoording moet worden afgelegd," aldus de parlements voorzitter. OP FIETSPADEN moeten fietsers opzij voor een nieuwf meen: de bromauto. Op gewone wegen zullen automobile soms hard op de rem moeten trappen omdat een klein a t tje aanzienlijk langzamer rijdt dan ze verwachten: een brom' In Nederland zijn er nog maar een paar honderd verkocht wijl er in Frankrijk talloze rijden. Dat het verschijnsel nu Nederland bereikt, heeft alles te maken met de harmonis! van de verkeersregels in de Europese Unie, waardoor ook land toegankelijk wordt voor deze kruising tussen een bro fiets en een autootje. Vanwege de mogelijke gevaren van de bromauto in ons dn ke verkeer bereidt het ministerie allerlei wettelijke beperk gen voor. Zo wordt er gedacht aan het verhogen van de m mumleeftijd voor de bestuurders van 16 naar 18 jaar; hetv ren van de bromauto van het fietspad; het mogelijk verali stellen van een rijbewijs; het aanpassen van de parkeerreae zelfs aan een verbod voor het gebruik buiten de bebouw kom. Het is terecht dat allerlei instanties zich zorgen maken over verkeersveiligheid. Toch moet de regelgeving niet zo sti worden dat die feitelijk de bromauto geen enkele ruimteq» Immers er zijn verscheidene groepen in de samenleving een bromauto goed kunnen gebruiken. Dat geldt niet alleen voor gehandicapten of voor ouderen v der rijbewijs die toch graag mobiel zijn en zich niet meen een bromfiets wagen. Meer in het algemeen kan de bromat een uitkomst zijn voor mensen die zich droog willen verpla sen, maar die niet gebrand zijn op snelheid. Dat geldt nat» lijk voor het stadsverkeer, met als bijkomend voordeel dal kleine bromauto gemakkelijk te parkeren is. Maar zeker 0 voor het niet-stedelijke gebied. Gegeven de beperkte openbaar vervoersvoorzieningen ine aantal streken, kan de bromauto daar voor sommigen eeni teressante keuze zijn. Daarom is te hopen dat de minister haar regelgeving, bedoeld om de verkeersveiligheid te verb gen, het niet onmogelijk maakt om met de bromauto buiten bebouwde kom, dus bijvoorbeeld van het ene naar het andt dorp te tuffen. Friesland krijgt eerste FNP-burgemeester Wunseradiel - Drs. Th.R. Piersma (42) is benoemd tot bui^ meester van de Friese gemeente Wunseradiel. Piersma is lid val de Fryske Nasjonale Partij. Hij is de eerste burgemeester die ver. bonden is aan een regionale politieke partij. Piersma ismomei teel wethouder in de gemeente Tytsjerksteradiel. Hij volgt op II oktober in Wunseradiel drs. M. Abma (CDA) op, die de pensioe gerechtigde leeftijd heeft bereikt. 'Bijdrage ouders leerlingenvervoer hoger' Den Haag - De organisatie van ouders in het christelijk ondeij wijs OPCO is boos over het besluit van staatssecretaris Netelt» bos (Onderwijs) gemeenten meer vrijheid te geven bij het vrage» van een ouderlijke bijdrage in het leerlingenvervoer. De OPCOi bang dat ouders fors meer moeten gaan betalen. Netelenbos besloot tot aanpassing van de huidige regeling, om dat de kosten van het leerlingenvervoer de afgelopen jaren feit zijn gestegen. De gemeenten krijgen nu de vrijheid te kiezen voo een inkomensafhankelijke bijdrage, een drempelbedrag voor Ij eerste kilometers of het achterwege laten van die bijdrag verplichte eigen bijdrage van 240 gulden per jaar vervalt. Ruim 80.000 kinderen zijn aangewezen op leerlingenvervot omdat hun school te ver van huis ligt. Over het algemeen zijn int leerlingen met een lichamelijke handicap of met leermoeilijk) den, die zijn aangewezen op een school voor speciaal onderwijl Ook zijn er kinderen die op scholen buiten hun woonplaats zijl aangewezen, omdat hun ouders hen een niet zo veel voorkomen type onderwijs (bij voorbeeld reformatorisch) willen laten vdj gen. Borst: onderzoek ziektekostenverzekerini Den Haag - Minister Borst van Volksgezondheid laat een onder, zoek verrichten naar een nieuw systeem van ziektekostenveffl kering, waarbij verzekerden per verstrekking zelf een 1 percentage betalen. Het onderzoek sluit aan bij de wens van D66-kamerlid VanBor tel, die wel wil dat verzekerden zelf een bepaald percentage]*' verstrekking gaan betalen, maar alleen als ze meer dan 30.11 gulden per jaar verdienen. Ziekenfondsverzekerden met een 11 ger inkomen wil Van Boxtel vrijstellen van een verplicht eigenii sico en eigen bijdragen. 'Lange ij' voorlopig niet in het alfabet Tilburg - Het Nederlandse alfabet wordt voorlopig niet uil breid met een 27e letter. De 'lange ij' - met de puntjes dus-B nog even wachten op de status van volwaardige letter. Dep» nen hiervoor zijn door Belgische uitgevers van tafel geveeg waardoor ook de invoering in Nederland weer voor een tijdje vaj de baan is. In tegenstelling tot de Nederlandse uitgevers van woorden» ken (Van Dale, Wolters, Spectrum, Kramers) die invoering val de 'lange ij' wenselijk achten, hebben de Belgen vol onbegripg^j reageerd op het voorstel. Met name de Vlaamse uitgeverij Standaard wil op dit moment geen medeverantwoordelijk» nemen voor het initiatief. De zuiderburen zijn pas bereid om mee te gaan, als de Nede> landse Taalunie de 'lange ij' in het zogeheten Groene Boekjew voert. Zover is het echter nog niet, want de Taalunie vindt een nader onderzoek nodig om een advies te kunnen geven. Zodat 'lange ij' weer voor onbepaalde tijd de ijskast ingaat en het tal letters van het alfabet vooralsnog tot 26 beperkt blijft. Spoorwegen: 'Slag om Leiden gewonnen Leiden - De eerste dag van de grote treinstremming tussen l den en Den Haag is gisteren volgens een woordvoerster van Nederlandse Spoorwegen 'rustig' verlopen. De avondspits, Hm met spanning naar was uitgezien, verliep zonder noemen,w?jei dige problemen. De 90 geledebussen die de Spoorwegen haü ingehuurd, bleken voldoende om de passagiers toch te kuwj vervoeren. Hoeveel mensen dat waren, is niet bekend. Tot maandagochtend 5 uur is het drukbereden baanvak tusse twee steden afgesloten. Verwacht wordt dat 150.000 J last van zullen hebben. De stremming is het gevolg van J zaamheden. In het kader van Rail 21, het toekomstplan v NS, worden oude sporen aangesloten op nieuwe. „We hebben de slag om Leiden gewonnen," zei een conduc 1 een euforische stemming. Hij en zijn collega hebben van rei Sj nog geen enkele klacht gehad over de enorme ingreep treinverkeer. Bosbranden waarschijnlijk aangestoken Apeldoorn/Texel - De brandweer krijgt steeds sterkere vaBj dens dat op de Veluwe een pyromaan aan het werk is. DejjJ pen weken zijn er zoveel branden geweest, dat er na sprake is van toeval. Bijna dagelijks is het raak. In de nacht van donderdag OP moest de brandweer drie keer uitrukken om bos- en be jes te blussen in de omgeving van Apeldoorn. De n.ac gju» twee keer. Afgelopen weekeinde woedde bij Kootwijk J bosbrand, die nog dagenlang nasmeulde. Meer dan h°n J tare natuurterrein ging verloren. Vorige week stond in 6 ook al een paar keer een stuk berm in lichterlaaie. Op Texel heeft gistermorgen opnieuw brand gewMd perceel nabij de Koog. Circa zesduizend vierkante met ing ging in vlammen op. Woensdag verwoestte eenn wiesl wel dezelfde plaats duizend vierkante meter bos. De p brandstichting niet uit. Op de binnenplaats van wat nu een wajangpoppenmuseum is, ligt het graf van de stichter van Ba tavia, Jan Pieterszoon Coen. foto anp ringen zelfs Jan Pieterz. Coen be graven, de in 1634 gestorven stichter van Batavia, onder een fantasieloze steen achter de voormalige Nieuwe Hollandse Kerk. De vlakbij werkende meneer Su- kendar wijst het de bezoeker gie rend van de pret aan. Die buiten landers, ze willen ook de gekste dingen op de foto zetten. De kerk, nu een wajangpoppen museum, ligt op steenworp af stand van het uit 1937 stammen de Kafé Batavia, dat weer heel trendy is, en het uit 1707 stam mende stadhuis van Batavia. Het gebouw ziet er op het eerste gezicht prima uit, netjes wit ge pleisterd. Jakarta gebruikt het dan toch maar mooi voor promo tiedoeleinden, want ook een ko loniaal verleden kan centjes in de la brengen. De deze maand gekozen miss en mister Jakarta 1995, de uit dui zend kandidaten gekozen Fifi Aleyda Yahya en Cucu Ahmad Kurnia, werden voor promotie foto's meteen voor het stadhuis geparkeerd. Andere kenmerken van het 'Nederlandse' wijkje zijn een laat-koloniaal ogend 'kantor pos', de dito 'Bank Ekspor Impor Indonesia' en de ooit zo voorna me stadsgracht die nu Kali Besar heet. Wie goed kijkt, herkent daar de veelal zwaar verwaarloosde pan den zeker als Nederlands, maar zal het er niet te lang uithouden: het dode water van de gracht, waarin rijkelijk vuilnis drijft, stinkt een uur in de wind. Een ander, schitterend voorbeeld van koloniale architectuur is het gebouw van de Arsip Nasional, het Nationale Archief aan de voormalige Molenvliet. Gouverneur-generaal Reinier de Klerk bouwde het landhuis in 1760. De deuren en een gevel doen denken aan die van de Am sterdamse grachtenpanden, de vloeren zijn van marmer en tus sen de foto- en documententen toonstelling staat een schat aan antieke Nederlandse meubels. „We houden ze zelf, hoor," fluis tert een nog prima Nederlands sprekende medewerker een ver lekkerd kijkende Hollandse toe. Het gebouw van Reinier de Klerk is ook zwaar verwaarloosd. Maar de redding is nabij. Indonesië krijgt van Nederlandse ondernemers, in het kader van het staatsbezoek van koningin Beatrix en de reis van de econo mische missie, enkele miljoenen guldens voor de restauratie van het pand. „Wij weten officieel nog van niets, hoor", zegt de me dewerker. Maar bij de Arsip Na sional zijn ze wel alvast begon nen. Er wordt al gepleisterd en geschilderd. En Philips, zelf lid van de missie, spint er garen bij. Een grote Phi- lips-auto voert alvast nieuwe verlichting aan. Een symbool van de zo door Nederland gewenste verlichting in de Nederlands-In donesische handelsrelatie?

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1995 | | pagina 4