DE STEM
'Als atleet tel je niet
mee in de States'
Linksachter tegen wil en dank
Aantrekkingskracht teamsporten te groot voor Amerikaanse atleten
ƒ89,-
Breda Electronics
"CB"- zend
apparatuur
tegolf worden e
ideren geboren
Feyenoorder Rob Witschge wil vorig seizoen zo snel mogelijk vergeten
PAG 12 AUGUSTUS iggt;
.ihandel/dealer van geluid en communicatie systemen
nu vanaf
14 Breda/Princenhage Tel. 076 21 28 81
Sport
ZATERDAG 12 AUGUSTUS 1995
DEEL B
lat ik
De
In het
Impe-
De
Idaar-
Ik
fnkele
zet-
fleaux
dom-
lur zo
Vat ik
ober
Mijn
gillen
En het
pkver-
5 rode
Mijn
Izo ad
i doen
veel
wijn werd gekoeld. En uitef
delijk was zowat iedereenl
met me eens. Iets sekoi
kwam de Chateau de la Vief
Tour veel beter tot z'n rechJ
Chambreren
door Wilko Voordouw
Nu zult u denken: leuk dal
gelijk kreeg, maar daar hebt
wij geen boodschap aan. Mi
het verhaal gaat nog iets
der. Want dit verhaal is di
lustratie van het misversi
rond het chambreren. Z
eenieder weet is chambrei
het op kamertemperati
brengen. Het begrip bestaai
enkele eeuwen. In die roe
ruchte tijden aan het hof
Frankrijk had het begrip f
mertemperatuur een
inhoud dan nu.
Toen was de temperatuur ii
vorstenhuizen vijftien a zesl
graden, precies de temp.
tuur die een mooie bordei
moet hebben om ons te bel
gen. Bij een lagere tempi
tuur verdwijnen de aroma's,
een te hoge temperatuur
den de wijnaroma's een st
soep. De wijn werd vroeger
waard in kelders. Daar heei
een temperatuur van rond
tien graden. Het chambrerei
het 'kameren' - kwam er
neer dat de wijntemperati
moest oplopen naar die famt
ze vijftien tot zestien gradei
Sinds de uitvinding van de et
trale verwarming is er in ott"
huizen echter het nodige vef
anderd. De heersende tempt
ratuur in onze eetkamers lf
dicht bij de twintig graden, f
zodra de zon schijnt is het er'
snel warmer. Het gevolg is t
de wijn ook die temperati*
aanneemt, en daardoor sti
ken minder lekker is.
Chambreren anno 1995 zi
dan ook het volgende moei
zijn: een fles rode wijn wordl
en toe in een ijsemmer ge
om zo gekoeld te worden,
zet een fles wijn enkele urt*
voor de maaltijd in de koej
kast. Dat is helemaal niet er
Is de wijn dan uiteindelijk
fris, maak dan eembalvoi
met de twee handen en
deze om het glas. De
wordt dan bliksemsnel
warmd.
Die lange uitleg overtuigi
mijn vrienden niet. Ik was h
voorwerp van spot, die avon
Maar dat kon mij niet schele
Mijn tevredenheid was grot
omdat ik de wijn van Christi
Boissonneau recht had gedaa
Tenslotte: in het gewone dag
lijkse Franse taalgebruik bet
man kent 'chambreren' vaak in t
hmers. guurlijke zin 'in de maling ni
n me men'. Maar u mag van mij aar
en dat nemen, dat ik u hier niet he
Jnkrijk gechambreerd. In vino verita
zijn. of vrij vertaald: zo waar als
n. De wijn drink.
irmonale veranderingen
niet te gedijen bij hoge temperatt
■hittegolf worden er beduidend rnind
fen Amerikaanse onderzoekers die c
Il988 uit tien Amerikaanse staten nj
n ver
spelen,
jk ook
lishou-
:e pro-
fen die
;evoerd
ersiteit
Miron
ston.
verla-
atozoï-
ip mis-
;n heb-
ien na
onlicht
op-
bekend
ke pro-
Miron
hoge
;eboor-
id. Ge
len ho-
olgend
vier tot
ijfer.
en nog
en: In
am en
1-1967
aantal
a rocent,
impera-
augus-
graden
De onderzoekers konden ph
zien wanneer airconditioi
zijn intrede had gedaan m
Amerikaanse huizen. „In de 1
vijftig werden er in P'33®
Louisiana in september IJ,
cent meer kinderen geboren
in maart, april of mei, zei
„Nu worden er in de hert
maar 20 procent minder kinoe
geboren dan in het vooqaai
John Bancroft van het Kinsey
stituut voor seksueel °n
van de universiteit van
zei dat het onderzoek van
Miron eerdere vindingen
„Bij hoge temperaturen n
het gevoel van welbehiig
waardoor waarschijnhj
tot seks afneemt." VolgI
croft is vooral de ver
Tam en Miron hebben geen
wijzing kunnen vinden
volksgeloof dat strenge kou
sen ertoe brengt warmte dj
kaar te zoeken. j6 ten
Zelfs in Minnesota, waar
peratuur in januari tus jt,
Ï8 en min 6 Celsius schomm
in oktober geen spraKe
verhoogd geboortecij mernacl
Maar lange, zwoelezot
tenhebbeUelduidehk%
fect: In Zweden komen j
maanden na .Mld7'°ent ts»
maar liefst dertig P
kinderen ter wereld.
jesn merkwaardige meta
al het dagelijks leven,
jj/ordt volop voor de gek
jfen, genaaid, be-
jieterd, verraden,
lolang het niet te
mudt en het niet
poot grote bedra-
gaat, interesseert
luiten de recht-
ii betrokkenen
and een, bal. Hoe
(sisdatin de sport.
-#één alinea on-
Aoven in een con-
betreffende de
up van een mid-
ü'g voetballer? De
is te klein. Passen
litters van Fey-
iJen Roda dezelf-
utieken toe tijdens
handjeklap waar-
ilijks bedrijven,
mds auto's,
men aardappelen
laar verwisse-
Ümburg, Rotter-
iiid, gans het land
larniet over uitge-
t Dagelijks raken
iel ergens twee
hiaten slaags om-
s een een aas in
m verstopt had
int de poen van
wier vandoor wil
ife nieuws onder
m de moeite van
melden niet
1 Totdat het twee
dalers betreft, en het kaart-
«i de doden en gewonden
toit en Burundi van de
jgtjna verdrijft. Aan de en-
'uiHarco van Basten zijn de
.Jogen twee jaar meer woor-
Heed dan aan allë 'doden
ponden op alle wegen in
dimden Italië samen. Sport
si podium waarop iedere
tl lot een donderslag met
.tdang natrillende echo's
«wordt.
was lean-Pierre Papin dus
wigeten toen hij in een on-
«kt ogenblik rondbazuinde
k Europa Cup-finale tussen
^Marseille en AC Milan
fdit zou zijn. De Fransen
«endestijds met 1-0, volgens
«de omdat er twee Itali-
üpelers waren omgekocht,
«et van Papin werd door
BA dankbaar ingekopt: of
«i maar zo vriendelijk wil
«inNoyon opheldering te
«geven en man en paard
«nen.
«P te inmiddels bij Baye-
Adien voetballende ora-
in zijn schulp kroop,
Hoog dat hij verkeerd geci-
m, en vervolgens, toen
kwaal klem zat, knarsen-
pdbeweerde dat hij uit zijn
'Jtkletst had. Zodat het nu
'«intentie en de kwaliteiten
/«inquisiteurs van de UEFA
«hangen of er echt iets bo-
**komt.
'«teniet al te veel van ver
dorden. De schanddlen
'rnmia Bielefeld en Stan-
ajn al bijna vergeten,
recentere toestanden
f*pique en Bernard Ta-
2 teg niet. Het zal de
"wo voetbalunie derhalve
bevallen als er niets bo-
Werkomt.
5te hopen dat de Franse of
S® 'us®« zich geroepen
«weer eens een kijkje te
Ce!jhet schemerach-
fteballand. Zoals de Britse
Pp intussen Bruce Grob-
■HansSegersen John Fas-
,-t" *®S®sforruptie en omko-
teli,c'ël2naat van be*
ETS gesteld, terwijl
AltóTu voe,ba|hond daar
kwshl op zat te wachten.
LJ "oeness te toetsen.
Ze worden liever basket
baller of American foot
baller dan atleet, de
sporttalenten in de Vere
nigde Staten. Atletiek zit
in een diep dal in het land
van Carl Lewis. Vooral op
de korte sprint dreigt de
VS de aansluiting met de
wereldtop te verliezen.
Deze week was Mike
Marsh de enige Ameri
kaanse finalist op de 100
meter bij de wereldkam
pioenschappen in Go
thenburg. Een medaille
zat er zelfs niet in. Een
voorbode van zeven ma
gere jaren?
Door Frank van Geloven
Gothenburg - Ben Johnson, de
schrik van de Amerikaanse sprin
ters, zit na twee dopingaffaires al
lang thuis in Toronto, maar toch
gaat het niet goed met de sprint
elite uit de Verenigde Staten. Met
Donovan Bailey lijkt een nieuwe
'Big Ben' uit Canada in aantocht
en het stokt vooral in de aanvoer
van jong talent bij de Amerika
nen. Op de WK in Gothenburg is
de gemiddelde leeftijd van de
Amerikaanse sprint-equipe 28
jaar. Daarachter ligt een groot
gat.
De Amerikaanse 4x100 meter es
tafetteploeg zal dit weekeinde
echt wei wereldkampioen worden.
In de breedte kent dë VS nog geen
problemen, maar uitschieters zijn
er niet meer. De supertalenten
wonen tegenwoordig ,over de
grens, zoals Donovan Bailey en
Bruny Surin in Canada. En dat is
geen toeval, denkt Steve Green, de
sprintcoach van de Amerikanen.
Hij vermoedt dat atletiek in zijn
land de slag met sporten als Ame
rican football en basketbal defini
tief heeft verloren.
B-sport
„De aantrekkingskracht van
American football en basketbal is
enorm in de VS. Die wordt ieder
jaar sterker, zeker voor sprinters,
die gewild zijn bij American foot-
ball-teams. Op de universiteiten
wordt het atletiekprogramma
steeds magerder. Atletiek is altijd
al een B-sport geweest in de Vere
nigde Staten, maar als we niet op
passen, wordt het straks nog een
C-sport," veronderstelt Green, die
zegt niet wakker te liggen van de
ontwikkelingen in Gothenburg.
„Want ik heb ervoor gewaar
schuwd dat dit ging gebeuren.
Twee jaar geleden al. Maar toen
geloofde niemand me, omdat Le-
roy Burrell supertijden liep, het
nog goed ging met Carl Lewis en
Jon Drummond een talent voor de
toekomst leek te zijn." Met Bur
rell, toch pas 28, gaat het niet goed
meer. De wereldrecordhouder op
de 100 meter (9,85 seconden) heeft
zich zelfs niet kunnen kwalifice
ren voor het WK in Zweden. Carl
Lewis, al 34, is op zijn retour en is
met een blessure naar huis. Jón
Drummond (26) is wel in Zweden,
maar alleen als estafetteloper. Hij
liep twee jaar geleden nog vier-
maal sneller dan tien seconden.
Nu kan hij dat kennelijk niet
meer.
Het is wel vaker gebeurd dat ve
detten in de VS af moesten haken,
maar vervangers stonden bijna al
tijd klaar. Sinds 1896 (Athene)
hebben Amerikaanse sprinters
daardoor bij vrijwel alle Olympi
sche Spelen en wereldkampioen
schappen medailles veroverd. Pas
viermaal ging het mis. Bij de
Olympische Spelen van 1928 (Am
sterdam), 1976 (Montreal) en 1980
(Moskou) en bij het WK van nu in
Gothenburg. Waarbij moet wor
den aangetekend dat in Moskou
geen Amerikaanse ploeg present
was in verband met een boycot
(Afghanistan).
Maar er zijn aanwijzingen dat de
huidige terugval in de VS wel eens
structureel kan zijn en niet zo
maar een incident is. De cijfers
zijn bijvoorbeeld helder. In 1992,
het laatste Olympische jaar, wa
ren zeven Amerikaanse sprinters
sneller dan 10 seconden op de 100
meter en twaalf sprinters sneller
dan 10,10 seconden. Daarbij ver
bleekt het Nederlandse record
(10,25) van Achmed de Kom. Maar
dit jaar liggen de zaken heel an
ders. In 1995 liepen pas twee
Amerikaanse sprinters sneller dan
10 seconden en zes sneller dan
10,10 seconden. Onder hen Mi
chael Johnson, die eigenlijk hele
maal geen sprinter is. Johnson liep
voor de lol mee in een wedstrijd in
Austin Texas en realiseerde een
tijd van 10,09 seconden.
Johnson was niet eens verbaasd.
„Want het is treurig om te zien
hoe slecht atletiek er in ons land
voorstaat. Er zijn geen rassprin
ters meer. De topatleten zijn het er
wel over eens dat we samen alles
moeten doen om de sport te laten
overleven. Maar het kan ook best
we eens te laat zijn. Als atleet tel
je niet mee in de States. Er komen
steeds minder wedstrijden. De
aandacht wordt helemaal opge
slokt door basketbal en American
football."
Carl Lewis geeft Johnson en coach
Green gelijk. Sterker nog, Lewis
voorspelt zelfs een grotere terug
val na de Spelen van Atlanta.
„Want daarvoor willen veel atle
ten nog wel even gas geven. Maar
na Atlanta wordt het heel moei
lijk. Getalenteerde atleten weten
dat in American football of bas
ketbal veel meer geld te verdienen
is. Dat gat wordt ieder jaar groter.
Alleen in Olympische jaren stabi
liseert zich het verschil, maar At
lanta kan best wel eens de laatste
keer zijn dat de aantrekkings
kracht van atletiek nog redelijk
is."
De andere Amerikaanse topsprin-
ters deden er deze week nog lako-
niek over. Jon Drummond, de
clown van de atletiekbanen, werd
zelfs kwaad bij een discussie over
de terugval van het Amerikaanse
sprintbolwerk. „We kunnen wel
vijf estafette-teams samenstellen,
die hier in Gothenburg goud pak
ken. Gaat het dan niet goed met
het sprinten bij ons?," brieste
Drummond.
Steve Green was er als de kippen
bij om de uitspraken van Drum
mond te nuanceren. „Jon is een
vechter, een knokker. Waren er
maar meer zoals hij. Zo'n jongen
kan het niet verkroppen dat het
slecht gaat met zijn sport. Maar
feit is nu eenmaal dat er weinig
talent in aantocht is. Tim Montgo
mery is momenteel de enige, maar
hij twijfelt sterk of hij zal over
stappen op American Football.
Daar is veel geld in te verdienen.
In atletiek moet je dat nog maar
afwachten."
Tim Montgomery is een 20-jarige
Texaan, die op zijn achttiende al
toptijden liep (9,98 seconden) op
de honderd meter. Vorig jaar was
hij met 9,96 weer een fractie snel
ler bij wedstrijden in Odessa
Texas. Een tijd die niet als junio
ren-wereldrecord erkend kon
worden, omdat de baan bij name
ting vier centimeter tekort bleek
te zijn. Dit jaar liep hij met een
rugwind van 5,3 meter per secon
de al 9,95 seconden. Zijn talent
staat buiten kijf, maar het grote
geld van andere sporten lokt.
Actie Lewis
'King' Carl Lewis heeft zich voor
genomen om Montgomery over te
halen definitief voor atletiek te
kiezen. Lewis: „Want iemand die
op zijn achttiende al 9,98 loopt, is
een wereldtalent. Zo'n jongen
mag niet verloren gaan. Niet voor
de VS, maar ook niet voor de we
reld." Maar of Lewis daar in
slaagt, is nog maar zeer de vraag.
In Europa is de zestienvoudig
Olympisch- en wereldkampioen
razendpopulair. In eigen land zien
ze hem bijna niet staan. In het bij
zonder zijn collega sprinters. Déze
week werd hij nog uit de estafette
ploeg geweerd.
Lewis is er ook nooit in geslaagd
om atletiek in de VS uit de hoek
van de B-sporten te krijgen. Al
leen tijdens Olympische jaren is
de belangstelling voor atletiek re
delijk in de Verenigde Staten en
worden de atletiekberichten in de
kranten iets groter dan eenkolom-
mers. Maar dat geldt ook voor
schaatsen, een sport waar geen
Amerikaan kaas van heeft gegeten
en eigenlijk nooit naar omkijkt.
„En als Carl Lewis er al niet in
slaagt om atletiek uit de verdom
hoek te krijgen, wie kan dat dan
wel?," vraagt Green zich af. „Het
wordt tijd dat er een Amerikaanse
Ben Johnson opstaat. In positieve
zin dan. Want in één ding is Carl
Lewis nooit geslaagd, een prach
tig wereldrecord neerzetten.
Johnson was in goede jaren in de
VS populairder en bekender dan
Lewis. Dat zegt voldoende."
Michael Johnson, boegbeeld
van de Amerikaanse ploeg in
Gothenburg: „Het is treurig om
te zien hoe slecht atletiek er
voor staat in de Verenigde Sta
ten." FOTO ANP
lusten Jveel mindere matej te toëfcem
geboortecijfer.
Pill?1, dan maken
^eer?eerofminderook
Sen
Door Jacques Hendriks
Rotterdam - Een nieuwe start. Zo
wordt het seizoen '95-'96 in Fey-
enoord-kringen genoemd vanwege
de vele nieuwe namen in de selec
tie. Een, historisch gezien mis
schien wel gevaarlijke term, want
werd dat in de jaren tachtig niet
jaarlijks geroepen in Rotterdam-
Zuid en leverde het toen niet meer
op dan een enkele opleving (de be
ker in '80, de dubbel in '84), maar
vooral ook een hoop ellende?
Wat ellende betreft, heeft Feyenoord
z'n portie vorig seizoen ook weer aar
dig gehad.
Tweespalt in de selectie, genadeloze
kritiek van de media op spel en (het
gebrek aan) discipline der spelers,
slechts een vierde plaats op de rang
lijst plus een voor Feyenoord schan
dalig groot aantal nederlagen (10) en
tegendoelpunten (56).
De bezem moest dus door de selectie,
vond de leiding, die fors inkocht,
maar voorlopig niet meer dan vier
overbodige spelers kon 'lozen': Ki-
prich, Gorré, Scholten en Van Loen,
die opnieuw verhuurd werd.
Bij het legioen had vorig jaar vooral
de als te flegmatiek beschouwde Rob
Witschge het verbruid. Toch behoorde
hij tot de elf basisspelers, die trainer
Willem van Hanegem in zijn hoofd
had, toen deze eind vorig seizoen zijn
plannen voor dit jaar ontvouwde. Al
leen had Van Hanegem voor Witschge
een nieuwe plaats in gedachten, die
van linksachter.
Dat nu is de reden dat Witschge ge
mengde gevoelens heeft over het ver
trouwen dat zijn trainer in hem stel
de. „Ik was er ergens wel blij mee,
maar heb ook meteen tegen de trainer
gezegd dat ik geen echte verdediger
ben. Kijk, een keertje invallen voor
Ruud Heus, dat ging me nog wel goed
af. Bij Ajax heb ik het ook wel eens
gespeeld, net als in Oranje, waar je als
linkshalf soms ook een veredelde back
was. Maar als ik een wedstrijd of tien
achter elkaar daar speel, dan komt
toch boven dat ik geen echte verdedi
ger ben."
Mogelijkheden
Van Hanegem reageerde laconiek op
de aanmerkingen van Witschge. „Als
ik al die gasten laat spelen op hun fa
voriete positie, dan gaan ze met z'n
allen in de spits lopen."
„Nou, dat zal wel meevallen," zegt
een schouderophalende Witschge, die
niet dwars gaat liggen. „Kijk, je bent
profvoetballer, dus dan wil je in ieder
geval spelen. De trainer zegt dat hij
vooral aanvallend mogelijkheden
voor me ziet op die positie, omdat er
weinig teams in Nederland zouden
zijn die met drie spitsen spelen tegen
Feyenoord. Maar dat kan nog wel
eens tegenvallen, denk ik. Ik zal er
aan moeten geloven en maar afwach
ten wat er gebeurt. De trainer weet in
ieder geval dat ik het liefst linkshalf
of achter de spitsen speel."
Rob Witschge maakt een nieuwe
start, „maar je kunt niet alles verge
ten." FOTO JOHN DE PATER
De oudste van de voetballende broer
tjes Witschge (Richard speelt bij Bor
deaux) wil vooral graag op zijn 'eigen'
positie spelen, omdat hij zelf ook be
seft dat hij wat goed te maken heeft.
„Vorig jaar was niet alleen voor de
ploeg als geheel, maar ook voor mij
zelf een klote-seizoen, dat wil ik
graag rechtzetten."
Het vorige seizoen werd wat Witschge
betreft - nog voor de start, tijdens de
voorbereiding op het WK in de Vere
nigde Staten - vergald door het be
ruchte kaartincident met wat toen
nog zijn boezemvriend en clubgenoot
John de Wolf was. Liefst wil Witschge
er niets meer over zeggen, maar het
feit dat de in december '94 naar Wol
verhampton Wanderers vertrokken
De Wolf sinds zijn afscheid van Fey
enoord amper meer contact heeft ge
had met zijn ex-collega's, spreekt
boekdelen.
De ruzie tussen twee belangrijke spe
lers - de grote Ipider en een van de
sfeermakers - zorgde voor een barst in
de ooit zo homogene selectie, die tij
dens het seizoen niet meer te helen
bleek.
Vergeten
Vraag is of na zo'n jaar de vernieuwde
selectie wel met een schone lei kan be
ginnen. Witschge zucht eens diep,
kijkt de interviewer dan ernstig aan
en stelt een wedervraag. „Als jij een
klote-periode op je werk hebt gehad
en vervolgens een paar weken op va
kantie gaat, dan ben je toch ook niet
meteen alles vergeten? Als je weer
voor het eerst de kleedkamer in komt,
lijkt het altijd net of je niet weg bent
geweest. Onder elkaar heben we het
er nu niet meer over. Maar je kunt niet
alles vergeten. Bovendien (en daar is
de bekende guitige Witschge-lach te
rug) zijn er altijd wel verslaggevers
die je er weer aan herinneren."
Volgens voorzitter Jorien van den He
rik moet Feyenoord gezien de aanko
pen dit jaar weer volop meedoen in de
strijd om de titel. Rob Witschge is
daar voorzichtiger in, „Of we de strijd
met Ajax aankunnen, dat zal nog
moeten blijken. Er zijn mensen die
een terugslag van Ajax voorspellen,
maar ik weet dat niet, ik heb geen gla
zen bol. De voorzitter heeft wel groot
gelijk dat hij zoiets roept, want wij
kunnen het niet maken om te zeggen
dat we tevreden zijn met een vierde
plaats. Op papier zijn we natuurlijk
ook sterker geworden, zeker door de
komst van Koeman. En Iwan, dat is
ook een goede."
Tenslotte nog even terug naar het ein
de van vorig seizoen, maar dan naar
Amsterdam. Als ex-Ajacied moet het
Rob Witschge goed gedaan hebben
dat zijn oude club de Europa Cup ver
overde. Maar dat blijkt wel mee te
vallen. „Nou, voor bepaalde jongens
vond ik het wel leuk, maar ik kreeg er
echt geen kippevel van. Daarvoor ben
ik de afgelopen vier en een half jaar te
veel Feyenoorder geworden. Nee,
weet je waar ik kippevel van kreeg?
Van Bordeaux-Heerenveen, van de
acties van mijn broertje Richard.
Schitterend, ik ben blij dat hij einde
lijk zijn draai gevonden lijkt te heb
ben."
