Directeur Bode
van Greenpeace
Duitsland maakt
overstap
naar Nederland
4De Duitser Oostenrijkse li
gaat met
zijn auto
naar bed9
f
rot
kUUers
scnocnei
Voor Zuid-Afrika is het aids-tijdperk begonnen
4Net Nanny9 en 'Cybersitter9 bewaken jeugd VS
Van Langen
DE STEM
BUITENLAND
Derde zege
Breukink in
Stiphout
WOENSDAG 26 JULI 1995 AllflflkBnd SflOeS
rotschoenen
Kerkstraat 10 - Tel. 01620-5387
lorli (rtr) De voorzitter var
|p internationale wielren-j
|.je (UCI), Hein Verbruggen,!
|eeft dinsdag verklaard dat
|et 'belachelijk' zou zijn ren-
Ls tot het dragen van een
Lm te verplichten.
te Nederlander deed zijr.
Lpraken bij de wereldtitel-.
Thilo Bode
Door Frans Wijnands
Hamburg - Bij Greenpeace
Duitsland maken ze zich niet
blij met een dode mus. Net zo
als die ene spreekwoordelijke
zwaluw nog geen zomer
maakt, zo redt dat ene, niet in
zee gedumpte olieplatform
nog niet het hele milieu. Na
tuurlijk was de actie tegen
Shell een enorm succes; publi
citair gezien. Maar het helpt
het milieu weinig als automo
bilisten triomfantelijk een
Shell-pompstation voorbij
rijden om honderd meter ver
der, bij Aral of BP, onbezorgd
de tank vol te gooien. Egoïsme
blijft - zoals voorheen - ken
merkend voor het Duitse mi-
lieudenken.
„Wij zijn bijvoorbeeld de groot
ste gitafvalexporteurs ter wereld.
We zijn wereldkampioen toeris
me. Dan is het toch wat komisch
om belerend het vingertje te hef
fen tegen een buitenlands bedrijf
dat ver van ons bed de zee weer
een beetje meer vervuilt."
Thilo Bode (48) is een geboren
Beier die dol is op de zee. Alleen
daarom al reskomt hij in septem
ber graag naar Amsterdam om er
voor vijf jaar de leiding over
Greenpeace International op zich
te nemen. Nog is de geboren ma
nager en organisator hoofd van
Greenpeace Duitsland. Nog kijkt
hij vanuit zijn Hamburgse kan
toor over de Elbe; jarenlang een
open riool vanwege de milieu-vij
andige houding van Tsjechen en
Oostduitsers die hun rotzooi een
voudig in die rivier smeten.
Nee, de succesvolle actie rond de
'Brent Spar' heeft geen funda
mentele verandering gebracht in
het dubbelhartige Duitse milieu-
denken: aan de ene kant afstan
delijke verontwaardiging over
gekapte regenwouden en vervuil
de vakantiestranden; aan de an
dere kant onbekommerde roof
bouw op alle elementaire grond-
stoffen.Bode is natuurlijk blij
rf'"
i
Lor Léon Krijnen
jnsterdam - Maandag hee^
oernooi-directeur Piet var
{ijsden de vlag in top, maai
jsteravond kon het vrolijk
opperende dundoek bij da
kn Nederlandse tenniskam-
lioenschappen alweer half-
jtok. Lijstaanvoerder Thomas
lluster hinkte gistermiddag
,p Schiphol geblesseerd ir
jen vliegtuig naar Wenen er
je vaderlandse publiekstrek
kers Sjeng Schalken en Jacco
ïltingh werden in de eerste
Jonde van het gravel geveegd.
pet is dat het lot Paul Haarhuis
n Jan Siemerink aan elkaar ge-
loppeld had, zodat er in ieder ge
tal nog één landgenoot in de]
«ede ronde van de Dutch Open
laat. Dat werd Siemerink die in
ge slagschaduwen van de inval-l
inde avond Haarhuis met twee-j
maal 6-3 versloeg. Maar dat was;
maar een schrale troost voor Van
lijsden, die, net als alle aanwezi-
jen in Amsterdam, volledig ver-I
Greenpeace-actievoerders tijdens hun strijd tegen dumping van de Brent Spar.
met de massale deelname van de
Duitsers aan de actie tegen Shell.
Hij kan er met dromerige pret-
ogen nog van nagenieten. Maar of
diezelfde Duitsers ook zo blij zul
len zijn met de Greenpeaee-cam-
pagne tegen de drie-liter auto
staat nog te bezien.
„Het wordt een prachtige test om
te zien hoe milieubewust er in ons
land wordt gedacht. Vertel een
Duitser maar eens dat hij zijn
grote auto moet inruilen tegen
een zuinige kleinere. Dat een au
to geen statussymbool is maar
een functioneel transportmiddel
bij gebrek aan andere vervoer
smogelijkheden. Vertel dat maar
eens aan een Duitser die met zijn
auto naar bed gaat."
'Ferdinand, de vijand van het kli
maat' staat op vlugschriften en
affiches. Ferdinand Piëch is con
cernleider van VW. De mond vol
van zuinige auto's die hij volgens
Greenpeace niet bouwt. Green
peace pakte de VW Polo als mi
lieu-bedreigend aan. Een brie
sende Piëch diende een aanklacht
in maar kreeg geen gelijk.
Greenpeace - zeg maar Bode -
trekt ten strijde tegen de opper
machtige auto-industrie èn tegen
de kopers van (te) grote auto's.
Het zal een harde campagne wor
den, 'maar dat debat over lucht
vervuiling, benzinegebruik en
milieuverpestende snelheden is
nodig', vindt Bode.
Tegen Shell kon de consument
zijn algemene milieu-frustratie
kwijt; alsof hij zijn geweten kon
sussen door tegen één olie-bedrijf
te ageren. Zelfs politici vonden
daarin een prachtige uitlaatklep.
Onbeschaamde schijnheiligheid.
„Dat uitgerekend de jongeren
van de Beierse CSU de boycot te
gen Shell aanzwengelden is na
tuurlijk de omgekeerde wereld,"
lacht Bode. Normaal wordt in die
politieke hoek niet zo 'groen' ge
dacht.
„Wat ik zou doen als ik minister
van Milieu was? Ik weet niet eens
of ik dat zou willen zijn, want de
ministers van Economische Za
ken en Financiën hebben veel
meer macht als het om het milieu
gaat.
Maar goed. Wat ik zou doen is
meer eerlijkheid in het milieude
bat brengen. Uitleggen dat je het
milieu niet kunt beschermen als
je tegelijk mikt op ongebreidelde
welvaartsverbetering, economi
sche groei en meer arbeidsplaat
sen. Dat gaat niet samen. Maar
als je over minder werken, lang
zamer leven, niet zo hard rijden
en energie-belasting begint staat
het volk op de achterste benen.
Echt iets doen voor het milieu be
tekent op de snelweg hooguit 120
kilometer of minder rijden in een
zuinig autootje, niet twee keer
per jaar naar de Malediven of
Thailand op vakantie, minder
energie gebruiken. De hele ver
vuiling van de Noordzee is een
vliegepoepje in vergelijking met
de luchtvervuiling die al die rond
de wereld vliegende Duitse toe
risten veroorzaken"
Iets doen terwille van het milieu -
inderdaad terwille van onze
(klein)kinderen - doet soms pijn.
„Maar pijn hoeft niet negatief te
zijn," filosofeert Bode, „en wat
langzamer leven is niet zo drama
tisch als het lijkt." Thilo Bode
komt naar Amsterdam om orde
op zaken te stellen in het wat
wild vergroeide financiën- en
personeelsbeleid. Naar oud-Hol
lands gebruik de tering naar de
nering zetten; vermoedelijk ook
mensen ontslaan. Greenpeace is
een bedrijf dat als zodanig hard-
zakelijk geleid moet worden.
Dat wordt een klus, omdat
Greenpeace-mensen qua karak
ter een hekel aan autoriteit heb
ben.
Vanaf een zeker niveau is een an
ti-autoritaire houding binnen een
bedrijf evenwel niet meer accep
tabel, meent de gepromoveerde
econoom/socioloog Bode, die in
diverse functies in het internatio
nale en Duitse bedrijfsleven heeft
geleerd hoe structuren in elkaar
zitten.
Greenpeace International is een
kleurrijke, veelzijdige, soms
stormachtige organisatie. Des te
meer is een gemeenschappelijke
visie nodig. „Als we die hebben
kunnen we over acties praten, in
gepast in nationale entourage. Ik
wil in geen geval een soort Va
nigde Naties op milieugebied,"
Thilo Bode is en blijft een ms
van actie, actie, actie. Van
en creatieve campagnes. Met di
verrassende, onberekenbare, bij
na mysterieuze wat Greenpeai
van begin af aan zo bijzoii
heeft gemaakt. Acties zijn de zie ast werd door de opgave van
de alfa en omega van de organ luster. De Oostenrijker had een
satie. Dat hoeft niet altijd 1
boycot te zijn.
„Dat wapen moet je gebru:
als je voor 99 procent zeker bei
dat je zult winnen. Niets pijnli
ker dan een boycot verliezen.
vendien tref je bij een boyti
vaak de verkeerde mensen."
Soms confrontatie, soms coöp
ratie. Thilo Bode kent de voordi
len van die combinatie. Hij
met Greenpeace het bloed ond
de nagels van boze onderneme
uitgehaald, maar wordt nietti
min regelmatig door 'captains
industry' uitgenodigd voor
minars en voordrachten; voi
werkontbijten, discussies en
kenlunches.
Hij heeft de indruk dat hij daar
bij zeer ernstig wordt
Waarom zou je altijd actie raad
voeren als je hetzelfde of rati omdat hij als beste Neder-
met overleg kunt bereiken? Bod lander de Tour de France
is geen wereldvreemde, fanatiek beëindigde, en na de koers
milieuridder, maar een nuchter als glorieuze winnaar van
avonturier die berekende risico bet criterium over 100 kilo-
durft nemen en tegelijk een hard meter. Voor Breukink was
onderhandelaar. het de derde zege in Stiphout
Nederland staat hem aan. Prira in zijn carrière,
klimaat voor milieu-activiste Breukink sloeg twee ronden
Een strijdbare overheid,
bij jullie Buitenlandse Zakt
meteen op de bres springt alsf
ergens problemen ontstaan Bj
onze Greenpeace-schepen ondf rest van de veertien renners
Nederlandse vlag, dat is hartw
warmend. Dat zou in Duitslaa
ondenkbaar zijn."
Twee zorgen neemt Bode mf
naar Amsterdam: waar vind
steeds weer de creatieve
kers van opwindende, aansprt
Door John Daniszewski (ap)
Soweto - In een armenhuis in
het Zuidafrikaanse Soweto
verblijven 20 in de steek gela
ten baby's met aids. Voor de
arts James Mclntyre van het
Baragwanathziekenhuis,
eveneens in Soweto, is het al
bijna routine geworden om
een zojuist bevallen vrouw te
vertellen dat ze seropositief is.
Tien procent van de vrouwen die
bevallen in het Baragwanath, het
grootste ziekenhuis van Afrika, is
besmet met het aids-virus HIV.
Tegen de tijd dat hun kinderen
haar school gaan zullen de mees
te van deze moeders zijn overle
den. Alleen al in Soweto zullen
de komende zes jaar naar schat
ting van Mclntyre 50.000 moe
ders aan aids overlijden.
Aids bereikte Zuid-Afrika be
trekkelijk laat. Maar in plaats
van voorzorgsmaatregelen te
treffen deed de voormalige blan
ke regering of deze ramp het land
bespaard zou blijven.
„We zijn wel gewaarschuwd,"
zegt Mclntyre, „maar we wilden
niet luisteren."
Het land lag ver verwijderd van
Centraal-Afrika, waar de ziekte
het hevigst had toegeslagen. Het
politieke isolement dat ervoor
zorgde dat het aantal buiten
landse bezoekers beperkt bleef
hielp eraan mee dat het aantal
aids-gevallen tot in de jaren '90
beperkt bleef.
In 1990 waren in Zuid-Afrika
slechts 5000 seropositieven gere
gistreerd. Inmiddels zijn dat er
1,2 miljoen. Omstreeks het jaar
2000 zullen dat er naar schatting
ongeveer acht miljoen zijn, 20
procent van de bevolking.
Minister van volksgezondheid
Nkosazana Zuma presenteerde
het parlement deze cijfers vorige
maand en maakte bekend dat de
regering had besloten 37 miljoen
gulden uit te trekken voor aids-
preventie en de behandeling van
aids-patienten, vier keer zoveel
als voorheen.
De minister zei ook dat de rege
ring 97 miljoen mannencon-
dooms en 90.000 vrouwencon
dooms had aangeschaft om uit te
delen onder de bevolking en dat
overal in het land billboards zou
den verschijnen met waarschu
wingen tegen aids.
Maar eigenlijk is het al te laat.
aids-activisten zeggen dat hon
derdduizenden Zuidafrikanen
zonder het te weten de dood
reeds met zich meedragen en
voorspellen dat de ziekte de eco
nomie, waarover de verwachtin
gen nu de apartheid is afgeschaft
juist zo hoog zijn gespannen,
naar de afgrond zal sleuren.
„We schatten-dat er per dag 500
besmettingen bijkomen, ofwel
een per drie minuten. Dat wor
den er ongetwijfeld nog veel
meer," zegt Quarraisha Abdool
Karim, de epidemologe die door
de regering is benoemd om de
strijd tegen aids aan te binden.
„Alleen al als je het hebt over
economische gevolgen is dat zeer
alarmerend," zegt ze. Veel
slachtoffers zullen jonge kinde
ren achterlaten.
De verpleegkundige Theresa
Mokhesi heeft de leiding over het
eerste armenhuis voor in de steek
gelaten aids-baby's, dat staat in
Soweto. Ze begon nog geen twee
jaar geleden met een baby. Nu
wonen er in het door het Leger
des Heils gefinancierde huis al 20
baby's. Een nieuw tehuis, dat
plaats zal bieden aan 100 baby's,
is in aanbouw.
Volgens aids-activisten voelden
de voormalige conservatieve
blanke machthebbers er niets
voor iets te doen tegen een ziekte
die voornamelijk in verband
werd gebracht en zwarten en ho
mofielen. En de politieke elite
had het zo druk met de voorbe
reiding van de eerste multiraciale
verkiezingen dat de aids-drei-
ging ook daardoor over het hoofd
werd gezien.
De verspreiding van de virus
werd volgens Karim in de hand
gewerkt door het systeem van
migrantenarbeid. Zwarte man
nen die werkten in blanke gebie
den moesten hun echtgenotes
achterlaten in de toenmalige
thuislanden.
Het gezinsleven raakte ontregeld
en veel mannen bezochten prosti-
tuées of hadden een minnares.
Vrouwen die in de thuislanden
het hoofd boven water moesten
zien te houden namen een min
naar of prostitueerden zichzelf.
Ook armoede en het ontbreken
van politieke en sociale stabili
teit vormen risicofactoren. Kwa-
Zulu-Natal, het deel van het land
dat het zwaarst is getroffen door
politiek geweld, heeft het groot
ste percentage besmettingen van
het land. Voor mensen die nau
welijks geld hebben om eten te
kopen zijn condooms duur. Naar
schatting wordt nog geen een
procent van de geslachtsdaden
uitgevoerd met condoom.
Zwarten lopen tien keer zoveel
kans om te worden besmet als
blanken. Kleurlingen en Indiërs
zitten wat het risico op HIV-be-
smetting betreft ergens tussen
zwarten en blanken in.
Naar schatting van Karim is nu
al 7,6 procent van de volwassen
Zuidafrikanen besmet. „Dat be
tekent dat 92,4 procent niet be
smet is, wat betekent dat er nog
genoeg te doen valt aan preven
tie," zegt ze.
Washington - De strijd is losgebarsten
om de zielen van de Amerikaanse kin
deren te beschermen tegen het ver
schijnsel van de computerpornografie.
Maar over hoe die strijd het beste ge
voerd kan worden zijn politici, compu
terbedrijven en onafhankelijke organi
saties het niet eens.
Enkele bedrijven die programma's aanbie
den die door de ouders kunnen worden ge
bruikt om te selecteren wat hun kinderen
mogen zien, hebben de steun gekregen van
twee leden van het Amerikaanse Congres.
Zij zeggen dat dit de enige manier is waar
op men de kinderen kan beschermen terwijl
men evengoed het eerste amendement van
de Amerikaanse grondwet in acht houdt.
Dit amendement garandeert de vrijheid van
meningsuiting en informatieverspreiding.
Maar onlangs stemde de Senaat in met het
Communications Decency .Amendment dat
straffen oplegt aan iedereen die porno ver
spreidt via Internet. Als dit amendement
ooit wet wordt, kunnen verdelers van por
nografie en tot 100.000 dollar boete krijgen
en/of twee jaar in de cel in gaan.
De Senaat stemde de wet in het licht van
het groeiende ongenoegen in de VS over
pornografie op Internet. De media berich
ten over kinderen die weglopen met vreem
den die hen op Internet verleidden.
Voorstanders van de technologische oplos
singen zeggen dat de strengere wetten niets
zullen uithalen.
„Een van de vervelende kanten aan het
voorstel van de Senaat is dat het de ouders
een vals gevoel van veiligheid geeft," zegt
Democraat Ron Wyden. Hij is een van de
twee leden van het Congres die de technolo
gische aanpak verdedigt. „Het voorstel zegt
dat de regering het probleem kan oplossen
en dat de ouders op hun twee oren kunnen
gaan slapen."
Wyden en zijn Republikeinse collega Chris
topher Cox willen dat de straffen voor wie
pornografie op Internet plaatst worden ge
schrapt. Met de beschikbare programma
tuur, redeneren ze, kunnen de ouders zelf
zeven wat hun kinderen zien.
„De regering moet de plaats van de ouders
niet innemen," zegt Cox. America On-line,
de belangrijkste leverancier van on-line
diensten, trok samen met drie bedrijven die
programma's schrijven - Surf-Watch, Pro
digy en Compuserve - naar het Congres om
te tonen wat de ouders allemaal kunnen
doen.
Zij demonstreerden een heel scala program
ma's, alle met kindvriendelijke namen zoals
'Net Nanny' en 'Cybersitter'. Net Nanny,
een produkt van een Canadees bedrijf, ont
zegt kinderen de toegang tot delen van In
ternet die door de ouders werden gemar
keerd. Ook kunnen bestanden worden afge
sloten waarin welbepaalde woorden die met
sex hebben te maken voorkomen.
De ouders kunnen ook zinnen invoeren als
'hoe heet je', 'geef je telefoonnummer',
'waar woon je' en 'zijn je ouders thuis?'.
„Zodra iemand probeert deze vragen te
stellen doet Net Nanny het netwerk toe en
zet het de computer af," zegt de distribu
teur van dit produkt. Cybersitter werkt op
een vergelijkbare manier. Voor scholen
worden 'Netscape Proxy Server', 'Web-
track' en 'Kid Code' aanbevolen.
Groepen die alle pornografie uit Internet
verwijderd willen zien, staan wantrouwig
tegenover de technologische aanpak. „Zon
der wet, en enkel maar met technische be
perkingen, hangen we volledig af van
goede wil van de mensen die onze kinderen
uitbuiten en die profiteren van de verlaging
van vrouwen," schreef Cathy Cleaver, di
recteur van de conservatieve Family Re
search Council aan Cox.
Bruce Taylor, voorzitter van het 'Nation'1
Law Centre fop Children and Families''
het met haar eens. „We denken niet dateI
iets mis is met die technologie," zegt W
„Maar het voorstel van de Senaat is bete'
omdat het probeert de pornografie te elimi
neren."
Wyden en Cox handhaven hun bezwar®
Zij zeggen dat je de dienstverleners me
verantwoordelijk kan stellen voor wat »P
Internet verschijnt. Dan verplicht je hen op
te treden als censors, redeneren ze, en dat'
strijdig met de vrijheid van
meningsuiting'
Ze argumenteren ook dat de ouders n'
plicht moeten doen, en dat de politie niet a
le pornografische boosdoeners kan opsp°'
ren' Udel
„Niemand kan zeggen dat hij het miQU
heeft om alle viezigheid buiten bereik i
onze kinderen te houden, zegt Wyden- „t
„En," voegt Cox daaraan toe, „wie d®
dat de regering een oogje kan houden op
wie informatie verspreidt heeft niets heg1
pen van Internet."
hef kwartier daarvoor met 6-2
1-3 simpel gewonnen van de
bitser Martin Sinner.
kwam een officieel medisch
ttest aan te pas om te bewijzen I
at de grote teen van de rechter-
oet Muster te veel parten speel-
m,
Stiphout - Erik Breukink
werd gisterenavond in Stip
hout tweemaal gehuldigd.
Ten eerste vóór de wedstrijd,
voor het einde zijn slag. Al
leen Ivan Gotti, de revelatie
uit de laatste Tour was in
staat zijn wiel te houden. De
tellende kopgroep was kans
loos. In de sprint was Breuk
ink veel sneller dan Gotti en
won met enkele lengten ver
schil.
Uitslag: 1. Breukink 100 km in 2
uur 19 min. 2. Gotti, 3. Blijle-
4. Baldato, 5. Zabel,
kende campagnes. En hoe krijg! Knaven, 7. Van de Meulenhof, 8.
méér jongeren strijdbaar enthffl
siast voor Greenpeace en het we
reld-milieu.
Bouwmans, 9. Frattini, 10. Van
oen Akker, 11. Koerts, 12. Van
Bon, 13. Al dag, 14. De Vos, 15.
Dekker.
Monte Carlo (anp) - Ellen van L
k6 ^nternationale optreden vt
«lenburg van begin augustus bi
mislukken,
oor een valpartij van de Surinaa
e' na in aanraking te zijn gekom
oerina, moest de Hilversumse
™onte Carlo naar buiten uitwijk
j,met de voorste atletes te groot
ftoze energie te verspelen, eind
achtste in 2.02,20, bijna drie
nummer zeven, Goerina.
ok Stella Jongmans struikelde,
v meer in het spel voor. Winna
.ilf^uzenlijkte de beste wereldseii
An GSzanjtbique kwam tot 1.57,
Vria''delia Quirot eindigde als tl
j„, e viel na driekwart ronde,
,t yen^e en trekkende Goerina u
p. Senracht. De Surinaamse was
sin na de finish een klap in he
VanVs vreseli]k jammer dat het
Wpa later- «Ik had gehoo
zien n V00r Gothenburg nog w
itinn auï kwam er door die valp
st helemaal uitwijken en er vi
heb J ureter. Even dacht ik aan
striid1 imezelf afgesproken dat il
zin li ju sfa^en- Dus ben ik maar
"lag 1 niet meer °P die mani
tiirl k j zeggen- Te meer daar
ja had ingezeten."
Vanw«an!en za' de laatste tien d
ge haar nog slepende voetb
