.TATEN
tadion"
)E STEM
o b a n d e n
mdenservice B.V.
Weekend
klussen
lheid NAC
>agina in De Stem
itsen voor
Het gedraai van de CPN
2B wil vrij voor het offerfeest
Dolf Brouwers weet van
it uw dienst
andenservice
mmerwerken
1995
eerste paal
rhet
HOMO-KONTAKTEN
Tiffany's Escort
076-425592.
Het winkelplein
Schiphol Plaza
overtreft
in commercieel
opzicht nu al alle
verwachtingen
Nog steeds bepalen bouwkranen,
stromen vrachtwagens en andere
bouwactiviteiten het beeld.
Sinds jaren is Schiphol bezig
zich een nieuwe jas en een nieuw
kloppend hart aan te meten. De
ze zomermaanden zien miljoenen
vakantiegangers, wegbrengers en
afhalers een drastisch vernieuwd
Schiphol.
Uitgaanders
hebben de
luchthaven ook
ontdekt. Per trein
komen ze 's nachts
hamburgers scoren
6
•setéwi.
gebruikt - montage
inceren - uitlijnen
ird 9 Dongen, 01623-17280.
deckers. Tel. 076-225370
In de nieuwe transit- en vertrekhal heeft graffiti-kunstenaar Hugo Kaagman een 65 meter lange wand veranderd in
een Delfts-blauwe collage van super-Hollandse clichés.
Vanaf de terrassen kun je de nationale luchthaven zien, horen en ruiken.
ZIE ZOMERGIDS 2
ZIE ZOMERGIDS 3
geen ophouden
eer-
rela-
ngen
it re-
ant-
Hete ERVAREN vroüwèiï"
40 jr, zoeken sexkontai
06-350.290.42 (75cpml
Oudere vrouwen gëvüT[;
nrs. voor gratis
06-9780 (75cpm). e
Oudere HEREN gezocht"
gratis sex met dames
06-9705 (75cpm). U
SEX-DOORSCHAKÊLLÏjjG
Dominante vrouwen J
opbellen. De computer ve
bindt je met haar dm
06-9663 (75cpm) c
Homo: Jongens onder
kaar. Hoor ze genieti
06-320*330*88 (75 cpml
TRIOSEX: ïi vrouw/rn
extra in bed. Sex kontaï
06-9844 (75cpm).
SEX-Doorschakellijn.
hete negerinnen echt oi
bellen. Zoek de leukste
computer verbind je n;
haar thuis. 06-9667 75q
TRIOSEX: 'n vrouw/mi
extra in bed. Sexkonti
06-9605 (100opm).
om
ak gebruik van onder
iet mogelijk op rekening
"el. nr.:
ming af te schrijven.
Niets
bent
'ager.
Dikke vrouwen (40+)
kontakt met oudere herej.
Bel ook! 06-9543 (75cpm)l
TRIOSEX: 'n vrouw/mi
extra in bed. Sexll 06-95?
(75cpm)
Luister naar gratis oprot
pen van vrouwen. Maak j,
keuze. De comp. schakel
direkt door 06-9665 (1gpmi
direkt apart Brab./Zeeland
Bel 06-9614 (Nu 50cpm).
4 ge-
xkon-
willen
creet.
ZATERDAG 22 JULI 1995 DEEL D
ZIE ZOMERGIDS 4
STUDENTES geven
en gratis sex bij hen r
06-9706 (75cpm).
Vrouwen (40+) willen
KONTAKT. Direkt a/ri
06-9757 (75cpm).
WENDY. 7 Dagen p(
week. 076-206416.
Girls and boys
HUISVROUWEN
telnrs. voor kontakt bij
thuis. 06-9501 (75cpm)
DIREKT APART vröiiwS
doorverbonden naar ha:
huis 06-9710 (75cpm)
(ouderwets én modern) in onafzien
bare tulpenvelden: kunnen buiten
landers zeggen dat ze het échte Hol
land gezien hebben. Daar dichtbij
knippert eeuwig het hangende 'ha-
ha-hi'-neonkunstwerk van John Kö-
rmeling: ook humor voor de wach
tenden.
Buiten zijn de - gratis! - panorama
terrassen nog onveranderlijk grote
publiekstrekker op Schiphol. Voor
wie de nationale luchthaven wil ho
ren en ruiken, voor wie wil voelen
hoe dat economisch trekpaard aan
zijn teugels rukt, stinkend naar ke
rosine, blijven die hoge terrassen
een ereloge.
Schiphol als nieuwe stad is niet
meer alleen een vertrek- en aan
komstpunt, maar een uitje op zich.
Om in de stemming te komen, met in
het Plaza een opophoudelijke para
de van exotische mensen, talen, kle
derdrachten, tulbanden, hoeden,
woeste T-shirts en opzienbarende
tatoeages. Of om voor een tijdje je
reislust te voelen wegzakken, als je
al die gepijnigde gezichten ziet van
de vermoeide doorgezwete interna
tionale luchtreiziger, bij wie de
doorwaakte nacht aan het grauwe
gelaat hangt.
Buiten, op het nieuwe plein voor
Schiphol Plaza, is het niet alleen
maar beton, bouwkranen, gewelfde
stalen constructies en glaswanden.
In die harde sfeer van nieuwe zake
lijkheid mag het bruingele vegeta
tiedak van Plaza een zachte plek
zijn, een enclave van het milieu dat
moest wijken voor de vooruitgang.
Er hipt een enkele schrale mus. En,
jawel, er ligt al weer hondepoep:
Welcome in Holland!
Door Ririze Brandsma
Het vooraanzicht van Schiphol Plaza.
De roltrappen die Schiphol Plaza met het NS-station verbinden.
De stad Schiphol
Jarenlang moest de wassende reizi-
gersstroom langs opgebroken we
gen, gapende bouwputten voor niéu
we tunnels, struikelen over ver
bouwde perrons, een nieuwe sta
tionshal en wennen aan de nieuwe
Terminals Centraal en West. De erg
ste hinder is voorbij, het nieuwe
Schiphol ziet er veel chiquer, gelik-
ter uit.
Maar de bouwkranen lijken bij
Schiphol te horen. „Wij denken dat
een luchthaven, waaraan niet ge
bouwd wordt, niet goed is," zegt
Frank Rietveld, voorlichter van de
particuliere stad, die niet meer de
NV Luchthaven, maar Amsterdam
Airport Schiphol wil heten.
Afhankelijk van de verbouwing voor
de Schengen-grensscheiding krijgt
Terminal West waarschijnlijk bin
nenkort al weer uitbreiding. Buiten
wordt nog jaren gebouwd aan een
World Trade Centre en een Shera-
ton-hotel. Daar vervangt een grote
parkeergarage van 3000 plaatsen
vanaf eind juli terrein P 1.
Verschillende pieren krijgen uit
breiding. Binnen wordt het deze zo
mer meer dringen bij de belasting
vrije winkels: in de centrale termi
nals wordt, in verband met Schen-
gen-afspraken, de veelbesproken
vaste grensscheiding eindelijk aan
gebracht. Lawaai van steenzagen en
betonboren domineert, achter schot
ten wordt doorgebouwd, borden
vragen om begrip voor de overlast.
Eind mei werd Schiphol Plaza ge
opend. De grootste particuliere stad
van Nederland, met Plaza als stads
hart: op de Dam in Amsterdam na
waarschijnlijk het drukste plein van
het land, een knooppunt voor 16
miljoen bezoekers per jaar.
Schiphol is met het Plaza - een com
binatie van stations- en toegangs
hal, winkelcentrum en centrale plek
van aankomst en vertrek - een 24
uur per dag vrij toegankelijk, droog,
warm - of, zoals nu, gekoeld - uit
gaanscentrum geworden. De win
kels en de grote supermarkt zijn ze
ven dagen per week van 7 tot 22 uur
open: de ruimste openingstijden van
het land. Sommige horeca-zaken
draaien zelfs dag en nacht door.
Spontaan hebben feestvierders die
aantrekkingskracht ook ontdekt. In
de nacht van zaterdag op zondag is
het in de hal van Plaza smoordruk
bij de Hamburger King, als het per
trein tussen Amsterdam, Den Haag
en Rotterdam boemelend uitgaans
publiek even uitstapt bij het onder
grondse NS-station om boven een
warme snack te scoren. Het is een
razendsnel favoriet geworden uitje.
Ook minder kapitaalkrachtig pu
bliek voelt de aantrekkingskracht
van het nieuwe, warm kloppende
hart van Schiphol. Juist omdat het
Plaza vrij toegankelijk, warm en
droog is, gemakkelijk per trein be
reikbaar, ontstond vrees dat het zou
uitgroeien tot een voor zwervers,
junks, bedelaars en criminelen favo
riet nieuw toevluchtsoord, zoals eer
der bij het Utrechtse Hoog Catharij-
ne gebeurde.
Schiphol kende al jaren een groepje
'vaste bezoekers', die gedoogd wor
den zolang ze geen overlast veroor
zaken. Dat blijft zo. Maar in Plaza
zijn maatregelen genomen om over
last en criminaliteit in te perken.
Speciaal opgeleide zakkenrollen-
controleurs letten op situaties waar
in snelle handen zouden kunnen toe
slaan, attenderen reizigers op ris
kant gedrag en houden verdachten
in de peiling. Er komt, als toppunt
van Big Brother-controle, een uitge
breid systeem met camera's die rei
zigers en verdachten in hun activi-
Het opzichtige meeting point, het rood-wit geblokte object van Dennis Adams midden in de hal van Plaza.
FOTO'S ERIK VAN'T HULLENAAR
teiten kan volgen. De winkeliers
hebben onderling bovendien een
waarschuwingssysteem.
Schiphol, nu vierde luchthaven van
Europa, moet uitgroeien tot 'Main-
port' en een van de grootste blijven.
Dit jaar zullen meer dan 25 miljoen
passagiers en bijna een miljoen ton
vracht verwerkt worden door 88
luchtvaartmaatschappijen. Volgens
een in Den Haag goedgekeurd groei
plan moeten dat in het jaar 2010 dik
40 miljoen passagiers en 3 miljoen
ton vracht worden. Daarmee is
Schiphol ook het mikpunt bij uit
stek geworden van de milieubewe
ging, als 'symbool van alles wat mis
kan gaan met het milieu', vindt Mi
lieudefensie.
Als je aankomt in het centrale Plaza
moet je weten in welke vertrek- of
aankomsthal je moet zijn. De nieu
we hal 1 (Terminal West) is voor de
intercontinentale vluchten en Mar
tinair. KLM resideert in de centrale
hal 2 en voor de overige Europese
vluchten en de charters van Transa-
via en Air Holland is er de oudste
hal 1 (Zuid).
Plaza is minder gericht op de ver
trekkende reizigers: die lopen door
gaans direct door naar de incheck-
balies van de vertrekhallen boven en
doen hun inkopen en doden de
wachttijd in het belastingvrije ge
bied achter de paspoortcontrole. De
- niet belastingvrije - winkels van
Plaza zijn er vooral voor de 43.000
werknemers van Schiphol die niet
op de normale tijden kunnen winke
len en voor aankomende passagiers.
Voor zij doorreizen naar huis kun
nen ze alle noodzakelijke spullen en
de laatste cadeaus voor thuis aan
schaffen, tot de vertrouwde Hol-
lands-blommige aardappelen aan
toe.
Na de eerste paar maanden lijkt Pla
za een groot commercieel succes.
Schiphol had voor het eerste jaar
75 miljoen inkomsten uit de conces
sies verwacht - de winkeliers beta
len geen huur, maar een percentage
van hun omzet. De verwachtingen
worden waarschijnlijk ver overtrof
fen.
Nieuw en verrassend is ook de kunst
in het nieuwe Schiphol. Het oude
houten appel-kunstwerk, driftig be
schreven, bekrast, bespoten, met
kauwgompropjes beplakt en nog
steeds een trekker, werd een bekend
ontmoetingspunt.
Daarom kregen nieuwe kunstwer
ken ook die functie, zoals het rood
wit geblokte object van Dennis
Adams midden in de hal van Plaza
en de mooi-maffe gigantische rose
marmeren klompen van Mark Brus-
se in Terminal West. Ook in die
nieuwe terminal, in de transit- en
vertrekhal boven, heeft graffiti
kunstenaar Hugo Kaagman een 65
meter lange wand veranderd in een
Delfts-blauwe collage van super-
Hollandse clichés, zoals windmolens
