Weekend Ifscheid van lerauke mei pijn lin het hart Met een lam handje naar Wimbledon E,| [)E STEM E3 r I Volgens de bisschop is het binnen I njftot tien jaar wel bekeken met de I Nederlandse inbreng in het bisdom I Merauke. „We redden het niet lang I meer. De 100 jaar halen we niet". In begon de missionering van dit 1 door de Tilburgse congrega tie. Het 75-jarig bestaan werd in |l!tO nog groots gevierd. In Teteringen bidden de ballingen, elke dag bijna, voor de ondergang van het reli-regime in Iran. Ze sme ken de ondergang af van een dicta tuur 'van angst en onderdrukking', van een regering die al vierendertig keer veroordeeld is door de Vere nigde Naties. Het zijn gebeden waarin de hel nog een lustoord is voor de erven Khomeiny. 'Steeds moet ze de gevangenis bezoeken als er weer een kind is gepakt' 'Ons parlement in ballingschap bestaat in merendeel uit vrouwen' INTERFACE IRDAG 1 JULI 1995 ZATERDAG 1 JULI 1995 Mb Ai'a j.- oost Buiten ratelt de betonmolen op dq pouw voor de uitbreiding van neenschapsruimte. Iets verderojj vordt de laatste hand gelegd aan i Immense, nieuwe kathedraal vanhe| pisdom. Usschop Jaap Duivenvoorde '(66), de baas van dit elubjr klandgenoten, zit al 39 jaar "de missie. Hij komt over ben stugge Noordhollander. Als hetj Ijs is gebroken is hij de hartelijkheid zelve. In het gerieflijke bisschops huis, recht tegenover de nieuwe ka-I [thedraal, laat hij een unieke en bij-j pondere verzameling foto's zien diej de MCD-ers tijdens hun bijna hor derdjarig verblijf op Irian hebbe verzameld. De bisschop blijkt boeiend verteller. Bij zijn komst naar Indonesië weri hij eerst als pastoor in het diepe bin-| nenland van Irian. In 1972 werd tot bisschop gewijd, waarschijnlijk de laatste Nederlander in deze funcjj tie. Langzaam maar zeker nemen Indonesische paters en broeders li heft van hun eigen kerk in handen. In Nederland bestaat nauwelijks voorstelling van de enorme prol men en de rauwe werkelijkheid va het leven in de jungle van zuidelijl Irian Jaya, zo blijkt uit de verhE van de bisschop. „Het is hier no| onherbergzaam. Je moet je flink helpen", zegt Duivenvoorde met voel voor understatement. Zonder telefoon en electriciteit, kele dagreizen van Merauke, zijn werkers op de posten in de jurf volstrekt op zichzelf aangewr" Reizen over land en rivieren nel dagen in beslag. Pas de laatste wordt dat isolement enigszins vffj minderd door betere wegverbind gen. Ook gaat er nu vrijwel dageh, een vliegtuig van Jayapura naar rauke. Broeder Piet Kok (65) is een baasje. Zijn kantoortje is een ron lig bedoeninkje. Een oude brand® stapels dossiers en papieren. Kok administrateur, manusje-van-au handelaar in zaden, in docum® reispapieren, rijbewijzen en tev onbezoldigd medisch adviseur v zijn mede-paters en broeders. Daarnaast doet hij de admimstw jj voor een aantal papoea's of hun duwen uit Merauke en verre offlo ving. Het gaat om oud-militair® nog dienst hebben gedaan in he I «VERVOLG VAN WEEKEND-D2 liar een van de muren in zijn kan toortje hangt een bord met een lijst Lj 62 namen van paters, broeders |azusters. „Dat is nog maar elf jaar oden. De laatste Nederlandse Ijister die hier werkte, Jeanne Bul- iga, is net vertrokken". [Nederlandse groep bestaat nu j« uit elf man. Behalve bisschop Iïliiivenvoorde (66) de paters Mies IBennebroek, procureur Antoon Eg- |Ég. Jo°P Nuy en Henk Vergouwen l'j de broeders Kees Vergouwen, |piet Kok, Tjeu van de Mortel, Titus n der Vlugt en Kees de Rooy. De !tste drie werken achtereenvol- js op de katholieke missies in Ke- okaba en Mindaptana. De helft l de paters en broeders is boven lie 65 jaar. dat moment van afscheid I net pijn in zijn hart naderen. „Het me aan het hart gaan als ik hier <moet. Maar het moment komt er I jan, dat beseffen wel allemaal. Met I lie gedachte sta je op en je gaat er l»enaar bed". I luchter voegt hij er aan toe dat hij Isgekomen om de papoea's te hel- i. „Als dat niet meer hoeft, dan ga lit Heel simpel, al zal het veel pijn I doen". Opeen bevolking van 230.000 men- I an telt het bisdom 118.000 katho- tn, verdeeld over 24 parochies liet inmiddels 19 Indonesische pas- I toors. Het percentage katholieken slinkt snel door de komst van mos- s, de transmigranten van Java en I andere overbevolkte eilanden. I Jaardoor groeit ook de concurrentie I jet de Moslim-gemeenschap in Me- I rauke. Na de bouw van een grote e wordt nu de laatste hand ge- |legd aan een nieuwe kathedraal de katholieke papoea's 300.000 gulden bijeen hebben ge- I tracht. Itaom zoveel geld uitgetrokken ireen kerk terwijl hier zoveel an- I dere noden zijn te lenigen? Duiven- I voorde: „De mensen willen het zelf. I Toen de moslims hun moskee bouw- |denwas de sfeer zoiets van 'dat kun- n wij ook'. Als zij groot bouwen I dan doen wij dat ook. Zo werkt dat hier". I Broeder Kees Vergouwen (56) zit I dertig jaar in de missie. Eerst op de Hukken, daarna in het bisdom In Tanah Merah, het voor- I ®lig concentratiekamp Boven-Di- I joel 450 kilometer boven van Me- I ranke, bouwde hij een zusterhuis Iran de Tilburgse orde. Op het eiland üimaam begeleidde hij de bouw van school en in Bade een I Langzaam naar zeker 'promoveerde' I fes tot officiële bouwmeester van IW bisdom. In Mindaptana, vlak I an de grens met Papua New Gui- |«ta, zette hij samen met de plaatse- I «jre bevolking een coöperatie op I Poten voor de gezamenlijke inkoop I ÏJn bouwmaterialen en de bouw van |2jn laatste project is de uitbreiding I»het klooster en van het gemeen- I schapshuis in Merauke. Dat heeft IjJWKees een bijzondere betekenis. I™] werkte ook mee aan de bouw van ipshuis. „Hierna kan gerust hart vertrekken", dt een gedwongen vertrek, Ijk met een |Dat, I ant Kees' verblijfsvergunning die I ^september verloopt, kan niet wor- I verlengd. Alle Nederlandse I^Lurgers die na 1963 (de over- I ,'acvan Nieuw-Guinea aan Indo- I Mie) in Irian Jaya aankwamen, Ihrl01 sLechts een tijdelijke ver- I Jfsvergunning. Maar wat is tijde- I m Indonesië- Een Amerikaanse IJ', ud Liet bisdom Agats, in het li van een tijdelijke vergunning, Irifi ^'eindelijk pas na 26 jaar I pl?mtj?'Mar Huis terug. L.,.61 Vergouwen is nog van li-,r L3. Hij kwam in 1961 'in de 1 too 'dse Loijd'. Henk is nu pas- li r,)f een van de randgemeenten I wu L-^e' broers Vergouwen |r, "'j Hun werk in de missie fi- h ondersteund door de stich- Hamiko, het Hoevens' Missie Uit Hoeven ontvangen ze JHjks 5.00" ■^demissie. derlands leger in Nieuw-Guin® tijde van de confrontatiepolitiek gulden voor hun werk Indonesië. Uit Nederland krijg®^ een klein pensioentje. De kunnen ze nauwelijks lezen. Piet is zonder twijfel de drijv kracht van het bisdom. De gt° gelaar, tevens hoofd van het kan personeel en officieel de econ van het bisdom. Jarenlang was Piet prociire deed alle inkopen voor de miss' p j ten in het binnenland van het ^1 km2 grote bisdom. In die tijd de daar de inkopen voor het aang zend bisdom Agats maar eve „Wij zijn hier immers altijd se porting geweest", zegt Piet- VERVOLG OP WEEKEND-D3 Bidden voor de revolutie in Iran -va -r-iet alleen die familie in Teteringen, ook de twee- I duizend Iraanse vluchte- I lingen in West-Brabant bidden dat de omwente- _L v ling nu toch maar snel mag komen. En met hen tiendui zenden anderen, verspreid in heel West-Europa. Ze wachten, zo lang al, op 'het Iran van morgen'! Door Paul de Schipper „Mijn 75-jarige moeder," zegt Ad- nan Khermani, „woont er nog. Ze heeft al heel wat gevangenissen van binnen gezien. Steeds moet ze op bezoek als er weer een kind of een kleinkind is opgepakt." Khermani wiens broer door de mul lahs werd vermoord, woont al jaren in Teteringen. Hij spreekt inmid dels goed Nederlands en heeft in de regio werk gevonden. Dikwijls ook treedt hij op als tolk bij het opvangcentrum voor asiel zoekers in Rijsbergen. Tijdens ge sprekken met recent gevluchte landgenoten verneemt hij ook het laatste nieuws uit Iran. Dat geeft hem reden tot optimisme: „Er komen nu notoire aanhangers van wijlen ayatollah Khomeiny Ne derland binnen. Dat zijn mensen die hebben staan juichen toen hij aan de macht kwam, maar die nu inzien dat het regime van Rafsanja- ni en de mullahs ons land te gronde richt." Van de nieuwe vluchtelingen weet hij dat zelfs 'het rol stoelpeloton' zich tegen de re gering heeft gericht. Kherma ni: „Dat zijn de veteranen die ge wond en gehandicapt zijn geraakt tijdens de oorlog met Irak. Bij toe spraken van Khomeiny en later van Khamenei en Rafsanjani heben ze altijd vooraan gezeten. Ze riepen 'dood aan de Satan, dood aan de Amerikanen.' Nu roepen zelfs zij 'dood aan Rafsanjani.' Dat wil wat zeggen, want zij waren het kanon- nenvoer, gerecruteerd uit de arme bevolking. Het was deze groep die Khomeiny destijds het meest fana tiek steunde, maar zelfs die onder kant van de Iraanse samenleving keert zich nu tegen het gezag in Te heran." De explosies van publieke woede volgen elkaar steeds sneller op. De tijden dat de mensen in de stra ten van Teheran flauw vielen tij dens extatische toejuichingen voor Khomeiny zijn voorbij. Af en toe komen uit het land Iran berichten over lokale opstanden, zoals in Is- lamshar in april dit jaar toen een verhoging van de broodprijzen daar tot een oproer leidde. Vijftigdui zend betogers vielen het politiebu reau aan en helicopters van de Pas- daran, de Revolutionaire Garde, schoten in het wilde weg in de me nigte. „De opstand is begonnen," riepen de demonstranten, maar ze juichten te vroeg. In Islamshar vielen vijftig doden. De regering Rafsanjani hield de explosie van publieke woe de, de achtste in drie maanden tijd, ook nu weer in de hand. „De fout van het westen was, dat ze in 1979 tégen de sjah waren en dus automatisch vóór Khomeiny. Kho meiny was de underdog, maar toen hij aan de macht kwam heeft hij de westerse regering hard op de neus geslagen. In Iran zijn er sinds zijn komst 100.000 mensen verdwenen en 150.000 mensen gevangen gezet en gemarteld. Naar het buitenland heeft hij zijn versie van de islamiti sche revolutie geëxporteerd inclu sief de bijbehorende terreur met als kroon op zijn werk de doodstraf te gen de 'godslasterlijke schrijver' Salman Rushdie." Groot-ayatollah Ruhollah Khomei ny verjoeg in 1979 de sjah en offer de in de jaren erna zijn land op aan zijn versie van de Islam, een versie die we in het westen ruwweg het fundamentalisme zijn gaan noe men. Al vrij snel stak het verzet de kop op. Dat gebeurde toen Khomeiny's grote steunpilaar, de vaak ongelet terde soldaten van de Revolutionai re Garde, op 20 juni 1981 in de stra ten van Teheran het vuur openden op een half miljoen vreedzame de monstranten. Getolereerd door Saddam Hussein opereert een Ir- aans verzetsleger sindsdien in het grensgebied van Iran en Irak. Dat leger wordt vanuit Europa en Ame rika gesteund door de 4,5 miljoen Iraniërs(ongeveer 15 procent van de bevolking) die sinds Khomeiny's machtsovername het land ont vlucht zijn. De ballingen hebben zich ver enigd in een eigen parle ment met een eigen presi dent. Dat moet een nagel aan de doodskist van de ayatollah zijn, want zijn erfenis wordt be dreigd door Maryam Rajavi, de vrouwelijke president in balling schap van het nieuwe Iran. „Dat nieuwe Iran is een democra tisch Iran," verzekert Adnan Kher mani, „als je het democratisch ge halte van een verzetsbeweging wilt toetsen, dan moet je kijken naar de positie van de vrouw. Ons parle ment bestaat in meerderheid uit vrouwen. In ons verzetsleger heb je vrouwelijke tankcommandanten en vrouwelijke helicopterpiloten. Het uitgangspunt van onze democratie is dat de mannen moeten emancipe ren, niet de vrouwen. Dat is meteen de oplossing van de problemen van Iran. De achterstand, de armoe van een deel van de bevolking is terug te voeren op de achterstand van de vrouw. Traditionele polygamie heeft de vrouw in een onderge schikte positie gedwongen. Wil je de maatschappij in Iran veranderen en democratisch maken, dan moet je de vrouw dus opwaarderen bin nen een andere, tolerante maat schappij." „Zodanig dat een vrouw ook aya tollah kan worden?" „Ja, Khomeimy draait zich nu om in zijn graf als ik dat zeg, maar een vrouw moet, ook in de islam, de hoogste relgieuze functies kunnen vervullen." „En kunnen we dan ook een gere formeerde kerk in Teheran bouwen, naast de moskee? „In de Koran staat dat je een religie niet met geweld op mag leggen. Ge loof moet uit jezelf komen. Geloofs vrijheid is een eerste voorwaarde voor een democratisch Iran, dus die kerk, dat moet absoluut kunnen." „Het westen doet wat huichelachtig naar Iran toe. Enerzijds veroor delen we de mullahs, anderzijds drijven we er even gemakkelijk handel mee?" Khermani schamper lachend: „Ja, in Nederland noemen ze dat een kritische dialoog. Nederland heeft een prachtige traditie als het om mensenrechten gaat, maar dit is een beetje simpel, want geloof me, met Rafsanjani en de zijnen is geen dia loog te voeren. Het is een kritische monoloog van Van Mierlo waar ze in Teheran om lachen." „Wat helpt dan wel?" „Een totale handelsboycot. Je moet hun economie die al aan de grond zit nog verder ontwrichten en zor gen dat ze geen wapens meer krij- Wie zijn billen brandt, moet op de blaren zitten. In cyberspace heet dat anders. Een carpal tunnel syndrome, of, net zo deftig: repetitive strain in jury. Voor boeren en buitenlui: een peesschede-ontsteking, of een be knelde zenuw, of gewoon een lam handje. Hoe dan ook, collega René weet nu ook dat als je dagen, nachten lang niet met je fikken van je computer muis af kan blijven, er iets heel ver velends kan gebeuren in je pols. Had-ie maar een fatsoenlijke joy stick moeten kopen in plaats van weken achtereen met onnatuurlijk geknikte polsen en vingers met het schuim op de bek proberen te scoren in Wolfenstein. Vingers van de rech terhand op de muis, want dat is de mitrailleur, en dat linkerhandje, wat hij normaal alleen maar gebruikt om een peuk vast te houden, op de spa tiebalk, of control-shift-2, weet ik veel, en maar rammelen en schieten. Een urinaal onder de kantoorstoel, een fles whisky, een box Marlboro en een asbak binnen handbereik. 'Hij kwam zelfs niet meer naar be neden om koffie te drinken', huilden vrouw en kinderen toen hij in een dwangbuis afgevoerd werd, de lin kerarm tot voorbij de elleboog in een steunverband. U begrijpt het al, mijn collega is een van de nieuwe computerverslaaf- den, waarvoor ik al eerder gewaar schuwd heb. Of ik er zelf nog geen last van heb, met al dat geweb en ge- surf? Valt wel mee. Mijn partner keek mijn computer vroeger de deur uit, maar ze begint de smaak van het surfen nu ook te pakken te krijgen. Zodat mijn telefoonüjn nu meestal ook bezet is als ik niet thuis ben. Als ik weer eens buiten kom zie ik alles dubbel, ik heb blaren op duim en middelvinger van het enteren en clickenen mijn rechterhand slaapt meestal. Maar verder heb ik écht nergens last van. Heus niet, écht niet. Bovendien doe ik niet zomaar wat, ik ben natuurlijk serieus met de ma- terie bezig, in tegenstelling tot die spelletjes-freaks. Gisteren bijvoor beeld, heb ik met mijn halflamme klikhandje een bescheiden waren- vergelijkend onderzoekje gedaan. Op Wimbledon, U weet wel, dat ten nistoernooi op die bruine graszoden in Londen. BBC-2 verslaat dat mooie kakkers- feest de hele dag op een manier waarop eigenlijk alle andere sport evenementen ter wereld gecoverd zouden moeten worden. Geen recla me, flitsen van alle banen, ingetogen commentaar, humor. Grote klasse. Zet je er een pagina Ceefax, de Brit se teletekst, achter, dan kun je op de achtergrond ook nog de tussenstan den op de andere banen integraal volgen, en mis je helemaal niks. league uitkomende voetbalclub van dezelfde naam ligt. Op die voetbal pagina's bijvoorbeeld de selecties van alle clubs uit de vier betaalde leagues in Groot-Brittannië. Met al le uitslagen van alle ooit gespeelde officiële wedstrijden, en wat dies meer zij. Leuk voor de liefhebbers, maar, zoals zoveel dingen op het net, niet honderd procent betrouwbaar. Overigens had ik eerder ook al di verse Ajax-pagina's gesignaleerd. Mét zowaar een verwijzing naar de eerste Feyenoord-pagina in cyber space. Dat bleek echter een geintje van een Amsterdamse grappenma ker te zijn. Want toen ik nieuwsgoe- rig, mijn moeder zat tenslotte al in De Kuip toen ze in blijde verwach ting van me was, de Feyenoord Ho- Door Léon Krijnen Reacties: E-mail: 100445.2062@compuserve.com Zou er ergens op Internet een serieu ze concurrent van de BBC rond zwerven? Het icoontje van NetScape maar weer eens wakkergemaakt, en een search opgestart in Lycos, dat onwaarschijnlijke stuk gereedschap van de Carnegie Mellon University. Zoekwoord: wimbledon. Anderhalve tel later meldt Lycos dat er her en der 346 web-pagina's geparkeerd zijn waar wimbledon in voorkomt. Scrollend langs het zoekresultaat kom ik eerst een paar voetbalpagi na's tegen. Omdat op een harde forehand af stand van de tennistempel aan Church Road het krakkemikkerige voetbalstadion van de in de premier me Page probeerde op te halen ver scheen de volgende tekst op mijn scherm: 'Ha, ha, mis poes, er is geen Feyenoord-page, want in Rotterdam zijn ze te stom om er een te maken'... De officiële Wimbledon-pagina was er wel degelijk. Ontworpen en bijge houden door IBM, en, zoals van een dergelijk bedrijf verwacht mag wor den, een juweel. Logisch, mooi, snel, praktisch. Het programma van de dag per baan, de uitslagen, de stand van de lopende wedstrijden, biogra fieën en conduitestaatjes van spe lers, plattegrondje, laatste nieuws, alles wat clickable was verscheen in een vloek en een zucht op mijn scherm. Voor tennissende computer gen. In die zin is het westen ook dubbelhartig. Neem Duitsland bij voorbeeld, dat is de de grootste handelspartner van Iran. Als wij met de regering in ballingschap een manifestatie houden in Dortmund, dan krijgt Myriam Rajavi geen vi sum omdat Teheran daartegen pro testeert. Dat is toch idioot: dat Raf sanjani. op vijfduizend kilometer afstand aan Duitsland zijn wil op legt." De bijeenkomst in Dortmund ging wel door. Vijftienduizend Iraanse ballingen waren erbij, ook Adnan Khermani uit Teteringen. Zijn ogen glimmen als hij eraan terugdenkt. De verzetsbeweging ving de ge dwongen afwezigheid van de presi dent creatief op. Myriam Rajavi sprak de manifestatie toe tijdens een drie uur durende satelliet-uit zending. Die uitzending was ook in Iran te zien, althans door diegenen die het 'schotelverbod' van de rel gieuze leiders negeren. Inmiddels hebben de Verenigde Staten, in tegenstelling tot Eu ropa, wel een handelsboycot te gen Iran ingesteld. Khermani: „Dat harde optreden is goed, maar ook heel bizar, want de enige munt waarmee je in Iran nog zaken kunt doen, is de dollar, ook op straat. De rial is door de inflatie niets meer waard. De dollar, het geld van de Grote Satan, is nu dé munt van Iran." Ondertussen lijkt het of Iran toena dering zoekt tot het westen, al was het maar in een poging om de ziel togende economie wat te stimule ren. Grootste struikelblok in de re laties is de fatwa tegen Rushdie. De 'preciezen' in Teheran noemen die fatwa onherroepelijk omdat degene die het vonnis uitsprak, Khomeiny, dood is. De Iraniër die Rushdie doodt, kan nog steeds op een belo ning van 2,6 miljoen dollar reke nen. Volgens Ali Nateq Nuri, de voorzit ter van het Iraanse parlement, kan alleen Rushdie's dood de proble men tussen zijn land en het westen oplossen. Iran weigerde onlangs in te gaan op een verzoek van de Europese Unie toen het werd gevraagd garanties te geven dat er geen actie tegen Rush die zou worden ondernomen en om het terrorisme in het algemeen te veroordelen. Khermani: „Je ziet het, een monp- loog, geen dialoog." „Wanneer kun je terug naar je land, naar Teheran?" Schouderophalend: „Ik weet het niet. Toen ik hier net was, zei ik wel eens: volgend jaar, maar het duurt lang. Toch ben ik nu optimistischer dan ooit, want er zijn heel duidelijk signalen dat er iets broeit. De eco nomie bestaat niet meer, het land is nog nooit zo corrupt geweest, de oproeren in de steden volgen elkaar steeds sneller op. Het enige wat de mensen nog weerhoudt van een grote opstand is het terreurappa- raat van het regime. Dat geeft Raf sanjani en de zijnen nog wat adem, maar je hebt aan de sjah gezien dat zelfs het wreedste terreurapparaat op den duur niet helpt." aars een aanradertje, die Wimble- don-site op Internet. Jammer alleen dat er nog geen bewegende beelden bijgeleverd worden,'kan die televisie helemaal de deur uit. Maar ook dat zal de komende jaren wel goedko- men. Tenslotte heb ik nog een tip voor die lezers die mij hebben laten weten af en toe ook doodziek te worden van die hatelijke general protection faultsdie laconieke foutmeldingen van Windows als je NetScape draait. Ik heb maar eens wat zitten experi menteren met verschillende drivers. Die stukjes software die beeldgroot te, resolutie en verversingssnelheid van de monitor bepalen, en met ver rassende resultaten. Die drivers zit ten nogal eens te donderjagen als je een CD-Rom afspeelt. Ik heb mijn monitor standaard op 1024 maal 768 staan, 256 kleuren, 75 hertz, omdat er dan het meest op het scherm past en het beeld staat als een messcher pe dia. Maar ik hoef dan niet te pro beren om een multi-media toepas sing te draaien, want bij het eerste het beste videobeeldje is het uit met de pret: crash, total loss, herstarten. Zou dat onder NetScape ook wat uitmaken? vroeg ik me af. Dat bleek inderdaad het geval te zijn, maar op een hele andere manier dan ik ver wachtte. Want met de als het veiligst bekend staande standaard-aanstu ring van Microsoft (640 maal 480, 256 kleuren, ongeveer 60 hertz) bleek de boel net zo vaak op hol te slaan. Met 16 miljoen kleuren daarentegen bleek het programma zich ineens keurig te gedragen, en werden de grafische voorstellingen vanaf het World Wide Web ineens foutloos als een bliksemschicht opgebouwd. Af en toe kreeg ik nog wel een licht aanrijdinkje, maar veel minder dan onder die andere drivers. Zou dat stom toeval zijn? Ik blijf het nog maar eens een weekje proberen met dat stukje software. Ben benieuwd waar mijn scheepje nu weer zal gaan stranden.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1995 | | pagina 33