Weekend
'We schrokken ons te pletter'
Fransen kiezen 'lokale presidenten
Kleine Joris
tussen de
grote snorren
DE STEM
ESTEM
ra
Wel tevreden, maar hij
moet het eerst allemaal
nog maar eens zien. De
Nijmeegse jeugdhulpver
lener Dick Zeeman begon
in 1993 een kruistocht te
gen de 'faces of death'. Dit
zijn extreem geweldadige
videofilms met als doel
groep kinderen tussen de
acht en achttien jaar.
Ruim twee jaar later boekt
Zeeman resultaat. Staats
secretaris Terpstra onder
zoekt de juridische moge
lijkheden voor een verbod
op het aanbieden van dit
soort films aan kinderen
onder de zestien.
Jeugdhulpverlf
Dick Zeeman
boekt succes
kruistocht teg
geweldsvidei
Al meer dan honderd ja
er telkens weer melding
een vreemd schepsel da
ophouden in het Himah
te. Mysterieuze voetafd:
vele malen gefotografee
gips gegoten. Sommigei
het harige wezen te heb
Er zijn zelfs vage foto's
te bewijzen hlijven tot i
De Chin; Travel Servic
heeft nu voor een stunt
door een beloning uit te
een levende 'verschrikk
sneeuwman' kan vange
100.000 gulden rijker.
Le Tartre-Gaudran is het
kleinste dorp van de Pa-
rij se regio en heeft 27 in
woners. Dat staat uiter
aard in schril contrast tot
de ruim 2 miljoen bewo
ners van de Lichtstad.
„Maar we hebben geen
last van een minderwaar
digheidscomplex. We
voelen ons hier best," al
dus de burgemeester.
Gemeenteraad
verkiezingen
van morgen zij
meer dan allee'
folklore
Erg moeilijk
in Sarajevo t
water is. Je v
mannen, vrox
met lege jerrj
pompen lope:
jerrycans in 1
hebben een s
gemonteerd,
lijker is om n
Anderen draj
sen, terwijl s
bruiken om
ZATERDAG 10 JUN11995
Door Dirk Vellenga
Man met snor en hond. Je kent het ty
pe wel. Hij staat op zaterdagmorgen
om negen uur zijn caravan schoon te
sproeien. Hij draagt daarbij een T-shirt
met hele korte mouwtjes. Hij heeft
brede schouders, zijn spierballen glim
men. Hij springt, strekt, buigt, rent en
fluit mee met de autoradio. De hond
kijkt bewonderend toe. De buurt
gromt, maar niemand druft iets te zeg
gen.
Minister Jo Ritzen had eens een snor.
Een beetje een vreemde borstel, vooral
in combinatie met die lok over zijn
voorhoofd, dat wel. Maar sinds hij die
snor heeft afgeschoren, lijkt hij zijn
greep op het onderwijs kwijt te zijn.
Als een bovenmeester zonder Spaans
riet. Zijn prestatiebeurs is weggevaagd
en Jo komt niet verder dan dat hij het
blijft proberen. Een snor-loze reactie.
Alle senatoren moeten zich morgen
om acht uur melden op het sportveld!
Dat had hij moeten roepen.
Benno Baksteen, dat is een echte. Mar
kante schedel, goed zichtbaar door de
borstelhaartjes heen. Als heel Neder
land na een vliegtuigongeluk beefde
van schrik, vertelde Benno heel koel en
beheerst wat er volgens hem precies
aan de knikker was. Je geloofde elk
woord dat hij zei. Over zijn achter
naam worden al lang geen grappen
meer gemaakt. Je zou 'm zo door je
voorruit krijgen! Benno is vierkant, hij
wijkt geen centimeter van zijn koers.
Benno is een sporter, altijd in puike
conditie. Z'n zweet ruikt eerlijk, man
nelijk. Een vent als hij trimt z'n snor en
daarna z'n hond en gaat dan even tien
kilometer hardlopen in het bos. Bak
steen beheerst het Journaal. Razend
knap hoe hij droefheid én verbijstering
in zijn blik weet te leggen, als hij dra
matisch aandringt op vertrouwen in
hem en zijn verkeersvliegers.
Guus Hiddink (met snor) zou beter
moeten zijn dan Dick Advocaat (zon
der). Dat komt er nog niet helemaal
uit. Heeft hij misschien geen hond? Ko
men we bij Joris Voorhoeve, die beland
is in de wereld van generaals. Bevel
hebbers hebben stoere snorren en
thuis liggen altijd een paar grote hon
den te wachten. Ze praten in lange zin
nen met onduidelijke uitlopers en
open eindes, een beetje als voetbal
trainers. In die kringen wordt keihard
afgerekend met alles wat kinderach
tig, zielig, slap, aanstellerig, soft en
links is. Alle watjes moeten naar een
werkkamp!
Joris zou zo graag een kerel willen zijn.
Iemand die watjes afzeikt en op car
toons wordt afgebeeld met een fantas
tische, martiale snor. Maar Joris is een
beetje schriel, bezit weinig schouder-
power en heeft bovendien zijn verle
den tegen. Waar Wiegel, Nijpels en
Bolkestein van de VVD in no time een
razend-populaire club maakten, stuur
de Voorhoeve de partij koppig naar de
versukkeling. Hij heeft daarna een tijd
in Clingendael gelegen om bij te ko
men.
Nu is hij naar voren geschoven als mi
nister van Defensie. Je moet terug
vechten op het schoolplein, zei z'n
moeder vroeger als hij weer eens met
een kapotte pantalon thuiskwam. Dat
advies werkt door in zijn houding. Joris
doet ontzettend zijn best. Let op, hij
recht zijn rug, bolt de borst (wat is het
toch een flink kereltje, zegt zijn moe
der in zijn oor) en leest uit zijn hoofd
iets voor over krachtige standpunten
en een zeker element van druk. Hij
gaat er vanuit dat zijn zorgvuldig ge
formuleerde redelijkheid de strijdende
partijen in Bosnië tot wanhoop zal
brengen.
Ai, een vuile windvlaag gooit zijn se
cuur geknipte jongenskapsel in de war
en zijn snor verbleekt tot een lullig
kwastje. Joris kan nauwelijks uitkomen
boven het gebulder der kanonnen.
Toe, Joris, geef maar toe dat het niet
lukt. We nemen het je niet eens kwa
lijk.
Even krachtig als de houding van be
snorde bevelhebbers is de mening van
het volk. De referenda in Rotterdam en
Amsterdam hebben iedereen de kans
gegeven een hartstochtelijk NEE te la
ten horen. En men heeft de kans ge
grepen. Tussen deze volkswoede en de
man met snor en hond, daar ergens be
vindt zich de Nederlandse democratie.
In principe is het een goede zaak
dat er geen censuur meer bestaat,
maar er liggen nu nergens gren
zen meer. De samenleving die het
zelf moet reguleren, wordt overvleu
geld door de commercie die belang
heeft bij het volproppen van de
markt met dit soort blubber, oordeelt
de Nijmeegse jeugdhuplverlener
Dick Zeeman. Hij wil geen 'zeden-
prediker' zijn, maar kan er niet om
heen: extreme geweldsvideo's kun
nen volgens hem wel degelijk een
verkeerd effect hebben op het gedrag
van kinderen. Vooral als ze daar door
omstandigheden toch al gevoelig
voor zijn.
Door Moniek Hüsken
Zeeman is werkzaam bij de Jeugd
zorg Nijmegen. Daar sijpelden enke
le jaren geleden de eerste berichten
binnen over een nieuw fenomeen: ex
treem geweldadige videofilms, veelal
bekeken door kinderen. Zeeman: „Er
kwamen wat telefoontjes binnen van
bezorgde ouders: 'Weten jullie wel
met wat voor films mijn zoontje van
twaalf thuiskomt..."'
„In eerste instantie vonden we die
meldingen niet zo verontrustend.
Maar vervolgens bleek dat wel meer
jongeren naar dit soort films keken.
Toen zijn we er zelf eentje gaan hu
ren en schrokken ons te pletter."
De geweldadige horrorfilms staan
bekend om hun wreedheid en bloede
righeid. De bekendste in het genre
zijn de vijf films uit de serie 'faces of
death'. De films bestaan uit losse
fragmenten die eigenlijk niets met el
kaar te maken hebben. Een zoge
naamde 'neuroloog' leidt 'het ver
haal' in: hij zegt dat er dingen in het
leven gebeuren die we normaal niet
zien. Dat het daarom tijd is om daar
op deze manier wel kennis van te ne
men.
Dan volgen er lugubere beelden van
moorden, opengesneden baby's, cre
maties, vliegtuigongelukken en clo
se-ups van wonden. In de films is fic
tie vermengd met non-fictie. Tachtig
procent van de inhoud bestaat, vol
gens Zeeman, uit 'echt' materiaal.
„Vraag me niet hoe ze er aan komen,
maar het gaat om amateur- en poli-
tieopnames." Twintig procent van de
beelden is in scène gezet.
Zeeman: „Door het feit dat het over
grote deel non-fictie is, is de gruwe
lijkheid heel realistisch. Een kind
kan dan geen onderscheid meer ma
ken tussen echt en niet echt, zoals een
volwassene. Niet iedereen is er even
gevoelig voor."
„Wat de hulpverlening zorgen baart,
is dat er een groeiende groep is van
kinderen tussen de tien en vijftien
jaar die overal lak aan heeft. Een
paar jaar geleden was deze groep
kleiner en lag de leeftijd rond de
achttien jaar. Het gaat hier om kin
deren die geen grenzen kennen: ze
spijbelen, stelen en dealen soms en
hebben geen normen en waarden.
Juist voor deze jongeren is het een
kleine stap naar dit soort films. Ze
zitten psychisch in de knoop en vor
men een 'risicocategorie'. Het gevaar
is dat zij zich gaan identificeren met
de inhoud van de films."
„Bij de hoofddader van de 'Bende
van Venlo' zijn ook van dit soort
films gevonden; helemaal grijs ge
draaid. Hij had zich geïdentificeerd
met de filmfiguur 'Scarface'. En deze
jongeman had al een meervoudigper-
soonlijkheidssyndroom. De film was
de druppel die de emmer deed over
lopen. Dit is één van de extreemste
vormen van hoe het mis kan gaan."
Jeugdzorg Nijmegen kwam er achter
dat dit soort films op grote schaal be
kend is onder jongeren. Zeeman:
„Vijfenzeventig procent van de jon
geren kende ze; eenderde van hen
had ook weieens zo'n film bekeken.
We merkten dat sommigen er last
van kregen. Ze sliepen bijvoorbeeld
slecht. We ontdekten bovendien dat
verreweg het grootste deel van de
volwassenen geen weet had van het
bestaan van deze films. Toen vonden
we het de hoogste tijd om een signaal
af te geven."
Dat signaal kwam er. Op een bijeen
komst van het CDA in het dorp Mal
den in 1993 spraken medewerkers
van de jeugdhulpverlening de voor
malige minister van Justitie Hirsch
Jeugdhulpverlener Dick Zeeman (links) en waarnemend directeur Jeugdzorg Henk Geene: „Bij de hoofddader
van de 'Bende van Venlo' zijn ook van dit soort films gevonden; helemaal grijs gedraaid.foto ger loeffen
Ballin aan over de geweldsvideo's.
Zeeman zocht ook contact met een
kinderrechter, een officier van justi
tie en een adviescommissie van de
Kinderbescherming om er achter te
komen wat de wettelijke mogelijkhe
den waren om het probleem aan te
pakken.
De Jeugdzorg nodigde de Nijmeegse
videotheekhouders uit om met hen
van gedachten te wisselen over de vi
deo's. Zeeman: „Acht van de dertien
videotheekhouders kwamen opda
gen. Ze wilden het wel hebben over
de 'faces of death', maar niet over an
dere geweldsvideo's. Na afloop zeg
den ze toe dat ze onze bezwaren be
spreekbaar zouden maken binnen
hun overkoepelende organisaties."
„Uiteindelijk hebben deze him leden
geadviseerd om een 'terughoudend
beleid' te voeren bij het verstrekken
van dit soort films aan kinderen,
door de video's bijvoorbeeld achter
de toonbank te houden. Maar in de
praktijk kwam het er helaas op neer
dat ze de films toch aan kinderen mee
bleven geven."
In maart van dit jaar bij een bezoek
van een Tweede Kamercommissie
aan de pas gefuseerde instelling
(Jeugdzorg is een fusie van het Nij
meegse Jeugd en Gezin en het Op
vangcentrum Michiel in Wijchen)
rook de Nijmeegse Jeugdzorg haar
kans. Zeeman: „We besloten de com
missie niet verbaal, maar visueel te
benaderen." De vier bezoekende Ka
merleden (van WD, PvdA, D66 en
CDA) kregen een geweldadj,
mee naar huis met het vrie
verzoek zich de affaire
ken.
Twee weken later werd de vil
Tweede Kamerleden
Prompt nodigde de comrlusl(
megenaar uit om het het
nader toe te lichten. Zeema
vertoning ontstond een so
mele uitwisseling. 'Dit kan nJ
de overheersende opvatting
Nadat het CDA kamervragen
steld, beloofde staatsecretaris
tra te bestuderen of het g»
om de wet aan te passen. Di
ontwikkeling is nu dat J®
derzoekt of ze artikel 240a, 1
delt over het verbod op de pit
distributie en vertoning van
lijke beelden aan minderjarig
uitbreiden met de categorie i
gewelddadige' films.
Terpstra is ook met de Nede
Video Detaillisten Organisat
DO) gaan praten. Die zeg:
'huurders uitdrukkelijk op de
te stellen van het feit dat eenti
gewelddadige aard is en i
is voor kennisneming door je
personen'. De NVDO ovens
een identificatieplicht v<
in te voeren.
De Haagse politiek werktnud
barrières op de toeganke
de videofilms. Zeeman: „Ikk
blij dat de politiek dit zo heeft
pakt. Het maximaleiswatmijl
bereikt. Maar we blijven hetk
volgen om te voorkomen daU
cussie weer wegzakt."
Naast een drempel op de ta|
lij kheid pleit hij voor alerthei
ouders en leraren op school. Ze
„In de nabije toekomst ki
steeds meer informatie op ons
vraag is: hoe gaan we daa
heb weieens het idee dat oude
kinderen steeds minder
Dat ze uitgaan van een
maar gaan'-gedachte, dat ze li
kinderen zelf laten uitzoekei
kinderen moeten hun identilti
wikkelen en leren waar;
gen. Je moet ze niet laten aart
ren. Daarom doen ouders en
er goed aan om
aanbod in te perken en
lecteren."
De eerste
de Yeti, v
taans 'm
betekent,
1832 het
artikel v;
ge Britse resident in
Hij schreef dat enke
gers in paniek op d
geslagen toen ze pl
stonden met een gro
Ze noemden het bees
mon' in het Sanskrif
hem dat dergelijke s<
wen lang de bergbew
op het lijf joegen. Oo
heldendicht Rama
de Rakshas al genoe:
In de daaropvolgent
verhalen over 'wil
'bergmonsters' rege
op, maar pas in 192
zen voor het eerst dc
aan gezien. Dat was
ste Mount Everest
peditie onder leiding
kolonel C. Howard-
en zijn companen r
meter hoogte klomn
hun verbazing in de
kere figuur door de
ren.
Wetenschappers in I
den al die verhalen
lijk, maar namen ze
tje zout. Tot in 192E
graaf Tombazi een 1
Als lid van de Roy;
Society wist hij waa
Hij vergat alleen eei
Door Eugene Verstraeten
"j^Tet als in alle andere 36.771
Franse gemeenten worden
W morgen in Le Tartre-Gaudran
J. gemeenteraadsverkiezingen
gehouden, eventueel gevolgd door
een tweede ronde, op 18 juni.
Le Tartre-Gaudran kent geen verkie
zingskoorts. Nu al staat vast dat er
geen tweede ronde komt. Alle 27 in
woners zullen hun stem uitbrengen
op de enige lijst. Daarop staat één lid
van de negen families in het dorp. „Je
zou kunnen zeggen dat we een fami
lieraad vormen," vertelt de burge
meester.
Door Wilko Voordouw
Links en rechts zijn op het dorpsni
veau onbestaande begrippen, hl Le
Tartre-Gaudran staat slechts een be
lang voorop, het voortbestaan van de
gemeente. „We willen onze bijzon
derheid behouden," is de algemene
opvatting.
Zo ingetogen als de stemming is in de
Le Tartre, zo fel is de strijd elders in
het land. Dat komt nauwelijks uit de
verf, want de gemeenteraadsverkie
zingen zijn dit jaar ondergesneeuwd
Folkore hij de Franse verkiezingen: het voetbalelftal komt stemmen.
door de stembusstrijd rond het presi
dentschap. Dat is op zich erg jammer.
Want de gemeenteraadsverkiezingen
leven bij de Fransen. Ze monden na
melijk uit in de benoeming van een
burgemeester en het is Monsieur of
Madame le Maire die voor alle Fran
sen de meest toegankelijke autoriteit
is.
Even wat cijfers. Morgen zijn om
streeks 2 van de 56 miljoen Fransen
kandidaat voor een raadszetel. Uit
eindelijk zullen op 18 juni 500.000 le
den worden gekozen in de 36.772
zelfstandige gemeenten die Frankrijk
kent. Die 500.000 vormen iets minder
dan een procent van de totale bevol
king. 23 gemeenten hebben negen in
woners en voldoen daarmee net aan
de eis van het minimale aantal raads
leden per gemeenteraad, want dat is
9. Verder zijn er 5 gemeenten die nog
wel bestaan, maar die geen inwoners
meer hebben. Veertig procent van de
burgemeesters is ouder dan 60 jaar,
30 procent onder hen is boer. Laatste
cijfer: toen de Europese Unie nog uit
12 landen bestond had Frankrijk
evenveel gemeenten als de andere elf
landen bij elkaar.
Gemeenteraadsverkiezingen in
Frankrijk hebben een hoog folklore-
gehalte. Maar als we het bij die vast
stelling zouden laten, dan gaan we
aan de essentie voorbij. Want de bur
gemeester in Frankrijk is meer dan
de voorzitter van de gemeenteraad.
Het is iemand die optreedt als sociaal
werker, is een vertrouwenspersoon
die bemiddelt bij burenruzies of de
gene die een baan zoekt voor de loka
le werklozen. Kortom, zeker in kleine
gemeenten is de Maire het stam
hoofd, zoals wij dat op ludieke wijze
kennen uit de albums van Asterix.
Het kiesstelsel maakt dat zo'n burge
meester, gesteund door zijn raad, de
centrale figuur wordt in het leven
van alledag. De raden worden vol
gens een ingenieus, maar vooral ook
ingewikkeld systeem gekozen.
Bij de eerste ronde kan iedereen mee
doen. Meestal hebben de landelijke
partijen bij die gelegenheid een loka-
foto afp
le naam gekozen. In de eerste ronde
geldt het evenredige stelsel. Daarna
kunnen twee of drie lijsten zich
handhaven voor de tweede ronde. De
eis is dat zo'n kieslijst 12,5 procent
van het ingeschreven aantal kiezers
moet hebben gehaald. Bij de tweede
ronde geldt een knock-out systeem.
De lijst die als hoogste eindigt krijgt
50 procent van de zetels. De rest
wordt evenredig verdeeld volgens de
resultaten van de eerste ronde.
Zo te zien dus een goed stelsel. Want
er ontstaat in Frankrijk altijd een re-
geerbare situatie. Na de strijd volgen
geen ellenlange college-onderhande
lingen. Een partij wint altijd en heeft
minimaal 51 procent van de zetels.
Maar er is veel kritiek mogelijk. Zo is
de gekozen burgemeester voor zes
jaar onaantastbaar. Hij is een keizer
in zijn eigen rijk, een president op lo
kaal niveau. Omdat er nauwelijks
professionele burgemeesters zijn
leidt dat soms - letterlijk - tot ram
pen: bouwvergunningen die worden
afgegeven in de winterbedding van
een rivier die al jaren niet meer is
overstroomd. Het leidt ook tot favo-
ritisme. Want niets is gemakkelijker
dan de goedkope landbouwgrond
van een bevriende boer te herklasse-
ren tot dure bouwpercelen.
Vooral het financiële beheer in de ge
meenten is vaak om te huilen. In de
honderd grootste gemeenten van
Frankrijk ligt de schuld per inwoner
op 3000 gulden. Koploper is Avignon,
met 8000 gulden schuld per bewoner,
zuigelingen en hoogbejaarden mee
gerekend. Het is dan ook niet ver
wonderlijk dat de volgende grap de
ronde doet. Wat is het verschil tussen
een privé golfterrein en een gemeen
telijke golfbaan? Het antwoord luidt
dat een privé-baan achttien holes
telt, terwijl een van gemeentewege
aangelegde baan achttien holes telt
en een enorm gat op de gemeentebe
groting.
Een ander probleem is het gebrek
aan samenwerking. Het 'esprit de
clocher', het dorpsgevoel leidt tot
menige politieke stammenoorlog. Zo
komt het vaak voor dat ieder dorp
zijn eigen industrieterrein laat op
spuiten -waar vervolgens een of
twee bedrijven komen - of ieder dorp
zijn eigen sporthal laat bouwen die
dan de helft van de week leegstaat.
Naast veel lokale overwegingen heb
ben de gemeenteraadsverkiezingen
van komende zondag ook wel dege
lijk een landelijke betekenis. Zo
wordt duidelijk of de steun aan pre
sident Chirac en de regering van
Alain Juppé nog altijd intact is. Dat
moet haast wel, want het kabinet-
Juppé heeft zijn eerste hervormingen
uitgesteld tot na de raadsverkiezin
gen.
Maar er zijn in ieder geval interes
sante test-cases. Zo wil Juppé zelf tot
burgemeester van Bordeaux worden
gekozen, doet minister van volksge
zondheid Elisabeth Hubert een gooi
naar de driekleurige sjerp in Nantes
en werpen diverse andere bewinds
lieden zich in de strijd. Uit het gemak
of de moeite waarmee ze hun electo
rale taak volbrengen valt al enige le
ring te trekken.
Een ander belangrijk element van
politieke analyse is de worteling van
het extreem-rechtse Front national.
De partij van Jean-MarieleP®
overde in 1989 slechts een gen
met meer dan 10.000 inwonen
liggen steden als Nice, Toulon,
pignan, het NormandischeD"
het Elzasser Mulhouse voor -
rapen. Als dat lukt kan wortel
gesteld - tot wanhoop van Wj
grote deel van de Fransen -®J
cistische partij definitiefis®
broken op het politieke I™
Frankrijk.
Maar goed, nog even terug
folkloristische kant van de vff
gen. Daarvoor hoeven we 1"
niet naar het haast °ntv°W
van het land. Op dertig ki
Parijs wonen de 66 inw
Epinay-Champlatreux.üeo 1
rechtigden maken zien P
mende zondag massa. ,ollpri
te brengen op Franpois. 0
Noailles. De bijna 9"-)a
sieur le Due' is al 63 ja
meester van het dorp. J j
1932 zijn vader op en J
loopt zich in langs de lij
zijn oudste zoon Helie, j
Ayen.
Ooit, in 1801 werd een k
creet uitgevaardigd waa® J
de adellijke familie altip 1
meester moest leveren. jj
van Epinay-Champla re
nooit gemeend die gew
ten wijzigen. dat#|
„Nee hoor, we vinden®
le Due' ons dorp go**
waarom zouden we vera®
vinden de inwoners.
Van het Pamirgebied werden
Door Harald Do
