Een leven zonder illusies denvoordeel lusterd B.Vi KINDERBOEKEN AutOS te koop gevraagd- ,adlum op jjn Ludlums tondel 6De Rode Draad' iFreeks leukste boek Stunt antiek grenen o c r o s s auto's en 500 ;n bodemprijzen] Huur/koop Kleintje Charlotte Mutsaers: 4 al schrijvende meer vrijheid' Ontluisterende verhalen rond Italiaanse vrouwen Griffels en Penselen BOEKENGIDS D2 KIT EN IBAG, ■VING, 146 LEASE. Inen Totaal Auto's air avr. Kunst Antiek 11 juni Autocross itobanden - uitlijnen be - schokdempers |t te koop aan Rudolf Geel over tragiek van vijftigers in 'De vervoering' VRIJDAG 9 JUNI 1995 ten, ■stel, SA- pdel, 50,-. 1 div. elen, al 's. ak 4050 3450 1650 2750 2950 1150 3750 1750 4650 3950 1850 2750 1750 2950 3750 3750 4450 1150 -19u. 20u„ lur. 45, 2. DAKSPOILER caravan. 30-"' 076-415529. Tel. 01626-8338^ Lohan Diepstraten 11 Derde Rijk van Hitier heeft Ludlum altijd al gefasci- In De Scarlatti-erfenis sj) zet het Nazi-opperbevel 'een van zijn eigen mensen, verrader Heinrich Kroeger, dodelijke valstrik uit. De we- «chiedenis is, althans in de |d van Ludlum, ingrijpend .nderd na Het Rhinemann ii]975), waarin de Duitsers de striedi'amanten voor het ver- jgen van hun lange-af- sraketten niet bemachtigen, kjiooiste tot heden is Het Hol- l.mct (1978) waarin Noel craft, zoon van een hoge nazi, |tig jaar na de oorlog de be tting krijgt over 780 miljoen Bar om de wandaden van de Ijs goed te maken. Zijn pro- amis dat de Sonnenkinder, de Leien van de nazi's en erfge- jcnvan het Reich, ook op dat uit zijn. Al wordt de lei- Uf, de laatste pagina ver- ird, de roman eindigt met een ihuwing: 'Ze waren overal, „„asnog maar net begonnen.' [jenieuwe Ludlum, De Daeda- iniging, blijkt dat de Son- Jcinder het vijftig jaar na dato Rebben geschopt. In een en en in de Hausruck Alpen be- i duizenden neo-nazi's zich jphet stichten van het Vier- jk. Het begin van de roman cinerend: een Amerikaanse on, Harry Lassiter, pro- in Die Brüderschaft der It te infiltreren, maar wordt jaskerd. De neo-nazi's heb- ïbriljante plannen met hem. hypnotiseren Lassiter en igen vervolgens een micro- linzijn hersens met valse in- atie over topfunctionarissen ibbel-spel spelen. Eenmaal in de bewoonde wereld, it Lassiter met onthullingen (ineo-nazi-aanhangers die in hoogste regeringskringen blij- i Ie zitten. De meest eerbare ien worden verdacht. De gen hadden aangekondigd micro-chip na negen da- zou exploderen, maar al op ina 147 is het gebeurd met liter: 'Zijn hoofd was aan Jen geschoten, een afschuwe- keklomp bloed en wit weefsel, wat er nog over was van zijn her senen hing half uit zijn schedel.' De sluipmoordenaars van de neo nazi's, de Blitzkrieger, hebben hem toch te pakken genomen. Wat zij niet weten is dat de twee lingbroer van Lassiter bij de aan slag aanwezig is en hij doet iets wat alleen maar Ludlum kan ver zinnen: alle papieren die de iden titeit van zijn broer kunnen ver raden, moffelt hij weg en neemt diens plaats in. 'De Broederschap moest worden vernietigd, dat móest, al kostte het hem zijn le ven,' bedenkt hij pathetisch. Na honderden pagina's heerlijke onzin, vol achtervolgingen en aanslagen, spannend zoals in de beste Ludlum, komt de apotheo se. 'De kleine snor onder de neus, nu sneeuwwit maar keurig bijge knipt; het bleke gezicht, waarvan je je zo makkelijk kon voorstellen dat het tijdens woedende toe spraken vuurrood kon worden - alles was er. Het was het stok oude gezicht van Adolf Hitier.' Zo dol heeft Ludlum het nog nooit gemaakt. Robert Ludlum: 'De Daedalus- dreiqing.' Uitg. Luitingh-Sijthoff, prijs 39,90. Robert Ludlum FOTO LUITINGH T.k. SLAAPKAMERAMEl, keuze uit 1 blank of blaf fluweel, 01680-24459. nu halve winkelprijs, Tel. 01619-2082. EETHOEK met 6 sto kast en salonkast, Henri Deux, pr.n.o^ 01613-1564. Schilt Bouwmaterialen Info tel: 01651-1774. Autobanden Centrale fiteit met fabrieksgarantie. |el 46, Breda. 076*214146. gararltieerM^^uh^as:^''e aU jrd, dus volop zekerheid. Musterd met kwaliteit voor Dahliastr. 46, Made. 01626^ frtnévan der Velden mond, dames en heren, m in dit kutzaaltje in Rot- m. la, schrikt u niet. Ik ben limieten in Amsterdam ge- Men daar heb ik precies het- lh gezegd: Goedenavond da mheren, welkom in dit kut- Ilje ia Rotterdam. Heeft u 'm? IjiMtianonci voor u een pro presenteren getiteld it Hummers en het program- ml zoals de titel al suggereert tin uit losse nummers, dus er |W onderling verband, er is rode draad. Hè, dat u niet «gisteren die mevrouw de he rt: '0 ja, o ja'. Nee niks 'o [lis het titelverhaal uit de door Dicker samengestelde ®®ng uit het werk van i Jonge. Ruim honderd •feu, dus slechts een fractie Ne conférences, verhalen, ge itten en romans die Freek tus- 1969 en 1995 geschreven Ie Jonge is onbetwist de cabaretier die Neder- afgelopen decennia heeft gebracht. Na de Grote Drie Sonneveld en Hermans) W De Jonge eind jaren zestig («tan opvolger. De eerste ja- p ui Neerlands Hoop met voor- |*ikale steun van Bram Ver- fee, maar inmiddels alweer Geen krediet info- Goedkope auto's, j aanbetaling. Inruil mo9» Tevens auto's £«1 Tel.: 01650-65501/6786 Fax: 01650-60630^ Een 1 in zijn up- Jde een cabaretgenera- IJ».De Grote Een. weer een grote nieu- ie cabaretmakers op- i 5 7elen van hen met gro- f fin-vol succes en Paul de i 's nife meer van het tv- Iw te banden. Maar de op- I;®'a? De Grote Een moeten Wiekt, misschien zelfs wel "tl worden. f ferière van Freek de Jonge F grillige momenten. Dan eer gestopt, dan verhuist ®srika en dan stort hij l ™t medium film. Zo is SrlTatlen jaar geleden ook M> n me'. z^n schrijver- feLrv PaP'ervoor papier, bLl( Iioewet zijn try outs Si (J^Proviseeide verha- Lro®kele kostelijke uren 'feêrstè0. iebbengezorgd' L. solo-programma's en «ia00 u nceswarenwel- ii it»7 m "oeltvorm versche- feLaar,Vanaf 1987 volgden er L rifalenbundels en zelfs C^ans. Allemaal met re- Ititn.u065' ®aar de conclusie L zijn dat Freek de Jonge tow? 61X101 üterair talent Ni«t beschouwd. Hij is l is da 'tefn Periormer. Daar- Lt-„,ekstuel,e inhoud van ook zo oneindig veel boeiender dan van zijn ver halen en romans. Om deze reden is het zojuist ver schenen De Rode Draad Freeks leukste boek. Een bijzonder aar dige selectie uit zijn werk, waar bij het accent juist ligt op wat hij op het toneel gebracht heeft. De verhalen uit de bundels komen op de tweede plaats en de fragmen ten uit de romans zijn schaars. Liedjes staan er nauwelijks in. Om de praktische reden dat die vijf jaar geleden al gebundeld zijn in Iets rijmt op niets. Voor de oude fans van Neerlands Hoop is De Rode Draad regelma tig een feest der herkenning. Zo als in De tol van de roem, de wa re geschiedenis van het hondje Whiskey en de avonturen met de Berini ('mijn vrienden zeggen ze ventig, ik zelf houd het op veer tig'). Voor de liefhebbers van de meer filosofische Freek onder meer de prachtige verhalen De Beproeving ('maybe this is all meant to try us out') uit Losse Nummers en Het Kistje ('wees niemand') uit De Volgende. Natuurlijk is elke selectie uit een zo omvangrijk oeuvre discutabel. Zo ontbreekt het slot van De My the het verhaal van de spin en de stofzuiger, terwijl Freek daarmee tot misschien wel zijn grootste hoogte steeg. Maar al met al is Dicker er in geslaagd een heerlij ke bloemlezing samen te stellen. Je zou het niet verwachten maar De' Rode Draad hééft een rode draad: het is een aaneenschake ling van hoogtepunten uit het veelzijdige vrijwel constant hoge niveau van De Grote Een. Freek de Jonge: 'De Rode Draad'. Uitg. De Harmonie, prijs 37,50. Door Johan Diepstraten De thematiek van een schrijver hangt nauw samen met zijn leeftijd. Rudolf Geel is een goe de vijftiger en de romanperso nages zijn met hem meege groeid. In zijn inmiddels twin tigste boek, De vervoering, in troduceert hij mensen die in een fase zijn gekomen waarin het leven zijn sporen heeft achter gelaten. Uitgeblust zijn ze nog net niet, maar veel illusies koes teren ze niet meer. De vervoering is net geen ze denroman geworden waarin Rudolf Geel de vijftigers met hun liefdesproblemen over de hekel haalt, al heeft het er alle schijn van. Hoofdpersoon Bree- man, een succesvolle gedrags psycholoog, heeft zijn heil ge zocht bij buurvrouw Minnie die ook al weinig geluk in de liefde heeft gekend. Haar man, Ste ven, staat tamelijk onverschillig tegenover de affaire. Op zijn za kenreizen ontmoet hij voldoen de vrouwen om het gemis aan echte liefde te compenseren. Het zijn vijftigers die naarmate zij ouder worden almaar routi- neuzer met elkaar omgaan. 'Employés van een emotionele beveiligingsdienst, waar de stoppen nooit meer doorsloe gen, waar het alarm kon worden afgeschaft,' laat Rudolf Geel één van zijn personages denken. Tragiek Voor Marijke Höweler is dit thema aanleiding geweest om een serie romans te schrijven met een aaneenschakeling van dolkomische verwikkelingen over tobbende vijftigers die lij den aan het moderne leven. Ru- dolf Geel is daar de schrijver niet naar. Hij spot niet met zijn romnapersonages, hij relati veert zelfs niet het gedrag van zijn figuren, omdat hij er ken nelijk van overtuigd is dat hun handelen doortrokken is van een onnoemlijk grote menselij ke tragiek. Literatuur, zo lijkt Rudolf Geel Thomése na te zeg gen, is een zaak van sombere mensen. Tragisch is het leven van hoofd persoon Breeman omdat tijdens een vakantie zijn vrouw Inge borg de macht over het stuur verliest en dodelijk veronge lukt. Een jaar na haar dood be sluit Breeman om terug te gaan Rudolf Geel naar de plek des onheils. 'Waar voor diende deze zoektocht na precies een jaar? Wilde hij Inge- borgs laatste momenten achter halen, als jubileumgeschenk van haar dood? Zocht hij een antwoord op Minnie? Of ging het noch om Ingeborg noch om Minnie en dienden zij slechts als aanleiding tot een veel diepere sprong in het duister, daar waar hij antwoorden vermoedde; maar hij wist de vragen niet.' Breeman is op zoek naar een waarheid waarin hij kan gelo ven. Was het een ongeluk of had Ingeborg, in een vlaag van ver standsverbijstering, toch de dood gezocht? Op deze vraag krijgt Breeman geen antwoord, maar wel ontdekt hij dat zijn vrouw ieder jaar weer een Fran se filosoof ontmoette. Vol wroe ging en spijt realiseert Breeman zich hoe laks hij is geweest in zijn huwelijk. Inzicht Opvallend aan de roman is dat FOTOMEULENHOFF er niets mankeert aan het in zicht van de personages, maar dat ze er niet naar weten te han delen. Om ze tot dat inzicht te laten komen, heeft Rudolf Geel een aardige literaire compositie bedacht: hij stuurt zijn persona ges van huis. Breeman vertrekt naar het gedoemde oord waar zijn vrouw overleed, Minnie gaat met de dochter van Bree man, Brecht, naar een vakantie bungalow en Steven verblijft in Paramaribo. Wat zij in den vreemde meemaken en wie ze ontmoeten, vertelt Rudolf Geel in korte, wisselende hoofdstuk ken. In het laatste deel van de roman is iedereen aanwezig bij een kerstmaaltijd. Door de kinderloze Minnie op vakantie te sturen met de mooie dochter van haar minnaar Bree man kan Rudolf Geel Minnie's obsessie uitwerken.Jaloers is ze op de jonge Brecht omdat zij, flanerend over de boulevard, wel de aandacht krijgt van mannen in exotische hemden. Wat Minnie rest op de eenzame avonden als Brecht romantisch op het strand dwaalt, is de spie gel. 'Vaker dan haar lief was be keek ze zichzelf met verwonde ring en een begin van afkeer, voordat zij zich aan het werk zette om de sporen van haar leeftijd uit te wissen.' Profiteur Zoals de titel van de roman aan geeft, gaat het om vervoering, om passie, om elkaar aantrek ken en afstoten, om sex en ge not. In Paramaribo krijgt Ste ven te horen dat hij in de liefde niets meer is dan een profiteur. 'Ais vrouwen ouder worden ver liezen ze hun macht over het verlangen van mannen,' houdt de journaliste Shirley hem voor, met wie hij de zoveelste affaire heeft. 'Even verzetten ze zich, dan schikken zij zich in een le ven zonder illusies. Op een dag denken ze dat niemand ze meer wil hebben. Wie op dat moment een vinger naar ze uitsteekt, krijgt hun hele lichaam, en hun ziel erbij.' Het is een tamelijk uitzichtsloos wereldbeeld dat Rudolf Geel schetst. De personages zijn ge vangen in hun dromen, hun am bities maken ze niet waar en ontnuchterend stellen zij vast dat het met hun idealen mooi niets is geworden. Maar hoe treurig het er ook voor de vijfti gers uitziet, de jonge dochter Brecht heeft ontdekt hoe alles kan veranderen. 'Als zij zelf oud was, viel haar in, als zij zelf kinderen had, zou zij zich op een dag sterk genoeg voelen die berg op te rijden. Dan zou zij stilhouden op de plaats waar het ongeluk had plaatsgevonden. Zij zou naar de rand lopen en het dal in kijken. Daar zou zij haar moeder zien, een lieflijke verschijning aan de grens van haar geheugen.' Dit is het beeldschone einde van een roman waarin Rudolf Geel het abstracte begrip verlangen op vele manieren inkleurt. Dat heeft hij met invoelingsvermo gen gedaan. De levensfiloso fieën van de romanpersonages zijn méér dan het overdenken waard. Rudolf Geel: 'De vervoering'. Uitg. Meulenhoff, prijs 36.90. Freek de Jonge FOTO ARCHIEF DE STEM Van onze kunstredactie Nadat beeldend kunstenaar, schrijver, acteur en violist Ar mando vorig jaar de toon zette, houdt volgende week wederom een dubbeltalent de Van Gogh- lezing in Den Bosch. De beurt is aan beeldend kunstenares en schrijfster Charlotte Mutsaers (Utrecht 1942). Mutsaers' atelier aan de Am sterdamse Nieuwezijds Voor burgwal blijkt een omgebouwde oude schuilkerk. Maar alleen de houten zuiltjes herinneren nog aan dit illegaal verleden, voor het overige is het een overdui delijk schrijversonderkomen met volle boekenkasten, en overal stapels boeken en papie ren. In de bank, op de stoel, op tafel en op de grond. Daartus sen zwerven hooguit nog enkele schilderijen en tekeningen. Toch blijft ze haar atelier, ate lier noemen en geen werkka mer. Hiermee zijn we meteen daar beland waar we wezen moeten; bij het dubbelkunstenaarschap van Mutsaers, de beeldende kunst en het schrijven, de kwast en de pen. Toch is het maar de vraag of zij zichzelf als dubbel talent ziet. De talenten waar je door de or ganisatoren van de Van Gogh lezing op wordt aangesproken zijn je schilderen en je schrij ven. Zijn dat twee totaal ver schillende disciplines of vloeien ze voor jou toch vrij logisch in elkaar over? „Nou, ze beginnen allebei met sch, dat vind ik wel heel aar dig." En verder? „Eindigen ze allebei op een n." Weer die glimlach. Klopt. Maar in de praktijk heb je toch een tijd lang geschilderd en geschreven tegelijk. „Ach, dat is eigenlijk niet waar. Toen ik mijn grote overzicht stentoonstelling had in Arnhem in 1985, kwam weliswaar tege lijk mijn bundel Hazepeper uit, die voornamelijk uit tekst be stond met wat tekeningetjes en foto's van mezelf ertussen, maar toen voelde ik al, ik hel naar het schrijven over. Ik ontdekte na melijk dat wat mijn wensen be treft, wat de dingen betreft die ik wou uitdrukken, ik al schrij vende meer vrijheid had, meer aan mijn trekken kwam dan wanneer ik schilderde. Daarom vond ik het ook zo fijn dat ik die overzichtstentoonstelling kreeg, omdat ik in mijn hart dacht, wie weet schilder ik misschien nooit Charlotte Mutsaers: Van Goghlezing FOTO ARCHIEF DE STEM meer. Kort gezegd is de over gang ongeveer zo gegaan, maar het is verduiveld ingewikkeld om dat precies uit te leggen." Pijn Hoe dan ook, tussen 1985 en 1990 verschenen verschillende boeken van Mutsaers' hand die woord en beeld meer of minder nadrukkelijk in zich verenigen. Allereerst de vrijmoedige strip met typische Mutsaersrijmpjes waarin Mijnheer Donselaer een vrouw zoekt (1986). Twee jaar later De Markiezin, een won derlijk verhaal in 65 hoofdstuk jes, zonder tekeningetjes dit keer, maar desondanks bijzon der beeldend. Het jaar daarop het tweede beeldverhaal Hane- geschrei en in 1990 de essay bundel Kersebloed wederom met foto's en tekeningen maar nu niet van eigen hand. Daarna wordt de kwast defini tief terzijde gelegd. Alle aan dacht gaat naar het schrijven van Mutsaers eerste roman Ra chels Rokje, die afgelopen jaar verscheen. Een noodzakelijke keuze? „Ja. Maar het ging helemaal niet met pijn gepaard hoor. Dat zou wel heel ellendig zijn. De pijn zit alleen in het menselijk tekort dat de bemeten tijd nu een keer niet langer is. Kijk, ik zou natuurlijk liefst hebben dat de tijd gewoon veel langer duurde, zodat ik ook nog kon schilderen. Maar dat is nu een maal niet zo. En ik kan echt niet, als ik moe geschreven ben, nog even tussendoor een schil derij maken, zoals sommige mensen me weieens aanraden. Alsof het een soort vrijetijdsbe steding is, louter spielerei." Wel vindt ze de beeldende kunst ontspannender dan het schrij ven. „Al schilderend kan je je gedachten helemaal tot rust la ten komen en de gekste dingen denken. Als ik daarentegen aan het schrijven ben, is mijn kop er zo vol van dat ik eigenlijk hele maal niks anders kan doen." En dat is alles behalve ontspan nend? „Ja, maar wel vervullend. Ik ben er niet zo een die zegt wat is het toch verschrikkelijk om dat allemaal te moeten doen. Echt helemaal niet. Het schrijven mag me dan meer moeite kos ten, maar ik houd van geknok, het verschaft me genot." Heb je er een idee van waar het aan ligt, dat het schrijven je moeilijker afgaat dan het schil deren? „Ik weet het niet precies, maar ik denk dat het ligt aan de fac tor samenhang. Bij een tekening of een schilderij zit je toch aan het formaat van het papier of het doek vast. Nou zou je kun nen zeggen, je zit ook aan het formaat van je schrijfblaadje vast, maar dat is niet waar. Daar komt weer een schrijf blaadje na, die blaadjes gaan steeds maar door, die stapel kan net zo dik worden als jij be paalt. Als je bijvoorbeeld Ra chels Rokje zou vergelijken met een schilderij dan zou dat schil derij heel Nederland kunnen bedekken, zoniet de hele we reld. Al is dat misschien weer een tikje overdreven." Terug nu naar Mutsaers Van Goghlezing. Want al wil ze niet op de inhoud ingaan, de titel Toontje heeft een paard ge schreven geeft ze zonder enige terughoudendheid prijs. Heb je dat wel vaker dat je de titel van een tekst al weet terwijl je nog volop bezig bent met schrijven? „Ja", antwoordt ze zelfverze kerd. „Ik weet de titel van mijn volgende roman ook al." Gaat dat altijd zo? „Nou ja, het is geen opzet, maar meestal heb ik de titel al jaren klaar. En vaak ook het omslag. Dat vouw ik dan om een boek heen, van het formaat dat mijn boek ongeveer moet gaan wor den. Dan ligt het dus als het wa re af op tafel en heeft het al een soort bestaansrecht voor het er is. Dat zijn van die magische handelingen. Veel mensen zul len hun werk daar wel mee om ringen, want je moet toch hou vasten creëren. En voor mij is dit er eentje." Bekent dit dat je ook volgens een strakke planning werkt? „Nee hoor, ik werk gewoon acht uur per dag, dan heb je geen planning nodig. Of bedoel je misschien carrièreplanning? Dat vind ik een van de lachwek kendste woorden uit de vooruit gang. Dat iemand daar in ge dachten mee bezig kan zijn, is volkomen vreemd voor mij. Het jaagt je alleen maar nodeloos op. Wat dat betreft sta ik echt haaks op de tijd." „Ik vind ook eigenlijk dat je je loopbaan helemaal niet kan plannen, zeker niet bij creatieve zaken. Zo denk ik nu dat ik al tijd zal blijven schrijven, maar je weet het toch maar nooit. Misschien vind ik over vijf jaar opeens dat het weer schilderend moet gebeuren, die openheid houd ik." En daarmee is de cir kel, net als het rokje van Rachel, weer rond. Of Charlotte Mut saers nu schildert of schrijft. De zesde Van Gogh-lezing vindt op vrijdag 16 juni plaats in de Hervormde Kerk aan de Kerk straat te 's-Hertogenbosch. Aan vang 20.00 uur. Kaarten zijn te verkrijgen bij het Noordbra bants Genootschap (tel. 073- 139484) Door Marjan Mes Macht, onmacht en verdorven heid van Italiaanse vrouwen uit allerlei milieus en hun relatie tot mannen, kinderen, minnaars, ou ders; daarover gaan de verhalen die Marina Warners heeft bijeen gebracht in de bundel Ciao Bei- la!, Italiaanse verhalen over vrouwen. Eerder verzamelde zij boeiende Italiaanse verhalen over Mannen en Amore. De nieuwe bundel is samengesteld uit achttien korte verhalen van zowel mannelijke als vrouwelijke auteurs waarin een vrouw de hoofdrol speelt. De meeste auteurs zijn in ons land minder of niet bekend, Dacia Ma- raini is een van de meest bekende namen. Sommige auteurs zijn in staat om in een paar bladzijden een com pleet beeld van een vrouwenleven neer te zetten, zoals dat van Lau retta in het verhaal Achter de ha ven, waarin de treurigheid van een meisje wordt beschreven dat tegen beter weten in kiest voor een verloofde die niet bij haar past. En dat van De goede doch ter die zichzelf probeert weg te cijferen voor haar dementerende moeder. Ook het bizarre verhaal De mis lukte hoer van Ermanno Cavaz- zoni slaagt daar in. De betreffen de vrouw verbeeldt zich dat alle mannen haar begeren en na haar afwijzing wraak zullen nemen. Ze schuwen daartoe de vreemd ste middelen niet, maar ongetwij feld bestaan die acties alleen in de fantasie van deze Rosa. Vreemde, gestoorde en mishan delde vrouwen zijn in deze korte verhalen zelfs favoriet. Een van hen, Barbara, gaat in het verhaal Iets heel anders na regel matig te zijn vernederd en mis handeld over tot een wel heel ri goureuze daad. Pikant is overi gens dat dit verhaal werd ge schreven door een man. Dat geldt ook voor het spannende verhaal Het meisje van het zwembad, waarin de vrouw Julie al haar verleidingskunsten gebruikt om haar grootste liefhebberij, zwem men en zonnen in een zo exotisch en luxueus mogelijk omgeving, gerealiseerd te krijgen. Moord staat haar daarbij niet in de weg. Romantisch of lieflijk zijn geen van deze korte verhalen. Eerder nogal vernietigend over al dan niet ontspoorde familierelaties, zoals in Sirocco, waarin een moe der veertien bevallingen heeft doorstaan met het doel om haar baby's te verkopen aan kinderlo ze ouderparen. De twee kinderen die nog wel thuis zijn, worden seksueel misbruikt. De auteur beschrijft dit ontspoorde gezin als een soort natuurgebeuren zonder een oordeel te vellen. De gebruikelijke maatschappelijke terminologie ontbreekt ook ge heel. Veel verhalen zijn met verbeel dingskracht en vanuit een origi nele invalshoek geschreven. Toch miste ik dat ene, echt mooie en aangrijpende verhaal dat je ach teraf bij blijft. Poëzie en ontroe ring ontbreken in deze vooral vaak harde en ontluisterende ge schiedenissen, die overigens lang niet altijd zijn geschreven door de jongste generatie van Italiaan se auteurs. Rosita Steenbeek was een van de vertalers van deze nochtans boeiende bundel. Marina Warners: 'Ciao Bella!', Ita liaanse verhalen over vrouwen. Uitg. Wereldbibliotheek, prijs f 24.50. Door Muriel Boll Terug van vakantie vond ik de lijst met kinderboeken die in ok tober bekroond zullen worden; daarbij gaat het om boeken die in 1994 zijn verschenen. De Gouden Griffel gaat naar Een torentje van niks van Ted van Lieshout. Heel verdiend, hoewel ik de ge dichten in deze bundel eigenlijk net zo goed vind als in vorige bundels, die trouwens ook bijna allemaal bekroond werden. In zijn nieuwste gedichten is Van Lieshout wel langer van stof. De dichter illustreert zijn werk altijd zelf, en in de loop der jaren zijn die illustraties naar mijn idee prettiger en toegankelijker ge worden om naar te kijken. Mis schien moet je deze Gouden Grif fel zien als een oeuvre-prijs. Dat zou ook kunnen gelden voor de Gouden Penseel voor Harrie Geelen. Hij wordt toegekend voor diens illustraties in Beertje Pip- peloentje, maar van mij had hij hem vorig jaar al mogen krijgen voor De blauwe stoel. Geelen is een soort duizendpoot, hij illus treert niet alleen, maar schrijft, vertaalt en componeert ook. Bo vendien probeert hij nieuwe din gen uit, daarvan getuigen zijn computerillustraties die hij o.a. voor Juffrouw Kachel van Toon Teilegen maakte. De prenten van Geelen bekijken is een feest; een uitspraak als een cliché, maar ik vind het de beste uitdrukking om de schitterende kleuren en de poëtische voorstel lingen, samen te vatten. Zijn nieuwste boek heet Stilte a.u.b. ik denk aan de kip, dat hij samen met Hans Hagen maakte. Kip is doodgegaan, ter herinne ring liet Ze haar ei na dat door de jongen Onno Ebbe in een doos onder de lamp wordt gezet. 'Kip is weg,' fluistert hij, 'kip woont nu in mijn hoofd.' Hij gaat via de regenboog met kraai en haan die ook zo verdrie tig zijn, kip achterna, naar 'het land van later'. Als hij op de laat ste tree van de boog staat, ver dwijnt de zon en dus de regen boog, en ze tuimelen omlaag, naar huis. Daar horen ze een gepiep, het le ven is gewoon doorgegaan, kip heeft een kippetje voortgebracht. Een mooi verhaal met platen die dit keer wat meer details lijken te hebben dan in Beertje Pippeloen- tje. Raad eens hoeveel ik van je hou van Sam McBratney krijgt een Zilveren Griffel en dat had net zo goed een Zilveren Penseel kun nen zijn, want de platen van Ani ta Jeram zijn net zo lief, van de eerste tot en met de laatste blad zij, als de tekst. Het boek is niet voor niets in korte tijd razend po pulair geworden, er zijn zelfs slabbetjes en bekers met Hazeltje en Grote Haas erop te koop. In het aandoenlijke verhaal pro beert Hazeltje steeds weer aan te duiden hoeveel hij van Grote Haas houdt. Zoveel als twee uitgestrekte ar men bij elkaar, zoveel houdt Gro te Haas ook van Hazeltje, nog meer dus, want hij is groter. Sla perig bedenkt Hazeltje tenslotte dat er niets verder is dan de maan, tot zover houdt hij van Grote Haas en tevreden doet hij zijn ogen dicht. Zachtjes legt Grote Haas hem op zijn varen bedje, '...en ik hou van jou hele maal tot aan de maan - en terug.' Mauwtje van Rascal en Sophie krijgt ook een Zilveren Griffel. Het is een ragfijn boekje van Franse origine over Mauwtje die in de oorlog geboren wordt. Haar vader legt haar als Mozes, in een bamboekistje om haar met het water mee te geven naar veiliger oorden. Mauwtje strandt op een ochtend in mei tussen verdwaalde zee sterren en schelpen, en wordt liefdevol opgenomen door twee verliefde mensen. Pas veel later, als ze groot is, vertellen die haar hoe ze bij hen is gekomen. Het idee dat er aan de andere kant van de horizon ook mensen wo nen die van haar houden, maakt Mauwtje verdrietig. Aan het eind van het verhaal doet Mauwtje haar speelgoed van vroeger in het bamboekistje, legt het in de zee. Misschien komt het ooit bij haar echte ouders terug. Een piepklein verhaal waarin een zwaar onderwerp als adoptie, helder en warm ter sprake komt. De tere illustraties ademen de zelfde sfeer. Tot zover de Zilveren Griffels, de rest komt later aan bod. Een Zil veren Penseel krijgt Lucy Cou sins voor Muis en haar vriendjes. Cousins maakt forse illustraties en geeft een heel eigen karakter aan duidelijk herkenbare voor stellingen. Dat doet Tony Ross ook. Deze ou we rot in het vak krijgt een Zilve ren Penseel voor Zij is altijd de eerste. Een echt Ross-boek dat je direct herkent aan de volle platen vol beweging. Illustratie van Anita Jeram in 'Raad eens hoeveel ik van je hou'.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1995 | | pagina 19