Weekend
Wel voorspelt Beitsn»
internationale inzet ij]
legerkorps in de1
zou kunnen vei
„We worden een multi-Mjl
korps dat ingezet moet kui*J
den in crisisgebied. Je kunt je
tuatie voorstellen dat er snels
geerd moet worden bij een I
ding. Nederland en Duitsland"!
al jaren met hetzelfde mat®!
velerlei terrein. Waarom z°n JJ
geen Nederlandse militairen mj
nen zenden, met Duitse ehau' f
De politiek zal er waarschijn1 ij
wel even anders over den
hij zelf al op.
DE STEM
De Koninklijke Landmacht staat voor ingrijpende
veranderingen. De dienstplicht verdwijnt. Nederland
krijgt een beroepsleger. Duizenden militaire functies
verdwijnen. Tegelijk moet Defensie op zoek naar per
soneel. In augustus fuseert ons legerkorps met de
Duitse Bundeswehr in het Eerste Nederlands/Duitse
Legerkorps. Vier generaals kijken vooruit.
De koninklijke
landmacht
is een
bedrijf met
buitenlandse
'vestigingen'
in crisisgebieden
pESTEM
'In een
handomdraai
worden we heel
snel, heel veel
kleiner;
afhankelijk van de
arbeidsmarkt'
pit is een verhaal over eei
sen man van 50 die zijn
voor de rechter sleept. Eei
ook over de taboes waar 1
aan loopt als hij vraagt
recht op heeft: de naam vd
der. Eigenlijk moet hij ni<
want hij bestaat helema
George Rab pikt dat niet.
boek leest, begrijp je w
In dit land houdt m
krampachtig het
sprookje van het
ideale gezin in stan
George Rab poogt
via de rechter zijn
moeder de naam
van zijn vader te
laten prijsgeven
De multinational 1
Door Hans Rube
Het leger is het leger niet
meer. De landmacht was
voor velen de ultieme nut
teloosheid, met doelloos
rondhangende verplicht
opgekomen jongens die
hun tijd doodden met goedkoop bier
en gevulde koeken. In het leger werd
je een man, maar de meeste jongens
kwamen eruit met een pens.
Toch nemen de beroepsmilitairen met
pijn in het hart afscheid van de door
hen toch gewaardeerde dienstplichti
gen. Terwijl de laatste oprispingen
van dienstplichtigen langsdrijven.
Nog even bestormen zij het Binnen
hof, met eisen voor onmiddellijke af
schaffing van de dienstplicht. De
laatste der Mohikanen, roependen in
de woestijn. Het Nederlandse volk
loopt niet langer warm voor dit soort
protesten, immers de kogel is reeds
door de kerk.
„Zin en onzin van de dienstplicht,"
zegt luitenant-generaal R. Reitsma.
„Het debat is afgegleden. In feite is
het een van de meest dramatische be
slissingen ooit genomen. In een hand
omdraai worden we heel snel, heel
veel kleiner; is de landmacht ineens
afhankelijk van de arbeidsmarkt."
Ze zijn bedrijfslei
ders van een van de
grootste multi-na-
tionale onderne
mingen in Neder
land, de luitenant-
generaal R. Reits
ma, generaal-ma-
joor A. van Baal,
brigade-generaal
G. de Gilde en ge-
neraal-majoor
E. Warlicht. De ko
ninklijke land
macht is een bedrijf
met buitenlandse
'vestigingen' in cri
sisgebieden. Een in
ternationale onder
neming ook, door
zijn vele samenwer
kingsverbanden, en
binnenkort fusie
partner van de
Duitse Bundeswehr.
Een onderneming met nu nog vijftig
duizend man personeel, dienstplichti
gen en beroeps, waar 7300 functies
zullen verdwijnen. Een bedrijf dat
rond het jaar 2000 moet draaien met
37.500 louter beroepskrachten. Sinds
1990 is dan een reductie van 52 pro
cent volbracht, een reorganisatie
waar een topmanager bij Philips zijn
baan voor op het spel zet.
Directeur personeel, generaal War
licht: „Een beetje Wisse Dekker voel
ik me inderdaad wel eens. Alleen
denk ik dat mijn taak gecompliceer
der is. Ik moet de organisatie draaien
de houden terwijl er snel personeel
dient te verdwijnen. Dat moet gebeu
ren met zo min mogelijk sociale pijn
en tegen zo laag mogelijk kosten. Die
drie eisen kunnen elkaar tegenwer
ken. Sociale oplossingen zijn vaak
duur en dat je geen hele afdelingen
kunt sluiten zoals bij Philips, maar
parate eenheden in stand dient te
houden, betekent dat je langer over
de reorganisatie doet."
Niet alleen de omschakeling naar een
volledig uit vrijwilligers bestaand le
ger in 1998 speelt de landmacht par
ten. De politiek heeft de organisatie
de afgelopen jaren na allerlei veilig
heidsanalyses 'opgezadeld' met een
prioriteitennota, Defensienota, een
bezuinigings- en doelmatigheidsope
ratie en een nieuwe taakstelling. De
landmacht moet kleiner, flexibel en
effectief werken. Van een log groot le
ger, naar een vredesmacht die zich
overal ter wereld kan inzetten voor
vrede en veiligheid en daarnaast de
landsgrenzen kan verdedigen bij een
grootschalig
conflict.
De strikt hiërar
chisch geleide
geweldsorgani-
satie zal snel
moeten wennen
aan bedrijfster-
men als gedele
geerd manage
ment, decentra
lisatie en bud
getbeheersing.
Het is een cul
tuurverandering
van de eerste or
de. In het verle
den maakte geen
enkele comman
dant te velde
zich druk om de
kosten van een
oefening in het
buitenland. In de
nieuwe landmacht krijgt de brigade
generaal de te hoge rekening op zijn
eigen bord. Regionale commandanten
hebben een eigen verantwoordelijk
heid.
De nieuwe landmacht heeft ook vrou
wen in leidinggevende functies, wat
heet: er zitten vrouwen op een tank.
Een moderne militair is goed opge
leid, mentaal en fysiek sterk en overal
inzetbaar. Vrouwen en mannen heb-
Het leger wil soldaten lokken, maar middenkader bij de landmacht is niet zeker van een baan in de toekomst.
ben in die filosofie gelijke kansen, al
blijven lichamelijk zware beroepen
vooralsnog een uitgesproken man
nenwereld.
Voor de Koninklijke Landmacht had
de crisis in ex-Joegoslavië op geen be
ter moment kunnen komen. De lam
lendige dienstplichtige militair heeft
in de beeldvorming van de gemiddel
de Nederlander plaatsgemaakt voor
een serieuze vredestichtende blauw
helm. Ons leger, vredebrenger in Li
banon, de Sinaï, Cambodja, Angola
en nu Bosnië. De landmacht, bewaker
van dijken en hoofdrolspeler in het
World Liberty Concert.
Jong en oud komen af op banen bij de landmacht.
Generaal-majoor Van Baal, zelf oud
gediende in Bosnië als chef-staf VN-
troepen en rechterhand van voorma
lig bevelhebber generaal Rose: „Ons
imago is de afgelopen jaren een stuk
verbeterd. De militair die naar crisis
gebieden wordt uitgezonden, weet
zich gewaardeerd, door eigen volk en
ter plekke."
Die groeiende populariteit vertaalt
zich in een grote aantrekkingskracht
van de banen die de landmacht te
vergeven heeft. De landmacht heeft
naar Amerikaans voorbeeld inmid
dels elf banencentra in den lande ge
opend. Winkels waar vrijwilligers
zich kunnen melden voor een loop
baan in het leger. Het loopt hard.
Want ondanks het inkrimpen van het
leger, moet de landmacht werven.
Warlicht: „Paradoxaal, maar waar.
We moeten mensen kwijt uit het mid
denkader en we zoeken soldaten."
Het personeelsoverschot is nog aan
zienlijk, en zit vooral in de ervaren
beroepskrachten die voor onbepaalde
tijd dienen, de zogenaamde BOT'ers.
Voor het jaar 2000 moeten nog 3000
tot 4000 van hen afvloeien.
„We proberen ze zoveel mogelijk over
te plaatsen of om te scholen voor een
baan buiten de landmacht. Iedereen
heeft inmiddels een gesprek gehad,
waarin is duidelijk gemaakt wat het
perspectief op langere termijn is. We
hopen dat de mensen nu zelf in bewe
ging komen, maar van harte gaat dat
niet. Niemand wil graag weg. Het le
ger was als een moeder, die voor je
zorgde tot je met pensioen ging."
Instromers zijn met name de be
roeps bepaalde tijd: de BBT'ers.
Jongens en meisjes met een kort
lopend contract voor 2,5 jaar, of
zoveel langer als beide partijen dat
willen. Ze krijgen een training, oplei
ding en worden klaargestoomd voor
uitzending. Naar verwachting heeft
de landmacht in de toekomst jaarlijks
6000 nieuwe vrijwilligers nodig.
Generaal Van Baal, directeur opera-
tiën en plaatsvervangend bevelheb
ber van de landstrijdkrachten, voor
ziet dat die aantallen gehaald wor
den. Momenteel zit de landmacht al
op 94 procent. De generaal als mana
ger: „Ik doe geen concessies aan de
kwaliteit van het personeel. Dan lie
ver minder mensen, maar wel goed
geschoold." En de BBT'er die gediend
heeft, wil tot nu toe meestal blijven.
„Ongeveer 80 procent vraagt en krijgt
verlenging van het contract."
Voor de nieuwe landmacht dient zich
aldus een nieuw slagveld aan, dat van
de arbeidsmarkt. Zich presenterend
met wervende billboards, Ster-spot
jes, voorlichtingsdagen, kleurige fol
ders en glossy vormgegeven brochu
res, probeert personeelszaken het
hart van de Nederlandse jongeren te
veroveren. Vanaf zestien jaar, tot een
jaar of 27 kun je er terecht voor een
opwindende carrière.
Met het bedrijfsleven worden al af
spraken gemaakt, zodat niet teveel in
dezelfde vijver wordt gevist. Eenmaal
opgeleid in het leger, kunnen de jon
geren uitzien naar een baan bij de NS,
DAF of een andere grote onderne
ming, is de bedoeling van Warlicht.
„Na overleg met het bedrijfsleven
willen we de jongeren relevante op
leidingen aanbieden, zodat ze na hun
tijd in het leger op een fatsoenlijke
manier wegkunnen met een maat
schappelijke meerwaarde. We bieden
mensen met kwaliteit aan, het be
drijfsleven verplicht zich tot afne
men."
Zoekt het leger een ander soort mili
tair? Van Baal: „We blijven natuurlijk
een geweldsorganisatie. Je kunt ons
personeel niet ineens omvormen tot
heilsolaat of milieusoldaat. Vakman
schap in die geweldsorganisatie blijft
vooropstaan. De soldaat krijgt er ex
tra taken bij."
Leidraad bij die nieuwe taakstelling
is het Mission Statement van de Ko
ninklijke Landmacht, zoals dat op el
ke kazerne prominent aan de wanden
is geprikt: vijf doelstellingen die de
militair van morgen in zijn hoofd
dient te hebben en die uitmonden in
de conclusie dat de landmacht een ge
waardeerd deel van de Nederlandse
samenleving wil zijn.
De crisis in ex-Joegoslavië heeft de
kijk van de samenleving op het Ne
derlandse leger veranderd, maar ook
het leger zelf. Reitsma: „We bouwen
daar een heleboel kennis op. Onder de
militairen is nieuwe ernst en vakbe
kwaamheid aanwezig. Oefeningen
hebben nu een tastbaarder resultaat.
Je bereidt je voor op een duidelijke
taak en niet op een mogelijke vijand
die toch nooit komt. In Bosnië is een
einde gekomen aan een hoop bureau
cratie. Daar komt om vijf voor vijf
geen einde aan de dagtaak. Soms
moet je 'kort door de bocht' om iets
gedaan te krijgen."
Van Baal: „We hebben geleerd dat het
'sturen' van een commandant op af
stand een utopie is. Die man daar ter
plaatse is verantwoordelijk. Daar ge
nieten de mensen van. Ons leger in
Bosnië werkt resultaatgericht, die lijn
zetten we in de nieuwe organisatie
door. Militairen die in Bosnië gediend
hebben, willen hier niet terug in de
oude situatie. De verantwoordelijk
heid die ze daar droegen, willen ze
hier ook."
Reitsma vertrekt binnenkort naar
Duitsland, om in Münster de eerste
commandant van het 1-ste Neder
lands/Duitse Legerkorps te worden.
Op 28 augustus is de fusie een feit.
Een Nederlander als baas van Duitse
militairen, Duitsers en Nederlanders
die de voertaal Engels hebben inge
voerd.
„De eerste echte fusie van delen van
krijgsmachten ter wereld. Ik geloof
niet dat dat besef al tot veel landge
noten is doorgedrongen."
Indirect is ook deze fusie een gevolg
van de herstructurering bij de land
macht. Een legerkorps heeft per defi
nitie een minimale omvang van
45.000 man, na de afslanking van de
landmacht kan ons land hooguit nog
een divisie van 15.000 manschappen -
vijf brigades - op de been brengen.
„Zonder fusie zou Nederland geen le
gerkorps hebben, dan hadden we op
operationeel niveau internationaal
alleen als een 'capaciteit' meegeteld.
Dit is een hele goede oplossing voor
ons land, en een goedkope," meent
Reitsma.
Het operationele deel van het Neder
landse leger gaat samen met een deel
van de Bundeswehr. De multi-natio
nal heeft een fusie-partner en maakt
als zodanig deel uit van de 'main-de-
fence-forces' van de Navo. Voor bri
gade-generaal De Gilde, comman
dant 13-de brigade in Oirschot, bete
kent het indirect dat hij op afstand
Duitse bazen krijgt die meekijken als
FOTO's jan val
hij zijn 'Rino-bat' klaarstoom!
uitzending naar Bosnië op 1 jf
1996.
Veel zal De Gilde er vooralsri
van merken, want voorlopig vel
alleen de 200 personen teller,«I
derlandse staf van luitenant-gfl|
Reitsma (drie sterren) naar
De troepen blijven in
Reitsma krijgt twee assiste
onder hem, twee Duitse
(een ster en twee sterren), wal
functies in Münster zijn eerli]i|
de rangen verdeeld. Als I
trekt, komt een Duitse drie-sll
zijn plaats, en krijgt Nederlaril
generaals met een en tw
de huidige Duitse stoelei
De Gilde ziet voorlopig i
voordelen van de i
dienstplicht had iets onrechtv
alleen jongens waren verpWJ
komen. Nu alle functies opt!
constateer ik een grote toeloop
meisjes, zelfs van zestien jaar. Ir
biëren alle mogelijke functies!
geneeskundige troepen is 15 Kj
vrouw, maar ook bij de eenki
onlangs naar Zaïre moest oimJ
lingen uit Ruanda te helpen,»!
op drie een vrouw."
„Daarnaast merk ik dat het enj
siasme onder het personeel
ter is, mensen komen omdat zei
werken. We krijgen echte P®!
nele soldaten. De mensen die l'f
houd je langer binnen, zodatjfl
ter kunt scholen en de kennis
langer in huis,"
„Ik heb twee bazen: de Du® j
Nederlandse minister van 9
Ik houd van korte directe u
daarom vrees ik dat ik op s?j
plaatsen snel als een absoluu
voor de bureaucratie zal
zien." Geheel in lijn met n¥
het mission statement, dat»'
bel en slagvaardig.
Door Marja Klein Obbii
En dan is er n
verhaal m
duidelijk wat
spraak van de
doorbraak wa
oplossing. Op 1
süste dit rechtscollege
recht heeft op kennis ov<
ming en inzage in zijn i
Maar als er geen dossier
al de waarheid staat - h
een moeder dwingen een
men die ze haar hele lev
heeft? Wat moet je doer
Bovendien: je eigen mc
gen, dat doe je toch niet?
George Rab deed dat wel
ge mishandelingen, treil
ter.
Hij schreef al zijn ervarii
boek. Het wachten is nu
ge uitgever. Volgens ar
raar prof. dr. R. Hoksb
voorwoord schreef, zal
van dit boek 'een groot
lijk belang gediend wore
Tot nu toe ervaart Rab
zich voor hem en zijn lc
antwoordelijk voelt. Oc
die jarenlang heeft mei
het verdonkeremanen ve
den kinderen, maakt ziel
hun lot. Sterker nog: op
praten we al over verru
adoptiewet, terwijl de r
kind nog niet zijn gereg
steeds gefraudeerd kan
geboorte-aangiften.
George Rab is een bevriji
werd geboren in die bli
1945. Maar een feest is 1
hem nooit geworden.
mee te leven. Anders woi
ze verboden vrucht de
van zijn eigen bestaan. G
namelijk niet om gevraa
worden. Als hij wordt w
een zolder en als die pas
op de hoogte zijn van zijl
als zijn grootmoeder, her
'de bastaard' noemen, i
lang wordt getreiterd, m
zijn moeder hem blijft
met haar vernederinger
prekerij. Als kortom je
wordt vergald alleen on
feit dat je bestaat.
Terug naar die blije zon
Arnhem. Een verpleegst
Kindervreugd doet aang
geboorte. Achter de naar
der vult de ambtenaar in
boren'.
Overigens: Rab is een psl
is samengesteld uit de be
de achternaam van zijn
pleegouders en zijn eiger
Een paar maanden na
sjouwt een pastoor met
onder zijn arm door dt
heeft het kind zwaar ond
der de schurft aangetrol
langs de deuren. Of ien
wil hebben. En hij vindt
zin in een naburig dorp.
Zes lange en gelukkige ji
orge daar daar onder
vleugels van een kruiden
de dag waarop hij acht
van zijn pleegvader mot
gen.
Eerst door zijn stiefvade
militair die als een scho
echtgenote gehoorzaan
moeder, die George co
(biologische moeder)
wapperende handen. Ge
bed te plassen. Krijgt da
met de wasknuppel in ht
moet met z'n handen bo
slapen, krijgt koude dou
