'Het lijkt wel
of ze
verdwenen zijn'
r
era
VN-politiemacht door Serviërs in rol van vijand gedwongen lLiberaie loyai
Vakantiegevoel verdringt de examen-vrees
Zaak
DE STEM
BINNENLAND BUITENLAND
-DE STEM-
BEZORGKLACHTEN
LEZERSSERVICE
ABONNEMENTENADMINISTRATIE
BEL LEZERSCONTACT
Afwachten lijkt enige middel in rel rond schoonmaken duo-bakken Go
IESTEM
inister Ritzen
Eerste Kamer
l'Superbajes om
DE STEM
Er wordt weer gezon
gen in Nederland.
Vol overgave, onge
geneerd, met een blijheid die
je vroeger alleen op de EO-
landdagen zag. In fantastische
koren zingen we de longen uit
ons lijf. Ik ben er schor van en
u waarschijnlijk ook. Maar
onder de heesheid huist een
heerlijk geluksgevoel.
We begonnen met Ajax. Van
uit Wenen galmde het We Are
the Champions Nederland
binnen. We sloten de ogen en
proefden de warme brok in
onze keel. We lieten de emo
ties komen, onze tranen wa
ren bijna even groot als die
van Patrick Kluivert. We na
men diep geroerd afscheid
van Frank Rijkaard, de man
die ooit een brok uit zijn keel
heeft gespuwd in het haar van
de Duitser Rudi Voller.
Daarna stapten we over in de
rondvaartboot van Annie
M.G. Schmidt. Eerst werd
Dikkertje Dap ingezet en
daarna klonk het met een be
vrijdende volheid: Vader is
een hypocriet, vader is een nul,
dat we vroeger ook met zo
veel plezier hebben gezongen,
met een kleine variatie. Annie
wilde dat we vrolijk waren op
haar begrafenis. Dus dat wa
ren we, als brave kinderen.
Overal zag je mensen hun
werk neergooien en meezin
gen. De stakkers die Ja zuster,
nee zuster nooit hadden ge
zien, doken beschaamd weg.
Ze voelden dat ze het verder
wel konden vergeten in dit
leven. Op de step, op de step,
ik ben zo blij dat ik 'm heb,
mijn favoriete nummer,
bracht het korte broek-gevoel
helemaal terug. We zagen
onszelf al racen over de vijfde
Schiphol-baan, sneller dan
een Boeing 747.
Nog was het niet afgelopen.
Op een groot scherm op het
Museumplein in Amsterdam
zong opa Mick Jagger. In Pa-
radiso kwam je alleen als je
wapperde met een jaarsalaris
en een moord pleegde. De
vreugde bij de toegelatenen
was zo extatisch en zo sata
nisch, dat ik blij was dat ik
niet in dat zaaltje hoefde te
zitten. Buiten zongen we mee.
uitgelaten, klappend, stam
pend, heel together, net als
toen in Kralingen en Wood
stock. Street Fighting Man.
Let's Spend the Night
Together. Als je bij de Stones
bent, word je nooit oud.
In Breda is dagenlang Ice
Cream gezongen. Overal wor
den mensenkelen opgezet. De
lente is weer net zo veelbelo
vend als vroeger, toen Ajax
ook de Europa Cup won en
het Goede altijd het Kwade
versloeg. Een bisschop
spreekt zich uit voor het con
doom en een dominee wil het
vloeken toelaten. Je zou bijna
een kerklied aanheffen: Wat
de toekomst brengen moge....
Deze plotselinge zanglust
golft als een verademing over
het land. Hoeveel jaar hebben
we niet geleefd onder de dic
tatuur van het mechanische
geluid? Er is een hele genera
tie opgegroeid met het play-
back-wezen. Kinderen bewe
gen, maken gebaren en trek
ken gezichten en denken dat
het zingen is. De paar jongens
en meisjes die toch iets meer
willen, komen niet verder dan
een stukje soundmix of een
nummertje karaoke, waarbij
de knoppen doorslaggevender
zijn dan het spontane, heldere
kindergeluid.
Zing zing
zing zing
met ons mee
De walkmans worden van de
oren getrokken, er gaat een
wereld open voor die jonge
ren. En de auto is niet langer
een geluidscabine op wielen.
De samenzang van de afgelo
pen dagen is nog maar het
begin. In dorpen en steden
gaan de ramen open en tonen
zangers vol trots hun volle
borst. Refreinen kennen geen
einde. Ogen twinkelen, armen
zwaaien, stemmen halen uit.
De slagers nemen weer jon
gens in dienst die al fietsend
de toon aangeven.
We zingen alle verschillen
weg. We laten onze stem ho
ren, we zijn weer mondig. We
geloven weer ergens in, al
weten we nog niet precies
waarin. We geloven in ieder
geval in harmonie. Als je
zingt, ben je altijd een cham
pion. De melodie hangt klaar
in de lucht. Pomp de longen
vol. Ik geef drie tellen vooraf.
De rubriek 'Ooghoek' ver
huist met ingang van de vol
gende week naar de weekend
bijlage op zaterdag. De vol
gende aflevering is daar te
lezen op zaterdag 10 juni. De
ze wat langere periode kan
zingend overbrugd worden.
Een nieuw probleem vraagt om aandacht. De prostaat. Een groot
en bekend man, voormalig judokampioen Geesink, leent zich
ervoor. Zijn sonoor stemgeluid roept enige malen daags zijn
leeftijdgenoten op verstandig met het lichaam om te gaan: „Neder
land let op uw zaak!"
Maar voelen die soortgenoten zich wel aangesproken? Zij beschik
ken toch niet over een zaak, hooguit over een zaakje. (CH)
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem B.V.
Directie: drs. J.H.M. Brader en D.H. Ahles (adjunct).
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
C. Hamans en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911/Telefax 076-236405. Telefax redactie 076-236309.
Rayonkantoren in Hulst, Terneuzen, Goes, Bergen op Zoom, Roosendaal, Etten-
Leur en Oosterhout. Zie voor meer informatie het colofon in het editie-deel van
deze krant.
Abonnementsprijzen via automatische incasso:
(tussen haakjes de prijs via acceptgiro)
per maand 29.80
per kwartaal 86,90 89.40)
per halfjaar ƒ172.80 177,80)
per jaar ƒ335,75 345,75)
Voor posttoezending geldt een toeslag.
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882 en bij Teuben,
Ginnekenweg 7, Breda.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881. Fax 076-236405.
Geboorte- en overlijdensadvertenties
maandag t/m vrijdag tot 16.00 uur S 076-236881, fax 076-236405
zondag van 18.30 tot 20.30 uur 076-236242/236911
Alle advertentie-opdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van de Algemene
Voorwaarden van Uitgeversmaatschappij De Stem B.V. alsmede de Regelen voor
het Advertentiewezen.
Bankrelaties: Postgiro 1114111 - ABN/AMRO rek. 520538447.
De Stem op band: Centrum voor gesproken lektuur S 08860-82345.
06-0226116
Ma. t/m vrij. 8.00-17.00 uur/zat. 8.00-12.00 uur
(Opzegtermijn abonnementen: 4 weken voor het eind van de betaalperiode)
VERVOLG VOORPAGINA
„Op de eerste plaats, we wach
ten af tot donderdag," zegt Ha
genaars. „Als er geen auto is,
zullen we onze kanalen gebrui
ken om de mensen te waarschu
wen. Dat kunnen we onder an
dere via de media en ons eigen
infokanaal doen. In de hier ver
schijnende huis-aan-huisbladen
hebben we een infohoek die we
daar prima voor kunnen gebrui
ken."
Dat komt dan ongetwijfeld ook
in de brievenbus van de woning
in Spaakstede waar het bedrijf
gehuisvest is. Of het gelezen
wordt is maar de vraag. Want op
het herhaaldelijk aanbellen, rea
geert niemand. Ondanks de wijd
open staande ramen op de eerste
verdieping en het wasgoed in de
achtertuin. Geen kik.
„Ik heb vandaag (maandag red.)
ook nog eens rond gereden in
Goes," zegt Wim Savonije,
„maar ik heb niemand gezien.
Navraag heeft ook weinig opge
leverd. Het lijkt wel of ze ver
dwenen zijn en ze gestopt zijn
met het schoonmaken van de
duobakken."
In West-Brabant waren ze nog
niet eens begonnen. Terwijl dat
toch beloofd werd in de vrolijke
en professioneel ogende folder
die onder andere in Roosendaal,
Breda en ook Tilburg in de brie
venbussen gestopt werd. Voor
zestig gulden per jaar iedere
week de bak gereinigd, kraaide
de folder waarin zelfs gesproken
werd over een welkomstcadeau
tje.
„En weet je wat er nu gebeurt,"
vraagt Wim Savonije, „de men
sen die de zestig gulden gestort
hebben of een machtiging heb
ben gegeven en dus ook zestig
gulden kwijt zijn, bellen mij!
Want die folder was een ant
woordkaart zonder een adres en
telefoonnummer.
„Wat doen die mensen dan? Ze
bellen de Kamer van Koophan
del en vragen waar het bedrijf
zit. Dan wordt er op een gegeven
moment Containercleaning uit
Goes genoemd, nou, dat lijkt er
wel op en ik krijg ze boos aan de
lijn. Want ze hebben nog nie
mand gezien. Moet ik alles weer
uitleggen."
Bovendien, meent Savonije, kost
het hem veel klanten. „Ja, na
tuurlijk. Want die mensen wach
ten maar en reageren niet op
mijn adverteren. Ze kijken wel
uit, ik vraag 4,08 gulden per
maand voor één keer schoonma
ken. En zij 1,25 gulden per keer,
maar dan wel iedere week. Kom
Savonije zegt dat hij zeker door
vijftig tot zestig mensen gebeld
is. Zij hebben betaald. Als het
waar is wat de dames eerder
vertelden, dat er al meer dan
duizend aanmeldingen binnen
waren, moeten er heel wat gedu
peerden zijn.
„Maar bij ons heeft zich nog
niemand gemeld," zegt een
woordvoerder van de Goese poli
tie. „We hebben wel van het
bedrijf gehoord. Misschien
wachten de mensen nog even af
en misschien zeggen ze ook wel,
jammer van die zestig gulden,
we gaan wel naar een ander
bedrijf en vinden ze aangifte
doen te veel moeite.
Bij de gemeente Roosendaal
wachten ze inmiddels rustig. De
dames hadden zich bij die ge-
Hoe goed de ophaaldiensten de duobakken ook leegmaken, ze blijven toch stinken. Regelmatig laten schoonmaken door a
reinigingsbedrijf zou soelaas moeten bieden, maar mensen die een contract hebben afgesloten met ECO-cleaning (nu E en P cleal
gehetenblijven wellicht zitten met vieze bakken. foto de stem/johan vancj
meente en ook de gemeente Bre
da gemeld met de vraag of ze
daar de duobakken mochten rei
nigen.
„Als de auto die ze gebruiken
door ons is goed gekeurd, mag
dat," vertelde Elly Hollestelle,
woordvoerdster van de gemeente
Roosendaal toen. Nu zegt ze pre
cies hetzelfde. „Ja, want sinds
dien hebben we niets meer ge
hoord."
Directeur J. Gilliam van het Bre
daas beheerbedrijf kan dat niet
bevestigen. Hij heeft de dames
destijds gesproken maar was gis
teren niet aanwezig. Wel tem
perde hij enkele weken geleden
het enthousiasme van de dames
door de nodige kritische kantte
keningen bij hun verhaal te
plaatsen.
Dat deed de concurrentie met
een. Voor 1,25 gulden per keer
de bakken reinigen, is onmoge
lijk, was kort en bondig het
commentaar. Ook van G. van de
Kreek uit Bergen op Zoom. Haar
zoon runt al acht jaar een duo-
bakkenschoonmaakbedrijf. „Van
die 1,25 gulden per keer, kun je
absoluut niet leven. Het is niet
eens kostendekkend."
Nog één keer heeft mevrouw
Van de Kreek contact gehad met
een van de dames. „Ze waren al
eens langs geweest voor een wa
gen. Maar dat was te duur. Ze
belden later op en zeiden dat ze
elders acht wagens besteld ki
den. En volgens hen kan idaj
wagen per dag duizend conlsj
ners reinigen."
„Ach, dan moet je per w:
snel 10.000 liter water
men. Het kan echt niet. Perst:
kosten die wagens minim
200.000 gulden. Dat is trouwij
het laatste wat ik gehoord k
van de dames. Ik ben beniei
of ze hier in West-Brabant»
beginnen."
Door Els Braas
Oosterhout - Mgr. Frencken colle
ge - havo, atheneum: 1080 leerlin
gen onder wie 226 eindexamenkan
didaten; havo 121, atheneum 105.
Oosterhout - Twee examens
op één dag is geen prestatie.
Nu al zeker weten dat je er
voor eentje bent gezakt, is
iets anders. Oosterhoutse Ta
mara Smit zakte 's morgens
voor haar theorie-examen
autorijden. 'Stress', 's Mid
dags had ze havo-Engels. Of
ze daarvoor is geslaagd? Ze
haalt alleen haar schouders
op.
De Westbrabantse scholieren
zijn klaar. Finito. Superblij zijn
de havisten op het Mgr. Fren
cken college in Oosterhout. Nu is
het echt vakantie. Alhoewel, de
afgelopen vier dagen hebben ze
al een voorproefje kunnen ne
men op het 'vakantie-gevoel'.
Joost Geerlings en Mark Berend-
se (beiden uit Oosterhout) baal
den wel dat ze vandaag nog een
examen hadden. „We hadden
een héél relaxed feest dit week
end.. Veel gezopen dus," lacht
een van de jongens.
Goed: nu even over het examen.
'Wel makkelijk' vonden ze daar
in Oosterhout. Maar 'saai' was
het helemaal. Vooral die tekst
over soap-opera's die de geboor
teplanning moeten regelen in
derde-wereldlanden. „Zie je ze
daar al zitten, die mensjes. Alsof
ze daar een tv hebben!" zegt
Raimond Voermans (Oosterhout)
smalend.
De vrijheid lonkte gisteren.
Blijft tijdens het maken van een
tekst meestal iedereen tot het
einde van de tijd zitten, gisteren
stond het merendeel van havo-5
om kwart over drie al buiten.
Om de feesten te bespreken.
Die avond lekker zuipen, woens
dag een 'drink and dance your
stress away'-party en eigenlijk
donderdag ook weer drinken. De
school geeft die dag een eind-
examenfeest.
De jongens zijn het er over eens:
'Daar gaan we niet naar toe'. Al
is de prijs van het bier (1,50
gulden) wel erg aanlokkelijk.
„Maar hoe kom ik in godsnaam
aan een smoking?" denkt Joost
hardop. Jawel, de heren en da
mes moeten op sjiek.
Ginette Eerkes (Oosterhout) is
helemaal verbaasd wanneer ze
hoort dat er een feest op school
wordt gegeven. Ze heeft dan ook
andere dingen aan haar hoofd.
Wanneer ze haar ov-kaart moet
De laatste loodjes. Ook voor de leerlingen van het Mgr. Frencken-college in Oosterhout zit het
eindexamen erop. foto de stem/dick de boer
inleveren bijvoorbeeld. Op 1 juni
al of pas drie dagen nadat de
uitslag bekend is gemaakt? Haar
klasgenoten moeten lachen.
„Joh, dat krijg je ervan als je
niet verder gaat studeren."
Aron Keiler uit Oosterhout heeft
nog even staan twijfelen in de
examenzaal. Of hij nu wel of niet
zou opstaan om voor zichzelf te
applaudisseren. „Ik heb het toch
maar niet gedaan. Zou een beet
je lullig zijn geweest voor al die
mensen die nog bezig waren."
De leerlingen hebben best veel
geleerd van hun examen Engels.
Joost en zijn vrienden raden een
klasgenootje af om zwanger te
worden. „Dan kan je niet meer
zuipen," blééért het over het
schoolplein. „Het staat in de
tekst hoor," verontschuldigen de
jongens zich lachend.
Jeroen van Well uit Oosterhout
gaat volgend jaar het leerling
stelsel in. „Richting vervoer,"
omschrijft hij zijn opleiding
vaag. Als het goed is, gaat hij
deze zomer bij een koeriers
dienst werken. Anders in een
boomkwekerij. )Hij zegt juist al
tijd dat hij tegen de natuur is.
Daar heeft hij zelfs een opstel
over geschreven."
Een internationaal gezelschap
daar op het Mgr. Frencken colle
ge. Phillipe Holthuizen woont nu
nog in Oosterhout maar verhuist
binnenkort met zijn ouders naar
Antwerpen. „Ik ben het gewend.
We zijn al zo vaak verhuisd."
Over zijn vrienden maakt hij
zich geen zorgen. „Ach, de mees
te jongens vliegen toch allemaal
uit. Het maakt eigenlijk niet uit
ik nu hier blijf wonen of in
Belgïe."
Twee havisten gaan het Bra
bantse land een jaar verruilen
voor de Verenigde Staten. Eentje
gaat naar een college, 'ergens in
de buurt van Los Angeles', aldus
oor Hans Rube
[trecht - Nu judokampioen
'ton Geesink sinds vorige
eek reclame maakt voor een
eciaal 06-nummer voor pro-
tklachten, bellen dage-
jjcs ruim duizend mannen
'jet deze lijn.
IBlijkbaar slaagt de campagne
rj een taboe te doorbreken,"
.ogen de dames van de prostaat-
We hebben al vele duizen-
len aanvragen voor folders afge-
li.
!e campagne 'Tijd voor Mannen-
raat waar de 06-lijn deel van
itmaakt, is een initiatief van de
istaat Adviesraad. Deze raad
(an onze Haagse redactie
Den Haag - Minister Ritzen (Oi
ien moderniseren. Zij moeten r
len voor 70 procent hetzelfde
'en aankomende leraren veel n
lieuwe technologieën.
)at staat in een discussienota die
iitzen gisteren naar de Tweede
tamer heeft gestuurd. De minis-
er wil de lerarenopleidingen niet
Iwingen tot fusie, maar hij houdt
tel een financiële stok achter de
leur. Wie weigert samen te wer-
:en, hoeft niet te rekenen op ex-
ra geld. Jaarlijks beginnen zo'n
D.OOO studenten aan een lera-
enopleiding.
Iitzen noemde gisteren in een
oelichting de vernieuwing van
le opleidingen van de 'aller-
een klasgenoot.
Corneel den Ridder (Oosterhoj|
gaat een jaartje naar
school. Waar hij naar toe
weet hij nog niet. Texas, Cali!j|
nië, New York of Alaska:
staat nog open. Eerst
nog een beetje werken. WantS
wil wel wat kunnen doen daaiij
het verre Amerika. Kleren ko]
bijvorbeeld. „Stel je voor dati
pas een dag van te voren J
waar ik naartoe ga. Dan he
misschien allemaal t-shirts
kocht, terwijl ik naar
Daaag korte broek!
Hieronder volgen de goede)
woorden, verstrekt door het 0
Antwoorden onder voorbehoud
HAVO VHBO Engels
1 B, 2 C, 3 B, 4 C, 5 A, 6 C,7C.!fl
9 A, 10 C, 11 C, 12 B, 13 A, 14 Cl
B, 16 A, 17 B, 18 B, 19 A, 20 8,1
B, 22 C, 23 E, 24 D, 25 A, 26 C.llll
28 D, 29 C, 30 B, 31 C, 32 B, Sr
34 B, 35 C, 36 B, 37 B, 38 C,M
40 E, 41 D, 42 B, 43 D, 44 glit
46 A, 47 D, 48 A, 49 D, 50 C.
VBO(D) MAVO(D) Arabisch
1 C, 2 D, 3 B, 4 C, 5 C, 6 B,7D,I|
9 A, 10 D, 11 C, 12 B, 13 B, lU]
A, 16 A, 17 C, 18 C, 19 A, 20 Dj
A, 22 A, 23 D, 24 D, 25 B, 26Al
C, 28 A, 29 C, 30 B, 31 A, 32 SM
34 B, 35 A, 36 C, 37 C, 38 A, 3!!I
40 A, 41 B, 42 D, 43 A, HAM
46 B, 47 B, 48 B, 49 C, 50 B.
VBO(D) MAVO(D) Turks
1B, 2C, 3C, 4C, 5A, 6B,7B.i|
9 B, 10 A, 11 B, 12 B, 13 B. 1411
A, 16 C, 17 B, 18 C, 19 A, 20C.Hl
22 C, 23 C, 24 D, 25 D, 26 C, 211
28 D, 29 A, 30 A, 31 A, 32 c,SI
34 D, 35 A, 36 E, 37 B, 38 B>|
40 C, 41 C, 42 C, 43 A, 44D,#I
46 B, 47 B, 48 C, 49 A, 50 B.
HAVO/MBO Gezondheidsta
1B,2A,3A,4B,5C,6A,7D,'I
9 C, 10 A, 11 A, 12 A, 13 B, 14A1
A, 16 C, 17 C, 18 C, 19 D, 20 Al
D, 22 D, 23 B, 24 B, 25 A. 1
VERVOLG VAN VOORPAGINA
PvdA'er Pit is in de Eerste Kamer
gekomen door afwijkend stemge-
rag van Gelderse PvdA'ers. Zijn
partijgenoot Stoffelen komt hier
door niet in de senaat.
PvdA-voorzitter Rotterberg wijst
erop dat de statenleden een uit
spraak van het PvdA-congres
naast zich neer hebben gelegd
door Pit te kiezen. „Dat past niet
de mentaliteit in de PvdA de
|aatste jaren," aldus Rottenberg,
let was gisteren onduidelijk of
de PvdA-top druk op Pit uitoe
fent om zijn zetel niet in te ne-
nen. Pit verwerpt het verwijt van
üottenberg dat zijn verkiezing
fen 'onwaardige' gebeurtenis is.
ij wil gewoon in de Eerste Ka
ler gaan zitten.
)e vrouwen op de kandidaten
lijsten hebben in verhouding
neer voorkeurstemmen gekregen
dan de mannen. De eerste vrouw
op de PvdA-lijst Annemarie Gre-
vel stak met 33 voorkeurstem
en verdeeld over alle Provin
ciale Staten met kop en schou-
iers boven iedereen uit; zij 'was
goed' voor drie zetels.
Vught - De beveiliging in de Tij
(TEBI) voor extreem vluchtgevaai
[voldoende. Dat zei directeur P. K
&uw Vosseveld gisteren bij de in
blok. Op het terrein van Nieuw V
veiligde Inrichting (EBI) in aanbc
TEBI maken, aldus Koehorst, ma>
[lingen, 'ook op een manier zoals
Torst wil daarom dat de EBI een a
dag- en beroepsmogelijkheden.
Jet ruime geklaag tast de veiligl
heeft hier al de eerste serieuze on
Joehorst vindt dat de Raad voor
[tineerden te vaak in het gelijk stel
Het is de nachtmerrie van elke
politie-agent. De mobilofoon
meldt een fikse knokpartij. In
vliegende vaart naar de aange
geven plek en daar proberen de
vechtenden uit elkaar te halen.
En dan gebeurt het; als één
man keren de ruziezoekers zich
tegen de politie. De rol van
vredesstichter is mislukt. De
politiemannen zijn nu onder
deel van de ruzie geworden.
Zo ongeveer moeten veel VN-
militairen is Bosnië zich voelen.
Ze zijn naar dat gebied ge
stuurd om de ruziezoekers uit
elkaar te houden en te voorko
men dat nog meer onschuldige
mensen het slachtoffer van die
ruzie worden.
Wat dat laatste betreft: het valt
natuurlijk nooit te becijferen
hoeveel mensen er gedood zou
den zijn als de blauwhelmen
niet tussenbeide waren geko
men. Maar aangenomen mag
worden dat hun aanwezigheid
veel inwoners van Bosnië voor
de dood heeft behoed.
De ruzie woedt echter onbe
kommerd voort. En inmiddels
heeft een van de ruziezoekende
partijen laten weten dat wat
hen betreft de VN-militairen
ook partij zijn geworden in hun
oorlog. Maar daar houdt de
vergelijking met de politie op.
Die laat desnoods de ME aan
rukken, pakt de ruziezoekers
stevig aan en slaat ze zo moge
lijk in de boeien. Voor de VN-
militairen daarentegen valt er
weinig aan te pakken. Alleen
als ze zelf worden aangevallen,
mogen ze terugschieten. Maar
eigenlijk liever helemaal niet,
zo luidt het bevel van hoger
hand.
Steeds als de gevechten heviger
worden, komt de discussie weer
op of het wel zinvol is om nog
verder te gaan. Of het niet
beter is om de troepen maar
terug te trekken. En iedereen
kijkt dan weer richting politiek
om te zien of vanuit die hoek
niet een helder en wellicht ver
lossend antwoord kan komen.
Maar ministers en parlementa
riërs zijn zo mogelijk nog
machtelozer dan de soldaten in
het veld. De vredesoperatie in
Bosnië is een klus van de Vere
nigde Naties en eventuele mili
taire acties zoals luchtaanval
len lopen via de Navo. Dat
betekent voor elk deelnemend
land, dus ook Nederland, een
buitengewoon beperkte ruimte
om op eigen houtje te opereren.
Binnen de VN is het buitenge
woon lastig om alle neuzen in
dezelfde richting te krijgen. En
bij elk nieuw voorstel van de
VN is er altijd wel weer een
land, dat bezwaar aantekent.
Al zijn het de Russen maar, om
te laten zien dat ze als wereld
macht ook nog serieus genomen
willen worden
De Tweede Kamer zal zich deze
week voor de zoveelste keer
over Bosnië buigen. Waar
schijnlijk gebeurt dat donder
dag, na de Navo-conferentie in
Noordwijk. Maar veel meer dan
de zoveelste demonstratie van
machteloosheid zal het wel niet
opleveren.
En het is de politici ook niet
aan te rekenen. Los van de
internationale politieke ver
houdingen is er ook geen maat
regel denkbaar die snel een
afdoende einde aan de situatie
kan maken.
Gelukkig laten de Nederlandse
parlementariërs zich niet al te
veel beïnvloeden door de onge
nuanceerde voorstellen die her
en der opklinken. De ene groep
vindt dat alle VN-militairen
maar terug moeten. Anderen
zijn er voorstander van om de
zaak eens stevig aan te pakken
en die vermaledijde Serviërs
een lesje te leren.
Die laatste optie kunnen we
beter vergeten. Het zou leiden
tot een nieuwe golf van geweld,
tot een escalatie van het con
flict, waarbij niemand gebaat
is. In elk geval de burgers van
Bosnië niet. En het is juist ook
hun benarde positie die het zo
moeilijk maakt om te pleiten
voor een algehele terugtrekking
van de veiligheidstroepen.
Dat is zo ongeveer hetzelfde als
wanneer de politie niet meer
uitrukt bij een stevige knok
partij of vandalisme. Als het
zoals vorige week woensdaga
vond in Amsterdam erg lang
duurt voordat wordt ingegre
pen bij rellen, dan staat de stad
op z'n kop. En terecht.
Een van de argumenten voor
terugtrekking is dat je zo kunt
voorkomen dat militairen uit
Nederland of andere landen ge
wond raken of nog erger. Dat is
heel begrijpelijk.
Maar ook al is het een vredes
missie, het is wel een militaire
missie. De soldaten zijn niet
naar Bosnië gegaan om het ver
keer te regelen. Militairen lo
pen door de aard van hun werk
risico's, net zoals politie-agen-
ten. Al is dat voor een land dat
al meer dan dertig jaar geen
militairen meer ten strijde
heeft gestuurd, moeilijk te ac
cepteren.
AGENDA
De Tweede Kamer zal deze
week - waarschijnlijk donder
dag - de situatie in Bosnië
bespreken. Verder debatteren
de kamerleden deze week 0*®
de arbeidstijdenwet, hulpven''
ning aan weggelopen minder)''
rigen en de kostenbeheersing
de volksgezondheid. Ver®
staan er discussies op de ag®'
da over onder andere de el»'
tronische snelweg, de frequej'
tietoewijziging bij de radio,
herziening van de wet op
ondernemingsraden, de J*"
stuurlijke vernieuwing in
onderwijs en de zware nulieU'
criminaliteit.
P SAMENSTELLING van de Ee
van het veranderde politieke lam
I'1! en dat is een situatie die zei
voor kort voor onmogelijk zou h
jDe ommekeer is gekomen met
|8 s fractieleider van de VVD in d<
altijd heeft verkondigd dat er in
Itwee stromingen in de Nederla
combinatie van sociaal-democrE
veinig mogelijkheden weggeleg
jfijn visie op de ontwikkeling var
bewaarheid. Of de huidige kopp
ie vraag, maar voorlopig is de
kamer voor het zeggen heeft.
*ani het CDA lijkt hij er eveneen
ndemocraten verkeren in grotf
'ussie is weer uitgebroken en rr
N CDA geen weg.
vooral binnen de PvdA wordt m
ie van de VVD gekeken. In de Tv
jen weliswaar anders, maar het
4e enorme zege bij de Statenver
U monde van Frits Bolkestein
'at ze zich loyaal ten opzichte va
;~~!.net blijven opstellen, maar t
ceiijk. Zelfs de belofte van de bec
ï®fste Kamer dat hij niet van pi
and over te nemen, kan dat
Ren.
?®pvdA heeft al moeite genoei
nis Bolkestein zich ten opzichte
gendraadse liberale fractie in
e.n Yan het paarse kabinet,
rin helofte tot loyaliteit de b
'ogsverantwoordelijkheid moet
•e.
