yS eisen oplossing auto-conflict
20.-
Fokker ziet kansen op Indiase vliegtuigmarkt
6Bezuinigingen multinationals leveren weinig op'
Codecommissie wraakt
paasreclame Albert Heijn
fop Borsumij handelde
iet eigen pensioenfonds'
Stroomleverancier EPZ
actief in Oost-Europa
PvdA'ers: 'Laat bedrijven
betalen voor vergunningen'
ESTEM
ECONOMIE
A6
ashington dreigt met miljarden aan extra importheffingen op luxe Japanse modellen
ECONOMIE KORT
17 MEI 1995 A5
«4.00 275.10
303,90 302,90
229-'0 229,00
«0,10 374,40
ternationals
kaleondernem.
financieel
niet-financ.
oud
oud onbewerkt 19,760-20.360
awerkt 21,960 laten
ilver
Iver onbewerkt 240-310
ewerkt 350 laten
Vall Street
15/05
16/05
Hied signal
41%
41%
mer.brands
41
40
mer.tel.tel
50
51%
moco corp
66%
67%
sarco ine.
27
27%
ethl. steel
14%
14
oeingco
54
55%
an.pacific
17
16
hevron
48%
49%
ihiquita
13%
13%
:hrysler
44%
44%
:iticorp
51%
51%
28%
:ons.edison
28%
Jigit.equipm.
46%
47
lupont nemours
69
69%
eastman kodak
60%
60%
exxon corp
70%
71%
ford motor
29%
29%
gen. electric
57%
57%
gen. motors
48
47%
goodyear
41%
41%
hewlett-pack.
70
69%
int. bus.mach.
95
94%
int. tel.tel.
113%
112%
kim airlines
31%
31%
mcdonnell
68
70%
merek co.
42%
42%
mobil oil
97
99%
omega financ.
25%
26%
philips
38%
37%
royal dutch
124%
125%
sears roebuck
56%
56%
sfe-south.pac.
23%
23%
texaco inc.
68%
68%
travelers
43%
43%
united techn.
75
75%
westinghouse
14%
14%
whitman corp
18%
18%'
woolworth
15%
15%"'
flsierdam (anp) - De
inde Indiase vliegtuig-
V wordt voor Fokker
interessanter. De natio-
luchtvaartmaatschappij
An Airlines is geïnteres-
Trd in de jetline-sene van
[Jer(F-70enF-100).
„.„dien wordt onderhandeld
t de verkoop van F-50's.
nstIndian AirUnes hebben nog
'vijf Indiase, regionale lucht-
«rtmaatschappijen interesse
do F-50 of de jetline. Dit
vk
vorige koers
sk
slotkoers gisteren
a
laten
b
bieden
c
ex claim
e
gedaan/bieden
d
ex dividend
f
gedaan/laten
9
bieden en ex divid
end
h
laten en dividend
k
gedaan en laten ex dividend
1
gedaan en bieden
ex dividend
725
2,20
2,20
541
1,00
0,90
372
9,10
9,20
453
6,70
7,00 a
308
1,30
1,30
292
4,20
4,40 a
362
3,70 a
3,80
457
3,00
3,30
483
25,00 a
22,50
307
IRQ
0,50
0,50 -
0 80
>500
1037
4,30 a
3,70
1354
1,60
1,20
1215
0,40
0,40
470
0,20 a
0,20
397
7,80 a
7,50
730
5,20 a
4,80
297
2,00
1,70
505
14,50
13,50
793
0,30
0,20
2462
0,90
0,90
397
1,30 b
1,40
500
4,50 a
4,10
417
2,40
2,30
734
3,40
3,30
285
10,90
10,50
693
2,80 b
3,10
450
2,70 a
2,10
584
1,40
1,00
9
942
3,30
3,40
521
5,00
5,90
0
1215
1,10
1,40
0
296
5,20 a
6,00
0
563
2,80
3,20 a
0
1149
0,90
0,80
11,20
0
426
10,50
0
451
7,30
8,00
0
671
1,80
1,90
0
399
6,60
6,90
0
332
28,20
28,60 b
0
845
0,20
0,10
0
402
9,30
8,70
0
479
2,90
2,70
0
332
1,60
'1,50
0
298
2,90
2,80
0
435
4,10
3,60
0
730
2,30 a
2,00 a
10
320
1,90
1,50
0
458
4,50
4,70
0
1259
0,40
0,30
WOENSDAG 17 MEI 1995
heeft Fokker-woordvoerder L.
Steijn desgevraagd bevestigd.
India, met 900 miljoen mensen
het op één na dichtbevolkste land
ter wereld, ziet zijn luchtvervoer
sterk groeien. De luchtvaartsec
tor is geliberaliseerd, waardoor
het aantal vervoerders de laatste
jaren is gestegen. Per jaar groeit
het passagiersvervoer met 12 tot
15 procent.
De vraag naar toestellen ging
eveneens omhoog. Zo vliegen er
zo'n twintig F-27's rond. Ook het
leger biedt een afzetkans: „Er is
een markt voor transport- en pa
trouilletoestellen," aldus Steijn.
Indian Airlines onderhandelt al
enige tijd met Fokker over de le
vering van propellertoestellen.
Inmiddels heeft de maatschappij
haar eerste selectie gemaakt, de
F-50 staat samen met nog enkele
andere aanbieders op de kandi
datenlijst, zo meldt Steijn,
„Meestal staan er op zo'n short
list twee tot drie kandidaten."
Een van de concurrenten is de
Frans-Italiaanse combinatie
ATR. In eerste instantie wil In
dian Airlines zes machines be
stellen, maar er komt zeker nog
een vervolgorder uit de bus. Vol
gens berichten in de Indiase pers
zou Indian Airlines maar liefst 25
turboprops willen kopen.
Fokker hoopt zijn kansen op or
ders te vergroten door meer sa
men te werken met de nationale
industrie. Binnen enkele weken
ondertekenen Fokker en de In
diase vliegtuigfabrikant Hindus
tan Aeronautics (HAL) een ak
koord over de oprichting van een
onderhoudscentrum voor F-27's
en F-50's.
„Als je oog hebt voor de nationa
le industrie, dan vergroot je je
kansen," zegt Steijn. De HAL in
geen onbekende voor de Amster
dammers.
De vliegtuigfabrikant uit India,
producent van onder meer ge
vechtsvliegtuigen, maakt nu al
onderdelen voor de F-50.
Die coöperatie wil Fokker ver
sterken. „We kijken of we er meer
onderdelen kunnen laten ma
ken," aldus Steijn. Bijkomend
voordeel is dat India geen last
heeft van de lage dollar die de
concurrentiepositie van Fokker
uitholt.
asliington/Brussel(krf/rtr/afp/dpa) - De Verenigde Staten
jlenvoor bijna zes miljard dollar per jaar aan extra import-
fingen leggen op dure auto's uit Japan als voor 28 juni geen
lossing wordt gevonden voor het slepende conflict over de
igang tot de Japanse automarkt.
NISSAN
O.
OPEL
I Actieprijs
incl. BTW
Ma t/m vrij
zat.
17,46
23,28
2563___
29,09
32,04
34,92
38A5_
40,74
44,85
46,55
5127^
52,38
57,67
58,20
64fiT_
jrmi
n: 15 mei t/m 3 junilaa*"
af te schn|ven'
Amerikaanse handelsgezant
utor maakte de maatregel gis-
rtn bekend. Die stuitte onmid-
|jk op forse kritiek van de
«se Commissie. De Wereld-
jdelsorganisatie (WTO) riep
ipartijen op zich aan de WTO-
te houden, terwijl Tokyo
„jw liet weten de kwestie bij
Geneefse organisatie te zullen
nzwengelen.
aar president Clinton zei te ho-
dat er alsnog een overeen-
st kan worden gesloten en
ties worden vermeden. Vol-
Clinton hebben de VS na ja-
moeizame onderhande
len keus.
president verwees naar de
ligheidsbanden tussen de VS
.Japan. Volgens hem is Tokyo
[veel aan gelegen deze belang-
srelatie in stand te houden en
te laten lijden onder het au-
IpKantors voorlopige lijst staan
I modellen waarop met terug-
kracht vanaf 20 mei
van 100 procent
lt gelegd. Bij elkaar gaat het
|m een bedrag van maarliefst 5,9
1 dollar (ruim 9,5 miljard
i) per jaar.
e merken, variërend van
Toyota, Nissan, Mazda
^Mitsubishi, worden getroffen.
kandelsgezant zei dat de
ise markt open is voor
produkten. Andersom
«dat ook moeten. De Japanse
g weigert dat echter tenzij
|tVS hun dreigement intrekken.
b woordvoerder van de Japan-
ambassade in Washington
bovendien aan dat Ja-
de VS bij de WTO zal aan-
s hem zijn de heffingen in
(njd met de internationale han-
1s. Tokyo heeft geen
plannen voor soortgelijke sanc
ties tegen Amerikaanse produk
ten.
Japan zal daarnaast waarschijn
lijk al vandaag contact opnemen
met de VS om zo snel mogelijk
consultaties te beginnen, zoals de
WTO-procedures eisen. Minister
van Internationale Handel en In
dustrie Hashimoto wil de be
raadslagingen binnen tien dagen
beginnen.
De VS kondigden vorige week al
aan dat zij binnen 45 dagen naar
de WTO zouden stappen als ze er
met de Japanners niet uitkwa
men.
De door Kantor aangegeven ter
mijn betekent dat de sancties pas
ingaan na de top van de zeven
grootste industrielanden (G-7),
medio juni, in het Canadese Hali
fax. Als het aan Washington ligt,
lossen president Clinton en de
Japanse premier Murayama het
conflict daar op.
Europees handelscommissaris
Leon Brittan is niet gediend van
de Amerikaanse aanpak. De
strafmaatregelen zijn volgens
hem in strijd met de WTO-regels.
„Dit is niet de manier om han
delsconflicten op te.lossen."
De directeur-generaal van de
sinds 1 januari functionerende
organisatie Ruggiero riep Japan
en de VS op de WTO-regels te
eerbiedigen. Volgens hem staat
niet het functionaeren van de
WTO op het spel maar de geloof
waardigheid van de door twee
partijen uit vrije wil aangegane
verplichtingen.
Japan heeft al jaren een gigan
tisch overschot in de handel met
de VS. Vorig jaar beliep dat 66
miljard dollar. Ruim 60 procent
kwam voor rekening van de auto
handel.
Een scheepslading auto's van het type Ford Taurus staat klaar voor verscheping. De regerin-Clinton wil dat Japan zijn automarkt ver
der opent voor auto's van Amerikaanse makelij. foto afp
MICRA 1.0 i.z.g.st., b-j.
68.000 km, vr.pr. 90uu':
076-200828na2000jJUT
Opel KADETT b.j. '84,
niet starten, vr.pr. öu 1
01650-61949.
Haag (anp) - De advertentie waarin Albert Heijn een
llts wijn aanbiedt met de foto van een kurketrekker in de
■vonn van een kruis, is gisteren negatief beoordeeld door de
JHeclame Code Commissie (RCC).
«noemt de advertentie nodeloos kwetsend en in strijd met de
lasen van goede smaak. De gewraakte advertentie verscheen een
l'eekvöör Pasen.
Pverse mensen en de Nederlandse tak van de organisatie Chris-
Iteifn voor de Waarheid hadden een klacht ingediend bij de RCC.
|q waren boos over de samenhang in de advertentie tussen de
■«kst 'Onze paasboodschap', het kruis en de wijn. Albert Heijn
IWde niet reageren op de uitspraak van de RCC.
Amsterdam (anp) - Multinationals rich
ten zich in hun strategisch denken teveel
op het verleden. Terwijl de economische
recessie wegebt, blijven zij gespitst op
het besparen van kosten.
Dat leidt niet zelden tot cynisme onder werk
nemers. Met alle negatieve gevolgen van dien.
Vervelende bijwerking is dat bedrijfsonder
delen intern gaan concurreren. Daardoor
gaan de samenwerkingsvoordelen, hèt be
staansrecht van internationale concerns,
soms helemaal verloren.
Dat zijn de voornaamste conclusies uit het
gisteren gepresenteerde onderzoek van Coo
pers Lybrand Management Consultants
naar de wijze waarop internationale onder
nemingen op dit moment worden bestuurd.
De studie is gebaseerd op literatuuronder
zoek, jarenlange praktijkervaring en inter
views met topmanagers van Europese multi
nationals uit de chemie-, auto- en software-
industrie.
Pakkende voorbeelden van bedrijven die zich
daaraan bezondigen zijn volgens de consul
tants Philips, Hoogovens, Fokker en Daf.
Maar ook 'oergezonde concerns' als Unilever
en de Koninklijke/Shell Groep, die in de laat
ste twaalf maanden grote reorganisatie heb
ben aangekondigd, terwijl de economische
cyclus alweer de stijgende lijn te pakken
heeft. Zij leunen te zeer op het verleden, aldus
de onderzoekers.
Ir. D. van der Leest, die de studie coördineer
de, meent dat kostenbesparingen en herstruc
tureringen zeker nodig zijn. „Maar die heb
ben ook een keerzijde.
Bij Shell op het hoofkantoor bij voorbeeld
verdwijnt één op de drie arbeidsplaatsen. Dat
betekent nogal wat voor je veiligheid. Eén
misstap en je ligt eruit. Terwijl juist expansie
vraagt om risicovol ondernemen."
Volgens het onderzoek striven veel reorgani
saties hun doel voorbij. Dat is zeker het geval
wanneer een sanering over een langere perio
de loopt. Dan sluipt cynisme de onderneming
binnen. Het eigen belang komt voorop te
staan, ten koste van het belang van de organi
satie.
Kostenbesparingen hebben volgens de studie
nog een andere vervelende bijwerking: toena
me van de concurrentie tussen bedrijfsonder
delen. Van der Leest: „Er ontstaat al snel een
sfeer van: waarom zou ik zou ik 100 duizend
gulden mislopen, om mijn collega 2,5 miljoen
gulden te gunnen? Ik heb daar geen enkel
voordeel bij, want ik word daar niet op afge
rekend.
Die houding is funest, zo concludeert hij,
aangezien het succes van internationaal ope
rerende bedrijven juist wordt bepaald door
de mate waarin men onderlinge samenwer
king tot stand weet te brengen.
Van Leest„Managers zijn te zeer gefixeerd
op informatie over omzet, kosten en markt
aandelen. Sturing op gedrag wordt sterk ver
waarloosd, terwijl juist dit de sleutel vormt
voor succesvolle internationale expansie."
Overigens constateert Coopers Lybrand
dat succes misschien nog wel meer dan een
crisis voor een verlammende situatie kan zor
gen.
Organisaties kunnen vaak geen afstand doen
van succesformules uit het verleden en blij
ven zich daar te lang aan vastklampen.
De verklaring die de managementadviseurs
daarvoor geven is dat succesformules vaak
worden geïdentificeerd met de cultuur van
een onderneming en de personen in het top
management, die deze cultuur binnen en bui
ten hun organisaties uitdragen.
Coopers Lybrand noemt het onterecht dat
multinationals zo weinig aandacht besteden
aan strategisch denken, gezien de mogelijke
voordelen.
Niet alleen wat de beeldvorming betreft,
want 'ondernemingen met een heldere strate
gie oogsten op de beurs meer waardering en
kunnen dus goedkoper aan kapitaal komen'.
Hetzelfde geldt voor de arbeidsmarkt, waar
succesvolle ondernemingen beduidend meer
aantrekkingskracht hebben.
Mr. W. Bröcker, die het rapport presenteerde,
refereert hierbij aan het 'Ajax-effect', de club
die dankzij zijn prestige voortdurend nieuw
talent aantrekt. „Diezelfde krachten zie je
ook binnen het bedrijfsleven.
Slaat u er de jaarlijkse ranglijsten in bladen
als Fortune en Forbes maar op na."
L\aiipj - verscniiienue managers van nuisunuj vve-
f1'wben twee jaar terug privé in aandelen gehandeld, waar-
Ce' Pensioenfonds van dit Haagse handelshuis als tegenpar-
optrad.
to manier zouden zij hon
denden guldens hebben
1 ten koste van het pen-
ws. Dat meldt NRCHan-
1-4 Bij Justitie, ECD en de
Ffrdamse Effectenbeurs wil-
|«iand reageren op dit be-
h«,,r één geval ging het om
«lager die ook in het be-
L?an.het pensioenfonds zat.
L i ai» transacties worden
&»Pmerkelijk' beschouwd,
""v een schijn van belan-
d»,.-pgeling omheen hangt.
endgeworden handel
E> tj P®sioenfonds betreft ze-
Kart'7. 'fmijntransacties. In
'li Saven de managers
het commissio-
,u an den Broek op-
iidl». tndere Partij te zoe-
Nu f1]?8'* iaar later aande-
FPriki 5n verhopen tegen
te'^-Datbedraglag
fCil nmaügekoers-
fcsTssl°nau deed vervol-
fis van S met ket Pensioen-
tó rsumii'dat voor een
few PHj? 'n september
l an zijn stukken afwil-
L v^L11 daarop schoot de
sioenfonds zijn stukken ver on
der de beurskoers moest leveren.
In totaal zou het gaan om duizen
den aandelen. Per aandeel lever
de het de managers een boek
winst van 18 op. Omdat het zou
gaan om duizenden aandelen,
zouden de managers een winst
van enkele tonnen hebben ge
boekt.
Deze affaire komt boven op de nu
lopende kwesties. Eind april
maakte Borsumij Wehry zelf be
kend dat de Economische Con
trole Dienst (ECD) in opdracht
van het Amsterdamse Openbaar
Ministerie onderzoek doet naar
misbruik van voorkennis en
overtreding van de modelcode
voor beursgenoteerde onderne
mingen door twee bestuurders
van Borsumij, voorzitter Noor-
dam en bestuurslid Van der
Graaf.
De betrokken bestuurders heb
ben eerder al iedere verdachtma
king van de hand gewezen.
Maandag kondigde het door deze
affaire omstreden geraakte Bor
sumij aan overgenomen te willen
worden door het collega-han
delshuis Hagemeyer. Mocht de
transactie slagen, dan treden
Noordam en Van der Graaf af als
bestuurder.
L_
Van onze verslaggever
Breda - Rusland wordt een
steeds belangrijkere afzet
markt voor Hero Nederland.
Vorig jaar exporteerde de
jam- en drankenproducent
voor zo'n 40 miljoen gulden
naar Rusland, een verdrievou
diging ten opzichte van 1993.
„Ik was onlangs in Moskou en
dan zie je in elk kraampje en in
elke winkel wel een Hero- of een
Herschi-fles staan. Dat geeft een
lekker gevoel," zegt S. Querido,
de algemeen directeur van Hero
Nederland, in een toelichting op
de onlangs verschenen jaarcij
fers.
Binnen het Hero-concern, dat in
heel Europa vestigingen heeft en
in Zwitserland het hoofdkantoor
heeft staan, is Hero Nederland
verantwoordelijk voor de ont
wikkeling van frisdranken en
sappen. De export speelt daarbij
een belangrijke rol.
Behalve van Rusland en Oost-
Europa verwacht Querido de ko
mende jaren veel van het Verre
Oosten. „We zijn zeer geïnteres
seerd in China en Japan." Ook in
het Midden-Oosten is Hero Ne
derland actief, maar dan vooral
als jamproducent. Eind vorig
jaar werd daar tevens de jam- en
honing-omzet gekocht van Uni-
Hero-directeur S. Querido
fotocor viveen
lever.
Hero Nederland heeft een 'bevre
digend' jaar achter de rug. De
omzet steeg in 1994 met 15 pro
cent tot 350 miljoen gulden. De
winst groeide eveneens met 15
procent. Hoe hoog het resultaat
is, wil Querido niet kwijt.
Wel doet Hero Nederland het
volgens hem beter dan het con
cern als geheel. Het moedercon
cern zag de omzet vorig jaar
slechts licht stijgen (1,6 procent)
tot 1,66 miljard gulden. De netto
winst kwam uit op 90 miljoen
gulden, een stijging van 5,7 pro
cent.
Het personeelsbestand van het
totale Hero-concern bleef vorig
jaar nagenoeg gelijk: 3935 men
sen. Daarvan werken 660 mensen
bij Hero Nederland, verdeeld
over vestigingen in Breda, Goes
en Hoensbroek.
Naast jam (Hero, De Betuwe) en
dranken (Hero, Herschi), levert
Hero onder andere fruitprepara-
ten aan de zuivelindustrie. Ook is
de onderneming via het Goese
dochterbedrijf Carels een be
langrijke toeleverancier voor
bakkerijen.
Hero introduceerde vorig jaar
met succes nieuwe merken als
Fruit Spring (vruchtensap met
bronwater) en Hero Melange en
Hero Royal (exclusieve jam).
Voor dit jaar verwacht Querido
veel van de vernieuwe Herschi
Cola die sinds enkele weken in de
winkels ligt.
Deze cola doet volgens Hero qua
smaak niet onder voor a-merken
als Coca Cola en Pepsi, maar is
wel beduidend goedkoper. „De
consument is er nu klaar voor.
Hij kiest voor kwaliteit maar is
kritisch ten opzichte van de
prijs," aldus Querido.
In Breda deed Hero de afgelopen
Arbeidsdeelname vrouwen stijgt flink
Den Haag - De arbeidsdeelname van vrouwen is de afgelopen ja
ren flink toegenomen. In 1988 had van alle vrouwen met partner
en kinderen onder de vijf jaar 22 procent een baan van elf of meer
uur per week. In 1994 was dat opgelopen tot 36 procent. Arbeid-,
sparticipatie van alle vrouwen nam in die jaren toe van 30 naar 42
procent.
Dit blijkt uit cijfers van het Ministerie van Sociale Zaken en het
Centraal Bureau, voor de Statistiek. In leidinggevende functies
zijn vrouwen nog steeds ondervertegenwoordigd. Dat geldt niet
alleen voor het onderwijs, maar ook voor politieke functies. Op tv
zijn tweemaal zoveel mannen als vrouwen te zien. In de actuali
teitenrubrieken en journaaluitzendingen is dit verschil nog gro
ter: één vrouw op vier mannen.
FNV wil steun minister in cao-conflict
Utrecht - De Voedingsbond FNV heeft gisteren een klemmend
beroep gedaan op minister Van Aartsen van Landbouw het be
lang van de tuinbouw te dienen. De minister weigert echter een
petitie van de vakbond over het conflict rond een nieuwe collec
tieve arbeidsovereenkomst in ontvangst te nemen.
De bond is boos over de eenzijdige opstelling van Van Aartsen.
Volgens de bond laat de minister zich wel informeren over de op
stelling van werkgevers. Zo bracht de minister nog onlangs een
bezoek aan een asperge-kwekerij. Maar als de bond hem wil in
formeren over het loon en de arbeidsvoorwaarden van de asper
gesteker, geeft de minister niet thuis, aldus de vakbond.
Uitgever Encyclopedia Brittannica te koop
New York - De uitgever van de Encyclopedia Brittannica, één
van de bekendste naslagwerken ter wereld, is te koop. De huidige
eigenaar, de particuliere Amerikaanse beheersmaatschappij Wil
liam Benton Foundation, heeft een bank opdracht gegeven naar
een koper te zoeken omdat de publikatie verlies oplevert door een
vermindering van de afzet. Dit heeft de New York Times gemeld.
De krant schat dat de uitgever, Encyclopedia Brittannica Incor
porated, omgerekend ongeveer 800 miljoen zal kosten. Het be
drijf is in problemen geraakt doordat het te laat meeging met
nieuwe technologieën, zoals cd-roms. Vorig jaar was er naar ver
luidt een verlies van vier miljoen dollar.
Philips sterker in stofzuigers
Eindhoven - Philips heeft zijn positie op de wereldmarkt voor
stofzuigers aanzienlijk versterkt door de overname van de Ameri
kaanse fabrikant Regina en door een joint venture aan te gaan
met de Suzhou Chunhua Stofzuigerfabriek, die in China markt
leider is in stofzuigers voor huishoudelijk gebruik.
Regina produceert borstelstofzuigers, handsteeelstofzuigers en
shamponeerapparaten, voornamelijk voor de Amerikaanse
markt. In de Verenigde Staten is de Philips-divisie DAP (Domes
tic Appliances en Pesonal Care) met diverse produkten actief on
der de merknaam Norelco, maar niet met stofzuigers. Regina
wordt het internationale toeleveringscentrum voor handsteels-
tofzuigers.
De nieuwe joint venture in China, die Chun Fei Domestic Ap
pliances of Sozhou gaat heten, biedt werk aan 500 mensen. In het
bedrijf wordt ongeveer 25 miljoen dollar geïnvesteerd.
Waarschuwing voor mega-supermarkten
De Bilt - Concurrentie van andere distributievormen zoals pizze
ria's, hamburgerketens en avondwinkels kan een bedreiging vor
men voor de huidige fijnmazigheid van de Nederlandse levens
middelendetailhandel. Ook de ontwikkeling van de perifere de
tailhandel baart zorgen.
Dit schrijft K. van den Doel, algemeen directeur van de Sperwer
Groep, in het gisteren verschenen jaarverslag. „Ongecoördineer
de en ongestructureerde ontwikkeling van de perifere detailhan
del (grootschalige winkels buiten de normale winkelgebieden)
kan veel zaken, en dat kan in de honderden lopen, de kop kosten,"
vindt Van den Doel toe.
Koosjere zaken McDonald's in Israël
Jeruzalem (ap) - McDonald's heeft gisteren aangekondigd voor
het eind van de zomer drie koosjere restaurants te openen in Is
raël. De hamburgerketen heeft al tien retaurants in Israël, maar
het voedsel dat daar wordt geserveerd is niet aangepast aan de
joodse traditie. De 'cheeseburger', met zijn combinatie van vlees
en zuivel (kaas), is in de koosjere keuken bijvoorbeeld uit den bo
ze.
Eindhoven (anp) - Elektriciteits-Produktiemaatschappij Zuid-
Nederland EPZ is in toenemende mate geïnteresseerd in pro
jecten in landen in Oost-Europa.
jWetdam (anp) - Verschillende managers van Borsumij We- Rusland belangrijke groeimarkt voor Hero
mar tf>r7iff nrum in aandelen gehandeld, waar- C7 «X C7
1i.i.i..:i_
jaren flinke investeringen. Er
kwam een nieuwe jamlijn en er
werden een fraai nieuw kantoor
en een distributiecentrum ge
bouwd. Vorig jaar had er ook een
nieuwe koel/vries-huis moeten
komen, maar Hero stuitte op ver
zet van de gemeente.
Het koel/vries-huis komt aan de
openbare weg te liggen en de ge
meente stelt daarom eisen aan
het uiterlijk van het gebouw. De
welstandscommissie heeft zich
nog niet kunnen vinden in het
ontwerp. „Ze zeggen dan bij
voorbeeld dat er een punt op het
dak moet komen. Maar dat kost
wel zo'n 150.000 gulden extra.
Als ze betalen dan wil ik dat wel
doen, maar ja dat willen ze niet."
Querido kan zich er over opwin
den. „Ik had meer support van de
gemeente verwacht." Deson
danks hoopt hij binnenkort wel
een acceptabel ontwerp te pre
senteren zodat het koel/vries
huis er rond de jaarwisseling kan
komen.
Dit jaar start Hero in Breda ook
met de voorbereiding voor de
bouw van een nieuwe fabriek
voor de produktie van fruitpre-
paraten voor de zuivelindustrie.
Het is nog niet duidelijk of de
huidige fabriek afgebroken of ge
renoveerd wordt. In 1997 zou de
nieuwe fabriek moeten draaien.
Hoewel de EPZ aanvankelijk
vooral een soort 'ntwikkelings-
hulp'verleende door het beschik
baar stellen van kennis, staan nu
ook activiteiten op het program
ma die binnen enkele jaren ren
derend moeten zijn.
Directievoorzitter drs. H.van
Meegen zei dit gisteren bij de
presentatie van het jaarverslag
1994.
EPZ is in Roemenië betrokken bij
het aanbrengen van verbeterin
gen in een kolencentrale. In de
Tsjechische Republiek helpt de
onderneming bij de bouw van een
rookgasontzwavelingsinstallatie
bij een bruinkoolgestookte cen
trale.
Overigens is EPZ ook elders in
het buitenland actief. Zo bekijkt
zij op Curagao hoe de nutsvoor
ziening van een olieraffinaderij
te renoveren.
EPZ behaalde vorig jaar bij een
daling van de produktie met ruim
3 procent een omzet van ongeveer
2 miljard gulden en een resultaat
van 55,9 miljoen gulden, de
grootste winst in de afgelopen
vijf jaar. Daarvan is 42 miljoen
dividend uitgekeerd aan de aan
deelhouders, de energiedistribu
tiebedrijven in Zeeland, Noord-
Brabant en Limburg.
Momenteel werken bij EPZ onge
veer 1750 mensen. De komende
jaren verdwijnen in verband met
een verbetering van de efficiency
300 arbeidsplaatsen. De directie
probeert daarbij gedwongen ont
slagen te voorkomen. Met de
bonden is een sociaal plan afge
sproken. Het is volgens Van Mee
gen noodzakelijk om de kosten
terug te brengen in verband met
de op handen zijnde liberalise
ring van de elektriciteitsmarkt.
De uitstoot van stikstofoxyde,
zwaveldioxyde en stof is vorig
jaar verder gedaald met respec
tievelijk 10, 43 en 30 procent ten
opzichte van 1993. Die verminde
ring is voor een belangrijk deel
het gevolg van het uit bedrijf ne
men van twee kolengestookte
centrales in Geertruidenberg. De
uitstoot van radioactief materi
aal uit de kerncentrale in Borsse-
le bleef vorig jaar ver onder de
toegestane normen, aldus de
EPZ.
Den Haag (anp) - De overheid moet geld gaan vragen voor het
verstrekken van vergunningen aan bedrijven die nu nog gratis
worden gegeven. Daarmee zijn voor de schatkist forse bedra
gen te verdienen.
Dat stellen de PvdA-kamerleden Van der Ploeg en Van Zuijlen in een
artikel in NRC Handelsblad.
Ze denken aan etherfrequenties voor commerciële televisie en mobie
le communicatie en de landingsrechten voor vliegtuigen. „Dat zijn
vergunningen waar bedrijven veel geld aan kunnen verdienen en die
in andere landen honderden miljoenen, zo niet miljarden voor de
schatkist hebben opgeleverd," aldus beide kamerleden.
Als voorbeelden noemen ze het Britse televisiekanaal Channel 5, dat
vorige week werd geveild. Daarbij werden bedragen geboden tot 36
miljoen pond.
Ze stellen voor dat de overheid vergunningen uitgeeft voor een be
perkte duur, bijvoorbeeld de termijn die nodig is om de vaste kosten
van de investeringen terug te verdienen. De overheid zou daarbij dui
delijke eisen moeten stellen aan de toegankelijkheid en de kwalititeit
van de diensten.
