DE STEM
'Het gaat bergafwaarts met toerisme in Zeeland'
Groei autoverkeer
oopt achter
bij berekeningen
'Een thuis hebben is
Roep om opvanghuis
christelijke vrouwen
Duumpje wil andere invulling gebied
4
Mestzak veeboer Tholen
moet worden verplaatst
Provincie ongerust over
rest van werkgelegenheid
bij Philips in Terneuzen
0ET U EIGENLIJK
0T KABEL TV KOST m
SATELLIET ONTVANGST
ZOTERUG VERDIEND
r-sat NOORDSTRAAT 15 AXEL TEL: 01155 62601
Zeeuwen pakken steeds minder de fiets
wov
Bezwaarmakers tevreden over afblazen kuuroord door GS
Berinrichting
Bisschop Muskens zegent bejaardentehuis Emmaus
J'jL
Innovatiecentrum
Zeeland geeft
meer adviezen
electronics
Zeeland
p onze verslaggever
Middelburg Het gaat bergaf-
aarts met het toerisme in Zeeland,
t wijzen de jongste onderzoeken
Het trekpaard van de Zeeuwse
economie trekt zo hard niet meer.
Omzetten dalen en onbezette hotel
bedden of campingplaatsen zijn niet
meer. Daarom moet
scherp stelling worden genomen te
gen de kreet die jaren terug al een ei
gen leven is gaan leiden: Zeeland is
vol. Dat is namelijk pertinent on
juist.
Dat is de samenvatting van een toe
spraak die de recreatie-gedeputeerde
Van Zwieten (VVD) gisteren in Middel
burg hield bij de oprichting van het toe
ristisch huis in Zeeland, een gebouw
waarin verschillende recreatieve dien
sten en organisaties vanaf 1997 zijn ge
huisvest. Van Zwieten noemde geen cij
fers uit die 'jongste onderzoeken', maar
zei slechts dat het helemaal niet goed
gaat met de toeristische sector in Zee
land. Dat is een.sector waar een jaarlijk
se omzet van ongeveer een miljard gul
den in omgaat en die goed is voor elfdui
zend arbeidsplaatsen. De veel aange
haalde kreet van de voormalig gedepu
teerde De Voogd, dat 'Zeeland vol is', ge
slaakt tijdens een piekperiode in het
hoogseizoen, is vandaag de dag absoluut
niet waar meer, aldus Van Zwieten. En
het blijven aanhalen van die kreet is eco
nomisch gewoon nadelig voor Zeeland.
Positiever was het eigenlijke punt van
samenkomst, de oprichting van een toe
ristisch huis. In het voormalige Polder
huis in Middelburg komt het zogeheten
Zeeland Promotie Paviljoen.
ANWB, provinciale VW, VW van Mid
delburg, recreatieschap Het Veerse
Meer, Stichting Zeeland Cultuurmaand
en ZWN vestigen er zich en getracht
wordt vanuit dat pand alle promotie
voor recreatief Zeeland samen te bunde
len.
Van onze verslaggever
Middelburg - Ondanks alle
promotie-acties pakken de
Zeeuwen steeds minder de
terwijl de toename van
let autoverkeer in de provin-
tie achterblijft bij het lande
lijk gemiddelde. Althans, dat
i vorig jaar het geval. In
jaar tijd is het gebruik
i de fiets met maar liefst
twintig procent verminderd.
tegelijkertijd voorspellen ver-
tersdeskundigen op grond van
'e nieuwste inzichten dat het
rerkeersaanbod voor de tunnel
onder de Westerschelde, de
I0V, een 'gematigde groei' zal
itnnen. Eerdere berekeningen
reiden dat er na het jaar 2010
geen sprake meer zou zijn van
foei.
Uitstaat allemaal in het gisteren
uitgekomen Wegenverslag 1994
n het provinciaal bestuur. De
lie daarin genoemd wor-
ta komen voort uit allerlei ver-
brsmetingen die het hele jaar
ioor overal in Zeeland worden
gehouden.
Irend
In blijkt dat het autoverkeer vo
rig jaar is toegenomen, maar de
(»ei, sinds 1986 gemiddeld bij
na drie procent per jaar, is ver
traagd.
k 1994 bleef de toename be-
[erkttot 1,5 procent. Het is niet
1 onverwacht. In Zeeuws-
laanderen was het al eerder te
tepeuren, maar de komende ja
ren zal pas blijken of hiermee
een trend is gezet dat er steeds
minder autoverkeer in Zeeland
zal komen.
Gemiddeld kende Nederland een
groei van drie procent vorig jaar,
Zeeland blijft daarin duidelijk
achter.
De oorzaken zijn wel bekend: de
provincie kent een bescheiden
groei van het inwoneraantal, ge
combineerd met een afname van
het aantal jongeren, de potentië
le nieuwe autobestuurders. De
werkgelegeheid stagneert en het
recreatieverkeer groeit nauwe
lijks meer.
Verder is er een groeivertraging
opgetreden in het autobezit in
Zeeland, zo meldt het Wegen
plan 1994.
Hoewel het autobezit in de pro
vincie nog vijf procent hoger ligt
dan gemiddeld in Nederland,
kan het erop duiden dat de gren
zen aan de groei van het autobe
zit zijn bereikt, aldus het ver
slag.
Minder fietsen
Logisch zou dan zijn om te ver
onderstellen dat de Zeeuwen va
ker de fiets nemen en de auto la
ten staan.
Organisaties als het Zeeuws
Platform Duurzame Ontwikke
ling voeren al jaren verbeten ac
ties om het fietsverkeer te bevor
deren, bijvoorbeeld met de actie
om te gaan fietsen tussen huis en
werk.
Uit de feiten blijkt echter dat het
fietsverkeer niet toeneemt maar
juist afneemt. De gegevens van
zeven fietstelpunten, verspreid
over de provincie zeggen dat
sinds 1985 het fietsgebruik met
bijna twintig procent is vermin
derd.
Dat komt, aldus het verslag,
door een forse vermindering van
het schoolfietsverkeer, omdat
het aantal jongeren afneemt, en
door de invoering van de OV-
Jaarkaart voor studenten. Wel is
het recreatieve fietsen toegeno
men, maar niet voldoende om
een groei te laten zien.
Het Wegenplan is optimistischer
over de toekomstkansen, en de
financiële haalbaarheid van de
tunnel die het provinciebestuur
onder de Westerschelde wil aan
leggen.
De prognoses waren dat tot het
jaar 2010 het verkeer door de
tunnel met jaarlijks twee pro
cent zou toenemen en na die pe
riode zich zou stabiliseren. Nu
wordt in het Wegenplan een ver
dergaande groei voorspeld, het
geen de tolopbrengsten zal doen
stijgen.
Over die tol meldt het verslag
ook dat het effect is berekend
van verschillende toltarieven op
de omvang van het verkeersaan
bod.
Die tarieven kunnen in de ogen
van de verslagschrijvers gerust
naar boven, omdat dit leidt tot
slechts een relatief beperkte da
ling van het verkeersaanbod. Per
saldo zullen de opbrengsten dus
toenemen.
lm onze verslaggever
fidzand-Bad - Natuurbeschermingsvereni-
!>»gHet Duumpje in West-Zeeuws-Vlaande-
tn wil gaan praten met het gemeentebestuur
Oostburg over een andere invulling van
!e! gebied waar het kuuroord met daarbij een
to en 250 recreatiewoningen in Cadzand-
wd is gepland. Gedeputeerde Staten beslo-
hd bestemmingsplan Cavelot af te keu-
's aan de gemeenteraad te beslissen of Oost-
Cie n t'6Ze kissing bij de Raad van State in
ip gaat. Th. Kramer van Het Duumpje en me-
van de Zeeuwse Milieu Federatie (ZMF)
bht ''jdens deze discussie ook wordt nage-
over een mogelijke andere invulling van het
tussen de Noorddijk en Lange Strinkweg.
uT' bet is nog onbekend of de gemeente en de
Jet™ntwikkelaar tegen dit besluit in beroep
-Maar het is nu een goed moment om na te
over de mogelijkheid iets anders met het
doen. Wat ons betreft moet het worden
!ia -len in de totale herinrichting van de kust
j n,est"Zeeuws-Vlaanderen. Je zou het gebied
",i zaod-Bad bijvoorbeeld kunnen gebruiken
lii knelpunten elders op te lossen. Daar-
testi [voorbeeld te denken aan bepaalde re
ten IT ^rijven die op een bepaalde plaats
«heid meer hebben uit te breiden,
edrijf zou dan kunnen verhuizen naar het
0 waar bet kuuroord is gepland. Ik hoop dat
,etl Je™eging in de discussie wordt meegeno-
er §eva' willen wij hierover met het ge-
fta° bestuur praten."
«geeft hiermee aan dat de natuurbescher-
Jl,5,eni8'nS niet tegen een recreatieve invul-
11 net onderhavige gebied is.
'^«meerwaarde
lied te hTT bet breder bekijken. Door het ge-
«jj J etrekken bij de totale herinrichting. Er
m°gelijkheden. Een kuuroord
let kuur Tlmo§etijkheden alleen maar. Want
t mef°j °'ed' absoluut geen meerwaarde. Er
'vanh f recreatiewoningen alleen maar
:detp l netz®l|de. Maar dat hebben we al in onze
1 beslntZWLarscilriften aangegeven."
!e,tten omri t l bestemmingsplan Cavelot af te
dfematio 'let gemeentebestuur niet met een
Bet km,6 "«derbouwing heeft kunnen aantonen
r°ord een haalbare kaart is. Roompot
Recreatie Beheer bv uit Kamperland heeft zich in
middels bij de provincie aangemeld om het kuur
oord aan te pakken. Volgens directeur H. van Koe-
veringe beschikt Roompot over de financiële mo
gelijkheden en er is voldoende expertise in huis om
het recreatieve deel in exploitatie te brengen en te
houden.
Kuuroordfilosofie
Ook is het bedrijf een samenwerkingsverband aan
gegaan met het bedrijf Plexus uit Amsterdam voor
wat betreft de kuuroordfilosofie. Directeur Van
Koeveringe wacht eerst af of en wanneer het fail
lissement van de huidige projectontwikkelaar
Cadzand-Bad Projecten bv wordt uitgesproken en
of de gemeente tegen het besluit van GS in beroep
gaat alvorens het project aan te pakken.
De Sterren van Cadzand, een samenwerkingsver
band tussen een aantal hoteliers, zijn inmiddels
best bereid een gesprek te hebben met Roompot
over de plannen voor het kuuroord 'nieuwe stijl'.
„Als het plan van Roompot een toegevoegde waar
de voor Cadzand betekent, mogen ze bij wijze van
spreken morgen beginnen," aldus R. de Milliano
namens de Sterren van Cadzand.
De Sterren van Cadzand was ook een van de be
zwaarmakers tegen het bestemmingsplan Cavelot.
Het kuuroord in de huidige vorm is in de ogen van
de hoteliers niet meer dan een kuurcentrum met.
slechts een beauty-farm en een saunalandschap.
Voorts is het niet seizoensverlengend en is het ook
geen elkweervoorziening. De Sterren van Cadzand
vrezen ook voor een overcapaciteit van de hotel
voorzieningen in Cadzand-Bad.
Uitgekleed
„Let wel, wij zijn niet tegen een kuuroord. Maar
alleen in de vorm zoals bijvoorbeeld in Valken
burg. Zoals inderdaad de oorspronkelijke plannen
van het kuuroord in Cadzand-Bad eruit zagen.
Maar het plan is dermate uitgekleed dat daar geen
sprake meer van is. Als Roompot erin slaagt een
toegevoegde waarde aan het kuuroord te geven
willen wij best meedoen."
De Milliano is in ieder geval tevreden over het be
sluit van GS het bestemmingsplan af te keuren.
„Er is totaal geen financieel plaatje en de econo
mische haalbaarheid is niet aangetoond. Wij heb
ben indertijd een onderzoek laten doen door Hore
ca Nederland waaruit bleek dat het kuuroord in de
huidige vorm niet haalbaar is. Dat onderzoek
kostte ons zestigduizend gulden. De projectont
wikkelaar heeft een dergelijk onderzoek nooit la
ten verrichten. Daarom vinden wij het besluit van
GS logisch."
Bisschop Muskens zegende bij zijn rondzang doorn bejaardencentrum Emmaus in IJzendijke
ook de beelden van de Emmaüsgangers.
Van onze verslaggever
IJzendijke - Met een rond
gang door het tehuis en het
bijbehorende sprenkelen van
wijwater heeft Bisschop
Muskens gisteren bejaarden
centrum Emmaus gezegend.
Dat het tehuis wordt gezegend
is een oude katholiek gebruik,
dat echter niet zo vaak meer
wordt uitgevoerd. „Wij hebben
de bisschop gevraagd om het
huis te zegenen, toen we hoor
den dat hij voor het Heilig
Vormsel naar Oostburg kwam,"
vertelt A. Hendrikse, voorzitter
van het bestuur van het tehuis.
„In februari was hij al heel kort
in Emmaus op bezoek, ter ken
nismaking, en hij had beloofd
nog terug te komen om ook met
de mensen te praten."
Zo'n veertig bewoners zaten
rond elf uur vol spanning klaar
voor de bisschop. De meesten
waren al om half tien present.
Uiteindelijk moesten de aanwe
zigen wachten tot kwart voor
twaalf totdat de bisschop bin
nenstapte, iets opgehouden
door het verkeer.
„Het is buitengewoon dat hij de
moeite wil nemen," vertelt me
vrouw Van Damme, één van de
aanwezigen. „Zoals mijn ouders
mij opgevoed hebben, betekent
dit bezoek veel." Haar buur
vrouw sluit zich daarbij aan. ,,'t
Is een hele eer," zegt ze met
zachte stem waaruit respect
voor de bisschop blijkt. Beide
dames vinden de bisschop een
'sympathieke man, die veel van
het leven weet.' „Hij is missio
naris geweest," krijgt mevrouw
Van Damme ingefluisterd.
„Bij het korte bezoek in februa
ri hadden de bewoners al plan
nen gemaakt om de bisschop te
ontvangen," zegt hoofdver
pleegkundige K. Grootaert.
„Toen wilden ze een erehaag
vormen, maar daar was echt
geen tijd voor."
Bij het bezoek van gisteren had
de bisschop meer tijd. Na een
kort gebed volgde de zegening
waarin Muskens nog eens wees
op' de waarde van het hebben
van een huis. „U heeft allen
waarschijnlijk al meerdere hui
zen bewoond en weet hoe be
langrijk een goed thuis is. Niet
iedereen in de wereld kan dat
zeggen."
Daarna liep de bisschop met het
wijwater de gangen door, hier
en daar wijwater sprenkelend.
Ook bezocht hij twee bewoners
die ziek in bed lagen. Kort
sprak hij met hen en informeer
de hij naar hun gezondheid. Te
rug in de zaal waar de bewoners
waren samengekomen, ging bis
schop Muskens de tafels langs
om kort met de mensen te pra
ten. „Dat vind ik belangrijk, dat
hij even ontspannen met de be
woners kan spreken," zegt di
recteur. P. Ploegaert.
T Atf *-
iÉSt*
Bisschop Muskens maakte ook tijd om even de praten met twee bewoners die ziek in bed lagen
en hun de zegen te geven. foto's camile schelstraete
WOENSDAG 17 MEI 1995 DEEL
Van onze verslaggever
Middelburg - Er moet in Zeeland een extra opvanghuis ko
men voor vrouwen met een christelijke achtergrond, die het
slachtoffer zijn geworden van seksueel geweld, incest of
andere vormen van mishandeling.
Zo'n opvangplek is, naast de al
bestaande blijf-van-mijn-lijf-
huizen, nodig omdat juist die
categorie vrouwen met speci
fieke, religieuze problemen
kampt.
Dat schrijft de Stichting Petra,
Geknakt Riet uit Middelburg
in een subsidie-aanvraag aan
het provinciebestuur. De stich
ting, onder leiding van de Mid
delburgse psychologe Van der
Feen, wil een crisis-opvang
plaats voor tien tot twintig
vrouwen, eventueel met kinde
ren.
Vrouwen met een zwaar chris
telijke achtergrond, die het
slachtoffer worden van sek
sueel of ander lichamelijk ge
weld of verwaarlozing, voelen
zich volgens de stichting vaak
niet begrepen in de reguliere
instellingen of zelfs binnen hun
eigen kerken. Door hun geloof
ervaren ze de gewelddaden en
de nasleep ervan soms heel an
ders dan andere vrouwen.
Een dochter van een predikant
bijvoorbeeld, die door haar va
der wordt verkracht, wat een
praktijkgeval is, loopt een
groot trauma op en worstelt te
vens met tal van religieuze vra
gen. De vrouwen kunnen met
die vragen op dit moment ner
gens terecht in Zeeland, stelt
de stichting. En die slachtof
fers vallen tussen wal en schip.
Dit verzoek om subsidie zal
gaan wringen in de provinciale
politiek. Immers, de Staten van
Zeeland hebben vorig jaar bij
motie (VVD) het besluit geno
men dat er voortaan alleen nog
zorginstellingen van algemene
identiteit kunnen worden ge
subsidieerd. Dit omdat er in
Zeeland naar verhouding meer
christelijke dan algemene zorg
instellingen bestaan.
Momenteel wordt in de Abdij
onderzocht of een vrouwenop
vanghuis, zoals de Stichting
Petra wil, ook valt onder de
noemer van zorginstellinggen
zoals in de motie wordt be
doeld.
Van onze correspondent
Den Haag/Tholen - De Tholense veehouder M. van Ast moet de
mestzak verplaatsen die hij op zijn land aan de Oudelandsedijk
heeft neergelegd.
Rechter J. Van der Does van de
Raad van State gaat er althans
van uit dat Van Ast dat doet om
dat de rpestzak te dicht bij de wo
ning van buurman Ph. Verduit
ligt. De zak zit vol met mest en is
ruim vierhonderd vierkante me
ter groot. De mestopslagplaats
ligt ten minste zes meter te dicht
bij Verduits huis. Vorige week
voerde Verduit bij de Raad van
State in Den Haag over de mest
zak een rechtszaak. Verduit eiste
daar dat de gemeente iets tegen
Van Ast onderneemt maar het ge
meentebestuur is tot dusver stil
blijven zitten. Volgens Verduit
moet de mestzak niet vijftig maar
Van onze correspondent
Middelburg - Het Innovatie
centrum Zeeland heeft het af
gelopen jaar aan 277 bedrij
ven in totaal 356 adviezen uit
gebracht. Het jaar daarvoor
waren dat 270 adviezen aan
234 bedrijven.
Bij de advisering aan bedrijven
werd in totaal 182 keer externe
deskundigheid, zoals TNO, uni
versiteiten, adviesburo's of data
banken ingeschakeld.
Daarnaast werd er 250 maal tele
fonisch advies en dorverwijzing
gegevan. Dat blijkt uit het jaar
overzicht van het Innovatiecen
trum. De meeste gevraagde ad
viezen gingen over nieuwe pro-
dukten, produktverbetering of
produktiemethoden en subsidies,
gevolgd door vragen over milieu,
ondernemingsplanning, acquisi
tie kwaliteitszorg, automatise
ring en bedrijfsvoering.
Het meest -41 procent van de
adviezen- werd de hulp van het
Innovatiecentrum ingeroepen
door bedrijven met tussen de een
en vijf werknemers. Onderver
deeld naar het soort bedrijven
scoorde de industrie met 51 pro
cent adviezen het hoogst, gevolgd
door de dienstverlening (12 pro
cent) en de groothandel (11 pro
cent).
honderd meter van zijn woning
liggen. Dat zou betekenen dat de
zak in plaats van zes meter, 56
meter moet worden verplaatst.
Een verplaatsing met zes meter
zou nog kunnen worden opgelost
door de zak een stukje op te rol
len. Het verschuiven over grotere
afstand zou de veeboer Van Ast
twintigduizend gulden kosten.
Rechter Van der Does heeft giste
ren niet dwingend opgelegd dat
de zak verplaatst wordt. De rech
ter wil daarmee bereiken dat de
gemeente Tholen zelf tot actie
overgaat. Van der Does heeft te
vens beslist dat de gemeente bin
nen vier weken een beslissing
moet geven op het bezwaarschrift
van Verduit.
Milieu Grevelingen
verslechtert snel
Van onze verslaggever
Middelburg - Het milieu
in Europa's grootste zout-
watermeer, de Grevelin
gen, verslechtert ziender
ogen. Een te hoog water
peil in het voorjaar is daar
mede de oorzaak van.
Dat schrijft het provinciaal
bestuur aan Rijkswaterstaat
Zeeland. Het provinciebe
stuur protesteert in de brief
tegen het feit dat in het voor
jaar de Brouwerssluis wordt
gesloten op een waterpeil
waardoor het broedgebied
van vogels ongewenst wordt
verkleind.
Vele legsels worden zo teniet
gedaan, schrijft de provincie.
Er moet dus nader bekeken
worden wanneer de sluis op
welke waterhoogte dicht
kan. Een ander punt van
zorg voor het provinciebe
stuur is het feit dat afgelopen
zomer tien procent van de
bodem geheel zuurstofloos
was. Dit was in de geschiede
nis van het meer nog nooit
voorgekomen en leidde on
der meer tot grote vissterfte
en een verarming van de on
derwaterplanten.
Van onze verslaggever
Middelburg - Het provincie- en gemeentebestuur van Terneu
zen zijn ongerust over de driehonderd banen die blijven na het
verlies van de ruim driehonderd banen bij Philips Ligthing in
Terneuzen. Dat schrijven de beide overheden in een protest
brief aan de grote baas bij Philips, directeur J. Timmer.
Zoals gisteren gemeld is de tekst van de brief vastgesteld in de verga
dering van Gedeputeerde Staten. Naast de ongerustheid over de reste
rende werkgelegenheid, melden de briefschrijvers dat ze met 'veront
rusting' kennis hebben genomen van de reorganisatieplannen waar
door ruim driehonderd banen komen te vervallen.
Dat heeft grote gevolgen voor de hele regio en de verankering van Phi
lips in de Zeeuws-Vlaamse samenleving komt door deze operatie on
der druk te staan, aldus de brief.
Het epistel eindigt met het verzoek om nader overleg met de Philips-
directie om te proberen de arbiedsplaatsen voor de regio te behouden.
