De vergeten soldaten van
de Tweede Wereldoorlog
Gren
Strenge bewaking metro Tokyo
Amerikaanse buitenland-hulp inzet van machtsstrijd in Washington
President Bill Clinton is 'terug', hoewel...
|Felle brai
Slowaakse premier gunt
president geen paleis
Ontwikkelingshulp: mes
snijdt aan twee kanten
Fietsroutes c
'Medische ui
in Zeeland k|
I h^kted n^S" 6n vervoersmoëe"
DE STEM
BUITENLAND
Afrikaanse veteranen kregen nooit erkenning voor strijd tegen nazi's
Israëlische vlag
MAANDAG 15 MEM995
Banjul (ips) - Op het Fajara-
oorlogskerkhof, zo'n 15 kilo
meter buiten de Gambiaaanse
hoofdstad Banjul, staan lange
rijen eenvoudige grijze en
groene marmeren grafstenen.
De mannen van de Westafrikaan-
se troepenmacht die hun leven
verloren in de Tweede Wereld
oorlog liggen niet noodzakelijk
op dit kerkhof begraven. Maar
hun namen, graden, geboorte- en
sterfdata staan in de grafstenen
gebeiteld om de herinnering aan
hun offer levendig te houden.
De zeldzame toerist die tot hier
komt merkt dat de doden komen
uit Ghana, Nigeria en Sierra Leo-
na. Het zijn vergeten helden, al is
hun bijdrage aan de overwinning
op het nazisme even groot als die
van de andere soldaten die wel
gehuldigd worden bij de herden
kingsplechtigheden naar aanlei
ding van de 50e verjaardag van
het einde van de oorlog.
In 1939, toen de oorlog in Europa
steeds dichterbij kwam, stuurde
de toenmalige goeverneur van
Zuid-Rhodesië, Sir Herbert
Stanley, een boodschap naar de
Afrikanen.
De tekst ervan is terug te vinden
in de 'Bantu Mirror' van 16 sep
tember 1939: 'Als de koning oor
log voert is het de plicht van zijn
onderdanen, Afrikanen zowel als
Europeanen, om hem te helpen
die oorlog te winnen'.
In 1940 was de hulp van de Afri
kanen zeer gewenst. Frankrijk
was door het Duitse leger onder
de voet gelopen, en de Duitsers
bereidden zich voor op een inva
sie van Groot-Brittannië. Italië
bedreigde de Britse kolonies in
Afrika, waardoor de toevoer van
grondstoffen naar de geallieer
den in gevaar kwam.
'De oorlog is tot Afrika doorge
drongen. De blanken zijn niet
talrijk. Ze kunnen zich beter ver
dienstelijk maken door leiding te
geven aan Afrikanen dan door
zelf gewoon soldaat te worden',
schreef de eerste-minister van
Zuid-Rhodesië, Sir Humphrey
Higgins toen hij in 1940 de op
richting aankondigde van Afri
kaanse regimenten.
In de kolonies in West- en Oost-
Af rika werden gelijkaardige een
heden opgericht, alle met Euro
pese officieren. Veel Afrikanen
kregen weinig keus: ze werden
onder dwang ingelijfd.
„Ik werd opgepakt op bevel van
de officier in mijn district," her-
hinnert Amos Mayaki zich. „Ik
was in 1940 nauwelijks twaalf
jaar. Mijn ouders hadden niet de
macht om de mensen die me vast
hielden tegen te houden."
Aan hem en de andere jongeren
uit zijn dorp in het huidige Nige
ria werd verteld dat het stam
hoofd het groene licht gaf aan de
districtsofficier. "Geen van diens
kinderen ging naar de oorlog,"
merkt Mayaki op.
In hun eerste actie verdreven de
Afrikaanse troepen de Italianen
uit Eritrea.
„Aanvankelijk kregen de Afri
kaanse soldaten allerlei klusjes,"
zegt kolonel Martin Rupiya, nu
lector aan het departement voor
oorlogsstudies aan de universiteit
van Harare. „Naarmate de oorlog
langer duurde kregen ze wapens
in de hand en vochten ze zij aan
zij met blanken."
In West-Afrika werden al vroeg
twee divisies, het 81e en het 82e,
gevormd. Ze bestonden vooral uit
Ghanezen en Nigerianen en zou
den geintegreerd worden in de
Afrikaanse troepenmacht die
buiten het continent opereerde.
De Afrikaanse soldaten uit de
Franse kolonies vochten vooral in
Europa. De Britse koloniale troe
pen werden meestal naar het Ver
re Oosten gestuurd.
„In 1942 veroverde Japan Singa
pore. Het was een van de meest
vernederende nederlagen van de
Britten in de hele oorlog," zegt
Nnamdi Anyadike, een militair
onderzoeker.
„Churchill dacht dat de Japan
ners zouden doorstoten naar In
dia, de parel op de kroon. Hij kon
geen soldaten missen in Noord-
Afrika.
Vandaar groeide het plan om
meer troepen van het Britse Ge
menebest in te schakelen."
De Koninklijke Westafrikaanse
Troepenmacht werd verscheept
naar Birma om mee te doen aan
de geallieerde poging om de Ja
panners tegen te houden. „De mi
litaire chefs gingen ervan uit dat
de Afrikanen uitermate geschikt
waren om in het tropisch regen
woud te vechten," noteert Anya
dike.
Hier maakten de Afrikaanse sol
daten naam en faam.
„De Afrikaanse soldaat genoot
altijd al een grote reputatie om
wille van zijn moed. Maar in Bir
ma bewees hij ook dat niemand
beter was in volharding en uit
houding," zegt Tinashe Chimuka.
Zij werkt aan de universiteit van
Harare aan een proefschrift over
de rol van de soldaten uit Zuide
lijk Afrika.
„De 81e en 82e divisie onder
scheiddenzich in verscheidene
veldslagen. Je mag niet vergeten
dat ze de beste Japanse eenheden
tegenover zich hadden," voegt
Anyadike er aan toe.
Heel wat verslagen verhalen over
Westafrikaanse troepen die de
Japanse linies aanvallen terwijl
ze de traditionele oorlogskreten
roepen van de Yoruba, Hausa of
Ashanti.
„Op het eind van de oorlog'merk-
ten de Japanse officieren op dat
de Afrikaanse troepen uitmun
tend waren, maar dat ze slecht
geleid werden door hun Britse of
ficieren," zegt Anyadike.
Afrikaanse soldaten die door de
Japanners gevangen werden ge
nomen kregen het harder te ver
duren dan hun Europese of Ame
rikaanse collega's. Bij de Duit
sers ging het overigens niet an
ders.
Volgens Anyadike bestaan er ge
tuigenverklaringen over concen
tratiekampen in Mantsjoerije
waar de Japanners 'wetenschap
pelijke' experimenten uitvoerden
op Afrikaanse krijgsgevangenen.
„Wat daar gebeurde doet niet on
der voor de praktijken van Men-
gele in Auschwitz," zegt ze.
De ervaringen van de Afrikaanse
soldaten die in de tweede wereld
oorlog streden hadden een grote
invloed op de onafhankelijkheid
sstrijd die spoedig zou beginnen.
Mutua Ndeti, nu 62, streed bij de
Keniaanse karabiniers. „De oor
log opende de ogen van de zwarte
soldaten," zegt hij. „We leefden
met de illusie dat de blanke man
superieur was aan de zwarte. Die
indruk kwam voort uit de mach
tige wapens die de blanken had
den."
„Maar, toen we de blanke man
zagen sterven naast de zwarte,
toen we zagen dat hij net als de
zwarte naar het WC moest, gaven
we er ons rekenschap van dat alle
mensen gelijk zijn."
Toen de 'Birma-jongens' terug in
West-Afrika aankwamen, vorm
den ze de basis van de onafhan
kelijkheidsbeweging. „Ze waren
koppig en brachten geen respect
meer op van de koloniale autori
teiten," zegt Anyadike.
Een belangrijk keerpunt in de
nationalistische strijd van de
Ghanezen deed zich voor in 1948.
De politie schoot toen op oud
strijders die klaagden over hun
levensvoorwaarden. Er braken
rellen uit en de noodtoestand
werd uitgeroepen. Kwame Nkru-
mah, die later president zou wor
den, kwam aan het hoofd van een
radikale groep die meteen de on
afhankelijkheid opeiste.
In Zuid-Afrika verliep het anders
voor de terugkerende oorlogshel
den. „Toen de oorlog voorbij was
pakte men hun wapens af, zodat
niemand kon zien 'dat ze actief
meegestreden hadden in de oor
log," zegt Rupiya.
De blanken kregen bij de demo
bilisatie 15 pond, en geweren.
Kleurlingen ontvingen negen
pond, de zwarten welgeteld twee
pond. Mayaki, uit Nigeria, kreeg
24 pond en de boodschap dat hij
maar zelf zijn weg naar huis
moest vinden.
„Alhoewel de Afrikaanse solda
ten een grote rol speelden in de
nederlaag van de Asmogendhe-
den kregen ze geen enkele erken
ning," merkt Chimuka op. „Ze
werden genegeerd door de kolo
niale regering die hen gedwongen
had aan de oorlog deel te nemen.
Een oorlog die irrelvant was voor
de Afrikanen," voegt hij er aan
toe.
„De meeste veteranen zijn van
daag arme boeren. Hun blanke
makkers van weleer beheren nu
grote commerciële bedrijven."
Door Stevo Akkerman
Praag - De confrontatie tussen de voormalige politieke vrien
den Vladimir Meciar, de Slowaakse premier, en Michal Kovac,
de Slowaakse president, heeft zulke grimmige vormen aange
nomen dat het staatshoofd dreigt zonder permanent onderko
men te blijven.
Premier Meciar heeft de finan
ciering van de renovatie van het
presidentieel paleis in Bratislava
dermate teruggeschroefd, dat de
werkzaamheden binnenkort ge
staakt zullen moeten worden.
Voor de veelgeplaagde Kovac, die
begin dit jaar al een groot deel
van zijn staf moest ontslaan om
dat Meciar het presidentiële bud
get had gehalveerd, betekent dit
dat hij (buitenlandse) gasten
moet blijven ontvangen onder
geïmproviseerde omstandighe
den.
De president huurt tijdelijk een
aantal vertrekken in het zogehe
ten Aartsbisschoppelijk paleis,
dat eigendom is van de gemeente
Bratislava.
Zijn eigen woning fungeert als
residentie.
Deze situatie leidt er volgens een
woordvoerder van Kovac' kanse
larij toe dat niet altijd aan de re
gels van het protocol kan worden
voldaan.
Zo werd tijdens een staatsbezoek
van de Deense koningin de koffie
geserveerd in dezelfde ruimte als
waar het diner was genuttigd,
hetgeen niet de bedoeling is.
De 'waardigheid' van het Slo
waakse staatshoofd - en daarmee
van de Slowakije zelf - wordt
verder aangetast door de weige
ring van het ministerie van Cul
tuur om schilderijen uit te lenen
aan de president, aldus Jan Kle-
pac, directeur van het presiden
tieel bureau.
Premier Vladimir Meciar voert
een felle campagne tegen Kovac,
omdat ingrijpen van de president
in maart 1994 leidde tot de val
van het tweede kabinet-Meciar.
Meciar, die eind vorig jaar terug
keerde als premier, beschikt ech
ter niet over de vereiste drie-vijf
de meerderheid in het parlement
om Kovac te wippen.
Een motie van wantrouwen tegen
Kovac kreeg verleden week 80
stemmen, tien te weinig om hem
te dwingen op te stappen.
De president is vastbesloten in
functie te blijven en weet zich ge
steund door peilingen die aange
ven dat hij 's lands meest ver
trouwde politicus is.
De metro in Tokyo is het afgelopen weekeinde bewaakt uit vrees voor aanslagen van de sekte Hoogste Waarheid. Er gaan geruchten
dat de Japanse politie de leider van de sekte Hoogste Waarheid vandaag zal arresteren. De sekte wordt verdacht van een aanslag met
gifgas in de metro van Tokyo in maart. Daarbij kwamen meer dan tien mensen om het leven. foto epa
Door Yvette Collymore (ips)
Washington - In het Amerikaanse
Congres woedt een hevig debat over
de vraag wie de buitenlandse hulp
moet controleren. Inzet is de 15 mil
jard dollar hulp die de VS jaarlijks
uitgeeft.
De Republikeinse meerderheid in het
Congres wil afschaffing van USAID, de
belangrijkste van alle organisaties die
bij de hulpverlening betrokken zijn. Zij
willen dat de meeste taken van deze se-
mi-autonome organisatie worden over
genomen door het ministerie van buiten
landse zaken.
De Democraten willen beslist niet zo ver
gaan. Ze gaan wel akkoord met een af
slanking van de organisatie. USAID
geeft elk jaar ongeveer 6 miljard dollar
uit aan bilaterale hulp. Wereldwijd heeft
het 9000 personeelsleden.
Niet-gouvernementele hulporganisaties
(NGO's) zijn het zowel met de Republi
keinen als met de Democraten oneens.
Oxfam America, Friends of the Earth-
U.S. en GAP pleiten voor de oprichting
van een nieuw instituut dat duurzame
ontwikkeling bevordert. De discussie,
zeggen zij, moet niet alleen gaan over de
omvang van de hulp, het gaat er ook om
of de beschikbare middelen optimaal ge
bruikt worden.
De Republikeinen hebben voorstellen
gedaan die in praktijk kunnen neerko
men op een halvering van de hulp aan
Afrika, Zuid-Azië, Latijns-Amerika en
het Caribisch gebied. Alleen Egypte en
Israël kunnen blijven rekenen op om
vangrijke hulpverlening.
Hulporganisaties zijn niet alleen kwaad
over de waarschijnlijk substantiële ver
mindering van het budget voor ontwik
kelingssamenwerking, ze vrezen boven
dien dat het in de toekomst vooral aan
gewend zal worden voor Amerikaans po
litiek en commercieel eigenbelang.
Met name de sluikse wijze waarop het
ministerie van Buitenlandse Zaken haar
invloed op de hulpverlening vergroot
vinden ze gevaarlijk. Vooral de export
van een democratie naar Amerikaans
model wordt dan belangrijk.
De NGO's willen dat de hulpverlening in
handen komt van een onafhankelijke in
stelling, die los van buitenlandse zaken
en het Congres kan werken. In het Con
gres haalde het voorstel om USAID, sa
men met twee andere instellingen, af te
schaffen in een commissie vorige woens
dag een meerderheid van 22 tegen 17
stemmen.
Een gelijkaardig voorstel ligt op de tafel
van de Senaat. Het heeft de steun van de
voorzitter van de commissie voor buiten
landse zaken, de zeer conservatieve Jesse
Helms.
Die tekst voorziet ook in de oprichting
van een nieuwe stichting voor interna
tionale ontwikkeling die fondsen zou ge
ven aan niet-gouvernementele organisa
ties.
„Dat komt neer op de privatisering van
de buitenlandse hulp onder politieke
controle," zeggen de NGO's.
Ze vrezen dat de strijd om dat geld al be
gonnen is, en dat een aantal NGO's in
hun gevecht voor overleving geen oog
meer zal hebben voor de meer funda
mentele vragen.
We stonden met en
kele tientallen au
to's voor het stop
licht, ergens op een groot
kruispunt in Jeruzalem. Toen
er plotseling op ons raam werd
getikt, stond daar een man
naast de auto met een grote
bos Israëlische vlaggetjes in
zijn armen. „Kopen?," riep hij
enthousiast. „Een stukje vei
ligheid voor niet meer dan vijf
Shekel!" Hij raakte aan ons
helaas geen vlaggetje kwijt en
was daar kennelijk zo boos
over, dat zijn woord van af
keer niet eens in deze regels
herhaald kan worden. Wie,
tenslotte, wil er nou geen stuk
je veiligheid kopen, voor maar
vijf Shekel?
Het probleem was, dat we ons,
vlaggetjesloos, buiten de lij
nen hadden opgesteld van de
nationale rage: een kleine
blauwwitte Davidster - en lie
ver nog twee tegelijk - vastge
maakt met een speciaal patent
aan je autoraampje. Ander
half miljoen van die symbolen
van nationale trots zijn er de
afgelopen weken, die aan Is
raels Onafhankelijkheidsdag
voorafgingen, verkocht. An
derhalf miljoen plastic auto
versierselen, die rondom die
feestdag wekenlang zozeer het
stadsbeeld bepaald hebben,
dat wie er niet aan meedeed,
zo ongeveer een verrader was.
Voorbij is dus de tijd, waarin
de toenmalige premir Mena-
chem Begin de nationale kleu
ren een stukje heiligheid ver
leende, wanneer hij bij officië
le plechtigheden devoot de
rand van de vlag kuste. Voor
bij de tijd waarin eenmaal per
jaar de netjes opgevouwen lap
uit de kast kwam en aan de
spijlen van het balkon werd
vastgemaakt. Nu is dezelfde
vlag een niet meer dan vijf
Shekel kostend stukje plastic
voor de auto. Een gebruiksar
tikel, dat na een paar autorit
ten al kapot gaat en vervol
gens milieuvervuilend in de
vuilnisbak verdwijnt.
Voor de Israëli's is de vlag een
stukje dagelijks leven gewor
den.* Niet alleen meer een ui
ting van feest, als de Onafhan
kelijkheidsdag gevierd wordt.
Niet alleen meer een teken
van rouw, als er weer eens een
massale aanslag is geweest.
Ook, en vooral, een gebaar
van politiek. Als de Joodse ko
lonisten in bezet gebied de we
reld willen laten weten dat het
Land van Israël nooit in ande
re handen mag overgaan, dan
zeggen ze dat meer met hun
meegedragen vlaggen dan met
welke uitspraak dan ook. Ach
ter het bureau van iedere mi
nister hangt tegenwoordig het
teken van de nationale bood
schap. En als de premier een
toespraak houdt, staat er naast
hem een vlaggenhouder. Met
niet één maar soms wel tien
vlaggen tegelijk.
Een politiek gebaar met ken
nelijk ook een goedwerkend
kalmeringseffect. Zoals tij
dens de Golfoorlog, een paar
jaar geleden, toen de Israëli's
- met de gasmaskers op - al
leen maar machteloos de Scu-
draketten konden tellen, die
Iraks leider Saddam Hoessein
op Israël afschoot. Niet alleen
gewone vlaggen kwamen er
toen voor de dag, ook nationa
le kleuren met een oppervlak
te van tientallen vierkante me
ters. Ze hingen aan de gevels
van theatergebouwen, stad
huizen. Ze wapperden op de
voorruit van autobussen. Met
tientallen tegelijk zelfs op de
rand van bruggen. Een stukje
veiligheid, zoals de vlaggetjes
verkoper in Jeruzalem ons
toeriep.
Voer voor psychologen alle
maal. Is het massale vlagver
toon een teken van de sombe
re gemoedsstemming die zich
de laatste tijd van de Israëli's
heeft meester gemaakt? Is het
de groeiende nationale onze
kerheid over het politieke ge
lijk van gisteren? Is het een
reactie op de recentelijk ge
hoorde klacht, dat de Joodse
Davidster toch niet zo'n ac
ceptabele vlag is voor de Ara
bische bewoners van de staat
Israël? Of is het misschien de
afschuw die de Israëli's voe
len, wanneer ze moeten toe
zien hoe islamitische funda
mentalisten in Yasser Arafat's
Gazastrook tegenwoordig zo
nu en dan op hun landgenoten
trappen?
Een ding is duidelijk. De ma
ker van de autovlaggetjes
moet intussen miljonair zijn en
de vooruitzichten voor zijn
verkoop in het komende jaar
zijn uitzonderlijk goed.
Vijf Shekel voor een stukje
veiligheid is tenslotte niks,
Tenzij de Israëli's er in het
vervolg ook een garantiebe
wijs bij willen.
Melbourne (ips) - Ontwikkelingshulp is zowel goed voor wie ze
krijgt als voor wie ze geeft. Een studie van AusAid bewijst het
tweede deel van deze stelling alvast voor Australië.
De Australische hulporganisatie
AusAid berekende dat de ont
wikkelingshulp die aan Indone
sië werd gegeven leidde tot grote
commerciële baten voor de Au
stralische economie.
De titel van de studie windt er
geen doekjes om: 'Hulphandel -
goede handel', heet het. De Au
stralische minister voor Ontwik
kelingssamenwerking Gordon
Bilney zei bij de presentatie van
de studie dat Australische bedrij
ven hun voordeel kunnen doen
aan de ontwikkelingsprojecten.
Natuurlijk, zei Bilney, is de hulp
niet op de eerste plaats bedoeld
om particuliere bedrijven te ple
zieren. Maar, voegde hij er in een
adem aan toe, als onze projecten
gericht zijn op een effectieve en
duurzame ontwikkeling dan zijn
hoogwaardige produkten vereist.
De studie toont aan dat de Au
stralische hulp aan Indonesië
tussen 1980 en 1993 in totaal 900
miljoen dollar bedroeg. De return
voor de Australische economie
bedroeg 1,6 miljard dollar.
„Dat betekent dat we voor elke
100 dollar hulp die we geven, 111
dollar terugkrijgen," zei Bilney.
Uit de studie blijkt ook dat de
Australische ontwikkelingshulp
in eigen land zorgde voor 145!
manjaren werk.
De Australische minister was
trots op de resultaten, die hen
politiek goed uitkomen. Maai
Lee Rhiannon, coördinator
de niet-goevernementele orga
satie Aidwatch zegt: „Mijnheel
Bilney schept op met de resulta
ten. Wij vinden dat er reden is om
hard te protesteren."
„Onze voornaamste zorg is dat de
hulp beoordeeld wordt vanuit
een commerciële logica. Dat be
tekent concreet dat wanneer een
land beslist hulp te geven ze aal
niet doet op basis van de noden
maar in het licht van de voorde
len van de eigen industrie,"
hij-
Door Mare de Koninck
Washington - Waarnemers in
Washington zien de laatste
weken iets ongebruikelijks
uit het Witte Huis komen. Het
komt van president Bill Clin
ton zelf en het heet: besluit
vaardigheid.
In de media wagen analysten
zich aan de stelling dat de presi
dent 'terug' is van weggeweest.
Er zou een nieuwe Bill Clinton
aan het verschijnen zijn, die zijn
zinnen erop heeft gezet om na de
verkiezingen in 1996 nog vier
jaar in Washington te blijven.
De verandering is niet alleen in
Amerika zelf, maar ook in het
buitenland voelbaar. Zoals giste
ren in Moskou en in plaatsen als
Tokyo en Teheran. Alom ervaart
de wereld toch weer iets van
Amerikaans leiderschap.
De veronderstelde herrijzenis
van Clinton had drie weken gele
den letterlijk een daverende
start. De bomaanslag in Oklaho
ma City concentreerde de aan
dacht van een Amerika-in-crisis
als vanzelf op 's lands leider in
het Witte Huis.
De relevantie van de president
werd, zoals het hoort, weer van
zelfsprekend dankzij Clintons
menselijke en politieke reacties
op die tragedie. Hij was troost
rijk, hoopgevend en resoluut in
zijn belofte dat de daders gepakt
zullen worden. Hij klaagde ook
de ultra-rechtse stemmen van de
haat aan, zoals die uit de kelen
van Amerika's radio-demagogen
en meest conservatieve Republi
keinse politici klinken.
Hij kreeg van diezelfde aangesp
rokenen ongenadig op zijn don
der voor de suggestie dat zij op
een of andere manier verant
woordelijk waren voor de massa
moord in Oklahoma. Maar mil
joenen Amerikanen konden het
ook waarderen dat eindelijk de
president zich eens uitsprak te
gen de huiveringwekkende toon
die zijn tegenstanders tegen hem
en de hele federale overheid aan
slaan. Daarna heeft Clinton op
binnenlands en buitenlands ter
rein een reeks initiatieven geno
men die voor zijn doen opvallend
doortastend zijn. Hij kondigde
een totale economische boycot
van Iran aan. Hij zette zijn zin
door om niet in Westeuropa de
vijftigste bevrijdingsdag te vie
ren, maar in Moskou.
Zijn visite aan Boris Jeltsin had -
bij gebrek aan overeenstemming
over enig agendapunt - een di
plomatieke ramp kunnen wor
den. Maar hoewel het 'succes'
twijfelachtig is, het werd géén
ramp en de Amerikaanse presi
dent had getoond een waarachtig
risico te durven nemen.
Intussen ook is Japan harder dan
ooit de wacht aangezegd. Clinton
dreigt nu hoge Amerikaanse bar
rières op te werpen tegen hét Ja
panse exportproduct, auto's en
auto-onderdelen, als de Japan
ners op hun beurt niet hun even
subtiele als taaie belemmeringen
van soortgelijke importen uit
Amerika opheffen. Verder be
sloot Clinton tot hardere maatre
gelen tegen illegale immigratie in
de VS, waardoor nu zelfs Cuba
nen die Castro's heilstaat weten
te ontvluchten niet meer in Ame
rika zullen worden toegelaten.
De president wil ook de FBI ver
gaande vrijheden geven - die op
gespannen voet staan met de
grondwettelijke privacy-rechten
van de Amerikaanse burger - in
de strijd tegen het binnenlands
terrrorisme. En tegelijk wierp
Clinton zich vorige week op als
krachtig verdediger van het
recht van de vrouw op abortus en
van de - door Republikeinse be
zuinigingsplannen bedreigde -
collectieve ziekteverzekering
voor Amerika's ouderen. Met dat
al komt een president tevoor
schijn die het recente Republi
keinse monopolie op de politieke
agenda heeft doorbroken, en die
met hernieuwde durf en energie
lijkt uitgerust. Medewerkers van
Bill Clinton laten graag weten
dat de 'renaissance van het Witte
Huis' niet het resultaat is van
spontaniteit of 'politiek geluk'.
Het is strategie. Een van de ver
anderingen is de veel legere
agenda van Clinton. Hele dagen
gaan tegenwoordig voorbij zon
der dat hij zich in het publiek
laat zien, en waarin hij tijd
neemt om na te denken, te lezen
en te telefoneren over minder on
derwerpen waarop hij zich zo
méér kan concentreren. Ook heb
ben zijn naaste vertrouwelingen
gas terug genomen. Ze waken
voor de waan van de dag, en den
ken weken Vooruit over de ver
plichtingen van de president. De
stafleden zijn nu 's avonds wel
eens bijtijds thuis en gaan op va
kantie, waardoor ze een beter
zicht krijgen op wat er eigenlijk
omgaat in Amerika. „We hebben,
kortom, de Republikeinen met
opzet laten uitrazen na hun ver
kiezingssucces. In de verwach
ting dat hun leiders Newt Ging
rich en Bob Dole hun hand over
spelen en wij ons in stilte kunnen
versterken. Het ziet ernaar uit
dat dat gaat lukken", aldus een
zegspersoon in het Witte Huis.
Natuurlijk moet nog maar blij
ken of de wederopstanding van
duurzaam is. In de opiniepeilin
gen zit voor hem wel een op
waartse trend, maar spectaculair
is die nog geenszins. Er kunnen
ook tal van terugslagen komen.
Hoewel nu een tweede verdachte,
Terry Nichols, officieel is aange
houden als verdachte van de
aanslag in Oklahoma City, lijken
de autoriteiten de grootste moei
te te hebben een sluitende be
wijsvoering te ontwikkelen.
Clinton's aanvankelijke bravour
terzake zou hem nog wel eens
duur te staan kunnen komen.
Verder blijft de Clinton-haat in
vooral de blanke middenklasse
diep en breed en geeft de snelle
uitwas van burgermilities in
dunnerbevolkte gebieden een ex
plosief karakter aan het politieke
klimaat in het land. Ook zou de
Amerikaanse economie, die tot
dusverre de president heeft toe
gelachen, het grimas van een re
cessie kunnen gaan aannemen.
En tenslotte zou wat velen zien
als het ware karakter van Bill
Clinton, wijfelachtigheid en op
portunisme onder het glad voile
van groot politiek talent, op
nieuw tevoorschijn kunnen ko
men.
Bill Clinton
FOTO A'
„aarvan u vindt, dat ar ean k
advertentie voor geplaatst moe
Kieintle" dan beslist in De Stem.
advertentie gelezen wordt. In
stern-lezers en lezeressen plui
ze Kleintjes"-rubrieken na.
tienduizenden Kleint
J van onze verslaggevers
Hulst - „De combinatie v.
een mentaliteit teweeg di
voorwaarts op het gebied v
I ling van Zeeuws-Vlaander
overigens niet alleen be
i betreft, maar ze heeft ook
allerlei andere terreinen."
I pat zei de Zeeuwse gedeputeer-
J de J. van Zwieten tijdens dt
openingsmanifestatie Platte-
1 landstoerisme afgelopen zater-
dag in Hulst. Daar werden de 22
I gloednieuwe grensoverschrijden-
J de fietsroutes gepresenteerd. Op
een aantal plaatsen in Zeeuws-
I Vlaanderen zijn de routes zater-
1 dag deels ingereden. De routes
zijn bij de VW's verkrijgbaar.
Platteland
Van Zwieten hield een pleidooi
voor de grensoverschrijdende sa-
menwerking tussen de provin-
I cies Zeeland en West en Oost
I Vlaanderen. „De Scheldemon-
draad die in 1993 is opgericht
wil een grensoverschrijdend sa-
menwerkingsplatform zijn, dat
gezamenlijke belangen van het
werkgebied signaleert en formu-
I leert en ook de samenwerking
bevordert. De raad wil op terrei
nen van milieu, ruimtelijke orde-
I ning, recreatie/toerisme, verkeer,
welzijn, onderwijs en cultuur ac
tief zijn."
Hij meldde dat de Europese
Rampenoefening Sluisk
Van onze correspondent
Sluiskil - „De Belgische inzetl
I was voor ons vandaag ergf
belangrijk. We hebben als hetj
ware een beetje de kunst af
gekeken van onze Belgische
collega's. Een medisch urgen-|
tieteam als samenwerking-1,
project tussen het Rode Kruisi
en de GGD zit er aan te|
komen".
I Dat zei G. Wessel van de GGDi,
I Zeeland na de grootschalige
I rampenoefening, zaterdag, op£
I het terrein van Hydro Agri te
I Sluiskil. Elf instanties, waaron-I
I der brandweer, ambulance enl
I medische diensten uit Nederland!
I en België, namen zaterdag deelj
I aan de grootschalige rampenoe-'j
I lening op het terrein van Hydro
J Agri te Sluiskil.
I Pe oefening die in deze Euregio!
I werd gehouden moest aantonen!
at 'n geval van een ramp grens-
I "^schrijdend effectief en snel|
I gebruik gemaakt kan worden!
I h^ri aanwezi§e medische be-|
I °m 11.00 uur kreeg de portier»
I van Hydro Agri via de telefoon!
I floor dat er een ernstig treinon-l
I e'uk plaats had gevonden, ver-l
moedeiijk met twintig gewom:
oen. Vervolgens duurde het 2Ï
1 minuten voordat de medischs
lensten zoals ambulancedienst]
Van onze correspondent
£ipP>ne - Een felle uit-|
dan brand heeft zater
dagavond een schuur in de
I ]in^rneesterP°lder nabij Phi-
Personner,r0lledig in as gelegd'
persoonlijke ongelukken de-:
[Wei Z- daarbij niet voor.
'aant^ng met de brand een -
a spullen in vlammen
voi' aar°nder een caravan,
scbTaguns en boten- Dei
tenPaartondraagt daard°°r
gemolriand werd om ".13 uur]
2eeianj aaa de Alarmcentrale:
branrfu,' n de vrijwillige
Plaatïl8" Van Philippine ter:
s°huur van'am St0nd de gehele
in linua, Y00r tot achter reeds
door dar!,a£!ie' Dit kwam vooral)
dond „n9 dekking, die be
pannen net' met daarop dak
Vo°r^versl a o eSt°nij er gevaar
Söi Wrm g de nabij gele-
W*g,Deverf°P deden-'
rett- T)o aan afbladde-
}tandwoo eerste taak van de
bermen Was dan ook het be-
van de woning. Het
