Spijt Lubbers over no-nonsensebeleid
HomiMQ,
Hartstichting slaat alarm over wachttijden voor operaties
illig
Toenadering kenmerkt sfeer op Acht-Meimanifestatie
Piloten verwijten KLM
escalatie van cao-conflict
CP'86 vergadert onder
valse vlag in Valkenswaard
Lubbers' ethisch reveil
BINNENLAND
A3
Excuses van voormalige premier voor 4 al te zakelijk beleid' van zijn kabinetten
JatHermans
COMMENTAAR
WITTE BOLLEN
4 S chiphol-besluit
niet uitstellen'
BINNENLAND KORT
\G 15 MEI 1995
A2 I PESTEM
MAANDAG 15 MEI 1995
ezon
ligte: „Mitterrand, laat de
Ijnen."
fti de door Mitterrand uitgepro-
irde Keynesiaanse politiek -
stimuleren van de consumptie
loonsverhogingen - komt wei-
terecht. Het socialistische re-
ingsexperiment, met voor het
it vier communistische minis-
is ten dode opgeschreven,
i realistischer economische
litiek wordt al in 1982 doorge-
trd. De werkloosheid neemt
Irikbarend toe, extreem-rechts
mt op en parlementair rechts
eft tientallen stokken om links
slaan: in 1984 is er bijvoor-
[eld een enorme demonstratie
[en de socialistische plannen
het bijzondere en het openba-
mderwijs gelijk te stellen,
kele hervormingen worden 1
hter toegejuicht: de verkorting.
In de werkweek van 40 tot 39
|r, de afschaffing van de dood-
[■af, de 'Oproep van Mexico' van
[ampois Mitterrand om meer
'ilp te geven aan de arme lan-
Jn. Verder wordt de staatscon-
mie op radio en televisie op losse
jhroeven gezet. Een ander suc-
:s is de decentralisatie.
..ar er zijn tientallen schaduw-
jden. De affaire rond de Ieren
m Vincennes, de gijzelnames in
jbanon, de aanslag op de Rain-
iw Warrior. Het zijn allemaal
iken die volgens critici aanto-
:n dat de Franse socialisten niet
staat blijken om 'hun leven te
:randeren'.
Van onze verslaggever
greda - De wachttijden voor open-hartchirur-
2je zijn momenteel dermate lang dat de hart-
klinieken desnoods budgetoverschrijding
moeten riskeren om de wachtperiodes te be
korten. De Nederlandse Hartstichting dringt
daarop aan in een brandbrief aan de directies
van ziekenhuizen met een eigen afdeling hart-
chirurgie.
De Hartstichting gewaagt van 'onverantwoord ge
stegen' wachttijden en bepleit dringend 'herstel van
ge kwaliteit van de zorg'. Dat kan door de ruim
2200 wachtende patiënten op korte termijn te be
handelen. De klinieken moeten echter niet wachten
totdat hun financiële directeuren meer zicht hebben
op een eventuele budgetoverschrijding in de tweede
helft van dit kalenderjaar, suggereert de Hartstich
ting.
De omvang van het aantal wachtenden neemt vol
gens briefschrijvers sinds eind vorige maand 'on
aanvaardbare' vormen aan.
In de eerste maanden van 1995 stonden ruim twee
duizend patiënten op de nationale wachtlijsten,
eind april was deze groep toegenomen tot 2244
mensen. Bijna de helft daarvan (1050) wachtten
toen al twee maanden op behandeling, 658 zelfs
langer dan drie maanden.
Die aantallen zijn strijdig met de landelijke wacht
lijstnorm die de Gezondheidsraad heeft vastgesteld;
die noemt een wachtperiode van maximaal zes we
ken verantwoord.
In de Klokkenberg in Breda - een van Nederlands
grootste hartklinieken - stonden eind april in totaal
239 patiënten als wachtenden geregistreerd. Van
hen wachtten 104 al langer dan twee maanden op
een operatie en 74 langer dan drie maanden. Tussen
de dertien Nederlandse hartchirurgische centra
steekt De Klokkenberg dan nog niet eens ongunstig
af. In tegenstelling tot de meeste klinieken elders
nam het aantal wachtenden in Breda in de loop van
de eerste vier maanden af.
De Hartstichting heeft begrip voor het budget-regi
me van de klinieken, maar ziet vooralsnog 'geen be
lemmering om op de wachtlijsten in te lopen'. Ver
antwoordelijk voor de financiering van deze nood
zakelijke zorg zijn immers de zorgverzekeraars, al
dus de brief.
Als aan het eind van dit jaar van budgetoverschrij
ding sprake zou zijn, moeten de directies maar met
de verzekeraars 'aangepaste produktie-afspraken'
maken, aldus de bezorgde stichting.
Van onze Haagse redactie
Den Haag - „Waar je verdriet aandoet, past verontschuldiging.
Waar je verdriet wordt aangedaan, moet je samen verder."
idoka
Eet logische gevolg is dat links in
B86 een verschrikkelijke neder-
tag lijdt bij de parlementsver
kiezingen. Jacques Chirac wordt I
|remier van de eerste 'cohabita-
De macht wordt gedeeld 1
ussen links en rechts. Het draait
t die periode uit op een werkelij-1
le veldslag. De winnaar is I
Francois Mitterrand, die als een I
[olleerd judoka gebruik maakt I
[an de kracht van tegenstander
Dhirac.
lij verandert van gehaat presi-
jlent in Tonton, Oompje. De Ton-
lon-manie, vlak voor de presi
dentsverkiezingen van 1988,1
vordt een heuse gekte. Compleet
.net liederen, speciaal aan hem
gewijde zijden overhemden, sti-l
pkers en wat dies meer zij. Het is
de tweede 'Etat de grace' (Hoog-
lijperiode) die Mitterrand als
ptaatshoofd kent, na de euforie
van 1981. Mitterrand bouwt rus-1
|tig verder aan zijn legende, ook I
na zijn herverkiezing van 1988.
De Tontonmanie krijgt een nieu-
ve impuls wanneer bekend I
.vordt dat hij aan prostaatkanker I
Jlijdt. De teleurstelling over al die I
Ibeloften die niet zijn waarge-j
laakt, wordt weggevaagd door
■het medeleven.
lZelfs de verhalen over zijn du
bieuze oorlogsverleden lijken J
hem nauwelijks te deren. Afgelo-
pen september, tijdens een bij-1
zonder soort reality-show op de I
Franse televisie, wordt hij aan de I
tand gevoeld. Weer komt hij te-1
voorschijn als de morele winnaar
wanneer hij zegt: „Ik had al dege-1
nen die mij nu zo bekritiseren I
graag gezien in de moeilijke om-1
standigheden waarin ik verkeer
de."
Enkele weken later wordt voor l
het grote publiek bekend dat luj
een dochter heeft uit een relatie 1
met een andere vrouw. Scnan-J
daalblad Paris-Match publiceert
de foto's van studente Mazarine, l
En ook wint de president weer de I
slag. Het boulevardblad wordt üei
publicatie ernstig verweten. I
Komende week gaat Mitterrand
definitief de geschiedenis i I
Maar het is moeilijk te zegt
hoe de romanfiguur die hij rij* I
eindelijk geklasseerd zal wW?ein|
Zeker is dat hij niemand mi
Frankrijk onverschillig het: 1
raadsel Mitterrand zal n0®, J I
tijd voer opleveren voor de g I
schiedschrijvers van zijn a
Een ding lijkt zeker: het mot
president als erkende «del u'
strelen dat er nog lang na I
dood over hem zal worden s p
sproken.
Oud-premier Lubbers sprak za
terdag op een CDA-symposium
na een 'periode van verslagen
heid' en hij bood daar zijn ver
ontschuldigingen aan voor het
soms 'al te zakelijke no-nonsens
ebeleid' dat hij in zijn kabinetten
voerde. Over de verkiezingsne
derlaag van het CDA vorig jaar
mei sprak Lubbers met geen
woord.
Het no-nonsensebeleid van de ja
ren tachtig onder leiding van
Lubbers was volgens de ex-pre
mier zelf 'niet genoeg, omdat er
een overmaat aan verzakelijking
was en te weinig uitleg.'
Toch kwam Lubbers niet alleen
om excuses aan te bieden. Hij
noemde het succesvolle financië
le beleid van het huidige, paarse
kabinet een voortzetting van zijn
beleid. „Wat eerder gezaaid
werd, wordt nu geoogst." Het
symposium waarop Lubbers
sprak, was aanvankelijk bedoeld
als een 'afscheidsgeschenk', maar
de ex-premier stelde daar geen
prijs op.
Hij hield een pleidooi voor her
stel van 'waarden' in de samenle
ving: „Je kunt dat ook bescha
ving noemen. Een toekomst zon
der waarden is de woestijn." Vol
gens hem moet de gemeenschaps
zin en ook het gezin worden her
steld 'tegen vervlakking en con
sumentisme'. In dat verband he
kelde Lubbers de bezuinigingen
op de kinderbijslag.
Schiphol (anp) - De Vereniging van Nederlandse Verkeersvlie
gers verwijt de KLM het cao-conflict tussen de luchtvaart
maatschappij en haar piloten op 'onverantwoorde wijze' te la
ten escaleren.
DeVNV stelt dit, omdat de KLM-
directie geselecteerde delen van
m geheim KLM-rapport over de
kosten van vliegers heeft toege
stuurd aan andere werknemers
organisaties en leden van de on
dernemingsraad. Het betreffende
rapport is nog niet met de ver
keersvliegers zelf besproken.
In een zondag uitgegeven verkla
ring stelt de VNV: „Dit kan niet
anders worden uitgelegd dan als
ten poging de andere werkne
mers emotioneel te betrekken bij
het conflict tussen de maatschap
pij en haar vliegers. Deze actie
verkleint de kans op een zakelij
ke en beheerste afwikkeling van
ADVERTENTIE
het conflict aanzienlijk en ver
groot daarmee op onverantwoor
de wijze het risico van een esca
latie." Concluderend stelt de
VNV: „De basis van het conflict
- een onfatsoenlijke, onzorgvul
dige en onbetrouwbare overleg-
stijl van de KLM - wordt hier
mee eens te meer bevestigd." De
VNV maakte ruim drie weken ge
leden bekend, dat de overlegsfeer
tussen de KLM-directie en de pi-
lotenvakbond volledig verziekt
is. De vliegers bereiden momen
teel werkonderbrekingen en
stiptheidsacties voor ter onder
streping van hun eis dat forse
verslechteringen in de pensioen
sfeer buiten de cao voor dit jaar
blijven. De directie van de lucht
vaartmaatschappij zei in een
reactie dat zij halverwege 1993 in
het kader van de bezuinigingen
de verkeersvliegers heeft voorge
steld de arbeidsvoorwaarden van
de piloten gezamenlijk te gaan
bekijken.
De VNV heeft dat toen van de
hand gewezen, aldus een woord
voerster van het bedrijf. Toen
heeft de KLM-directie besloten
deze kwestie alleen te gaan on
derzoeken. De VNV bestrijdt
overigens de waarde van het rap
port, waarin een van de conclu
sies luidt dat KLM-vliegers duur
zijn vergeleken met hun buiten
landse collega's. Uit algemeen
verkrijgbare internationale
luchtvaartgegevens blijkt hier
niets van, aldus de VNV.
n valt het
CDA-coryfeeën als fractievoorzitter Heerma (links) en Euro-parlementariër Maij-Weggen klappen voor Ruud Lubbers die zaterdag
zijn verontschuldigingen aanbood voor het soms harde kabinetsbeleid dat onder zijn bewind werd gevoerd. foto anp
Politie-controle uit vrees voor tegen-acties
Van onze verslaggever
Valkenswaard - De extreem-rechtse partij CP'86 heeft zaterdag
onder valse vlag vergaderd in een zalencentrum in Valkens
waard.
ADVERTENTIE
"E POLITICUS LUBBERS heef altijd vierkant achter zijn no-nonsen-
«oeleid gestaan. De mens Lubbers denkt over het door drie kabi
netten gevoerde zakelijke beleid een tikkeltje genuanceerder, zo
Jf™ duidelijk tijdens het symposium van het CDA over de chris-
rocra"e a's beweging van de toekomst.
"ODers is er heilig van overtuigd dat hij indertijd de juiste sociaal-
«nomische koers heeft uitgezet. Naar zijn overtuiging heeft die
«land en de mensen veel goeds gebracht. Hij vindt het ook pri-
™t de huidige coalitie die lijn voortzet. Lubbers vindt dat een
Wd beleid ook uitgaat van het doorgeven van normen en waar-
"m onze samenleving. Naar zijn idee hebben de onder zijn lei-
n9 staande kabinetten dat niet goed gedaan en hij vindt dat ook
HehharSe coa''l'e op dat onderwerp een onvoldoende scoort.
Men we nu te maken met een tot inkeer gebrachte, bijbels
J,sP|reerde Ruud Lubbers die publiekelijk verklaart dat hij als
iicus zijn werk niet goed heeft gedaan? Zo ver gaat Lubbers nu
itad? n'et' Toegeven dat je fouten hebt gemaakt, is niet zo
.®"|k als je niet meer tot de club behoort. Dat geldt dus voor ex-
Lubbers.
6eleiHWann-eer dat beleden berouw onderdeel blijkt te zijn van een
ï.'hïL V'es over de identiteit van het CDA, dan blijft er van de
deel H n'et zo ^ee'vee' meer over Lubbers is namelijk van oor-
fjotlat de christendemocraten hun politieke identiteit vooral
den- ezen 'n be steun aan mensen en instellingen, die waar-
Êet) ~,ZOa'.s het gezin en het onderwijs - doorgeven.
■S'kla christendemocratisch standpunt, maar geen totaal-
te/"1® voor c'e v°l9ens Lubbers dreigende verloedering van
'Net rnen'ev'n9 boor het vervagen van normen en waarden. Om
NibraH16'1 van Lubbers te blijven: een mens leeft inderdaad niet
s'aanvv a."een- Wanneer echter een samenleving dreigt te ont-
jaarin de kloof tussen arm en rijk steeds zichtbaarder wordt,
De politie, die vanwege de onge
wone drukte bij het centrum een
kijkje nam, ontdekte dat de partij
daar bijeen was.
Uit vrees voor acties van tegen
standers, heeft zij daarna op in
valswegen alle auto's gecontro
leerd en is een peloton ME'ers
opgetrommeld.
Een 28-jarige CP-aanhanger uit
Zaltbommel werd aangehouden
omdat hij twee wapenstokken en
een mes in zijn auto liggen. Vol
gens de politie stond hij te pos
ten, in afwachting van mogelijke
demonstranten.
Politie noch burgemeester H.
Tops van Valkenswaard was op
de hoogte van de vergadering.
Een partijlid had de zaal bespro
ken onder het mom dat er een bij
eenkomst van een landelijke jon
gerengroep zou worden gehou
den.
„We zagen er aanhangers van
CP'86 en in de buurt van het za
lencentrum stonden ook auto's,
die op naam staan van leden van
die groepering," verklaarde de
Valkenswaardse politiechef M.
Weiten.
De politie heeft-vervolgens de ei
genaar van het zalencentrum op
de hoogte gebracht over de ach
tergrond van de bezoekers.
Tegelijkertijd werd Tops terug
geroepen uit het Belgische Tie
nen, waar hij een intergemeente
lijke sportontmoeting bijwoonde.
„Gezien ervaringen elders in het
land met dergelijke bijeenkom
sten, besloten we enkele preven
tieve maatregelen te nemen. Die
waren gericht op een versnelde
ADVERTENTIE
afloop van de vergadering en het
voorkomen van mogelijke con
frontaties met tegenstanders,"
aldus Tops.
Politiechef Weiten: „Als het tot
een demonstratie zou zijn geko
men, dan hadden we het demon-
stratierecht geëerbiedigd. We
hadden afgesproken ons optre
den te richten op het voorkomen
van een confrontatie. Dat wilden
we doen in overleg met de moge
lijke demonstranten.
Wat ons betrof, kon zowel de ver
gadering als de demonstratie ge
woon doorgaan". Bij de surveil
lances rond het gebouw is niet
één tegenstander gesignaleerd.
Tops wil laten uitzoeken hoe
CP'86 in Valkenswaard terecht is
gekomen.
Voor zover hij wist, was onder de
tachtig bezoekers geen inwoner'
van die gemeente aanwezig.
zak 6 stuks,
van 15?
Bel voor de
dichtstbfzijnde
Jac.Hermans
02154-83333
jacHefmans,
Aanbieding
geldig van:
ma. 15t/mwoe.
17 mei 1995
Den Haag (anp) - Minister De
Boer (Milieubeheer) voelt er wei
nig voor de parlementaire be
sluitvorming over de uitbreiding
van Schiphol uit te stellen tot na
de zomer. Dat zei ze zaterdag
voor de Tros-radio.
De Boer vindt wel dat alle kritiek
op het kabinetsbesluit Schiphol
uit te breiden met een vijfde baan
parallel aan de Zwanenburg-
baan, serieus door de minister
raad moet worden besproken. Zij
ziet evenwel nu nog geen reden
het besluit te heroverwegen.
Vrijdag bleek uit een nog ver
trouwelijk rapport van een inge
nieursbureau dat het kabinet
mogelijke alternatieven voor de
parallelle baan onvoldoende
heeft onderzocht. Een gedraaide
variant zou mogelijk een betere
keuze zijn. Het rapport is opge
steld in opdracht van de Tweede
Kamer. PvdA'er Van Gijzel liet
daarop weten dat het kabinet op
nieuw huiswerk moet doen,
waardoor de behandeling in de
Tweede Kamer van de Schiphol-
plannen mogelijk pas na de zo
mer kan plaatshebben. Volgens
schema debatteert de Kamer eind
juni over Schiphol.
Musicus Tony Nolte overleden
Hilversum - De musicus To
ny Nolte (zie foto) is afgelo
pen vrijdag op 63-jarige
leeftijd in Utrecht overle
den. Dat is gisteren bekend
geworden. Nolte was onder
andere pianist, arrangeur en
orkestleider. Ook was hij di
rigent van The Skymasters.
Met zijn eigen tv-orkest be
geleidde hij veel program
ma's van de Avro, onder
meer Zomaar een Zomera
vond, Eén van de Acht, Ze
vensprong en Fenklup.
Als arrangeur ondersteunde
hij een groot aantal artiesten
in hun carrière, onder ande
ren Pia Beek, Henk Elsink,
Piet Noordijk en Martine
Bijl. In 1976 kreeg hij samen
met Martine Bijl en Henk
van der Molen de Louis Davids Prijs van Conamus voor zijn ar
rangementen en muzikale leiding van de plaat Martine Bijl zingt
Andersen.
Miss-sprookje uit voor Kaatsheuvelse
Windhoek - Het sprookje voor Chantal van Woensel is uit. Miss
Holland uit Kaatsheuvel kwam vrijdagnacht bij de verkiezing
van Miss Universe in Windhoek Namibië niet bij de laatste tien.
De titel ging uiteindelijk voor het eerst in vijftien jaar weer eens
naar Miss USA, Chelsi Smith. Geen enkele Europese deelneem
ster haalde de finale.
Kunstwerk beklad met hakenkruisen
Zoetermeer - Een kunstwerk op de Markt in Zoetermeer, tegen
over het stadhuis, is beklad met hakenkruisen en racistische leu
zen. De politie weet nog niet wie dat heeft gedaan.
Op het 15 meter lange en 15 meter brede, uit ijzeren platen be
staande kunstwerk De Dobbe staan naast de hakenkruisen tek
sten als White Power, Kankerjoden en Auslander Raus. De be
kladding is waarschijnlijk in de nacht van vrijdag op zaterdag ge
beurd.
Dilia van der Heem weer in functie
Utrecht - Het conflict tussen bestuurster Dilia van der Heem van
de Vervoersbond FNV en haar bond is uit de wereld. Het bonds-
bestuur schorste haar 3 april uit haar functie, maar heeft die
schorsing nu ongedaan gemaakt. Van der Heem blijft als bestuur
der belast met het personenvervoer. Zij zal niet meer als onder
handelaar optreden bij cao-besprekingen.
Van der Heem kwam eerder dit jaar uitgebreid in de publiciteit
als onderhandelaarster in het streekvervoer. De Vervoersbond
FNV kwam in tegenstelling tot de Vervoersbond CNV niet tot een
akkoord met de werkgevers. Daarop riep de bond op tot een sta
king, die na enige tijd op last van de rechter alleen buiten de
spitsuren mocht plaatshebben.
Tijdens de wekenlange staking besloot het bestuur van de Ver
voersbond FNV dat het beter was dat Van der Heem plaats maak
te voor een andere onderhandelaar. Enige tijd daarna schorste
het haar helemaal uit haar functie. De achtergrond daarvan was
onduidelijk.
Discriminatie hindert pastoraal werksters
Tilburg - Katholieke vrouwelijke pastores hebben het in hun pas
torale werk best naar hun zin. Maar het kerkinstituut is voor de
meeste van hen meer bron van frustratie dan van inspiratie. De
frustraties betreffen zowel pastoraal-inhoudelijke beleidsuit
spraken als de beperkte bevoegdheden voor pastoraal werken
den. Dit blijkt uit het onderzoek 'Vrouwen in het pastoraal werk',
dat is uitgevoerd door de vakgroep Empirische Godsdienstweten
schappen van de Theologische Faculteit Tilburg.
Het onderzoek was specifiek gericht op de positie van de vrouwe
lijke pastores (pastorale werksters) in de katholieke kerk. De
meeste vrouwelijke pastores hindert de structurele seksediscri
minatie in de katholieke kerk.
Hun positie en mogelijkheden wordt immers niet bepaald door
deskundigheid, inhoudelijke motivatie en keuze, maar door de
overheersende visie op de rol van de vrouw in de kerk. De pasto
rale werksters voelen zich in vergelijking met de pastorale wer
kers dan ook minder zeker over hun toekomstige mogelijkheden
in de kerk.
Partij Pourier wint verkiezingen Curasao
Willemstad - De politieke partij van de Antilliaanse premier Mi
guel Pourier zal ook op Curayao de macht in handen krijgen. Dit
is het resultaat van de vrijdag op Curayao gehouden verkiezin
gen.
De PAR van Pourier (Pro Antias Restructure - Voor Een Geher
structureerde Antillen) zal echter de macht moeten delen met de
MAN (Movimento Antias Nobo - Nieuwe Antilliaanse Beweging)
die wordt geleid door oud-premier Don Martina.
PAR en MAN legden beslag op respectievelijk acht en zes zetels.
Hiermee hebben ze de absolute macht verworven in de 21 man
tellende Eilandsraad. Die wijst het nieuwe bestuurscollege van
Curayao aan.
De uitslag is een afwijzing van het door het huidige bestuurscol
lege gevoerde beleid. In het huidige bestuurscollege is de leiden
de partij de NVP (Nationale Volks Partij) die tien jaar lang is ge
leid door oud-premier Maria Liberia. De drie partijen in het be
stuurscollege, die bij de Eilandsraadsverkiezingen van vier jaar
geleden samen ruim 70 procent van de stemmen kregen, kwamen
nu niet verder dan 26 procent.
met mee om een theoretisch verhaal over normen en
1978
tij. Mitterrand ontmoet m
Hetqrot emgszins reëel te doen overkomen.
'stelrf ?robleem waarmee het CDA de afgelopen jaren heeft ge-
ls het verlies van het sociale gezicht. Dat krijg je niet te-
'een oproep tot een soort ethisch reveil.
De vraag luidde of bis
schop Muskens, nu hij de
Acht-Meimanifestatie in
ogenschouw had geno
men, het sop de kool van
tien jaar geruzie waard
vond? En zijn antwoord
was; „Die vraag is me
nou recht uit het hart ge
grepen!" Of de bisschop
zijn antwoord nog nader
wilde uitleggen? „Ik
dacht dat ik duidelijk ge
noeg was." Jawel, op de
elfde Acht-Meimanifes
tatie in Den Haag, op
nieuw door zo'n tiendui
zend kritisch-loyale ka
tholieken bezocht, zijn de
bakens verzet.
Door Jan Bouwmans
Den Haag - Voorzitter Hed-
wig Wasser van de Acht Mei
Beweging hoopt dat het tijd
perk van confrontatie met de
bisschoppen voorbij is.
Dat zei ze zaterdag in Den Haag
op de elfde manifestatie van de
beweging, waar voor het eerst
twee bisschoppen van de partij
waren.
Door de aanwezigheid van de
bisschoppen Van Luyn van Rot
terdam en Muskens van Breda
'beleven we vandaag een histo
risch moment', zei Wasser in haar
openingstoespraak.
Toen zij beide bisschoppen har
telijk welkom heette, werd dat
met applaus begroet. Wasser:
„Hun bezoek betekent een door
braak in de moeizame relatie tus
sen bisschoppen en Acht Mei Be
weging." En over de toekomst:
„Van harte hopen we dat het tijd
perk van confrontatie voorbij is,
dat we beiden leren van de fouten
uit het verleden, elkaar daarin
niet gevangen houden, maar
ruimhartig stappen zetten op de
weg van dialoog in breder ver
band." Ook die woorden werden
door de bomvolle congreshal met
applaus onderstreept.
„Aangenaam, hartelijk, de men
sen straalden warmte uit," ty
peerde later mgr. Muskens de
sfeer zoals hij die ervaren had.
De Bredase bisschop was van
meet af aan ook totaal ontspan
nen. Hij droeg, zei hij zelf, nu
eenmaal niks mee van de last van
het verleden. Verliep de gang van
mgr. Van Luyn en begeleiders
van de hoofdingang naar de spe
ciale gastenkamer op de eerste
etage nog vrij vlot, Muskens deed
er ruim een kwartier over.
Onderweg werd hij al aangespro
ken door mensen, nog gefelici
teerd met zijn wijding, hij sprak
zelf mensen aan die de kraampjes
bemanden, hij kreeg onverhoeds
de eerste Max-Havelaarbananen
van Solidaridad aangeboden en
zette bij de stand van Amnesty
International desgevraagd zijn
handtekening onder een petitie.
En toen tot Wasser: „Mevrouw,
ik vergeet u al bijna, ik was met u
op weg en daar moet ik me na
tuurlijk wel aan houden."
Gezelligheid kenmerkte de hele
elfde AMB-manifestatie. De or
ganisatie had ook meer accent
gelegd op het festivalkarakter. Er
waren ontzettend veel kraampjes
en stands, voor het eerst ook van
enkele clubs die zich tot dan toe
beperkt hadden tot die andere
manifestatie: de landelijke ont
moetingsdag van het Contact
Rooms-Katholieken (CRK). Er
was veel muziek, dans, cabaret,
een modeshow van 'eerlijke' kle
ding en stoffen (Derde-Wereld-
produkten), een nagebootst mij
nenveld - Van Luyn trok wit weg
toen hij er doorheen liep en op
een mijn trapte, want de naboot
sing ging ver - en natuurlijk de
nodige gespreks- en discussiemo
gelijkheden.
Thema dit jaar was 'Omzien naar
de toekomst', waarbij vrede, be
vrijding en verzoening de tref
woorden vormden. Vrede en ver
zoening ook tussen de godsdien
sten en daarom was er een duide
lijke inbreng van jodendom, is
lam, hindoeïsme en boeddhisme,
met name in de slotviering, door
de Bredase bisschop getypeerd
als een onschuldige bijeenkomst
die daarmee bij voorbaat even
tuele kritiek de wind uit de zeilen
nam.
De grootste belangstelling ging
toch uit naar de forumdiscussie
'Dialoog en leiderschap', waar
aan Muskens meewerkte, maar
ook bijvoorbeeld prof. dr. drs. J.
Groot Wassink, mede-oprichter
van het Contact Rooms-Katho
lieken dat geldt als de conserva
tieve tegenhanger van Acht Mei.
Groot Wassink bracht al snel de
wens naar voren om liefst vol
gend jaar al te komen tot één Ne
derlandse Katholiekendag in
plaats van afzonderlijke mani
festaties van Acht Mei en zijn
CRK.
Zijn achterban, althans het CRK-
bestuur, zou zijns inziens ak
koord gaan op voorwaarde dat
het initiatief uitgaat van het bis
schoppencollege. Of hij het dan
soms zag gebeuren dat pater
Koopman (spraakmakend acti
vist tegen onder meer abortus) en
bijvoorbeeld assertieve lesbien
nes het met elkaar op dezelfde
manifestatie zouden uithouden?
Volgens Groot Wassink zou men
het erover eens moeten kunnen
worden om dan de extremen van
beide vleugels 'thuis te laten'.
Wasser reageerde later nog niet
toe te zijn aan een gezamenlijke
Katholiekendag.
„Eenheid in het wezenlijke, vrij
heid in alles waarover twijfel be
staat, maar bij alles de broeder
lijke liefde," was kort en goed de
bijdrage van bisschop Muskens
aan de discussie hoe in de toe
komst met elkaar om te gaan.
Een lang applaus viel hem ermee
ten deel. De kerk, betoogde hij, is
wereldwijd in een proces gewik
keld waarvan niemand nog weet
hoe ze daar uit zal komen. Een
proces van inpassing in de ver
schillende culturen van Afrika en
Azië, waarvan niemand de uit
komst kan voorspellen. In eigen
land is dat niet anders en we heb
ben elkaar gewoon nodig, aldus
Muskens. Hij pleitte eveneens
voor een Katholiekendag waar
iedereen welkom is. Want het ge
loof is niet aan jongere generaties
over te dragen als de oudere ge
neraties ruzie blijven maken. Bo
vendien wordt de Nederlandse
kerk door al dat geruzie in de we
reldkerk steeds ongeloofwaardi
ger, aldus Muskens.
Of hij vond dat de Acht Mei Be
weging een katholieke vereniging
was, werd hem tot slot nog ge
vraagd. „Ik weet niet of die for
mele erkenning ooit is aange
vraagd, maar gelukkig gebeurt er
heel veel goeds waar het kerke
lijk wetboek ook geen woord over
zegt," luidde zijn understate
ment. Na enige aandrang van
journalistieke zijde, zei hij frank
en vrij over het katholieke etiket
van Acht Mei: „Mensen, wees
verstandig, vraag dat toch niet!"
