'Groen
Knoflox*
Iran dreigt VS met tegenboycot
79,95
12,50
Verzorgii
Russisch
Zelfs herdenken verdeelt Moskovieten
Chirac bereidt zich voor op machtsovername
Veiligheidsraad bespreekt
onteigening deel Jeruzalem
IL 9ratis!
Boy en Girl,
verschillende maten, per pak
voor
•ar.
QUATTRO-PACK BABY DRY
en ULTRA THIN
Boy en Girl, verschillende
maten, per pak
vanj3£ktï5
w* Tyco
SESAMSTRAAT
PLAY GYM
V Voor kinderen
vanaf
2 maanden
van
voor
REISBED
MARCHÉ
Matras
inbegrepen
van 2&t95 voor
Verschillende
soorten, per
stuk van
voor
van voor
DE STEM
BUITENLAND
■■■T BUITENLAND kort
Cadeautje voor Chirac: hulpverleners vrij
3BSW-'
Iran arresteert 'on-islamitische' vrouwen
Ramos wint verkiezing Filipijnen
Bosnië steunt Joegoslavië-Tribunaal
'Een week wereldwijd staakt-het-vuren'
Rusland overweegt kerncentrale niet af te bouwen als Iran atoombom wil
Toys "R" Us
DUBBELSPAARPAK
°'l de aankoop van
ijlll'l een quattro-pack
2» D PamPers een
[oSM Playskool gloeiworm
IllJfll f-w.v. 29,95
Pampers
«V'
Hauck
BUGGY
GO LION
Renolux
Larami
SUPER
SOAKER 50
Mattel
KEY FORCE
CHOPPERS
J-Tr05
Gegu
VRACHTWAGEN
MET KIPPER
(ADVERTENTIE).
KNALPRIJZEN!
PRIJZEN IN DEZE ADVERTENTIE ZIJN GELDIG VANAF 10 MEI T/M 16 ME11995
WOENSDAG 10 MEI 1995 A4
tiëSTEM
Door Wilko Voordouw
Parijs - Uiterlijk op zaterdag
20 mei neemt Jacques Chirac
het presidentschap over van
Frangois Mitterrand. De nieu
we president bereidt zich in
tussen actief op de machts
wisseling voor.
Al maandag, direct na de plech
tigheden bij de Are de Triomphe
in het kader van de herdenking
van het einde van de Tweede We
reldoorlog, ging hij in conclaaf
met zijn belangrijkste adviseurs.
Maandagmiddag sprak hij gedu
rende lange tijd met de man die
wordt getipt als zijn toekomstige
premier, de huidige minister van
Buitenlandse Zaken Alain Juppé.
Gisteren volgden ondermeer mi
nister van Cultuur Jacques Tou-
bon (de mogelijke minister van
Binnenlandse Zaken en kansheb
ber om Chirac op te volgen als
burgemeester van Parijs), en Jean
Tibéri, (eveneens in de race voor
het burgemeesterschap van de
Franse hoofdstad en mogelijk mi
nister van Post en Telecommuni
catie). Later op de dag kreeg Chi
rac ook bezoek van Philippe Sé-
guin, de huidige parlementsvoor
zitter. De Parijse beurs heeft gis
teren met instemming gereageerd
op de verkiezingsoverwinning
van Jacques Chirac. De CAC-40,
de optelsom van de veertig meest
actieve Franse beursfondsen,
ging met 3,18 procent omhoog.
Ook de Franse franc steeg ten op
zichte van de Amerikaanse dollar
en de Duitse mark.
Beursanalysten verklaren dat de
koersen de komende maanden
een stijgende lijn zullen vertonen,
en dat ook de Franse franc wat
meer kleur krijgt ten opzichte
van de andere valuta. „Er kan
een omslagpunt komen direct na
de zomervakantie. Want dan
krijgen we de eerste indicaties
over het al dan niet slagen van
president Chirac," aldus een van
hen.
Volgens ingewijden heeft Chirac
momenteel te kampen met drie
problemen: de formatie van een
regering die rekening houdt het
herstel van de eenheid binnen de
conservatieve partijen UDF en
RPR. Deze waren voor de eerste
ronde van de verkiezingen ver
deeld over drie kandidaten: Chi
rac, Bahadur en De Villiers.
Chirac wil in de eerste weken na
zijn ambtsaanvaarding beginnen
met de uitvoering van met name
zijn plan tegen de werkloosheid.
Het tweede probleem is zijn op
volging als burgemeester van Pa
rijs. Er zijn op dit moment al mi
nimaal twee kandidaten bekend.
Verwacht wordt dat nog meer
conservatieven eerste burger wil
len worden van de Franse hoofd
stad.
Het derde probleem vloeit voort
uit de eerste twee en luidt: wat te
doen met zijn voormalige aartsri
vaal Edouard Balladur? De - nog
altijd - premier is wethouder in
de Franse hoofdstad en zou be
loond kunnen worden voor zijn
werk als premier met het burge
meesterschap van Parijs. Daar
mee zou Chirac gelijk het pro
bleem van nieuwe scheuringen
binnen de regeringspartijen kun
nen vermijden.
Pale - De Bosnisch-Servische leider Karadzic heeft gisteren
Amerikaan en vier Fransen vrijgelaten die waren gearresteerd on
verdenking van samenwerking met de Bosnische regering
Karadzic zei in een brief aan de nieuwe Franse president Jacque
Chirac dat de vijf hulpverleners, die werkten voor de Franse hu
manitaire organisatie Apothekers Zonder Grenzen, waren over"
gedragen aan de Servisch Orthodoxe Kerk.De hulpverleners wei
den op 4 maart gevangengenomen nadat zij het vliegveld bij Sa'
rajevo hadden verlaten en een verkeerde weg waren ingesla"
gen.De vijf waren beschuldigd van collaboratie met het door mos"
lims geleide regeringsleger, dat zij zouden hebben voorzien van
medicijnen en andere goederen.
„„rVeselinToshkov (ap)
,are Onder het commu-
.rae zouden geestelijk ge-
ELdicapten eigenlijk niet
eten bestaan en daarom
rdenzijin instituten opge-
loten. Verder was het onder-
taboe.
zijn de geestelijk gehandi-
,n van Oost-Europa niet
;r een staatsgeheim, maar
j ri-en van officieel stilzwijgen
gben hun sporen nagelaten.
Li gezinnen schamen zich voor
IJ gehandicapt gezinslid of
fbben geen idee hoe zij adequa-
i zorg moeten, geven. Van de
'verse Oosteuropese regeringen,
met economische problemen
i kampen hebben, is niet veel
y» te verwachten.
Het resultaat van het communis-
hoor Kees Elenbaas
tnw't0U Rond ket middag
sociaal dringen in he
gsm °Pvangcentrum Ta
no„S- Ongeveer honderd ge
poneerden en alleen-1
«anden uit deze wijk in he
honW1?1 ,van de Russischi
mJitS j komen hun warmt
maaIti]d halen.
is°hBt van deze Moskovietei
van Hi j8rste en eniSe maaltij»
en de d?g' Tadjana is 92 jaa:
houten°u gsveterane met haa
C «heeft wat moeitl
^reiken M g een tafelt)e 4
bekend ^aar 2e is een °ud
behan/rn ^'igt een voorkeurs
bomt u!tlndSe v vriiwilligste
begeleidt u keuken rennen e
lu Laar voorzichtig naa
en begint Ze knikt tevredei
de brond-VasLte knabbelen aa
ziin gezet65 Z0:iuist op taf(
O
mensêiSm Van de ruim veerti
Waaltod te wachten o
heen n=i i iken even om zie
1 Pakken een broodje
Door Kees Elenbaas
Moskou - Zodra de eerste veteranen on
der applaus voorbij het mausoleum van
Lenin marcheren lopen de tranen bij
Svetlana over de wangen. Ze staat met
een Russische vlag in iedere hand op de
tribune van het zonovergoten Rode
Plein. „Jullie kunnen je helemaal niet
voorstellen wat dit voor ons betekent,"
zegt ze.
„Meer dan 27 miljoen doden, iedereen die
hier staat heeft wel een familielid verloren
in de oorlog." Het is inderdaad een ontroe
rend gezicht, de duizenden veteranen die er
vijftig jaar na dato nog steeds ferm de pas in
houden, de gerimpelde gezichten boven de
rinkelende onderscheidingen op de borst,
trillende handen die het vaandel dragen.
Dit is hun grote dag, hiervoor hebben ze we
kenlang geoefend en met een trots gezicht
nemen ze het applaus en de toejuichingen
van het publiek in ontvangst. Ze marcheren
voorbij het mausoleum waar Boris Jeltsin
hen toewuift, de president die opvallend
weinig applaus kreeg toen hij op het Rode
Plein arriveerde.
Voor de laatste rustplaats van Lenin is een
speciaal podium ingericht voor de ruim vijf
tig Westerse regeringsleiders, waarvan som
migen zichtbaar geroerd zijn als ze de vete
ranen voorbij zien trekken. De Nederlandse
premier Wim Kok zou later op een perscon
ferentie in Moskou verklaren, dat hij ont
roerd was bij het zien van deze veteranen,
waarachter zoveel miljoenen doden schuil
gaan.
Kok zei dat hij naar Moskou gekomen was
uit respect voor wat het volk van de Sovjet-
Unie had gedaan en de verliezen die zij heb
ben geleden in de oorlog. Maar tegelijkertijd
voelde Kok zich 'onder de huidige omstan
digheden toch niet helemaal op zijn gemak',
doelend op de voortdurende oorlog in
Tsjetsjenië en de geruchten dat er wellicht
militairen die in de Kaukasische republiek
vochten deelnamen aan de parade op het
Rode Plein.
Dergelijke omzichtige overwegingen van
Westerse regeringsleiders gaan echter voor
bij aan de veteranen die over het Rode Plein
marcheren. Zij herbeleven 24 juni 1945 toen
op dit zelfde plein de Sovjettroepen hun
overwinningsparade hielden en de honder
den Duitse vaandels - waaronder de per
soonlijke standaard van Adolf Hitler - aan
de voet van de muur van het Kremlin wier
pen.
De grote kater voor de veteranen komt als ze
een uur later het Rode Plein afmarcheren.
De gigantische veiligheidsmaatregelen die
door de Russische autoriteiten zijn geno
men, hebben tot gevolg dat het centrum van
de hoofdstad bijna uitgestorven is. De vete
ranen marcheren weg in het niets.
Direct na afloop van de parade op het Rode
Plein begint in het westelijk deel van de stad
een alternatief défilé dat georganiseerd is
door de oppositie.
Hoewel de autoriteiten er alles aan hebben
gedaan om het de organisatie van deze mars
zo moeilijk mogelijk te maken groeit de me
nigte in korte tijd toch aan tot zeker 20.000
mensen. De communistische leider Gennadi
Zjoeganov en de ultra-nationalist Vladimir
Zjirinovski zijn hier te vinden, de laatste
voor de gelegenheid gekleedt in het uniform
van luitenant-kolonel.
In de stoet, die marcheert in de richting van
het centrum en tenslotte eindigt op het
Loebjanka plein tegenover het voormalige
hoofdkwartier van de KGB, lopen tientallen
hoge officieren mee en ook veel veteranen.
De foto die het meest wordt meegedragen
tijdens deze mars is het portret van Jozef
Stalin. Een aantal veteranen, die hun naam
liever niet willen noemen, hebben een uitge
sproken mening over president Jeltsin.
„Jeltsin heeft het werk van Hitier uiteinde
lijk afgemaakt. Hij heeft de Sovjet-Unie
verwoest," zo roepen zij geëmotioneerd.
Ondertussen probeert een groot deel van de
Moskovieten het herdenkingscomplex bij
Poklonnaja Gora te bereiken, waar de grote
militaire parade plaatsvindt. Maar ze wor
den gehinderd door de scherpe veiligheids
maatregelen, waardoor al het autoverkeer is
stilgelegd en zelfs de metrostations in de
buurt van Poklonnaja Gora zijn gesloten.
Velen leggen dan ook kilometers te voet af
om dan tot de ontdekking te komen dat ze
niet in de buurt van de parade worden toe
gelaten.
Ook deze gebeurtenis is gereserveerd voor
genodigden die in bussen worden aange
voerd en op speciale tribunes kunnen
plaatsnemen.
Het enige wat de meeste mensen die uren
onderweg zijn geweest van de parade zien,
zijn de vliegtuigen en gevechtshelikopters
die overkomen. De meeste Westerse rege
ringsleiders hebben zich tijdens de militaire
parade even schuilgehouden maar duiken
weer op om de inhuldiging van het pompeu
ze oorlogsmonument en het historisch mu
seum bij te wonen.
Ook dat is een gebeurtenis waarvan de hon
derdduizenden die inmiddels zijn toege
stroomd niets te zien krijgen. „Dit is een
show van Jeltsin en Gratsjov voor al die ho
ge pieten en die delegaties uit het buiten
land," zegt Natasja die aan een ijsje staat te
likken.
„Dit hoort toch een dag voor het volk te zijn,
we kunnen niets eens onze eigen parade
zien," valt Galina haar bij. „Nou ja, wij
feesten toch wel," zegt ze terwijl ze lachend
de plastic zak met de fles wodka en de blik
jes bier laat zien.
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
Alleen verkrijgbaar
bij drogist
en apotheek.
Door Harald Doornbos
Zagreb/Sarajevo - Het zijn de t
tig meest ervaren en best getra
commando's die in noord-
Bosnië de Special Operation G
KOP) vormen. Afkomstig var
Britse SAS (Special Air Servic
Zweedse commando's vormt
groep een semi-geheime eenhe
noordwest Bosnië die werkt c
direct bevel van de Verenigde
ties.
De commando's van de SOP gaan
dig gecamoufleerd te werk. Zwaa
pakten goed bewapend posteren z<
vaak tussen de linie's. Op plekken
geen normale VN-eenheid zich v
infiltreert de SOP, en legt va,
nachts een illegale observatiepost
Dit zijn diep in de grond uitgeg
bunkers die met het blote oog na
lijks zichtbaar zijn. De illegale obs
tieposten hebben vaak een tijdelij
rakter. Als de SOP genoeg infor
beeft verzameld over de militaire
tie in een bepaald gebied, trekk
zich weer even heimelijk terug
gekomen zijn.
„De SOP valt onder de VN," zeg
welingelichte bron binnen de
,Maar ze dragen hun blauwe VF
men niet, ze voeren 'groene' ope
uit, die veel verder gaan dan he
mandaat hen eigenlijk toestaat."
Groen of Blauw; dat is de vraag,
mogen VN-soldaten die met hun b
lelmen op naar Bosnië komen,
bet mom van een vredesmissie zi
allerlei groene, militaire acties u
ren die in de verste verte niets te i
hebben met het mandaat van de
bet gebied?
Officieel hebben de VN geen ge
dienst, maar er blijken toch veel
mando's, VIP-beveiligers, bodyg
chauffeurs en meer van dat soor
'iguren rond te lopen die hun og
goed de kost geven.
Communisten, ultra-rechts en verongelijkte veteranen hielden in de buurt van het Bolsjoi-theater een alternatieve herdenkings
mars. Jeltsin heeft het karwei van Hiltler afgemaakt en de Sovjet-Unie vernietigd, zo klonk het. foto epa
Zo geven de commando's van d
ion informatie direct door aa
North East Command (NEC), het
Bosnische stad Tuzla gevestigde
kwartier van de Verenigde Na'
Noordoost-Bosnië. Zo waren 1
commando's van de SOP die vam
illegale observatiepost nabij het
veld van Tuzla zagen hoe er in fe
van dit jaar een Amerikaans vl:
landde en wapens uitlaadde d
stemd waren voor de door ir
gedomineerde Bosnische regering
Officieel weet het North-East cor
van niets. Ook de NAVO, die c(
AWACS boven Bosnië heeft v
zegt deze illegale Amerikaanse
zending niet te hebben waargei
0e SOP beweert echter dat de t
dropping wel degelijk heeft pla.
vonden.
«Prima, hoor, zulk soort infc
over Tuzla," zegt een cynische
vervangend commandant van
4ast Command, de Nederlandse
Brantz, „Maar dan vraag ik:
aar bewijzen van?' En dan zeg
e. "ebben het met onze eige
Z1® Lulpot. Als ze geen foto
n dan heb ik geen klote a
Teheran - De politie van de Iraanse hoofdstad Teheran heeft uit
moralistische overwegingen honderd vrouwen die afkomstig ziin
uit Centraalaziatische staten gearresteerd.
„Deze vrouwen gedragen zich niet naar islamitische gedrags- en
kledingnormen. Daardoor zorgen zij voor een zeer abnormale si
tuatie op straat," zegt een politiefunctionaris. Hij gaf geen nade
re omschrijving van de aanklachten. In Iran mogen vrouwen uit
sluitend hun handen en ogen onbedekt laten.Vrouwen uit de
voormalige Sovjetrepublieken in Centraal-Azië nemen het over
het algemeen niet zo nauw met de strikte kledingvoorschriften
Sommige van hen zijn actief in de prostitutie, menen inwoners
van Teheran.
Manila - De Filipijnse president Fidel Ramos stelt dat hij een
nieuw mandaat heeft gekregen van het volk, nu zijn coalitie na
verkiezingen lijkt af te stevenen op een vrijwel algehele controle
van de Senaat.De president, die in 1992 het presidentschap won
met slechts 23,5 procent van de stemmen, had tevoren de verkie
zingen een referendum over zijn drie jaar oude regering ge
noemd. De 36 miljoen ingeschreven Filipijnse kiesgerechtigden
konden maandag naar de stembus om 12 van de 24 senators te
kiezen, plus de 204 leden van het Huis van Afgevaardigden en
meer dan 17.000 lokale volksvertegenwoordigers en bestuurders.
De eerste resultaten, die door de radio en televisie van Manila
werden verzameld, bevestigden dat de medestanders van presi
dent Ramos afstevenen op een grote overwinning.
De euforie bij de regeringscoalitie werd getemperd door berichten
over veertig doden bij verkiezingsgeweld. Het zal zeker drie we
ken duren voor de officiële einduitslag van de verkiezingen be
kend wordt.
Den Haag - De regering van Bosnië-Herzegowina is bereid de
door haar gestarte onderzoeken naar misdaden die in 1992 en
1993 zijn gepleegd in het Lasva-dal, in Midden-Bosnië, over te
dragen aan het Joegoslavië-Tribunaal.
De gerechtelijke autoriteiten in Bosnië hebben verschillende on
derzoeken ingesteld naar misdaden die Bosnische Kroaten in het
Lasva-dal hebben gepleegd. Daaronder waren genocide en oor
logsmisdaden. Het zou voor het eerst zijn dat het tribunaal misda
den onderzoekt diedoor Kroaten zijn gepleegd. Tot nu toe hadden
onderzoeken alleen betrekking op Serviërs.
San José - Costa Rica doet een uniek voorstel: in de maand okto
ber moet een week lang op de hele wereld een staakt-het-vuren in
acht worden genomen. In alle conflicthaarden ter wereld moeten
de wapens zeven dagen zwijgen. Costa Rica wil met het voorstel
de viering van de 50e verjaardag van de Verenigde Naties op 24
oktober van dit jaar luister bijzetten, zo kondigde het ministerie
van Buitenlandse Zaken aan.
Van onze redactie buitenland
New York/Caïro (afp/rtr) - Marokko en de Verenigde Arabische
Emiraten hebben de VN-Veiligheidsraad gevraagd in spoedzit
ting bijeen te komen naar aanleiding van Israëls besluit om
grond van Arabieren in Oost-Jeruzalem te onteigenen.
De kwestie dreigt het vredespro
ces in het Midden-Oosten in ge
vaar te brengen. In een gezamen
lijke brief vragen Marokko en de
emiraten de Raad de onteigening
ongedaan te maken. Israël wil de
53 hectare grond om er eenneder
zetting te bouwen. De Palestijnen
zien Oost-Jeruzalem als hun toe
komstige hoofdstad en willen
voorkomen dat daar huizen voor
joden komen. Volgens Westerse
diplomaten kan de zitting moge
lijk morgen al plaatsvinden.
Washington probeert ondertus
sen te voorkomen dat de veilig
heidsraad een resolutie over de
zaak aanneemt. Israël en de VS
menen dat de kwestie een zaak is
die enkel Israël en de PLO aan
gaat. Jordanië heeft via zijn am
bassadeur in Israël een formeel
protest ingediend tegen de ontei
gening. De Europese Unie protes
teerde eerder eveneens tegen het
Israëlische besluit. Er was nog
een andere ontwikkeling die de
Arabische wereld tegen het zere
been stootte. De Republikeinse
meerderheid in de Amerikaanse
Senaat komt met een wetsvoor
stel om de Amerikaanse ambas
sade van Tel Aviv naar Jeruzalem
te verplaatsen. PLO-voorzitter
Yasser Arafat zei gisteren dat
plan te 'betreuren'.
Van onze redactie buitenland
Teheran - Iran overweegt een boycot van Amerikaanse produk-
ten als tegenzet nu de Amerikaanse president Bill Clinton een
handels- en investeringsembargo tegen de Islamitische Repu
bliek heeft afgekondigd.
Volgens parlementslid Ali You-
sef-Pour wordt het boycotvoór-
stel volgende week in het parle
ment besproken. Als het wordt
aangenomen komt er een einde
aan de jaarlijkse export van zo'n
1,2 miljard dollar aan Ameri
kaanse goederen naar Iran,
waaronder computers, onderde
len voor elektriciteitscentrales en
populaire frisdrank als Coca-Co-
Ia en Pepsi.
Wanhoop
Onder het embargo dat Clinton
op 30 april oplegde werd al 326
miljoen dollar aan directe export
naar Iran stilgelegd. Clinton zei
het embargo te moeten afkondi
gen om te voorkomen dat Iran
kernwapens verwerft en omdat
het land het internationale terro
risme steunt. Maar Yousef-Pour
noemde het embargo een 'teken
van wanhoop en zwakte', waarbij
Clinton volledig voorbijgaat aan
het 'overvloedige economische
potentieel' van Iran.
Embargo
Clinton wil met het embargo on
der meer een einde maken aan de
verhandeling van Iraanse olie
door Amerikaanse bedrijven. In
die handel ging vorig jaar nog 4
miljard dollar om.De Russische
minister van Buitenlandse Za
ken, Andrej Kozyrev, heeft ge
zegd dat Rusland mogelijk zal te
rugkomen op zijn besluit om een
kerncentrale aan Iran te leveren,
als blijkt dat Teheran een eigen
atoombom wil bouwen.
Contract
Het is de eerste aanwijzing dat
Moskou bereid zou zijn het con
tract met Iran om een lichtwater
reactor voor een miljard dollar af
te bouwen, te herzien. Washing
ton is bang dat Teheran hierdoor
in staat zal zijn zijn eigen kern
bom te ontwikkelen. Deze kwes
tie is een van de meeste heikele
punten die de presidenten Clin
ton Jeltsin vandaag op de top in
Moskou zullen bespreken.
De VS'willen Rusland nu ook on
der druk zetten om af te zien van
wapenverkopen aan de Islamiti
sche Republiek.
Zorgen
De VS zijn met name bezorgd
over de verkoop van lange-af-
standwapens. Zo zal Iran bin
nenkort een tiental Russische
TU-22 bommenwerpers krijgen,
als deze toestellen al niet zijn ge
leverd. Met deze vliegtuigen kan
Iran de Golf of zelfs Israël be
strijken.
ARNHEM, winkelcentrum Kronenburg. BEEK, winkelcentrum Makado. BREDA, winkelcentrum De Lunet. EINDHOVEN, in het
Philips-Stadion. MUIDEN, bij Maxis. ROTTERDAM, winkelcentrum Oosterhof. ROTTERDAM, winkelcentrum Zuiderterras. UTRECHT, Kanalen^