isnr,
SUBS
li
Huizenmarkt
b.v.
01
■ifinr
SSiSBI
■HiH
1 ■■mi
III»!
■III»
SB
KïB
Inschakelen van makelaar niet nodig maar wel handig
4We vinden nog steeds
pijpekoppen en muntjes'
de STEM
TE LOCATIES
ST, Carmelweg
ST, Nieuweweg 62
OSTERZANDE,
sterstraat 1
irantiën
CM 4797
VBO
llllll
illllll
■■■III
gjlSl'
«fiiïï
ff
urn mmïrn
Blllll m 1
llllll
llllll
llllll
1
BiiöS
I "et statige pand
-ar»-,-
Ivoli Gardens betekent
veilig wonen. Op een
(tie en met een fascinerend
groene omgeving en de
tingwerken van Hulst.
[rdens wordt wonen echt
ïsbroeck b.v.
51 AL Hulst
ANT, Vlasstraat 10
ïSTDIJK, Polderweg 30
MONUMENT
Rente bepaalt
prij sontwikkeling
In steeds meer
kleine plaatsen
verschijnen
appartementen
complexen
.veerde vrijstaande woning in de polder*
ubbele garage. Perceel: 730 m2 eigen gron 11
1, keuken, zeer grote woonkamer, kelder- i
adkamer. Verdieping: ruime overloop, drie f
mers. Bergzolder. Alle houtwerk in nar -11
otendeels dubbelglas, cv-verwarmd, nl?.uvj
aen, nieuw sanitair enz. Op korte termijn
den.
n perceel bouwgrond van 1000 nr (25 rn
n 40 m diep) te koop. Gunstige locatie op j
and van het centrum.
>ning gelegen tegen de vesting. Ind»
tmer, dichte keuken, bijkeuken, toilet.
its. Verd.: drie slaapkamers, doucherui jj
iche, tweede toilet en wastafel. Verwar
;askachels. Direct te aanvaarden.
ruimte op zeer gunstige locatie in het een
m Kloosterzande. Totaal oppervlak: ca'
schikt voor velerlei branches. Twee
ïuren, verwarming d.m.v. heaters, ap
•ruimte, toilet. Directe aanvaarding.
Hllll
1 llllll
llllll
llllll
llllll
llllll
van de familie De Rechter in Hulst, foto wim kooijman
ZATERDAG 22 APRIL 1995 F3
eten
nancieringsmogelijkheden.
ara 7%.
i wonen in uw eigen
int.
•n woning mogelijk.
i en landelijk gelegen semi-bungalow. Ge-
1 1985. Perceel: 1095 m2. Degelijk ge-
londom dubbelglas en rolluiken. Keurig
iden. Ind.: ruime hal met toilet, slaapka-
ale L-vormige woonkamer (ruim 52 m2)
i haard en uitzicht op de fraai aangelegde
derne keuken (2 jaar oud) voorzien van
praktische bijkeuken, berging. Verd.: 2
apkamers, luxe complete badkamer. Aan-
in overleg.
lp Eugene Verstraeten
lije huisschilder die om de zoveel jaar het monumentale pand van de
Ifamilie De Rechter in Hulst van een nieuw verflaagje voorziet moet
|sn vaste hand en een geduldig karakter hebben. In de kozijnen zijn
Baar liefst 384 ruitjes verwerkt, waar voorzichtig omheen moet wor-
Ijtn gepenseeld. Een enorme klus, om over het karwei voor de gla-
lenwasser nog maar niet te spreken.
Ifcen in een monumentenhuis heeft een grote charme, maar je betaalt er
liileen prijs voor," zegt Julia de Rechter, die samen met haar echtgenoot
llimvan Voorst Vader het pand aan de Grote Markt 7 in Hulst bewoont. Het
laderhoud is vrij kostbaar, de stookkosten zijn hoog en Monumentenzorg
Kirt over de schouders mee.
Boe oud het huis is weet niemand. „Het enige houvast dat we hebben is een
Inpakte uit 1853. Toen is het huis voor 450 gulden verkocht." Een belache
lijk bedrag als je dat tegen hedendaagse prijzen af zet. 'Bewijsmateriaal' dat
Ijiwoning mogelijk nog heel wat ouder is duikt bij tijd en wijle spontaan op
It de tuin achter het huis.
Ife vinden daar nog steeds pijpekoppen en muntjes. De oudste dateren uit
li zestiende en zeventiende eeuw."
lier verwonderlijk, want het huis
fat in het hartje van Hulst, dat zich
iianger dan 800 jaar 'stad' mag noe-
p.
monumentale huis, inmiddels
It'll 25 jaar eigendom van de familie
9e Rechter, is ingebouwd tussen en-
andere eveneens fraai ogende
en. Het is tegelijkertijd statig en
feervol. „Er gaat een bepaalde char-
lievan uit," vindt Julia de Rechter.
is een heel comfortabel huis, met
Inel ruimte, hoge plafonds, hoeken en
Ésen. Geen standaardwoning is, zo-
léde meeste nieuwbouwhuizen. Kijk
[lijvoorbeeld eens naar de muren. Er
ooptbijna niks recht."
tls je binnenkomt trekt de oude marmeren vloer meteen de aandacht. Een
"te van het pand is ingericht als woning, een ander deel gebruikt het
idvocatenechtpaar als kantoorruimte. Binnen kunnen ze doen en laten wat
t willen, maar aan de buitenkant beslist Monumentenzorg mee. „Zoals
«erde kleur verf. De kozijnen moeten overwegend groen, daar valt niet aan
ktornen." Over de combinatie met zacht-geel en gebroken wit moest Mo-
mientenzorg eerst eens goed nadenken, maar ging toch akkoord. „Ze zijn
kritisch, maar dat is terecht. Het zou natuurlijk geen gezicht zijn als je hier
te moderns van zou willen maken."
Behalve aan de gevel mag er ook niets veranderd worden aan het bijzonde-
idak. In vaktermen spreekt men over een koningsstel, een soort zwevende
dakconstructie. Niet zo heel oud, maar wel gemaakt naar een authentiek
Borbeeld. Dat is in 1936 gebeurd, toen er twee verdiepingen op het huis
«rden gemetseld, naar een ontwerp van Monumentenzorg. Daarvoor be-
ttondhet huis enkel uit een begane grond met een dak er op, zo blijkt uit een
»g bewaard gebleven foto.
Devele ruitjes zijn niet alleen een kwelling voor schilders en glazenwassers,
«aar ze zijn op zich ook bijzonder. Heel dun antiek glas, dat onder invloed
Mhet zonlicht licht paars kleurt. En peperduur. „Een paar jaar geleden
rjn er tijdens een enorme hagelbui tientallen gesneuveld. We hebben heel
Herland afgezocht om hetzelfde glas te vinden. Uiteindelijk kwamen we
techt bij een glazenier in Haarlem, die het importeert uit Frankrijk. Daar
wordt het nog maar op één plaats gemaakt. Met diezelfde ruitjes is trouwens
rtDrakenstijn, waar koningin Beatrix woont, opgeknapt."
Bet flinterdunne glas heeft weinig isolerende werking en is dus niet erg
fflergiebesparend.
ft hebben wel eens bekeken of we er voorzetramen achter kunnen zetten,
aar dat is echt geen gezicht. Dus moeten we de hoge stookkosten maar op
ap toenemen. Het is de prijs die je betaalt om in zo'n mooi oud huis te
sagen wonen."
Van onze verslaggever
Heb je bij aan- of verkoop van een huis
een makelaar nodig? Een veelgestelde
vraag waarop geen eenduidig antwoord te
geven is.
Ja, als je zelf van niks weet en je niet op een
paar duizend gulden hoeft te kijken. Nee, als
je, al dan niet met behulp van anderen, zelf in
staat bent om te beoordelen of je geen kat in
de zak koopt en om te onderhandelen.
Het ligt er natuurlijk ook aan aan wie je de
vraag stelt. Het zal niemand verbazen dat de
Nederlandse Vereniging van Makelaars vindt
dat een makelaar niet mag ontbreken bij de
handel in onroerend goed. Zoals het ook voor
spelbaar is dat de Vereniging Eigen Huis vindt
dat het ook wel zonder kan. De tarieven van
de makelaar zijn niet mals. In de meeste geval
len vraagt een makelaar 1,85 procent (exclu
sief btw) van de aan- of verkoopprijs en praat
je dus al gauw over enkele duizenden guldens.
Koop je via een makelaar een huisje van
150.000 gulden, kost de makelaar ruim 3.200
gulden, bij een huis van twee ton wordt dat
ruim 4.300 gulden en bij een huis van 250.000
gulden ben je alleen voor de makelaar al ruim
5.400 gulden kwijt. Veel geld waarvoor je ook
die noodzakelijke vernieuwing van de badka
mer zou kunnen realiseren. Peanuts als je het
afzet tegen de andere bedragen waar je tijde
lijk mee bezig bent zoals de koopprijs en de
pakweg tien procent kosten koper.
Hoewel er sinds 1 februari vorig jaar officieel
geen vaste tarieven meer zijn, houden veel ma
kelaars daar nog wel aan vast. Dat betekent
dat als je een makelaar inschakelt zelf moet
onderhandelen over de te betalen kosten. Zo
als het bijvoorbeeld ook mogelijk is om een
makelaar in te schakelen voor een deel van
zijn diensten. Of een makelaar bijvoorbeeld
alleen een taxatierapport laten maken.
Volgens mr. F. van Loon van de Vereniging Ei
gen Huis houden de meeste makelaars nog
vast aan de (hoge) standaardtarieven. „Wij
hebben vorig jaar onderzoek gedaan onder on
ze leden. De conclusie was dat wie niets vraagt
altijd het tarief betaalt. Je moet echt zelf aan
dringen op een lager tarief. De concurrentie
tussen makelaars loopt nog niet zoals het zou
moeten lopen. Het is een traditie van tiental
len jaren om collegiaal met elkaar om te gaan.
Concurrentie met tarieven zal stapje voor
stapje moeten komen als een makelaar zijn
marktaandeel wil vergroten."
De NVM reageerde op genoemd onderzoek
met de mededeling dat 'onderlinge afspraken
over tarieven' niet mogen worden gemaakt.
„Wanneer bewezen wordt dat dat toch ge
beurt, moeten de betreffende overtreders wor
den aangepakt," aldus de NVM.
Zoals gezegd, als je niet op een paar duizend
gulden hoeft te kijken, is het bijzonder handig
om een makelaar in te schakelen. Hij kent de
markt, geeft adviezen, doet zijn best om er een
mooie prijs uit te slepen en zorgt voor de pa
pieren rompslomp. Je hebt kort gezegd ner
gens omkijken naar en kunt je volledig con
centreren op het nemen van de uiteindelijke
beslissing: koop/verkoop ik dit huis nu voor
die prijs.
Maar verplicht of noodzakelijk is het niet. Zo
als je voor de aanschaf van een auto immers
ook hooguit je technische zwager of buurman
inschakelt.
Als je besluit zonder makelaar te gaan kopen
of verkopen is het sterk aan te bevelen om ge
bruik te maken van de diensten van de Vereni
ging Eigen Huis. Deze vereniging verstrekt ui
terst handige informatiebrochures 11 voor
leden, 14 voor niet-leden) als 'Huren of ko
pen', 'Bestaand huis kopen', 'Nieuw huis ko
pen', 'Huis verkopen' maar ook raambiljetten
en gebruiksklare optieformulieren en koop
contracten.
Voor 280 kun je deze vereniging ook inscha
kelen voor een bouwkundige inspectie van een
huis.
Vervolg van voorpagina
De huizenbezitter die verkast,
wordt minder pijnlijk getrof
fen, omdat die een goede prijs
voor zijn oude woning mag ver
wachten. Rijk rekenen mag hij
zich echter evenmin: als zijn
nieuwe woning net zoveel
duurder is geworden als zijn
bestaand huis, moet hij toch
negen procent meer bijbetalen.
En dat telt in alle rekeningen
door.
De kwartaalcijfers geven nu
een ander beeld te zien. De ge
middelde prijs van een koop
woning bedroeg in de periode
november/januari ƒ226.800
tegen 221.800 in dezelfde pe
riode 1993/1994, schrijft de
NVM.
Dat geeft stof tot nadenken.
Enkele cijfers:
de prijs is in de vergelijkbare
periodes is met 2,25 procent ge
stegen, terwijl 1994 tegenover
1993 een prijsstijging van 9
procent liet zien;
de prijs in deze periode ligt
1,1 procent lager dan over heel
1994;
in hetzelfde kwartaal een jaar
terug lag de prijs nog wel flink
hoger dan over heel 1993, te
weten 4,4 procent.
Een kleine prijsdaling is op
merkelijk na tien jaren van
prijsstijgingen, waarbij het ge
middelde niveau van 139.600
in 1983 met liefst zeventig pro
cent steeg. Maar de daling
hoeft nog geen paniek te ver
oorzaken. Dat blijkt dan ook
uit de laatste cijfers die de
NVM beschikbaar heeft. Een
licht herstel tekent zich al weer
af: het eerste kwartaal van
1995 heeft een stijging naar
228.600 te zien gegeven. Dat is
dus nog wel lager dan het jaar
gemiddelde.
Feit is dat het effect van een
van de belangrijkste oorzaken
van de grote prijsstijgingen is
uitgewerkt: het meerekenen
van de twee inkomens van de
kopende partners. Dat heeft de
prijzen eenmalig op een hoger
niveau getild.
Het niveau als zodanig hoeft
niet in gevaar te komen, omdat
de huurstijgingen van vijf tot
zes procent de consument geen
alternatief in de huurmarkt la
ten. De vraag naar koopwonin
gen zal dus groot blijven.
Wel zal een renteverhoging nu
voor een negatief effect op de
huizenprijzen kunnen hebben,
waar die eerste werd overge
compenseerd door de andere
factoren. De rente steeg afgelo
pen jaar wat, terwijl de inflatie
daalde. De reële rente steeg
dus.
Maar de rente is sinds het laat
ste NVM-bericht weer wat ge
daald. Dat geeft de consument
meer ruimte. De prijs kan dus
weer terugkomen op het niveau
van 1994. Bovendien is het met
de reële rente nog niet zo abo
minabel gesteld als halverwege
de jaren tacht. In 1987 lag de
nominale rente weliswaar op
een aanvaardbare 7 procent,
maar door 0,2 procent deflatie
lag de reële rente op liefst 7,2
procent. En dat is het hoogste
peil van de laatste vijftien jaar
en vermoedelijk sinds de oor
log.
Het cijfer van rond de vijf pro
cent waarmee we de laatste
drie jaar rekenen, is niet eens
zo slecht. Vergelijk de huidige
situatie met die van 1987: met
nagnoeg dezelfde nominale hy
potheekrente van 7,2 procent
bijft de reële rente onder de vijf
procent steken.
Een flat op het dorp
Door Paul Verlinden
Neem nou de Kerkstraat in Ma
de. Hier was het karakter van
sommige oudere huizen enkele
jaren terug niet langer opgewas
sen tegen de tand des tijds. Op de
lege plekken die daardoor in de
straat vielen, verscheen het rose
steen van nieuwbouw, in de
breedte én in de hoogte.
Met kleine appartementen-com
plexen werden vijf nieuwe wonin
gen gecreëerd op de plek die eerst
door één huis in beslag werd geno
men. De appartementen werden in
een mum van tijd verkocht.
Of neem het Willem Alexanderplein
in Teteringen. Daar moeten een ou
de garage en een school wijken voor
25 luxe-appartementen. Zij moeten
de oude kern aan het plein ver
fraaien. De vraagprijzen variëren
van 265.000 tot 400.000 gulden. De
reacties op de eerste advertenties
waren overweldigend. Ook deze
'flatjes' zullen snel vergeven zijn.
Made en Teteringen zijn slechts
twee voorbeelden. Maar we hadden
ook andere dorpen als voorbeeld
kunnen nemen: flatjes in de kern
van Prinsenbeek, wonen boven
winkels in Oud-Gastel, apparte
menten aan de waterrand in Geert-
ruidenberg etcetera.
Ook dorpen gaan steeds vaker de
hoogte in. „Er is een markt voor.
Vooral vijftig-plussers hebben in-
terresse in appartementen," zegt de
Madese aannemer A. Pais. Hij
bouwde de laatste jaren in Made
zo'n 30 appartementjes, verdeeld
over een zestal complexen. De flat
jes verschenen vooral in de dorps
kern, waar lege plekken ontstonden
na de sloop van oudere huizen.
De appartementen die Pais bouwde,
werden verkocht voor prijzen van
165.000 gulden tot iets boven de
twee ton. Gegadigden voor de flat
jes waren er volop, zegt Pais. „Ze
werden goed verkocht, vooral als de
locatie goed was, dichtbij voorzie
ningen, zoals de Kerkstraat."
Veel flatjes werden gekocht door
mensen uit Made zelf, zoals door
mevrouw W. Burgers-Oerlemans.
De gepensioneerde weduwe verruil
de drie jaar geleden haar twee-on-
der-een-kapper voor een apparte
ment in de Kerkstraat. „Het vorige
huis was veel te groot voor mij al
leen. En er zat een grote tuin bij,
dus er was ook veel onderhoud aan.
Nu heb ik twee slaapkamers, een
keuken en een balkon. Dat is vol
doende voor mij. Bovendien zit ik
dicht bij het dorp," zo verklaart ze
haar keuze voor het appartement.
De appartentementen, zoals die van
mevrouw Burgers, zijn doorsnee
woningen, zonder veel poespas.
Volgens aannemer Pais is er in Ma
de ook behoefte aan meer luxe-ap
partementen, in de prijsklasse tus
sen de drie en vier ton.
„We krijgen die signalen van men
sen uit Made en we zouden ze graag
bouwen. Ik denk dan aan stuk of
tien appartementen maar we heb
ben nog geen locatie kunnen vinden
waar ook de gemeente mee akkoord
gaat," aldus Pais.
Een gemeente die binnenkort wel
luxe-appartementen binnen haar
grenzen aan zal treffen, is Teterin
gen.
Een bouwbedrijf uit Emmeloord
gaat bij het Willem Alexanderplein
een complex bouwen met 25 wonin
gen. De advertentie rept onder meer
over 'zeer royale drie a vier kamer
appartementen', 'ruim bemeten li
ving en slaapkamers', 'binnenter
rein met garages' en een 'video-in
tercom systeem'. De prijzen zijn er
dan ook naar: van 265.000 tot ruim
400.000 gulden.
Het complex is 'Residentie Azurée'
gedoopt. Bij de verkopende make
laar, Van Horssen Receveur, zijn
erg veel reacties binnengekomen.
Ook hier hebben de vijftig-plussers
de overhand, al hebben ook jongere
mensen gereageerd.
„Het is inderdaad een trend dat in
kleinere gemeenten appartementen
gebouwd worden. Dat heeft te ma
ken met de vergrijzing, maar ook
omdat er steeds meer gezinnen zon
der kinderen komen," zegt H.
Meeuwissen van makelaardij Van
Horssen Receveur. Wel denkt hij
dat de 'hoogbouw' in de dorpen eem
tijdelijke trend is. „De markt zal
vrij snel verzadigd zijn."
Verzadiging is er in elk geval nog
niet in Prinsenbeek. Ook daar wor
den de nodige appartementen ge
bouwd. „Maar dat is vooral als op
vulling in de dorspkern waar oude
panden verdwijnen," zegt de Prin-
senbeekse makelaar Van Ameron-
gen.
Een deel van de flatjes wordt ver
huurd, terwijl de koop-apparte
menten vooral in de prijsklasse tot
de twee ton te vinden zijn. Behalve
ouderen, zijn het ook vaak jongeren
- starters - die deze appartementen
betrekken.
Appartementen in de luxe-klasse
zijn er niet in Prinsenbeek. Maar
daar is volgens Van Amerongen wel
behoefte aan, vooral bij iets oudere
mensen die hun hun huis voor een
aardig bedrag kunnen verkopen en
zich daardoor een flat van drie, vier
of meer ton kunnen veroorloven.
Van Amerongen: „Mensen zeggen
wel eens tegen me: 'het is jammer
dat we dat hier niet hebben. We
willen graag in Prinsenbeek blijven
wonen, maar hier zijn geen moge
lijkheden'." Verschillende Beken-
aren zijn om die reden naar Breda
verhuisd, waar wel de nodige luxe-
appartemten te vinden zijn, onder
andere in de omgeving van het
Mastbos en sinds kort ook bij het
Wilhelminapark.
Hoewel er dus behoefte is aan ap
partementen in het dorp, verwacht
ook Van Amerongen niet dat over
een tijdje heel Prinsenbeek vol met
stapelbouw staat. „Er is zeker een
markt voor, maar het blijf een be
perkte markt. Met name het jongere
publiek dat in een appartement wil
wonen, zal daarvoor toch vooral in
de stad zoeken."
Daarnaast zullen de gemeentebe
sturen niet toestaan dat er te veel
'hoogbouw' in hun dorpen ver
schijnt. „Gemeenteraden zitten er
vaak niet op te wachten. Er wordt
uit die hoek nog wel eens wat te
gengas gegeven," zegt H. Meeuwis
sen van Van Horssen Receveur.
Ook de Madese aannemer Pais heeft
die ervaring. Plannen om op de
plaats van het voormalige Patro
naatsgebouw in Made appartemen
ten neer te zetten, werden afgewe
zen door de gemeenteraad. Volgens
een medewerker van de gemeente
Made en Drimmelen is er niet be
paald beleid dat de bouw van ap
partementen afremt. „Elk geval
wordt afzonderlijk bekeken. Maar
de gemeente zal er wel voor waken
dat er niet te veel stapelbouw komt.
Dat pas niet in het karakter van het
dorp."
Het eigen karakter staat ook voorop
in Teteringen, maar appartementen
hoeven daar niet mee te botsten.
„Mits je het goed inpast en er een
visie achter zit," zegt P. van Brum-
melen van de gemeente en hij wijst
op de appartementen aan het Wil
lem Alexanderplein: „Die dienen
als wandvorming om aan de plein
functie vorm te geven." Ook de 29
koopappartementen die in het
woongebied De Haenen gebouwd
worden, moeten voor een bepaalde
uitstraling zorgen.
Van Brummelen ziet nog geen einde
komen aan de bouw van apparte
menten in het dorp. Dat heeft er al
les mee te maken dat Teteringen
straks, na de herindeling, onder de
vleugels van buurgemeente Breda
komt.
„Teteringen krijgt dan een meer
stedelijke functie en dan zal er on
getwijfeld meer stapelbouw ko
men."
In de Madese dorpskern staan ze tegenwoordig zij aan zij: karakteristieke oude huizen en fonkelnieuwe appartementjes, foto de stem dick de boer
