inoHi Herenleed gaat nooit voorbij mstreden passiespel in Roosendaal Aarle Auto/ ndenvoorde Musterd B.V. et! 1000 medewerkers welkom op reünie Jazz Festival in Breda v.a. f 22.995, anciering, garante met verbazing 00 auto:s en 500 gen bodemprijze Aanbiedng nden, Moerlaken tel. 076-716777. "AutóT te koop dood de duivel' van Turini zorgde voor schandaal in Oostenrijk Robert ten Brink gaat Travestie Gala brengen Tweede helft Ajax-Bayern bereikt kijkrecord '95 Vraagbaak Mona krijgt tv-rubriek van de Tros A/onen Totaal De Stoof Grootmoederstjj ke apparatuur n 6, Schijndel, 04105-1383 autobanden - uitlijnen vice - schokdempers iedt te koop aan g versen 25,-7/ 27,50 K. keuring 47,50* ito's. gevraagd. Armando en Cherry Duyns als Ongerieflijk Tweetal in Ylissingen GROTE GIDS WASSTAMPER uit goot- moeders tijd, 25,-. 01651- 1875. alle uiteraard met de de Rally als de overige =n om binnenkort eens ■dealer te brengen voor tn van het toilet gebruik UWE WERELDMERK Iexcl. kosten rijklaar maken en verwi). kenkast, klontafel ■je, tel. 6-delige ■203684 uur) inkoop/verkoop tweede hands, curiosa en Leeuwenlaan 3, Terne(zen, Tel. 01150-20304 laat i.z. 076- 30 uur april wordt het stuk ge- ji Roosendaal, door Het I jie Toneel in de regie van Doesburg, die onder meer ce bewees overweg met de verdorven men- laard. ,tstuk nog steeds als con- jeel wordt beschouwd, üijken uit het feit dat het 1 gezelschap in zijn pro- iblad hoogst ongebruike- reactie uit katholieke jvan de priester Antoine •jheeft gepubliceerd. de duivel is pastoor m Bley (Esgo Heil) uit [jjp vertrokken om in de jzoeken naar de zonde. Hij Ij niet langer tegen dat hij |«t wat hij zijn parochia- igeeft als ze hem hun zon- jiiechten. ist niet meer wat goed en ij,wat zonde is, wie God is. sloor stuit op een niet afla- stroom van seks, verderf, (misdaad, corrupte politici idaaljournalisten. de weg van Christus in itificatie met de armen en ien van de maatschappij illennt zich over twee un- de alcoholistische die- Magda (Ariana Schluter) agressieve werkloze, door iilms verpeste jongen, Ru- ladig ben bij zijn aankomst in de |stad wordt de pastoor aan- ildoor een man in travestie, lilaan bij een kannibalis- t dat de heilige mis t en wordt naakt op- i,bespot en gepijnigd. Zijn rit eindigt met de zelfge- d aan het kruis om boe- i voor zijn zonden. Ba- leten verhevenheid gaan sa- la dit overdadige stuk met Ittle korte verhaallijnen, die Ijrote aanklacht vormen te- li maatschappij. "1 werden er van verschil- I kanten aanklachten inge- Scène uit de controversiële voorstelling 'De dood de duivel' van Peter Turini door Het Nationale Toneel. diend tegen de schrijver Peter Turini, intendant Claus Peymann van het Wiener Burgtheater en tegen de uitgevers van het stuk. Een van de aanklagers was prins Liechtenstein, kleinzoon van de laatste Oostenrijkse keizer en lid van de Bondsraad van Steier- mark, die de makers beschuldig de van blasfemie en pornografie. Verboden werd De dood de dui vel uiteindelijk niet in Oosten rijk. Na rijp beraad gaven de Oosten rijkse bisschoppen alsnog hun fiat aan de voorstelling. Zij von den het te waarderen dat de au teur in zijn stuk opnieuw het be grip zonde heeft gedefinieerd en dat na alle verderf en slechtig heid vergiffenis volgt. „Vanuit de Kerk is in te stemmen met het motief van Turini, de zonde moet weer worden be noemd, de vergeving moet weer afgesmeekt worden." Bernhard Peter Turini heeft vanaf zijn eer ste stuk, Rozznjogd (1971) ge zorgd voor schandaal en op schudding. In zijn werk verzet hij zich, net als Thomas Bernhard (overigens een veel groter schrij ver), tegen de gevestigde orde in Oostenrijk en de schijnheilige moraal in zijn vaderland. Hij ge bruikt harde middelen omdat, volgens hem, theater een poging moet zijn tot verontrusting en oude denkbeelden moet versto- ren.Turini is de zoon van een Ita liaanse meubelmaker en een Oos tenrijkse moeder, die opgroeide in een boerendorpje waar hij niet thuis voelde. Begin jaren zestig werkte hij een tijdlang als arbei der in allerlei bedrijven, maar ontvluchtte in 1967 van de ene op de andere dag Oostenrijk. Hij vestigde zich op het Griekse ei land Lindos waar hij begon te schrijven. Hij voelde zich ver want, geheel in de stijl van het revolutionaire élan van de jaren zestig, met arbeiders, boeren en uitgestotenen. Boerenleven Hij schreef over actuele onder werpen als werkloosheid, crimi naliteit en corruptie in de poli tiek, in verstaanbare gewone mensentaal. Naast gedichten, to neelstukken en essays schrijft Turini ook met veel succes voor de televisie. Zijn tv-serie over het Oostenrijkse boerenleven, Alpen sage, trekt miljoenen kijkers in de twintig landen waar zij wordt uitgezonden. Volgens de auteur gaat De duivel de dood vooral over schuld. „Schuld die tegen woordig wordt geloochend en het schuldgevoel waarvan de mens in deze tijd is beroofd. Psychologie dient tot verklaring, journalis tiek tot uitleg." Banaal De voorstelling van Het Nationa le Toneel is nogal tegenstrijdig ontvangen. Voor de een was het 'kinderachtig volkstoneel', voor de ander 'grote kunst'. Voor de priester Antoine Bodar, zelf ook programmamaker, doet de bood schap van Turini's stuk denken aan 'vormingstheater uit de jaren zeventig.' Een mening die hij deelt met sommige toneelcritici. „Ik vind het stuk even banaal als ouderwets", aldus Bodar. „Ba naal om de platheid van de ka rakters, ouderwets om de behan deling van het thema. Ik waar deer niettemin de vaart van het stuk, de wisseling van de scènes en de bedrevenheid in de samen- foto pan sok spraken. De aandacht voor de seksualiteit vind ik vet, die voor de corruptie vlak. Ik betreur de afwezigheid van de psychologi sche dimensie in de figuren en het tot onbenulligheid leidende onbenul van het kwaad dat deze figuren representeren. Zou hier geen sprake zijn van een sociale klucht?" Dat de voorstelling in Oostenrijk een rel veroorzaakte, geeft volgens Bodar het verschil aan met Nederland. „Stellig toont zich hier het onderscheid tussen Oostenrijkers en Neder landers. Zij leven in een katholie ke cultuur, wij in een calvinisti sche. Zij omhelzen de eerbied, wij vrezen die. Zij genieten de vreugden des levens, wij morali seren die." 'De duivel de dood' van Peter Tu rini door Het Nationale Toneel is op dinsdag 25 april in schouwburg de Kring in Roosendaal. jng gebruikte en schadevrije aut 's autobedrijven, snelle beslissers e zo gelden de scherpste prijzen!! WEEK NIEUWE AANVOER se Autobanden Centrale waliteit met fabrieksgarantie. singel 46, Breda, 076-214146. ~^LCam'elHam :iering zonder eigen geld. Jen garantie. Met autopas. Alle ai tkeurd, dus volop zekerheid! aat Musterd met kwaliteit voor u V., Dahliastr. 46, Made. 01626-8$8g; I. max. 4 Itr. motorolie) op afspraak deel, daar draait het om! ïdrijf vr. ito's. fng, orig. bewijzen. 169. 50,-tot 5.000 voor sloop-loop-ensc auto's. 076-141275. fe 18u. 812730ge|d'9 Tel. 01626-83380. knderd jaar geleden '■ld zou hebben een n het Vondelpark te zat nu nog met l n, rapporten en 'lm op tafel in commissies Een theater Mgeld en politieke wil. 'wegnaar een nieuwe 'wburg in de rest van Nederland aangestampt met politieke lij- '■k voorgeschiedenis van de Stopera heeft meer weg van een lij- Wiaal. Een eerste statie op het Museumplein, een volgend bijna -"'igheid uitgerekt oponthoud aan de Ferdinand Bolstraat en kt een kruisiging op het Waterlooplein. fan anders. Geen jarenlange plannen, alternatieven, herbereke nen astronomische overschrijdingen. Gewoon een bestaand en •tihte maken gebouw en beginnen maar. Dat hebben Jan Derk- Flora Guntenaar ondernonem. En nog wel aan de rand van '«nddpark. ''Gerard Brandtstraat, een zijstraatje van de Overtoom, staat kop te vallen aan het eind van een traditioneel 19e eeuws hui- m een éénkoepelige kerk. De Parkkerk. Resultaat van een van 'wiel Nederlandse kerksplitsingen. De gereformeerde broeders Geelkerken wilden na hun afscheiding aan het begin van deze ""o eigen gebouw. Architect Roest zette het neer. Een simpele, ■"kerk op een van de laatste voor andere bebouwing onbruikba- 'tkken. f'religie gaat het slecht. De gereformeerden in hersteld verband in de grote stad geen kerk meer vol. Bariton Jan Derk- 'at, fietste eens langs en zag dat het om een uiterst bruik- 'Plodging. Ontwerper Floris Guntenaar en zijn stichting Opera I kkwamen erbij en realiseerden zich dat zich hier onverwacht de kheid voordeed om hun ideaal te verwerkelijken. Vn operahuis met een zaal voor zo'n vijf- tot zevenhonderd "houwers. De perfecte plek voor opera die niet meteen snobs, in- ""onale scribenten en groot geld hoeft te trekken. Het eenvoudige "f1"1 Nederland, vanwege de bezuinigingen op het Muziektheater, akoestiek was met een simpel mobiel in de nok geschikt r«M en de verbouwing kon met particulier initiatief, fantasie en uit de mouwen gerealiseerd worden. 'ik is op zondag nog steeds dienst voor het laatste restje ge- Intussen is de Parkopera met de eerste experimentele voor- ijgin begonnen en volgend jaar is na wat bouwkundige aapassin- J officiële opening. Geen internationale architectonische prijs- geen politiek rumoer, geen immense tekorten, niets anders dan lat reageren en persoonlijke durf. '■'etste avonden toonden aan dat de Parkopera levensvatbaar is. fftciklas van het Sweelinckconservatorium heeft met volle zalen Jk omgedoopt. Met een voor beginnende zangers vrijwel onmo- *cr*' Serse of Xerxes van Handel. Een echte regisseur en de- I?er hebben eraan meegewerkt, desondanks is de totale mise "orJi"'61 Vee'meer dan het op- en aflopen van steigers en trappen 4c voorstelling de moeite waard. De eerste kennismaking "log volstrekt onbekende maar ervaren acterende Maartje de imponerende mezzo, en vooral de fris en tegelijk I <ii J co'e Wijnen, die duidelijk maakte dat niet alleen een nog ongerept uiterlijk maar ook een stem verleidelijk kan zijn, be- U tn""'Van een nauwehjks met prestige en verwachting beladen Beloftes voor over tien jaar. Won z°wel uitvoerend als componerend, kan in de rie/° ziff weg naar de grote podia beginnen. En waar ter we- e| f'men een Perzisch vorst in vol ornaat in de hoogte langs een spoten orgel zien benen? Door Ronald Verstraten Kabouteg vóór, Kabouteg na!. Met dikke tong en stevige pas drong de levensgrote tuinka bouter Johnny van Doorn regel matig de dialogen tussen man 1 en man 2 binnen. Ruim twintig jaar geleden, toen nog temidden van de zandverstuivingen op de Hoge Veluwe. En hij bleef dat doen tot de laatste Herenleed in het theater, vijf jaar geleden. Enkele maanden later overleed hij. „Nu komt er nooit meer een He renleed, dachten we. Zonder Johnny was het voorbij", ver trouwden Cherry Duyns (man 1) en Armando (man 2) onlangs het televisieprogramma Kunstmest toe. Maar de dialogen bleven zich aan hen opdringen. En het wanhopige gevecht tegen de vergankelijkheid, het spel van weemoed en verlangen, kreeg toch een gevolg. Naar een vervanger voor Johnny hebben ze nooit gezocht. Nie mand kon immers zijn plaats in nemen. Samen geven ze nu Een ongerieflijk tweetal gestalte. Morgen zijn ze te zien in Vlissin- gen. De zinnen zijn nieuw, maar van een vertrouwd patroon van wendingen en taalvondsten. Toch is er wat veranderd. Er heeft een machtsverschuiving plaatsgevonden. 'Wat zegt? Wat doet?', roept de bovenman nog altijd, maar de onderknuppel kruipt omhoog: man 1: Wat zegt? man 2: Of U iets ziet? man 1: In de verte bedoelt V man 2: In de verte bedoel ik. man 1: Ik zie slechts de buiten kant van de duisternis, man 2: O. U bedoelt de zwart heid van het licht, man 1: Dat zeker ja, terdege, man 2: O, maar dat is de toe komst. man 1: Ja, gelukkig wel. man 2: Mooi. De Heren worden uiteraard in verband gebracht met de Cherry Duyns (links), Johnny van Doorn en Armando in een oude sketch van 'Herenleed'. foto archief de stem VPRO-televisie, die veel van hun leed uitzond. Maar de aller eerste televisie-afleveringen werden vierentwintig jaar gele den gemaakt voor de AVRO, met Ton Lensink en Eric van Ingen in de hoofdrollen. Toenmalig Herenleed-regisseur Berend Boudewijn kreeg toen de even simpele als geniale gedachte om de bedenkers zelf te laten spe len. Via de KRO kwam Herenleed bij de VPRO terecht en verdeelde het publiek vanaf het begin in twee kampen: zij die het als on zin verfoeiden en zij die lyrisch meeleefden. Die bewonderaars kunnen nog altijd letterlijk hele stukken dialoog uit het hoofd declameren. Of ze vertellen el kaar die anekdote over het wan delende Duitse echtpaar, dat tot zijn grote schrik een sigaretten rokende 'kobold' (Johnny) uit het struikgewas voor zich zag opdoemen. Na zeven jaar Vel uwe gingen de heren het theater in. Eerst nog in een lege Kleine Komedie, daarna, nieuwsgierig geworden naar een volle zaal, traden ze op tijdens het Holland Festival 1985. Er volgden vier theaterprodukties en een Duitse versie, die ze zelf twee weken in Berlijn speelden. Van de aller laatste voorstelling van Groot Herenleed werd opnieuw een te levisieregistratie gemaakt. Schrijver/kunstenaar Armando trok de laatste jaren vooral de aandacht als musicus. Op zijn zestigste verjaardag herontdek te hij een oude hartstocht, het vioolspelen. Naast veelvuldige gastoptredens bij het Koninklijk Zigeunerorkest Tata Mirando, The Gipsy Boys en Greetje Kauffeld, heeft hij nu een eigen groep, het Armando Kwartet. Televisiemaker/schrijver Duyns maakte indrukwekkende docu mentaires, zoals het drieluik Le vensberichten. Zijn film De Wording werd met het Gouden Kalf en met vele internationale prijzen bekroond en van zijn boeken stond De Zondagsjongen hoog in de bestsellerslijsten. Voor de voorstelling in het Arse naaltheater in Vlissingen zijn de toegangskaarten 17,50) ver krijgbaar bij het WV/ANWB-kantoor in Vlissin gen. Of vanaf 19.30 uur aan de zaal, als er dan nog zijn tenmin ste. Voorafgaand aan de voor stelling signeren beiden 's mid dags hun boeken in boekhandel Fanoy in Middelburg. Na de voorstelling, die om 20.30 uur begint, signeren ze opnieuw in een boekenstand van boek handel Bikker in het Arsenaal theater. log zeven uitvoeringen, sn 1.3 liter (62 kW/84 pk) u RIJDT AL EEN EXCEL HATCHBACKVT f285,- PER MAAND. DEZE FINANCIERING GEBASEERD OP DE HYUNDAI EXCEL HR 1.31 L VAN f 22.995.-, WORDT GEDAAN I.S.M. HYUNDAI FINANCIERING (AB/IN BV TE SASSENHEIM). DE EFFECTIEVE JAARREN. TE IS H.7X. BI] EEN AANBETALING/INRUIL VAN f 8.995,- IS DE KREDIETSOM I Moge MET EEN SLOTTERMIjN VAN B.SOW LOOPTIJD 36 MND. FIN. VERG. M 762 RB PRIJS BIJ VERKOOP OP AFBETALING f 27.757,88. ELKE KREDIETAANVRAAG wordt getoetst bl| het bkr te tiel e Excel. Traditiegetrouw ere typen is de lijst wel krachtiging, toerenteller, ee carrosserie-varianten: jier, sperma en bloed Ij rijkelijk in de voor- gDe dood de duivel (Oostenrijkse toneel- Peter Turini. veroorzaakte het j de première in het I jE Burgtheater een 1 jjal vanwege het jiische karakter. -eel werden aanklach- jdiend tegen de terende producent. VRIJDAG 21 APRIL 1995 D4 Van onze verslaggever Breda - Uit de omvangrijke ar chieven van het Jazz Festival Breda zijn 950 namen opgediept van mensen die in heden en ver leden hun medewerking hebben verleend aan de organisatie van het festival. Bijna duizend namen van mensen die in één van de talloze commis sies en diensten hun diensten hebben bewezen aan het festival, dat dit jaar voor de 25e maal wordt georganiseerd. Al die 950 mensen hebben een uitnodiging ontvangen voor de reünie op 13 mei in Het Turfschip in Breda. „Die 950 namen zijn de mensen van wie we een adres hebben. Want het zijn er nog veel meer", aldus Ruth Weller en Bet ty Olivier, namens een team van tien mensen dat de reünie op po ten zet. „We hopen dat het zich zal rond- spreken, en dat er via mondrecla- me nog meer mensen op de reünie zullen verschijnen dan we uitge nodigd hebben. We zouden na tuurlijk een advertentie kunnen zetten, maar dat geld besteden we liever aan de reünie zelf." Een groot aandeel in het mede werkersbestand van het Jazz Festival hebben de muzikanten uit Breda en de regio, die al die jaren belangeloos hebben meege holpen het Festival te doen sla gen. Hun aantal beloopt 250. „Zij zijn de kurk geweest waarop het Festival drijft. De muzikanten zullen uiteraard ook de reünie muzikaal opluisteren. Het wordt een feest van klank en drank. Er zullen verder fotoboeken en vi deo's te zien zijn", aldus Weller en Olivier. Het Festival is in de loop der jaren mogelijk gemaakt door een waslijst van medewer kers: huishoudelijke dienst (voor 'voer en vervoer'), podiumbou wers (en afbrekers), juryleden voor het Concours, algemeen se cretariaat, muzüeksecretariaat, financiële dienst, festivaldienst, programmacommissie, commis sie publiciteit, artistieke vormge ving, floormanagers, presentato ren, gastvrouwen, fondsenwer ving, medewerkers van de jazz- markt en (wijlen) de kroegen tocht en fotografen. En natuur lijk de verschillende bestuursle den van 25 jaar. Nog niet benaderde medewerkers die aan de reünie willen deelne men kunnen 10,- storten op re keningnummer 7230178 t.n.v. Jazz Festival Breda, o.v.v. 'Reü nie'. Tijdens de reünie zal aan burgemeester Nijpels een ge denkteken worden aangeboden ter gelegenheid van 25 jaar Jazz Festival Breda. Van onze rtv-redactie Robert ten Brink was dinsdag avond nog te zien in de voorlopig laatste aflevering van All you need is love. Nu richt hij zijn vi zier op de zesdelige serie Traves tie Gala 1995. Veronica heeft het idee laten va ren om Leontine Ruiters en Hans Kraay jr. de presentatie in han den te geven. De laatste vond de travestietenshow niet in zijn loopbaan passen. Daarmee kwam ook de inzet van Leontine Ruiters op losse schroe ven. Veronica liet het oog vallen op Robert ten Brink. „Bij de ver anderende opzet van het pro gramma past hij beter. Want we willen travestie heel mooi bren gen en niemand te kijk zetten", meldt een woordvoerder. „Robert toont in All you need dat hij dat kan." De reeks, die begint op dinsdag 16 mei, mondt uit in een finale li ve-uitzending op 27 juni. Daarbij zijn twee titels te vergeven: Miss Travestie Holland en Travestie Act 1995. Robert ten Brink krijgt bij de presentatie hulp van Nicky Nicole, een spraakmakende tra vestiet. Hilversum (anp) - De tweede helft van Ajax-Bayern München heeft woensdag 4,6 miljoen kij kers getrokken en is daarmee de best bekeken televisie-uitzen ding van 1995 tot nu toe gewor den. Het rechtstreekse NOS-verslag van de eerste helft van de halve finale in de Champions League werd door 4,14 kijkers gevolgd en de nabeschouwing direct na de wedstrijd door vier miljoen kij kers. Dat blijkt uit cijfers van de Dienst kijk- en luisteronderzoek van de NOS. De waardering van de tweede helft was met 8.1 hoog. Bij de eerste helft lag die met 7.9 iets lager. In Duitsland keken gemiddeld 9,6 miljoen mensen naar de wed strijd op RTL. Het hoogtepunt lag vlak voor de rust met 11,1 miljoen. Daarmee had RTL een marktaandeel van 33,1 procent. De Duitse kijkers werd het vierde doelpunt van Ajax door Litma- nen (4-1) onthouden. De treffer viel twee minuten na de rust, die met dertien minuten ongewoon kort was. RTL was in die fase nog bezig met reclamespotjes. Het doelpunt werd direct na het herstel van de verbinding in de herhaling gege ven. Van onze rtv- redactie Meer dan dui zend keer vul de ze haar ver trouwde ru briek in het weekblad Sto ry. Ze schreef tientallen ro mans en kin derboeken. Het moest er eens van ko men: Mona op tv. Vanavond is het zover dankzij de Tros. Brieven aan Mona heet Loek Kessels, de voorlopig als Mona zesdelige serie, waarin Loek Kessels - want zo heet Mona eigenlijk - het land intrekt. Ze gaat problemen te lijf. „Mona wil de briefschrij vers een luisterend oor bieden, een steuntje in de rug, een hart onder de riem", meldt de Tros. In elke aflevering ontfermt Mo na zich over drie kwesties. Het gaat om problemen in de sfeer van eenzaamheid, ziekte, rela ties, familiezaken en financiën. De afzenders zien veelal geen uitweg meer. Mona benadert andermans ellende op eigen wijze: intuïtief en nuchter en met een beetje gevoel voor hu mor. Wekelijks krijgt Mona twee honderd brieven voor haar ru briek. De standaardproblemen worden eruitgezeefd en krijgen een standaard-antwoord: vrou wen die grotere borsten willen, hoe kom je aan een scheidings advocaat, baarmoeder halskanker, het Moer- man-dieet. Vijftig tot zestig brieven behoeven een persoonlijke reactie. Daar voor laati Mo na zich bij staan door haar dochter Katinka. „Elke brief krijgt ant woord. Dat hoort zo, vind ik", verklaar- beter bekend de Mona eer- foto wil nilwik der in een in terview met deze krant. „Voor de Story kies ik vier, vijf brieven, die voor mijn gevoel andere lezers aan spreken." „Ik doe bijna niks. De mensen schrijven hun probleem op. Vaak dragen ze zelf de oplos sing aan. Ik draag mogelijkhe den aan, geef duwtjes in de rug, biedt een schouder om op uit te huilen. En ik geef tips. Dat is alles. De eigenlijke stappen moeten de mensen toch zelf ne men", zei ze. „Ik schrijf wat er in me op komt. Ik heb hier absoluut geen studie voor gevolgd en was dan ook stomverbaasd toen ik twintig jaar geleden voor dit werk werd gevraagd. 'Ik ben maar een gewone vrouw', riep ik." 'Brieven aan Mona', Nederland 2,21.01 uur

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1995 | | pagina 19