Fransen wachten met smart op amnestie
Volop speculaties
over motief aanslag
in Oklahoma-City
Terf
Bevrijd Prertyns
-DE STEM-
Jlotorri
Federale gebouwen
in VS
scherper bewaakt
Vertekend
BEZORGKLACHTEN
LEZERSSERVICE
ABONNEMENTENADMINISTRATIE
BEL LEZERSCONTACT
DE STEM
BINNENLAND BUITENLAND
Key West
gtaatssecre
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem B.V.
Directie: drs. J.H.M. Brader en D.H. Ahles (adjunct).
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
C. Hamans en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911/Telefax 076-236405. Telefax redactie 8 076-236309.
Rayonkantoren in Hulst, Temeuzen, Goes, Bergen op Zoom, Roosendaal, Etten-
Leur en Oosterhout. Zie voor meer informatie het colofon in het editie-deel van
deze krant.
Abonnementsprijzen via automatische incasso:
(tussen haakjes de prijs via acceptgiro)
per maand 29.80
per kwartaal 86,90 89.40)
per halfjaar 172.80 177,80)
per jaar ƒ335,75 345,75)
Voor posttoezending geldt een toeslag.
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje S 076-236882 en bij Teuben,
Ginnekenweg 7, Breda.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881Fax 076-236405.
Geboorte- en overlijdensadvertenties
maandag t/m vrijdag tot 16.00 uur 076-236881fax 076-236405
zondag van 18.30 tot 20.30 uur 076-236242/236911
Alle advertentie-opdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van de Algemene
Voorwaarden van Uitgeversmaatschappij De Stem B.V. alsmede de Regelen voor
het Advertentiewezen.
Bankrelaties: Postgiro 1114111 - ABN/AMRO rek. 520538447.
De Stem op band: Centrum voor gesproken lektuur 08860-82345.
06-0226116
Ma. t/m vrij. 8.00-17.00 uur/zat. 8.00-12.00 uur
(Opzegtermijn abonnementen: 4 weken voor het eind van de betaalperiode)
Wachten op hulpverleners. Een vrouw heeft zich tussen de puin
hopen over een kind ontfermt. foto ap
Na de ineenstorting van het gebouw brak grote paniek uit.
Door Wilko Voordouw
Parijs - Er is geen Fransman meer,
die nog zijn parkeerboete betaalt.
Terwijl iedere automobilist in nor
male tijden luid scheldend een 'boe-
tezegel' koopt bij de tabakswinkel
en de bon betaalt, verscheurt hij nu
hardop lachend, en liefst oog in oog
met de parkeeragent de zojuist uit
geschreven prent. De Fransen heb
ben lak aan de 'pervenches' want ze
wachten op de amnestie.
Ook ondergetekende is niet langer een
oppassende burger, die keurig de auto
parkeert en voldoende geld in de meter
stopt. Ook ik kan met enige regelmaat
met een bevrijdende lach de onder mijn
ruitewisser geschoven bon pakken en
demonstratief verscheuren. Ik kan u zeg
gen dat het me goed doet.
Net als ruim 55 miljoen andere Fransen
of inwoners van Frankrijk wacht ik op
het generale pardon van de nieuwgeko-
zen president. Het is namelijk een 'Repu
blikeins gebruik' dat de president am
nestie verleent voor verkeersovertredin
gen, die niet hebben geleid tot ongeluk
ken.
De amnestie bestaat sinds 1965, het jaar
dat generaal De Gaulle voor het eerst tot
president werd gekozen. Ook degenen
die in het gevang zitten mogen rekenen
op enige clementie van het nieuwe
staatshoofd. Van hun straf gaat - afhan
kelijk van de duur - enkele dagen of we
ken af.
Iedere zeven jaar is het precies hetzelfde
tafereel. Op straten waar niemand het
normaal gesproken in zijn hoofd haalt
om dubbel te parkeren, moet het rijden
de verkeer nu slalommen. Gele balken,
die toch heus een absoluut parkeerver
bod aangeven, worden nu aan de beken
de laars gelapt.
Moeten zebrapaden vrij worden gehou
den? In gewone tijden is dat al moeilijk,
laat staan op zes maanden van de am
nestie. De Parijse verkeersanarchie die
gebruikelijk geldt, bestaat nu in het
kwadraat. Alleen wegsleepmaatschap-
pijen hebben lak aan de amnestie. Wie
zijn auto dwars over de weg parkeert en
wordt weggesleept, moet gewoon beta
len. Dus de Fransen kunnen naar harte
lust de wet overtreden, al moet het niet
te gek worden.
Het gebruik wil dat de president vergif
fenis schenkt voor de overtredingen die
net zijn begaan. Zodra er een veroorde
ling is uitgesproken of wanneer een
deurwaarder aan het werk is gegaan,
geldt het generale pardon niet meer.
Vandaar dat de afgelopen weken de
deurwaarders een opmerkelijke activi
teit vertonen. Ze proberen nog net voor
dat de nieuwe president zijn amnestie
decreet bekend maakt zoveel mogelijk
geld bijeen te sprokkelen.
Voor de parkeerpolitie, maar ook voor de
gewone Hermandad, is het uiteraard een
frustrerende periode. Van hun bazen
moeten ze gewoon hun werk doen, on
danks dat iedereen weet dat het nergens
toe dient. Ze hoeven hun bonboek maar
te trekken of ze worden midden in hun
gezicht uitgelachen. „Waarom maak je je
moe. We krijgen toch amnestie," hoorde
ik onlangs een breed grijnzende automo
bilist zeggen tegen een van woede ko
kende parkeeragent.
Niet alleen automobilisten maken grif
gebruik van deze prettige anarchistische
periode. Ook talloze trein-, metro- en
tramreizigers gaan zich te
heersende bandeloosheid.
Het gesjoemel met de Franse wet
alleen maar 'leuk'. Volgens Jea1
Bérard van de Franse verkeers"
is er sprake van het 'amnesties)®
„Dat bestaat niet alleen uit lub»
keren, maar ook uit een gemidde
re snelheid, en een hoger aant
keersslachtoffers." j
Professor Claude Got weet hoe*
vergelijking met 1987 zijn in
maanden van 1988 precies 652
den gevallen." gd
Tenslotte hangt er aan de maat' s,
een prijskaartje. In 1988 is
jard francs (2,7 miljard gulden)
nen kwijtgescholden. Een asti®
bedrag. Precies even veel als
van de onlangs opgeleverde 1
tionale bibliotheek.
Heel vaak moet je je als Nederlander schamen ten opzichte van
Duitsers. Een voorbeeld, gehoord op de radio. Een joodse me
vrouw vertelt aan ademloos luisterende Duitse schoolkinderen over
de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog. Zij doet dat
dagelijks, want per jaar komen er honderden Duitse scholen op
bezoek in Amsterdam.
Wat opvalt is de grote aandacht voor de gids die spreekt voor een
gehoor van kinderen die weten waar ze het over heeft. Op Duitse
scholen wordt het oorlogsthema namelijk niet uit de weg gegaan.
Drie seconden later een voetbalfan die euforisch spreekt over de
winstkansen van Ajax tegen die Duitsers. 'Worden we voor de
tweede keer bevrijd in vijftig jaar', voegt hij er aan toe. Waarmee
maar weer eens is bewezen dat het historisch besef van het gros der
Nederlanders niet verder reikt dan een voetbalveld. (HV)
DONDERDAG 20 APRIL 1995 M
nESTEM
Key West is het aller
zuidelijkste puntje
van de Verenigde
Staten. Het is het laatste be
woonde eiland van een staart
van warme wadden die aan
Florida en in de Golf van
Mexico hangt.
Het is een tropisch Schier
monnikoog. Alleen is Key
West met de auto te bereiken
per de talrijke bruggen die de
eilandjes, de 'keys', aan el
kaar rijgen. Over die bruggen
loopt Route 1, de oude straat
weg die 3000 kilometer noor
delijker, in de koele staat
Maine aan de grens met Ca
nada, begint.
In het westen van Key West is
Route 1 zowaar afgelopen.
Het is dan een gewone straat
geworden die door het cen
trum gaat van het eilandstad
je. dat een kostelijke verza
meling is van houten Victo
riaanse huizen in hoge decors
van palmen, citrusbomen en
andere kolossale kamerplan
ten.
Aan haar einde gaat Route 1
nog langs wat krakkemikkige
huisjes van arme zwarte men
sen. Dan steekt 't hek van de
marine-basis de straat over en
kan je niet verder. Zonder
enig gedenkteken is het uit
met die bejaarde noord-zuid-
verbinding. die bij monde van
ontelbare vervallen motels,
dorpswinkels en ander flanke
rend Americana zoveel kan
verhalen van het ontstaan van
de Verenigde Staten.
Op nauwelijks honderd meter
van dit eindpunt staat op Key
West wél een monument. Het
is een betonnen kolom op de
kade aan de voet van White
head Street. 'Southernmost
point of the USA' staat erop
geschilderd. En: 'Ninety miles
from Cuba'. Het is een lelijke
paal, die echter grote aantrek
kingskracht uitoefent op de
bezoekers aan Key West.
Onafgebroken laten vooral lui
van Latijns-Amerikaanse
komaf zich fotograferen bij
dit merkteken, met op de ach
tergrond de diepblauwe
oceaan en onzichtbaar pal on
der de horizon de nostal
gische stad Havana. Op de
opgewonden gezichten van de
geportretteerden ligt de ze
kerheid dat het niet lang meer
zal duren of Key West zal
zoals voorheen weer de Ame
rikaanse afvaartplaats bij uit
stek zijn voor de ferryboten
naar een vrij Cuba.
Die aloude commerciële band
met Cuba - nu verbroken
door het Amerikaanse han
delsembargo tegen Fidel Cas
tro's heilstaat - doortrekt de
rijke geschiedenis van Key
West. Het eilandje kon er ooit
's werelds grootste producent
door worden van sigaren,
waarvoor de tabak uit Cuba
werd aangevoerd. En Key
West dankte er zijn treinver
binding met Miami aan. die in
1912 werd voltooid nadat er
700 doden waren gevallen bij
de aanleg over al die tussen
de keys te bouwen bruggen.
Een tropische orkaan ver
woestte in 1935 de nooit meer
herbouwde treinroute.
Key West is ook gezegend
door de weelderige groei op
de zeebodem van spons, een
produkt dat vooral werd afge
zet in New York nadat daar
de wolkenkrabbers verrezen
waarvan de ontelbare ramen
moesten gelapt. En eerder
was 'wrecking', het leeghalen
van schepen die pal uit de
kust op de koraalriffen stuk
liepen, de grootste bron van
inkomsten. Tot de riffen in de
Eerste Wereldoorlog werden
bebakend.
In de Tweede Wereldoorlog
drongen Duitse U-boten tot
bij Key West door, waar wel
100 geallieerde schepen door
de moffen werden getorpe
deerd. En in 1962 zaten de
mensen op dit eiland eerste
rang toen de wereld op de
rand van de nucleaire holo
caust balanceerde omdat de
Russen kernraketten naar Cu
ba verscheepten en president
Kennedy 'over ons en jullie
lijk' zei.
In de loop der decennia zijn
veel grote schrijvers, artiesten
en politici naar Key West ge
trokken. Je kan er nu nog
gaan bekijken waar Tennes
see Williams en Ernest He
mingway woonden, Hum
phrey Bogart lunchte en Har
ry Truman zijn Little White
House had.
Vandaag probeert de Ameri
kaanse marine vanaf Key
West drugtransporten te on
derscheppen. En elk jaar, tij
dens 'spring break' (lenteva
kantie), is er de invasie van
'college kids' (studenten), die
zich hier in het recente verle
den dusdanig hebben uitge
leefd dat het nu verboden is
bier en zo mee naar het
strand te nemen.
Aan Duval Street slenteren
de toeristen langs de T-shirt-
shops. En als de zon ter kim
me neigt, gaat iedereen naar
Sunset Pier. Op het moment
van de majestueuze onder
gang klatert, als in een massa
le eredienst, het applaus op
voor de Grote Regisseur van
deze apotheose van alweer
een begenadigde dag op Key
West.
nen Haag (anp) - öl
it Vrouwenpolder die
nedag vorig jaar de 7l
fflens uit Vlissmgl
kan geen doodslag ter I
llead. Na uitgebreid
L het ongeluk stelt f
or0cureurs-generaal
at justitie de 32-jarig
geen opzet kan verwijt
'«.rechting kan alleen
- artikel 36 van
volgens
VERVOLG VOORPAGINA
Tot 'de recherchediensten be
hoorden die van het Bureau voor
Alcohol, Tabak en Vuurwapens,
de afdeling die betrokken was bij
de belegering twee jaar geleden
van de godsdienstige secte Bran
ch Davidians in Waco, Texas.
Gisteren precies twee jaar gele
den kwamen tientallen sectel-
eden om in een enorme brand die
uitbrak toen de federale overheid
een aanval inzette op de Davidi
ans, die zich maandenlang in hun
gebouwencomplex verschanst
hadden.
Die 'verjaardag' leidde gisteren
tot speculaties dat de bomaan
slag een vergeldingsactie voor
'Waco' zou zijn.
Andere theorieën spraken van
radikale islamitische organisa
ties als mogelijke daders. Gister
avond zocht de FBI drie 'mannen
met een Midden-Oosters uiter
lijk', die kort voor de explosie
waren gezien in een kleine
vrachtwagen.
Maar telefoontjes van 'islamiti
sche groepen' waarin gisteravond
de verantwoordelijkheid voor de
aanslag werd opgeëist, werden
vooralsnog niet overtuigend ge
acht.
Volgens sommige waarnemers
kan ook het algemene politieke
klimaat in de VS, waarin haat
wordt gepredikt tegen de federa
le overheid, burgers hebben aan
gezet tot een aanslag als deze.
„Er lopen tegenwoordig zóveel
mensen rond die het slechtste
voorhebben met de nationale bu
reaucratie, dat het aantal poten
tiële daders ontelbaar is. En tal
loze Amerikanen hebben toegang
tot militaire of commerciële ex
plosieven," aldus gisteren Davce
McCurdy, ex-Congreslid uit
Oklahoma.
De aanslag in Oklahoma City in
spireerde blijkbaar Amerikanen
in het hele land om telefonische
bomdreigingen te uiten jegens
andere federale gebouwen. Een
twintigtal kantoorcomplexen,
van de west- tot de oostkust,
moest gisteren na zulke meldin
gen worden ontruimd.
In Oklahoma City zelf werden al
le federale gebouwen gesloten en
in Washington kwamen het Witte
Huis, het Capitool en alle minis
teries onder verscherpte bewa
king.
De reddingwerkzaamheden in
Oklahoma City moesten twee uur
na de aanslag gedurende een uur
worden onderbroken, als gevolg
van anonieme - vals blijkende -
meldingen dat er nog meerdere
bommen bij het getroffen ge
bouw tot ontploffing zouden
worden gebracht.
Amerika is niet gewend aan ter
roristische aanslagen op zijn ei
gen grondgebied.
Ruim twee jaar geleden had de
bomaanslag plaats op het World
Trade Center in New York.
Hoewel daarbij maar een hand
vol doden viel, heeft het incident
een soort nationaal trauma te
weeggebracht en een publieke
besef dat het 'open' Amerika zeer
kwetsbaar is voor terrorisme en
tal van 'aantrekkelijke' objecten
heeft voor wie de VS willen tref
fen.
Zes fundamentalistische Islamie
ten zijn in New York veroorde
voor de aanslag op het WTC i
Dat nu een doel in Oklahoma Cl
ty, een middelgrote stad waarin'
de vriendelijke atmosfeer vank
Amerikaanse platteland PC
door te dringen, is getro^
droeg gisteren sterk bij tot
mismoedige stemming in juf
Amerikaanse bevolking.
Burgers en autoriteiten gaven ui
ting aan hun indruk dat 'nip.
mand nog ergens veilig is' endJ
het praktisch onmogelijk is voor
de natie zich tegen dit soort aan.
vallen te beschermen met h
having van een vrije
sche samenleving.
pen Haag (anp) - D<|
instellingen op welz:
verminderd. Dat blij
Terpstra van Welzijn
gestuurd.
In de brief geeft de 1
wiidsvrouw aan hoe ze d
regeerakkoord afgesprol
nunigingen in de welzij'
de komende jaren wil i:
pet gaat om bezuiniginjl
16,1 miljoen gulden in 1!
lopend tot een bedrag v
Biljoen gulden in 1998.
Een brandweerman is er in geslaagd een gewond, maar levend
kind onder de puinhopen vandaan te halen. foto ap
DE AMERIKAANSE pres
wnl en de Britse prerr
verwinning van de ge
^et de Russische presk
leren geleden nog voor
u geen verbazing meer
e aanwezigheid van dt
[^voormalige 'rijk van
eeld van de huidige ver
ïïtjjp»
sliLrec!en voor de verhai
simpele verklaring af 1
democratische vrijheid e
gebracht wat ervan verv
waf de rePublieken
höt va/e en voor veel fr
"et Westen in de steek v
Paar verergerd.
1 S^elgen van die c
onten merkbaar. Rusla
Sc" getinte politiek. De
b6| ®n9st en beven ge
eist h J dee' afhankelij
H de wurggreep wanne
slann'l ^reden van
eioJn k ^ereid is er9 VI
horen angen' De ove
om r Stegen dat desn
Het v»,SSlsche minderhed
zich Westen ziet met Ie
Rusiann ?ekeerde Ruslar
militair 9t dwars biJ de
waarin ^eer sterker wo
V0e^ndertVaS,9elegd di
de 9D6,p°nnen strijd teger
VrienHenh e van Clint
w°rden napS0ebaar is
Westen 9eXoerd over
n en Rusland.
ee
de
De betrokken organisatil
ben teleurgesteld en vero;l
digd gereageerd. De concl
volgen van de kortingen I
ze nog op een rijtje zette I
de meeste organisaties v|
I 'dat ze fors zullen moei
krimpen. I
Organisaties en instelling I
een landelijke functie zijrl
mogelijk gespaard. Bij hl
ken van keuzes is ook g
naar de mogelijkheden va
nisaties om uit andere brc
delen te verwerven Af om J
mers/leden meer te latei I
len.
i Organisaties en instel
waarvan de subsidie
wordt stopgezet zijn onde
re Stichting De Ombudsrrl
nemien, Defence for Chile I
ternational Nederland, D
Draad en het Platform On I
ties voor Alleenstaanden,
nisaties en instellingen I
met minder moeten dor:
onder andere de jongerenl
saties van FNV en CNV, d'
niging VluchtelingenWei
derland, de Nederlandse 0
raad, het Nederlands Ir
voor Zorg en Welzijn, hei
tuut voor Publiek en Polill
Rode Hoed en De Balie.
Verontwaardigd
