Weeknd
ITEUR IR/V
'Een arme ridder laat je niet zomaar vallen'
IAPPER
De Rotaiy: een miljoen
leden met hoge idealen
SSTEM
E4
vRotary Zuidwest Nederland
volgende week zaterdag zijn
jilijkse districtsconferentie in Oos-
jliout. Om de moraal en doel van
(service-organisatie - het dienen
nde samenleving en de wereldvre-
weer wat op te krikken. In de
«delgangen zal ongetwijfeld ook
!l vrouwenlidmaatschap weer aan
orde komen. Een onderwerp dat
ijsteeds voor verhitte discussies en
ite verdeeldheid onder de heren
ligt.
Iet is de achterlijkheid van de club
it vrouwen tegenhoudt." Duidelijke
ui uit de mond van Rotary-gouver-
twArie Koster uit Raamsdonkveer.
Arie Koster uit
Raamsdonksveer is
de gouverneur van
Rotary-district
1610
'Het lidmaatschap
is niet vrijblijvend.
Je moet een
steentje bijdragen'
Binnenkort regent het weer lintjes.
Bnor de Koninklijke Vereniging van
Bsden der Nederlandse Ridderorden
lstat daarna behoorlijk druk. Iedere
decoreerde wordt aangeschreven
d het verzoek lid te worden. Men-
d die wat krap bij kas zitten doen
verstandig aan dat te doen. Want
hijgen ze ooit financiële problemen
^springt de vereniging bij. „Je
een andere gedecoreerde niet
'aten vallen."
De Koninklijke
Vereniging van
Leden der
Nederlandse
Ridderorden
ZATERDAG 15 APRIL 1995
Ian het Amerikaanse internationaal
I in Orange, California USA,
II totaal156 medewerk(st)ers werk
D Tools divisie. Wij produceren
pd zijn voor de (olie)boorindustrie.
[ek naar een
Ik voor het optimaal laten functioneren
klieafdelmgen. Daarnaast verricht de
|e onderhoudsmonteur verwachten wu
lan uitvoeren, zowel mechanische als
lie taak wordt het meedenken in de
in het stelten van regels,
en slagen bent u in het bezit van een
waardige opleiding genoten,
Imatiek is een must. Voor het verhel
les, is enige kennis van elektrotechniek
[Minimaal 5 jaar praktische ervaring in
■n tussen de 30 en 35 jaar.
|t hij in de toekomst het afdelingshoofd
[procedure zullen daarom de volgende
J werkomstandigheden, de werksfeer,
[gelijkheden. Binnen deze boeiende
1 komende jaren verder te bekwamen.
J support. Dit wordt onderstreept door
[binnen de metaalbranche bijzonder zal
ri een tijdelijk contract dan ook graag
lover deze vacature, kunt u bellen met
BJ, telefoonnummer 01608 - 83000.
laten blijken door een sollicitatiebrief te
Isdatum van dit blad aan:
en Rotarian in
ïart en nieren
«Riet Pijnappels
tichting met een Protestants
ten doel mensen met een
\iden, te verzorgen en te ver
orden hierbij zoveel mogelijk
nvat de leefgemeenschap
svervangende tehuizen
I in Wijk en Aalburg, alsmede
Rietveld in Sleeuwijk. Puim
f indirect bij de dienstverlening
De komende jaren wordt hard
iing van de zorg en spreiding
[es in de regio. Een capaciteitsu-
\oorbereiding.
lg van de psychologische
gezinsvervangende tehuizen te
pr een vacature voor een
m/v
Bt omvat momenteel een full-
n een part-time psychologisch
jhapper werkt onder verant-
Ipsycholoog.
Jter: adviseert en ondersteunt
st Bewonerszorg en begeleiders
ïmede ouders en verwanten
Ichte overlegvormen doet
1 (inclusief advisering en behan-
pelt probleemsituaties middels
gedragstherapie).
I opleiding ontwikkelings- of
pedagoog psycho-diagnos-
bevoegdheid NVO ervaring
t een verstandelijke handicap
(rs kennis van en ervaring met
den.
i zijn conform de CAO-Zieken-
hs het Functiewaarderings-
Inctiegroep 60, maximaal
Ifull-time basis.
|r de functie kan desgewenst
eer drs. J. Costenoble, tussen
rmer 01693 -7835.
kunnen binnen 14 dagen ge-
Jfdeling Personeel Organisatie.
Y oordat hij vorig jaar aan
zijn Rotary-gouvemeur-
schap kon beginnen, moest
Arie Koster eerst, zoals alle
nieuwe gouverneurs uit de
hele wereld, voor een ver
plichte trainingsbijeenkomst naar
Amerika, waar het internationale
hoofdkantoor van de serviceclub ze
telt.
Koster schiet in de lach bij de herin
nering. „Tja, dat was wel een verto
ning. Het is een soort hersenspoeling
die je ondergaat. Iedere dag begint
en eindigt met het zingen van Ame
rikaanse folkssongs. Vijfhonderd
kerels van rond de 55 die My Bonny
is over the ocean zingen. In het begin
keek ik daar wel vreemd tegen aan.
Ik dacht, dit is niets voor mij, daar
ben ik te nuchter voor. Maar ik moet
eerlijk zeggen, ik deed toch al snel
enthousiast mee. Het schept toch
wel een bijzondere sfeer. Na die
week kwam ik erg Rotary-minded
terug. Met het gevoel: ik ben er klaar
voor om de Rotary-gedachte, het
aanmoedigen van dienstvaardig
heid, uit te dragen."
Ondanks die bevlogenheid is Arie
Koster (56) uit Raamsdonkveer, in
De advocaat Paul P. Harris uit
Chicago richtte negentig jaar ge
leden samen met een kolenboer,
een mijningenieur en een kleer
maker de Rotary op, met als doel
de wereld wat leefbaarder te ma
ken.
Vandaag de dag is het een we
reldwijd vertakte organisatie
met meer dan een miljoen leden.
De officiële doelstellingen lui
den: het dienen van maatschap
pij, wereldvrede, ethische en mo
rele beroeps- en zakenstandaar-
den, en van elkaar.
De club heeft grote fondsen die
aangewend worden voor liefda
digheidsdoelen. Zo wordt ernaar
gestreefd om in het jaar 2005, de
ziekte polio wereldwijd te heb
ben uitgebannen. Daar werd de
laatste jaren al. 250 miljoen dol
lar aan uitgegeven. Verder heeft
iedere club zijn eigen inzamelin
gen voor projecten in de Derde
Wereld, zoals het slaan van wa
terputten, het opzetten van zie
kenhuizen, het inzamelen van
voedsel en goederen voor hulp
behoevenden.
Koster: „Pas nog heeft ieder lid
van onze club kilo's Max-Have-
laarkoffie gekocht. Voor een
goed doel in Mexico."
Voor iedere Rotaryclub geldt dat
van elke beroepsgroep slechts
een vertegenwoordiger mag wor
den toegelaten: de zogenaamde
classificatiegedachte. Zodat de
samenleving zo breed mogelijk
vertegenwoordigt is.
De club van Arie Koster in Oos
terhout kent de classificaties
rechterlijke macht, metaalindus
trie, architectuur, burgemeester,
advocatuur, wegenbouw en no
tariaat.
Je kan je niet aanmelden als lid
bij de Rotary, je wordt tot het
lidmaatschap genood. Daarvoor
is een selectiecommissie in het
leven geroepen, die links en
rechts de handel en wandel na
trekt van het aspirantlid. En zo
als gezegd, een toekomstig Rota
rian moet van goede huize ko
men. In Nederland is het lid
maatschap een blijk van iemands
goede maatschappelijke status
en dat men behoort tot een zeke
re economische, bestuurlijke, of
culture elite.
En daar hoort meestal een goed
gevulde portemonnee bij. Of zo
als Koster het zegt: „Je moet je
wel wat kunnen permitteren. Er
zijn geen mensen bij met een mi
nimuminkomen."
het dagelijkse leven
directeur van een
schildersbedrijf in
Oosterhout, een
nuchtere zakenman
die niet van dikdoe
nerij houdt. Hij lijkt
een frisse wind in de
elitaire, vergrijsde
wereld die Rotary
heet. Toont zich on
gekunsteld en een
beetje rebels.
Schuwt geen uit
spraken waarvan
hij weet dat ze niet
goed zullen vallen
bij zijn mede-Rota
rians.
Hij bekent onmid
dellijk moeite te
hebben met het
imago van de Rota
ry. Het imago van
'de rechtse, ouwe
ballenclub', waar
alleen heren met
een belangrijke sta
tus toegang hebben.
Waar zakelijke be
langen onder het
genot van een borrel
en een hapje onder
ling en in eikaars
voordeel worden
geregeld.
Het beeld is niet he
lemaal onterecht,
geeft Koster toe.
Zelf als eenvoudige
schilder begonnen, kan hij dat soms
moeilijk voor zichzelf verantwoor
den. Het lijkt een beetje op zelfver
loochening. Want inderdaad, als
bouwvakker hoef je je geen illusies
te maken dat je welkom bent bij de
Rotary. Maar nu kan de club met
Koster voor de dag komen: hij heeft
een goedlopend schildersbedrijf,
dertig man personeel, een villa in
België en een zeiljacht in Frankrijk.
Aarzelend: „Het is inderdaad zo dat
de meeste leden maatschappelijk ge
slaagd zijn. En dat wij selectief zijn
in het kiezen van nieuwe leden. Als
wij pogen de ledenstand op peil te
houden, zoeken we eerder op direc
tieniveau dan op de werkvloer."
Waarom
Het blijkt een lastige vraag. Een stil
te volgt. Hij grijpt naar zijn kin,
leunt achterover en lacht een beetje
verlegen. „Tja, waarom. Men wil
toch een bepaalde status. De selec
tiecommissie mikt op een categorie
mensen die op een niveau zitten
waar men zijnsgelijke vindt. De sla
ger of de bakker uit mijn dorp kom
ik er niet tegen. Nee, een gewone
schilder ook niet. Dat zou een door
braak zijn. Ik pleit er wel eens voor
om het gezichtsveld te verbreden.
Niet eens een schooldirecteur, maar
Als mensen mijn speldje zien, hoop ik dat ze denken: dat is iemand van de Rotary. Daar kan je een goed gesprek mee heb
ben. Die is te vertrouwen.
een leraar. Maar dat gebeurt niet."
Waarom niét? Die kunnen de samen
leving toch ook dienen volgens de
normen van de Rotary
Een diepe zucht. „Tja, een goeie
vraag eigenlijk. Het lijkt wel of de
kwaliteit van de mens afhangt van
zijn functie, wat natuurlijk niet zo
is, maar het heeft te maken met ver
antwoordelijkheden in de samenle
ving. Eigenlijk vind ik dat het niet
kan, maar het is zo, zolang een indi
vidueel lid het tegenhoudt, maakt
een gewone leraar geen schijn van
kans. Hoewel niemand ooit hardop
zal zeggen: hij is te min." Hij stopt
even. „Maar ik begeef me nu op ge
vaarlijk terrein. Dit soort uitspra
ken worden me niet in dankbaar
heid afgenomen."
Is de Rotary een club van snobs?
„Nee, dat vind ik niet. Daar zou ik
me niet thuis voelen. Dan zit ik bij
de verkeerde organisatie. Maar u
moet het zo zien: Er worden binnen
zo'n club heel wat vertrouwelijkhe
den uitgewisseld. De secretaris legt
dan zijn pen neer. Daar zit ook vaak
emotie bij, iemand kan zich dan be
zwaard voelen als er een personeels
lid bij zit. Men zoekt toch een stukje
geborgenheid."
Koster, zelf lid van de Rotary in
Oosterhout, is dit jaar gouverneur
van het Rotary-district 1610, waar
toe West-Brabant tot Tilburg, Zee
land en Zuid-Holland behoort. Hij is
een van de zeven gouverneurs van
Rotary Nederland. De gouverneur,
een jaarlijkse roterende functie, is
de contactman met het hoofdkan
toor van de Rotary International in
Amerika. Zijn belangrijkste taak is
de doelstelling van de organisatie,
het dienen van de samenleving en de
wereldvrede, bewaken. De bood
schap is: Service Above Self. Be a
friend.
FOTO COR VIVEEN
Iets wat veel leden vergeten, meent
Koster en steekt dat op clubbijeen
komsten niet onder stoelen of ban
ken. Maar al te vaak gaat het alleen
om de gewilde status van het Rota-
ry-lidmaatschap, vindt hij en noemt
dat een kwalijke zaak.
„Ik wil niet duiken in die grijze
groep die geen flikker uitvoert en al
leen maar een borrel komt drinken
op de club. Het lidmaatschap is niet
vrijblijvend. Je moet een steentje
bijdragen, anders kun je beter iets
anders gaan doen."
Toch is de status van de Rotary van
daag de dag niet meer wat het ge
weest is. De club kampt met ernstige
vergrijzing. De gemiddelde leeftijd
ligt op 55 jaar. Jonge, succesvolle
zakenlieden voelen weinig voor de
verplichte, tijdrovende lunchbijeen-
komst, een keer per week. En de ver
grijzing werpt een extra drempel op.
Koster: „Niet iedereen wil bij een
ouweballenclub. Vroeger was het
een eervolle zaak om lid te worden.
Nu zijn er zoveel mogelijkheden om
je sociaal te manifesteren. Daar is de
Rotary er slechts een van."
En dan is er natuurlijk ook de nog
hevig woedende discussie over het
vrouwenlidmaatschap. Sinds Ame
rikaanse vrouwen in 1989 via de
rechter toegang eisten en kregen is
het formeel verboden om vrouwen te
weigeren, maar in de praktijk blijft
de weerstand groot. Ook in Neder
land.
Koster, zelf voorstander van vrou
wen in de Rotary: „Tot mijn grote
schande heb ik een district dat nog
maar vijf clubs met vrouwen heeft.
Totaal twintig. Daarmee loop ik ver
achter met de rest van Nederland,
dat internationaal gezien ook ach
terloopt. Het lijkt net alsof de heren
in het zuiden zich nog harder verzet
ten. Ik sta er versteld van. Ze verzin
nen allerlei smoesjes om vrouwen
tegen te houden. Ze zouden zich als
haantjes gaan gedragen of vrouwen
zouden zich geïsoleerd voelen. Of:
we willen wel, maar we kunnen ze
niet vinden. Allerlei fratsen worden
naar voren gehaald. Maar als we een
ladies night hebben, hoor ik: wat is
het toch gezellig als er vrouwen bij
zijn.
Maar duizend bezwaren op een
hoop als we over het vrouwenlid
maatschap praten. Dan zeggen ze:
we hebben toen gekozen voor een
mannenclub. Dan zeg ik, dat was
geen keuze, toen zaten er geen vrou
wen op leidinggevende of verant
woordelijke posities. Nu wel. Ze
sluiten hun ogen voor de realiteit.
Want wat doe je als een mannelijke
burgemeester, die wel lid was, wordt
opgevolgd door een vrouw? Mag die
dan geen lid worden?"
Maar toch is er in zijn eigen club in
Oosterhout ook nog geen vrouw te
vinden. „Ik wil daar binnenkort een
vrouw voordragen. Maar het gaat
mij te ver om de toelating van een
vrouwelijk lid af te dwingen tegen
de wens van de meerderheid in.
Want dat veroorzaakt meer ver
deeldheid dan eenheid en dat is niet
de bedoeling. Dan is de club er nog
niet rijp voor. Maar het stoort mij in
hevige mate. Eerlijk gezegd, ben ik
er zelf over uitgediscussieerd. Het is
de achterlijkheid van de club die
vrouwen tegenhoudt."
Ondanks zijn wrevel is Koster een
Rotarian in hart en nieren. Vooral
sinds hij gouverneur is. „Het Rota-
ry-gebeuren is voor mij nu toch heel
anders dan toen ik gewoon lid was.
Het is meer voor mij gaan beteke
nen. Ik heb veel vrienden gemaakt
de afgelopen maanden. Allemaal en
thousiaste kerels. Mensen met wie ik
de Rotary-gedachte uitdraag."
Hij draagt dan ook met trots het Ro-
tary-speldje, een blauw-goud ge
kleurd wieltje, op de rever van zijn
blauwe colbert.
„Ik ga nooit ongespeld door het le
ven. Dat is een ongeschreven wet.
Het biedt herkenning. Als mensen
mijn speldje zien, hoop ik dat ze
denken: dat is iemand van de Rota
ry. Daar kan je een goed gesprek
mee hebben. Die is te vertrouwen."
Door
Til,y van Uffelen
„Bijna iedereen vindt het leuk
om in het openbaar een schouder
klopje te krijgen. Dat is heel men
selijk." FOTODESTEMFBENSTEFFEN
Zelf draagt hij zijn onderschei
dingen 'toch wel met enige
trots', de voorzitter van de Ko
ninklijke Vereniging van Le
den der Nederlandse Ridderorden.
Drie heeft W.A. Renardel de Lava-
lette (73) er. Hij is Ridder in de Orde
van de Nederlandse Leeuw, Com
mandeur in de Orde van Oranje-
Nassau en is door de koningin per
soonlijk geridderd tot Officier in de
Huisorde van Oranje.
Deze laatste onderscheiding kreeg
hij, omdat hij in de jaren zestig de
bezoeken van koningin Juliana en
prins Bemhard naar Suriname 'van
minuut tot minuut' georganiseerd
heeft.
Afschaffen van de lintjesregen, daar
is hij 'vanzelfsprekend' geen voor
stander van. „Bijna iedereen vindt
het leuk om in het openbaar een
schouderklopje te krijgen. Dat is
heel menselijk," zegt Renardel de
Lavalette. „Bovendien, door de hele
geschiedenis heen, zie je dat mensen
een onderscheidingssysteem ken
nen. Dappere Romeinen kregen een
ronde plaat op hun schild ge
schroefd, indianen een extra veer in
hun tooi gestoken." Mensen die roe
pen dat het oubollig is doen dat al
leen maar omdat ze zelf geen lintje
hebben, meent de voorzitter. „Als zo
iemand zelf gedecoreerd wordt,
gaat-ie er mee naar bed," beweert
Renardel de Lavalette.
De Koninklijke Vereniging van Le
den der Nederlandse Ridderorden
bestaat sinds 1902. Nog steeds is de
doelstelling niet veranderd. „Het
verlenen van geldelijke bijstand aan
steunbehoevende deelgenoten en
hun nabestaanden," aldus Renardel
de Lavalette. Gedecoreerden die om
wat voor reden dan ook in financië
le problemen komen, kunnen een
beroep doen op de clubkas. „Als er
mensen zijn die een koninklijke on
derscheiding hebben gekregen voor
hun verdiensten voor de samenle
ving dan mogen wij die, als andere
gedecoreerden, niet laten vallen,"
stelt de voorzitter.
Een suikerpatiënt die door de gevol
gen van zijn ziekte immobiel was ge
worden kon daardoor zijn demente
rende vrouw niet meer bezoeken in
het tehuis. De vereniging schafte
voor hem een invalidewagen aan ter
waarde van twintigduizend gulden.
Een ander die vanwege zijn ziekte
moest verhuizen naar een beneden
woning kreeg een bijdrage in de ver
huiskosten omdat de awbz slechts
een gedeelte vergoedde.
Een weduwe van een kleine gerid
derde middenstander zonder pen-
sioen kan maandelijks rekenen op
vijfhonderd gulden en krijgt met de
kerst ook iets extra's. Bij een andere
weduwe werd de ijskast en de was
machine vervangen toen die het al
lebei ineens begaven. Zo'n twintig
ridders worden jaarlijks gesteund.
Overigens komt niet iedereen door
de ballotagecommissie. „Iemand
met een goed pensioen die zijn te du
re huis niet meer op kan brengen,
krijgt te horen dat-ie maar iets
goedkopers moet zoeken. Maar ie
mand die even krap zit, omdat zijn
lijfrentepolis pas over twee jaar los
komt, kan wel een tijdelijke rentelo
ze lening afsluiten."
„De vereniging heeft een eigen ver
mogen van ruim een miljoen gulden.
Dat is in obligaties vastgelegd. Jaar
lijks hebben wij een ton te verdelen.
De rente van het eigen vermorgen en
de jaarlijkse contributie van de elf
duizend leden," aldus de voorzitter.
Hij realiseert zich dat het beroep op
de clubkas in de toekomst groter zal
worden. „De overheid beknibbelt
Steeds meer op sociale voorzienin
gen. Vandaar dat we een groter be
drag gaan reserveren om uit te ge
ven. Die ruimte is er."
Geld is volgens de voorzitter overi
gens niet de belangrijkste drijfveer
om lid te worden. Dat is vooral 'het
gevoel van saamhorigheid'. „We
hebben ieder jaar een ledenvergade
ring. Die houden we op een dag dat
de mensen vrij kunnen reizen met de
trein." Voor weinig geld zijn ze er
dan een dagje uit met geridderden
onder elkaar.
Renardel de Lavalette onderkent
dat nog steeds weinig vrouwen wor
den onderscheiden. „Dat is gelukkig
aan het veranderen. Vrouwen treden
meer op de voorgrond. In de poli
tiek, het bedrijfsleven, in het leger.
Dus het aantal vrouwelijke gedeco
reerden groeit vanzelf. Ik keur het af
om zoveel mogelijk vrouwen te de
coreren alleen ómdat er meer vrou
wen gedecoreerd moeten worden.
Daarmee ondermijn je het onder
scheidingssysteem en bovendien is
dat voor de vrouwen zelf ook niet
leuk."
Dat het lintjessysteem in 1996 ver
andert, vindt de voorzitter uitste
kend. Dit jaar gaan voor het laatst
de bronzen, zilveren en gouden Ere
medailles verbonden aan de Orde
van Oranje-Nassau de deur uit.
Nieuw is het Lid in de Orde van
Oranje-Nassau. „Een belangrijke
democratisering waar wij als vere
niging erg op hebben aangedrongen.
Er werd toch naar gekeken of ie
mand brons, zilver of goud kreeg.
Dat vonden wij wat triest."
I
