m STEM
Volgens het CAD
melden zich per
jaar in West- en
Midden-Brabant
tien tot vijftien
bingo-verslaafden
Allochtonen zijn onmisbaar
De doorsnee van Duitsland
De Rotary en de ridders
De eerste lading
spelers arriveert,
op kosten van de
organisator met de
bus uit Oosterhout
opgehaald
Jkword niet warm of koud
Meen jackpot van tien mil-'
le, hoor," zegt een Tilburgse
liefhebber die zeven dagen in
feweek aan de bingo zit.
te dag vinden hele volks-
Mhaizingen plaats richting
rokerige cafézalen, barakken
m buurtcentra om een gokje
fewagen. Duizenden guldens
'liegen dagelijks over de ta
fels. De onbedwingbare
nacht van het spel of on
schuldig volksvermaak?
Week nd
ZATERDAG 15 APRIL 1995 DEEL I
ZIE WEEKEND 2
ZIE WEEKEND 3
ZIE WEEKEND 4
Volgens De Vos van het CAD zoeken
vooral veel vrouwen de veiligheid
van het bingospel op. „Het is geen
kwis waar je af kunt gaan. De groep
die speelt, ziet het spel echt als een
uitje." Dat het een duur uitje is, lij
ken de meeste vrouwen zich niet te
willen realiseren. Het gaat per slot
van rekening toch om 'de gezellig
heid'.
Om de tijd tussen de rondes te doden
zitten de dames te kaarten of te brei
en. Veel wordt er niet gezegd. Voor
dat de nummers van de laatste ronde
zijn gevallen, bedankt de draaier ie
dereen voor zijn aanwezigheid. Op
hetzelfde moment begint de wed
strijd wie het snelst de jas en tas
heeft gepakt. Al in de startblokken
voor de run naar huis wachten ze de
laatste getallen af. Bij dé verlossen
de 'bingo' stormt iedereen naar bui
ten.
Uit de meest recente gegevens van
het bureau Research voor Beleid uit
Leiden blijkt dat vijf miljoen Neder
landers wel eens hebben gebingood.
Negentigduizend mensen zouden
één keer per week een kansje wagen
naar geldprijzen. Veruit de meeste
bingo-fans zitten in Zuid-Holland
(Rotterdam), in Noord-Öolland,
Gelderland en in Brabant.
Volgens De Vos melden zich per jaar
in West- en Midden-Brabant onge
veer tien tot vijftien bingo-verslaaf
den. In de meeste gevallen gaat het
om een uit de hand gelopen gewoon
te. „Zeker geen klein aantal. Het is
natuurlijk het topje van de ijsberg;
de meeste mensen melden zich niet."
Volgens De Vos komt dat doordaUde
discussie over bingoverslaving nooit
op gang is gekomen.
„Je kunt het vergelijken met het in-
cestprobleem. Vroeger kwam nie
mand aangifte doen, er waren wel
slachtoffers maar het probleem was
nog niet geconstateerd. Op het mo
ment dat de discussie op gang
kwam, leken er allerlei slachtoffers
bij te komen. Zodra je roept dat bin
go verslavend is, staan er gelijk rijen
op de stoep."
Het gezelschapsspel valt hog steeds
onder de noemer onschuldig volks
vermaak. Niemand maakt zich druk
als de buurvrouw elke dag bingovel
letjes volkrast.
Veel mensen weten niet eens dat een
deel van de Nederlandse bevolking
enorme bedragen per week besteedt
aan het kansspel.
De Vos vertelt dat het CAD aan het
eind van de jaren tachtig geprobeerd
heeft een discussie op gang te bren
gen. „Maar dat werd totaal niet se
rieus genomen. Niemand had er be
lang bij het vuurtje op te stoken. De.
gemeente niet, de politie niet en de
horeca ook niet. En waarom zou je
de oudjes het spelletje ontnemen?"
u mag geen foto's ma-
U zou het toch ook
niet leuk vinden als ie
mand u herkent als u toe
vallig op de Wallen in
Amsterdam wordt gefoto
grafeerd?," zegt de anonieme draai
er van een anonieme bingo in een
anoniem buurthuis in Tilburg. „We
hebben niks te maken met al die an
dere criminelen.
Ook in cafézaal Bet Kooien willen
de dames, organisatoren en vereni
gingen hun naam niet prijsgeven. Op
een doordeweekse middag zitten
ruim zestig vrouwen aan lange tafels
te wachten op het startsein van de
draaier. In het geroezemoes roept
een ongeduldige vrouw dat ze nu
maar eens moeten beginnen. „An
ders staat munne man dalijk alweer
voor de deur."
Zodra de eerste ronde begint, kun je
een speld horen vallen. De nummers
volgen elkaar in een snel tempo en in
rap Tilburgs op. „Achtuntagge-
tug...drie-unzeuvetug..." Voor een
beginneling is het moeilijk bij-te
houden. De ervaren dames zitten op
hun gemak de nummers in drie ver
schillende bingoboekjes van stre
pen, cirkeltjes of v'tjes te voorzien.
„Aan de snelheid wen je wel als je
dit spel drie keer per week speelt",
zegt een fanatieke speelster.
Aan de andere kant van de zaal
roept een vrouw met een schorre
rookstem 'bingo'. Het eerste rijtje is
vol. Een verouderde versie van 'onze
Aan de bingo in café De Bingo in de Radiostraat. Met de bus meegekomen uit Oosterhout. V.l.n.r. Nel Sgroot, John Emmers - 'Naar Amsterdam wil ik niet meer' - en Kees Kievits.
FOTO'S TON TOEMEN
In de ban van de
John Emmers, een van de gasten uit
Oosterhout, vertelt over zijn erva
ring met bingo in Amsterdam; „Ik
ben er één keer geweest. De prijzen
zijn wel groter maar de boekjes zijn
daar ook stukken duurder en het
gaat er heel crimineel aan toe. Nadat
er iemand met een geweer was bin
nengevallen, wist ik zeker dat ik
daar nooit meer zal komen."
Tonny Verweij is eens afgereisd naar
een megabingo in Den Haag. Ze ver
telt dat daar 11.000 gulden in de'
jackpot zat. „Ik word daar niet ze
nuwachtig van, maar je ziet op zo'n
avond wel een hoop gespannen men
sen." Zelf zit ze zeven dagen per
week in de bingozaal. „Het is mak
kelijk te bereiken en ik ken veel
mensen."
Ze speelt in de eerste plaats voor de
prijzen. „Maar ik win heel weinig,"
vertelt de Tilburgse. „Dit is wel be
ter dan in de kroeg zitten; het kost
minder en ik ben na twee uur weer
thuis."
Van Mechelen: „Natuurlijk is bingo
verslavend, maar daar zijn de men
sen zelf bij. Ik heb al meérdere ma
len mensen uit de nesten moeten ha
len, maar bingo is niet de ergste
boosdoener. De problemen worden
veroorzaakt door dat gevaarte," ver
telt de bingo-exploitant terwijl hij
wijst naar de gokkast.
Dat bevestigt Toon de Vos van het
Consultatie bureau voor Alcohol en
Drugs (CAD) in Breda: „In een gok
kast gaat vijftig gulden per uur,"
zegt De Vos over de prijs van versla
ving. „Hoe meer geld je vergokt, hoe
groter de wens is om het terug te
krijgen. Het voordeel van de bingo is
dat het spelletje na een bepaalde tijd
is afgelopen. Het wordt pas-gevaar
lijk als mensen elk moment van de
dag bingo kunnen spelen."
In het Holland Casino in Breda is
het sinds een jaar of zeven moge
lijk om geautomatiseerd bingo te
spelen. Het CAD heeft wat dat
betreft een goede lokatie uitgeko
zen. Het casino ligt tweehonderd
meter verderop. „Ja, we zitten hier
uitstekend," reageert De Vos cy
nisch. „We hebben bij de'gemeente
wel eens een verzoek ingediend om
onder het bordje Casino naar rechts
een bordje te hangen met de tekst
CAD naar links."
In het Holland Casino is een grote
zaal gereserveerd voor de bingo-au
tomaten. Voor een piek speel je een
ronde mee. „Je raakt hier wel sneller
je geld kwijt dan bij de gewone bin
go," zegt een speelster uit Rotter
dam terwijl ze nauwlettend de num
mertjes in de gaten houdt. „Ik speel
al bijna 25 jaar bingo. Vroeger deed
ik dat vier keer per week. Ik was niet
verslaafd hoor, want ik kon het me
wel veroorloven."
De Rotterdamse vertelt dat ze de au
tomatische bingo als vervanging
voor de gewone bingo ziet. „Nadat
ze die bingokoning vermoord heb
ben, is spelen in Rotterdam ook een
stuk minder leuk geworden."
De Las Vegas-achtige automaten
aan de muur, waar de spelers indivi
dueel hun bingolusten kunnen bot
vieren na het invullen van hun eigen
kaartnummers, zijn stuk voor stuk
bezet.
Het leuke van de bingo is volgens de
anonieme draaier bij Bet Kooien in
Tilburg het bezig houden van de
mensen. „Iedereen kent iedereen,
het schept een band." Maar voor het
geld hoef je het niet te doen, meent
hij. „Dan kun je beter een tientje op
de bank zetten." Het is een fabeltje
om te denken dat je rijk kunt wor
den van het kansspel. „Iedereen kan
constateren dat er op zo'n middag
maar tien echte prijzen vallen. De
andere prijzen zijn lager dan de in
zet."
Een vrouw die alleen aan een tafel
tje zit, is zich daar goed van bewust.
Ze draagt een witte trui met glitters,
een spijkerbroek en rinkelt van de
gouden kettingen. „Er moet altijd
geld bij. Ik weet wel dat het versla
vend is. Je wilt elke keer meer. Maar
ja, je moet toch rekening houden
met je gezin, ik heb een man en twee
kinderen."
Ze heeft voor 35 gulden aan bingo
boekjes op tafel liggen. En dat dus
drie keer per week. Aan het eind van
d>' middag is ze 35 gulden armer.
Geen prijs. Alweer niet. Maar één
ding weet ze zeker. „Ik wil later wel
in een bejaardentehuis waar een
bingo is."
Het moment waar het om gaat: Bingo!
„Achtuntaggetug...drie-unzeuvetug..." Voor een beginneling is het moeilijk
bij te houden.
enige echte Leontien' haalt snel het
winnende velletje bij de winnares
op, controleert de cijfers bij de
draaier en keert handje contantje
een tientje uit. Twee rijtjes vol is
goed voor vijftien gulden en bij drie
complete rijtjes is de winnaar 75
gulden rijker.
De angst voor negatieve publi
citeit stamt uit vroegere tij
den. Het gezelschapsspel is
ongeveer dertig jaar geleden
overgewaaid uit Engeland. Huis
vrouwen vulden hun keukenkastje
met wasmiddelen, koffie, fruitman
den en flessen wijn uit de prijzen
pakketten van de bingo.
Maar na enkele jaren ontdekten de
grote jongens het gat in de markt. In
de jaren tachtig organiseerden pro
fessionele bingomasters, voorname
lijk in de Randstad, megabingo's.
Het prijzengeld, ooit begonnen met
enkele honderdjes, liep op tot tien
duizenden guldens. Grote delen van
de opbrengst verdwenen in de zak
ken van onderwereldfiguren. Een
aantal jaren geleden schrikte Neder
land op door de moord op een grote
bingokoning in Rotterdam.
Omdat ook de Tilburgse politie ver
moedde daf de exploitanten van de
zalen de'verenigingen eeh deel van
de opbrengst onthielden, werd in
1986 de controle verscherpt. De po
litie hield goed in de gaten of de ver
enigingen de regels in acht namen.
Alleen een vereniging mag een bingo
organiseren om de clubkas te spek
ken met minimaal dertig procent
van de opbrengst. Ook moeten bin
go-organisatoren twee weken tevo
ren een vergunning aanvragen bij de
politie en moeten ze nauwkeurig een
'boekhouding' bijhouden van de
bingo-avonden. Aan de hand daar
van kan de politie controleren of het
maximale prijzenbedrag van 2500
gulden niet wordt overschreden en
of de organiserende vereniging min
stens dertig procent winst boekt.
Met andere woorden: of er niet over
matig veel van de opbrengst in han
den van kastelein of bingo-master
valt.
Of dat op dit moment gebeurt blijft
een raadsel. De politie van Tilburg
die anderhalf jaar geleden is opge
deeld in'buurtteams, heeft geen tijd
meer voor controle. „Zolang er geen
klachten binnen komen gaan we niet
kijken," zegt H. Schuttelaars van
het team Binnenstad. Hij is verant
woordelijk voor de controle op bij
zondere wetten, waaronder ook het
kansspel valt.
In café De Bingo in de Radiostraat,
waar de politie vroeger dag en nacht
op de loer lag, lijkt nu weinig mis te
zijn. Al twee uur voor aanvang gaan
de deuren van het café open en ver
welkomt bingo-organisator en ex
ploitant Jan van Mechelen zijn eer
ste gasten. Even later arriveert de
eerste lading bingofans die op kos
ten van Van Mechelen met de tou
ringcar uit Oosterhout zijn opg-
haald.
„Vroeger had ik nogal wat proble
men met de politie. Ze kwamen,
soms in burger, bijna iedere avond
controleren en ze hebben de bingo
hier in 1993 zelfs voor een jaar ver
boden. Ze moeten niet zo streng zijn.
Dat prijzengeld moet hier in de
buurt maar eens worden verhoogd,"
zegt Van Mechelen.
„In Amsterdam mogen ze gewoon
hun gang gaan. Daar zit iedereen op
het puntje van zijn stoel en hier
moeten we ons beperken tot een'
maximum aan prijzengeld van 2500
gulden. Dat betekent dus dat er bus
sen vol naar Amsterdam gaan."
"oor Mirjam Meindertsma
wSaskia van Wamel
