inge
over geloof
E L i N c
Rode Khmer-drama
als bewegingsspel
keringen
4ZgeTbUek-HetD^-
Nieuwe tentoonstellingen
in twee e elite kindermusea
Documentaire van NOS
over kamp Westerbork
Tentoonstelling Toorop
in Kröller-Müllermuseum
Willem Nijholt en Hymke de Vries spelen hoofdrol in 56-delige KRO-serie
Eerste Paasdag gesloten
'Magie van
Disney' in
Noordbrabants
Museum
Tricky
Steve Morse Band
Brinkman
Bwana3
.*IL 1995
I
Vandaag is echte Kwaliteit in ons vafe
contrabande"
Aldo van Eyck, architect
WOENSDAG 12 APRIL 1995 DEEL D
Anja van den Akker
oorspronkelijke idee komt uit Oostenrijk. Een 56-delige
lareeks voor iets oudere kinderen over het leven van Jezus,
"woensdagmiddag bij de KRO-televisie, als onderdeel
iet jeugdblok. „Want het mag geen 'loshangend' program-
iwordea", meent B. Verrijt, hoofd godsdienst bij de katholie-
«troep.
TING
1995 Zolang de voorraad strekt
^hoofdrol Willem Nijholt als
ienaar die een opdracht
gekregen voor het project
-mis in Jeruzalem. Dat is ook
jtitel van deze tv-reeks, waarin
je de Vries zijn tegenspeels-
iilt moet een beetje grijnzen
jfe vraag hoe hij in dit project
aid is geraakt.
Gewaagd", zegt hij. „Ik heb ja
omdat het een leuke en
serie is. Niet prekerig. Ik
Ja katholiek opgevoed, dus ik
pel wat met Jezus. Op een ei-
jjdse manier praten over
Wenst. Wat is .daarop tegen?
;fak dat er veel dingen inzit-
jfc voor kinderen herkenbaar
jt"
ij vervolgt: „In mijn jeugd heb
al gebeden. Ben misdienaar
«est. Kruipengel noem ik dat
iijilk ben opgegroeid met bij
len en Jezus. Mijn
ledjes gaan nog dage-
lucht in. Mijn kaarsjes
It Dat gevoel ebt nooit weg. In
ijn kleedkamer heb ik een al-
iartje. Daar staat een foto van
die me helaas nooit
lalt zien spelen ómdat ze kort
I »i mijn eerste optreden over-
id
Mis nog steeds een groot ver-
pilt van me.'Er staat ook een af-
van de Heilige Genesius,
ipatroonheilige van alle toneel-
Iers. Thuis brandt er bij spe
lt gelegenheden bovendien
kaarsje bij Maria, de moeder
altijddurende bijstand. Er
hm Bosch (anp) - Het be-
f® met Mickey, de oer-
"s. Het werd een enter-
tainmentfabriek. Het ein-
is nog niet in zicht. De
fflgie van Disney' is de
Sel van een tentoonstel-
liS&waarmee het Noord-
taoants Museum de zo
tter doorgaat.
leprodukten van Walt Dis-
jey en van de Disney Stu-
®'s rijn het onderwerp van
expositie die van 24 mei
»t 3 september in Den
toch loopt. Dat wat in de
Pffi twintig een pril begin
jade, is aan het einde van
eeuw een mondiaal suc
ces.
Creativiteit en gevoel voor
gaan in Walt
prima samen. Zijn
in de Verenigde Sta-
om artistieke rede-
het begin serieus
In Europa lag dat
De artistieke waar-
s pas van recente da-
?e j.enk>onstelling wil die
teken zichtbaar maken
antwoord geven op de
Jfg waarom de figuren
i Disney over de hele we-
isucces werden. Voor
B.8?51 Europa zijn in
3- x?1 enkele honder-
Zvgeheten cels te zien.
bat
Z1jn originele tekenin-
aquarellen, die het
^materiaal vormen van
|a. oar
en Aristo-
teitn' aarnaast is er een
«uftentair overzicht van
Aan j6r^wiize van Disney.
Itaft e baild van de Aristo-
stelli r®St de tentoon-
bnfu£ w koe een te-
NoorHw besteedde het
veel ra,bants Museum
CMin hJ aM Charlie
iUmT museum richt
een ze Projecten op
i2pr« staat in het te-
jaar cinema.
staat een gewijd drieluikje-in-de
boekenkast", illustreert hij zijn
band me.t het katholieke geloof.
Emmaus
De rolverdeling tussen Nijholt en
■Hymke de Vries is die van wéten
de en nieuwsgierige, een situatie
die niet zo ver van de waarheid
afligt. Want Hymke de Vries is
naar eigen zeggen absoluut niet
christelijk opgevoed. „Ik heb de
rol genomên opdat ik met Willem
kon spelen", zegt de actrice die
onder meer bekendwerd als
Francien uit de serie Spijker-
hoek. „Een aantal verhalen kenT
de ik echt niet. Zoals bijvoor
beeld de Emmaüsgangers.
Nijholt: „Ik maak tekeningen en
Hymke vraagt mij in de afleve
ringen steeds waarmee ik bezig
ben. Ik geef haar antwoord. Dat
is een logische manier om over
bijbelverhalen te praten/ Af en
toe is het 'een beetje hernieuwde
kennismaking met de bijbel",
geeft hij toe.
Afwas
„Ik ben redelijk afvallig gewor
den. Ach ja, acteurs hè. Maar ik
heb wel het idee dat dit klopt met
wat ik voel, omdat de serie niet
zalvend of moraliserend is. Wat
heilig doen over het geloof is heel
vervelend. Je moet er gewoon tij
dens de afwas over kunnen pra
ten.",
Hij geeft een voorbeeld van wat
hij star denken vindt. „Sta ik in
een winkel met religieuze artike-
Willem Nijholt en Hymke de Vries, zijn het hele jaar te zien bij de
KRO. foto btrnd rouabhi
len en zoek een kaart met Jezus
erop.
Niet te vinden. 'Dat is godslaster
lijk', legt d'e winkelier uit. 'Dat is
niet volgens Gods woord.' Ach
meneer, zeg ik. Ik heb vier jaar
geleden een interview gegeven en
dat wordt nu al verkeerd geci
teerd. Laat staan iets dat 2000
jaar geleden is opgeschreven.
Stond er niet in de bijbel dat
niets menselijks Jezus vreemd
was?" -
De KRO heeft veel gesleuteld aan
de oorspronkelijke versie. Alleen
de têkenfilmpjes, die met hun
stijve commentaar nogal vloeken
met de eigentijdse rest van het
programma, bleven overeind.
Eindredacteur F. Tervoort be
looft beterschap bij een eventueel
vervolg.
Van de reeks, waarin het héle
kerkelijke jaar de revue passeert,
zullen ook koopvideobanden
worden uitgegeven.
(Nederland 1,16.32 uur)
V
Rotterdam (anp) - Nederland kende tot voor kort maar één echt mu
seum voor kinderen, het Kindermuseum TM Junior van het Tropen
museum in Amsterdam, yorig jaar kwam daar verandering in.
Het Museum voor Volkenkunde in Rotterdam opende Het Reispaleis
en in Den Haag ging het Kinderboekenmuseum van start. Ook in
Utrecht onderzoekt men de mogelijkheid een kindermuseum te ope
nen. Aan Het Reispaleis wordt vanaf deze week een nieuw deel toege
voegd. Vanaf mei 1994 konden de jonge bezoekers al 'reizen' door Ne
derland, Turkije en Marokko; vanaf 14 ap^il zijn ook Indonesië, Suri
name en de Antillen aan het reisprogramma toegevoegd. Staatssecre
taris Netelenbos van onderwijs verricht vandaag, woensdag 12 april,
de opening.
VERDWAALDE STEMMEN, le
vensechte percussie-samples,
vleugjes fluit, gitaar en viool.
Het zijn slechts enkele van de
vele geluidsfragmtenen die het
decor vormen waarin lome hip
hop-beats de dienst uit maken.
Deze 'jazzy avantgarde hiphop' -
ook wel 'triphop' genoemd-
wordt vooral in het Engelse
Bristol gepraktizeerd.
Dit keer is het de jonge Tricky
die de Bristol-sound van een
nieuwe klassieker voorziet. Zijn
cd Maxinquaye kan wedijveren
met het beste van plaatsgenoten
als Massive Attack en Por-
tishead, twee groepen die eerder
schitterden met fraaie, melan
cholieke geluidscollages.
Tricky was op twee vorige cd's
van Massive Attack te horen als
rapper. Ook is hij' met Por-
tishead bekend. Of is het to'eval
dat op zijn plaat dezelfde Isaac
Hayes-sample te horen is die
Portisheads Glory Box de hit
lijsten in duwde?
Ondanks de gelijkenissen met
zijn plaatstgenoten, is Tricky ze
ker ook zelf in staat een orgineel
geluid uit zijn apparatuur te to
veren. Maxinquaye .is een groot
en veelkleurig klankenpalet, dat
iri eerste instantie als een vreem-
de ratjetoe overkomt maar bi^
nadere beluistering juist uiterst
geraffineerd in elkaar blijkt te
zitten. Tricky wordt op de cd
muzikaal bijgestaan door Mark
Saunders. Maar ook de vocale
bijdragen - fraai maar fragiel'-
van Tricky's 18-jarige vriendin
Martina zijn het vermelden
waard.
Maxinquaye sleept zich voorna
melijk in een onwerkelijk slow-
motion-sfeer voort. Toch kent de
cd ook enkele rauwe kantjes,
waarbij fel gitaarwerk en hevige
noise niet geschuwd worden, on-
dere andere in de Public Enene-
my-cover Black Steel. Juist
doordat Tricky geregeld durft
uit te halen en het niet allemaal
even mooi laat klinken is de cd
erg krachtig en een stuk pittiger
dan we doorgaans in het Bristol-
kamp horen. Maar dat maakt de
cd alleen maar beter. (Is
land/Phonogram)
PAUL VERLINDEN
STEVE MORSE heeft inmiddels
zijn sporen in snarenland ver
diend. De kersverse leadgitarist
van Deep Purple, en natuurlijk
bekend van Kansas'en Lynyrd
Skynyrd, heeft nog tijd gevon
den om met zijn eigen Steve
Morse Band een cd op de markt
te slingeren. Gelukkig maar,
want Structural Damage mag
niet in de schappen van de cd-
winkels wegrotten.
Het trio Morse, Van Romaine
(drums) en Dave Larue (bas),
hebben elf afwisselende en goed
doortimmerde nummers opge
nomen. Vooral Larue valt op met
soms fenomenaal basspel. Drie
echte juweeltjes staan op het
plaatje: Sacred Ground, Barbary
Coast en Structural Damage.
Kortom: de Steve Morse Band
staat weer eens garant voor sym
fonische hardrock van de boven
ste plank. (BMG/High Street Re
cords).
PETER VIERENHALM
HET KLEINE Nijmeegse label
Brinkman Records kreeg in eer
ste instantie naast landelijke
ook internationale bekendheid
dankzij het uitbrengen van de
debuut-cd van Bettie Serveert.
Inmiddels is Brinkman uitge
groeid tot een belangrijke maat
schappij die met grote regelmaat
aardige cd's van onbekendere
groepen en artiesten op de markt
brengt. Onlangs verschenen pr
vier nieuwe releases op dit label.
De Belgische formatie Nemo
probeert het ditmaal met ijle mi-
ni-cd Popmusicus In bijna der
tig minuten denderen zeven gi
taarpopdeuntjes voorbij die ze
ker niet slecht zijn, maar onvol
doende zeggingskracht hebben
om te boeien. De jonge formatie,
Nemo werd eind 1992 opgericht,
heeft inmiddels drie cd's vol ner
veuze gitaarpop uitgebracht,
waarvan de debuut-cd Nemo
verreweg de aardigste is. Pop-
Flophouse: móóie geladen popnummers, foto brinkman records
musicus borduurt verder op de
ingeslagen weg. en de mooiste
definitie van hun muziek geeft
Nemo zelf: „We zijn technisch
niet de meest Verbluffende
groep...het is allemaal entertain
ment".
Eveneens bijna dertig minuten
lang en zeven nummers rijk is de
mini-cd Upside Down van het
uit San Francisco afkomstige
Flophouse. Dit trio had in Ame
rika samen 'op het podium ge
staan met Bettie Serveert met
wie men goed bevriend raakte.
Tijdens een verblijf in Amster
dam werd met behulp van de le
den van Bettie een aantal num
mers geschreven en opgenomen
wat resulteerde in Upside Down,
een verzameling mooie geladen
popnummers die een stuk ruiger
zijn dan het voorgaande werk
van Flophouse.
Bettie-zangeres Carol van Dijk
schittert in het prachtige duet
Walking Cane.,
In april en mei zijn Bettie Ser
veert en Flophouse samen op de
Nederlandse en Belgische podia
aan het werk te zien.
Dump 'tracteert' het oor op de
dubbel-cd I can hear music.
Dump is de artiestennaam van
de Newyorkse hometaper James
McNew die eveneens actief is als
bassist bij Yo La Tengo. Schijf 1
van f can hear music staat vol
met uiterst minimale en sober
gearrangeerde muziek die te
weinig afwisseling biedt om
meer dan een uur te blijven boei
en.
Het tweede schijfje werd in het
Nederlandse Ooij opgenomen.
Samen met ondere andere Bar
bara Manning, Joost Visser en de
leden van eerder genoemde Bet
tie Serveert heeft Dump een
aantal nummers opgenomen in
ons land tijdens het afgelopen
Fast Forward Festival. Opval
lendste nummer van dit ruim
dertig minuten durend plaatje is
de Beach Boys-cover I can hear
music.
Dump, alias McNew, heeft wel
degelijk kwaliteiten in huis,
maar-hij had er verstandig aan
gedaan om net als Nemo en
Flophouse misschien met een
mini-cd op de markt te komen.
Dumps dubbelaar is gewoon te
lang om met zijn 'minimal-mu
sic' te overtuigen.
Julia P. Hersheimer komt ook
met een mini-cd op de markt die
Something Bigger heet.
Deze eigenzinnige Nederlandse
zangeres en haar gelijknamige
trio verrraste medio vorig jaar
vriend en vijand met het prach
tige Crazy Scenes withJulia
P. Hersheimer. Op de nieuwe
schijf staan acht nummers die in
het verlengde liggen van de de
buut-cd. De plaat start met een
aantal makkelijk in het gehoor
liggende, commerciële songs die
een zekere hitpotentie hebben.
Maar naar gelang de plaat vor
dert neemt het Bettie Serveert-
gehalte toe. Julia P. Hersheimer
is een trio dat altijd in is voor
verrassingen en zeker niet on
derschat mag worden. Some
thing Bigger klinkt fris en vitaal
maar toch had ik gehoopt dat de
groep een meer eigen gezicht
(lees: geluid) zou hebben ont
wikkelt dat vootborduurt op
hun voorganger! Ik vind het
jammer dat Bettie zo'n nadruk
kelijk stempel-op Julia heeft ge
drukt, maar met de dezelfde
producer en labelbaas is dat
misschien niet zo verwonderlijk.
(Brinkman/De Konkurrent)
KAREL VAN DER POL
LIEFHEBBERS VAN ongecom
pliceerd lekkere popmuziek,
moeten de concertagenda's van
de komende maanden in de ga
ten houden. Als er ergens in
zaaltje in de buurt of op een
popfestival Bwana3 geprogram
meerd staat, dan is dat een aan
rader van de. eerste orde.
Want ik 'neem 'aan dat dit Gro
ningse trio geen enkele moeite
heeft om de puike muziek van de
naar de groep vernoemdp de
buut-cd live te spelen en zelfs al
zou het drietal die plaat alleen
maar in de verte benaderen, dan
nog zal er sprake zijn van een ta
melijk sensationeel concert.
De cd Bwana3 is zonder enige
twijfel de leukste plaat die er
sinds jaren in Nederland is uit
gebracht. De mengeling van
rhythm blues, jazz, country,
soul, funk en soul is aanstekelijk
en meeslepend. De plaat staat
vol met 16 ongeslepen diamant
jes die spelvreugde, muzikale
zeggingskracht, humor en vooral
verrassing in zich hebben.
Bwana3 bestaat uit zanger/gita
rist Rudy Lentze, pianist Bas
Mulder en saxofonist Martin
Stienstra. Deze veteranen uit de
Groningse muzieksien krijgen
op hun plaat steun van een aan
tal muzikale vrienden onder wie
René van Barneveld van Urban
Dance Squad.
Met een paar uitgekiende covers
(o.a. Burning of the midnight
lamp van Hendrix en Grow fins
van Captain Beefheart) en veel
eigen werk doet Bwana3 denken
aan uiteenlopende acts als Ry
Cooder, Tom Waits, Zappa,
Morphine en Giant Sand. Het is
ongecompliceerde, vrijgevoch
ten muziek, waarin niet gepoogd
wordt om bepaalde stijlen of
genres na te spelen, maar er juist
datgene uit te pikken dat in de
muzikale kraam van pas komt.
Het is in ieder geval het leukste
kraampje dat momenteel op de
Nederlandse muzikale markt
aanwezig is. (Munich Records)
WIM VAN LEEST
Hilversum (anp) - „Telkens was er in de nacht van maan
dag op dinsdag dat vonnis. Die lijst van soms wel duizend
namen. Dinsdag, dat was de hel,- dan ging het transport
weg". Hen vah de overlevenden van de Holopaust vertelt
dat vanavond in een NOS-documentaire over de betekenis
van kamp Westerbork.
Via dit Durchgangslager zijn
meer dan. 100.000 mensen naar
de vernietigingskampen in het.
oosten gebracht. De bevrijding
van Westerbork wordt van-
dhag herdacht in het bijzijn
van prins Willem-Alexander
en ongeveer 1500 genodigden,
onder wie overlevenden en na
bestaanden. De herdenking
komt rechtstreeks op tv. De
NOS heeft programmamaker
'Cees van der Wel een docu
mentaire laten maken; .die
voorafgaand aan de uitzending
wordt uitgezonden.
„Westerbork was een soort
maatschappij in het klein, al
leen totgrote hitteopge
stookt", zegt een andere over
levende.
Westerbork leek soms eigenlijk
heel normaal: er was muziek,
er was theater, er mocht wor
den geschreven, er werd gèla-
chen, er werd bemind. En toch
was het ,,'t afschuwelijke Voor
portaal van het eindstation van
je leven".
Dat wist niet iedereen, zo
blijkt uit de woorden van een
vrouwelijke oud-gevangene:
„Er werd tegen me gezegd: jij
gaat naar Lublin en dan door
de schoorsteen. Ik dacht-dat
die man me voor een heks aan
zag-"
Baby
Het verbijstependste verhaal is
waarschijnlijk wel dat over de
baby Michieltje. Hij was amper
geboren toen hij met zijn moe
der van Vught naar Wester
bork werd getransporteerd. In
grote-mensenk-leren warm ge
houden, overleefde hij de reis.
Kampcommandant Albert
Gemmeke liet een jiouveuse
komen en professionele hulp.
De arts dacht een dieet voor de
baby uit. Michieltje moest bij
elke maaltijd een druppeltje
cognac hebben. Gemmeke ver
ordonneerde dat het jongetje
eengoede cognac moest krij
gen, Hennessy
Film
Terwijl andere vrouwen .alles
deden om- het kereltje in leven
te houden („Het betekende zo
veel, hoop misschien ja"), werd
de moeder van Michieltje op
transport gesteld. Haar zoontje
ging vooruit. Eén van zijn ver
zorgsters: „Gemmeke kwam
elke dag kijken. Tóen hij vijf'
pond was, mocht Michieltje in
een wiegje. En toen-ie zes pond
was... is hij op transport ge-
'gaan."
Gemmeke blijft ook in andere
opzichten een onbegrijpelijke
man. Zo liet hij twee joodse gë-
vangenen, Breslauer en Jor
dan, in 1943 een film over het
leven in het kamp maken. Het
is vóór zover bekend de enige
film die ooit in een concentra
tiekamp is opgenomen en
vormt derhalve belangrijk be
wijsmateriaal.
Gemmeke heeft tijdens zijn
proces niet willen zeggen
waarom- hij de film heeft laten
maken. De commandant werd
tot tien jaar cel veroordeeld.
Hij overleed in 1975.
Nederland 3, 13.05 uur
'Cambodia, mon amour' van Cosmic
Roosendaal - Schouwburg De
Kring. 'Cambodia, mon
amour', bewegingstheaterpro-
duktie door Cosmic. Muziek:
Rob Ha user. Regie: Michael
Matthews. Gespeeld door
Anat Geiger, Eva van Heijnin-
gen, Peter Kho Sien Kie en
martin Schwab. Gezien op
dinsdag 11 april. Vanavond
ookTiog te zien in De Bussel in
Oosterhput (Festival Cultureel
Gekleurd).
Door Marjan Mes
Hersenspoeling en indoctri
natie vormen de hoofdmoot
van de bewegingstheaterpro-
duktie Cambodia, mon
amour, het tweede deel van
een trilogie van de zwarte
Haarlemse theatermaker van
Amerikaanse afkomst, Mi
chael Matthews, over drie
gruwelijke dictators uit de
recente wereldgeschiedenis.
Dit tweede deel verwijst naar
de terreur van de Rode
Khmer onder leiding van Pol
Pot, die in 1975 Cambodja
aan een gruwelregime onder
wierp.
Men hoeft zich overigens niet te
laten afschrikken door het on
derwerp. De voorstelling roept
slechts afstandelijke associaties
op met de vreselijke werkelijk
heid door middel van sobere,
gestileerde korte scènes, die
soms op het frivole af zijn. In de
summiere openingsscène wordt
een Cambodjaanse vrouw door
haar ondervrager voor een gru
welijke keus gesteld terwijl op
de achtergrond babygehuil
klinkt. Ze krijgt een vork aange
reikt en mag daarmee haar oog
uitsteken. Doet ze het njet dan
zal haar baby worden omge
bracht. Ze doet het prompt.
Later in deze slechts een uur
durende choreografische voor
stelling wordt opnieuw aan deze
martelpraktijk herinnerd, nu al;
onderkoeld vertelde anecdote uil
de gruwelkamers van Pol Pot
voor een rood theatergordijn.
Schokken doet het nauwelijks
want .daarvoor is het opnieuw te
geabstraheerd en ontdaan van
zijn realiteit.-
Cambodia,, mon amour werd
ontleend aan de belevenissen
van de Amerikaanse journaliste
Elisbeth Becker die in 1973 vooi
de Washington Post naar hel
hoofdkwartier van Pol Pot reisde
om de dictator te interviewen
Eerder had ze al een boek ge
schreven over de beruchte.kil
ling fields. De dictator zelf is de
grote afwezige in deze voorstel
ling. Er staan alleen twee antie
ke stoeltjes en een microfoon te
wachten op diens komst. Pas aan
het slot verschijnt hij even en
bralt wat onverstaanbaars, met
een paar cliché's over fish foi
everybody.
Michael Matthews minidrama
verwijst-in uiterst kale scènes,
met een minimale (Engels, Fran-
'se en Nederlandse) dialoog en
minimalistische dansfragmenten
naar de sfeer van onderdrukking
in Cambodja. De tragedie wordt
slechts op simpele wijze gesug
gereerd, maar zij grijpt je geen
moment bij de keel.
De actrice Eva van Heijningen
speelt de journaliste als een
kneuterige Hollandse, die ver
liefd is op Cambodja en op een
Cambodjaan, zoals de vrouw in
Duras' Hiroshima, mon amour
was op een Japanner.. Matthews
liet zich vast door de verfilming
van Resnais inspireren, maar
zijn hoofdpersoon mist iedere al
lure. De prachtige muziek van
Rob Hauser, met zijn oosterse
elementen en Franse valse
musette-klanken, draagt bij aan
de kracht van sommige theatrale
beelden die in al hun simpelheid
associaties oproepen met onder
drukking.
Ofterlo (anp) - In het Kröller-Müllermuseum in Otterlo wordt vanal
2? april een overzichtstentoonstelling van werken van Charley Toorop
gehouden. In totaal zijn 41 schilderijen en veertien werken op papier
te zien.
De werken zijn afkomstig uit de eigen collectie van het museum, die
volgens een woordvoerder de meest omvangrijke Toorop-collectie ter
wereld is.
Charley Toorop leefde van 1891 tot 1955. Zij schilderde met name por
tretten, stillevens en landschappen, waarbij vooral de boompartijen
opvallen. Haar werk is realistisch en expressionistisch. Charley Toor
op was dochter van de bekende schilder Jan Toorop en moeder van
Edgar Fernhout, die vooral bekend is door zijn abstracte werken.
m1"~i ÜWMHIJiMiWi1 ii in 11 iti'i ii'iiimwmw"Wi">ifi'iif ii
■nn
HHwmPKI
