DE STEM De gouden muziekformule van Breda Catherine Keijl gaat Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst te lijf «3 Boeiende Matthaus Passion met dramatisch spanning msÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊmmÊÊÊm Willem Nijholt mod in 'You're the Top iTvRBErfDE Mi BLOÉD M&r& j Mp- IVxfeÉKn 4 Boy mans belicht onbekend: tekenwerk Kees van Dongi ra 0 Jubileumboek over Jazz Festival vol foto's en anekdotes JAZZ FESTIVAL BREDA 1981 IV OM es i Boes „Het valt my wel op dat by al die conclaven over Hilversum het woord 'programma' eigenlyk nooit valt." Aad van den Heuvel, KRO-tv Gids iceSTEM MAANDAG 10 APRIL 1995 Door Maarten van de Rakt „De Fiod heeft de bevoegdhe den van een geheime dienst in een totalitaire staat. Meni ge geheime dienst zou jaloers zijn op de Fiod." Hans Knoop heeft geen goed woord over voor de Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst, zo blijkt uit de eerste aflevering van Belastingen: de stand van zaken. Catherine Keijl laat vanavond niets heel van de Fiod. Het beeld blijft hangen van onschuldige, weerloze burgers die van hun bed worden geplukt. Van dien ders die arrestanten intimideren. Van bedrijven die na een inval ten ondergaan, omdat banken kredieten staken en leveranciers vooruitbetaling bedingen. Want Fiod-invallen leveren veel publi citeit op; de verdachte staat met een aan de schandpaal terwijl zijn schuld nog bewezen moet worden. De Fiod komt over als een mach tige, ongrijpbare instantie die naar believen invallen pleegt zonder verantwoording af te hoeven leggen. Een ongecontro leerd apparaat, dat je niet in Nederland zou verwachten. „Het aantal keren fout neemt onrust barend toe", zegt een deskundi ge over de invallen. Hij spreekt van een 'totalitaire machtsme thode'. Cijfers blijven helaas achterwe ge. Dat geldt ook voor een reac tie van de Fiod. Directeur D. van Bleiswijk krijgt het woord pas in de vierde en laatste aflevering van Belastingen: de stand van zaken. Hij mag dan reageren op de voorgaande episodes. Ook geeft staatssecretaris W. Ver meend (financiën) een reactie. Dat tussen hoor en wederhoor drie weken verstrijken, vinden de programmamakers geen punt. „Voor deze opzet hebben wij gekozen." Ze trekken de merk waardige vergelijking met een verhaal in een weekblad, dat je helemaal uit moet lezen. „Voor deze reeks hebben we on gelofelijk veel hindernissen moe ten nemen", licht Catherine Ke ijl toe. „Het is meer Fiod: de stand van zaken geworden. We hadden niet gedacht mensen voor de camera te krijgen die een inval hebben meegemaakt en onschuldig waren. Toch hebben we hen bereid gevonden en de opzet van de serie een beetje moeten veranderen. De reeks heeft niks te maken met de aan gifte die voor 1 april die deur uit moest, maar alles met de macht van de Fiod en de consequenties van zijn optreden op het privéle- ven van verdachten." M. Weijerman (ex-Slavenburg) en Siebe van der Pruik (ex-FC Groningen) kunnen over Fiod- acties meepraten. Slavenburg roept na de inval in 1983 bij de man in de straat associaties op met fraude en zwart geld. In 1987 volgde vrijspraak. Maar het kwaad was geschied. Ook We ijerman werd opgepakt en in een 'klein, vies, smerig celletje ge smeten tussen het uitschot van de maatschappij'. Veters uit de schoenen, onafscheidelijke stropdas af, riem uit de broek. Hij kreeg niet eens de kans zijn vrouw te verwittigen. Sindsdien draagt Weijerman nooit meer schoenen met veters en voelt hij zich opgesloten in een vliegtuig en de schouwburg. „Constant word je ermee geconfronteerd." Dat laatste, maar dan heel an ders gaat ook op voor Siebe van der Pruik, die als penningmees ter van FC Groningen in de fout ging. Hij betaalde voetballers netto uit, zonder sociale premies af te dragen. Anders waren ze niet te koop. Van der Pruik zit een straf uit van zes maanden. „Anderen hebben voorwaardelij ke straffen gekregen en of een geldboete", begint zijn klaag zang. Siebe's vrouw Gina lucht haar hart: „Ik wilde niet meer leven." In de penitentiaire inrichting te Heerhugowaard „leer je sterk voor jezelf opkomen en van je afbijten. Je wordt agressiever. Dat ga je buiten ook doen." Siebe van der Pruik komt tot de slotsom: „Je doet heel stoer en heel groot, maar eigenlijk ben je heel klein. Ik ben geknakt, maar breken zal ik niet." 'Belastingen: De stand van za ken', RTL4, 21.50 uur Door Hans Rooseboom Een uur bladeren, lezen en foto's bekijken in het jubileum boek '25 Jaar Jazz Festival Breda' is genoeg om je oren bijkans te laten tuiten. Het Jazz Festival trekt in dit boek in al zijn gedaanten voorbij. Meer dan 250 zwartwit-foto's maken duidelijk welk een diep spoor het Festival door een kwart eeuw Bredaas leven heeft getrokken. Breda's burgemeester Nijpels schrijft in het voorwoord van het jubileumboek dat hier slechts één woord op z'n plaats is: bewondering. Daar kun je het mee eens zijn. Bewondering voor al die honderden mensen die er al 25 jaar in slagen om het Jazz Festival een spontaan feest te laten lijken. Voor al die massa's die jaarlijks naar Breda trekken voor het gro te muziekfeest is het goed om te weten wat een enorme organisa tie erachter zit. Een vol jaar wordt er naar elk Festival toege werkt. Ieder jaar bovendien on der de doem van de zijden draad. Nogmaals: omdat je alle facetten van het Festival in dit boek voor het eerst allemaal op een rij ziet, besef je pas wat hier jaar na jaar tot stand is gebracht. Het jubileumboek is overzichte lijk ingedeeld. Bij de voorhisto rie wordt niet al te uitvoerig stilgestaan. Aangestipt worden een paar belangrijke feiten en ontwikkelingen die tot het ont staan van het Festival hebben geleid, juist in Breda. Bijvoor beeld Breda als garnizoensstad, dat wil zeggen een stad met een grote blaasinstrumentdichtheid. Waar veel instrumenten zijn, be staat een verhoogde kans op in strumentalisten en op orkesten en bands. In de loop van de jaren '60 ontwikkelde zich in Breda als tegenwicht tegen Beatlema- nia en tegen psychedelische en 'flowerpowerful' popmuziek een hang naar klassieke jazz. Uit mondend in 1968 in de oprich ting van de Roaring Twenties Club Breda, door Rob Cremer. Notaris En dan: „Op 19 februari 1971 verschenen voor notaris Thijssen ter standplaats Breda als compa ranten de heren Robert Alexan der Cremer, beambte, en Johan Pieter Jacques Maria (Joep) Pee- ters, student." Opgericht werd een stichting met als doel onder meer: „Het organiseren van fes tivals rond de jazz-muziek van vóór 1939 en de door traditie daarmede direct verbonden mu ziek van later tijd; door middel van dergelijke festivals de cultu rele mogelijkheden in de stad Breda uit te breiden; Breda te doen uitgroeien tot een centrum voor jazz." De samenstellers van het jubi leumboek - zelf afkomstig uit de boezem van het Jazz Festival - noemen deze doelstellingen 'toch niet gering'. Maar de geschiede nis van de afgelopen 25 jaar bewijst dat de opeenvolgende besturen van het Jazz Festival erin geslaagd zijn om die doel stellingen te bereiken. Hoe men erin geslaagd is het Festival zo succesvol op te zet ten: daarover gaat de rest van het boek. Alle onderdelen van het Festival, een mix van buiten en binnenevenementen, waren eigenlijk al vanaf de start aan wezig en vormden kennelijk sa men voor een gouden formule. Formule Een opsomming moet hier maar dienen om die vierdaagse formu le duidelijk te maken. De ope ningsceremonie op Hemelvaarts dag, altijd op de Grote Markt door de burgemeester. De Don derdagavond steevast de grote avond. The Jazz Band Ball op vrijdagavond. De Kroegentocht (overleden in 1992). Specials en Plusconcerten overdag in het Turfschip, met als steevast hoog tepunt de Duo Special op zater dagochtend. Het Concours (nu teruggebracht tot één dag). De Streetparades. De Kindermatinee, de Jazzmarkt, het Nachtconcert in de nacht van zaterdag op zondag (vaak 'het hoogtepunt van het Festival),' de oecumenische Jazzkerkdienst, de massale Finale op zondag middag in het Turfschip... Verder haalt het boek herinne ringen op aan de brandhaarden, de Legends of Jazz, de kerkmusici, de brassbands, de zangeressen, en de podia: van het Turfschip tot de openlucht podia in de binnenstad. Auteurs Joep Peeters en Henk Kruitwagen hebben het boek op smaak gebracht door er anekdo tes doorheen te strooien over eten en drinken, kleding, instru menten, vervoersproblemen en andere eigenaardige voorvallen. Mét de foto's - die toch wel de hoofdmoot van het verhaal ver tellen - wordt hier het verhaal gebracht over dat unicum onder zijn inmiddels talrijke jongere en kleinere broertjes en neefjes: het (voorheen Oudestijl) Jazz Festi val Breda. Om nogmaals burgemeester Nij pels te citeren in het voorwoord: hij heeft het over 'de promotio nele waarde voor de stad'. Het is goed dat de stad dat beseft. Die promotionele waarde dient dan ook blijvend te worden gehono reerd. '25 jaar Jazz Festival Breda'. Jubi leumboek 1971-1995. Tekst: Joep Peeters, Henk Kruitwagen. Fotore dactie Ruth Weller, Betty Olivier. Uitg. Stichting tot Bevordering van Oude Stijl Jazz Festivals Breda. Ver krijgbaar in de boekhandel, prijs 49,95. I IN IBBMTIONAL TRADITIONAL 'dl. JAZZFESTTOI,BREDA 1976 it™* ,ntkrvaï!ckval rRADiTK>NAt liv« recorded 13* OUDE STIJL JAZZ FESTIVAL BREDA 12-15 MEI 1983 S.18^ oude stijl -Y PEE WEE EHWIN =>JAZZ 4 festival BREDA Aardenburg - Sint Baafskerk (8/4) en Breda - Grote Kerk (9/4): Matthaus Passion van J.S. Bach. Door Barokorkest Concerto 91, Kamerkoren beT staande uit studenten van dè conservatoria Amsterdam en Den Haag, het Haags Kinder koor, Anne Grimm (sopraan), Xenia Meijer (alt), Otto Bouw- knegt (tenor), Tom Sol (bas), Rufus Müller (tenor/evange list) en Harry van der Kamp (bas/Christus). Algehele muzi kale leiding Jos van Veldho ven. Gehoord op zaterdag 8 april. Door Jeanette Vergouwen -De uitvoering van de Mat thaus Passion van Bach in Aardenburg en Breda zal bij velen lang blijven nazinde ren. De drie uur durende compositie werd deze keer gekenmerkt door een grote dramatische spanning. Dirigent Jos van Veldhoven heeft bewust gekozen voor een jonge cast. Zijn visie op het werk is duidelijk: hij gaat uit van een diepdoorvoelde tekstbeleving en houdt van accentueringen en een onderstreping van de dramatiek. Het is tenslotte een religieus drama en dat kwam erg goed uit de verf. Een grote verrassing was de wij ze waarop de evangelist zijn ver halende tekst bracht. Rufus Mül ler bezit een heldere, karakter volle tenorstem en hij beleefde en visualiseerde zijn vertolking op een natuurlijke, zeer overtui gende wijze. Hij was de echte verteller, die zijn gehoor, soms zittend dan weer staand, in de ban hield van het verhaal. Hij speelde een do minerende rol en onderstreepte de dramatiek zonder ooit ge bruik te maken van pathos. De wijze waarop hij de sfeer op de calvarieberg interpreteerde (tri ple piano met grote intensiteit) zal mij jaren bijblijven. Dirigent Jos van Veldhoven drukte, als grote stimulator, een duidelijke stempel op het geheel. Hij heeft de koren (zijn eigen studenten) terdege voorbereid. Deze vokalisten vormen de mu zikale toekomst van Nederland en naar mijn mening wordt het een zonnige toekomst. Er werd zuiver gezongen en sa men met de solisten vormden de koren een homogene eenheid. De dynamiek in de (volks)koren was groot, de dialoog mooi en door zichtig en de koralen werden sereen vertolkt. De tempi waren pittig. Het ge heel klonk verfrissend en na tuurlijk. De balans is niet per fect, de alten zijn iets te zwak De uitvoering in de Grote Kerk van Breda. foto willem blauw ten opzichte van de andere par tijen, maar voor koren die dit werk voor de eerste (en tweede) maal uitvoeren, is het een pres tatie van formaat. Ook de kleine rollen werden door koorleden in gevuld. Ook het orkest leverde een puike prestatie. In het begin waren er nog wel enkele ongelijkheden en de traverso's klonken vrij vlak in de 'Buss und Reu' aria. Was in het eerste deel de versmelting tussen instrumentale begeleiding en vokalisten nog niet perfect; in het tweede deel lukte dat wel met schitterende soli van gamba en viool, overtuigende houtbla zers en mooie continuopartijen. Dirigent van Veldhoven had een solisten-sextet uitgekozen dat paste in het geheel. Geen gerou tineerde solisten die voor de zo veelste maal de aria's vertolken, ook geen technische wondervo- kalisten die alle kneepjes van de frazeringen en versieringen ken nen, maar solisten met een eigen |f_: Rotterdam (anp) - Geen publicaties, geen onderzoek catalogi en geen tentoonstellingen. Over het tekenwerk va Nederlands/Franse kunstenaar Kees van Dongen (1877.U is bijna niks bekend. Het is een onontgonnen terrein Metl grote tentoonstelling november volgend jaar hoopt Mm' Boymans-van Beuningen in Rotterdam daar verandering brengen. De expositie heeft nog geen titel. Ze besteedt aandacht aan Van Dongens vroege tekeningen, aquarellen, en illustraties (1897-1914). Tachtig procent van de ruim honderd werken komt uit privébezit en was nooit eer der te zien. De tentoonstelling biedt ook schilderijen van Van Dongen en werk van zijn tijdge noten en vrienden als Picasso en Matisse. Na Rotterdam reist het overzicht naar Lyon en Parijs. Voorafgaand aan de expositie verricht gastconservator drs. Anita Hopmans onderzoek naar de tekeningen en illustraties. Daaruit komt een veel genuan ceerder beeld van de kunstenaar naar voren dan tot nu toe be kend was. Hij was helemaal niet zo'n impulsief 'schildersdier' dat niet nadacht over zijn werk. De tekeningen laten zien dat hij wel degelijk stilstond bij zijn stijl en techniek. Hij verkende zijn onderwerpen op papier; maakte series van naakten, pros- tituées, circusscènes. In sommige gevallen is zo'n tekening niet meer dan een verkenning. Vaak is het een op zichzelf staand werk, zoals de buikdanseres (1910/11) uit de collectie van Boy mans. Die grote tekening (120 bij 100 cm) bestaat uit vier aan elkaar geplakte stukken pa pier, waarop een wulps dansen de dame is te zien. Ze lijkt zo van het papier te kunnen weg springen. Uit het onderzoek blijkt ook hoezeer Van Dongen op papier met nieuwe technieken experi menteerde. Dat maakt hem vol gens Hopmans ook echt een kun stenaar van de avant-garde. Hij was geen naaaper, zoals wel wordt beweerd, maar een vóór loper, uitstekend op de hoogte van de laatste stand van zaken. Hopmans houdt zich met enige onderbrekingen vanaf 1990 be zig met Van Dongen. Het onder zoek vordert langzaam. Het pro bleem is dat er geen Van Don- gen-archief of documentatiecen trum is waaruit ze kan putten. De weduwe Van Dongen, die in Monaco woont, heeft haar mede werking toegezegd. Maar erg studieus naar het werk van haar man is ze niet. Hopmans moet daarom een 'omtrekkende bewe ging' maken door informatie te vergaren uit de archieven van Kees van Dongen foto| musea, tijdschriften, cat van tentoonstellingen, veil huizen, kunsthandelaren. Voor kunsthistorici lijken i keningen van Van te bestaan. Alle aandacht uit naar zijn schilderijen, 114 mee hij vanaf 1905 bet., werd. Met dat expressionist^ werk was hij één van de pi® van het fauvisme (fauves: beesten). Toch moet hij ea duizenden tekeningen gemaakt. Veel ging verloren] het bombardement op 1 dam, de stad waar bij academie zat en tot zijn vert in 1899 naar Parijs, wo Veel tekeningen bleven danks bewaard. Ze kwar banden van particuliere ra meiaars. Boymans is het enige mu dat een bescheiden collectie' veertig bladen bezit. Van gen schonk het werk in het is voor zover bekend] enige grote schenking kunstenaar. De tekeninj men het uitgangspunt va tentoonstelling, maar het i werk komt uit privébezit dus „nieuw". Het materiaal voor de tenti stelling is in principe maar nog steeds krijgt] seum brieven met foto/s vaij keningen die tot dusver loos waren. Dat soort ink is meer dan welkom, Hopmans. Wie denkt iets id ressants te hebben kan het i' seum bellen of schrijven. Een greep uit de affiches, platenhoezen em andere publicaties die in de afgelopen 25 jaar uferden gemaakt in verband met het Bredase Jazz Festival. inbreng die parallel loopt met de optie van de dirigent. Hun inbreng was verfrissend en dramatisch sterk. Anne Grimm had haar sterkste moment in de aria 'Aus Liebe', die glashelder en zuiver en met een grote inner lijke emotie werd vertolkt. Zij brengt de aria's als opera onder delen, dramatisch sterk met een iets te ruim vibrato. Otto Bouwknegt bezit een lichte, soepele tenorstem, wel moet er nog aan zijn uitspraak van het Duits gesleuteld worden. Tom Sol bracht de aria 'Gebt mir meinen Jesum wieder' met meer variatie en overtuiging dan de ander bas-aria's. Zijn timbre is mooi, maar iets aan de eentonige kant. Alt Xenia Meijer bezit een werkelijk prachtige stem qua klankkleur, maar schiet te kort in volume. Dit was pijnlijk hoorbaar in het duet met de sopraan. Ook heeft zij nogal wat intonatieproble men. Dat geldt ook voor Harry van der Kamp die, een zeer dra matische vertolking van de Christusrol neerzette. Als geheel was deze uitvoering imponerend en homogeen in kwaliteit. Maanden hard werken werd dan ook beloond met een verdiend applaus, voor het eerst in vijftig jaar óók in Breda. Etten-Leur - De Nobelaer. 'You're the Top', muzikaal drama van Pieter van der Wa terbeemd en Dolf de Vries (arrangementen) Regie: Jos Thie. Gespeeld door onder an deren Willem Nijholt en Ger- rie van der Klei. Gezien op 8 april. Nog te zien: op 20 april in Roosendaal, 26 april in Oosterhout, 18 mei in Terneu- zen. Door Marjan Mes De mooie liedjes van de Ame rikaanse songwriter Cole Porter (1891-1964) vormen een genot voor het oor in de nieuwe Nederlandse mu- ziektheaterproduktie You're the Top. Zo'n vijftig num mers en songfragmenten (van de 2000) klinken in de origi nele Engelse tekst in het mu zikale drama dat Pieter van den Eerenbeemd baseerde op Porters turbulente leven. Vaak vormt een liedje heel toe passelijk het muzikale antwoord op een dramatische scène. Night and Day wordt door Willem Nij holt schitterend cool en jazzy vertolkt, nadat hij als Cole Por ter zijn jonge minnaar Boris heeft teruggezien maar zich rea liseert dat hij hem voorgoed kwijt is. Love for sale is een toonbeeld van homoseksuele verleiding door de donkere zanger/danser Perry Dossett als antwoord op Porters dubbelzinnige houding ten opzichte van negers. Let's misbehave wordt ondeugend ge zongen en gedanst door het nieuwbakken echtpaar Porter als commentaar op hun besluit om er voortaan samen tegen aan te gaan. Cole Porters homoseks die hij verstopte achter eeil welijk met een vrouw dit» geestelijk zeer nastond, schatrijke fotomodel Lindal Thomas (Gerrie van der w krijgt in deze voorstelling) aandacht. De korte drama® scènes draaien om Porten» steling met zijn aard en! huwelijk met een vrouw, did alle vrijheid liet maar web dat hij discreet bleef. Porters leven en liefdes w als flash-backs getoond een raamvertelling waan» verbitterde kunstenaar °h oude dag is overgeleverd toegewijde zorgen van zijd bediende Bobby (een aan ke Bram Bart). Na de fj zijn paard is hij dertigma pereerd aan zijn verbrWe nen en zit in een rolstoel, lijke pijnen lijdend. Willem Nijholt speelt dies' ling van Cole Porter a pend. Zijn vertolking heMi allure en steekt met J schouders uit boven de acteerprestaties. Dat hij mooi zingt, maakt hen®J te geschikt voor dezehoo Het zware accent op densweg ontneemt deze muzikaal integere P enigszins de lichtvoetig je zou mogen verwachte» allerlaatste ensemb|e-s 1( de opgewekte titelsong the Top, herinnert eraan le Porter vooral voor V, auteur van een onverp licht muzikaal genre- Regisseur Jos Thie Z' een strakke, sobere ens waarin verhaal en tya voortreffelijk aanvul!®^ 1 se harmony van het ens het orkestwerk zulle» proevers deugd doen. NEDERLAND 1 Ijj'jjj (TO Later als ik groot ben i^(,0Huisje°'>oompje beestje, serit LaS Tekst tv Nieuws voor doven er I u/htfiorencfen IjjfoO Wild# WjM World °f Animals JfB» idee jeugdserie naa J looi kinderen geschreven verhalen ISffl Boggle, spelletje 'jj28 Uit de school geklapt, comel RL Dinges, spelletje KJ27 Schoolstrijd, spelletje »0O (TT) Journaal fS (TT) Opsporing verzocht (Cj5 Hier en Nu, actualiteitenri I (TT) Coverstory, drama-serie I jjig Dokument: De laatste kan: Hur langdurig werkloze jongeren di Ze weken in de barre natuur verbli (TT) Oorlegsweckjournaal |j,57 Miniatuur jU 05 Journaal NEDERLAND 2 0700 Journaal 1)7.06 tinge. 0729 Ontbijt tv »j3 Arena, serie debatten DOO Journaal U05 pp: Uitzending CD Kook tv mm schoolstrijd j)55 Reisgids, toeristisch magazine Il025 Boggle, spelletje 11,50 Zoo life 11,05 Karei, talkshow |ll 45 Deadline 1112 (TT) Postcodejackpot jli.00 Journaal 4109 (TT) Studio Sport 1411 (TT) Studio Sport: Spaanse e Italiaans voetbal 45,21 Zoovenirs, serie over dierei twen 15,49 Milieu en toerismeprijs (TT) Journaal b)7 Wonderland, kindermagazinj f17.03 America's funniest home i to Karaoke (17.58 (TT) 2 Vandaag, actualiteiten 118.56 Dierenmanieren, magazine (19,10 (TT) Onderweg naar morge soap 20.01 Der Alte, misdaadserie 81.05 Triviant spelletje pl.49 Kind in twee werelden, mtaire over 5 joodse oorlogskind! 22.53 Then there were Giant imerikaanse miniserie. Afl. 1 21,43 Beter presenteren 0.13 Journaal 0.18 Nieuws voor doven ththorenden SUSKE EN WISKE: DE I Dst itel er uil 1 dfssiiL beter met too jullie zün zeker hel [inlmjitionnté! Dst n kokl [hambone lÏÏjJBEK DE VERSCHIL ED - ■hm EU) verboden 1 ITJoÜ-1

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1995 | | pagina 10