Ö5B wil 'super-Praxis' openen
bciale partners blijven in bestuur van Arbeidsvoorziening
werk
én
studie
Salaris nu kernpunt cao-gesprek bij Akzo
heao Breda
ïtailhandelsconcern blijft zoeken naar geschikte overnamekandidaten
ÏSO/Origin uit de verliezen
6Wij volgen niet de weg van het gr<
groene asfalt'
Mammoettanker
wendt de steven
ECONOMIE KORT
Nettowinst Kiene 38 procent hoger
Mega-supermarkt blijft taboe
Ombudsman pensioenen geïnstalleerd
Oost-Europabank overweegt verhuizing
Werklozen gedwongen tot aspergesteken
ZATERDAG 1 APRIL 1995
Philip Morris C.
Phillips Petr.
Polaroid
(Quaker Oats
iReed Int.
Ricoh Comp
jSt.Gobin Ffr
tSanyo Elec.Yen
[Saralee
[Schlumberger
Bcott Newc.
(Sears Roebuck
jSekisui H, Yen
Kouthw. Bell
[Suzuki Yen
iïandy Corp.
TDK
Fexaco
Toshiba Corp.
lUnion Carbide
■Union Pacific
I Unisys
USX Marathon
US West
IWestinghouse
■Woolworth
■Xerox Corp.
I Wall Street
I allied signal
I amer.brands
I amer.tel.tel
I amoco corp
I asarco ine.
I bethl. steel
I boeing co
I can.pacific
I chevron
I chiquita
I chrysler
I Citicorp
cons.edison
I digit.equipm.
dupont nemours
eastman kodak
67,30
35,40
33,50
32,90
7,70
900,00
595,00
520,00
26,00
59,00
5,20 b
53,50
1100,00
43,00
400,00
47,00
3000,00
65,20
500,00
31,30
55,20
40,50
14,20
17,50
118,40
W.90 (I
35.60
l»
Mijn
SS I
5Ï11 j
<2.50 1
31.»
55.50
9.»
40,!)
14,11
117,45
30103 31/03
38 39Vi
39% 39%
52% 51%
62% 63%
26% 26%
16% 16%
53% 53
15 15
47% 48
12% 12%
42 41
42 42%
27% 27%
36 37
61% 60%
53% 53%
I Goud
Goud onbewerkt 18,850-19,450
bewerkt 21,050 laten
Zilver
zilver onbewerkt 225-295
bewerkt 340 laten
vk
sk
a
b
vorige koers
slotkoers gisteren
e gedaan/bieden
d ex dividend
f gedaan/laten
g bieden en ex dividend
k gedaan en laten ex dividend
I gedaan en bieden ex dividend
254
0,50
0,50
501
1,10
0,50
233
4,20
5,10 b
309
4,70 b
3,70 a
Ho
226
1,40
3,50
210
1,80 a
2,70
457
0,40
0,40
368
11,70 b
6,20 a
1021
7,30 b
3,40 a
1678
4,20
1,60
1299
2,00 b
0.70
588
0,80
0,40
Ho
404
9,00
5,50 a
214
6,20
3,60 a
220
4,20
2,30 a
182
2,50
1,40
Hoo
199
1,50
1,00
200
0,60 a
0,30
loo
203
11,00
7,50 a
loo
1287
8,00
6,00
loo
200
2,50
2,00
1821
8.50 b
6,60
loo
1038
0,70
1,70
loo
1865
1,10
3,00
loo
911
2,10
5,40 b
loo
657
3,80
8,40 b
loo
228
6,50
12,30
loo
225
20,00
26,50 b
280
3,50
5,70 b
187
7,00 a
9,00
loo
200
26,50
29,00 b
|00
201
1,00
1,50
loo
162
3,20
10,50
loo
167
4,50
3,00 a
loo
175
5,30
4,10
loo
560
2,10 a
2,50
loo
200
1,10 a
1,31
0,60
Eoo
200
0,80 a
üoo
162
3,20
3,50
|.00
336
8,10
6,20 a
>,00
1047
1,40
1,00
1,00
413
3,60 b
2,90 a
|,00
300
0,50
0,20
i,00
163
1,60
1,30
>,00
230
0,20
0.30
,50
171
0,70
1,00
'.00
190
2,20
2,60 b
,00
369
1,70
4,30
,00
1013
5,40
4,80
,00
210
2,80
3,70
tzetting van het door "de heer A.H.M.
■den Maagdenberg voor eigen rekening
Beoefende bedrijf.
Ï5 Grondwerkbedrijf P Bartels B.V.,
nte Baan 104, 5104 PA Dongen. Corr.:
fsaupark 2, 4744 AZ Bosschenhoofd.
Jnrecht vennootschap.
Ji6 Hotel-café-restaurant Van der Hooft
I, Elsakkerpad 12, 4861 TA Chaam. Be-
tn van vermogen.
Jp Smans Nederland B.V., Ringbaan
ird 179, 5046 AA Tilburg. Corr.: Bremhei-
Man 8, Turnhout B23Q0, België. Groot-
■del in- en de fabricage van gereed-
Tappen, machines, apparaten, chemi-
- produkten en materialen, bestemd
de vervaardiging van elektronische
laraten en gedrukte schakelingen, als-
machines voor het verwerken van
hl en draad.
8 Holding Swagemakers B.V., Blokken
de 10, 4861 BN Chaam. Corr.: postbus
4801 BV Breda. Beheren, administre-
I en beleggen van - alsmede het exploi-
In van - en handel drijven in gelden
perende zaken, effecten, onderhandse
Ihypothecaire vorderingen en andere
Jnogensbestanddelen, in het algemeen
Ldster- en beheermaatschappij.
Jp9 Spazio B.V., De Leest 1, 5107 RC
jigen. Beleggen van vermogen.
|90 Teknic Holding B.V., Taxandriaweg
15141 PA Waalwijk. Corr.: postbus 579,
lp AN Waalwijk. Beheer- en beleggings-
ptschappij.
|91 Assurantie Kantoor v/d Pluijm, Keizer
boleonweg 9, 4273 LB Hank. Bemidde-
J van verzekeringen en het regelen van
laden.
192 D'n Toog, Koestraat 134, 5014 EG
Burg. Cafébedrijf annex partycentrum.
■93 Afwerkingsbedrijf Van Hamont, Zan
iker 53, 5061 KX Oisterwijk. Klussenbe- j
94 Verhelst Visuals, Sint Josephstraal
5087 VD Diessen. Het realiseren van
liovisuele presentaties alsmede persfo-
Jrafie.
195 Café Hoe is 't, Piusstraat 4, 5038 WS
burg. Cafébedrijf.
96 Allround, Verhulstlaan 38, 5012 GB
purg. Corr.: postbus 1401, 5004 BK Til-
rg. Relatiebemiddelingsbureau.
197 Vita Spa Europe, Nimrodstraat 11»
12 WX Tilburg. Groothandel (im- en ex
il in Whirlpools, Spa systemen, sauna's
[toebehoren.
98 Pro Finance, Obrechtstraat 45, 5151
Drunen. Produceren, verkopen en on-
'steunen van softwarepakketten, hel
"richten van administratief wrek, hel
inemen van opdrachten op administra-
en organisatorisch gebied o.a. interim-
Jnagement, dit alles in de ruimste zin.
199 A.V.H. van Hoof, Lochemstraat 6
45 WV Tilburg. Uitbeenbedrijf.
200 Technolavaggi Benelux, Almijstraat
5061 PA Oisterwijk. De import van
•mede de groothandel in complete auto-
isinstallaties en toebehoren alsmede de
>tallatie, service en onderhoud hiervan.
„Haag (anp) - Vertegen-
[digers van de vakcentra-
jn de landelijke werkge-
sorganisaties mogen van
jster Melkert van Sociale
|m hun zetels in het Cen-
L; Bestuur voor de Arbeid-
Eoiening blijven innemen.
Ler adviseerde de commissie-
yijk in een zeer kritisch rap-
LoVer het functioneren van de
Ljsvoorzieningsorganisatie
Ijotiale partners in het lande-
bestuur te vervangen door
iftankelijke deskundigen. De
:a|e partners zouden zich
L) bekommeren om de belan
gen van hun achterban.
Melkert trekt zich blijkens zijn
concept-reactie op het rapport-
Van Dijk wel het verwijt aan dat
het centraal bestuur knopen te
traag doorhakt of besluitvorming
voor zich uitschuift. Dat ligt vol
gens de commissie-Van Dijk aan
de verdeelde belangen tussen
partijen. Werkgevers en vakbe
weging bezetten elk eenderde van
de zetels. Het restant is gereser
veerd voor de overheid.
De minister wil dat ondervangen
door het vetorecht van bestuurs-
geledingen af te schaffen. Er kan
dus voortaan bij meerderheid
worden beslist. De rijksambtena
ren in het bestuur worden ver
vangen door onafhankelijke
kroonleden.
Tenslotte zal de leiding van het
uitvoerend apparaat van de ar
beidsvoorzieningsorganisatie op
grotere afstand komen van het
bestuur, waardoor het zelfstandi
ger en slagvaardiger kan opere
ren.
De concept-reactie van de minis
ter op het rapport-Van Dijk moet
nog in het kabinet worden be
sproken.
In een brief aan de Tweede Ka
mer over de begroting van de ar
beidsvoorziening voor dit jaar
schrijft Melkert dat de personeel
suitgaven nog steeds te hoog zijn.
Dat baart hem zorgen. Uit de
brief blijkt verder dat een aantal
Regionale Besturen voor de Ar
beidsvoorziening (RBA's) er nog
niet in geslaagd is hun begroting
met de vereiste meerderheid vast
te stellen.
Ze hebben daarvoor nog tot 3
april de tijd. Als het dan nog niet
is gelukt zal het CBA ze een aan
wijzing geven.
Ook de bestuursleden dragen hun
steentje bij aan het bedrag van
100 miljoen dat de arbeidsvoor
ziening dit jaar moet inleveren,
zo schrijft Melkert verder. De
vergoeding voor de bestuursleden
wordt met 7,5 procent verlaagd.
De vakcentrale FNV meent dat
Melkert met zijn voorstel een
goede richting inslaat. Wijzigin
gen in de wijze waarop het be
stuur functioneert zijn voor de
vakcentrale bespreekbaar. De
FNV maakt zich echter zorgen
over de toekomstige taak van ar
beidsvoorziening.
Volgens een woordvoerder is de
formulering die Melkert voor de
toekomstige missie kiest vaag en
is de prioriteit voor doelgroepen
beleid te groot. Een algemeen ar-
beidsvoorzieningsbeleid mag niet
worden vergeten. Van een orga
nisatie die zich vooral richt op
moeilijk bemiddelbare groepen
zal in de praktijk, zo meent de
FNV, de effectiviteit snel afne
men.
Een soortelijk geluid valt te ver
nemen bij MKB Nederland en de
vakcentrale CNV. Volgens beide
organisaties moet het arbeidsbu
reau beslist een totaalpakket bie
den.
Met het een reactie op de toekom
stige bestuurlijke opzet wacht
het CNV tot de definitieve oor
deel van de Tweede Kamer. MKB
Nederland acht het intrekken
van het vetorecht verstandig.
VNO-NCW wenste gisteren nog
niet te reageren op het voorstel.
jnonze redactie economie
jsterdam - Het detailhandelsconcern Koninklijke Bij
korf Beheer (KBB) wil diverse Praxis-zaken met een
jeroppervlak van 10.000 vierkante kilometer openen.
(sarin Nederland die 'ongekend-
lute' doe-het-zelf-zaken komen,
Diankelijk van de beschikbare
reinen aan de rand van stede-
Ie gebieden, zei KBB-bestuur-
ooratter Th. Henselijn gisteren
Mens de toelichting op de resul-
L over het boekjaar
(94/19 9 5. Praxis had in elk ge-
een goed jaar, aldus de top
ten. De eerste vestiging volgens
T nieuwe formule zal aan het
ld van dit jaar open gaan in
nsterdam Zuidoost.
5, dat in Nederland vooral be-
jnd is van de warenhuizen Bij
korf en Hema en winkelketens
i M&S Mode, Amiei, Bruna en
kas, is nog steeds op zoek naar
(ernamekandidaten. Een jaar
kondigde het concern al
n op zoek te zijn naar geschik-
I bedrijven. Een emissie bracht
j kas vorig jaar op oorlogssterk-
j. Het eigen vermogen bedraagt
148 procent, waar de bedrijfs-
30 procent 'acceptabel'
|emt.
I-cultuur
[en of meer bedrijven met een to-
[le omzet van vijfhonderd mil-
len gulden kan KBB overnemen,
[aar dan moeten die bedrijven
il aan een aantal voorwaarden
het moet gaan om de-
lilhandel in de non-foodsector,
Imoeten direct bijdragen aan de
instgevendheid, het manage-
|ent moet van goed niveau zijn
emoeten in de 'KBB-cultuur'
>en.
Bit cultuur lijkt wel wat veran-
Rrd sinds het aantreden van
lenselijn begin dit jaar. Zijn
prganger Arie Maas stond be-
1 als iemand die weinig te-
aispraak duldde. Henselijn zet-
t gisteren de toon door medebe-
purder drs. P. Dirks met 'colle-
Peter' aan te spreken, die ver-
ie bal terug kaatste naar
fcllega Theo'.
lerbetering
van het voorlopig uit-
lijven van succes op het overna-
pvlak, konden de beide be-
iuurders tevreden zijn over het
Igelopen jaar. In een door Hens-
lijn als 'moeilijk' betitelde de-
'Ihandelsmarkt wist KBB een
tast van 122,7 miljoen te be-
pkn, tegen 112,1 miljoen een
Bar eerder. Een verbetering van
zo'n twintig procent, als de bij
zondere bate van bijna 10 mil
joen in dat jaar niet wordt mee
gerekend.
De omzet daalde licht, van 6
miljard tot 5,8. Dit had te ma
ken met de verdeling van Retail-
net tussen KBB en Blokker. Op
vergelijkbare basis steeg de om
zet met 3,4 procent, in Nederland
was dat 1,9 procent, in het bui
tenland maar liefst 21,5 procent.
Die groei in het buitenland - in
middels goed voor 10 procent van
de omzet - was vooral te danken
aan de Amerikaanse speelgoed
winkels FAO Schwartz, waarvan
er vorig jaar weer negen geopend
werden. FAO behaalde voor het
eerst sinds enkele jaren weer een
'echt goede winst'.
Verjongingskuur
M&S Mode heeft het afgelopen
jaar een 'verjongingskuur' onder
gaan. Het assortiment is verbe
terd en het resultaat was volgens
Henselijn 'meer dan fantastisch'.
Modewinkel Amici had last van
'terughoudendheid bij de consu
ment' maar het resultaat was
'toch voortreffelijk'. Na België
zal Amici dit jaar ook in Duits
land (waar M&S al volop aanwe
zig is) en wellicht Frankrijk win
kels openen.
De warenhuizen zagen het resul
taat met 13,7 miljoen afnemen
tot 116,2 miljoen. De Bijenkorf
leed onder de hete zomer en de
gevolgen van aanpassingen bij de
winkels in Rotterdam en Utrecht
waardoor het vloeroppervlak tij
delijk afnam. Het resultaat was
niettemin 'alleszins aanvaard
baar'. Henselijn verwacht dat het
warenhuis baat zal hebben bij de
speciale evenementen die dit jaar
georganiseerd worden in verband
met het 125-jarig bestaan. Het
resultaat bij de Hema is 'duide
lijk verbeterd'. Toch wordt er nog
altijd gewerkt aan een verdere
verbetering van de winstgevend
heid.
KBB beloont de aandeelhouders
met een verhoging van het divi
dend met een kwartje tot 3,40.
Het dividend kan naar keuze ge
heel in contanten of in aandelen
uit de agioreserve uitgekeerd
worden. Daarbij krijgen de aan
deelhouders die voor het geld
kiezen een voordeeltje van circa 5
procent.
ban onze redactie economie
Ptrecht - BSO/Origin is vorig jaar met een nettowinst van 5
pijoen uit de rode cijfers gekomen. In 1993 boekte de onderne-
internationaal actief als dienstverlener in informatie-
echnologie, nog een verlies van 9,3 miljoen. In het lopende
fat wordt een verdere verbetering van de omzet en winst ver
kucht. S
f van BSO/Origin, waar-
T hilips een belang heeft van 41
Fcent, blijft fors groeien. In
|"3 was de groei 15 procent. Vo-
Sjaar kwam er nog eens 17,7
■went bovenop, waardoor de
(ADVERTENTIE)
HOGESCHOOL
WESTBRABANT
Avond
I Hoger Economisch
jMminatratief Onderwijs
omzet uitkwam op 816,8 mil
joen. De expansie vindt vooral
plaats in het buitenland, dat vo
rig jaar voor het eerst verant
woordelijk was voor meer dan de
helft van de omzet. Nederland
was goed voor een omzet van
407 miljoen, een groei van 6 pro
cent. BSO/Origin heeft onder
meer een vestiging in Breda.
De omslag in de resultaten dien
de zich begin vorig jaar al aan.
De buitenlandse activiteiten wa
ren in het eerste kwartaal van
1994 voor het eerste winstgevend
dankzij saneringen in Engeland,
Zwitserland, Spanje en Taiwan.
Frankrijk werd toen door de
nieuwe topman Henk Cohen nog
als een probleemgebied omschre
ven.
Het bedrijfsresultaat steeg vorig
jaar van 2,3 miljoen naar 13,6
miljoen.
In 1993 resteerde na aftrek van
onder meer herstructurerings
kosten een verlies van 9,3 mil
joen. Vorig jaar heeft BSO/Origin
opnieuw zo'n 9 miljoen opzij
gezet voor reorganisaties, waar
door de winst uitkwam op 5
miljoen.
Het aantal werknemers van
BSO/Origin is vorig jaar gestegen
van een kleine 5000 tot 5610.
Luyten: ...spin in het web...
FOTO WILLEM BLAUW
Mr. F. Luyten neemt na 35 jaar afscheid van de Kamer van Koophandel
Nos twee weken heeft mr. F. Luv- moment dat ie nooit meer weg gaat." tuurliik
Nog twee weken heeft mr. F. Luy
ten de tijd om zijn kamer in het
gebouw van de Kamer van Koop
handel in Breda op te ruimen.
Dan treedt drs. J. Hamers aan als
de nieuwe algemeen secretaris
van de kamer. Luyten zelf heeft
die functie gisteren officieel neer
gelegd. Vandaag geniet hij van
zijn eerste vut-dag, nadat hij de
kamer ruim 35 jaar gediend heeft.
Door Paul Verlinden
EEN VERBINTENIS van ruim 35 jaar, die
geef je niet zo maar op. Mr. F. Luyten is dan
wel geen algemeen secretaris meer, hij blijft
aan de Westbrabantse Kamer van Koophan
del verbonden als adviseur. Hij houdt een
eigen vertrek in het gebouw aan de Mozart-
laan in Breda. Zijn werkweek zal Luyten
(61) echter fors bekorten - „Van anderhalve
week per week, tot enkele dagen" - zodat hij
meer tijd heeft om te lezen, te reizen en te
golfen.
In zijn lange carrière bij de Kamer van
Koophandel heeft Luyten slechts een enkele
keer overwogen een andere baan te zoeken.
„Rond mijn veertigste heb ik nog wel eens
aan het rechterschap gedacht. Men zocht
toen mensen met een brede maatschappelij
ke ervaring om rechter te worden. Ik heb dat
serieus overwogen."
Maar nog voordat hij zelf een keuze kon ma
ken, kreeg de toenmalige algemeen secreta
ris van de kamer een hartinfarct. Er werd
een klemmend beroep gedaan op Luyten,
destijds nog gewoon secretaris, om te blij
ven. „Ik was de enige tweede man. Er was
toen nog niet zo'n uitgebreide staf als nu."
Hij bleek gevoelig voor dat verzoek en werd
waarnemend algemeen secretaris. Niet veel
later kon hij het 'waarnemend' schrappen
en werd officeel de eerste man, 'de direc
teur' van de kamer. „En dan komt er een
moment dat je nooit meer weg gaat."
De rechterlijke macht lokte ook al toen Luy
ten in 1959 de militaire dienst verliet als re-
serve-eerste-luitenant. Daarvoor had hij
rechten gestudeerd in Leiden. „Ik wilde ei
genlijk rechter worden. Maar ik moest na
mijn diensttijd bijna een half jaar wachten
op het zogeheten vergelijkend examen. Ik
ben toen op zoek gegaan naar een tijdelijk
baan. Ik kon op twee plaatsen beginnen, in
Den Haag bij een verzekeringskantoor en
hier in Breda bij de kamer. Vanwege de ver
bondenheid met de streek (Luyten werd ge
boren in Bergen op Zoom, PV) koos ik voor
de Kamer."
De tijdelijke baan werd een levenslange ver
bintenis. Luyten heeft er nooit spijt van ge
had. „Behalve de dagelijkse leiding van de
kamer, heb ik altijd tenminste tien neven
functies gehad. Ik heb in besturen gezeten
van diverse onderwijsvormen, bij het Hoog
heemraadschap, bij de VW, het Bredaas In
dustrieel Contact. Zo zijn er in totaal wel
dertig functies in al die jaren geweest. Dus
het werk bij de kamer is niet eenzijdig maar
alzijdig. Ik heb het gevoel dat ik duizend
en-een dingen heb gedaan in één baan."
Als algemeen secretaris was Luyten in feite
de directeur van de kamer. Hij houdt zelf
liever vast aan de officiële term. „Ze vragen
me wel eens 'waarom noem je je eigenlijk
geen directeur?'. Ter lachwekkende illustra
tie zeg ik dan altijd dat iedereen die zich
hier met een bv inschrijft, het pand verlaat
als directeur. Maar algemeen secretaris, dat
word je niet zo maar."
De Kamer van Koophandel is wel eens het
epicentrum van de regionale macht ge
noemd. Luyten vindt dat een sterk overdre
ven benaming. Hij spreekt liever over een
'betekenisvolle invloedrijke factor'. „Het
feit dat wij zoveel zaken met de overheid
doen en dat overheid veel aan ons toever
trouwt, zegt wel iets over onze positie."
Is hij als 'directeur' dan ook een invloedrijk
man? Hij lacht: „Dat valt wel mee. Het be
stuur maakt het beleid, maar ik speel na-
tuurlijk wel een belangrijke rol bij de voor
bereiding. Als algemeen secretaris ben je
een spin in het web. Daarnaast ben je ook
een continuïteitsfactor. Zeker in mijn geval,
ik heb al heel wat voorzitters meegemaakt."
In de jaren dat Luyten aan het hoofd van de
kamer staat, is het apparaat uitgegroeid van
een kleine twintig naar circa zeventig werk
nemers. Ook is in die tijd de invloed van de
kamer enorm toegenomen. Er is erg veel
wetgeving bijgekomen, vooral op het gebied
van ruimtelijke ordening en milieu. De ka
mer was niet altijd even blij met die vele
wetten.
„Begrijp me goed. Ook wij zijn voorstander
van zorgvuldig omgaan met ruimtelijke or
dening en milieu, maar het is lange tijd zo
geweest dat de economie er door overvleu
geld werd en dat was volgens ons niet de
goede weg."
Luyten reageert gepikeerd op een artikel,
'Strategie van het groene asfalt', dat on
langs in De Stem verscheen en waarin vol
gens hem gesuggereerd werd dat de Kamer
van Koophandel alleen nog maar oog heeft
voor economie en de rest niet meer meetelt.
„Dat is zeker niet waar. De kamer en ook
het bedrijfsleven zijn zich zeer bewust van
het milieu-belang. Maar er moet een goed
evenwicht zijn. Ondernemers moeten niet
met nieuwe milieumaatregelen opgezadeld
worden als ze nog volop bezig zijn met an
dere milieu-investeringen. Maar je ziet dat
ook de overheid steeds meer overtuigd raakt
van het economisch belang. Men beseft dat
er weer brood op de plank moet komen."
„Ja, soms gaat dat ten koste van het milieu,
maar je kunt in West-Brabant niet alleen
maar kantoren bouwen. Die kantoren kun
nen alleen maar functioneren als er ook in
dustrie is. Daarom moet je zorgen voor nieu
we bedrijventerreinen in West-Brabant.
Natuurlijk wel op plaatsen waar dat zo wei
nig mogelijk hinder oplevert. Telkens weer
moet je zorgen dat er een goed evenwicht is.
Dat is de weg die wij voorstaan en dat is iets
anders dan de weg van het groene asfalt."
Van onze redactie economie
Arnhem - De onderhandelin
gen over een nieuwe cao bij
Akzo Nobel Nederland
(19.000 werknemers) worden
maandag voortgezet. In de
vierde ronde zijn de bespre
kingen gisterochtend opge
schort.
De industriebonden willen eerst
van hun kaderleden horen hoe zij
denken over de financiële voor
stellen van de Akzo-directie.
De partijen zijn het na een mara
thonzitting (woensdagochtend
tien uur begonnen, gisterochtend
om half vijf afgesloten, alleen
donderdagnacht opgeschort) gro
tendeels eens over de manier
waarop de 36-urige werkweek
gestalte moet krijgen. De bedoe
ling is dat er de komende twee
jaar mee wordt geëxperimen
teerd. Alleen als uit de proefne
mingen 'overtuigend blijkt' dat
de werkgelegenheid met invoe
ring niet is gediend, gaat de 36-
urige werkweek niet door.
Akzo Nobel heeft in zijn voorstel
het maximum van de contractue
le werkweek bijgesteld van 45
naar 40 uur. Het minimum blijft
32 uur en de 'normweek' 36 uur.
Over het seizoensmatig variëren
van werktijden zijn de partijen
het ook eens.
Het grootste probleem is nu de fi
nanciering. Akzo Nobel wil al
leen de werknemers die niet naar
36 uur teruggaan, in etappes een
blijvende loonsverhoging geven
van 5,5 procent. Dat geldt voor
mensen in de vijfploegendienst
(die 33,6 uur werken) en voor veel
hoger personeel dat met 36 uur
niet klaar komt.
Voor de rest heeft Akzo Nobel
een loonsverhoging van 1,5 pro
cent over plus, uitgesmeerd over
die periode, eenmalige uitkerin
gen van in totaal 2,5 procent. De
cao loopt tot eind 1997. In juni
van elk jaar denkt Akzo Nobel
een 'spaarbijdrage' te geven van
1,5 procent.
De bonden trekken hieruit de
conclusie dat de Akzo-werkne-
mers hun eigen arbeidsduurver
korting moeten betalen. Dat le
vert zulke beloningsverschillen
op dat de bestuurders eerst hun
kaderleden willen raadplegen
voordat zij maandag verder pra
ten met de directie. De industrie
bonden willen dat alle Akzo-
werknemers een deel van de las
ten van de werktijdverkorting
dragen.
Dat is bij de overgang van de vier
naar de vijf ploegen in de volcon-
tinudienst ook gebeurd, stellen
zij-
De bonden voor het hoger perso
neel wijzen dat echter af.
Saneren gaat vanzelfspre
kend het soepelst als ie
dereen de urgentie kan
zien, als de wal het schip keert.
Het wordt lastiger als er op het
oog weinig aan de hand is, als
de winst er gezond uit ziet.
Toch kan het te verdedigen
zijn, juist dan maatregelen te
nemen om de kosten te verla
gen. Ondernemers hebben
daar een uitdrukking voor: je
moet het dak repareren als het
mooi weer is.
Dat is makkelijker gezegd dan
gedaan. Ga er maar eens aan
staan: massa-ontslagen aan
kondigen bij een jaarwinst van
elf miljard gulden. Dat is wat
Shell-topman Cor Herkströter
deze week te doen stond. Om
aan die winstberg nog een
molshoop van ruim vierhon
derd miljoen gulden toe te
voegen, moeten twaalfhon
derd kantoorbanen in Den
Haag en Londen verdwijnen.
Wat dat betreft had zijn Phi-
lips-collega Timmer het een
voudiger. omdat de kritieke
toestand van het concern tot
iedereen was doorgedrongen.
Hoe is dat te rijmen met de
maatschappelijke verantwoor
delijkheid van 'de Koninklij
ke', zo wilde een verslaggever
deze week dan ook van de
Shell-chef weten. Herkströter
had even geen tekst, maar
toen viel hem de formule weer
in: terwille van de continuïteit
van de onderneming en dus
het behoud van de massa van
de werkgelegenheid moet de
onderneming scherp blijven.
Om te kunnen investeren, ver
nieuwen, klaar te zijn voor de
toekomst, moeten er nu een
maal voldoende middelen bin
nenkomen. Ja, zo zat dat.
Nu lijkt elf miljard een hele
boel geld. Maar daar wordt de
Koninklijke/Shell Groep toch
een beetje de dupe van haar
omvang. Want om die elf mil
jard te kunnen verdienen,
moet de onderneming wel
ƒ172 miljard gulden omzet
ten. Het rendement op het ei
gen vermogen - één van de be
langrijkste maatstaven waarop
een onderneming op de finan
ciële markten wordt afgere
kend - bedraagt toch nog min
der dan tien procent. Van elke
geïnvesteerde gulden komt
minder dan een dubbeltje per
jaar terug. Dat is, menen ze bij
Shell, op den duur te weinig
om de onderneming vitaal en
concurrerend te houden.
Herkströter wil tenminste
twaalf cent zien.
Herkströter moet intussen de
zelfde acrobatische toeren uit
halen als Dik van KPN of Van
Oort van KNP BT of Van Le
de van Akzo Nobel: bij de pre
sentatie van de jaarcijfers -
waar het gaat om de investor
relations - worden de presta
ties van de onderneming breed
uitgemeten, maar even later
en op een ander podium moet
hij tegenover zijn medewer
kers duidelijk maken dat het
allemaal toch wat te mager is.
Maar die lezen - zeker op het
hoofdkantoor - ook de finan
ciële pagina's.
De mensen die dat in het alge
meen minder doen, de over
alls, hebben het al eerder voor
de kiezen gekregen. Tussen
1990 en 1993 heeft Shell we
reldwijd al twintigduizend
mensen van de loonlijst afge
voerd. In Nederland zijn in dat
kader de afgelopen jaren en
kele duizenden arbeidsplaat
sen geschrapt. Op de werk
vloer zullen ze het leedver
maak over de onrust onder de
witte boordendie het tenslotte
zelf allemaal bedacht hebben,
de afgelopen dagen niet altijd
hebben kunnen onderdruk
ken. Eindelijk wordt er ook
bovenaan de trap geveegd.
Wat echter belangrijker is dan
de paar honderd miljoen die
aan de Haagse Oostduinlaan
en in Londen aan salarissen de
deur uit wordt gewerkt, is dat
de organisatie van Shell slan
ker en slagvaardiger wordt ge
maakt. Een zo groot en zo oud
concern als dit heeft - dat kan
niet anders - door de jaren
heen een taaie bureaucratie
ontwikkeld. Dat is nog niet zo
gevaarlijk als je, zoals Shell tot
voor kort, groot genoeg bent
om de gang van zaken een
beetje naar je hand te zetten.
Maar ook op de energiemark
ten is de mondiale concurren
tie scherper en beweeglijker
geworden.
Vandaar de overgang naar bu
siness organisaties, overzichte
lijke operationele eenheden
die dicht bij de markt opereren
en die afgerekend worden op
hun eigen prestaties. Op ter
mijn is dat de enige manier om
de dinosaurussen in het be
drijfsleven te laten overleven.
Andere concerns zijn al veel
eerder tot die conclusie geko
men. Maar een mammoettan
ker keren, dat duurt even.
Amsterdam - Snoepfabrikant Kiene Holding heeft vorig jaar
1,4 miljoen nettowinst geboekt, 38 procent meer dan in 1993.
Deze hogere winst is onder meer te danken aan de stroomlijning
van de produktie. De omzet bleef met 59 miljoen op hetzelfde
niveau.
Op de zoetwarenmarkt heerst nogal wat overcapaciteit, waardoor
de marges van Kiene onder druk staan. Ook ondervindt het be
drijf gevolgen van de valutaschommelingen, met name die van de
Italiaanse lire en het Britse pond sterling.
Den Haag - Nederland blijft in de toekomst verstoken van gigan
tische supermarkten aan de rand van gemeenten zoals die nu al
bestaan in onder meer Frankrijk en Duitsland. De dertien ge
meenten van stedelijke knooppunten, waar in de nabije toekomst
grootschalige winkels mogen worden gevestigd, blijken alle de
mega-supermarkten te weren. Dit blijkt uit een onderzoek van
het vakblad Levensmiddelenkrant.
De gemeenten hanteren als argument dat ze de gevestigde zaken
in met name de eigen binnensteden willen beschermen. Zo kregen
onder andere de Aldi, Maxis en Marktkauf een negatief antwoord.
Den Haag - De koepelorganisaties van de bedrijfs- en onderne
mingspensioenfondsen hebben gisteren oud-minister van Justitie
prof. mr. J. de Ruiter geïnstalleerd als eerste Ombudsman Pen
sioenen. Hij zal klachten behandelen van werknemers, gepensio
neerden en hun nabestaanden over de manier waarop zij door hun
pensioenfonds zijn behandeld.
De ombudsman, die kantoor houdt in Den Haag, geeft niet-bin-
dende adviezen of bemiddelt. In de praktijk zullen de adviezen
worden opgevolgd.
Londen - De Europese Bank voor Wederopbouw en OntwilXeling
(EBRD), beter bekend als de Oost-Europabank, overweegt haar
luxueuze hoofdkantoor in het financiële centrum van Londen te
verruilen voor een minder duur pand in de stad. De weelderige in
richting van het hoofdkantoor, met onder meer grote hoeveelhe
den marmer, was een van de aanleidingen voor het gedwongen
vertrek van de vorige president van de bank, Jacques Attali, in
1993.
De nieuwe president, Jacques de Larosière, staat onder sterke
druk van de 57 aangesloten landen om de kosten te drukken. De
EBRD hoefde in de beginfase geen huur te betalen. Nu is zij daar
aan jaarlijks 14,7 miljoen pond 37 miljoen) kwijt.
Borger - De Drentse gemeente Borger heeft dertig werklozen aan
geschreven om deel te nemen aan het aspergesteken in die ge
meente. Bij werkweigering zullen zij 20 procent worden gekort op
hun uitkering. Volgens wethouder J. Haikens van sociale zaken en
werkgelegenheid is tot nu toe vrijwel uitsluitend positief op de
brief gereageerd.
Het initiatief komt voort uit een noodkreet van de drie aspergete
lers in de gemeente die over twee weken beginnen met de oogst en
daarvoor 150 mensen nodig hebben. Tot nu toe zijn daarvoor niet
meer dan 120 mensen beschikbaar. De werklozen worden door de
telers betaald naar rato van het aantal gestoken asperges en krij
gen verder een stimuleringspremie van 250 gulden netto per
maand van de gemeente. Als met het loon niet het niveau van de
uitkering zou worden gehaald, dan wordt dit door de gemeente
aangevuld.
