Lederfabrieken kappen ermee
'Knijp oogje toe voor oudere werknemer'
Randstad haalt Olympische order binnen
Staking in de bouw kan nog lang duren
1
I
Finnen investeren in stier Herman
i
61 werknemers in Rijen op straat, nog hoop voor personeel Tanco in Dongen
UITENLAND KORT
ien in Irak mogelijk vrij'
igt in Russisch poolgebied
jen Tsjetsjeens bolwerk
onstreren voor pensioen
nse sekteleider verhoren
rug in Spanje
j kinderen na Tsjernobyl
Europese wapenfabrieken'
Liga matigt visie
sclie kernwapens
Bomaanslag op
kantoor van
Front National
DE STEM
ECONOMIE
A5
Staatslöterij
lijdt strop
ECONOMIE KORT
Ruggiero kan aan de slag bij WTO
Polynorm maakt meer winst
Dollarkoers zakt verder weg
Mercedes voor miljoenen opgelicht
Hoechst: meer winst, toch banen weg
I
Bouwer Heijmans hoopt voor»
300 min uit WOV te slepeif
Werkgevers krijgen interesse voor duurzaam personeelsbeleid
VRIJDAG 24 MAART 1995 /\4
ïinister van Handel Mohammed Mehri'
sn doorschemeren dat de twee Amerika
gen zitten vrij kunnen komen, als dè
I ad worden opgeheven,
lavid Daliberti en Bill Barloon, waren on
hit per ongeluk de slecht gemarkeerde
)ken.
iferentie in Bagdad dat de Amerikanen
'vertreden, maar dat nog niet vaststaat
|len worden gedaagd,
len maximaal 20 jaar cel krijgen als zij
roren haven van de Kara Zee in het
is 1.800 ton kerosine weggelekt. De
een milieuramp wanneer de dooi invalt
ITAR-Tass is er een breuk opgetreden in
n vliegtuigfabriek, 2300 kilometer ten
;ou. Opruimploegen hebben tot nu toe
kunnen bergen.
epen in Tsjetsjenië hebben gisteren het
ingenomen,
foor het persbureau Interfax
•achten begonnen deze week een nieuw
i en Sjali, het andere bolwerk van
sjeense president Doedajev.
Hen de Russen orde op zaken stellen in
Op die datum komen de Amerikaanse
dere Westerse leiders naar Moskou om
Wereldoorlog in Europa te vieren.
20.000 ouderen hebben gisteren in Parijs
irhoging van de pensioenuitkeringen. Die
bnstranten in elk geval bij te blijven met
beert een financieringstekort van 300
hinderen en verzet zich tegen hogere
hoor de vergrijzing van de bevolking
haven in Frankrijk de komende jaren
Klitie heeft gisteren op het hoofdkwartier
sekte Aum Shinri Kyo meer gevaarlijke
onden. Ze heeft besloten de sekteleider
ervragen in verband met de gifgasaanval
tro van Tokyo.
»n tien mensen om het leven en raakten
wond.
die is ondergedoken en mogelijk naar
ontkende gisteren in een radioboodschap
en in Rusland dat de politie bestanddelen
':wartier had gevonden.
hier Estai, die eerder deze maand door
waardoor een internationaal visserijge-
•en temidden van feestelijk onthaal in de
ikeerd.
tussen aan om een gewapend patrouille
wateren bij Newfoundland te sturen. Het
se kanonneerboot vervangen die eerder
;aan.
Defensie Julian Garcia Vargas is de
klein, lichtgewapend oorlogsschip in het
lescherming voor de Spaanse heübotvis-
met de kernreactor in het Oekraïense
:eft een verontrustende stijging van het
mker bij kinderen veroorzaakt. Dit heeft
organisatie (WHO) geconstateerd na een
)0 kinderen in Oekraïne, Wit-Rusland en
i voorafgaand aan de ramp leden één op
nder de vijftien jaar aan schildklierkan-
g het aantal jonge patiënten tot bijna
wapenfabrikanten moeten nauwer samen-
dertien Europese ministers van Defensie
bijeekomst van de Westeuropese Unie
iropese wapenfabrikanten moeten volgens
1 worden omdat zij sterke concurrentie
•ikaanse wapenfabrikanten.
De Ara
tot een
rn-Oos-
an het
op Is-
gen de
wapens
blijkt
aarmee
inland-
jisteren
^elegen-
ig jubi-
e verlen-
ratiever-
elijk van
ël, zoals
1de haar
.ijk van
ïruzalem
raëlische
westerse
af van
jyptische
It wel in
kernwa-
lël vormt
zedigheid
regio en
'waardig-
sratiever-
i op een
ew York
n van de
n hun de-
p de Be
iden lan-
voor een
beperkte verlenging van het ver
drag om te voorkomen dat het
monopolie van de vijf kernmach
ten blijft gehandhaafd.
Die vijf kernmachten moeten zo
snel mogelijk nucleaire proeven
beperken, vindt de Arabische Li
ga. Zij moeten ook overgaan tot
verdere ontwapening en garan
deren dat hun kernwapens niet
worden ingezet tegen niet-kern-
machten.
Parijs (ap) - Voor een kantoor
van de extreem rechtse Fran
se politieke partij Front Na
tional in een noordelijke
voorstad van Parijs is giste
ren een bom ontploft.
Het explosief sloeg een gat van
30 centimeter diep in de straat
en veroorzaakte schade aan het
gebouw, vier geparkeerde autos
en ramen van omliggende pan
den. Bij de bomaanslag vielen
geen gewonden.
Niemand heeft de verantwoorde
lijkheid voor de aanslag °P*
geëist. Het Front National spraa
in een reactie van een 'lafhartige
aanslag die bedoeld was om te
doden'. De partij zei zich echter
niet te zullen laten afschrikken
in haar campagne om partijlei
der Jean-Marie Le Pen presiden
te maken.
VRIJDAG 24 MAART 1995
„onze redactie economie
nienien - Uitzendorganisatie
landstad heeft voor de
Olympische Spelen van vol-
'jad jaar in Atlanta (VS) een
belangrijke opdracht binnen-
jehaald.
jet het uitvoerend comité heeft
Amerikaanse dochter van
jandstad, Randstad Staffing
jjtvices, een contract gesloten
-or de levering van 2000 uit-
jndkrachten, welk aantal tij-
.0 de spelen zelf verhoogd zal
torden tot 10.000.
jirectievoorzitter F. Goldsch-
jëding toonde zich gisteren bij
je presentatie van de jaarcijfers
van zijn bedrijf in Diemen ui
terst ingenomen met die Olympi
sche order. „Die is zeer belang
rijk voor onze naamsbekendheid.
Zo zijn er bij die uitzendkrach
ten 5000 buschauffeurs. Onze
naam komt dan op alle bussen
die zij rijden. Atleten die eerder
naar Atlanta gaan om alvast te
acclimatiseren, nemen een uit
zendbaan bij ons om hun verblijf
te financieren."
Naamsbekendheid in de VS is
Randstad een lief ding waard.
De uitzendorganisatie heeft in
dat land haar omzet in 1994
weten te verhogen met 188 pro
cent, van 65,7 miljoen naar
189 miljoen. Randstad ver
wacht voor de komende decen
nia voor de uitzendbranche in de
VS een jaarlijkse marktgroei van
meer dan 10 procent, waarvan
Nederlands grootste uitzendor
ganisatie een fors aandeel am
bieert.
Randstad heeft vorig jaar, profi
terend van het economisch her
stel, alle records sinds 1986 ge
broken: 25 procent meer omzet
dan in 1993 (ƒ3,8 miljard tegen
3 miljard), 55,5 procent meer
winst 112 miljoen tegenover
72 miljoen), meer medewerkers
(93.000 in plaats van 76.000) en
meer dividend (ƒ2,08 in plaats
van 1,84 per aandeel).
Randstad verwacht dat de koers
van het aandeel als gevolg van
de goede gang van zaken en de
goede vooruitzichten verder zal
stijgen richting 100. Door die
prijs vermindert de verhandel
baarheid van het aandeel. Rand
stad heeft daarom besloten tot
splitsing: één aandeel wordt er
twee.
Goldschmeding verwacht dat er
in de periode van september dit
jaar tot medio volgend jaar tot
125.000 banen bij komen, in
hoofdzaak vaste aanstellingen,
in de middenfuncties. Hij ba
seert zich daarbij op op ervarin
gen in landen waar de economi
sche opleving eerder is begon
nen. „Voorwaarden zijn wel dat
er niet teveel nadruk wordt ge
legd op arbeidsduurverkorting
en dat de overheid de financiële
teugels strak houdt." Het Cen
traal Planbureau (CPB) voorziet
voor dit jaar maar 70.000 nieuwe
banen.
Het uitzendconcern ziet het per
centage werknemers dat via een
uitzendbureau werkt in de ko
mende tien jaar oplopen van 2,2
procent naar 4 procent, 'zoals
dat nu al het geval is in de grote
steden Amsterdam, New York en
Atlanta, waar de uitzendmarkt
al hoog ontwikkeld is'. Dat bete
kent dat het aantal uitzend
krachten in de Europese Unie
(met een arbeidsmarkt van 150
miljoen mensen) in tien jaar kan
stijgen van ongeveer 900.000 nu
naar 6 miljoen.
Dn onze verslaggevers
- De lederfabrieken Libo in Rijen en Tanco in
Dongen gaan dicht. Districtsbestuurder J. Janmaat van
FNV verwacht dat de 61 werknemers van Libo in
tijen definitief op straat staan.
(oor de 37 werknemers van
o in Dongen ziet hij nog
jtrspeetieven. De bond praat
instaande dinsdagavond met
ijn leden. Een dag later volgt
in gesprek met de directie van
léde bedrijven.
libo bv, gevestigd aan de
Hoofdstraat 3 in Rijen, houdt
ach bezig met de verwerking
tan gelooide huiden. Het veel
jongere Tanco bv zit sinds '88
aan de Vierbunderstraat 11 in
jen en is een bedrijf waar
luiden in een zogenoemd 'na-
worden voorbewerkt. De
luiden gaan als ze uit de slacht-
luizen komen eerst naar Tanco
a dan naar Libo. Beide bedrij
ven zijn inclusief de bv Core-
tans (administratie en verkoop-
trganisatie), eigendom van de
heer Coremans.
Dongense vestiging gaat zo
1 mogelijk dicht. „Elke dag
[reduceren kost geld," zei be-
(rijfsleider A. Veldhuis gisteren
evraagd. In Rijen kunnen
eerst nog de voorraden worden
ipgewerkt. Er liggen volgens de
mordvoerder nog opdrachten
rnrtwee maanden.
Is een reactie op de sluiting van
beide bedrijven zegt disctricts-
Ben Haag (anp) - De Staatslote-
rij heeft in ,1994 een verlies gele
ien van 6,9 miljoen (bij een
omzet van 103 miljoen) op de
Hippo Toto, waarvan de op-
brengst bestemd is voor de Ne
derlandse Draf- en Rensport.
Dat blijkt uit voorlopige cijfers
an de Stichting Exploitatie Ne
derlandse Staatsloterij.
Over 1993 werd op de Hippo
Toto een verlies van 6,6 miljoen
geleden. Daarmee komt het ne
gatief eigen vermogen uit op
13,5 miljoen.
De 'gewone' loterij valt buiten
deze strop, maar ook daarop was
ie omzet in 1994 lager dan het
jaar daarvoor. Uit een onderzoek
fan de Kekenkamer bleek zopas
iat er met het beleid bij de
SENS de afgelopen jaren van
alles mis is geweest en dat de
ïrecteur belangen had bij drie
leveranciers van de Staatsloterij.
bestuurder J. Janmaat van de
Industriebond FNV: „Coremans
is in de zeventig, heeft geen
directe opvolger en heeft zijn
bedrijf in Rijen enige maanden
geleden voor vijf miljoen gulden
verkocht aan de gemeente Gilze
en Rijen. De gemeente had die
grond nodig voor het centrum
plan."
„De werkgever heeft naar mijn
idee een rekensom gemaakt. De
huiden werden duurder, de ver
koopprijzen stegen niet, de om
zet daalde behoorlijk en hij had
te maken met een hoop onderbe
zetting, dus daar leed-ie ook nog
eens verlies op. Hij verwachtte
voorlopig geen verbetering en
heeft gedacht dat het beter was
om te stoppen. Dus om niet op
een faillissement te wachten,"
zegt Janmaat.
„Wat ik echter niet in de stuk
ken heb kunnen terugvinden, is
dat Coremans gebrobeerd zou
hebben om Tanco in Dongen te
verkopen," vervolgt de districts--
bestuurder. „Da's een bijna
nieuw bedrijf. Kijk, wat betreft
Libo heb ik weinig hoop. D'r is
geen koper die zal zeggen: Ik zet
wel een nieuwe fabriek weg. Li
bo is immers verkocht. Voor
Tanco is dat anders en daar zie
ik ook zeker perspectieven voor.
Hoe en wat, dat weet ik nog
niet."
Reden .voor..4s achteruitgang i?
volgens bedrijfsleider Veldhuis
het dramatisch teruggelopen or
derbestand. Ook zijn de ver-i
koopprijzen onder druk komen
te staan door de goedkope Ame
rikaanse dollar en de Italiaanse
lire. „Bovendien zijn de huiden-
prijzen in West-Europa door de
lonen relatief hoog," zegt hij.
Ook de hogere milieu-kosten
spelen een rol in het bedrijfsdra-
ma. „We hebben enorme investe
ringen gedaan. Tanco is een van
de modernste bedrijven in Euro
pa maar toch verdwijnen er veel
looi-huiden naar goedkopere
landen. Zoals de derde-wereld.
Maar ook naar België."
Janmaat in een reactie: „Dat kan
wel wezen, maar je kunt niet van
alles de buitenwereld de schuld
geven. Hier is ook blijk gegeven
van slecht management of mis
schien was het voor Coremans
moeilijk om het management
over te dragen aan iemand an
ders."
Het investeringsbedrijf van de Finse overheid Sitra heeft 3,6 miljoen gulden geïnvesteerd in het biotech-bedrijf Gene Pharming,
bekend van de veelbesproken transgene stier Herman. De kapitaalinjectie hangt samen met de recente overname door Gene
Pharming van het Finse biotech-bedrijf FinnGene. FinnGene werkt eveneens aan transgene runderen. De genetische proeven met
Herman beogen dat koeien in hun melk het menselijk eiwit lactoferrine gaan produceren. Het eiwit zou gebruikt kunnen worden voor
medicijnen voor aids-patiënten en te vroeg geboren baby's. foto anp
Woerden - Duizenden'bouwvakkers zijn
gisteren verschenen op de door de
bouwbonden van FNV en CNV en de
vakvereniging Het Zwarte Corps beleg
de terugkomdagen.
Op elf plaatsen, onder meer in Rotterdam,
Groningen en Eindhoven, lieten zij zich
opnieuw als staker inschrijven. Volgens de
bonden zijn slechts enkele honderden sta
kers niet op komen dagen. Hieruit blijkt dat
de acties nog steeds de steun van de vak
bondsleden hebben en nog geruime tijd
kunnen duren. In Rotterdam en Eindhoven
werden demonstraties gehouden.
De bonden deden tijdens de bijeenkomsten
een oproep aan de werkgevers weer aan de
onderhandelingstafel te verschijnen. „Geef
werknemers waar zij recht op hebben: een
behoorlijke loonsverhoging, menswaardige
werktijden en zekerheid bij ziekte, arbeids
ongeschiktheid en tijdelijke werkloosheid,"
aldus een van de sprekers. Het aantal stakers
beloopt momenteel al zo'n 30.000 en de
bonden verwachten dat daar de komende
dagen nog veel bij komen.
Toch zijn niet alle actievoerders even gemo
tiveerd. „Waar kan ik even mijn stempeltje
halen?" vroeg een bouwvakker gistermorgen
bij de Energiehal in Rotterdam, in de ver
wachting snel klaar te zijn. Een bestuurslid
van de Bouw- en Houtbond FNV hielp hem
uit de droom. „Stempelen kan pas om twaalf
uur. Eerst gaan we demonstreren." De
bouwvakker: „Kan ik mooi twee uur wach
ten, net nou het mooi weer is."
Veel stakers zagen de vakbondsmanifestatie
als een verplicht nummer. Aan de demon
stratieve optocht naar het districtskantoor
van de werkgeversorganisatie NVOB namen
uiteindelijk maar zo'n 3000 stakers deel,
ondanks hardnekkige pogingen van vak
bondsmedewerkers om hen te overreden.
De belangstelling voor de manifestatie in de
Energiehal na afloop van de demonstratie
was gering. De meeste aanwezigen waren
vooral geïnteresseerd in het 'scoren' van een
stempel op hun registratiekaart. „Anders
krijgen we geen geld," wist één van hen.
De installatiebedrijven klagen intussen dat
•zij door de staking onevenredig hoge schade
lijden. Dat schrijven de Vereniging van Ne
derlandse Installatiebedrijven (VNI) en de
Unie van Elektrotechnische Ondernemers
(Uneto) in een open brief aan de bouwwerk
gevers en -bonden.
Volgens beide organisaties kunnen enkele
duizenden werknemers hun normale werk
zaamheden niet meer verrichten. Alleen al
de VNI schat dat installatiebedrijven dage
lijks 'een dramatische schade' van circa 1
miljoen gulden lijden. Bonden en werkgevers
wordt gevraagd er voor te zorgen dat de op
bouwprojecten werkzame installatiebedrij
ven geen schade ondervinden.
Een woordvoerder van de bouwbonden laat
desgevraagd weten dat overlast onvermijde
lijk is. Het is voor de bonden onmogelijk
specifiek rekening te houden met installatie
bedrijven of andere bedrijven werkzaam op
de bouwplaatsen.
Genève - Renato 'Rocky' Ruggiero kan eindelijk aan de slag bij
de Wereldhandelsorganisatie (WTO) in Genève. De bijna
65-jarige Italiaanse oud-minister kreeg gisteren de noodzakelij
ke steun van alle WTO-lidstaten, de laatste hobbel voor zijn
benoeming tot directeur-generaal per 1 mei. De ambassadeurs
stelden vast dat zij het eens waren over Ruggiero. Vooral
Afrikaanse landen aanvaarden de Italiaan echter met tegenzin:
zij vrezen dat hij Europa zal voortrekken. Toen eerder deze
week de Verenigde Staten hun aanvankelijkew verzet tegen
Ruggiero introkken, stond al vrijwel vast dat hij benoemd zou
worden.
Bunschoten - Polynorm in Bunschoten (toelevering voor de
auto-industrie) heeft door kostenbesparingen de winst vorig jaar
met 66 procent zien stijgen tot 23,8 miljoen. De omzet steeg
met 11 procent toi 542 miljoen. Polynorm heeft ook een
vestiging in Roosendaal.
Het bedrijf betaalt zijn aandeelhouders een dividend van 6,40
per aandeel. Ondanks prijsdruk op de markt voor auto-onderde
len, ingezet door Volkswagen-directeur López de Arriortua, wist
het bedrijf het resultaat te laten stijgen via kostenbesparing en
produktieverbetering. Het nettoresultaat ging met name in het
tweede halfjaar omhoog.
Amsterdam - De koers van de Amerikaanse dollar is gisteren j j
verder teruggezakt. Bij het slot van de handel in Amsterdam
werd 1,57 genoteerd, bijna een cent minder dan de slotkoers
van 1,5795 op woensdag. Woensdagmorgen was de dollarkoers
dicht bij de 1,59 gekomen, maar later op die dag begon een
terugval onder invloed van het nieuws dat het tekort op de
Amerikaanse handelsbalans in januari onverwacht sterk is
gegroeid. De koersdaling zette zich gisteren voort. Tegenover de
Japanse yen kwam de dollar zelfs op een nieuw historisch
dieptepunt van 88,10 yen bij het slot van de handel in Europa.
Ook de zwakke Europese valuta's (pond, lire en peseta) moesten
terrein prijsgeven.
Stuttgart - De Duitse autofabrikant Mercedes-Benz is voor
miljoenen opgelicht door een vroegere verkoopleider die jaren-
lang tegen gunstige voorwaarden auto's verkocht in Rusland en
de andere GOS-landen. Mercedes bevestigde dit gisteren. Vol
gens woordvoerder Detlef May is de man vorig jaar bij een
intern onderzoek al tegen de lamp gelopen. Mercedes zou in
totaal voor 20 miljoen mark het schip in zijn gegaan. De
verkoopleider schoof bestellingen toe aan bevriende autohande
laren in het GOS. Die wagens werden doorverkocht naar Japan,
waar Mercedessen zo'n twintig procent duurder zijn dan in
Duitsland. De daders deelden de opbrengst.
Weert - Hoechst Holland heeft vorig jaar een winst uit gewone
.bedrijfsuitoefening geboekt van ruim 64 miljoen gulden, bijna
30 miljoen meer dan in 1993. Toch is het bedrijf nog altijd niet
tevreden over het rendement, zegt bestuursvoorzitter Van Ne-
derveen. Er moeten dan ook nog meer banen weg. Hoechst
Holland heeft 17 miljoen van de winst opzij gelegd. Het bedrijf
wil dit geld gebruiken om de kosten van reorganisaties in de
produktievestigingen in Amsterdam en Weert te betalen.
Hoechst heeft vorig jaar reeds besloten in Weert 160 van de
bijna 1000 banen te schrappen om de kosten te verlagen. Begin
'dit jaaf werd het gedwongen ontslag van 60 werknemers
aangekondigd. Daarnaast speelt Hoechst met de gedachte om de
produktie van pvc-folie van Weert over te brengen naar
Duitsland. Als dat plan doorgaat, vervallen in Weert nog eens
400 arbeidsplaatsen.
Rosmalen (anp) - Bouwbedrijf Heijmans uit Rosmalen hoopt votj
300 miljoen aan werk te bemachtigen bij de bouw van de vas^
oeververbinding over of onder de Westerschelde. Dit werk wordt ip
juni/juli aanbesteed voor een totaal bedrag van 1,2 miljard en
Heijmans behoort tot de laagste aanbieders.
„Indien wij tot een van de uitvoerders van het werk worden gekozen
zou dit een doorbraak betekenen voor onze divisie beton-
waterbouw. Weliswaar wordt het werk over zeven jaar uitgesmeerd»
maar het zou erg veel werk voor de divisie betekenen, die vorig jaa#
88 miljoen omzette," aldus bestuursvoorzitter J. Janssen gisteren
tijdens een toelichting op de jaarcijfers.
De vooruitzichten voor het concern zijn na een zeer voorspoedig
1994 opnieuw gunstig. Eind februari zat er voor meer dan 73T)
miljoen orders in de knip. Ook wil Heijmans nieuwe bedrijv(^
inlijven. Vorig jaar wist Heijmans de nettowinst met bijna 35 procei
op te voeren tot 19,7 miljoen.
Van onze verslaggever
Willem Reijn
Roosendaal - De emeritus
hoogleraar gerontologie dr.
J. Michels allitereerde er lus
tig op los: „Als je ouder
wordt, ga je er fors op ach
teruit. Ouderen zijn lam, lek
en lastig dan wel doof, de
ment en duur."
Michels sprak op een themabij
eenkomst van Raadgevend Bu-,
reau Claessens (outplacement),
hat als titel droeg 'Hoe kun je
he oudere werknemers optimaal
inzetten?' Vanaf Michels' vrolij
ke omschrijving kon het alleen
n°g maar beter gaan met de
oudere werknemer.
«Ren heikel onderwerp," voor
spelde directeur drs. P. van der
Spek van de Bredase vestiging
van Claessens, dat hij echter
met een citaat van de schilder
"ancis Bacon wel in een posi
tieve context wilde zetten: „Een
wijnstok produceert meer wij
len als ie jong is, maar betere
als ie oud wordt."
Le oudere werknemer blijkt
mettemin voor menig onderne
mer een probleem te vormen,
'andaar dat de zaal vol zat met
honderd werkgevers en perso-
leelsmanagers. Hun oudere
werknemers zijn duur, want ze
staan aan de top van de salaris-
schalen, zij heten langzaam te
worden en zij zouden weinig
nexibel met hun werk omgaan.
Onzin
w'lfen voor kor* redelijk te
erkomen was, omdat de wao
enig probleem voor de werk
er oploste.
Drs. J. Kooistra, hoofd perso
neelszaken van de distributie
centra van Albert Heijn, gaf
openlijk aan dat de malus-rege
ling in de nieuwe wao-wetge-
ving de belangrijkste impuls
voor zijn bedrijf was om een
actief ouderenbeleid op te zet
ten. Die malus-dreiging is in
middels met rechterlijke uit
spraken nagenoeg verdwenen,
maar Albert Heijn heeft ervoor
gekozen de ingeslagen weg ver
der te bewandelen. Zeker ook,
omdat een werknemer in elk
geval niet meer via de wao kan
worden wegbezuinigd.
De term 'leeftijdsbewust perso
neelsbeleid' noemde Kooistra
ronduit 'onzin'. „Het is gewoon
personeelsbeleid: welk werk
past bij welke werknemer." Al-
bert Heijn biedt in zijn distri
butiecentra fysiek zwaar werk
aan: „Een order-pieker tilt da
gelijks twaalfduizend kilo over
een afstand van drie kilo. Het is
gewoon topsport."
Bovendien is het eenzijdig, een
voudig werk met weinig varia
tie. Vroeger waren alle taken
sterk gescheiden: je had order-
pickers, heftruckchauffeurs en
nog een paar functies. „We heb
ben al die functies op een hoop
gegooid en in één functie onder
gebracht: orderverzamelaar. De
mensen doen bij toerbeurt een
van de taken. Daardoor is de
eentonigheid doorbroken en
zijn mensen meer gemotiveerd.
De oudere werknemer: 'Evenwichtig, ervaren, maar ook weinig flexibel en eigenwijs.'
foto cor viveen
Het is leuk om weer eens wat
anders te doen. Met als belang
rijk effect dat het ziekteverzuim
is afgenomen. Het lichaam
krijgt meer tijd tot rust te ko
men."
In dat kader zijn ook fysiothe
rapeuten binnengehaald, die
klachten snel aanpakken. En
het personeel is geleerd hoe te
werken. „Het lichaam is je ge
reedschap. Bij ons heerst nogal
een macho-cultuur van mannen,
die 's avonds nog aan body
building doen. Die hebben er
moeite mee als je zegt hoe ze
een kratje bier moeten optillen.
Maar als je dat niet doet, zit je
met die twaalfduizend kilo per
dag wel binnen vijf jaar in de
wao.
De gedragsverandering werpt
vruchten af, blijkt uit reacties
van het personeel, dat imiddels
verplicht de cursus verant
woord tillen volgt. Aansluitend
is - toch - specifiek ouderenbe
leid ontwikkeld. „Wij willen dat
onze mensen gezond de vut ha
len. Daartoe geven we hen ta
ken als werkplek-instructies
aan jongere collega's, geven ze
lichter circuits waar bijvoor
beeld chips in plaats van krat
ten worden getild en verlichten
de normen tot negentig pro
cent."
Een andere verandering is een
gerichter gebruik van atv-da-
gen. De groep van 45 tot 53 jaar
krijgt een dag per twee weken,
de groep van 53 tot 65 jaar een
dag per week. Dat kost fors
geld: „De laatste acht werkja
ren krijgt de werknemer zo tien
jaar uitbetaald. Daar staat te
genover dat hij niet meer vrij
over zijn dagen kan beschikken.
Die delen wij in, wat wel een
emotionele hobbel blijkt te
zijn." AH wil die dag namelijk
het liefst midden in de week
omdat het oudere lichaam dan
kortere perioden wordt belast
en sneller kan herstellen.
„Het ouderenbeleid kost veel
geld," constateerde Kooistra.
„Maar er zijn ook voordelen.
Met ervaren oudere werknemers
loop je minder breuk op, we
hebben geen wervingskosten, de
mensen zijn goed gemotiveerd."
Kooistra wilde zich per saldo
wel rijk rekenen: „Ik denk dat
we het break-even-punt wel ha
len." Om toch terug te vallen op
een algemeen strategische moti
vatie: „Het gaat erom: welk be
leid wil je als voorstaan. Wij
willen een goed personeelsbe
leid voeren voor de ouderen en
hopen dat geld terug te verdie-
Ouderwets
De gerontoloog professor Mi
chels uit Nijmegen schilderde
het beeld van de oudere: „Even
wichtig, ervaren, betrouwbaar
en ook weinig flexibel, ouder
wets en eigenwijs. Dat is name
lijk precies hetzelfde."
Als de mens ouder wordt, gaat
zijn fysiek er niet op vooruit.
Maar de oudere werknemer kan
nog veel aan. „Ik kan niet meer
met gestrekte knieën met mijn
vingers de grond raken. Maar ik
hoef dat ook helemaal niet te
kunnen." Medisch gezien is er
weinig aan de hand, zei hij:
„Veel ziekten komen helemaal
niet voor, andere op veel latere
leeftijd als vroeger. Het hartin
farct openbaarde zich vroeger
meestal rond het vijftigste jaar,
nu rond je zeventig."
Maar het tempo van de oudere
werknemer ligt wel lager. En er
zijn die specifieke kwaaltjes:
het gehoor neemt vrijwel altijd
na de vijftig af. Met het toene-
men van de leeftijd groeit ook
de faalangst. „Een oudere ver
pleegster is een schat voor dei
patiënten, maar een kreng voor»
de leerlingen. Ze bouwt zich eer|j
eiland, want niemand mag hetl
zien als ze faalt."
De snelle veranderingen in de
bedrijven kunnen de positie van
de oudere collega bedreigen.
„De werknemer denkt: ik ben
een oude, ervaren, wijze man,
die het beter moet kunnen dan
dat jonge grut. Maar door de
veranderingen gaat zijn kennis
óver ver verloren zaken."
Te duur
De oudere werknemer kan ech
ter per saldo een betrouwbare
werknemer zijn voor het be
drijf, met gevoel voor normen
en waarden, veel ervaring en
een gezond relativeringsvermo
gen. „U mag voor zo'n werkne
mer best eens een oogje dicht
knijpen."
De helft van het probleem is een
cultuurprobleem: het stan-
daard-ideaal-beeld van de Ne
derlander is een gezonde, jonge,
intelligente werknemer met een
lonkend toekomstperspectief.
„Als u dat niet bent, bent u een
afwijking. Daarom moest de
Spartomatic voor zeventig
plussers worden verkocht met
een jonge juf met weinig kleren
om het lijf, die op één wiel door
het bos crosste."
De grootste helft van het pro
bleem lichtte Michels achteraf
toe: „De oudere werknemer is te
duur. Hij is op de top van zijn
inkomen, terwijl zijn produkti-
viteit afneemt. Daar zit het pro
bleem."
