Foto's tonen meer dan blijdschap
lelegenheid
Vol feestjaar voor Collegium Vocale Gent
Veronica en RTL in
Holland Media Groei
Elton John stort zijn
hart uit bij Ivo Niehe
Gouden Notekrakers voor Joke de Kruijf en The Houdini's
Holland Festival biedt
nu 40.000 stoelen meer.
IPESTEM
GROTE GIDS
ieym
Martje Schadenberg
ERKER
ISCHE ZAKEN (MA/)
ia, succes met jullie
iuwe kantoor!
latje de 100 haalt.
Ook onverwachte beelden op 'Happy days' in Kunsthal Rotterdam
Tatjana en Non
Bruid en Bruidegom.
H.G. met jullie
huwelijk.
I Frans
Hoofdrol Paul
de Leeuw
in 'Torch
Song Trilogy'
D rummer van
R.E.M. weer
uit ziekenhuis
1995
Dankbetuiging
[eg willen wij u onze oprechte
i voor de grote belangstelling en
an medeleven die wij zowel per.
hriftelijk mochten ontvangen na"
t van mijn man, pa en pitje
ILLY BLOMMAERT
'Ier een woord van dank aan af-
Vi het ziekenhuis "De Honte"
loff van Dela en dr. Den Ouden
J. Blommaert-Franckaert
Kinderen en kleinkinderen
VRIJDAG 24 MAART 1995
en plezier in
ling! Coby,
en Patrick.
Het is zover!
trekt van Drees
en is vanaf nu bij de I2A.
H.G. van man en kinderen.
een
zargadoorsbedrijf met onge-
■knemers en met over- en op-
5 in Terneuzen en Vlissingen.
fseconomische werkzaamhe-
neuzen is er op korte termijn
n
;er
ng van en bent verantwoor-
)ofd Financieel Economische
van vijf mensen, waar team-
e administratieve systemen
ibeheer
n opleidingen
en Engelse taal
ictie kunnen hun schriftelijke
:hten aan OVET B.V., Postbus
eling Personeelszaken.
zich in verbinding stellen met
lancieel Economische Zaken, j
Dankbetuiging
■onmogelijk is iedereen persoon-
len, betuigen wij langs deze weg
dank voor de vele blijken van
Ie wij mochten ontvangen na het
onze lieve moeder, groot- en
der
lA ROZALIA DE KORT
weduwe van
Albertus Heijens
|woord van dank aan rector Ma-
oktoren Van Kalmthout en Ter
|el afd. „Kokmeeuw" Huize „St.-
Kinderen, klein- en
achterkleinkinderen
e, maart 1995.
Dankbetuiging
ontroerd, dat zo veel familiele-
buren en kennissen bij het
In mijn lieve vrouw, allerliefste
iare dochter en schoondochter,
ps en tante
r NAUDTS DE POORTER
eleven blijk hebben gegeven,
kmogelijk iedereen te bedanken,
van overtuigd, dat wij uw be-
lijzonder gewaardeerd hebben en
[leven ons tot steun en troost is
familie Naudts
familie De Poorter
Sjan, Ton en Lisette, Hans en Marjonie
en de kinderen.
Sara op bezoek bij Oma v.d. Broek,
it je hiervan baalt, maar wij hopen
>/an harte gefeliciteerd
kleindochters Iris en Sharona.
I Amsterdam (anp) - Joke de
Kruijf en de jazzgroep The
Houdini's krijgen van de Ne
derlandse Toonkunstenaars-
j,0nd (NTB) de Gouden Note-
jcrakers 1995. Ze krijgen de
prijs voor hun bijzondere ver
diensten voor de levende
amusementskunst in Neder
land. De prijsuitreiking is 3
april in Amsterdam.
De Kruijf speelt op het ogenblik
de hoofdrol in de musical Wille-
ke. Ook vertolkte ze de hoofdrol
van Christine in de musical The
Panthom of the Opera, die in
1993 in het Circustheater in
Scheveningen in première ging.
In Duitsland en Oostenrijk zat ze
in Cats, Les Misérables en The
Phantom of the Opera.
The Houdini's toeren momenteel
langs theaters en jazzclubs met
het standaardrepertoire van gro
te Amerikaanse componisten. De
groep bestaat uit Angelo Ver-
ploegen (trompet), Bram Wijland
(drums), Barend Middelhoff (te
norsax), Rolf Delfos (alt/so
praansax), Erwin Hoorweg (pia
no) en Marius Beets (bas). In haar
zeven-jarig bestaan bracht de
groep vier cd's uit. Nog onlangs
experimenteerden The Houdini's
met het stijkorkest Nieuw Sinfo-
nietta Amsterdam door gezamen
lijk Gerswins opera Porgy and
Bess uit te voeren. De Gouden
Notekraker is een alternatieve
muziekprijs waarmee de bij de
NTB aangesloten musici hun
waardering uitspreken over het
werk van collega's. Hij werd in
1974 voor het eerst uitgereikt.
Aanleiding vormde het verdwij
nen van enkele grote omroepor
kesten en de opkomst van de me
chanische muziek. Daardoor
werden volgens de NTB musici
met playback-optredens 'letter
lijk monddood gemaakt'.
De Gouden Notekraker ging eer
der naar Boy Edgar, Jan Akker
man, Margriet Eshuys, Mini
Maxi, Golden Earring, Herman
van Veen, Mathilde Santing, An
nie van 't Zelfde, Greetje Kauf-
feld, The Nits, Clous van Meche-
len en Karin Bloemen.
Joke de Kruyf foto dijkstra
I Door Janny Kok
I Rotterdam - Het lijken de bekende
I jet-naoorlogse beelden: dansende
mensen rond een draaiorgel, een jon
gensachtige prins Bernhard in een
3 en tienermeisjes op de tanks van
Ijle'bevrijders. Maar de fototentoon
stelling 'Happy days are here again' -
jie tot en met 6 mei in de Kunsthal
Rotterdam is te zien - toont niet al-
leen die bevrijdingsbeelden.
I Sommige foto's werpen de vraag op of er
I wérkelijk sprake was van bevrijding. De
van het trotse lid van de Binnen-
I iandse Strijdkrachten, die in mei 1945 in
[Amsterdam is gemaakt terwijl hij een
I SSB-er arresteert, illustreert dat en stelt
ook de vraag wie er nu goed of fout was.
t is de samensteller van 'Happy days
I are here again', Wim Pijbes, zeker gelukt
I ie minder obligate foto's te laten zien.
Jij heeft een selectie moeten maken uit
I iionderden foto's van blije momenten en
1 uitzinnige vreugde. Die worden in de
I Kunsthal verbeeld door vele zwart/wit-
en een grote kleurenfoto. Pijbes heeft
s van bekende fotografen als Cas
lOorthuys, Emmy Andriesse en Bert
I Haanstra kunnen gebruiken voor 'Happy
I days', maar ook nooit eerder getoond
I beeldmateriaal.
|üij wist de hand te leggen op foto's van
I onbekende of anonieme Canadese, Ame-
I rikaanse en Britse oorlogsfotografen en
"bij heeft mogen putten uit de collecties
ii het Nederlands Fotoarchief, het Ma-
I na Austria Instituut, het Rijksinstituut
Ivoor Oorlogsdocumentatie, het Spaarne-
|siad Fotoarchief en een aantal gemeen-
ke archieven.
I Dat levert prachtige, veelzeggende beel-
|Eris bijvoorbeeld in oktober 1945 een
jetje gefotografeerd voor de ruïnes
Ivan zijn huis in Schijndel. Schijnbaar
snaangedaan zit hij heel geconcentreerd
I een reep chocolade te eten. En dan is er
lie foto van het portret van Hitier dat aan
leen in Amsterdam uitgestoken vlagge-
I Sok hangt en het beeld van een bevrij-
I dingsfeest in dezelfde stad. Dat toont een
I geblinddoekte jonge vrouw, die met hoog
opgeheven benen probeert de op straat
Prins Bernhard in bevrijd Nederland in april 1945
neergezette flessen te omzeilen. Het foto
bijschrift meldt simpel 'bevrijdings
feest', maar de manier waarop de vrouw
is geportretteerd en de mannen erom
heen, roept vragen op.
Nog geen week geleden
waren ze
nu zijn deze twee
C.V. De Losse Flodders.
Gaat het om te beginnen wel om een vro
lijk bevrijdingsfeest?
Klederdracht
Zo zijn er wel meer foto's met een 'dub
bele bodem' op de tentoonstelling te
zien, maar hangen er foto's met de be
kende taferelen. De Amerikaanse solda
ten Walter Ward, Thomas McMorrow en
James Irman lieten zich bijvoorbeeld in
februari 1945 fotograferen voor het kas
teel in Hoensbroek. Op hun arm hadden
ze - heel vertederend - kleine oorlogs
weesjes in klederdracht op de arm.
De tentoonstelling 'Happy days' toont
niet alleen foto's, maar ook fietsen, mo
toren en een jeep uit de jaren '40. De fiet
sen zijn door het Nijmeegse fietsenmu-
seum Velorama in bruikleen gegeven en
de motoren en de jeep komen van pri-
Cultuur komt uit het zuiden, dat
meteen kind. Na de Egyptena-
'tn met hun art deco-Nefertete's
tn de Grieken met hun diepzin
nige filosofie, legden Caesar,
Augustus en Tiberius de rest van
ie bereikbare wereld hun be
schaafde Pax Romana op. De keuken
komt uit Frankrijk, opera uit Italië en rioja en het stierengevecht uit
Spanje. Wat van waarde is, en dus weerloos, komt van de oevers van
ie Middellandse Zee.
ken avondje télé franqaise levert opnieuw het bewijs. Om even achten
wordt het culturele evenement van de avond aangekondigd. Om elf
uur is het zover. Een levend boksgala uit een Parijse voorstad. Twee
heren in donkerblauw pak leveren commentaar. Allebei hetzelfde
Lyonsblauwe overhemd en eenzelfde marineblauwe das met he
raldische tekens.
De een, licht kalend, lijkt eerder secretaris van een regionale kamer
van koophandel. Een intellectuele bril, licht blozende wangen en de
articulatie van een functionaris die gehoorzaamd wenst te worden.
Naast hem een jonge ervaringsdeskundige, glad geföhnd zwartgol
vend haar, een teint als van Avoriaz en dikke zeilschoolleraarlippen.
Ze zijn op de hoogte. Het sportpaleis is vernoemd naar campionissi-
Marcel Cerdan en zij weten exact te melden wanneer hij het deed
mel Piafen hoe vaak.
Lr staat een Europees kampioenschap op het program. De uitdager
Leen pied noir. Zijn Franse vader woont nog steeds in Algiers.
Zoonlief 29 en trotse vader van een gosse van twee, draagt de match
"Puan zijn verwekker. Die wordt vandaag 64 en heeft hopelijk straks
nog meer te vieren. Of hij geen angst heeft willen de televisieheren we-
Hoezo, vraagt het oermens. Vader wordt door de fundamentalis
ten nauwelijks als een Europeaan gezien.
°c kampioen is een bleke Oosteuropeeer. Een scharminkelig wezen
uil Charkov, ver in de Oekraïne. De twee kenners leggen uit dat er
voor /wan veel vanaf hangt. Wint hij, dan heeft de familie de eerste
loueel jaar te eten. In het andere geval is het slechts een kwestie van
maanden.
vlaggen worden opgebracht. Drie dames in hoog uitgeschoren
'mikledij betreden de ring. Voorop de Belgische driekleur ter ere
ai referee. Een Raymond Ceulemans in Lambiekstrik en wit, in vou
wen gestreken chemise. Hij sluit de ogen bij de Brabanconne. Daarna
I 'Allans enfants de la patrie'. De jonge Marcel Cerdan neemt een
Punt van het nationale dundoek tussen de vingers en wrijft het ter ver
werking tegen de wang. Alsof de geest van Jeanne d'Arc op hem zal
nederdalen. De Slaaf laat alles onbewogen aan zich voorbijgaan.
°e eerste twee ronden zijn voor de gevestigde kampioen. Lip en oog
van de uitdager zwellen op, een straaltje bloed loopt over zijn gezicht
in met zijn tong likt hij het in de weg lekkende vocht naar binnen.
ie derde ronde is het raak. Iwan heeft de jonge vader vol getroffen
els was de wedstrijd daarmee gedaan, laat de kampioen zijn dek-
"S Zakken. Een Franse linkse op de kaak en een rechtse afzwaaier
°P ie schouder zijn voldoende om hem voor tellen uit te schakelen,
i'stadion is enthousiast. De commentatoren haten een eregast naar
v"ren. Een jonge middelbare heer. De burgemeester van de voorstad,
j dezelfde donkerblauw, met hetzelfde lichtblauwe overhemd en
f^fie blauw bewapende das is hij tevreden.
1 ware de grote Mus in het naar haar tragisch omgekomen vrijer
"'noemde sportpaleis neergedaald om eindelijk afscheid te nemen
<in de literatuur en het chanson, zo belangrijk is deze avond, zegt de
jste burger. De faan en naam van onze gemeente zijn hiermee op-
euw gevestigd. We hebben bewezen een 'centre de la culture physi-
re ie zijn. Hij buigt devoot naar de kijkers en vraagt stilte voor de
I Wtyr-
'Pioenshymne, het van FransDuitse, ja zelfs Europese verbon-
A
wiheid
Wider.
getuigende stukje wereldliteratuur: "Alle Menschen werden
Door Jeanette Vergouwen
Antwerpen - Het koor Colle
gium Vocale, dat door Phi
lippe Herreweghe werd op
gericht, bestaat 25 jaar. De
liefde voor de barokmuziek
brandt nog steeds, maar er
worden ook nieuwe wegen
bewandeld. Het feestjaar
wordt gevierd met een aantal
projecten en bovendien is het
koor uitgeroepen tot festi
valster 1995 door het Festi
val van Vlaanderen.
De festivalster krijgt de gele
genheid om meerdere concerten
te geven en wordt zo extra in de
schijnwerpers gezet. Het koor
treedt 18 september op in Sluis
en vertolkt dan een integraal
Bachprogramma.
Het eerste project vindt deze
week plaats: in de Singel in Ant
werpen worden vandaag en 25
en 26 maart de Missae Breves
BWV 233 tot en met 236, de can
tates BWV 105 en 78 en de Hohe
Messe uitgevoerd. Hetzelfde
programma wordt gebracht in
Parijs, Londen en Praag.
„In 1970 heb ik het groot stu
dentenkoor van het conservato
rium en de Rijksuniversiteit in
Gent teruggebracht tot een ka
merkoor. We maakten een diep
gaande studie van de barok en
gelukkig voor ons werden we
opgemerkt door Gustav Leon-
hardt en Ton Koopman. Via hen
kregen we contacten in Amster
dam en kwamen we in het Musi-
ca Antiqua circuit terecht. Ik
denk dat we in die wereld, door
plaatopnames en vele concerten,
een plaats hebben veroverd en
er gewaardeerd worden," vertelt
een ontspannen Philippe Herre
weghe na een inspannende repe
titie.
Collegium Vocale leverde een
belangrijke bijdrage tot de her
ontdekking van de polyfone mu
ziek van Lassus en Sweelinck,
maar het koor legde zich toch
vooral toe op het vertolken van
het Duitse barokrepertoire. De
passies, missen en cantates van
Bach zijn bijna volledig op plaat
vastgelegd. Ook trad het koor op
Het Collegium Vocale
bij belangrijke barokopera's
(Monteverdi, Lully en Purcell).
Het koor bestaat momenteel nog
voor de helft uit zangers van het
eerste uur en is aangevuld met
vokalisten uit Nederland, Duits
land en Frankrijk. Het barokor-
kest is net hervormd en beide
groepen werken projectmatig.
Zo werd voor het bovengenoemd
Bach-project een repetitie pe
riode van acht dagen uitgetrok
ken en de Europees concerttoer-
nee neemt 17 dagen in beslag.
„Ons streven is zes projecten per
jaar te realiseren, maar vanwege
het feestjaar worden het er in
1995 minstens negen. Van die
zes neem ik er vier voor mijn re
kening en die zijn gewijd aan
Bach en de wereld rondom
Bach. De twee andere projecten
betreffen hedendaagse composi
ties. Het vertolken van deze, niet
vaak uitgevoerde, werken is een
verrijking voor het koor. We
willen in de toekomst meer gaan
samenwerken met musici zoals
Reinbert de Leeuw. De samen
werking met het koor Chapelle
Royale, het orchestre des Cham
ps Elyseé in Parijs en St. Luc
New York wordt verstevigd. Dit
laatste orkest speelt niet op au
thentieke instrumenten en ik
heb de leiding overgenomen van
Roger Norrington. Deze samen
werking is voor ons een dynami
serende formule," stelt Herre
weghe.
Als projecten worden door de
zakelijk leider Stefan Leys snel
opgenoemd: De Johannes Pas
sion van Bach o.l.v. Jos van Im-
merseel in april in Antwerpen,
Eindhoven en Rotterdam, de
Motetten van Bach in juni, een
Purcell-programma in juli tij
dens een toêrnee door Engeland,
het feestprogramma van 15 tot
24 september in het Festival van
(Zeeuws) Vlaanderen, Cantates
van Bach eind september, wer
ken van Goeyvaerts en Feldman
in oktober met CD-opname,
Paulus van Mendelssohn eind
oktober met een toernee door
Frankrijk en Nederland, Pur-
foto de singel
cell-programma in november
met een toernee door Frankrijk
en Cantates en Motetten van
Bach in december.
„Over het feestprogramma mag
ik van het Festival nog niets
zeggen, maar het wordt, met re
citals en concerten met werken
van Bach, Van Beethoven, Pur
cell, Humfrey, Stravinsky (Les
Noces) en Daliapiccola, wel heel
bijzonder," verklapt Herreweg
he, die ook meent dat het muzi
kale beleid in België herzien
moet worden.
Met de integrale missen van
Bach wordt het feestjaar ge
opend. Ongetwijfeld behoren
deze tot de mooiste vocale com
posities. Volgens directeur Jerry
Aerts van de Singel een juiste
keuze. „Het zijn de composities,
met de Hohe Messe als hoogte
punt, die het koor tot bloei heb
ben gebracht. Voor de muziek
liefhebbers een niet te missen
kans." Voor inlichtingen en re
serveringen: telefoon 00-
32.3.2483800
Amsterdam (anp) - Het Holland Festival breidt uit. Voor di
komende editie in juni zijn bijna 110.000 kaartjes te koopj
Vorig jaar waren dat er nog ruim 68.000. De toename van
het aantal stoelen met ruim 40.000 heeft te maken met hel
aantal grootschalige produkties. Bovendien vinden er vritë
veel voorstellingen plaats in zalen met een grote capaciteit»
Dat zei Jan van Vlijmen, directeur van het festival tijdens
een persbijeenkomst in Amsterdam.
Ook het Holland Festival staat
met de komende editie stil bij
de vijftigste verjaardag van be
vrijd Nederland. Hoofdthema
is Kunst en verzet. Het accent
ligt op de Duitse cultuur met
optredens van Pina Bausch,
choreografe van het Tanzthea-
ter Wuppertalen, en concerten
van de kameropera In zehn Mi
nuten van de Duitse componist
Walter Gronostay. Zijn werk
werd in de jaren 30 als Entarte-
te Kunst beschouwd.
Op theatergebied is er de
Duitstalige voorstelling Hoch-
zeit van Elias Canetti uit 1931,
een opvoering die volgens Van
Vlijmen door apocalyptische
angsten wordt bepaald. Aan
dacht is er ook voor componis
ten uit Theresienstadt, het mo
delconcentratiekamp van de
nazi's met 'een bloeiend mu
ziekleven'. Uit Zuid-Afrika
komt de 'musical van de vrij
heid' Mama!, een muziekthea-j
terproduktie van de maker var
Sarafina, Mbongeni Ngema.
De operaproduktie Esmée, oveij
de verzetsstrijdster Esmée vaf
Eeghen opent het festival op 3]
mei in Carré. Jan Blokkel
schreef het libretto.
De muziek is van Theo Loever
die. De zangers zullen in de au$
thentieke talen, vooral NederJ
lands en Duits zingen. Eer_
klein deel is in het Engels, de
taal van de geallieerden. De
voorstelling kent geen boventi*
teling. 1
De 48e editie van het Hollana
Festival duurt 31 dagen dank4
zij de première op de laatstfl
dag van mei. Op het programc
ma staan 42 produkties, exclu"
sief 30 films. Er zijn 6 wereld
premières (1 opera, 2 muziek, 2
dans en 1 toneel) en 19 Neder
landse premières (18 muziek en
1 toneel).
Hilversum (anp) - Vertegenwoordigers van onder andere Vel
nica, Endemol en RTL hebben in Hilversum de definitie
overeenkomsten ondertekend over een nieuw commercieel rJ
dio- en televisiebedrijf. Dat hebben de betrokken organisatie
gisteren bekendgemaakt. Vanaf 1 september worden onder
vlag van de nieuwe omroep programma's uitgezonden.
eoto spaarnestad
véverzamelaars. De muziek, die in de
tentoonstellingsruimte te horen is, kan
de bezoeker helemaal in de stemming
brengen.
Tentoonstelling 'Happy days are here
again - Het straatbeeld van de Bevrijding
in foto's en voertuigen'. Kunsthal, West
zeedijk 341, Rotterdam. Tot 6 mei. Open:
dinsdag t/m zaterdag 10-17 uur, zon- en
feestdagen 11-17 uur
Het nieuwe bedrijf heet RTL/Ve-
ronica de Holland Media Groep
SA. Van de aandelen is 51 pro
cent in handen van RTL4 SA en
de rest van de Veronica Media
Groep. Het hoofdkantoor is ge
vestigd in Luxemburg.
De televisieprogramma's van de
Holland Media Groep zijn te zien
op de bestaande stations RTL4 en
Aalsmeer (anp) - Patil 'de
Leeuw speelt de hoofdrol in
het theaterstuk 'Torch Song
Trilogy', dat in februari 1996
in première moet gaan, zo
heeft producent Joop van den
Ende Theaterproducties mee
gedeeld.
'Torch Song Trilogy' is een stuk
van de Amerikaan Harvey Fier-
stein en had in de jaren tachtig
veel succes in New York en Lon
den. In 1988 is er ook een filmver
sie van gemaakt met de auteur in
de hoofdrol van Arnold Beckoff,
rond wiens turbulente liefdesle
ven 'Torch Song Trilogy' is ge
schreven.
De regie in de Nederlandse versie
is in handen van Eddy Habbema.
Naast De Leeuw spelen Pleuni
Touw, Gerrie van der Klei, Es
ther Roord, Hugo Haenen, Anto-
nie Kamerling en Thomas de Bree
in het stuk.
RTL5 en op het nieuwe commt^-
ciële station Veronica. De rad
programma's zijn te beluisteil
via Hitradio Holland FM en Rl
Rock radio.
RTL is met twee leden in de dr
hoofdige directie vertegenwoo
digd: Huib Boermans (prografl
matische en commerciële zake
en Patrick Tillieux (financiële j
technische zaken).
Veronica levert de derde man j
het directieteam: Willem van i
Meer de Walcheren (organisatj
rische, personele en juridiscS
zaken). Algemeen secretaris
Henri Roemer (RTL, in- en exter
ne betrekkingen).
Joop Daalmeijer en Bert van der
Veer fungeren als stafdirecteu-
Lausanne (ap) - Bill Berry, de
drummer van de Amerikaanse
popgroep R.E.M., is dinsdag
uit het ziekenhuis in Lausan
ne ontslagen waar hij is geo
pereerd nadat hij drie weken
geleden tijdens een optredeh
een hersenbloeding had ge
kregen. De staf van het zir
kenhuis heeft dit gisteren b(
kend gemaakt.
De 36-jarige Berry zal nog m!j
stens drie weken rust moet)
houden, aldus het communiqii
De wereldtournee van R.E.M. z»
worden hervat zodra Berry volle
dig is hersteld.
Van onze rtv-redactie
Twee opvallende gasten vanavond bij Ivo Niehe. Elton John en
Demis Roussos vertellen de Tros-presentator over hun levejj
angst en hoop. Elton John is het meest openhartig. De man dB
zich met 200 miljoen verkochte platen na Elvis Presley de belf
verkopende solo-artiest mag noemen, praat over zijn strijd ter
gen de drugs. Ook uit hij zijn verwondering dat aids tot nog toe
zijn deur voorbij is gegaan.
Chaos kenmerkt het leven van
Elton John, die eerst trouwde en
nu samenwoont met een vriend.
Demis Roussos, musicus en filo
soof, ontmoet Niehe in Athene.
Hij vertelt over het contact met
zijn overleden vader en het heili
ge geloof in reïncarnatie. Voof
het eerst komt ook de vliegtuig
kaping ter sprake waarvan Rous
sos een aantal jaren geleden
slachtoffer werd.
'TV-show op reis', Nederland 2,
21.04 uur
'Elton John
foto philip ollerenshaw
