E Weekend Mi ieuw >ta Reizen HOTEL/APP. MONTEMAR IN PINEDA DE MAR .a. 355,-p.p. (RC 50,-) Tel. 040- 12 23 63. )RET BLANES met Funtime RDIA REIZEN - reist comfortabeler SflSTEM E4 V-l en V-2 waarop Hitler-Duits- Siesta Reizen Vijftig jaar geleden vuurden de nazi's vanaf Nederlandse bodem zijn laatste terreurwapens af Ook de geheime raketten konden de ondergang van het Derde Rijk niet voorkomen AART 1995 Noord Limburg, De X 51 Lmbar a Royal Class touringcar van mei t/m okt - 14 en 17 dagen hotel/app. volpension' Vraag gratis brochure: HULST MONTEMAR REIZEN lid SGR n leuker, net even anders en net even msa cht prijsje. 3 'mega' iongerenbestemmino ta Brava. Prijs inklusief vervoer en vert in juni en vanaf ƒ398,- in juli/auausti I 01720-91414 voor een gratis gids. xe HOTELBUS 2 x p. week COSTA BLANC Is en appartementen, busretours v.a. 25c april wekelijks COSTA BRAVA en SALOU1 0 dagen incl. hotel VP v.a. 389,-. urs v.a. 195,-10 daagse EXCURSIEREIS CATALONIË v.a. 839,-. ratiS reisgids: 05213-1333 (Lid SGR+ANVRl ZATERDAG 18 MAART 1995 pe ineenstorting van het Derde Rijk (Js onafwendbaar. De geheime wa- jïllS aanbieding rla en Tenerife o.a. zwembad, 8d v.a. 595,- egr. TSP agency 0001 fax 16986 dreis Spanje 20 ,- incl. vliegreis, oer etc. Div. Folder? 71-126400 (SGR) ISCHE-vakanties op Ibiza. Inter- -617134 (SGR). 279,- ZOMERZO VAKANTIES Spanje. Sup voordelige 10/17 dqi strandvakanties Col Brava, Salou en Benidorr bv Blanes Hotel Marski a strand, incl. VP en luxe bu 7-14-21-28 apr. 5-12-19-j mei al v.a. 279,-, Ber dorm al v.a. 359,- VP! Ui gebreide keuze! SGR. Bri chure? REKRO REIZE R'dam 010-41422331.22 te huur appar- v.a. 30,- p.d. eres, Pb. 2029, udorm, tel. 00- 25. p/villa/hotel aan luxe busretours, n. 04929-64555. (ANVR/SGR). De pendelbusvakan- volop lente in ties in april: 10- zen met o.a. su- app. in Pineda/ met fijn hotel HP iv. plaatsen v.a. f liever Salou, nu app. of met fijn enidorm VP v.a. n... let op onze *t geheel gratis naar C.Brava in en juni. Info bij uw isburo of bel: 61, 24 u. per dag M 8 dgn app.+ -ug. ƒ634,- p.p. liegretour Spanje 0,- Tiboli reizen 40 SGR/ANVR SUPERVOORDELIGE derende jongerenreize naar Spanje, Frankrij Hongarije en Polen! For hot summer!! 10-dgse rer Incl. camping/tent/luxe bui Vertr. 16-23-30 juni, 7 SLECHTS 279,-! GO F0 IT! 010-4142233 tot 22 uur. jad zijn laatste hoop had gevestigd, jjtken niet in staat het moreel van de illieerden nog te knakken. Vijftig jar geleden, rond deze tijd, vuurden jnazi's vanaf Nederlandse bodem laatste vergeldingswapens af. De jatste stuiptrekking van een versla- in demon. Rondreis Spanje met ea week strandvakantie. Tok Ie reisduur 17 dgn. per lux bus, 955,- p.p. Vertre mei en september. Bel voc gratis folder SOLMA TOURS 040-460560. DE MAR 4 pers. t bij zee. Vrij mei eh. wk 30+31 Inl: 101 of 16195 t voorjaar in 8-dgse vliegreis IE met o.a. Cor- villa en Granada 198,-! Barcelona: nde 8-dgse bus- uitgebreid pro- Ta. 599,-! 12- en se bus-rondreizen n Spanje/Portugal 198,-! Unieke 8- ieg-rondreis Por- t o.a. Porto, Lissa- oimbra v.a.1299! isgids? Bel SRC 00 (24 u. per dag) 02121 anvr/sgr Solmar Tours busreizer Voorseizoenaanb. 10 en 1' dgn. Malgrat, aparthoti Montagut hp 31/3, 7-14-2 /4 10 dgn 275,-, 17dg 445,-. Malgrat, htl Alhanr bra vp vertrek elke maai dag en vrijdag van 31/3 t/r 15/5 10 dgn 265,-, 5-" 12/6 299,-. Lloret, htl Be tran Park hp 1-5-8/5 10 dc ƒ265,-, 17 dgn 399,-' Calella, htl Oasis Park h 12-15-19/5 10 dgn 245, 17 dgn 399,-. Salou, li Mediterraneo vp 1 -5-8-12 15/5 299,-, Salou, htl Cl lafont vp 31/3, 7-14-17-2' 24/4, 1-5-8-12/5 10dg 285,-, 29/5, 5-9-12/1 325,-, 16-19-23/6 349, 26/6 375,-. Vanaf 4 au extra hoogseizoenmog. Bi kosten: Royal Class 40, garantief. 15,-, adm.koi ten 5,- Bel voor FOLDER 040-460560 ENREIZEN camp./ I. bus v.a. 225,-. ours 010-4142599 VR. ons uitgebr. progr. jus+app. v.a. 199 is+htl VP v.a. 279 142599 SGR/ANVR. BRAVA TENT CO. iping St.Antoni. i-pers. voll. inger. enten v.a. 280,- stacaravans. tel./ 60-31242, na 18 u. COSTA BRAVA: El port d la Selva; leuk vissersdoi pal aan baai 25 m. strand: 2,3 k. app. balkon zeezicht; bezett.4 p. 585 p.p.p.w., 2e wk. 98,- p. Alle prijzen incl. vliegtickel REISGIERIG 02505-2090. COSTA BRAVA: Selva t Mar: rustiek spaans dorp 20 km.over de franse gren 2 km. van zee: 3,4 k. app bezett. 4 p585,- p.p.p.w 2e wk. 98,- p.p. Alle pr zen incl. vliegticket. REIS GIERIG 02505-2090. COSTA BRAVA: Cadaquei Schilderachtig dorp, rust gelegen hotel met moo tuin met zwembad; L/0 pers. v.a. 835,- p.p.pt 2e wk. 347,- p.p. Alle pr zen incl.vliegticket. REIS GIERIG 02505-2090. 40LINOS t.h. van >mf. inger. 4 pers. 08303-15406. 0 bus/autoreizen perlage prijzen. Bel itis folder. Alle prij- bijv. Costa Brava: 279,-, mei 269,-, l9,-,juli 339,-, aug. sept. 299,-. Salou: 299,-, mei 279,-, :9,-,juli 489,-, aug. sept. 315,-. Tel.: S884 lid SGR. GIDS 10 dgn. hotel ira HP april+mei app. 199,- Beni- itr VP mei ƒ319,-, 149,-. Boosten Bus- d SGR 045-227777 BRAVA-Platja d'Aro ig Internacional De e, nog stacar. en snten vrij t/m 23-7 en 03408-87369 Royal Class SNEL- aar Benidorm. Vertr. /mei 10/17 dg. Ho- v.a. 279,- 479,- Durs v.a. 200,-I! Benidorm- Express, 1474. Lid SGR 2109. DEL AZAHAR: sim; op breed uitge- strand gelegen 3* joede keuken, L/O. 2 995,- p.p.p.w., 2e 147,- p.p. Alle prijzen vliegticket. REIS- 02505-2090. IG BENIDORM, incl. ontb. diner in zr. us. 20-24-27-31 mrt., 4-17-21-24-28 apr., ini, juli. aug., enz. ied. vr. 10/17 dg. VP s Vegas v.a. 359/ NIEUW! Busretour -p.p. REKRO REIZEN 010-4142233 SGR. k BRAVA - Blanes. tie-woningen te huur. 3 Reizen 050-415210. COSTA DORADA: Garra Op 10 km. v. Sitges en km. v. Barcelona gelet op het strand 2* hotf kamers/badk., t.v., tel., ba kon zeezijde L/O 2 p. 735,- p.p.p.w., 2e w 247,- p.p. Alle prijzen incl. vliegticket. Rts> GIERIG 02505-2090. COSTA DEL AZAHA! Alcoceber; 75 m. v. strand in een klein gebcw luxe 2,3,4 k.app., bij be v. 4 p. 645,- p.p.p.w-.. wk. 75,- p.p. Alle pr® incl.vliegticket. REISGIEI 02505-2090. Aktieve rondreis CWnal dgn 3995,- incl. vlieg» vervoer, hotels etc. L vertrekdata. ™tli DJOSER 071-126400jSg Avontuurlijke rondreis donesie 23-34 dgn. 2795,- India/Nepal dgn. v.a. 2795,; W India 27 dgn. 25».' 'V-l en V-2 kwamen 1e vroeg Door Theo Vincken Uiteindelijk vermochten ook de Geheime Wapens - de laatste door Hitler-Duits- land uitgespeelde troef kaarten - het Derde Kijk niet van de totale onder gang te redden, laat staan de End- sieg af te dwingen. De Vergeltungs- waffen V-l en V-2 bleken in de ultie me fase van de Tweede Wereldoor log niet over de allesvernietigende explosiviteit te beschikken die een demonisch regime ze had toege dacht. „Zelfs Hitier verloor zijn ge loof in het door Josef Göbbels tot zijn laatste ademtocht gepropageer de 'wonderwapens' die mogelijk nog een wending ten goede hadden kun nen geven aan de bijna verloren strijd," denkt historicus Dr. Dieter Hölsken die een belangrijk deel van zijn studie wijdde aan alles wat met Duitslands geheime terreurwapens samenhangt. De 42-jarige geschiedkundige uit Straelen, die een aantal jaren gele den promoveerde op het proefschrift Die V-Waffen: Entwicklung, Propa ganda, Kriegseinsatz, mag zich in deze dagen een veel geconsulteerd specialist noemen. Hij wordt regel matig gevraagd voor meewerking aan televisie- en radioprodukties, alsmede voor publikaties in kranten en tijdschriften. Vorige week nog verscheen er van zijn hand in de Verenigde Staten een 352 pagina's tellend boek V-missiles of The Third-Reich, the V-l and V-2), waar in hij voor de prijs van 49,95 de he le ontwikkeling van Duitslands ter reurwapens in tekst en vele niet eer der gepubliceerde foto's weergeeft. Een halve eeuw na dato - in maart 1945 werden de V-wapens door de nazi's voor het laatst ingezet - kan Dieter Hölsken een betrouwbaar beeld schilderen van de eerste gelei de lange-afstandsraketten, die zelfs in de naoorlogse jaren nog lang met een waas van geheimzinnigheid werden omgeven. „En nóg ontdek ik steeds nieuwe feiten," zegt de gepas sioneerde wetenschapper, wiens honger naar kennis op dit ene gru welijke, maar ook wel fascinerende aspect van de wereldbrand schier onverzadigbaar is. Een niet meer te tellen aantal uren heeft hij geïnvesteerd in het door ploegen van legerdagboeken. Hij liet zich bij wijze van spreken opsluiten in de belangrijkste militaire archie ven van Duitsland, Groot-Brittan- nië en de Verenigde Staten, en spoorde talloze getuigen op die alles van nabij hebben meegemaakt. Per soonlijke ervaringen, privé-archief- jes die hij ter inzage kreeg, vervol maakten het beeld. „Maar," zo ver wacht hij, „aan het speurwerk komt vooralsnog geen einde, want nog steeds leef ik met onbeantwoorde vragen." Onlangs nog moest de Straelenaar zijn in jaren opgebouwde kennis ten dienste stellen van de Explosieven Opruimingsdienst, die in het dorpje Eitorf op een volledig intakte V-l stootte. Hölsken kan met een aan ze kerheid grenzende precisie vertellen waar het projectiel met bestemming Antwerpen ooit moet zijn afge- paar viej Een V-2 op de lanceerinstallatie nabij Den Haag vuurd. Ook voor niet exploderen van het wapentuig heeft hij een plausi bele verklaring. „De V-l was zó geconstrueerd dat de ontsteking van de springlading pas na een bepaalde vliegafstand werd geactiveerd, waardoor kon worden voorkomen dat het tuig op Duits grondgebied tot ontploffing kon komen. Van het gevonden exemplaar was de brandstoftank nog geheel gevuld, wat er op wijst dat het vrij kort na de lancering om laag is gekomen." D M-W r e ontwikkeling van de zoge- i naamde V-wapens - een su- I pergeheim oorlogsproject van nazi-Duitsland - vond in eer ste instantie plaats in Peenemünde op het oostzee-schiereiland Usedom, ver verwijderd van de bewoonde wereld. De Luftwaffe (luchtmacht) hield zich bezig met de V-l, ook wel vliegende bom genoemd, terwijl het Heer (landmacht) al vanaf 1936 on der technische leiding van Wernher von Braun 'sleutelde' aan de V-2, een supersonische raket met een springlading van 976 kilogram. Hoewel de geallieerden er al vrij vroeg na het uitbreken van de oorlog lucht van kregen dat nazi-Duitsland werkte aan geheime wapens, duurde het toch nog vrij lang voor zij het onderzoekscentrum Peenemünde op de lijst van te bombarderen doelen kwam. In de nacht van 17 op 18 au gustus 1943 gooiden honderden vliegtuigen hun bommenlast af, waarbij met name de verblijven van staf en technisch personeel - op die manier wilde men belangrijke men sen uitschakelen - het moesten ont gelden. Inderdaad schoten enkele kopstukken er het leven bij in, maar óók honderden in barakken onder gebrachte dwangarbeiders vonden in de bommenregen de dood. „Het moment voor dat bombarde ment was slecht gekozen," meent Dieter Hölsken, „want voor de Duit sers betekende het een signaal dat de geallieerden op de hoogte waren van hun zorgvuldig gekoesterde ge heimen in Peenemünde. Als de luchtaanval in een later stadium was uitgevoerd, zou de schade gro ter zijn geweest. Nu week men voor het testen van de raketten uit naar Polen, terwijl de voorgenomen pro- duktie van de projectielen werd ver legd naar Nordhausen in het Harz- gebergte, waar in een ondergronds gangenstelsel de van her en der aan gevoerde onderdelen werden geas sembleerd tot de gevreesde terreur wapens." Het duurde geruime tijd voor Hitier belangstelling kreeg voor de techni sche gang van zaken rond het geld verslindende geheime project. Een desinteresse die met name gevoelens van ergernis opriep bij Wernher von Braun, de gedreven onderzoeker, die de ontwikkeling van de raketten tot zijn levenswerk maakte. Hitier kreeg pas serieuze belangstel ling voor de vergeldingswapens V-l en V-2 toen Britse en Amerikaanse bommenwerpers steeds vaker en verder boven Duits grondgebied verschenen, zonder dat de veelge roemde Duitse luchtmacht daar iets tegenover kon stellen. Waar de geal lieerde luchtvloten vrijwel dagelijks de grote steden tot doelwit kozen voor hun bombardementen, bleek de Luftwaffe gaandeweg niet meer in staat de tegenstander met gelijke munt terug te betalen. Plotseling zag Hitier nog een kans aan het strijdbeeld een miraculeuze wending te geven. De raket als ver geldingsinstrument. De ver reikende V-wapens moesten op Londen wor den gericht, teneinde daar dood en verderf te zaaien onder civiele be volking. Op die manier zou het wes telijke front wel tot capitulatie wor den gedwongen. De fabricage van de vermeende su perwapens V-l en V-2 kreeg de al lerhoogste prioriteit. Het leger moest de verdere ontwikkeling en produktie van de raket, zo decre teerde Reichsführer Heinrich Him- mler, overlaten aan het elitekorps van de SS, een beslissing waarmee Wernher von Braun zich zeer geluk kig prees. Want plotseling kwam al les in een stroomversnelling. Onder bevelvoering van SS-gene- raal Hans Kammler werden tiendui zenden dwangarbeiders en gevange nen ingezet voor het in serie ver vaardigen van raketten. „Deze men sen moesten onder erbarmelijke om standigheden in ondergrondse hal len hun werk doen," vertelt Dieter Hölsken niet zonder afschuw. „Naar schatting twintigduizend van hen, het juiste aantal is onbekend, heeft deze satanische beproeving niet doorstaan. Ze leefden weken, maan den onder de grond, geen daglicht, geèn frisse lucht, nauwelijks voed sel. Een ware hel, waarover de SS met niets ontziende wreedheid het commando voerde." Terwijl de vliegende armada's van de geallieerden in het laatste oor logsjaar met toenemende frequentie en verhevigde kracht hun bombar dementen op de Duitse steden voort- zetten (Dresden: meer dan 35.000 doden in luttele uren tijd), bleven de nazi-bonzen hopen op hun reddende geheime wapens. Josef Göbbels, mi nister van propaganda, zinspeelde in zijn met demagogie doordrenkte redevoeringen bij herhaling op het allesvernietigende vermogen van V- 1 en V-2, en nog een of twee andere tereurwapens, hetgeen vele Duitsers sterkten in hun overtuiging dat de strijd nog niet verloren was. Een psychologische oorlogsvoering die niet alleen het gehersenspoelde volksdeel, maar zelfs doorgewinter de vechtersbazen van generaals tot het allerlaatste moment deed gelo ven in een voortbestaan van het Derde Rijk, voor vele vermetelen een reden zich tot hun laatste ademtocht te blijven verzetten tegen de opruk kende Russische, Britse en Ameri kaanse legers. „Behalve in eigen land," weet Dieter Hölsken, „hechtten ook bij de gealli eerden velen geloof aan de onheil spellende boodschappen van Göb bels, van wie men zich in gemoede kan afragen of hij bij het uitspreken van zijn ophitsende redes de hoop zelf al niet had opgegeven. Het kan bijna niet anders of hij moet tegen beter weten in hebben gepraat. Maar een volksmenner als Göbbels kon natuurlijk moeilijk zeggen: onze raketten functioneren niet. Van Hit- Ier is bekend dat-ie ('Daarmee kun nen we de oorlog ook niet winnen,' zou hij zich ooit hebben laten ont vallen) al in een vroeg stadium zijn vertrouwen in de zogenaamde Wun- derwaffen had verloren." Niettemin richtten de V-l en V-2 in de laatste maanden van de oorlog in de steden Antwerpen en Londen - de hoofddoelen van de Duitsers - nog geweldige verwoestingen aan. On der de burgerbevolking vielen er ve le slachtoffers als gevolg van deze gruweldaden, want anders kan men deze raketaanvallen niet noemen. Maar het aantal slachtoffers woog niet op tegen de doden die er vielen tijdens de op Duitsland gerichte 'conventionele' luchtaanvallen van de geallieerden. De V-l deed denken aan een onbe mand vliegtuigje met een lengte van bijna acht meter en een spanwijdte FOTO'S ARCHIEF DE STEM van iets meer dan vijf meter dat werd aangedreven door een boven het staartvlak bevestigde straalmo tor. Deze vliegende bom met een ex plosieve lading van 830 kilogram kon een snelheid van 650 kilometer per uur bereiken en had een reik wijdte van om en nabij 350 kilome ter. „Het infernale geluid waarmee dit projectiel zich door het luchtruim voortbewoog was angstaanjagend," aldus Dieter Hölsken, „maar de vele technische mankementen deden het geregeld voortijdig naar beneden komen, voor de nazi's reden de vas te, meters lange lanceerschansen op Nederlands grondgebied aan te leg gen. De springkop van de V-l - noem dit wapentuig maar de voorlo per van de latere kruisraket - werd geactiveerd boven het doel, waar door als gevolg van de luchtdruk een kleine woonwijk volledig in puin kon worden gelegd. Maar de gealli eerden ontwikkelden mettertijd een voortreffelijk afweersysteem, waar door dit relatief langzame tereurwa- pen met snelle vliegtuigen en lucht doelgeschut kon worden onder schept. Liefst negentig procent van de V-1's kon worden afgeschoten." Anders was het met de V-2, een su personische raket met een actieradi us van 320 kilometer, die een snel heid kon bereiken van meer dan 5500 kilometer per uur. Gelanceerd vanaf Nederlandse bodem naar een hoogte van dertig kilometer, over brugde het tuig in nauwelijks vier minuten de afstand Den Haag-Lon- den. Een fractie van een seconde vóór het inslaan lag de snelheid nog rond de 3500 kilometer per uur. Eer men kans kreeg zich in veiligheid te stellen, was het te laat. „Honderden V-2-raketten heb ik vijftig jaar geleden vanaf Hollandse bodem helpen lanceren," vertelt Curt Kummer, een 77-jarige gepen sioneerde ingenieur uit Mettmann. „Gedwongen," voegt-ie er snel aan toe, „want ik moest in dienst. Nee, nee, geen SS-eenheid. Ik behoorde toe aan artillerie-regiment 485, dat in de laatste fase van de oorlog in de omgeving van Den Haag was gede tacheerd, nadat hij eerst een jaar op de testbasis Peenemünde en in Polen werkzaam was geweest." Contact met de Nederlandse bevol king was vrijwel uitgesloten. „Wij behoorden tot een geheim onder deel. Aan sabotage durfde je niet eens te denken. Ooit heb ik wel eens benzine afgestaan voor een ambu lance. Ook heb ik iemand een radio gegeven. Ik moet er niet aan denken wat er zou zijn gebeurd als ze mij daarmee hadden gepakt." Als technisch ingenieur werd Curt Kummer op 25-jarige leeftijd 'weg geplukt' bij de Junker-vliegtuigfa briek om te worden ingezet bij ge heime V-wapens project. „Ik droeg mede-verantwoordelijkheid voor het uittesten van de raketmotoren, aangewezen door Von Braun zelf. Als specialist op dit vlak kwam ik ook in Nederland terecht. Een span nende tijd, want dagelijks waren ge allieerde jabo's (jachtbommenwer pers) naar ons op zoek. Maar door onze mobiliteit waren we moeilijk op te sporen. Vaak zaten we in het Haagse Bos, vlak bij dat paleis. Voor het in stelling brengen en lanceren van een raket benutten we meestal een kruispunt van twee wegen, een paar vierkante meter volstonden." Iet het tanken van de veertien meter lange raket (diameter 1,65 m) was ruim een uur ge moeid. „Vier kubieke meter vloeibare zuurstof, vijf kubieke me ter alcohol, 80 procent waterstof peroxide en kaliumpermanganaat," herinnert hij zich de bestanddelen van de brandstof nog. „Voor het lan ceren van een raket waren dertig man nodig. Uitermate moeilijk was het instellen van het gyroscopische besturingssysteem, want gedurende de vlucht wilde de raket nog wel eens afwijken van de gewenste rich ting." „Aanhangers van nazi-Duitsland beweren wel eens dat Hitier te laat de beschikking kreeg over de V-Waf- fen, waardoor hij de nederlaag niet meer kon afwenden. Zelfs in gealli eerde kringen dachten en denken vele mensen er zo over," aldus Die ter Hölsken. „Maar ik beweer het te gengestelde. Hitier kreeg de wapens te vroeg. Het was bij de toenmalige stand der techniek absoluut uitge sloten trefzekere raketten te produ ceren, waar men nu scuds met feno menale precisie op militaire doelen kan laten neerkomen. De V-l en V-2 dienden slechts als terreurwapens." Gezien vanuit die optiek moet ra- ketdeskundige Wernher von Braun als een oorlogsmisdadiger worden aangemerkt. Hölsken: „Natuurlijk. Als onderzoeker wist-ie beter dan wie ook dat de raket tegen de bur gerbevolking werd ingezet. Hij droomde van de maan, een doel dat alle middelen heiligde. Na de oorlog is hij de dans ontsprongen, omdat hij zich met nog een honderdtal technici door Amerikanen krijgsge vangen liet nemen. Hij zag daar mo gelijkheden zijn ideeën over ruimte vaart verder te ontwikkelen." Dr. Dieter Hölsken - 'ik zou die man graag eens in levenden lijve hebben ontmoet' - heeft onlangs nog een ge heim over Von Braun weten uit spit ten. Hij zag in de militaire archieven een gerucht bevestigd: Von Braun was SturmbannfÜhrer van de SS. „De Amerikanen moeten dat hebben geweten." Een V-l onderweg naar zijn doel.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1995 | | pagina 15