Israël, PLO en Syrië praten weer „Hoe kom ik makkelijk aan een hoge rente?" Weer geweld tegen Duitse Turken Generaals gooiden 1500 Argentijnen in zee Amerikaanse 'vredesduif' Christopher haalt vredesgesprekken uit het slop ÖESTEM BUITENLAND Franse VN'ers omgekomen in Bosnisch ravijn Keligieus geweld teistert Turkije Een thuisbankier en spaart op de pakt z'n giroboekje Kapitaalrekening. Sparen doe je gewoon bij de Postbank. 'Serviërs moeten Krajina redden' BUITENLAND KORT 20 doden bij gevechten in Peru Londen: minder troepen in Noord-Ierland Kritiek op bezoek Castro aan Frankrijk VN verlengen sancties tegen Irak Buchanan presidentskandidaat VS Angst voor cholera in Grozny Dagobert heeft spijt van afpersing President Burundi vraagt hulp Clinton: 'Geen oliecontracten Iran' Nederlander aangehouden in Spanje 'Regering plundert Kabul' WOENSDAG 15 MAART 1995 llfl0nze correspondent Frans Wijnands jin In Duitsland zijn opnieuw Sagen gepleegd op Turkse kanto- In Berlijn werden drie reisbu- ieau's zwaar beschadigd. In Duis- L en Lünen waren sociaal-cultu re instellingen het doelwit. rr vielen geen gewonden. Wie er achter I -• ,.~en zj{ js nog nie(- helemaal dui- I ijjjic, Maar de Duitse justitie gaat ervan j dat ook nu weer de in Duitsland ver- i Ja Koerdische onaf hankelijkheidsor- (jnisatie, de PKK, achter de nieuwe golf ^geweld zit. Twee weken geleden wer- jen in diverse Duitse steden ook al aan- jljgen op Turkse kantoren en firma's ge- Lgd. Voor een deel van dat geweld zei SjPKK verantwoordelijk te zijn. Duitsland probeert met alle mogelijke middelen te voorkomen dat de Turks- Koerdische onafhankelijkheidsstrijd voor een deel op Duitse bodem wordt uit gevochten. De Duitse overheid heeft PKK-aanhangers herhaaldelijk gewaar schuwd onvoorwaardelijk op te houden geweld te gebruiken. Gearresteerde en in Duitsland veroor deelde Koerden wacht - in theorie - te rugzending naar Turkije. Onlangs heeft Duitsland evenwel een tijdelijke algeme ne 'afschuifstop' afgekondigd na aanhou dende berichten dat teruggestuurde Koerden zouden worden ingesloten, ge marteld en zelfs gedood. Vooral de socialistisch bestuurde Duitse deelstaten houden de Koerden een be schermende hand boven het hoofd, zo lang zij tenminste niet wegens geweldda den zijn veroordeeld. Andere deelstaten, zoals Beieren, willen die algemene terug- stuur-stop snel opheffen. Iedere vorm van geweld in Turkije zelf is voor de Koerden een aanleiding om te wijzen op de gevaarlijke toestand in Tur kije. Maar zij niet alléén proberen de Duitse overheid onder druk te zetten. Gisteren hebben honderden Alevieten, gematigde moslims geprotesteerd tegen Duitse wapenleveranties aan Turkije. Ook zij pleitten voor een striktere nale ving van de mensenrechten in Turkije. Het Koerdische probleem is in Duitsland vrijwel dagelijks merkbaar. In de Bonds republiek wonen meer dan 1,6 miljoen Turken; velen van (gedeeltelijk) Koerdi sche afstamming. Maar slechts een klein deel bekent zich officieel tot de PKK die er niet voor terugschrikt leden van de Turkse gemeenschap zogenaamde 'be- schermingsgelden' af te persen. Het lukt de Duitse autoriteiten en justitie maar moeilijk greep te krijgen op de har de PKK-kern. Alle officieel bekend staande PKK-vertakkingen zijn inmid dels weliswaar verboden, maar voor zo ver de aanhangers niet zijn gearresteerd, duiken ze in de illegaliteit of openen nieuwe kantoortjes onder nieuwe, on schuldig klinkende namen. Dan begint voor Justitie weer de tijdro vende en moeizame controle om vast te stellen of die nieuwe organisaties ook weer in strijd met de wet zijn. De PKK vertroebelt de Duits-Turkse be trekkingen. Terwijl Ankara er bij de Duitsers regelmatig op aandringt om harder tegen de PKK op te treden, pro beert Bonn de Turkse regering er juist van te overtuigen de mensenrechten meer in acht te nemen en geen Duits wapen- materieel in te zetten in de strijd tegen de Koerden. Sarajevo - Negen Franse VN- soldaten zijn gisteren gedood ai vier raakten gewond toen tui vrachtwagen op een van Je hellingen van de berg Ig- aan bij Sarajevo van de weg raakte en 40 meter diep in een ravijn viel. De VN-afgezant voor ex-Joego- ilavië, de Japanner Yasushi Akashi, betuigde zijn medeleven aan de nabestaanden en de Fran se regering. De Franse minister ran defensie Francois Leotard ifeog in verband met het ongeluk direct naar Sarajevo. In totaal zijn sinds het begin van de vredesoperatie in Bosnië 148 fflf-militairen omgekomen, warvan 94 bij ongelukken.Het front tussen opstandige Bosni sche Serviërs en de door moslims geleide regeringstroepen loopt over de Igman. Akashi sloot gisteren vruchteloos gebleven besprekingen met de regering en Bosnisch-Servische leiders af over een bestendiging van de op 1 januari van kracht geworden wapenstilstand. Het bestand moet zeker tot 1 mei du ren. Het wordt echter steeds va ker geschonden en beide partijen lijken zich op te maken voor een hervatting van de strijd. Franse soldaten voeren een van de vier kameraden af, die gewond raakten op de hellingen van de berg Igman. Van onze correspondent Frans Lindenkamp Sao Paulo - Het heette kortweg 'de vlucht'. Elke woensdag steeg een mari- nevliegtuig in Argentijnse hoofdstad Buenos Aires. Boven de Atlantische Oceaan gingen de luiken open en kie perden vijftien tot twintig platgespo- ten politieke gevangenen naar bene den. De slachtoffers waren'overlevenden' van de martelsessies in de militaire Technische School. Tussen '76 en '78 kostten die 1500 tot 2000 linkse 'subversieven' het leven. Tal van hen waren de zonen en dochters van de Dwaze Moeders. Met de recente be kentenis van een kapitein zijn stukjes toe gevoegd aan de legpuzzel, de wreedste pe riode uit de Argentijnse geschiedenis. Het geweten knaagde al jaren bij kapitein Scilingo. Hij nam deel aan folterbijeen- komsten en moest tweemaal boven zee de handen uit de mouwen steken. ..Toen ik daartoe opdracht kreeg moest ik de hevig toegetakelde gevangenen voorlie gen dat zij overgeplaatst zouden worden naar een interneringskamp in Patagonië. De meesten van hen waren opgelucht. Een arts diende hen vervolgens een 'kalmeren de injectie' toe, waarna zij naar het vlieg veld werden getransporteerd," zo vertelt Scilingo in het verleden week gelanceerde boek 'De vlucht'. In de lucht kregen de gevangen nog een in jectie, waardoor ze buiten bewustzijn raakten. „Vervolgens moesten we de ge vangenen uitkleden", verhaalt Scilingo. „Daarna ging op commando van de piloot de deur open en gooiden we ze buiten boord." Aan de wekelijkse Tijnvlucht' namen - naast het cabinepersoneel en de legerdok ter - bij toerbeurt drie tot vier officieren deel. Bijna alle officieren van de Argen tijnse strijdkrachten hebben volgens Sci lingo minimaal twee 'doodsvluchten' op hun naam staan. Protesteren was er niet bij. „Toen ik mee deed was ik ervan overtuigd dat het om re volutionairen ging, die ons land in een cha os hadden veranderd. Nu weet ik beter." Toch jeukte zijn geweten. Kort na zijn eer ste vlucht ging hij te biecht. Maar de pries ter was nauwelijks onder de indruk. Hij sprak van een 'christelijke' dood, omdat de injecties de gevangenen een lijdensweg be spaarden'. „Hij zei dat er een binnenlandse oorlog heerste en dat de Bijbel erin voor ziet dat het kaf van het koren gescheiden mag worden." Zijn woorden werpen nieuw licht op de dubieuze rol van de Argentijnse katholieke kerk tijdens de dictatuur. Achttien jaar lang hield Scilingo zijn mond. Maar de beslissing van president Menem om in 1990 een algemene amnestie af te kondigen was voor de kapitein reden om in de pen te klimmen. De tot levenslang veroordeelde maar in middels vrijgelaten generaal Videla - die samen met admiraal Massera volhoudt dat er geen systematische verdwijningen heb ben plaatsgevonden - kreeg een brief in de bus. Daarin vroeg Scilingo een 'einde aan het cynisme te maken' en de dodenlijst te openbaren. Videla weigerde. Dat gold tevens voor pre sident Menem en de huidige marinechef Molina Pico. De druppel die de emmer deed overlopen, was de afgeketste promotie eind verleden jaar van twee van Scilingo's vrienden. Vlak voordat de Argentijnse senaat de bevorde ring zou bekrachtigen, publiceerde journa list Verbitsky een artikel waarin hij mel ding maakte dat beide voormalige intri ganten van de militaire Technische School ooit aangeklaagd waren wegens foltering. Het tweetal kreeg vrijspraak, omdat zij een beroep hadden gedaan op de 'Gehoor- zaamheidswet'Die sluit straffen uit voor lagere officieren die een bevel moesten op volgen. Desondanks ging de promotie niet door. „Wanneer mijn beide kameraden het niet verdienen, wie dan wel?", vroeg Scilingo zich af, en zocht contactmet Verbitsky die alles op papier vastlegde. President Menem, zelf politiek gevangene tijdens de dictatuur, zei tot woede van ve len: „Er was van beide zijden sprake van een 'vuile oorlog'. Sommigen vochten om de wet te beschermen, terwijl sommigen die aan hun laars lapten." 'De vlucht' is een schep zout op de nog steeds nie geheelde Argentijnse wonden. Menem beschuldigt Verbitsky van plat vloerse manoeuvres, en noemt Scilingo een boef. Hij ontsloeg de kapitein verleden week. Scilingo heeft ooit zonder het zelf in de ga ten te hebben gehad - beweert hij - een ge stolen auto gekocht. „Ik wist dat ze dit te gen mij zouden gaan gebruiken. Maar ik lig er niet wakker van. Nu de waarheid open baar is, is mijn geweten een stuk schoner." Istanbul/Ankara (rtr/dpa/anp) - Turkije is gisteren het toneel ge weest van aanhoudend religieus geweld, 's Avonds kwamen twee wensen om het leven bij een ex- Pjosie van een auto in Istanbul. Minstens een persoon liep ver wondingen op. j-olgens ooggetuigen wierpen on bekenden een molotovcocktail op aet voertuig. In het centrum van de hoofdstad Ankara raakte de politie slaags met ongeveer tweeduizend beto gers die demonstreerden tegen net geweld in Istanbul, het Democratische Platform, een overkoepelend orgaan van men- enrechtenorganisatiesberoeps groepen en vakbonden, had de oemonstratie georganiseerd uit P-otest tegen het geweld in Istan bul. Daar waren koffiehuizen van gieten, gematigde shi'itische s, ma die voor de scheiding n kerk en staat zijn, overvallen, "e daders zijn waarschijnlijk ra- soennitische moslims, mo gelijk ook rechts-extremisten. verscheidene districten en op wel! ten in Istanbul en het denr,rrVa? ^urkije verspreidde sehn i f demonstranten, zonder In Tet v6 F13156" vat geweld. SDann! TTWas de situatie ëe~ neseerri ^onderden alevieten g erden het uitgaansverbod. (ADVERTENTIE) tevoren reserveert. Voor bedragen van f10.000,- of meer is er de Leeuwrekening Een thuisbankier die snel een hoge rente wil, opent gewoon via z'n giro boekje een spaarrekening bij de Postbank. Deze is immers meteen geopend met de eerste overboeking. Op de Kapitaalrekening met een minimuminleg van f25.000,- ontvangt u momenteel 5,25 terwijl u tegelijkertijd alle opnamevrijheid heeft. U kunt elk bedrag zonder kosten opnemen. Zelfs een bedrag boven de f25.000,-, als u dit een maand van met een rente van 4,75 Hierbij geldt hetzelfde principe van opnamevrijheid. U kunt vandaag nog gaan sparen bij de Postbank. En wie er eerst nog wat meer over wil weten, belt nu Klantenservice Sparen: het nummer is JÊÈÊL) (020) 591 82 20. POSTBANK •Rentevergoeding per 23 september 1994. Cairo/Damascus - Israël gaat weer over vrede pra ten met Syrië en de PLO. Israël en Syrië zullen 'binnen en kele dagen' hun onderhandelin gen hervatten, kon de Ameri kaanse minister van Buitenland se Zaken Christopher gisteren bekendmaken. Het leek aanvankelijk op dat Christophers pogingen de twee landen weer aan de tafel te krij gen mislukt waren. „Het is een van de meest bevredigende reizen geworden die ik naar het Mid den-Oosten heb gemaakt," zei hij uiteindelijk opgelucht. Christo pher heeft gisteren gesproken met de Israëlische premier Sha mir en de Syrische president As sad. De onderhandelingen zullen in Washington plaatsvinden, waar zij in december door Syrië wer den afgebroken. Volgens een in gewijde Amerikaan heeft Israël geen concessies aan Syrië gedaan over de terugtrekking uit de Go- lan-hoogte, het voornaamste twistpunt tussen de twee landen. De PLO en Israël hebben gisteren in Cairo de onderhandelingen over de uitbreiding van de Pales tijnse autonomie op de bezette Westoever hervat. Het PLO-leiderschap maakte on dertussen bekend dat men van daag in Tunis met Yasser Arafat zal overleggen of het wel zin heeft de onderhandelingen voort te zetten. Diverse PLO-leiders beschuldigen Arafat van eigen zinnig optreden en verlangen een bevriezing van de onderhande lingen, omdat Israël zich niet aan de afspraken uit het autonomie- akkoord houdt. De onderhandelaars in Cairo moeten verder bouwen op een vo rige week bereikt akkoord tussen PLO-leider Arafat en de Israëli sche minister van buitenlandse zaken Shimon Peres. Zij kwamen 1 juli als streefdatum overeen voor de afronding van een sche ma voor de terugtrekking van het Israëlische leger uit de Westoever en het houden van Palestijnse verkiezingen. Volgens het in 1993 gesloten au- tonomie-akkoord had Israël zijn troepen al in juli 1994 uit de ste den op de Westoever moeten te rugtrekken. Maar aanslagen door extremistische Palestijnen en on enigheid over de verkiezingen hebben roet in het eten gegooid. De Israëlische radio meldde gis teren dat Israël binnen twee we ken aan de Palestijnse autono- mieraad het bestuur over handel en industrie, olie en gas, het ver zekeringswezen, communicatie en de postdiensten op de West oever zal overdragen. Ook stemde Israël in met het afgeven van nog eens 3.600 werkvergunningen voor Palestijnse arbeiders uit de Westoever en de Gazastrook. Hiermee werd het reisverbod voor Palestijnen, ingesteld na de zelfmoordaanslag door islamiti sche militanten in de Gazastrook, opnieuw verlicht. Christenen en moslims in Liba non hebben gistreren hun onder linge geschillen opzij gelegd om gezamenlijk te staken als protest tegen de Israëlische bezetting van de strook land in het zuiden van Libanon. Als reactie op de sta king stuurde Israel gevechts vliegtuigen het Libanese lucht ruim in die schijnaanvallen de den. Zagreb (rtr/anp) - De speciale ge zant van de VN voor ex-Joegosla- vië, Akashi, wil dat de Serviërs in Kroatië instemmen met internatio nale controle van de Kroatische grenzen. De Serviërs in de Kroatische regio Krajina verwierpen maandag reso luut elke wijziging van het man daat voor de VN-vredestroepen in hun gebied. De Kroatische presi dent Tudjman en de Amerikaanse vice-president Gore kwamen zon dag nieuwe taken overeen. Uit breiding van grenscontroles is voor Tudjman een voorwaarde voor ver lenging van het VN-mandaat. Onder internationale druk zag Tudjman zondag af van zijn plan om de VN-vredesmacht, ruim 10.000 blauwhelmen en 2.000 man burgerpersoneel, weg te sturen. Lima - Vijftien guerrulastrijders van de maoïstische groep Lich tend Pad en vijf soldaten, zijn bij een gevecht in een gebied waar coca wordt verbouwd in het noordoosten van Peru gedood. Het televisiestation America zei in een verslag van het incident dat de guerrillastrijders profiteerden van een kleiner aantal sol daten in het gebied als gevolg van de verplaatsing van soldaten in het grensconflict met Ecuador. Guerrillastrijders van Lichtend Pad hadden vorige week de af wezigheid van militairen aangegrepen om hun aanvallen op te voeren op vermeende informanten van de overheid en gemeente kantoren. Meer dan 27.000 mensen zijn omgekomen sinds Lichtend Pad in 1980 de wapens opnam tegen de regering in Lima. Londen - De Britse regering zal het aantal Britse troepen in Noord-Ierland met ongeveer 700 verminderen. In Noord-Ierland zijn ongeveer 19.000 Britse militairen gestationeerd. De troe penterugtrekking, de eerste in 25 jaar, heeft plaats zes maanden nadat het staakt-het-vuren van de IRA en de protestantse loya listische milities van kracht is geworden. De Amerikaanse president Clinton heeft het verzoek van de Britse premier Major afgewezen bij de Ierse politicus Gerry Adams aan te dringen op ontwapening door de IRA. Major heeft Clinton ernstig bekritiseerd omdat hij vrijdag in het Witte Huis de leider van Sinn Fein, de aan de IRA gelieerde Noordierse par tij, ontvangt. Parijs - De Cubaanse dictator Fidel Castro heeft op de tweede dag van zijn omstreden bezoek aan Frankrijk toeristische trek pleisters in Parijs bezocht. De kritiek op de grootse ontvangst van Castro door president Francois Mitterrand komt inmiddels van alle partijen. Zelfs Lionel Jospin, de socialistische presidentskandidaat, stak zijn mening niet onder stoelen of banken. Hoewel Jospin zei dat hij net als Mitterrand vindt dat het Amerikaanse embargo tegen Cuba moet worden opgeheven, zei hij dat er geen twijfel is dat Castro's regering een 'dictatoriaal regime' is. Premier Edouard Balladur, eveneens presidentskandidaat, weigerde Castro te ontvangen op zijn kantoor. New York - De Veiligheidsraad van de VN heeft besloten de economische sancties tegen Irak zeker tot mei te verlengen. De Verenigde Staten hadden in een diplomatiek offensief aan gedrongen op handhaving van de vierenhalf jaar oude sanc ties. Irak en landen die de handel met Irak willen hervatten hadden tevergeefs aangedrongen op een opheffing of verlichting van de sancties, waaronder een olie-embargo. De sancties werden afge kondigd nadat Irak in augustus ,1990 het buurland Koeweit bin nenviel. Washington - De conservatieve Amerikaanse televisiecommen tator Pat Buchanan doet mee aan de Republikeinse voorrondes voor de presidentsverkiezingen van 1996. Buchanan zal zijn kandidatuur volgende week maandag formeel bekend maken in New Hampshire. Het wordt de tweede keer dat Buchanan een gooi doet naar het presidentschap. In 1992 daag de hij vergeefs president George Bush uit. Ook dit keer lijkt Buchanan niet veel kans te maken. Buchanan, voormalig medewerker van het Witte Huis, zei op de televisie zender CNN dat hij ook de enige kandidaat zal zijn die sociale kwesties, zoals abortus, ter discussie zal stellen. Verder liet Buchanan weten dat hij als president onmiddellijk de Ameri kaanse ontwikkelingshulp zal beeindigen. Grozny - Door de stijgende voorjaarstemperaturen dreigen in de Tsjetsjeense hoofdstad Grozny cholera en andere besmettelijke ziektes uit te breken, zegt een woordvoerder van het Russische leger. In het door het Russische leger kapotgeschoten Grozny zitten 100.000 mensen zonder stromend water, gas en stroom. In de ruïnes van huizen liggen hier en daar nog lijken. Rond Grozny zijn massagraven gemaakt, die dagenlang open liggen. Ook dode dieren worden niet altijd geborgen. Bij temperaturen boven de 18 graden zal het gevaar voor het uitbreken van ziek tes acuut worden. Berlijn - Afperser Arnold Funke - alias Dagobert - moet zeven jaar en negen maanden achter de tralies. De rechtbank in Berlijn liet gisteren maar een beetje genade voor recht gelden. Er was tegen de warenhuis-afperser een straf geëist van tien en een half jaar. Dagobert's verdediger vond dat een 'onterechte en ver woestende' straf. „Edelachtbare, ik heb er werkelijk spijt vanr;" had Dagobert op de een na laatste proces dag nog gezegd. En hij leek het te me nen. Zoals hij kinderen, die hem in de gevangenis brieven schre ven, ook steeds antwoordde dat ze problemen nooit met geweld moeten oplossen. Toch heeft Funke dat zelf in opperste wanhoop wel gedaan: naarmate hij banger werd zijn baan te verliezen, zocht hij des te meer naar mogelijkheden om tóch aan geld te komen. Funke knutselde zelf springladingen in elkaar met explosieven die hij aanvankelijk onder zijn bed bewaarde en pleegde in totaal zes bom-aanslagen op warenhuis-filialen. Hij probeerde de waren- huis-keten voor 1,5 miljoen mark af te persen, en richtte met de aanslagen voor 6 miljoen mark schade aan. Totdat hij eind vorig jaar wérd aangehouden. Brussel - President Ntibantunganya van Burundi heeft gisteren tijdens een bezoek aan België gevraagd om internationale hulp bij het beteugelen van de tegenstellingen tussen militante Hu tu's en Tutsi's in zijn land. Ntibantunganya vreest een vergelijk bare gewelddadige uitbarsting als vorig jaar in het buurland Ruanda plaatsvond. „Onze regio zit op een vulkaan", sprak de president op een pers conferentie in Brussel. „We moeten samenwerken om een uit barsting te voorkomen." Washington - President Clinton van de Verenigde Staten zal Amerikaanse olieconcerns verbieden contracten te sluiten met Iran. Hij vaardigt daartoe op korte termijn een presidentiële or der uit. De aanleiding voor het verbod is een contract van de oliemaatschappij Conoco. Conoco sloot vorige week een overeenkomst van een miljard dol lar voor de ontsluiting van olie- en gasvelden voor de kust van Iran. Het is het eerste contract van een Amerikaanse oliemaat schappij met het land sinds de Verenigde Staten de commercië le banden met Iran verbraken. Granada - De Spaanse douane heeft twee Spanjaarden en een Nederlander aangehouden op verdenking van het smokkelen van meer dan 1700 ton hasj. De drie arrestanten zaten op een schip dat voor de Spaanse Middellandse-Zeekust zonk. Volgens de douane was het scheepje overbeladen. De opvaren den poogden nog het bootje drijvende te houden door de han delswaar overboord te gooien, maar dat mocht niet baten. Kabul - Inwoners van de Afghaanse hoofdstad Kabul, die door het regeringsleger is ingenomen, hebben gisteren geklaagd over plundering en inbeslagname van hun woningen. De troepen van president Rabbani behaalden de afgelopen week successen in het zuidwesten van Kabul. Daarbij verdreven zij twee oppositiegroepen, de islamitische Hezb-e-Wahadat en de religieuze studentenbeweging Taliban, uit hun bolwerken en namen op hun beurt intrek in het omstreden stadsdeel. De isla mitische partijen in de Afghaanse burgeroorlog maken zich bij na alle schuldig aan oorlogsmisdrijven als plundering, afpersing en verkrachting.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1995 | | pagina 5