Boni 'Verbod op CP'86 juist democratisch' Van André Cools tot de dode generaal 17 de stem destem de stem Cliché destem Verpleegkir OM geen ei Hanja's exi Schakeltje BEZORGKLACHTEN LEZERSSERVICE ABONNEMENTENADMINISTRATIE BEL LEZERSCONTACT BINNENLAND 8t BUITENLAND 'Keuze voor Extreem-rechtsdeskundigen: Bodem Agusta-affaire nog lang niet in zicht Onderzoek na£ 06-lijnverslavii i - 'V I 1 en dikke hondërd ll staats- en regerings- leiders zouden mor gen en overmorgen in Kopen hagen present moeten zijn op de sociale topconferentie van de Verenigde Naties om er plechtig een verklaring tegen armoede en sociale uitsluiting aan te nemen. Maar de meesten zullen hun gezicht niet laten zien, las ik ergens. Met armoede en so ciale uitsluiting valt niet ge noeg politieke eer meer in te leggen, laat staan politieke winst te boeken. Het lijkt steeds minder mensen nog werkelijk te interesseren. Bezien vanuit het welbegre pen eigenbelang - dé liberaal- kapitalistische sociale drijf veer - kan solidariteit op het ogenblik blijkbaar best op een veel lager pitje worden gezet. De sociale top van Kopenha gen bvestigt zodoende de heersende trend. Het verzet ertegen lijkt ook zwakker en zwakker te worden. Een be langrijke, zo niet de belang rijkste verzetshaard vind je in de kerken. Maar ja, wat leggen die tegen woordig maatschappelijk en politiek nog voor gewicht in de schaal. Bovendien komt ook in de kerken slechts een minderheid in het geweer te gen de economische weg, die onze kapitalistische maat schappij steeds verder opgaat. Dat kerkelijke minderheids- verzet concentreert zich in be wegingen als De Arme Kant van Nederland met de cam pagne Armoede Is Onrecht, de oecumenische werkgroep EVA (Economie, Vrouwen en Armoede voorheen het Project Kerkvrouwen-Bij standsvrouwen), het arbeids pastoraat DISK met zijn pro jecten over geloof en econo mie en op plaatselijk vlak in de gelederen van diakonie en caritas/werkgroepen kerk en samenleving. Deze minderheid houdt de moed erin met activiteiten zo als morgen in Tilburg in het Theresialyceum (voor Noord- Babant en Limburg), in Hein- kenszand in De Stenge (voor Zeeland) en in nog verschei dene andere plaatsen in het land. In al die plaatsen wordt een zogeheten provinciale werk dag Geloof en Economie ge houden. Het moet een dag worden, die de aanwezigen bemoedigt, sterkt en inspi reert om in de eigen parochie en kerkelijke gemeente ver der aan de slag te gaan. Om mensen op allerlei manie ren bewust te maken en te houden dat geloven niet vrij blijvend is en ook in het eco nomische handelen de rich ting behoort aan te geven. En om mogelijkheden aan te rei ken hoe iedereen op zijn/haar eigen plaats en wijze de koers kan helpen verleggen. Een mooi voorbeeld van dit laatste is nog altijd het Max Havelaar-keurmerk, een ini tiatief van de interkerkelijke organisatie Solidaridad. Be gonnen met koffie, vervolgens uitgebreid met chocolade en andere cacao-producten, sinds kort ook een aantal honing- merken en als het even meezit dit jaar ook nog de eerste Max Havelaar-bananen. Max Havelaar is duurder, maar wel de effectiefste vorm van ont wikkelingssamenwerking; van economische solidariteit dus. Zo wordt op de provinciale werkdag in Tilburg het belang van een duurzaam milieu en duurzame landbouw handen en voeten gegeven door pre sentatie en verkoop van eco logische landbouw- en zuivel producten. Duurzaamheid is immers een geloofsparool, omdat de aarde aan God be hoort en wij slechts zijn rent meesters zijn. In dat geloofskader komt er op de werkdag heel wat aan de orde over de plaats van economie, arbeid, wetenschap en techniek. Zoals ook een onderdeel over bewust beleg gen en kritisch bankieren. Want ook op dit gebied heb ben kerkelijke verbanden in het verleden al concrete ini tiatieven ontwikkeld: de inter nationale oecumenische ont wikkelingscoöperatie EDCS. Evenals bij zo'n sociale top van Kopenhagen kun je bij dit soort kerkelijke initiatieven en bewegingen de vraag stel len of ze veel uithalen, of ze niet gedoemd zijn voor eeu wig gemorrel in de marge te blijven. Als u het mij vraagt, dan is bij deze kerkelijke acti viteiten iets anders van door slaggevend gewicht. Het gaat er om in een kring van mensen het besef levend te houden, dat het met onze samenleving anders kan en anders moet. Dat is bijna al tijd een kwestie geweest van tegen de stroom in roeien, dus klein in getal zijn. Maar de fakkel van de hoop is doorge geven, de eeuwen door tot in onze dagen. In die keten naar de toekomst toe is zo'n provinciale werk dag een miniem, maar uiterst zinnig schakeltje. Uit de straatinterviewtjes voor de diverse verkiezingslokalen werd weer een ding duidelijk: er is nauwelijks een ontevredener, chagrij niger en wantrouwender mens denkbaar dan de Nederlander. Het niet gaan naar de stembus werd niet eenmaal met echte argumenta tie onderbouwd. Volop cliché's uit de la. Die politici doen maar, het zijn zakkenvullers die voornamelijk hun eigen belang dienen etc. Geen woord van zelfkritiek. Niet eenmaal de kanttekening dat het toch bezopen is dat in een land waar welzijn en welvaart nog niet helemaal loze begrippen zijn, zo slecht gebruik wordt gemaakt van het zeer democratische stemrecht. Om er dan ook maar eens een cliché tegenaan te gooien: ieder land krijgt de politici die het verdient. (HV) Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem B.V. Directie: drs. J.H.M. Brader en D.H. Ahles (adjunct). Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur. C. Hamans en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren. Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda. Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda. 8 076-236911/Telefax 076-236405. Telefax redactie 076-236309. Rayonkantoren in Hulst, Terneuzen, Goes, Bergen op Zoom, Roosendaal, Etten- Leur en Oosterhout. Zie voor meer informatie het colofon in het editie-deel van deze krant. Abonnementsprijzen: via automatische incasso maand 29.80 kwartaal 86,90 halfjaar 172.80 jaar 335,75 Voor posttoezending geldt een toeslag. Fotoservice 076-236573. Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur): Rubrieksadvertenties 't Kleintje 8 076-236882'en bij Teuben, Ginnekenweg 7, Breda. Grote advertenties uitsluitend 076-236881. Fax 076-236405. Geboorte- en overlijdensadvertenties maandag t/m vrijdag tot 16.00 uur S 076-236881fax 076-236405 zondag van 18.30 tot 20.30 uur 8 076-236242/236911. Alle advertentie-opdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van de Algemene Voorwaarden van Uitgeversmaatschappij De Stem B.V. alsmede de Regelen voor het Advertentiewezen. Bankrelaties: Postgiro 1114111 - ABN/AMRO rek. 520538447. De Stem op band: Centrum voor gesproken lektuur 08860-82345. (via acceptgiro) (n.v.t.) 89.40) 177,80) 345,75) 06-0226116 Ma. f/m vrij. 8.00-17.00 uur/zat. 8.00-12.00 uur (Opzegtermijn abonnementen: 4 weken voor het eind van de betaalperiode) VRIJDAG 10 MAART 1995 Amsterdam (anp) - VI het Europese industriëlr lang moet het kabinet ld voor de aanschaf van ij helikopters. Dat schrijve' bij Fokker betrokken bonden in een brief aan mier Kok. Bij de keuze voor de n: Officier van justitie De Rotterdamse politie arresteerde tijdens een demonstratie op 25 februari 170 aanhangers van de CP'86. Van onze verslaggever Ivar Hoekstra Den Haag/Utrecht - Justitie maakte woensdag bekend dat de top van de extreem-recht se partij CP'86 zich voor de rechter moet verantwoordeen op beschuldiging van deelne ming aan een criminele orga nisatie. Dat proces zou wel eens de eerste stap kunnen zijn op weg naar een totaal verbod van de splinterpartij. Een verbod van de extreem rechtse CP'86 in een democra tisch land lijkt ondemocratisch maar is dat volgens extreem rechtsdeskundigen Jaap van Donselaar en Erik Jan Bolsius niet. Van Donselaar: „Extreem rechtse partijen met criminele intenties zijn juist de bijl aan de wortel van de democratie." Volgens Van Donselaar, mede werker aan het Leids Instituut voor Wetenschappelijk Onder zoek en schrijver van diverse boeken over de opkomst van extreem-rechts in Nederland en Europa, hing de actie justitie om CP'86 aan te pakken al een tijd in de lucht. „Een verbod op heeft altijd als het zwaard van Damocles boven de extreem-rechtse partijen ge hangen. Dat justitie haar schijn werpers nu richt op CP'86 heeft die partij geheel aan zichzelf te wijten. Met het stelselmatig ne geren van demonstratieverboden en het overtreden van de open bare orde hebben ze de laatste weken iedereen tegen zich in het harnas gejaagd. De partij was echt kamikaze achtig bezig. Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat ze de bui zelf allang zagen hangen. Het lijkt erop dat ze aanstuur den op problemen." Bij de aanpak van CP'86 han teert de Amsterdamse officier van justitie, mr H. de Graaff, in de dagvaarding aan het hoofd bestuur van CP'86 artikel 140 van het Wetboek voor Straf recht. Daarin gaat het om orga nisaties die het 'plegen van mis drijven tot oogmerk hebben'. Vérvolgens kunnen de artikelen gehanteerd worden, die discri minatie, belediging en aanzetten tot haat jegens bevolkingsgroe pen op grond van ras, gods dienst, levensovertuiging of sek suele gerichtheid strafbaar stel len. Wint het Openbaar Ministerie de strafzaken, dan pas is een moge lijk vervolgproces denkbaar om de hele partij te laten verbieden. Dat kan op basis van artikel 20 (boek 2) van het Nieuw Burger lijk Wetboek. Mr De Graaff heeft al kennis gegeven van zijn bereidheid,, die stap ook te zet ten. Of het uiteindelijk ook werkelijk tot een verbod op CP'86 komt is nog maar de vraag. Voor het zover is, moet er een gecompli ceerd justitieel traject worden gevolgd. Mr Erik Jan Bolsius deed in 1994 voor de Wetenschapswinkel rechten van de Rijksuniversiteit Utrecht onderzoek naar de juri dische mogelijkheden voor een verbod van racistische politieke partijen. „Justitie wil eerst de leden van de CP'86 individueel vervolgen voor 'discriminatie en aanzetten tot haat' en voor het lid zijn van een 'misdadige orga nisatie'. Als dat lukt, is de stap naar een algeheel verbod op dè partij CP'86 makkelijker. Want dan heb je bewijs op tafel liggen dat er gediscrimineerd wordt en de' partij dus misdadig is. Daarbij is het natuurlijk een behoorlijke ingreep om een politieke partij te verbieden. Je moet heel zorg vuldig te werk gaan." Bolsius refereert aan eerdere mislukte poging van justitie in 1978. „Toen probeerde men de Nederlandse Volksunie van Joop Glimmerveen te verbieden. De rechter stelde toen weliswaar dat de NVU een verboden karak ter had, maar het was juridisch toch niet mogelijk de partij te ontbinden." Met de aanscherping en verbete ring van de wet is sinds 1988 het verbieden van een politieke par tij 'wegens discriminatie en aan zetting tot haat' nu goed moge lijk. Aan Bolsius de vraag waar om van daar niet eerder gebruik van is gemaakt. „Een van de voornaamste argu menten is dat het niet democra tisch zou zijn om politieke par- Een demonstratie van anti-fascisten in Leeuwarden, afgelopen woensdag. tijen te verbieden. Daar ben ik het niet mee eens. Onze demo cratie biedt de verbodsmogelijk heden zeer bewust. Waarom is toepassing van de wet niet de mocratisch? Het zou juist onde mocratisch zijn als democratie ondermijnende organisaties als de CP'86 niet zouden worden aangepakt." Een ander, vaak gehoord argu ment tegen het verbod van een politieke partij als CP'86 is het gevaar dat de organisatie moge lijk ondergronds gaat. Volgens Van Donselaar is dat bij CP'86 al het geval. „Ze houden voortdu rend verboden demonstraties. Dat is al een vorm van onder grondse activiteit." De angst dat partijen populair der en groter worden als ze na een verbod ondergronds gaan is volgens Erik Jan Bolsius onge grond. „Als een partij als CP'86 wordt ontbonden, wordt de an gel uit het georganiseerde racis me gehaald. CP'86 wordt uit het kiesregister geschrapt, verliest haar zendtijd en de mogelijkheid om discrimi nerende pamfletten bovengronds te verspreiden. Zo verliest de partij haar bestaansrecht en bloedt ze langzaam dood." Waarom justitie nu CP'86 aan pakt en niet de CD of het Neder lands Blok is volgens Bolsius makkelijk te verklaren. „CP'86 is in zijn acties en uitlatingen radicaler en militanter dan de CD van Janmaat en het Neder lands Blok van Vreeswijk. Het heeft met het Rotterdamse raadslid Freling en zijn assistent Tubbergen overtuigde neo-nazi's in haar gelederen. Toen Freling in de gemeenteraad in november '94 racistische uitspraken deed over de Surinaamse voetbaliers van Feijenoord werd hij daarin volledig gesteund door CP'86- voorzitter Ruitenberg. Ook heeft de partij internationale bewezen contacten met verboden rechtse groeperingen als het Duitse Ak- tiefront Nationaal-Socialisten (ANS)." Het Landelijk Buro Racisme Be strijding (LBR) juicht de 'agres sievere' aanpak van het Open baar Ministerie toe. Het Bureau Racismebestrijding heeft eerder opgeroepen tot aanpak van ex treem-rechtse partijen op van hun uitlatingen, 'niet de intentie hebben geld democratische regels te haul en het gebruik van ge»" bruikbare methode zien'. Volgens LBR-woordv Stomp gaat het bij juridisch volgen van racisme en dis natie om méér dan uitingen door extreem- „Dat is maar een deel verhaal. Het gaat ook organisaties zelf. Overigens het vaak mis bij aangifte b: politie en komt het dan niel vervolging." Stomp erkent wel dat et bod van een partij het g tengoed niet doet verd „Die illusie hebben we Maar wel maakt het de moeilijker zich te Bovendien verdienen de al onen in de Nederlandse ving rechtsbescherming, doorslaggevend zijn." De eerste zittingsdag van proces tegen CP'86 zal ia sterdam dienen op 21 maait Internationale Dag tegi Van onze correspondent Bert Schampers Brussel - Een simpel ar chiefmapje volstaat al lang niet meer om alle knipsels over Agusta en de moord- zaak-Cools in op te bergen. Wat er sedert de zomer van 1991 in België is gepubli ceerd, daar valt zo langza merhand een hele wandkast mee te vullen. En het laatste woord is voorlopig nog niet geschreven over deze meest beruchte affaire uit de Bel gische politiek. In de vroege ochtend van 18 juli 1991 werd André Cools, de top man van de Parti Socialiste, op de parkeerplaats voor het ap partementengebouw La Colline in de Luikse gemeente Cointe met twee kogels gedood. Van de dader is enkel bekend dat hij zich op een rode motorfiets ver plaatste. André Cools drukte 30 jaar lang zijn stempel op de Belgische politiek. Als zoon van een me taalarbeider klom hij op tot in de top van de PS. Het onder zoek naar zijn moordenaars sleept nog altijd aan. Maar het heeft wel andere duistere zaken aan het licht gebracht. In januari 1994 had Véronique Ancia, rechter van instructie te Luik, in Italië voldoende bewij zen verzameld over smeergeld bij de aankoop van 46 gevechts helikopters om toe te slaan. Willy Claes foto ap André Cools fotobelga Jacques Lefèbvre fotoap Georges Cywie, de Belgische lobbyman van Agusta, was de eerste die werd aangehouden. Verklaringen van onder andere Cywie leidden tot het ontslag van drie top-politici, van wie de parlementarire onschendbaar heid werd opgeheven: Guy Ma thot, Guy Spitaels en Guy Coë- me. De laatste was vice-premier in het kabinet Dehaene en mi nister van Defensie ten tijde van de omstreden helikopter order. In het voorjaar van '94 ver klaarde een anonieme getuige in de krant Het Laatste Nieuws dat Willy Claes van Agusta smeergeld had ontvangen voor de Vlaamse socialisten. Claes ontkende prompt elke betrok kenheid, spande zelfs een pro ces aan tegen de krant, maar trok die rechtszaak vorige maand in. Sinds de tirade van Claes tegen Het Laatste Nieuws bleef het betrekkelijk rustig rond de Agusta-affaire. Maar op 16 fe bruari jongstleden kreeg de zaak een onverwachte wending. Na een reeks huiszoekingen en vier arrestaties kwam vast te staan dat er ook Agustageld was gebruikt om fondsen van de Vlaamse socialisten te spekken. De top van de Vlaamse Socialis tische Partij werd in verlegen heid gebracht door de onthul lingen en verklaringen van de penningmeester en enkele ande re tussenpersonen. Voorzitter Tobback, minister van Buiten landse Zaken Vandenbroucke en Navo-chef Claes begingen de flater van hun leven door tegen strijdige verklaringen af te leg gen over de relatie tussen Agus ta en de SP. Vooral Willy Claes kwam daar door in een moeilijke positie, gezien zijn belangrijke interna tionale functie bij de Navo. Toen bovendien zijn voormalige kabinetschef werd gear- resteeerd op verdenking van corruptie, werd steeds luider om het aftreden van Claes ge roepen. Die mijdt sinds enkele weken de pers, al was hij eergisteren op CNN. Daar hield Claes vol van niets te weten en geen reden te zien om ontslag te nemen uit zijn functie. Eind vorige week raakte bekend dat er behalve door Agusta ook door een Frans bedrijf steek penningen waren betaald aan de Vlaamse socialisten. Eerst werd de naam van het bedrijf Aérospatiale genoemd, later werd dan weer over de lucht vaartonderneming Dassault ge sproken. En met Dassault dook ook de naam van luchtmachtge- neraal buiten dienst Jacques Lefèbvre op, de man die eergis teren dood werd aangetroffen in een Brussels hotel. De cirkel is nog niet rond, maar er zit wel volop beweging in het onderzoek naar de moord op Cools en alles wat dat verder aan het licht heeft gebracht. Dat is op zich al winst in een land, waar justitie er de afgelo pen decennia keer op k slaagde onfrisse praktijl de doofpot te stoppen. Zo werd onlangs nog het zoek naar de Bende van gestaakt. De bende trok jaren '80 een spoor van k door de Belgische pro» Brabant, waarbij 28 onsch ge Belgen om het leven men. De affaires prikkelen alvast de nieuwsgierigheid van de gen. De kranten wordena dagen gretig gelezen, boeken over Agusta en politieke schandalen - zoa Walm van de Wetstraat'- zelfs de bestsellerlijsten. En inmiddels heeft ook journalist, die zich met A bezighoudt, wel een bezo" bracht aan het café U Léger in Tilff bij Luik. wil weten of het waar is deze herberg de Luikse en politicus Mathot de op Arrdré Cools hebben raamd. De RTBF-televisie vond talloze andere journalisten hadden gevonden, nam# geheim kamertje, g- gen achter de deur me opschrift WC. Daar zou allemaal hebben afg daar zouden ook 120 champagne erdoor zijn om de geslaagde moord uiteindelijk te vieren. I naresse is stomverbaas kamertje? Daar bewaar planten in.' Groningen (anp) - Met d< die een aids-patiënt aan voorkomen dat de nu uitsluitend voorbehouder In Groningen eiste officier justitie mr. T. Wiersma gisj dan ook twee maanden waardelijke celstraf (prol twee jaar) in een proefpl tegen verpleegkundige J. val W. (38). Zij en niet de arts a juli vorig jaar haar 36-jl vriend en collega uit Gronil een dodelijke injectie. Aan alle zorgvuldigheids! die er voor artsen bestaan! voldaan. Daarom ook worcl huisarts, die volledig oJ hoogte was, alle vereiste cri in acht nam en voor het doei middel zorgde, niet verv! Wel zal hij bij het Mei Tuchtcollege moeten verschl om te laten beoordelen o! arts een verpleegkundige! zo'n positie mag laten innen! De verpleegkundige moest J ren alléén de golf aandacl publiciteit ondergaan. Ze i zoveelste proefkonijn voor tie om de grenzen aan eutl sie af te bakenen. De wet biedt dit levensdelict, maa de rechtspraak kunnen, tol toe alleen artsen, zich via beroep op de noodtoestand! zekeren van straffeloosheid! „Ik ben blij dat ik mijn heb kunnen helpen. Ik ken al sinds 1980. Vanaf het md dat hij aids had, in 1992, ha we al gesproken over euthai Steeds heb ik erop geweze| een arts daarover moest sen en dat is ook gebeurd. 1 met artsen in het ziekenhui sproken, pe geïnformeerd! Amsterdam (anp) - De Stiel» 06 Klachtenlijn gaat met da geschool Edith Stein in Hel een onderzoek doen naar dq te waarin basisscholieren bruik maken van 06-lijnen.] gens de oprichter van de ting, E. Zilverberg, is het 1 tijd dat er aandacht word! steed aan de 'verborgen v| ving' van scholieren aan 06-telefoneren. De Hogeschool Edith Steirj lerarenopleiding voor de school, maakt bij het ondel gebruik van een Interne* werk (e-mail) waarop lanl circa 400 scholen zijn aana ten. Via dit systeem zulld enquêteformulieren wordeq zonden en geretourneerd. DE WEERZIN was van 'ezen toen ze voor het xj naar partij aanbood. wwr??a.rlementariër Maij- D-leider Bolkestein vai Z|ngs-item had gemaakt, ae zeden te nemen, had e leider van het extreem 1kwalificatie pakte nie °lk» Maar ook binnen onbesuisde termen van Mi ue Partijtop durfde echter net niet eens met de opi werd niet hardop gezegc op dat publieksgevoelige ^oe het idee dat hij "wn d,e het CDA van zijn aeon® excuses van Maij-' 9®®n sprake meer. Zow< toe^rs a's ex"waarneme ?6dat ze het optreden' treurd hebben. Vapolitiek is dat niej norma'9!8 t0P 6en voor£ HarlT ?J 9?sPr°ken niet z haar8h H "yVe"en ze9t1 Verkoe 8 ïVIJze' Dat is r doet 8n Waterstaat iij iemandil- 's nat Maii-Wed p»ln Brussel verki Politiekt verhoudingen Maar n- ?P^uk door haai heeft e! Ieen Maij-We orde moTens 9efaald- vera ™k6ten roepen óf h v°?r hét 1? m6t Janmaa| wezio 6tm°veri9e was er] schieten 0at6n in het

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1995 | | pagina 2