De TWingo onder de fietsen Toyota hoog aangeslagen in Duitsland L Met Het commando survival handboek overleef je niet in de stadsjungle RAI bepleit zorgvuldiger Motorrijtuigenbelasting Amsterdam (1) Compacte Touring BMW ONDER DE KURK Fiets SURPLUS E3 Fiets van het Jaar met slimme details Oud-commando Spel Denkfout Oldtimerbeurs RUBRIEK Zaad Vanaf 300 gulden door Eurotunnel met cunt ssen zakt kke, een op eslist :tere inaar wijn even. Wijn ze- diep- rap- amse racht e in Izijde Jiade- nder- ikers lat er, ;aven vaak inder an de échte es die kunt ruch- zich en op dan, t, die heel ook orden met schet- :fheb- van n ho- n bo- huis- ielijks omen leven eube- inte- fietst rmijn kt in te over- ijn be- ijn na- Door Hein Sluijter tuurlijk vooral bedoeld Vn„ de handel. Voor de wijnkn pers. Maar blijven vermab lijk voor iedere belangstellen de in wijn. Daarom nog even naar df- vermouth. Niet zo veel anim„ meer voor deze kruidenwi. Maar zij die er dol op zi]n geeft een grafiek aan, be'ee ven zich op glad ijs want Zi, zijn nogal impulsief. Hij komt, zo lees ik in een nadere uitleg van het begrip 'impulsief', vaak niet uit met het geld, houdt nooit geld over om te sparen en koopt dikwijls iets zonder na te den ken of het financieel wel kan. Kortom, dit zijn mensen die uitgaan van het principe, dat geld moet rollen. Het is maar dat je het weet. Voor de slijter en de super markt wordt nog even aange geven waar de doelgroep zich hoofdzakelijk bevindt. Die tref je aan bij oudere mensen met een betrekkelijk laag in komen, die niet zo tevreden zijn met hun positie en zich weinig positief opstellen. Oudere bromtorren, naar ik begrijp. Nee, dan de klanten die ver zot zijn op de Duitse belletjes wijn sekt. Die zijn, blijkens het verslag, uitgerust met ei genschappen als opgeruimd en ondernemend. We hebben hier te doen met ware opti misten. Met mannen onder de vijftig die sportief rond hun koophuis hollen en een hoge re beroepsopleiding achter de gestrekte rug hebben. De sektmannen zijn ook zeer gehecht aan de auto. Hoewel zij ervan zijn doordrongen, dat veelvuldig autorijden niet zo best is voor het milieu, laten zij de wagen toch niet zo gemakkelijk staan. Ze gaan zelfs op zondag graag in hun wagen zomaar een eindje toe ren. En de fiets? Merkwaardig genoeg: hier bij voorkeur niet met de fiets. RBhhb HilISMHHMHHBi voor een liefhebber van beeldende winkel voor een liefhebber van de bent en een dagje naar Amsterdam paar winkels die je toch wel moet 11 maken, maar de winkels waar ik over «richting, sfeer en aroma (als ik aan ze i daarbinnen innig stinkt van vreemde an de winkel voor Chinese produkten aan Ital Co, dagelijks bezocht door Chinezen ja Tienda, een winkel voor Spaanse en aan de le Sweelinckstraat, een zijstraat at en -markt. je de verste tahoe kopen, vele soorten xbakken is altijd goed), talloze verpakte en, kruiderijen) en erg goedkope, diepge- r 2 kilo). Maar ook diepgevroren kant- en se borrelhapjes, die je in een eenvoudig ook bij Oriental Co. te koop) tot leven eel mensen over de vloer krijgt, moet je gamba's in huis te halen. Je kunt ze cleinere hoeveelheid bij de visboer in de personen auwe gamba's in de schil, fijngesneden peterselie, aflook, olijfolie plus 1 extra voor het bakken, ep citroen. een gladde massa van de knoflook en p samen met de olie tot een gladde saus amba's (behalve het staartje). Dit gaat he net een beetje bevroren zijn. Verwijde maal. er heet worden in een grote koekepan e 'eerszijden enkele minuten totdat ze diep laag, giet de saus erover, nog 1 minuu j m besprenkeld met citroensap onmidde - met stokbrood en een salade met tomate kale plankieren, een lage, forse h°ut® langende worsten. Tot het plafond zijn oliën, wijnen, conserven en deegwa grote collectie Spaans aardewerK igt een stapel stokvis, waarvan het ar van de aangesneden worsten, kazen Tienda kan een rijke c0^ect^J?Jnl ines in blik, dolma's, worsten en 'ienda ook de ingrediënten kopen iken salade met bonen en tonijn. schape voor een personen ijn, c witte, grote bonen, ■oensap, iels olijfolie, len zwarte peper, in ringen gesneden, s peterselie. ichik ilikken vis en bonen uitlekken, rang :n schaaltje, besprenkel het gene :n olie en garneer de salade met pBSTEM VRIJDAG 10 MAART 1995 Van onze verslaggever Geinige fietsen die de aan dacht trekken in de showroom komen ieder jaar wel op de markt. Zelden blij ken deze funfietsen ook echte rijwielen, die fatsoenlijk fiet sen en bestand zijn tegen on eerbiedig stadsgebruik en mi nimaal onderhoud. Gazelle komt de eer toe de eerste te zijn die goede kwaliteit paart aan een hippe vorm. De beloning volgde vorige week meteen: het vlotte ding, Expresso is zijn naam, kreeg tijdens de FietsRai de eretitel Fiets van het Jaar. De Expresso, een vlotte stadsfiets voor 995 gulden. FOTO GAZELLE De jury prees de Expresso voor zijn verfrissende vorm en slimme details zoals de schone omman- teling van de ketting en de baga gedrager vóór met bijpassende rugzak. De fiets rijdt stabiel, stuurt goed, is stevig gebouwd en zodoende ideaal voor het stadsverkeer, aldus de acht des kundigen uit de fietsbranche. Kritiek was er op het slechte slot en het ontbreken van een baga gedrager achter. De fiets schreeuwt als het ware om een plek voor een kinderzitje. De Gazelle Expresso komt op de markt voor 995 gulden. Jurylid Menno Grootjans, redac teur van Fiets, het blad voor de sportfietser, had de Expresso niet in zijn top-drie gezet. „Ik kan er goed mee leven dat de Expresso Fiets van het Jaar ge worden is, maar hij is mij iets te modieus. Een echte kijk-ik-heb- een fiets-fiets. Noem het maar de Twingo onder de fietsen. Mis schien is zo'n fiets wél de manier om meer mensen uit de auto te krijgen en tot fietsen in de stad te verleiden." Grootjans trof onder de fietsen op de FietsRai weinig echte in novatie aan. „Zo'n Expresso springt er dan al gauw uit. Bij de atb's zie je wel verbeteringen, maar versnellingssystemen en vering zijn toch al ver uitont wikkeld. Werkelijke vernieuwin gen zie je eigenlijk alleen bij de ligfietsen. Daar wijken de con structeurs heel duidelijk van de gebaande paden af." Altijd een draadzaag op zak DoorJohan van Grinsven Boomstammen zijn het best voor een vlot, maar bamboe of olievaten mogen ook. En wie een vlot bouwt, kan het best schuinhangende bomen gebruiken. Want daarvan is tenminste duidelijk waar ze vallen. Informatie die tot voor een paar weken volledig nutteloos leek. Maar ja, toen was er ineens het wassende water dat Nederland in zijn grillige greep hield. En met zo'n dreigende zondvloed wordt een mens toch voorzichti ger. Enige tijd geleden verscheen Het commando survival handboek. Het geeft degenen die de toom van het water vre zen nog meer bruikbare infor matie. Hoe je. moet varen met een vlot. Hoe een mens met een eenvoudig kapmes van takken een peddel kan maken. Hoe een drenkeling kan blijven drijven in het water. En deze persoonlijke favoriet: hoe kan een drenkeling van een broek een reddingsboei maken. Zo dus: Bind de broekspijpen onderaan vast en trek de knoop met uw tanden al watertrappe lend strak. Terwijl u de riem of j«lp vasthoudt, zwaait u de broek naar voren over uw hoofd. Probeer zoveel mogelijk lucht te vangen. Zo nodig herhalen. Het hoofd moet ver volgens tussen de broekspijpen van de opgeblazen broek gelegd worden. Houd het middel geslo ten onder water. Blaas de broek zo nodig weer op. Met deze wetenschap spuug je de Maas recht in het gelaat... De Brit Hugh McManners is oud-commando. Hij heeft zes tien jaar legerdienst, onder an dere als officier bij speciale eenheden als SAS en SBS, ach ter de rug. Sindsdien gelooft hij dat een burger die denkt dat autopech de grootste ramp is die hem kan overkomen, zo maar in een levensbedreigende situatie kan komen. En dan kan kennis van het leven in de vrije natuur ineens van groot nut zijn. Bijvoorbeeld als hij na een vliegtuigongeluk op een afgele gen tropisch eiland terecht komt. In overlevingssituaties worden we plotseling geconfronteerd met meedogenloze natuurwet ten en verdrijft de werkelijk heid de roze gloed van het mo derne leven. Bang geworden stappen we dus snel uit ons beschermd, comfortabel bestaan en lezen McManners boek. Kunt u overleven?, vraagt hij. Volgt 192 pagina's lang uitleg over uiteenlopende zaken als kle ding, voeding, calorieën, stre koefeningen, kampeeruitrus ting, het nut van een overle vingspakket (ja hoor, ieder van ons draagt een draadzaag, scal pel, knoopkompas, reflector en kaliumpermanganaat met zich mee als hij op vakantie gaat, dus dat lukt wel na dat vliegtuigongeluk), touwen en knopen, het kiezen van een kampeerplek, het opzetten en afbreken van een tent, het ei genhandig bouwen van schuil plaatsen, iglo's, lemen hutten, kampvuren, het .vergaren van water, eetbare planten en fees ten, kompassen....de hele oplei ding van de welpen komt weer boven. Het is een boek vol plaatjes, foto's, tekeningen en aanschouwelijk onderricht. On danks die haast vrolijke vorm geving is het een ronkend boek, vol stoere-mannenpraat. Be doeld voor padvinders die te veel anabole steroïden geslikt hebben. Survival heeft tegenwoordig weinig meer met de vrees voor Doomsday te maken. Het is geen 'politieke' verzetsdaad meer, zoals het wel was toen het fenomeen in Amerika de kop opstak. Vaak ultra-conservatie- Survival is - in Europa in ieder geval - een spel geworden. ve (of ultra-bange) burgers be reidden zich voor op wat komen ging, want de lakse of onweten de overheid en de Anderen sta ken hun kop in het zand en wensten het Gevaar (rood, geel, zwart, joods, liberaal, nucleair of in welke andere absurde vorm dan ook) niet te zien. Survival is - in Europa in ieder geval - een spel geworden. Het gebeurt hier in de Belgische Ardennen of ergens in een bos- en bergrijke streek in Frankrijk (reisorganisatie Arke verzorgt een jongerenvakantie 'survival in Slovenië'), door jongeren van het type 'je bent jong en je wilt FOTO DE STEM JOH AN VAN GURP wat'. En door uitbuikende, maar nog altijd parmantige der tigers en veertigers. Veel van de lampen, messen en kompassen die zij meezeulen naar die pseu- do-ruige gebieden lijken zo uit de designkoker van Alessi te komen. Leven en overleven in de vrije natuur (de ondertitel van het boek), wat moet een stadsmens ermee? Misschien heeft de fana tieke buitensporter er nog enig nut van, hoewel een abonne ment op een blad als 'Op Pad' dan van meer realiteitszin ge tuigt. Vast en zeker heeft het handvol overgebleven yuppies het boek graag achteloos op de salontafel liggen als er bezoek komt. McManners' denkfout: in onze wereld loert het gevaar al lang niet meer in afgelegen en onher bergzame gebieden. Levensred dende kennis wordt zijn hand boek toegedicht. Alsof een bur german iedere dag het gevaar loopt om tijdens het lezen van het ochtendblad verrast te wor den door een lawine, piranha's of gifslangen. Het leven van de twintigste- eeuwse homo sapiens wordt be dreigd in de betonnen stads jungle, 's nachts in de metro, tussen blik en walm op de A-zo veel, tussen de lakens van een zorgeloze bedpartner-voor-één- nacht. 'Hoe overleef ik de stress van het werken onder een dicta toriale baas'. Dat lijkt een nut tiger kwestie dan 'hoe maak ik vuur met een vuurboog'. Hoe houd je je staande tussen daklo zen en carrièrejagers? Hoe over leef je als bonsai-kwekende wao'er? Moet een man nu nog zachtaardig of juist weer mee dogenloos macho zijn? Help. Man over boord. Het commando survival hand boek, door Hugh McManners. Uitgeverij Kosmos-Z&K, Utrecht. Prijs: 59,90 gulden. Tot en met 5 april vertoont het Nederlands Filmmuseum in Am sterdam expeditiefilms: de hoogste, verste en spannendste reisavonturen die door de came ra zijn vastgelegd. 'Heroïsche omzwervingen, de gouden jaren van de expeditiefilm', dagelijks 19.00 en 21.30 uur. Er is een brochure gemaakt rond dit the ma en er worden lezingen ge houden. Informatie: 020-5891400. In Antwerpen wordt dit weekeinde een grote oldti merbeurs gehouden. In het Bouwcentrum, afrit Wilrijk, worden op deze achttiende beurs klassieke auto's en motoren geshowd en te koop aangeboden. Ook voor onderdelen kunnen belang stellenden terecht. De beurs is zaterdag toegankelijk van negen tot zeven uur, zondag van negen tot zes uur. Vol wassenen betalen een en treeprijs van vijftien gulden. De RAI heeft het Centraal Bu- !£dU Motorrij tuigenbelasting (LBM) gevraagd zorgvuldiger om te springen met de nieuwe belastingregels. Bezitters van voertuigen met een zogenaamd 'grijs kente ken kregen onlangs week vrij- OCM maa' een Van ket usm om extra wegenbelasting n at j Terwiil er> aldus de Ai, duidelijke afspraken wa- en over onderscheid voor de P^ohülende categorieën. De «AI beticht het CBM van het stichten van verwarring. fejaar zijn de regels voor verairtSa?°^ (grijs kenteken) »anderd. Dat gebeurde om onoicÜS -ite maken aan het minJr gebruik van de autnv'®j helfshngregels voor on hot niet ingericht zijn tweo vervoer van meer dan len tper,sc®en- In veel geval- eigena°r erop neer' dat ttafm meer tvegenbelas- S061®,betalen-Maar een auto s voldeed wel aan de nieuwe regels, terwijl er voor een aantal een over gangsregeling in acht geno men werd. Die overgangsregeling liep eind 1994 af. Sinds 1 januari moeten eigenaren, wiens voer tuig niet aan de aangescherpte inrichtingseisen voldoen, een hoger tarief van de motorrij tuigenbelasting betalen. Veel bezitters hadden hun auto al aan de nieuwe regels aange past, anderen hoefden dat niet. En auto's van vóór 1988 vallen onder een andere over gangsregeling. Ze kregen ech ter wel praktisch allemaal een hogere aanslag in de bus. Volgens de RAI heeft het CBM. nagelaten een duidelijke in formatiecampagne over de nieuwe situatie te starten. Dat levert veel overlast op voor de autobezitters, maar ook voor de autobranche. De branche vreest dat op 1 april aanstaan de de problemen zich herhalen als de nieuwe houderschaps belasting ingevoerd wordt. De Toyota Carina geldt in Duitsland als de betrouwbaarste auto. FOTO LOUWMAN PARQUI Toyota eindigde vorig jaar we derom hoog bij het onderzoek dat de Duitse keuringsinstantie TÜV uitvoerde onder auto's. De TÜV onderzocht in totaal meer dan 4,5 miljoen auto's in vijf categorieën: tot drie, vijf, zeven of elf jaar oud. In de categorie tot drie jaar oud was de Toyota Carina met een per centage van 1,9 procent gebre ken de beste. In de categorie tot vijf jaar oud eindigde de Carina vijf maal achter elkaar op de eerste plaats. Dit jaar was de Corolla eerste, de Carina twee de. Op de derde plek kwam overigens weer een Toyota: de kleine Starlet. In de categorie Aot zeven jaar oud bezet Toyota vier eerste plaatsen met achter eenvolgens de Carina, de Star let, de Corolla en de Camry. Er is een nieuwe generatie 3-serie Touring van BMW. Ge bouwd op basis van de enkele jaren geleden verschenen 3-serie. De auto komt voorlo pig beschikbaar met een 1.8i motor, een 2.0i, een 2.8i zesci linder benzine en een 2.5 zes cilinder turbodiesel. De compacte stationcar op ba sis van de kleinste BMW ver scheen in 1988 voor het eerst en intussen zijn er wereldwijd 126.000 van verkocht. De auto is tot aan de middenstijl iden tiek aan de personenautover sie. De nieuwe Touring is exact vijftig kilo zwaarder dan de variant met vier 'deuren en gelijke motorisering. De ach terbank van de nieuwe Tou ring is vast gemonteerd. Om het laadruim groter te maken kan de achterbankleuning wel in twee ongelijke delen neer geklapt worden. Exclusief zal de nieuwe BMW Touring ook wel blijven: de goedkoopste kost 73.950,-, de duurste 85.350,-. f Overbevolking, ga ten in de ozonlaag, internationale anarchie, de afbraak van de verzorgingsstaat, echt vrolijk zijn we niet nu het jaar 2000 met rasse schreden nadert. En alles wat nu al erg is lijkt alleen maar erger te worden. Op zich niet zo vreemd, want aan het eind van elke eeuw pleegt de mensheid zich over te geven aan sombere gedach ten. Maar deze keer hebben ook medici zich gevoegd in het grote klaagkoor. Een spraakmakend aantal van hen wanhoopt aan de toekomst van het menselijk geslacht, om precies te zijn: aan de toekomst van het mannelijk geslacht. Nederland hoorde daar voor het eerst van op 15 november 1990. In zijn peroratie, de tra ditionele rede waarmee een professor zijn ambt aan vaardt, liet de Maastrichtse vrouwenarts prof. dr. Evers zich toen ontglippen dat 'het met de vruchtbaarheid van de mens een aflopende zaak is.' Slechts een kwart van de Lim burgse mannen die vanwege ongewilde kinderloosheid zich bij zijn kliniek vervoegde had sperma dat voldoet aan de kwaliteitseisen van de We reld Gezondheids Organisa tie. Tien jaar daarvoor lag dat aantal beduidend hoger. Hij vreesde dat de cijfers in de rest van Nederland niet anders zouden liggen: ook de boven-Moerdijkse mannen zitten waarschijnlijk op zwak zaad, en in het buitenland zo een soortgelijke trend te be speuren zijn. Over de oorzaak tastte Evers in het duister. Wellicht is de afname van de kwaliteit van het menselijk zaad een natuurlijke reactie op overbevolking. Het zou ook kunnen zijn dat de mo derne man zijn edele delen te warm inpakt in al te nauw sluitende broeken, want die zijn niet voor niets aan de buitenkant van het mannelijk lichaam gemonteerd. Die hebben afkoeling nodig om goed te kunnen produceren. Wie zal het zeggen? Evers was niet de eerste die zorgelijk deed over het da lend vermogen van het man nelijk geslacht en ook niet de laatste. Al in 1974 had ene Nelson gewezen op het feit dat mannen steeds minder zaad produceren. Veel opzien baarde dat toen niet, want de discussie die daarop volgde vond uitsluitend plaats in de beslotenheid van de medische vakbladen. Dat veranderde in 1992. In dat jaar stond er in de British Medical Journal (BMJ) een nu al klassiek ge worden artikel van Emil Carlson en Niels Skakkebaek. De Deense onderzoekers hadden van liefst 14.947 man nen de gegevens verzameld die tussen 1938 en 1990 in een zestigtal artikelen waren ge publiceerd. Hun conclusie: 'er zijn duidelijke aanwijzingen dat de kwaliteit van het man nelijke zaad de laatste vijftig jaar aan het afnemen is.' Want een halve eeuw geleden produceerde de modale man per keer 3,4 milliliter zaad en nu nog maar 2,75. In elke milliliter zaten in 1940 nog 113 miljoen zaadcellen, en dat is intussen gedaald tot een schamele 65 miljoen. De man produceert dus minder millili ters en in elke milliliter zit ook nog eens minder sperma. Ook zij konden geen oorzaak aanwijzen al hadden ze wel hun vermoedens. Ze wezen er op het snel toenemende aan tal gevallen van testiskanker en op het verband tussen deze nu goed te behandelen kan ker en het produceren van weinig zaad. Dat laatste geldt ook voor allerlei afwijkingen aan de penis en het niet goed indalen van de ballen, en ook die afwijkingen nemen steeds meer toe. Dat kan geen toeval zijn, zo meenden ze, er moet een gemeenschappelijke oor zaak zijn en wellicht zit die oorzaak in het milieu. In een spraakmakende uitzen ding van Horizon, een weten schapsprogramma van de BBC, werd op 13 oktober 1993 ook al dat verband ge legd. Niet alleen menselijke mannetjes lopen gevaar, nee, alle zoogdiermannetjes. In de Everglades, een beroemd na tuurgebied in Florida, produ ceert een kwart van de aliga- Door Jan Paalman tormannetjes te weinig sper ma om vruchtbaar te kunnen zijn en als ze al vruchtbaar zijn dan hebben ze een te kleine penis. Daarom blijft 75 procent van de aligator-eitjes onbevrucht. Bij schildpadden is het aantal intersexen (half mannetje, half vrouwtje) enorm toege nomen. In de Engelse rivieren treft men steeds vreemdere vissen aan zoals mannetjesvis- sen die geen sperma maar eitjes produceren. Waarom? Misschien wel omdat er steeds meer vrouwelijke hor monen (oestrogenen) in het milieu terecht komen. Want stoffen als pesticiden en de beruchte PCB's bezitten ook een zwakke oestrogeenwer- king. En wat te denken van de tonnen 'pil' die via het riool het milieu inspoelt? Is het einde der tijden nu nabij? In dezelfde BMJ stond een half jaar geleden een stuk waarin over het onheilspellen de artikel van Carlson en Skakkebaek een vernietigend oordeel werd uitgespoken. Een aantal medische reken meester had het cijfermate riaal van de beide Denen nog eens nagetrokken en toen bleek dat het tweetal zich be hoorlijk had verrekend. Hoe kan dat nou? Wat kan er nou misgaan bij het tellen van zaadcellen? Heel wat, zo bleek nu. Op de eerste plaats was al dat nagetelde zaad af komstig van ongewild kinder loze mannen, KI- donoren en mannen die zich lieten sterili seren, dus niet van de modale man. Bovendien varieert de zaadproduktie van elke man elke keer enorm. Mannen wordt altijd gevraagd om drie dagen voor het onderzoek zich te onthouden wat slechts de helft van hen kan opbren gen en 'wie wat bewaart heeft wat'. Ook de leeftijd van de man kan de uitkomst zeer vertekenen, want hoe ouder hoe minder zaadcellen. In al die zestig onderzoeken die de beide Denen hadden opge diept was met deze verteke nende factoren geen rekening gehouden. Ze hadden bij wij ze van spreken al die kwakjes op een hoop gegooid en daar uit hun voorbarige conclusies getrokken. Vorige maand was het weer raak. Deze keer luidde de Franse vrouwenarts Jacques Auger de doodsklok over het mannelijk geslacht: elk jaar, zo bleek uit de cijfers van zijn Parijse kliniek, neemt het aantal zaadcellen per man en per keer met twee procent af. Hij had alles terdege doorge rekend en kon geen fouten in zijn onderzoek aantreffen. De redactie van het vermaar de medische vakblad The New England Journal of Me dicine drukte bij Augers arti kel een bijna beledigend te noemen commentaar af. Au gers methode deugde van geen kanten en bovendien wordt zijn bevinding tegenge sproken door een vloed aan ander gegevens. Zo kon een tien jaar lopend en volgens alle regelen der kunst uitge voerd Amerikaans onderzoek geen enkele teruggang in de produktie van het mannelijke zaad aantonen. Bovendien is de vruchtbaar heid, en dus ook de onvrucht baarheid van het menselijk geslacht al twintig jaar con stant. Het aantal zaadcellen is geen maat voor de vrucht baarheid van de man - één zaadcelletje is al genoeg - en bestaan er tegenwoordig veel betere manieren om de vruchtbaarheid van het man nelijke zaad te meten. Men zou, zo vindt de commenta tor, er beter aan doen om eerst de cijfers heel nauwkeu rig na te lopen voordat men rampzalige uitspraken naar buiten brengt. Die goede raad kunnen de onderzoekers in hun zak steken. Le Shuttle, het pendel- treinsysteem voor perso nenauto's van Eurotunnel, heeft de zomerprijzen voor 1995 bekend gemaakt. Die beginnen bij 300 gulden per auto (ongeacht het aantal inzittenden) voor een vijf daagse retour en lopen op tot 820 gulden voor een stan daardretour tussen 10.00 en 20.00 uur in de weekends in juli en augustus. Tot eind april is een dagretour mogelijk voor 139 gulden. Voor motorfietsen beginnen de prijzen bij 150 gulden en lo pen ze op tot 320 gulden. Ook motorbezitters kunnen tot eind april goedkoop een da gretour maken: kosten 99 gul den. De zomerprijzen zijn gel dig van begin april tot eind september. Sinds gisteren is reserveren voor Le Shuttle niet meer no dig. Vanaf dan is het een kwestie van aan komen rijden, tol passeren en de eerstvolgen de pendeltrein nemen, aldus de onderneming. Deze wil aan het einde van de zomer tijdens drukke uren vier pendeltrei- nen per uur laten vertrekken.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1995 | | pagina 25