,95
ILIPS
USSENS
:o
Zeeland bouwt steeds minder
Stem Rinus Stoffels
DE STEM
Zeeland wil met advertenties en tv-spots meer Belgen lokken
'MMELBERGEN
Bij
Weinig
volk
optocht
Ossenisse
'Kindertjes luister naar deze versleten stem'
Jonge musici maken
in Hulst muziek voor
restauratie basiliek
'IJDELIJK
iENFABRIEK
JR6
A5
De Vlaanderen wordt
drie jaar hoofdsponsor
Zeeuws folklorefestival
f aarde van nieuwbouw-opdrachten daalt in een jaar met 85 procent
Een goed
woon- en
leefklimaat
vraagt om
een bloeiende
economie-
Daar ga ik
voor!
itstreeks van de fabriek
or eiken bankstellen
395,-
en 5 zitkussens
en 5 zitkussens in leder
an 185
IRATIS
127300
GLASHANDEL
Zeeland in
Aardenburg start
weer culturele
voorstellingen
Honderden
jeugdscliakers
in Etten-Leur
Veel rook rond
graansilo in Gent
Stem CDA, Lijst 1Plaats 21
X si
Zeeland
Van onze verslaggeefster
geuzen - De WV Zeeland
(jl naast meer Duitsers ook
„eer Belgen naar de Zeeuwse
tasten lokken en heeft daar-
#de Kustactie België opge-
zet-
'pie jctie bestaat onder meer uit
een advertentiecampagne, het
samenstellen van toeristische
bijlagen voor diverse Belgische
bladen en het uitzenden van
spots op de commerciële TV-zen-
der VTM.
Volgens de provinciale
WV is de Belgische kust name
lijk 'geheel anders' dan de
Zeeuwse. Alleen moeten de Bel
gen daarvan nog overtuigd wor
den. Door nu te wijzen op het
wat in marketing-termen heet
'unique-selling-point' van de
Zeeuwse kust, moet het aantal
recreërende Belgen dit seizoen
fors worden opgekrikt
Een en ander valt te lezen in het
laatste nummer van het VW-in-
fobulletin Vizier. Daarin staat
VW-directeur R. ter Heide stil
bij het zestigjarig bestaan en
werpt hij een blik in de toeris
tische toekomst van Zeeland. De
Kustactie België ziet hij als een
concreet voorbeeld van een in
tensievere marktbewerking die
moet leiden tot 'versterking van
het toeristische produkt'. „Naast
strand en zee heeft Zeeland vol
op ruimte, rust, natuur, cultuur
en cultuurhistorie, bijvoorbeeld
de typisch Zeeuwse keuken, ook
wel 'het andere Zeeland' ge
noemd."
De Kustactie België 1995 is een
initiatief van de provinciale
WV, diverse promotiestichtin-
w onze verslaggeefster
I-meuzen - Zeeland was
Ivjrig jaar de minst
Itouwlustige provincie van
I Jederland. De waarde van
I le opdrachten voor nieuw-
jouw-woningen daalde
I net 85 procent ten opzich-
I ;evan het jaar daarvoor.
Dat blijkt uit een overzicht van
iet Centraal Bureau voor de
Statistiek (CBS), dat elk jaar
ntjeshet aantal opdrachten bij
laadt dat architectenbureau's
laijgen. Vorig jaar hadden die
opdrachten een waarde van 22
riljoen gulden, in 1993 ging het
t'jgom 142 miljoen.
Vilgens voorlichter H. Roeling
m het ministerie van economi-
1 hoeft die daling niet
pt se verontrustend te zijn. „De
oeste bouwprojecten hebben
voorbereidingstijd van an-
d^rhalf jaar. Als de waarde van
bouwopdrachten in een be
id jaar sterk daalt, is in het
aande of volgende jaar
al een sterke stijging te
Soms gaan projecten bij-
eeld niet door. In Zeeland
iswig jaar veel geannuleerd, 88
rijnen om precies te zijn.
tekenen deze cijfers dat het
slicht gaat met de Zeeuwse eco-
flimië! „Daling van de bouwnij-
verheid kan natuurlijk een indi
ctie zijn voor een achterblijven
de economische ontwikkeling.
Aar met conclusies trekken
met je voorzichtig zijn omdat je
alijd een wat langere reeks van
jafnmoet bekijken."
li SMand ging het niet alleen
KI woningbouw slecht, ook
len er bij architecten 33
mt minder opdrachten voor
iren en andere gebouwen
len. Architectenbureau's
;en in 1994 totaal voor 188
itoen gulden opdracht om in
land te bouwen. Ter vergelij-
in Zuid-Holland lag dat
4albedrag op 4,5 miljard gul
den Die provincie is daarmee de
bouwlustige van het land,
uitstekend boven nummer
tal Noord-Brabant met 2,5
miljard.
gestoffeerd in stof vanaf
bankstellen QQK
vanaf ïlïfwj
lische aanvraag komen
yend bi| u langs met t W\T f 11
(tof en leder
antooruren van 9.00-17.00 uur
wr van
kunststof ramen en
ten incl. beglazing
teit in kunststof
egen concurrerende prijzglL
Voor een vrijblijvende offerte, bel:
01620-54977, b.g.g. 27614
fax 01620-53402
elaar 20
OOS
iterho
Van onze correspondent
Ossenisse - De traditionele
carnavalsoptocht in Osse
nisse trok dit jaar een be
duidend minder aantal be
zoekers dan gewoonlijk. De
oorzaak hiervan was vol
gens d'Ossekoppen het gure
weer.
Het was al met al toch een
optocht, die de moeite van het
bekijken waard was. Op kop
liep showband Kloortje uit
Kloosterzande, gevolgd door
een tiental loopgroepen, een
aantal prinsenwagens van om
liggende dorpen en natuurlijk
ook van Prinses Margaretha
van d' Ossekoppen met haar
vrouwelijke raad van elf. Ver
volgens reden er nog een acht
tiental grote carnavalswagens
mee.
Na de optocht reikte Prinses
Margaretha in Hof ter Nesse de
prijzen uit. De winnaars waren:
Enkelingen: Snoepje
Duo's: Kip en haan
Groepen 3 t/m 5: Groenendijkse
dwergen
Groepen 6 en meer: Sneeuwwitje
en de zeven dwergen
Kleine wagens: Kiekkast
Grote wagens: 1. De Toogverkens
uit Graauw, 2. De Reizende Man
uit Kloosterzand, 3. De Krabbeko-
kers uit Kloosterzande
Voorafgaande aan de grote op
tocht kwam de jeugd van Osse
nisse aan zijn trekken in het
limonadebal met verkleedwed-
strijd, waaraan 34 kinderen
deelnamen. Ook hier waren er
prijzen te winnen. De uitslag:
Van 0 tot 6 jaar: 1. Rolf Goossen, 2.
Jeroen Verdunnen
Van 6 jaar en ouder: 1. Marcha
Morcus, 2. Jeanette van Dixhoorn
Een grote optocht trok door het kleine dorp Ossenisse. Veel bezoekers kwamen er niet op af.
foto's wim kooyman
Een goed gevulde tafel met een ossekop als hoofdgerecht.
Van onze correspondent
Aardenburg - De komen
den maanden zullen er in
het conferentiecentrum
Zeeland in Aardenburg
weer matinees worden
gehouden waarbij vooral
kunst en cultuur van
Zeeland in de breedste
zin van het woord aan de
orde zullen komen.
De eerste die op het pro
gramma staat wordt gehou
den op zondag 19 maart. Dit
is dan een themamiddag
rondom kinderen. „Na vorig
jaar een eerste succesvolle
aanzet te hebben gedaan
met de matinee Pensante
Cyclus zullen we er ook dit
jaar weer mee doorgaan,"
aldus een woordvoerder van
het conferentiecentrum.
Enkele evenementen dragen
een thema, andere brengen
muziek en verder wordt ook
in de vorm van een markt
kunst en ambacht met el
kaar verweven en zijn er
enkele exposities te bewon
deren.
Op 19 maart begint het ma
tinee rondom kinderen met
een muzikaal onthaal en een
expositie van speelgoed.
Verder een voordracht Blik
in het Bos door Nel en Ton
van Nimwegen, een optre
den van Avogro kinder
volksdansgroep en een pre
sentatie door Belois van
houten speelgoed.
Van mei tot en met decem
ber is elke maand een mati
nee gepland. Ze zijn gratis
toegankelijk voor jong en
oud en worden gehouden
tussen 12.00 en 17.00 uur.
Ais Wortel opent expositie van haar eigen werken in Clinge
tan onze medewerkster
hanette Vergouwen
Clinge - De sigaret is nooit
'er weg. Ans Wortel straalt
fnergie uit en maakt indruk,
towel met haar gestalte als
wet haar donkerbruine ei
kenhouten stemgeluid. Als
ze vertelt, moduleert haar
stem voortdurend; soms zoet
strelend, dan weer rauw
hoestend. Maar wat ze te
Wellen heeft, boeit haar
toehoorders.
«ie toehoorders zijn verzameld
8 Galerie Esprit in Clinge,
®ar Ans Wortel een expositie
'in haar werken opent,
is een vrouw die recht door
W gaat en heeft een gruwelij-
hekel aan poespas. „Laten
1,6 nu sens niet praten over die
rattijd in Bergen, waar ik door
jaloerse bevolking ben
sggepest, maar laat ons spre-
over mijn werk, dat is
ff** datgene waar ik voor
sohüdert en schrijft gedich-
!m' wes? kunsttakken die ze in
aar gouaches overigens vere-
Op de vraag of muziek
5 'ets te betekenen heeft in
ï'even, barst ze los. „Ik kan
«Mer muziek niets. Ik hou
■n klanken en vooral van rit-
.J'heb in Bergen toen ik
JLZ0 Realistisch was om te
Lblren het gewone volk te
wen een serie van dertig
Poaches gemaakt op muziek
hk ?i zest'Ser jaren en onlangs
een schilderij opgedra
gen aan een requiem dat door
muzikanten geïmproviseerd
werd voor een gestorven gita
rist. Muziek is een van de hei
ligste dingen des levens."
Ans Wortel merkt, na twee
koppen koffie en vier sigaret
ten, even tussendoor op dat er
slechts één nieuwe kerk is te
genwoordig 'de Heilige Jan
Bank'. „Men denkt en rekent
alleen in geld. Ik woon nu in
Baarle-Nassau en ik leef niet
alleen voor, maar ook van mijn
kunst. Ik ben nu 65 en nog lang
niet aan pensioen toe. Ik denk
dat ik ben gaan schilderen om
dat ik dan niet hoefde te stop
pen op mijn 65ste. Ik werk
graag en als ik niet werk voel
ik me rot."
De kunstenares wil vooral be
grijpbare kunst maken. Ze
voelt zich lekker in haar vel en
slaat, in een brullende scheur-
lach uitbarstend, met vlakke
hand op haar niet meer gladde
buik. „Doe maar een klontje
suiker bij de koffie, ik werk
nog elke dag aan mijn lijn."
Toeval
„Ik begin altijd abstract te
schilderen, maar daar kan ik
dan geen genoegen mee nemen.
Uit de spatten, vlekjes en kron
kels ontstaat een raderwerk.
Langzaam krijg ik dan vormen,
vaak vrouwelijke vormen, maar'
meestal meer dan dat. Wat ik
maak is altijd toeval, ik weet
nooit hoe het eindigt, maar het
werk is pas af als ik er een
passende tekst bij heb gevon
den. Ik schilder met mijn lin
kerhand en ik schrijf met mijn
rechter. Tegenwoordig schrijf
ik in een boek alles op wat ik
denk tijdens het werken en wat
ik meemaak. Dat denkproces
wordt door sommigen filoso
fisch genoemd, maar ik wil ge
woon dat iedereen mijn werk
begrijpt."
Enkele teksten spreken boek
delen: 'Het hoofd is een land
waarin je veilig kunt wonen' of
'De engelen boven onze aarde,
ze zijn als bromvliegen boven
de mesthoop'. Als ze ijdel haar
bril afzet om te poseren voor de
fotograaf kiest ze als achter
grond het werk uit met de
tekst: 'Dingen die moeilijk be
spreekbaar zijn, kun je via
beeltenissen trachten te be
schrijven'.
Ans Wortel is er van overtuigd
dat de diepste emoties worden
opgeroepen via muziek, maar
beweert dat ook bij het horen
van een gedicht of het zien van
een schilderij je tranen met
tuiten kunt huilen. „Ik heb eens
een serie Liefdesverdriet ge
maakt. Zelf heb ik wat afge-
huild tijdens het creatieproces
en op de expositie liepen heel
wat mensen met natte ogen
naar buiten."
Voor haar is emotie het zich
inleven in een situatie. „Ik ben
een knecht van mijn werk en ik
laat me door mijn gevoelens
leiden. Een werk is vaak het
resultaat van een aantal erva
ringen die ik onderga of ging.
Ik haal in elk werk de essentie
eruit, soms wroet ik dagen na
elkaar aan een werk en anderen
komen gewoon, zoals het water
dat stroomt. Eigenlijk probeer
ik alleen maar iets moois te
maken."
Oogkleppen
Zeeuws-Vlaanderen heeft haar
hart niet gestolen. „Ik heb door
een enge ervaring in het verle
den, het idee dat ze hier met
oogkleppen oplopen, maar ho-
penlijk zijn ze niet allemaal zo
bekrompen."
Ans Wortel is als een vulkaan
en de lavastromen komen on
verwacht en plots. Ze springt
tijdens het gesprek van de hak
op de tak. Meldt dat mannen
wonderlijke wezens zijn en dat
ze wezenloos veel houdt van de
muziek van Bob Marley. Haar
grootste ideaal is een huis te
vinden (niet huren of kopen)
waar ze van de bewoner mag
wonen en al haar werken mag
neerhangen. „Ik heb ongeveer
duizend werken nu opgeslagen
in een loods. Is er nu niemand
die een museum Ans Wortel wil
creëren, waar iedereen vrij
naar mijn kunst zou mogen
kijken?"
Ze neemt een glas jus d'orange
en een sigaret en plant zich op
een stoel. Het publiek is ten
slotte gekomen om haar de ope
ning te horen verrichten.
„Kindertjes luister naar deze
versleten stem," begint zij haar'
voordracht en vertelt over
angst die diep in het gebeente
zit en meldt in een werk aan
haar overleden moeder 'dat er
nog steeds hufters bestaan en
verder veel bijna lijken, maar
dat zij nog steeds hetzelfde loe-
Kunstenares Ans Wortel: „Ik heb ongeveer duizend werken
nu opgeslagen in een loods. Is er nu niemand die een museum
Ans Wortel wil creëren, waar iedereen vrij naar mijn kunst zou
mogen kijken?foto wim kooyman
der is. „Muziek is kijken met je
oren. Voor luisteraars en ander
gedierte, geeft het stemmen aan
de sprakeloosheid," leest ze
met sonore stem voor en ze
besluit haar voordracht met
een strofe die ze graag na haar
dood op haar grafsteen gebei
teld zag: 'Ik ben de mens, die
zonder wet of recht, heel z'n
bestaan in kaart bracht en
heeft vastgelegd."
De werken van Ans Wortel zijn
te zien tot 16 april in Galerie
Esprit in Clinge.
MAANDAG 6 MAART 1995 DEEL
gen en het bedrijfsleven. Meer
dan twintig bedrijven/regio's
doen er tot nu toe aan mee. De
actie start in april.
De Duitsers krijgen evenals in
voorgaande jaren binnenkort een
Zeeland-advertentie-pagina
voorgeschoteld in de landelijke
dagbladen.
Van onze correspondent
Sas van Gent - Het Internationaal Folklorefestival Zee
land zit voor de komende drie jaar letterlijk en figuurlijk
onder dak.
Samen met H. Storm van eve
nementencentrum De Vlaan
deren ondertekende bestuurs
voorzitter Jacques Sol afgelo
pen vrijdag een drie-jarig con
tract, waarbij De Vlaanderen
als hoofdsponsor zal fungeren.
Dit festival, dat eind juli ge
houden wordt, beleeft dit jaar
de 21e uitgave. Voor een der
gelijk gebeuren zijn uiteraard
veel sponsors nodig, en men is
dan ook altijd naarstig op
zoek naar nieuwe investeer
ders. Voor de gehele provincie
Zeeland en de Belgische pro
vincies Oost« en West-Vlaan-
deren betekent het folklo
refestival al jaren een groots
cultureel evenement, dat vele
bezoekers kent.
Tijdens de presentatie van het
programma voor dit jaar en de
nieuwe huisstijl van het festi
val ging het bestuur dus ook
een belangrijke verbintenis
aan. Al jaren kan men met de
optredens bij slecht weer in
De Vlaanderen terecht en dit
evenementencentrum treedt
ook al enige tijd als sponsor
op. Het kunnen uitwijken naar
De Vlaanderen is uiteraard
erg belangrijk voor de conti
nuïteit van het programma.
De vele bezoekers komen zo
dan toch aan hun trekken.
Beide partijen toonden zich
erg tevreden met deze over
eenkomst, waardoor de hoge
kwaliteit van het Internatio
naal Folklorefestival Zeeland
voor de komende drie jaar
gewaarborgd blijft.
Van onze correspondente
Hulst - Het benefietconcert dat door jonge musici, die hun
wortels hebben in het Land van Hulst, belangeloos verzorgd
werd, bracht weer een flink bedrag in de kas van de actie Redt
de Basiliek.
Het concert begon al met een
verrassing: Tilly Totté overhan
digde namens het Bakkers-
kliekske, dat in de carnavalsop
tocht een bedrag had opgehaald
'voor het basiliekske' aan de
voorzitter van de actiegroep A.
Kessen de som van 360 gulden.
Na afloop deelde Frans de Vos
mee dat de bruto-opbrengst van
het concert ook de netto-op
brengst was en dat er ongeveer
1725 gulden voor het restaura
tiefonds bij zouden komen.
Meer dan 250 belangstellenden
luisterden iri de sfeervolle ruimte
van de voorkerk naar een geva
rieerde programma.
De uitvoerenden hadden op het
laatste moment het programma
moeten aanpassen, omdat de in
Amerika geboren, maar nu in
Nederland wonende harpiste
Emely Heyens, die als trekpleis
ter fungeerde, ziek was gewor
den. Pieter de Nijs uit Klooster
zande en dwarsfluitiste Sandra
de Smit uit Hulst hebben er
enkele uurtjes extra repetitie in
gestopt en ook werd Cees Polf-
Etten-Leur - Zo'n driehonderd
jeugschakers uit Brabant en
Zeeland legden gistermiddag be
slag op De Nobelaer in Etten-
Leur.
Er werd gespeeld in zes leeftijd
poules en opmerkelijk was dat
de jeugd van de basisscholen rijk
was vertegenwoordigd.
Vijfentwintig schaakverenigin
gen uit Brabant, Zeeland en Bel
gië hadden leden afgevaardigd
naar dit schaaktoernooi, georga
niseerd door de Etten-Leurse
schaakclub Staunton.
Nadat iedere schaker negen par
tijen had gespeeld kon de uitslag
bekend gemaakt worden.
Peter van de Linde uit Oostburg
werd de winnaar in Groep C (de
Kroongroep van 9 tot en met 12
jaar.
liet bereid gevonden nog een
nummer op trompet te blazen.
Deze 47-jarige amateur is kort
geleden de rangen van de Stede
lijke Harmonie komen verster
ken en hij vertolkte het Andante
uit het Trompetconcerto van
Hummel en The Nightingale van
Moss.
Organist Pieter de Nijs speelde
op het Isoré instrument het con
certo in as en de Sonate nr.3 in
des van J.S. Bach en nam de
pianobegeleidingen voor zijn re
kening bij de werken die dwars
fluitiste en trompettist ten geho
re brachten.
Edwin de Neijs uit Sint Jansteen
speelde het Euphoniumconcerto
van J. Horovitz en hij werd op
piano begeleid door Harrie van
Roeyen uit Clinge.
Sandra de Smit speelde de Dan-
se Lente van Jongen en de sona
te in ges van Bach voor de pauze
en nam na de pauze de Rêverie
et Petite Valse van Caplet voor
haar rekening. Als sluitstuk ver
tolkte zij een werk, waarmee zij
ook afstudeerde aan het conser
vatorium. Serene voor dwars
fluit en tape van T. Bruynel was
een waardig slot van een ge
slaagde middag.
Het publiek was enthousiast en
hopelijk 'komt er nu ook muziek
in de restauratie van dit Huister
monument' merkte een ven hen
treffend op.
Gent - Een brand in een graansi
lo in de haven van Gent, van
Ghent Grain Terminal, heeft gis
termiddag vanaf half vijf voor
een zeer sterke rookontwikke
ling gezorgd. Eén straat, de Ken-
nedylaan, moest daarom worden
afgesloten. Er zijn geen slachtof
fers gevallen.
De stedelijke milieudienst van
Gent kwam ter plaatse om de
rook te meten, die niet giftig
bleek te zijn. De brandweer had
de brand ruim twee uur later
onder controle. De oorzaak is
onbekend.
(ADVERTENTIE)
Aanbevelingscomité "Rinus Stoffels" tel, (01181) 1558
