DE STEM
'Voor dit vak moet
je een beetje
masochist zijn'
Edwin de Vries 'even onder de mensen'
Persmuseum exposeert
reclame-uitingen
van schrijvende media
nederland 1
nederland 2
suske en wiske: d
Mary-Lou van Steenis haat de hokjesgeest van televisieland
RTL4 brengt Nederlandse versie van 'Me and My Girl'
hambone
PESTEM
J^ïTNOS-TeksUv
qc| 30 (TT) Post uit Marokko.
(tot 09.50)
,0.00 Huisje Boompje Beestje
jojo' Reports in English, proc
-A (TT) Sterrenkunde. Afl. 11
u'.20 Tekst tv
1626 Nieuws voor doven
slechthorenden
,633 Via Ria, discussie
,7 29 Extra Large. Kinderen
met (on)bekende volwassenen
,7 58 Boggle, spelletje
,829 Roseanne, comedy
,857 Dinges,spelletje
,9 28 Schoolstrijd, kwis voor s<j
2000 (TT)Journaal
20 24 (TT) Weeroveracht
20.30 (TT) Opsporing verzocht
2,27 Hier en Nu
22 03 (TT) Coverstory, drama-:
2259 Dokument: De rozeij
portret illegale Indiase rozenn^
Nederland
23.43 Oorlogsweekjournaal,
nieuwsfeiten uit de laatste oorld
ken
23.59 Miniatuur
00.06 Journaal
07.00 Journaal
07.05 Lingo
07.29 Ontbijt tv
08.28 Journaal
08.33 Studio RKK
09.00 Journaal
09.05 PP: Uitzending RPF
39.08 Kook tv
39.29 Schoolstrijd
,0.01 Film 8. Video
10.31 Boggle
11.02 Karei, talkshow
11.42 (TT) De stoel
12.19 (TT) Postcodejackpot
13.00 Journaal
13.07 (TT) Studio Sport
14.29 (TT) Studio Sport met
en Italiaanse voetbalcompetitie
15.21 André Rieu en het
Strauss Orkest. Afl. 1
16.00 (TT) Journaal
16.07 Uw hond gehoorzaan
lessen, cursus (slot)
16.22 Ric the Raven, tekenfilr:
16.27 Growing Up Wild, nati
serie
16.59 Wonderland, kindermal
17.58 (TT) 2 Vandaag, actual!
18.55 Radar, consumentenmaf
19.30 (TT) Onderweg naar t
soap
20.01 Derrick, politieserie
21.05 Triviant, spelletje
21.54 Bureau Bijlmer, reporl
rie (slot)
22.45 (TT) The Making
Frank, reportage
23.04 Het elfde uur, talkshovJ
„Ik denk dat sommige mensen misleid
worden door mijn imago van dronken
imbeciel."
Shane MacGowan, zanger
Gids
MAANDAG 6 MAART 1995
Haar carrière begon stormach
tig. Ze was amper van de Maas
trichtse toneelschool, of Mary-
Lou van Steenis kreeg een
hoofdrol in de televisieserie
Spijkerhoek, 52 afleveringen
lang. Zonder te weten hoe je
voor een camera acteert, stortte
ze zichzelf in het diepe.
Toen kwam Vrienden voor het
Leven. Een comedy nota bene.
Daar had ze helemaal geen kaas
van gegeten. Vond zichzelf abso
luut ongeschikt. „Ik kon niet
eens schaterlachen."
Maar het succes was enorm. Het
publiek sloot het samenwonende
stel 'Ellen' en 'Eddy' in de ar
men. Vrienden voor het Leven
stond bijna 60 maal in de top
tien van best bekeken program
ma's. „Het geheim van een co
medy is dat je absoluut niet
grappig moet willen zijn. Dat
voordeel heb ik," verklaart ze
achteraf.
„Als ik Spijkerhoek terugzie,
valt me op dat ik meestal veel te
'groot' speelde. Jammer dat nie
mand daar destijds de rem op
heeft gezet. Van de andere kant
denk ik: zo was ik ook. Ik gooide
mij er volledig intuïtief in."
Je hebt lef.
Mary-Lou van Steenis valt even
stil. „Lef, ja. Plus een stukje
jeugdige onbezonnenheid. Ik
denk dat het ook een soort te
genreactie was, omdat je niet
mag dichtslaan voor de camera.
Het is gewoon drie, twee, één,
boem... en de camera draait. Je
kunt niet te lang over een scène
nadenken. Je hebt geen tijd voor
excuses zoals op de toneelschool:
sorry, ik heb me niet goed voor
bereid, mag het ook morgen?"
Onzeker?
„Verschrikkelijk. Héél erg onze
ker. Uit een soort tegenreactie
hol je de andere richting op."
Acteren als aanvulling op je ei
gen karakter, of zoiets?.
Volstrekt make-uploos
zit Mary-Lou van Stee
nis (31) achter haar kop
thee in het Oostvoorne-
se strandhotel dat zij
voor het interview
heeft uitgekozen. Van
ophef houdt ze duide
lijk niet. 'Patty' uit
Spijkerhoek alias 'El
len' van Vrienden voor
het Leven speelt tegen
woordig een bescheiden
rol in de politieserie
Bureau Kruislaan. Een
gesprek over de nood
zaak van acteren, de
hokjesgeest van televi
sieland en de boosheid
in haarzelf. „Ik word
nog steeds te gauw
boos."
Door Anja van den Akker
„Ja, dat denk ik wel. Op een
gegeven moment is het bijna
overleven."
Karin Bloemen zei ooit dat acte
ren een soort therapie voor haar
is geweest, om de onzekerheden
uit haar jeugd te overwinnen.
Zo ver wil Mary-Lou van Steenis
niet gaan. Wat ze wel weet, is
dat ze als kind totaal geen to
neelambities had. Integendeel.
„Nooit! Nee, helemaal niet!
Kijk, dit is weer zo'n vraag die je
niet kunt beantwoorden zonder
heel privé te worden. Vroeger zei
ik altijd: ik weet niet waarom ik
ben gaan acteren. Via het zingen
vermoed ik. Dat klopt voor een
deel. Nu zeg ik: achteraf is het
een hele logische weg geweest,
juist omdat ik zo ongelooflijk
introvert was. Er zat een heel
woest klein meisje in mij. Ik had
„Als ik Spijkerhoek terugzie, valt me op dat ik meestal veel te
'groot' speelde.foto anp
altijd veel last van driftaanval
len bijvoorbeeld. Als je continu
implodeert, dan explodeer je een
keer. Dat is heel tekenend voor
mij. Ik herinner me dat ik als
kleuter altijd boos alleen voor
aan liep, óf helemaal achteraan.
Ik was in mijn hoofd geloof ik
vaak vreselijk tegendraads en
nukkig. Kom je op de toneel
school, moet je ineens alles
openbreken. Voor mij achteraf
gezien een noodzaak om met m'n
eigen emoties te leren omgaan.
Maar dat besef je pas later."
Zanglessen
Op haar tiende, toen haar ouders
gingen scheiden, sloot ze zich af.
Ze las veel en wierp zich op
muziek maken. Nam zanglessen,
wat haar later in Spijkerhoek
nog een hit zou opleveren.
„Ik heb overwogen om conserva
torium te gaan doen. Zoals ik
zoveel heb overwogen." Ze lacht.
„Maar ik vond mijn stem niet
goed genoeg. Dan kun je de
nummers die je graag wilt zin
gen niet doen. Je haalt die tonen
niet. Verschrikkelijk frustrerend
is dat. Bovendien voelde ik er
niet zoveel voor om heel streng
te moeten gaan leven. Niet roken
of drinken enzo. Daar is mijn
stem niet sterk genoeg voor. Het
fijne van acteren is dat er altijd
rollen zullen blijven om te spe
len."
Ambities?
„Ik ben lang niet meer zo ambi
tieus als tien jaar geleden. Nu
heb ik een kind, ik ben ge
trouwd. Als je ouder wordt, ga je
ook de waarde van andere din
gen beseffen. Ik begin het leven
steeds leuker te vinden."
De politieserie Bureau Kruislaan
is een nieuwe episode in haar
carrière. Ze accepteerde de rol,
omdat ze daardoor voor het eerst
op film kon werken en de perso
nage Anna Geerigs, de pientere
inspectrice, totaal afwijkt van
eerder tv-werk. „Je wilt als ac
teur altijd grenzen opzoeken.
Dat is een van mijn drijfveren."
Ze frommelt met een elastiekje
in haar haren en creëert al pra
tend een rommelig knotje.
„Je moet een beetje masochist
zijn, wil je in dit vak belanden.
In de televisie- en theaterwereld
is het moeilijk een beetje over
eind te blijven, je eigenwaarde te
houden. Iedereen in je omgeving
ziet je op televisie en kent je dus.
Heeft een mening over je. Heeft
verwachtingen van je."
Bescheiden
Geerigs, in de tv-serie nét van de
politie-academie, is een zeer be
scheiden rol. Bijna een figuran
tenrol, zeker in de eerste afleve
ringen. Ze vindt het niet erg.
„Voor mij speelde ook dat ik net
was bevallen. Mijn dochtertje is
nu een jaar. Ik wilde niet te veel
van huis zijn."
Mary-Lou van Steenis: „Ik heb geen zin om me te moeten bewijzen, omdat ik hiervoor 'maar'
comedy heb gedaan.foto rtl 4
Nu de opnames achter de rug
zijn, helpt Van Steenis haar man
in zijn lunchroom. Want tv-rol-
len komen niet vanzelf aanwaai
en en Mary-Lou is geen type dat
de hele dag bij iedereen aan de
telefoon hangt of ze alsjeblieft
een rolletje krijgt. Toch kan ze
niet zonder acteren. „Ik heb
sinds de opnames voor Bureau
Kruislaan, drie maanden gele
den, niet meer gespeeld. Het
wordt echt weer tijd. Dat voel
ik."
Af en toe wordt ze gevraagd
voor commercials. Zelden zegt
ze ja.
„Vroeger, toen ik net van de
toneelschool af was, dacht ik
altijd: commercials doe ik niet.
Geen denken aan. In het buiten
land snappen ze dat soort princi
pes niet. Ik werd gevraagd om
auditie te doen voor een recla
mespot en weigerde. De Britse
regisseur van Vrienden voor het
Leven zei: 'Je bent niet goed bij
je hoofd. Een dagje werken en
money op de bank!'
Het buitenland? „Ach, ik heb een
buitenlandse agent. Maar daar
doe ik dus niks mee. Als je
buiten Nederland wilt werken,
moet je je spullen oppakken en
tijdelijk vertrekken. Dat wil ik
niet. Is dat zo gek?"
Hokjesgeest
Er is nog iets. De hokjesgeest
van televisieland. Wie eenmaal
aan de stal van Joop van den
Ende heeft geroken, kan een
zware rol in series als Pleidooi of
Bij Nader Inzien wel vergeten.
Tenminste daar heeft het veel
van weg.
„Schat, je begrijpt toch wel dat
ik je nou niet meer kan casten
voor een film", beet een agente
Van Steenis ooit toe. „Dat is nog
steeds zo. Ik vind dat heel erg.
De omroepen denken al net zo.
Werd ik laatst gevraagd voor een
spelletje, zei iemand ineens: 'O
nee, Mary-Lou is van RTL'. Ik
bén helemaal niet van RTL! Ik
ben free-lance actrice."
Wat is dat, een soapvirus, een
comedyvirus?
„Alles. Dat heb je allemaal aan
je broek hangen," klinkt het wat
bitter. „Aan de ene kant vind ik
dat niet erg. Ik heb altijd prettig
gewerkt en ben blij dat ik ver
schillende dingen heb kunnen
doen. Van de andere kant. Neem
een serie als Pleidooi. Die is
heilig verklaard. En als iets hei
lig is verklaard, wil ik er abso
luut niet meer in", steekt het
nukkige boze meisje in haar de
kop weer op. „Maar ik vind het
een hele mooie serie. Daar wil ik
niet lullig over doen."
Soms waait de wind onverwacht
uit een andere hoek, heeft ze
geleerd. „Ineens 'mag' Willeke
Alberti weer, of Anthonie Ka
merling of het Songfestival.
Ischa Meijer bij Van den Ende
mocht ook. Omdat het Ischa
was."
Hotelgasten beginnen onze kant
op te kijken. Mary-Lou van
Steenis is in haar enthousiasme
steeds harder gaan praten. Ze
schiet erom in de lach. Duikt
weg achter de menukaart.
„Misschien is het heel menselijk
om zo in hokjes te denken. Maar
bij mij wekt het een soort anti
reactie op. Zo van: Pleidooi, doe
ik dus lekker niet. Bij Nader
Inzien? Nee. Ik vind het niet
mooi, het is te heilig. Snap je? Ik
wil heus graag met iemand als
Frans Weisz werken, maar ik wil
me niet extra hoeven te bewijzen
omdat ik hiervoor 'maar' come
dy heb gedaan. Als er zo over
mij wordt gedacht, hoeft het
voor mij niet meer."
Je wordt niet door iedereen se
rieus genomen.
„Dat is zo, ja."
Wat zijn je sterke kanten?
„Mijn impulsiviteit en emotiona-.
liteit. Denk ik. Het kleine boze
meisje zit er nog steeds in", geeft
ze toe. „Alleen kan ik er nu beter
mee omgaan. Hoewel, niet altijd.
Ik word nog steeds te gauw
boos."
Door Maarten van de Rakt
Edwin de Vries, bekend ge
worden als Karei uit In de
Vlaamsche Pot en tegenwoor
dig actief als schrijver van
scripts, kan het acteren niet
laten. Vanaf vanavond duikt
hij op in de nieuwe RTL4-eo-
medy M'n Dochter Ik.
„Even onder de mensen komen,"'
noemt hij dat. „Want schrijven
speelt zich heel erg in een fanta
siewereld af. Je leeft op een
eilandje."
„Na de Vlaamsche Pot heb ik me
bewust twee jaar gedeisd gehou
den. Het imago van de Vlaam
sche Pot blijft toch aan je kle
ven. Het is een goede leerschool
geweest voor het schrijven. Je
ziet hoe een comedy in elkaar
steekt. Nu was de tijd rijp met
iets anders te komen," verklaart
Edwin de Vries.
„Ik heb me op het schrijven
toegelegd. Pril Geluk, dat Vero
nica uitzendt, is er een voorbeeld
van. Momenteel ben ik bezig met
een filmscript voor Rob Houwer
naar een boek van Maarten 't
Hart, Het woeden der gehele
wereld. Een spannend boek, dat
zich afspeelt in Maassluis, een
aparte sfeer. Het is een geboren
filmscript."
Tuttig
Edwin de Vries bewerkte samen
met Coot van Doesburgh de En
gelse serie Me and My Girl tot
het Nederlandse M'n Dochter
Ik. Het idee komt uit de koker
van Joop van den Ende. „Hij
kwam ermee bij mij. Ik zag en
kele afleveringen en vond de
serie ontzettend leuk. Omdat
voor het eerst humor en senti
ment zijn vermengd. Naast de
lach-of-ik-schiet-scènes is het
soms ook even menens tussen
vader Simon en dochter Chris-
tien", legt de schrijver uit, die
zelf de vaderrol vertolkt.
Om de weduwnaar Simon en zijn
tienerdochter Christien draait de
reeks. Na de dood van zijn
vrouw neemt Simon de opvoe
ding van dochterlief in zijn een
tje voor zijn rekening. Hij ver
dient de kost met een eigen re
clamebureau. Zijn schoonmoe
der Nel (Kitty Jansen) is de
grootste aandeelhouder. Op het
bureau werken Dirk (Maarten
Wansink) en de secretaresse Lisa
(Daniëlla Mercelina).
RTL4 start met dertien afleve
ringen. „De oorspronkelijke
scripts zijn op, maar we kunnen
op eigen benen verder. Christien
groeit mee in de serie, de proble
men ook. Het is ook leuk om die
serieus aan te pakken. Kids ko
men vaak tuttig over in series,
maar zijn al snel heel volwas
sen."
Poppen
„De oorspronkelijke Engelse
reeks dateert uit het seizoen
1984-1985. Het verschil tussen
de meisjes van toen en nu is
verwonderlijk. Christien speelt
in het eerste jaar met poppen.
Dat is anno 1995 ondenkbaar,
zelfs ridicuul," schetst Edwin de
Vries het contrast. „In de relatie
vader-dochter heb ik behoorlijk
ingegrepen. Sommige plots wa
ren gewoon te kinderachtig.
Gaatjes in de oren bijvoorbeeld.
Dat is echt ouderwets. Toen
dacht ik: Wat zou ik als vader
zelf erg vinden? Zo kwam ik op
een tatoeage."
„Eigenlijk is het een vrije opvoe
der, die vader," verheldert
Edwin de Vries zijn rol. „Tien
jaar lang zorgt hij alleen voor
zijn dochter. Ziet haar opgroeien
van meisje tot vrouw. Vader is
een behoorlijk verantwoordelijk
man, een flierefluiter met erg
veel vriendinnen, die af en toe
een weekendje wegblijft. Zijn
schoonmoeder wil hem aan de
vrouw hebben."
„Christien is de baas in huis.
Een beetje moeder des huizes.
Voelt zich heel verantwoordelijk.
De karakters botsen behoorlijk.
Ze lijkt heel erg op haar moeder,
is behoorlijk eigenwijs. Er is wel
eens wrevel maar dat lost zich
altijd op."
Natuurtalent
Edwin de Vries is content over
de bezetting. „Het is belangrijk
Edwin de Vries: „Ik heb gemerkt dat ik een conservatievere
vader ben dan ik dacht.foto fotopersburo dijkstra
en prettig om omringd te zijn
door mensen die hun vak goed
verstaan, zoals Kitty Jansen en
Maarten Wansink. Ik ben een
bewonderaar van Kitty. Voor die
rol wilde ik een kei hebben. Ik
ben haar gaan overhalen. Mar
leen komt uit honderd screente
sts. Ze viel me op omdat ze door'
acteerde in het stille spel en
knap mee improviseerde. Het is
absoluut een natuurtalent. Heeft
geen enkele gêne."
„De kijkers moeten het gevoel
hebben dat vader en dochter
echt zijn. Daarom zijn we veel
aan elkaar gaan zitten. Dat pikte
Marleen goed op. Ze is ook een
beetje mijn dochter geworden.
En ik heb gemerkt dat ik een
conservatievere vader ben dan ik
dacht. Ik ben nou al bang voor
het moment dat Sammie (zijn
zoontje van anderhalf) straks
een brommer wil," klinkt het
bezorgd.
(RTL4, 20.30 uur)
Amsterdam (anp) - Karin Bloemen probeerde enige jam
de lezers telefonisch te verleiden een abonnement
nemen op de Krant op Zondag. De vorige eeuw bode
dagbladen nieuwe abonnees een ongevallenverzekerir;
aan. Het Persmseum heeft deze maand een tentoonstel
over ruim een eeuw reclame van Nederlandse kranten
tijdschriften.
De ongevraagde telefoontjes
van de actrice zijn de krant,
die slechts een kort bestaan
kende, niet in dank afgeno
men. In de negentiende eeuw
konden veel mensen zich de
luxe van een levensverzeke
ring niet veroorloven. De
kranten probeerden elkaar
destijds af te troeven door in
advertenties naast de polis
voorwaarden de bedragen te
noemen die reeds waren uitge
keerd.
Om de geloofwaardigheid te
vergroten, vermeldden zij
daarbij vaak de namen en toe
dracht van het ongeluk. De
lezer werd de gruwelijkste de
tails niet onthouden. Later
gooiden de kranten het over
een andere boeg. De Telegraaf
zou later in het kader van de
abonneewerving komen met
sigarenkistjes, de Panorama
met bierflesjes.
Droom
Nieuws in de aanbieding -
abonneewerving sinds 1870,
heet de expositie. Niet meer
dan twee keer per jaar laat het
museum van zich horen. „Een
permanente tentoonstelling is
voorlopig een droom," zegt
conservator Mariëtte Wolf, die
met Stef Severt en Arjan van
Westen de expositie samen
stelde. Die droom moet wor
den verwezenlijkt op de Nieu-
wezijds Voorburgwal, ooit de
krantenboulevard van Am
sterdam met een landelijke
uitstraling.
Nu heeft het museum onder
dak bij het Interationaal Insti
tuut voor Sociale Geschiede
nis, waar de mogelijkheden tot
exposeren beperkt zijn. Goed
vindbaar is het voormalige ca-
caopakhuis aan de Cruquius-
weg trouwens wel. Een groep
Italiaanse toeristen moest er,
gelokt door een wervende
WV-folder, teleurgesteld
worden weggestuurd. Er
draait geen pers in het per
smuseum.
Wolf: „Onze collectie is voor
95 procent van papier. Priori
teit nummer een is het behoud
daarvan. We zitten met een
papieren geheugen dat onder
je handen afbladdert." Van de
ruim 17.000 dossiers van
kranten en tijdschriften zijn er
door de medewerkers 5000
stuk voor stuk verpakt in
zuurvrij papier. Het project
voor het behoud van de collec
tie zal nog jaren vergen.
Dwarsdoorsnede
Het museum verzamelt niet
alle jaargangen van alle kran
ten. „Wij proberen een dwars
doorsnede te maken van de
Nederlandse pers," zegt Wolf.
Het begint bij het begin, in
1610, en het loopt door tot
vandaag. De interesse van het
museum geldt bijzondere
nummers: het eerste nummer,
een nummer dat in beslag
wordt genomen, een jubileum
nummer. „Daarom moet je
uitkijken dat je niet een soort
rariteitenkabinet wordt,
sen die inhoudelijk onderzoïj
willen verrichten naar de om
wikkeling van een krant, zij
meestal elders beter af."ft
clamedrukwerk, waarin
krant zich presenteert, is i-j
gens Wolf elders nooit
waard.
Wolf constateert de laat®
tien jaar een stijgende belang
stelling voor persgeschiedenis
Boeken over (verdwena
kranten getuigen daarvan:
langs over De Maasbode, bin
nenkort over De Tijd en
Nieuws van de Dag. „Als hg
om jubileum ging, was ma
altijd al schrijf lustig, ft
waarde van de krant als histo
rische bron wordt tegenwoor-
dig erkend. Misschien heel
het te maken met het nive»
van de journalistiek. Het heel
zeker te maken met de
schiedschrijving in Nederlaii
die ruimer van geest is gei
den. Het museum moet
vaak hebben van de docum#
talisten. Die hebben
gaans meer hart voor de
schiedenis van hun krant i
journalisten."
Vorig jaar is het museum!®:
uitgebreid met een zeldzan
verzameling couranten t
pamfletten uit de zeventiend
eeuw. Daarvoor moest 27,KI
gulden worden neergelegé
Dat ging het acquisitiebudfS
ruim te boven. Bevriend
stichtingen sprongen het mj
seum bij. Het museum, opgi
richt in 1902, krijgt pas sint
1988 jaarlijkse subsidie van
overheid.
Tekeningen
Het waardevolste deel van
collectie zijn de zeventiend
en achttiende eeuwse perio
dieken. Ook maakt het mii
seum furore met politieke to
keningen. Een grote
van het werk van Albert Hahi
sr., dat vrijwel geheel
bezit is, geldt als het
succes van het museum. Au
het einde van dit jaar zal hel
werk van Eppo Doeve wordt!
getoond. Langzaam,
Wolf, krijgt het museum r
naam als bewaarinstituut.
Kranten maken steeds r
reclame. Een krant
momenteel 6,5 procent van
uitgaven aan abonneewerninf
STER-spots en billboards of
de stadsbus hebben
de functie van affiches en fol
ders overgenomen. De
van de toekomst zal waar
schijnlijk niet van papier zijn-
Voor het persmuseum
het niet uit. Het wil zeker fel
papieren geheugen blijven do
cumenteren.
Het museum is op het digi
tijdperk voorbereid, man
Wolf is er niet geheel
op. „Ik weet niet hoe grootte
verzet zal zijn, hoe groot
liefde voor het papier is.
veronderstel dat we alles uit
eindelijk via beeldscherm»
tot ons zullen nemen. Al hoof
ik dat de krant blijft knispe
Medewerkers van het Persmuseum bezig met de v—
dingen van de expositie. F0
