'Ik blijf in de PvdA de tolerantie bewaken'
Bolkestein voedt nationalisme achter de dijken
Boe
Wordt Noord-Holland over vier jaar gewoon Holland?
Hulde
Kamer of
DE STEM
BINNENLAND BUITENLAND
Hoofdbedekking
pESTEM
-DE STEM-
BEZORGKLACHTEN
LEZERSSERVICE
ABONNEMENTENADMINISTRATIE
BEL LEZERSCONTACT
Felix Rottenberg wordt vandaag herkozen als partijvoorzitter:
PRÖflNCIALE STATE
Uit woede
Bajesdirecte
overgeplaats
DE STEM
ZATERDAG 4 MAART 1995
De zwartzijden boe-
renpetjes, de zuur-
stokroze en azuur
blauwe pruiken zijn weer
voor een jaar opgeborgen.
Met onze onbeschermde
haardos treden we opnieuw
naar buiten.
Hier en daar wordt er nog wel
fanatiek gekibbeld over de
kwestie of meisjes van islami
tische huize met een hoofd
doekje om naar school mogen
komen en of het niet levens
gevaarlijk is wanneer ze dat
ook tijdens de gymnastiekles
dragen, een vraag, die niet
zozeer door werkelijke be
zorgdheid maar meer door
een religieuze onverdraag
zaamheid schijnt ingegeven.
De vasthoudendheid van
sommige bestuurders, ook
van katholieke huize wekt de
indruk, dat ze vergeten zijn
hoe het nog maar enkele tien
tallen jaren geleden geen pas
gaf, dat meisjes en vrouwen
het kerkgebouw zonder
hoofdbedekking betraden.
Aan de linkerzijde van het
middenpad, waar zij, geschei
den van de jongens en man
nen, een plaats vonden, kon
men een keur van veelvormi
ge hoeden waarnemen, van
pluche of riet, met pluimen of
strikken, soms met een voile,
die tot halverwege de neus
reikte, daarbij de ogen bedek
te zonder ze te verbergen en
zo vaak verleidelijk werkte.
Jongere meisjes droegen een
baretje of alpino, of ze had
den een veelkleurige doek om
hun haren, die met een sierlij
ke knoop onder hun kin was
vastgemaakt.
De mannen namen bij het
betreden van het kerkgebouw
al bij het wijwatervat, naast
de ingang, pet of hoed in de
hand en zochten blootshoofds
hun plaats aan de rechterzijde
van het middenpad. De boe
ren, die bij het werk op het
land en vaak ook binnenshuis
een pet droegen, bleken een
onwaarschijnlijk bleke sche
del te hebben, die scherp te
gen hun gebruinde gezicht en
nek afstak.
Bij het verlaten van de sacris
tie droeg de priester, die de
mis ging opdragen, een zwarte
bonnet met drie opstaande
uitsteeksels rond een pluim,
die hij aan een misdienaar
aanreikte alvorens hij de tre
den van het altaar besteeg.
Buiten de kerk droegen pas
toor en kapelaan in de zuide
lijke provincies een grote ron
de hoed, vaak van geschoren
fluweel. Paters liepen daaren
tegen met hun onbedekte ton
suur door regen en wind.
Ging in de vooroorlogse jaren
een vrouw, die niet volks wil
de zijn en niet als werkster of
dienstbode beschouwd wilde
worden, niet zonder hoed de
stad in, mannen droegen in
overeenstemming met hun
maatschappelijke status een
hoed of een pet. Het hoofd
deksel kenmerkte de stand
waartoe men behoorde.
De handarbeider, de werk
man, droeg een pet, de amb
tenaar en notabele een hoed.
Bij het groeten tikte men on
derdanig met een paar vingers
aan de klep van de pet, de
hoed werd bij een ontmoeting
minzaam even van het hoofd
geheven. De zegswijze, die
leerde, dat men met de hoed
in de hand door het ganse
land kon komen, was dan ook
niet bedoeld voor de eenvou-
digen, die dat toch boven hun
petje zou gaan.
Natuurlijk was het hoofddek
sel ook een vast onderdeel
van het uniform. Militairen
hadden hun kepi of baret,
politieagenten en postbodes
hun platte pet, spoormannen
een kleine ronde pet met een
gouden of rode band.
In fundamentalistische reli
gieuze gemeenschappen be
dekken meisjes en vrouwen
nog steeds hun hoofd en gro
tendeels hun gezicht, ortho
doxe joodse mannen dragen
niet alleen in de verhalen van
Singer of Malamud grote
zwarte gleufhoeden, men kan
ze met die karakteristieke
hoofdtooi nog vaak in bepaal
de wijken van Antwerpen
zien lopen, op weg naar syna
goge of diamantslijperij. En
het handpalmgrote keppeltje
bedekt ook buiten Israël bij
elke gelovige jood een klein
deel van zijn schedel.
De ruiterij maar ook andere
takken van sport hebben de
pet en met name de geruite
Engelse cap in de mode ge
bracht. Maar deze populaire
dracht ondervindt de laatste
tijd vooral bij jongeren duide
lijk concurrentie van de base
ball cap, liefst gesierd met een
duur clubinsigne of modieus
logo. Ook door mannen, die
ondanks hun gevorderde leef
tijd jong willen schijnen,
wordt die bij voorkeur achter
stevoren met de lange, rond
gebogen klep op het achter
hoofd gedragen. Is er een dui
delijker voorbeeld denkbaar
van een Januskop?
Achter de kassa van het tankstation zijn employees doende een
feestslinger op te hangen. Vanwege welk feest? Het antwoord staat
op een groot kartonnen schild dat al aan de wand is bevestigd:
'Super Service Kampioen'. De kleine ruimte is goed gevuld
personeelsleden van het hoofdkantoor van de benzinemaatschappij
zijn vandaag naar deze pomphouder afgereisd om hem te huldigen.
Eerder werd een bruidsboetiek geëerd door de importeur van een
bruidskledingmerkdie alle verkooppunten op klantvriendelijkheid
had onderzocht. Deze boetiekhoudster scoorde het hoogst en
verwierf een oorkonde, een beker en een bos bloemen.
Nou kunnen wij, consumenten, niet achterblijven met spelletjes om
winkelpersoneel service-gericht te houden. Wij kiezen in de super
markt de cassière van de maand en uit de cv-monteurs degene die
de radiator-kraantjes ook weer dichtdraait. (DC)
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem B.V.
Directie: drs. J.H.M. Brader en D.H. Ahles (adjunct).
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
C. Hamans en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
076-236911/Telefax 076-236405. Telefax redactie S 076-236309.
Rayonkantoren in Hulst, Terneuzen, Goes, Bergen op Zoom, Roosendaal, Etten-
Leur en Oosterhout. Zie voor meer informatie het colofon in het editie-deel van
deze krant.
Abonnementsprijzen:
via automatische incasso
(via acceptgiro)
(n.v.t.)
89.40)
177,80)
(f 345,75)
maand 29.80
kwartaal 86,90
halfjaar 172.80
jaar 335,75
Voor posttoezending geldt een toeslag.
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882 en bij Teuben,
Ginnekenweg 7, Breda.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881Fax 076-236405.
Geboorte- en overlijdensadvertenties
maandag t/m vrijdag tot 16.00 uur 076-236881fax 076-236405
zondag van 18.30 tot 20.30 uur 076-236242/236911
Alle advertentie-opdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van de Algemene
Voorwaarden van Uitgeversmaatschappij De Stem B.V. alsmede de Regelen voor
het Advertentiewezen.
Bankrelaties: Postgiro 1114111 - ABN/AMRO rek. 520538447.
De Stem op band: Centrum voor gesproken lektuur 08860-82345.
06-0226116
Ma. t/m vrij. 8.00-17.00 uur/zat. 8.00-12.00 uur
(Opzegtermijn abonnementen: 4 weken voor het eind van de betaalperiode)
Door Toof Brader en
Margriet van Lith
Amsterdam - De drie jaar dat
Felix Rottenberg nu voorzit
ter is van de PvdA waren niet
de gemakkelijkste uit zijn le
ven. 'Een terroriserende
baan' is het, 'geen werk, maar
een leven'. Toch besloot hij
na een maandje nadenken
nog drie jaar te blijven.
Tijdens het PvdA-congres van
daag in Maastricht wordt hij -
tegenkandidaten zijn er niet -
voor een nieuwe periode herko
zen. De vernieuwing van de par
tij is immers nog lang niet af.
„De EHBO-fase is net voorbij."
Vlak na de formatie was de
twijfel of hij er wel mee moest
doorgaan het grootst. Rotten
berg: „Na de meevallende ver
kiezingsuitslag en de uitkomst
van de formatie met Kok als
premier leek de vernieuwing te
stagneren. Alsof het weer vooral
ging om de consolidatie van ver
worven posities. Ik dacht: daar
gaan we weer; heb ik nog wel
genoeg energie om daar tegen te
vechten?"
Ook uit het partijkader nam de
kritiek weer toe. Deze maand
nog vergeleek oud-partijbe
stuurder Bart Tromp Rottenberg
met een Romeinse dictator, met
als belangrijkste verschil dat
zo'n dictator niet langer dan zes
maanden bleef.
Rottenberg ligt er niet wakker
F. Rottenberg
van. „Toen ik aantrad werd de
functie mij al omschreven als
Kop van Jut. Ik ben geen alle
mansvriend. Men kende en kent
mijn agenda. Ik kan de partij in
mijn eentje niet veranderen, dat
moeten de leden zelf doen. Ik
kan alleen aanmoedigen. Kritiek
van buiten binnen de partij
brengen is een van de manieren
om dat te doen. De partij leed
wat dat betreft aan een gebrek
aan vrijheid, was te verkrampt.
Ik zie het als mijn taak als
voorzitter ruimte te geven voor
debat."
Daarom houdt Rottenberg ook
niet zo van verkiezingscampag
nes, zoals de huidige voor de
Provinciale Staten, de vierde
binnen een jaar. „Dan moet je
altijd oppassen met wat je zegt,
de rijen gesloten houden. Terwijl
ik me er juist op voorsta dat bij
voorbeeld Pronk ook in verkie-,
zingstijd zijn afwijkend geluid
FOTO RUBEN SCHIPPER
moet kunen laten horen.
Of dat het nieuwe kamerlid Re-
hwinkel kan pleiten voor de op
komstplicht, ook al zie ik daar
zelf niets in. Het is prima als een
paar jonge paarse neo-realisten
uit verschillende fracties eens
met elkaar eten. Ik vind dat bij
uitstek een taak van de partij
voorzitter: de tolerantie bewa
ken."
Toch wil Rottenberg wel toege
ven dat het gewone partijlid er
de afgelopen jaren misschien iets
te weinig aan te pas kwam. „Ik
denk dat dat niet goed is. Je
moet voorkomen dat je alleen
nog maar een kiesvereniging
bent die, zoals in de Verenigde
Staten, slechts in beweging komt
tijdens verkiezingscampagnes."
Het aantreden van het paarse
kabinet ziet Rottenberg eerder
als een steun voor zijn vernieu
wingsproject dan als een obsta
kel. „PvdA en CDA versterkten
in het kabinet-Lubbers/Kok de
regenteske neigingen bij elkaar,
het steeds weer terugvallen op
orthodoxe oplossingen. Het CDA
is inmiddels de enige partij die
nog volledig in zuilen denkt. Het
paarse kabinet vertegenwoordigt
wat er in de rest van de samenle
ving gaande is."
Rottenberg ziet de samenwer
king met de liberalen ('met
blauw' zoals hij D66 en de WD
graag onder één noemer brengt)
dan ook niet als een tijdelijke
kwestie die slechts tot stand
kwam omdat D66 het CDA er
niet bij wilde, zoals sommige
PvdA'ers de paarse samenwer
king nog steeds ervaren.
De twijfels van die partijgenoten
begrijpt hij overigens wel.
„Wöltgens is daar een duidelijk
voorbeeld van. Tot twee dagen
voor het aantreden van het kabi
net-Kok mopperde hij nog: dat
wordt niks. Hij vreest dat de
vrije-marktideologie volledig de
overhand krijgt.
Of de paarse samenwerking]
eindelijk leidt tot een gr
herverkaveling van het
landse politieke landsclB
waarin decennia lang de cj
tendemocraten in het ci
zaten en de liberalen en s
democraten elk op een vle
volgens Rottenberg moeil§|
voorspellen. f
„Op de tekentafel kun je well
uitzetten van een nieuwe tt'T
stelling tussen individualist1
daaraan gekoppelde 1
mingsprocessen tegenover I
gemeenschapsdenken. Maar!
zal zowel de WD als i
moeten scheuren. Wat de pi
betreft ben ik er juist op iijfl
te voorkomen. De openheicl
het debat die ik voorsta meel
PvdA juist in de positie brerf
daar in te middelen."
De PvdA-fractie in de
Kamer is volgens Rottenberg!
een aarzelend begin nu goaf
weg dat profiel gestalte te gel
„Er is de afgelopen jaren in!
PvdA een doorbraak in c
taliteit tot stand gebracht, tl
ik in 1992 aantrof, was een]
moedigde club. De
sindsdien scherper, initiaties)
ker geworden.
De kracht van de PvdA is|
manier waarop we sociale J_
wikkelingen interpreteren e|
politiek handelen vertalen.
crisis was dat we dat niet;]
meer deden. Die traditie b
hersteld en dat gaat goed."
Van onze verslaggever
Haarlem - Schiphol en de toe
komstige stadsprovincie Am
sterdam. Dat zijn de twee zaken
waar het in Noord-Holland de
komende vier jaar om draait.
Met als zekere uitkomst de uit
breiding van Schiphol met een
vijfde baan (het kabinet heeft
het licht immers al op groen
gezet) en als vermoedelijke uit
komst het opheffen van Noord-
Holland als zelfstandige provin-
Want als over vier jaar de Am
sterdamse agglomeratie als zelf
standige provincie verder gaat
blijft er voor 'Haarlem' niet veel
meer over.
En omdat Zuid-Holland in het
zelfde schuitje zit daar kómen
zelfs twee stadsprovincies,
Haaglanden en Rotterdam -
gaan er stemmen op om de
resten van beide provincies op
één hoop te vegen. De provincie
Holland.
De besturen van Noord- en
Zuid-Holland hebben al voor
zichting 'ja' gezegd.
Vooral over de grenzen van de
nieuwe stadsprovincie Amster
dam en de bevoegdheden is me
nig robbertje gevochten. Een te
genvaller was ook dat 'Amster
dam-buiten', Almere dus, uit
eindelijk koos voor Flevoland
en Amsterdam links liet liggen.
De omvang van de stadsprovin
cie is het eerste grote probleem
dat de nieuwe Staten op hun
bordje krijgen. En omdat elke
Schiphol wordt uitgebouwd tot een van de grote luchthavens van Europa.
FOTO ANP
fractie daar zo z'n eigen ideeën
over heeft zou het verlossende
woord wel eens uit Den Haag
moeten komen.
Dan Schiphol. Over de nood
zaak van uitbreiding van de
nationale luchthaven is elke
grote partij in Noord-Holland
het wel eens. En ook over de
voorwaarden waaronder Schip
hol mag uitbreiden worden geen
messen getrokken.
Nu het kabinet voor de vijfde
baan heeft gekozen en de pro
vinciale eisen met betrekking
tot de milieu-hinder overneemt,
maken alleen GroenLinks, de
Groenen en de SP Schiphol tot
inzet van de statenverkiezingen.
Toch zadelt het kabinet met het
Schipholbesluit de provincie op
met nieuwe problemen. Want
door extra geluidseisen aan de
vijfde baan te stellen worden de
mogelijkheden tot woningbouw
drastisch beperkt.
Waar moet Amsterdam bijvoor
beeld de 100.000 woningen bou
wen, die de stad de komende
decennia nodig heeft om de wo
ningnood afddoende te kunnen
bestrijden. Andere bouwlocaties
bij Haarlem, Zaanstad en in het
Gooi zijn nauwelijks te vinden.
De Kop van Noord-Holland ziet
de bui al hangen en vooral de
kleinere gemeenten daar nemen
voorzorgsmaatregelen om een
ongeremde bebouwing tegen te
gaan.
Een groot probleem is ook het
wegennet. Noord-Holland heeft
de twijfelachtige eer elke dag
gemiddeld de meeste files te
hebben.
Toch willen de meeste partijen
in de Staten niet nog méér we
gen en knooppunten aanleggen,
maar vooral het openbaar ver
voer verbeteren. Alleen de WD
en het CDA vinden dat ver
keersknelpunten moeten wor
den opgelost, desnoods met
nieuwe autowegen en tunnels.
In de 79 zetels tellende Staten
van Noord-Holland is het CDA
met 20 zetels de grootste fractie.
Dat komt omdat vier jaar gele
den de PvdA - nu met 17 zetels
net zo groot als de WD - een
enorm pak slaag kreeg. D66
heeft 16 zetels en GroenLinks 6.
De Groenen, de CentrumDemo-
craten en de combinatie SGP/
RPF/GPV bezetten elk één zetel
in de Staten.
Velen hopen dat de Noordhol
landse politiek spannender
wordt. Door een pact van de
grote partijen CDA, PvdAJ
en D66, die samen GS vont
(elk met twee zetels), was
initiatief van anderen bij v#
baat kansloos.
Of het die kant uitgaat is mi
de vraag. Want zelfs bij een a
lage opkomst zal de PvdA win
boeken, omdat de sociaal
mocraten vier jaar geleden i
klappen hebben gekregen,
nu voor D66 worden voorspel
Als de opkomst net zo
als bij de Europese verkiezing
vorig jaar zal D66 6 zetels m«
ten inleveren.
Het CDA zal stabiel blijven
een zeteltje verliezen en
ste plaats dus moeten afsta
aan de PvdA, De WD
groeien, evenals de kleine eb
telijke partijen.
I Dit is de achtste aflevering
een serie naar aanleiding van
verkiezingen voor Provinta
Staten. Deel 1 (Groningen1
(Friesland), 3 (Drenthe), 4 |0«
ijssel), 5 (Gelderland), 6 (Utrei
en 7 (Flevoland) verscbe»
De Stem van 23, 24, 27 e'
februari en 1, 2 en 3 maart.
Het mooiste moment in de
bloedloze campagne voor de
Statenverkiezingen werd afge
lopen zondag vastgelegd. In een
Amsterdams etablissement de
batteerden de voorzitters van
de vier grootste fracties in de
Tweede Kamer over alles be
halve de provincies.
Een radio-debat waarvan enke
le fragmenten werden gefilmd
ten behoeve van de televisie. In
een van die fragmenten zie je
Bolkestein, een beetje wegzit-
tend van zijn collega's. Op zijn
gezicht verschijnt een superieu
re glimlach terwijl hij de woor
den spreekt: 'Nee, dat ben ik
gewend'.
De vraag was of hij onder de
indruk was van het volslagen
gebrek aan steun van zijn colle
ga's voor zijn opvatting dat
Nederland in het buitenlands
beleid meer rekening moet hou
den met het nationaal belang.
'Nee, dat ben ik gewend'. Het
was Bolkestein ten voeten uit.
Hij snijdt wel een debat aan,
maar als het op debatteren
aankomt drukt hij zich. Dan
beperkt hij zich tot het nog
eens samenvatten van zijn stel
lingen in hapklare brokken en
leunt hij vervolgens zelfverze
kerd achterover.
Dan meet hij zich de pose aan
van: gelijk heb ik en op termijn
krijg ik het ook. Kritiek op zijn
stellingen legt hij stoïcijns
naast zich neer.
Tot het hem echt te gortig
wordt. Van de CDA-top heeft
hij daarom excuses geëist voor
de 'vulgaire en op zijn persoon
F. Bolkestein
FOTO DE STEM/JOHAN VAN GURP
gerichte campagne' van de Eu
roparlementariërs Maij en
Oostlander.
Hij aanvaardt niet dat hij door
deze beide CDA'ers is vergele
ken met de Vlaamse rechts-ex-
tremist De Winter en geassoci
eerd met Janmaat. Hij voelt
zich daardoor persoonlijk bele
digd.
Enig begrip valt daarvoor wel
op te brengen, ook al mogen de
uitlatingen van Maij en Oost
lander niet over één kam wor
den geschoren. Die van Maij
waren van de harde ongenuan
ceerdheid, die we van haar
hebben leren kennen en die elk
inhoudelijke gedachtenwisse-.
ling bij voorbaat nutteloos
maakt.
De opmerking van Oostlander
moeten toch eerder gezien wor
den als een slip van de pen in
een uiterst kritische, maar niet
unfaire reactie op Bolkesteins
opvattingen over nationaal be
lang, ontwikkelingshulp, asiel
beleid en Europa.
Op een WD-bijeenkomst vori
ge week zaterdag hield Bol
kestein een doorwrocht plei
dooi voor herstel van de priori
taire plaats van het nationaal
belang in het buitenlands be
leid van Nederland.
In dat kader herhaalde hij zijn
opvatting dat er bezuinigd
moet worden op ontwikkelings
hulp, betrok hij de stelling dat
Nederland teveel betaalt aan de
Europese Unie en teveel asiel
zoekers te goed opvangt en te
ruim juridisch bijstaat. Lei
dend beginsel van zijn be
schouwing was: weg met 'we
reldvreemd idealisme', tijd voor
'nieuw realisme' en voor 'wat
meer gevoel voor Realpolitik'.
De verdienste van Bolkestein is
- het is hier al vaker neerge
schreven - dat hij het debat
over een aantal thema's uit de
taboesfeer heeft getrokken.
Maar in zijn zucht om helder
over te komen en niet te wor
den misverstaan (een zucht die
wellicht nog is toegenomen
sinds hij gelauwerd werd met
de Thorbeckeprijs voor politie
ke welsprekendheid) komt hij
steeds sneller in het vaarwater
van het platte populisme.
Een pleidooi voor heroriëntatie
van ons buitenlands beleid op
het nationale belang is op zich
zelf interessant; evenals de
vraag hoe Nederland zich wel
ke plaats in de Europese Ge
meenschap dient te verwerven.
De vraag is natuurlijk wat on
der nationaal belang dient te
worden verstaan. Bolkestein
heeft die vraag niet expliciet
beantwoord. Maar impliciet
heeft hij zijn antwoord gege
ven. Dat luidt plat gezegd: het
nationaal belang is die positie
van Nederland in de wereld die
we kunnen verwerven tegen zo
min mogelijk kosten en zoveel
mogelijk inkomsten.
Het aloude en oer-Hollandse
beeld dat staat voor onze tradi
tionele handelsgeest, de twee
eenheid van koopman en domi
nee, is aan Bolkestein niet be
steed. Hij kiest zonder omwe
gen voor het gelijk van de Am
sterdamse marktkoopman.
Wanneer hij dat denken toepast
op de omvang van de Neder
landse ontwikkelingshulp, op
de wijze waarop Nederland
omgaat met asielzoekers en ook
op de Nederlandse bijdrage aan
de Europese Unie - dat alles in
het kader van het nationaal
belang - dan moet hij er zich
niet over verwonderen wanneer
er termen vallen als nationalis
me en zelfs 'eigen volk eerst'.
Het nationaal belang is niet iets
smoezeligs; het is niet immo
reel; niets iets waar een fat
soenlijk mens niet over behoort
te praten. Bolkestein heeft ge
lijk wanneer hij aan het slot
van zijn pleidooi zegt dat de
nationale staat de belangrijkste
bron van politieke loyaliteit en
van soevereiniteit is en blijft.
Maar Bolkestein betreedt groe
zelige paden en legitimeert
daarmee anderen om hetzelfde
te doen wanneer hij enghartige
opvattingen over nationaal be
lang uitvent.
Dat doet hij wanneer hij ont
wikkelingshulp catalogiseert
als 'de meest sprekende uit
drukking van onze zendings-.
drang'. Dat doet hij als hij
zonder veel onderbouwing be
weert dat de Nederlandse op
vang van asielzoekers in Euro
pa 'zijn gelijke niet kent qua
accommodatie en juridische
bijstand'.
Dat doet hij ook wannneer hij
de inderdaad op te ruime fi
nanciële voet verkerende Euro
pese Unie samenvat in een lek
ker bekkend beeld als: 'Terwijl
wij onze begroting moeten uit
wringen om onze dijken te ver
sterken, worden op het vakan
tieparadijs Tenerife mede met
ons geld snelwegen aangelegd.'
Internationale solidariteit, dat
begrip uit de morele categorie,
spreekt Bolkestein kennelijk
niet aan. Het is in zijn ogen
teveel van de dominee en te
weinig van de koopman. Uiter
aard is het zijn goed recht er zo
over te denken, maar hij doet
het door hem gekoesterde na
tionaal belang dan wel ernstig
tekort.
Ontwikkelingshulp is het sta
dium van afkoop van schuldge
voelens en van hoogdravend
idealisme al lang voorbij. Van
elke Nederlandse gulden hulp
komt een steeds aanzienlijker
deel aan de Nederlandse econo
mie ten goede. Ontwikkelings
hulp is al lang een vorm van
welbegrepen eigenbelang.
Wie de landen in de derde11
reld aan hun lot overlaat,111
dat vroeg of laat de nadet
effecten daarvan op de H
wereld zullen neerslaan.
alleen in de vorm van stee
meer vluchtelingen en 1
asielzoekers.
Op kleinere schaal gezie
ook precies in dergelijke
wegingen het motief om b
de Europese Unie de welvasjj
kloof tussen het rijke noori
en het relatief arme zuiden
versmallen. Dat heeft niets1
doen met wereldvreemd i®
lisme.
Uit de pleidooien van
kestein stijgt de geur van
land eerst op. Het gaat een*1
te ver hem te vergelijken^
De Winter, Janmaat of
verwerpelijk soort.
Maar door zijn nationalist11
getinte pleidooien, door
suggestie dat Nederland er'
ter van wordt als het zi®
zelfgenoegzaamheid verscW
achter de dijken, voedt
kestein uitingen van e"1
rechts, die hij nu juist zou®'
ten bestrijden.
Van onze Haagse redactie
peil Ha&S De A73
direct als autosnelweg
oostoever van de Maas
gelegd. De verbinding V|
Maasbracht met een 1<
van 35 kilometer moet f
2005 gereed zijn en kost i
een miljard gulden.
pat heeft het kabinet gil
besloten, nadat de Tweedt
mer donderdag met een
verschil de motie van CD
VVD had gesteund voor eè
Van onze redactie binnenla,
Tiel/Den Haag - De verk
Provinciale Staten drel
ontregeld te raken omd
stemlokalen of stemhokj|
Ze willen dit doen uit
tegen de schaderegeling
kabinet gisteren heeft vj
steld voor boeren die vei
werden tot evacuatie tijdq
watersnood.
Een actiecomité stelt nu ee
matum aan de Tweede
fracties van WD, D66 en
Als de regeringspartijen
weigeren om vóór de verlj
gen een helder standpunt'
nemen over het 'onbillijk;
sluit van het kabinet, dan
de boeren de verkiezingerj:
grijpen om aandacht voo
argumenten af te dwingen.
Honderden melkveehc
varkensfokkers, pluimvt
ders en tuinders melddej
gisteren spontaan aan
actiecomité. De gezan
landbouworganisaties vel
den zich solidair met het®
pakket.
Het rivierengebied'telt orj
4000 boeren die schade
geleden tijdens de evacual
meesten zijn laaiend sine
Den Haag (anp) - De
spraak geraakte directe!
het Militair Penitentiair'
plex in Nieuwersluis krij
andere functie binnen df
macht. Uit een onderzoek]
rijksrecherche is geblekj
hij meermalen 'lastige' vi
lingen met hun handen
hek heeft vastgebonden.
De maatregel volgt op eet]
van vier marechaussee
meldden dat zij mee
helpen aan het vastketeij
vreemdelingen, of daar
van waren geweest. Zij
dat een 'onmenselijke bd
ling'. De vreemdelingen
overigens geen verwoi
op.
WIE NIET beter weet, a
op til zijn. Ministers er
vangen elkaar vliegen
Haagse beslissingen wi
verwijten vliegen heen t
En toch weet elke volgt
een nieuwe Kamer dra.
precies doen, wat de pe
wie de kandidaten zijn, 1
leeft niet en dus brenj
stelling. Om zo te voo1
stembus komt en dat r
donder krijgen.
Een vreemde tactiek.
wel van belang is, zou q
de taak van de Staten
hebben en wat de versi
hun prioriteitenlijst heb
Niets daarvan. In plaat
9aat het debat over
Limburg. De landelijke
suggereren dat provii
hebben. Een minister d
aandeed, durfde het aa
de Limburgse A73, ter,
spelen als de A16, deZ,
Provinciale politiek sp
tegendeel, geen rol in
zonder goede argumer
bestuur in aanvankelij
oen de regionale autor
te hechten aan wat in q
Maar wat moet de kiez
Provinciale verkiezinge
verkiezingen spelen, r
gekozen wordt?
Geen van beide. Hij
belangrijke en voor
spelen. Provincies mr
uVneHr «at in hun str
f,« l P' bestaar
Qenheid en economie.
°ver thema's als de A'
rein Moerdijk en het
Vlaanderen over de ke
Ifversus stilte en r
uitbreiding van het hat
aanH °"derwerpen h,
eendacht gekregen. T
bewuste kiezer bestee
een, secure verg,
S' bePaa|t op
sche voorkeur ligt en
d'e keuze op 8 maart i,
