'Oh, jongens, daar heb je er weer zo een
Mak
Helft van het aantal tolken in asielzoekerscentra deugt niet
Jorritsma wil heel veel 'op de schop' nemen
Belangen^
Defect
Nederland t
DE STEM
BINNENLAND BUITENLAND
-DE STEM-
Onderzoek naar ervaringen slachtoffers en gezinnen van polio-epidemie 199^-1993
PËSTEM
Agenda
Dubieuze tra
Akkoord over
schade land
en tuinbouw
DE STEM
DINSDAG 21 FEBRUARI 1995
Je komt op een feestje,
waar ze om een uur of
twaalf een heel bijzon
dere gast aankondigen. Dat
kietelt de spanning. Mensen
doen de dwaaste dingen om
de naam los te peuteren. Op
eens bromt het langs de wan
den: Boris Jeltsin. Wat leuk,
roepen de aanwezigen, een
echte Rus! Een uurtje later
wordt hij via een zijdeur naar
binnen geschoven. Een grim
mige, vierkante man met sa-
mengenknepen ogen en de
onzaligste walm die ooit in
het Vrije Westen is waargeno
men.
Maar wat is dat nou? Hij
reageert niet op vragen en
mept naar mannen die hem
een toffe schouderklop willen
geven. Die Jeltsin is helemaal
niet leuk! Hij blaft, gromt,
schopt en dreigt mensen en
meubilair te vernielen.
U hebt de grote Boris Jeltsin
waarschijnlijk ook wel eens zo
gezien. Met een grimas van
zeker twee flessen, links en
rechts ondersteund, schuife
lend naar een vergadertafel
vol spuitwater Soms ver
schijnt hij helemaal niet. Dan
denkt hij er niet aan zijn stoel
in het vliegtuig te verlaten of
is het onmogelijk hem los te
beitelen van zijn bed.
Politiek en drank zijn nooit
vies geweest van elkaar. We
hebben Vredeling en Smal-
lenbroek en we kennen de
verhalen over het klapwieken,
het rammen van zuiltjes en de
autobuitelingen op zeer ver
dachte uren.
Het valt op dat politici nooit
een vrolijke dronk hebben.
Het gebeurt nooit dat er een
tje naar een tv-studio rijdt en
daar doldwaze wetswijzigin
gen aankondigt of een duet
eist met Paul de Leeuw. Be
zopen leiders spuien niets dan
bitterheid en frustratie. Bij
tend op hun nadorst ontken
nen ze vervolgens (bijna) al
les.
Jeltsin is de kampioen. Offici
eel is er met hem nog steeds
niets aan de hand. De Russi
sche propaganda, die veel ef
ficiënter werkt dan de hervor
ming, wil ons doen geloven
dat het bij Boris slechts gaat
om de frisse mintkracht van
King Extra Strong (Kink
Extra Stronk in het Russisch).
Waar zijn de doorgewinterde
Kremlin-watchers die vroeger
alles wisten van de streken
van Gromyko en de kwalen
van Brezjnev? Ze hoeven al
leen maar even te ruiken!
Hoeveel stukgegooide glazen
liggen er langs de muren?
Hoe komen die gemene mors-
vlekken op de heilige resten
van Lenin? Het moet toch
niet moeilijk zijn.
De Tsjetsjenen weten het in
ieder geval. De Amerikanen
zijn ook zeer op de hoogte,
want Bill Clinton levert elke
week een vrachtwagentje
Door Dirk Vellenga
kwaliteitswodka. Hij steunt
Boris, sleurt hem door alle
katers en deliria. Want met
Jeltsin weten ze in Washing
ton tenminste waar ze aan toe
zijn. Toen Boris op een nacht
meldde dat de communisti
sche kelders uitgeput waren,
gingen de Amerikanen on
middellijk over tot levering.
Jeltsin Extra Stronk heeft een
aantal keiharde beslissingen
genomen, steeds per ongeluk.
Als hij in een van die koude,
lange nachten in het Kremlin
weer eens flink de hoogte
Jeltsin:
geen Kink
Extra Stronk
heeft, gaat hij generaals bel
len en de flinke jongen spe
len. „Niks afwachten. Bom
barderen die hap!" roept hij
dan. „Uitroeien tot de laatste
man!" De volgende dag kan
hij het zich meestal niet meer
precies herinneren, maar dan
zijn de machines al in bewe
ging gezet. Zo is het gegaan
met Tsjetsjenië.
Dat hij ooit de held van het
volk werd, was ook een onge
lukje. Hij zat 'm stevig te
raken, toen buiten die coup
plaatsvond tegen Gorbatsjov.
Zingend en lallend sukkelde
hij de straat op. Hij vond het
gezellig tussen al die uitbundi
ge mensen! Opeens ging de
weg omhoog en stond hij te
roepen bovenop een tank.
Boris zwaaide met zijn vuist
en de mensen noemden hem
met tranen in de ogen de
nieuwe vader des vaderlands.
Ze slapen nu hun roes uit,
moedertje Rusland en vader
tje Jeltsin. Het glas is leeg en
troosteloos. Dat geldt ook
voor Grozny.
Kom op, Boris Jeltsin, hijs je
overeind en meld je bij de
AA. Je hoeft alleen maar te
zeggen: „Hallo, ik ben Boris
Jeltsin. Ik ben alcoholist en
despoot. Willen jullie mij hel
pen?"
De oven is stuk. De fabrikant-leverancier heeft zich teruggetrokken
in een klein dorpje achter hoge dijken, maar kan na enig zoekwerk
toch bereikt worden. De telefoniste begrijpt met een half woord wal
er aan de hand is en verbindt door. Een bandje is het volgende
tussenstation. Of de klager garantiebewijs en typenummer bij de
hand heeft, vraagt de mechanische stem. Die gezocht en opnieuw
gebeld. Weer de telefoniste en weer de band die vervolgens zegt dal
wie technische informatie wil een één moet intoetsten. Voor
commerciële informatie een twee. De opbeller denkt even na. En
daar is de automaat weer: u hebt geen keuze kunnen maken, wij
zetten u terug op de telefoniste. Die begrijpt alles weer meteen en
verbindt daarom opnieuw daarom met het bandje. Na twintig
minuten afwisselend telefoniste en band besluit de wanhopige
ovenbezitter op zoek te gaan naar een klusjesman. CH)
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem B.V.
Directie: drs. J.H.M. Brader en D.H. Ahles (adjunct).
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
C. Hamans en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911/Telefax 076-236405. Telefax redactie 076-236309.
Bezorgklachten en abonnementenadministratie:
Afdeling Lezerscontact 06-0226116 (gratis)
ma. t/m vrij. 8.00-17.00 uur, zat. 8.00-12.00 uur.
Kantoren:
Bergen op Zoom, Postbus 65, 4600 AB;
01640-36850, fax 01640-40731, redactie 01640-37253.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550, fax 01608-17829.
Goes, Klokstraat 1, 01100-28030, fax 01100-21928.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751, fax 01140-19698.
Oosterhout, Bredaseweg 108B,® 01620-54957, fax 01620-34782.
Roosendaal, Molenstraat 45,® 01650-37150, fax 01650-44929.
Terneuzen, Zuidlandstraat 32,® 01150-17920, fax 01150-96554.
Vlissingen, Scheldestraat 7-9, 01184-19910, fax 01184-11446.
Openingstijden: van 8.30-17.00 uur.
(Middagpauze van 12.30-13.30 uur m.u.v. Oosterhout)
Abonnementsprijzen (bij vooruitbetaling te voldoen):
per kwartaal 89.40, per half jaar 177.80 óf per jaar 345.75.
Voor abonnees met automatische incasso: per maand 29.80,
per kwartaal 86.90, per half jaar 172.80 óf per jaar 335.75.
Voor posttoezending geldt een toeslag.
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882 en bij Teuben,
Ginnekenweg 7, Breda.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881Fax 076-236405.
Geboorte- en overlijdensadvertenties
maandag t/m vrijdag tot 16.00 uur 076-236881, fax 076-236405
zondag van 18.30 tot 20.30 uur 076-236242/236911
Alle advertentie-opdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van de
Algemene Voorwaarden van Uitgeversmaatschappij De Stem B.V. als
mede de Regelen voor het Advertentiewezen.
Bankrelaties: Postgiro 1114111 - ABN/AMRO rek. 520538447.
De Stem op band: Centrum voor gesproken lektuur 08860-82345. i
In de zomer van 1992
wordt Nederland opge
schrikt door het nieuws
dat er polio is uitgebro
ken in bevindelijk gere
formeerde kring in de Al-
blasserwaard. Onmiddel
lijk moet het zwarte kou-
sen-kerkenvolk het bij
het publiek ontgelden.
De verontwaardiging
over het principieel wei
geren van inentingen
leidt tot een paria-ach-
tige bejegening. Wat heb
ben slachtoffers van de
ziekte en hun gezinnen
zoal meegemaakt en er
varen? Sociaal-genees
kundige mevrouw J. Gre-
aves-Otte van de GGD
Zuid-Holland Zuid in
Dordrecht heeft er met
zeven getroffen gezinnen
diepgaand over gespro
ken en de bevindingen
geboekstaafd.
Van onze verslaggever
Jan Bouwmans
Bevindelijk gereformeerde men
sen (die van de zwarte-kousen-
kerken, weet u wel) hebben geen
patent op polio.
Maar als zich in die kringen een
geval van deze besmettelijke
ziekte voordoet, is bij Jan Pu
bliek al gauw het hek van de
dam.
In een mum van tijd gaat de
verontwaardiging huizenhoog.
'Die achterlijke lui ook met hun
principieel weigeren van inen
tingen, nietwaar!'
Die houding blijkt geen halt te
houden bij de ingangen van de
ziekenhuizen en revalidatiecen
tra. „Oh, jongens, daar heb je er
weer zo een," kreeg een slachtof
fer van de polio-epidemie van
zomer 1992 bij opname in het
ziekenhuis van een verpleegkun
dige te horen. Het kan nog veel
erger. Je broodmaaltijd door je
kamer heen gesmeten krijgen
bijvoorbeeld.
Of gespeend van elke medege
voel verpleegd worden. „De ver
pleegster heeft mij geheel zwij
gend geholpen en praatte met de
man naast mij honderduit. En
dat terwijl die man naast mij een
ongeluk gehad had door te veel
te drinken en te hard te rijden.
Je zou hem dat dan óók moeten
verwijten."
Een moeder van een patiënt
werd in het ziekenhuis direct
onder vuur genomen waarom ze
haar kind niet had laten inenten.
De ervaring van een ander ge
zinslid: „De verpleegkundigen
waren in eerste instantie behoor
lijk afstandelijk. Je voelde de
weerstand. Zo'n gevoel van 'daar
van hulp. En hoe werd vanuit d.
kerkgemeenten gereageerd'Wk
selend. Waar dominee of oude
ling regelmatig op bezoek k»
men om steun en hulp te biedt'
was toch het wel of niet inem
niet altijd bespreekbaar.
Op scholen en op het werk
ook nogal eens vermijdend^
drag vertoond tegenover
fttiik De Landelijke Wer
00/06-Gedupeerd
gezin
De GGD entte tijdens de epidemie van '92/'93 op grote schaal mensen in.
heb je weer zo iemand met prin
cipes die al lang achterhaald
zijn'. Ze zeiden ook tegen mij dat
wij met onze principes een heel
stuk zorg opeisten en daardoor
anderen in gevaar brachten."
.Een schampere en vijandige be
handeling van verpleegkundi
gen, in een enkel geval zelfs een
dermate kwetsende behandeling
dat tussenkomst van de specia
list noodzakelijk was. En ver
pleegkundigen die de poliopa
tiënten niet wilden verplegen.
„We werden behandeld alsof we
vies waren. En ook al weet je
best dat polio niet veroorzaakt)
wrodt ddoor viezigheid, op eeïi
gegeven moment ga je je vies
voelen."
Maar er waren ook confrontaties
met andere patiënten in zieken
huizen. Een moeder over een
poliopatiëntje: „Ik wil dat dat
kind hier vandaan gaat, want ik
wil niet dat mijn zoon lamme
benen krijgt. Gelukkig duurde
de negatieve houding niet voort,
Maar toch, het is allemaal voor
gekomen tijdens de polio-epide
mie van 1992-1993. De ervarin
gen zijn opgetekend door me
vrouw J. Greaves-Otte, sociaal-
verpleegkundige van de Ge
meenschappelijke Gezondheids
dienst (GGD) Zuid-Holland
Zuid in Dordrecht. Ze doet er
verslag van in het boekje 'Ge
troffen door polio. Ervaringen
van zeven bevindelijk gerefor
meerde gezinnen van poliopa
tiënten in Zuid-Holland Zuid
(1992/1993)'. Volgens de GGD in
Dordrecht is het voor de eerste
keer dat de psycho-sociale as
pecten van polio zijn onderzocht
en beschreven.
Behalve de ervaringen van de
zeven polioslachtoffers en hun
gezinsleden, opgedaan in de ge
zondheidszorg (huisartsen, spe
cialisten, verpleegkundigen),
passeren ook de ervaringen de
revue die ze hebben opgedaan
met de eigen familie, de
(dorps)gemeenschap, de
schoolomgeving, de werkomge
ving en de pers. Die zijn dus
evenmin onverdeeld gunstig. Met
uitzondering van de medische
specialisten en de fysio- en ergo
therapeuten. Over hen niets dan
goeds. „Ze was heel menselijk en
je kon er al je vragen kwijt. Ze
stond ook open voor gesprekken
over je principes."
Van de zeven polioslachtoffers
van de epidemie van 1992/'93
hadden er drie tijdens het onder
zoek nog ernstige verlammings
verschijnselen (rolstoel nodig),
één patiënt matige en twee pa
tiënten nog lichte verlammings
verschijnselen. Menig huisarts
blijkt in eerste instantie toch
alleen maar aan griep gedacht te
hebben, toen patiënten met hun
klachten kwamen. Niet elke
huisarts nam de klachten geheel
serieus. Bij één patiënt werd de
huisarts pas tien dagen na de
eerste ziekteverschijnselen ge
waarschuwd, omdat het gezin
met die vervanger van de eigen
huisarts slechte ervaringen had.
Ook nu weer, want de vervanger
weigerde te komen. „Toen ik
(telefonisch) vertelde dat ik
bijna niet meer op mijn benen
kon staan, adviseerde hij mij dan
maar eerst even te gaan slapen,
FOTO DE STEM/DICK DE BOER
voordat ik naar de praktijk toe
ging-"
De reacties uit de familie van de
zeven gezinnen waren wisselend.
Enerzijds werd hulp verleend
door kinderen van een polioge
zin op te vangen, anderzijds was
er angst voor besmetting, zodat
leden van een poliogezin niet
welkom waren. Er was ook ver
warring over de oorzaak van
polio. Vaak werd gedacht dat
het kwam door slechte hygiëne
en dan begreep men niet slacht
offer geworden te zijn. Voor veel
kinderen in de gezinnen is de
polio-epidemie een traumatische
ervaring geweest, niet in de laat
ste plaats door wat ze te slikken
kregen vanuit hun buurt en uit
de pers.
Hoe de (dorps)gemeenschap rea
geerde, laat zich niet moeilijk
raden. Telefonische verwensin
gen en bedreigingen, uiteraard
anoniem. Op straat worden uit
gescholden en nageroepen. Maar
er waren ook vele meelevende
reacties: brieven, bossen bloe
men, anonieme giften, aanbod
leden van een polio-slachtoffe
Er waren gevallen waarin
sen van hun werk werden
weerd. Andere gezinnen hadde
op dat punt geen negatieve erv;
ringen. En de pers is zich vó
gens sociaal-geneeskundige Gr
aves-Otte in eerste instant
werkelijk aan een overreactie
de epidemie te buiten ge
Een van de zeven gezinnen
tijdelijk 'als een gevangene j
eigen huis' geleefd.
De publiciteit is door de getro
fen gezinnen ervaren als kwe
send, een soort hetze en schei
ding van privacy. Zeker wat
het de relatie inenten en hu
geloof betreft. De betrokken!
zijn afgeschilderd als gevaarli
voor anderen, paria's in de sa
menleving en achterlijke zwar
kousenkerkers. Toch zijn j
maar zo'n 65.000 bevindelijk
gereformeerden beneden de 5
jaar nooit tegen polio ingeën
terwijl er toch ook 435.000 ande
re andere Nederlanders en a
lochtonen beneden de 27 onii
geënt rondlopen.
Hoe wordt in de zeven gezinne
zelf nu tegen inenting aangel
ken? Geen enkel gezin heeft
problemen mee gehad dat het
door de GGD benaderd is mei
advies over inenten. In vier va»
de zeven onderzochte gezinnen
de vraag wel of niet inenten dot
de ouders, ook met de ouder
kinderen, besproken. Onafhai
kelijk van derden besloten ze
toch niet te doen. Twee gezinne
hebben zelf besloten zich nu li
ten inenten en een gezin hee
dat na bespreking met de GG|
gedaan. Toch ligt dat emotione
nog niet lekker. Het gevoel dat
het eigenlijk niet mag, bleef le
ven.
Greaves-Otte doet een serie
bevelingen. Polio is echt de we
reld nog niet uit, ook Nederland
niet uit. De ruime aandacht di
moderne ziekten als aids krijgei
zou ook aan polio moeten won
den besteed. Uitgebreide infoi
matie en voorlichting blijven ge
boden. De GGD's moeten antid
peren op mogelijke problem
op school en op het werk b!
uitbreken van polio. En wat 'fl
media betreft: „In het protoco
van de GGD dient te worde
opgenomen dat de GGD
vraagd tijdens een epidemie al
intermediair fungeert tussen de
gezinnen en de media."
J.G.W. Greaves-Otte: 'Getroffen
door polio. Ervaringen van zeve
bevindelijk gereformeerde gezir
nen van poliopatiënten in Zuid-Ho
land Zuid (1992/1993)'. Uitgave
GGD-Dordrecht, 10.
Vicht op korte termijn e
jjootscheeps onderzoek na
je uitgebreide bijlagen, zod
heten specificaties, van c
verklaarbaar hoge telefoc
rekeningen.
ne belangenvereniging wil a;
men dat extreem veel teleforl
nummers van pret- en sekslijr
„p de spooknota's toebehoi
aon enkele onbetekenei
^exploitanten in Nederla:
jjs dat lukt, dan wordt ogi
Door Joke Knoop
De Nationale Ombudsman veegt in een rap
port de vloer aan met de tolken die justitie
inschakelt bij asielprocedures.
De helft van de 500 werkzame tolken deugt niet, is
partijdig, onbetrouwbaar of ondeskundig. Er is
niets nieuws onder de zon, zeggen hulpverleners.
Opvangcentra en asielzoekerscentra zijn als een
Toren van Babel. Allerlei nationaliteiten, evenveel
partijen, zoveel dialecten en streektaal. Allemaal
asielzoekers die volgens de vreemdelingenwet hun
vluchtverhaal in een voor hen begrijpelijke taal
moeten kunnen vertellen. Bij het nader gehoor, op
grond waarvan de Immigratie en Naturalisatie
dienst (IND) beslist over het asiel verzoek, schakelt
Justitie tolken in.
Het nader gehoor is een delicate zaak, waarbij het
erop aan komt dat tolk en vluchteling elkaar goed
verstaan. En daar wringt het. Soms letterlijk: er
ontstaat een Babylonische spraakverwarring om
dat de tolk niet dezelfde taal spreekt als de
vluchteling. Soms figuurlijk: de tolk behoort tot
een vijandig gezinde groepering. Partijdig, onbe
trouwbaar en ondeskundig, oordeelt de Nationale
Ombudsman.
Een oud verhaal, zuchten rechtshulpverleners. Ad
vocate J. de Jong, onder meer werkzaam in Prin
senbosch in Gilze, het grootste asielzoekerscen
trum in Nederland, zegt dat het regelmatig voor
komt dat een asielverzoek wordt afgewezen op
grond van een onvolledige of onjuiste vertaling
van het nader gehoor. „Er komen zaken verkeerd
in het rapport terecht. De tolk heeft bijvoorbeeld
het verhaal van de asielzoeker heel kort vertaald,
waardoor belangrijke zaken niet in het rapport
komen. Vooral vluchtelingen uit Somalië en Iran
overkomt dat."
Een moslim-vluchteling tegenover een christen-
tolk is vragen om wederzijds wantrouwen en
onbegrip. Toch gebeurt dat, volgens het rapport
van de ombudsman. In het rapport worden verder
genoemd een Albanees die zich geconfronteerd ziet
met een vijandig gezinde Servo-Kroatische tolk,
een Koerd die zich in de taal van zijn onderdruk
kers (Arabisch of Turks) moet uitdrukken.
In het rapport wordt gesproken van intimiderend
gedrag van de tolk. De Drunense jurist P. Stieger,
werkzaam voor het aanmeldcentrum in Rijsbergen
en Prinsenbosch in Gilze, beaamt dat. „Hoe dat tot
uiting komt? Het komt voor dat een tolk tegen een
asielzoeker zegt dat hij nooit asiel zal krijgen of
dat zijn verhaal ongeloofwaardig is."
De Ombudsman hekelt de ondeskundigheid van de
tolken. Soms spreken ze de taal niet van de
asielzoeker. Volgens de ombudsman plukt Justitie
tolken van de straat omdat ze de taal spreken die
op dat moment nodig is. Bovendien heeft Justitif
een aantal talen geschrapt voor de aanmeldcentra
waar binnen 24 uur wordt beslist of een asielzoe
ker tot de procedure wordt toegelaten. Koerdisch
is een van die geschrapte talen. „Een Koerd wordt
nu geconfronteerd met een Turks-talige of eet
Arabisch-talige tolk, de talen van zijn onderdruk
kers. De tolk is dan de onderdrukker," vertelt
Stieger.
Stieger en zijn collega R. de Haas in Tilburg
hebben ervaren dat tolken van de tolkencentra
veel beter zijn.
In zijn rapport concludeert de Nationale Ombuds
man dat Justitie geen specifieke criteria hanteert
bij de selectie van de tolken. Er zijn geen oplei
dingseisen en een onderzoek naar politieke en
criminele activiteiten strekt zich alleen uit over de
periode dat de tolk in Nederland verblijft. De
ombudsman spreekt van een beperkte instructie
over onpartijdigheid en een gebrek aan controle.
Een schop is dezer dagen goud
waard. Want het is niet niks
wat er de komende jaren alle
maal 'op de schop moet worden
genomen.' De uitdrukking is
niet meer uit de politieke voca
bulaire weg te denken.
De vorige minister van Verkeer
en Waterstaat, Hanja Maij-
Weggen, mocht de term graag
hanteren. Maar in de praktijk
bleef tijdens haar bewind de
schop hoofdzakelijk in het
schuurtje staan. Dat was ook
niet zo vreemd. Dit soort ferme
taal paste meer bij haar voor
gangster, de Rotterdamse mou-
wenopstroopster Neelie Kroes.
Maij probeerde haar houding
over te nemen maar bleef toch
een beetje een wat breekbare
dame die soms verdwaald leek
tussen knoestige wegenbouwers
en rondborstige havenbaron
nen. Ze bleef het type dat bij
een bezoek aan ondergelopen
gebieden feilloos de verkeerde
laarsjes uit de kofferbak van de
ministerslimousine tevoor
schijn wist te halen.
De huidige bewindsvrouw van
wegen en wateren, Annemarie
Jorritsma-Lebbink, heeft weer
wat meer van opgestroopte
mouwen en aanpakken. Die
trekt desnoods haar panty uit
om barrevoets door over
stroomde dorpsstraten te ban
jeren. En het ziet er naar uit
dat er in haar regeerperiode
daadwerkelijk het nodige 'op
de schop' kan worden genomen.
Betuwelijn, dijkversterkingen,
Hoge Snelheidslijn, vaste
oeververbinding Westerschelde,
uitbreiding Schiphol, een
spoorverdubbeling hier, een
nieuwe autoweg daar, er staan
mevrouw Jorritsma nog heel
wat klussen te wachten. En
natuurlijk mevrouw Maij, veel
van dit alles heeft u voorberei,
maar het is uiteindelijk de
pronte Friezin Jorritsma die al
die spaden daadwerkelijk in de
grond kan steken.
Van een leien dakje gaat dat
natuurlijk allemaal niet. De
minister vindt als tegenstan
ders niet alleen verongelijkte
actievoerders tegenover zich.
Ook de politiek steunt en
kreunt onder al het asfalt en
ijzer dat Jorritsma over het
land wil uitspreiden. Vooral bij
D66 groeit de vrees dat al die
politieke bouwdrift schade toe
brengt aan het milieuvriende
lijke, 'groene' imago dat die
partij in de luwte van de oppo
sitie heeft weten op te bouwen.
Vergeleken met andere projec
ten is de politieke opwinding
over de uitbreiding van Schip
hol nogal minnetjes. In mei zal
de Tweede Kamer de plannen
bespreken maar het ziet er niet
naar uit dat het weer hetzelfde
gesteggel wordt als we meema
ken rond andere projecten. Het
geharrewar over de A73 tussen
Venlo en Maasbracht begint zo
langzamerhand genante vor-
ILLUSTRATIE MAT RIJNDERS
men aan te nemen, de vaste
oeververbinding Westerschelde
is ook al zo'n moeizame kwestie
en voor de Betuwelijn en de
Hoge Snelheidslijn lijkt elke
kilometer rails moeizaam be
vochten te moeten worden.
Zou het misschien komen om
dat al die ministers en kamerle
den zelf ook een zeker persoon
lijk belang bij Schiphol heb
ben? Want het is wel makkelijk
hoor, zo'n grote, goed opgezette
luchthaven bij de hand waar
van je zonder 'overstappen' de
hele wereld kunt bereizen.
Maar zo'n A73 of een Wester-
schelde-oeververbindmg is an
dere koek. Wie nog nooit een
autorit heeft gemaakt van
Roermond naar Venlo of in
Vlissingen twee uur op de boot
naar Breskens heeft staan
wachten, heeft geen flauw idee
van de noodzaak van die pro
jecten. Dus zal de daadkracht
om die nou ook eens voortva
rend aan te pakken nooit zo
groot zijn als met Schiphol.
Daar komt bij dat de onderne
ming Schiphol zijn zaakjes uit
stekend heeft georganiseerd.
De opeenvolgende president
directeuren komen uit het
openbaar béstuur (burgemees
ter van Zoetermeer) of de over
heid. Verschillende topambte
naren van het ministerie van
Verkeer en Waterstaat maakten
de overstap naar de directieka
mers van Schiphol. De huidige
president-directeur Smits was
er secretaris-generaal. Ook als
je de lijst met commissarissen
bekijkt, trekt een imposant ge
zelschap van invloedrijke Ne
derlanders aan je voorbij zoals
oud-politicus en oud-bankier
Nelissen, de burgemeester en
een wethouder van Amsterdam,
een Rotterdamse wethouder en
topmensen van verschillende
andere grote bedrijven.
Er is natuurlijk niets mis mee
wanneer een bedrijf - want dat
is Schiphol - zorgt voor goeie
contacten met politiek en be
stuur. Wie het dichtst bij het
vuur zit kan zich het lekkerst
warmen. Maar met hen vergele
ken blijven anderen soms wel
erg lang in de kou staan. Anne
marie Jorritsma had in elk ge
val een goed weekeinde. Geen
wonder dat ze zaterdag op een
WD-verkiezingspartijtje vol
overgave een duet zong met
zanger Gordon. Alleen jammer
dat-ie niets in de geest van T®
so happy, I could fly' op zijn
repertoire heeft staan.
De Tweede Kamer zet vanmid
dag de discussie voort over
vraag of iemand die in Neder
land woont een dubbele natio
naliteit mag-hebben. Verder is
nogal wat tijd ingeruimd vo°r
een debat over orgaandonatie
Daarnaast komen deze vve®
o.a. aan de orde het opheffe
van een groot aantal adviesof'
ganen, het huurbeleid,:
Den Haag (anp) - Makela;
dubieuze transacties moete.
Dat is de mening van de mal
laarsvereniging NVM. Voorzii
Van Groeningen van de NVM
dat er snel een wettelijke n
dingsplicht komt voor maj
laars, in navolging van de n
dingsplicht die nu al geldt v
de banken.
De makelaars hebben al tien j
een interne gedragsregel v
dubieuze transacties. De kom
de tijd gaan de makelaars d
gedragsregel opnieuw tegen
licht houden. Misdadigers ste
sinds jaar en dag een deel
hun criminele winsten in onr
rend goed.
Sinds vorig jaar geldt voor
financiële instellingen de -
melding ongebruikelijke tra
acties. Justitie denkt zo een a
lal criminele activiteiten te k
nen achterhalen.
Dit weekeinde hield woordvc
der Wilting van de Amsterdai
politie een pleidooi om het e
nomisch eigendom van om
rend goed in de toekomst
plicht te registreren. De reel
che van het Amsterdamse ko
merkt steeds vaker dat crimii
organisaties miljoenen in om
rend goed investeren. Zo wc
misdaadkapitaal doorgesli
naar de legale wereld.
Ook de Koninklijke Notar
Broederschap (KNB) steunt
initiatief van de Amsterdai
politie. Het is volgens de K
een goed middel in de st:
tegen de misdaad.
De economische eigendomsou
dracht is de koopovereenko
waarbij de koopsom wordt
taald en de beschikkings
voegdheid volledig bij de kó?
Den Haag - Minister Van A'
sen (Landbouw) en de Land<
ke Land- en TuinbouwfederJ
lijken akkoord te zijn over
definitieve schaderegeling
de land- en tuinbouw na
hoge water.
In het compromis dat Van A
sen en LTO-Nederland giste
bereikten, wordt de schade
bedrijven hebben opgeloj
niet vergoed. Partijen groei
hie niet bij veilingen ko:
worden afgeleverd, vallen oi
het begrip omzetschade.
BELEID GAAT niet vanze
werkelijkheid bewijst hun ol
nat de Betuwelijn onontkoi
worden en als consequei
onmisbaar is.
°e bedrijvigheid in de Rott
ooi goede, veilige en snel
'and zijn zo groot dat een
jotgesteld kan worden,
voor Schiphol geldt een v
Seiheidskansen en de eccs
jwderland zichzelf te kort
Oo-OOO arbeidsplaatsen bij k
Vaderland ligt zo goed dat
[s- Voor vracht zowel als v
teerd wordt.
°at Nederland gunstig lie
aardrijkskunde gehad heef
*ei kunnen worden, is
oelangengroeperingen voc
oi vliegvelden.
°esluiten zijn er echter nooi
Kabinet - doorgaans een
ondernemers - kwam niet
natie van werkgevers en w|
oogrip van arbeid en kapi
okomst het nieuwe elan
ai de historische coalitie?
?'st dat het geval is, beschill
01 nu toe zijn al deze i
rn°rrien. Over een toekoi
°ogste prioriteit voor Ne
Jjt te horen of te lezen gev
l»Ziueen 9eringer belang
idbouw voor het Nederl
scussie-nota verschenen.
Proep tot enig nationaal c
uit?r Z°'n essentiële koers
(v°erig praatpapiertje ter
v
