Weekend
95 IS NU
Colosseum betaald met buit tempel Jeruzalem
BELONING
Maximaal 20 jaar straf
ile Jaarplaatsen vrij
PEAN
/ans
JG-STRANDBAD 'OOSTAPPEN'
("eerauto's
Iervakanties
N AKTIEF
uitgekiende
vakanties
ttleve evenementen
Vakantietips
ïrsport
5US VAARBEWIJS I/MARIF0NIE
en Windsurf instructeurs/trices
"reizen en Recratie
j„ de nacht van 23 januari 1988
I «orden Hendrik en Johan Kerkhof
jn Nistelrode op beestachtige wijze
vermoord in hun huis. De zaak
belandt na een uitvoerig onderzoek
j„ de reeks onopgeloste misdrijven,
fot een van de Waalwijkse daders
ia psychische nood komt en zijn
verhaal vertelt bij de politie. Pas
nu kunnen de vreselijke feiten op
een rij worden gezet. Het verhaal
van een tot voor kort gesloten
boek.
jtersport
VIJFENTWINTIGDUIZEND GULDEN
f 25.000,-
Reconstructie van
moord op broers
Kerkhof
in Nistelrode
Waalwijker kon
het gruwelijke
geheim niet
langer bewaren
^rijkdommen uit de Tempel van
'eruzalem, die in het jaar 70 door
Romeinse soldaten werd verwoest,
^ben gediend om de bouw van
ien jaar later ingewijde
°sseum te bekostigen. Tot die
'"iclusie komt de aan de
""riversiteit van Heidelberg
Afbonden classicus Géza Alföldy,
v°rig jaar de teksten op de
van het Colosseum heeft
kRUARI 1995
ZATERDAG 4 FEBRUARI 1995
(oord Limburg. De Limh u r 0
tamping. De plaatsen zijn gelegen nabil
(surfmeer en voorzien van electra, water
lering, Kabel TV. Verharde wegen.
/raag snel de uitgebreide folder.
livenweg 23, Asten Ommel N-Brabant
Tel. 04936-92398 Fax 91433
i CARAVANS TE KOOP MET PLAATS.
DËSTEM
Dodelijke schoten in de nacht
AMPERS v.a.
ANWB-erkend.
|54.
kHUUR 2-4-6p
Jampers all-in.
pers Maasbree
650.
CAMPERVERHUUR
pers. v.a. 600,- p|w
verkoop.BENBRO Carna
Ovenberg 28 Milsbeek u
08851-14675.
T.h. 2 en 5 pers. CAMpg
Jansen Kampeerautov»
Wijchen. 08894-16702
jgdvakanties
Met begeleiding
Iteiten (ook
I. Reisgids? Bel
Igdvakanties:
00 (lid SGR).
De vakantierubriek
"Reizen en Recreatie'
voor
Elke zaterdag in deze krai
OAGTOCHTENÜ
vival-oud Holl.
oke-buffetten-
avonden-voor
bedrijven. Bel
I-435847.
vindt u in de rubriek
"REIZEN EN RECREATI
Elke zaterdag in deze kri
larbewijs ANWB, 6 avonden a 3 uur incl. pr
Cursus start 15 febr. te K'driel. Kosten 191
1 zeil-en vaarschool NAUTILUS, 040-43584
In enthousiaste vrijwilligers, min. 17 jaar, of
willen worden. Officiële gratis instructeurso
ANWB/KNWV. Start met Pasen. Vereisten:
te kunnen zeilen en/of windsurfen (nivo III)
Zeilschool Nautilus, Kerkdriel, 040-435847.
WOHLER! Grote
Dp 4. en 5. febru-
Jtot 16 uur. Super
Inbiedingen: b.v.
jrtorboten. "Het"
lostar-sportboten.
Jirdelig! 'Occas-
er grote keuze!
(trailers, rubber-
les gereduceerd!
watersport live,
en hapjes. Het is
waard! Sport
ier Wohler,
15, 52531 Übach-
bij Aken. Tel:
-43663, Fax:
brkoop en advies
lens de wettelijke
jijden.
ANWB zeil- en vaarsch
Nautilus Kerkdriel voor
vakanties v.a. 7 jr. zw
tochten, cursussen en
huur-zeilen-surfen-kanoë
adventures en motorbc
varen. Alle erkenningen
gedipl.leiding. 040-43584
jeugdzeilvakanties
ANWBA/eilig Tehuis
erkende zeilschool
Inl.: 05663-1392.
Alles op vakantiegebied
Elke zaterdag in deze kri
Door Mare Brink
enServaas Smulders
H
laai 'm bij uw reisburo
of bel: 04128-2115
en u krijgt 'm gratis fhuisL
skiën Polen/Tsje-
lift, les, htl VP,
extra diner bij
htbijt bij aankomst
l.a. 375,- p.p. Bel
077-548884 SGR
IRIJK-Last minute
139 Prima ski April
arson 08894-50503
Tsjechië/Polen 10
|s, hotel, HP v.a.
Mevo Reizen,
5725-1547 (SGR)
I EN RECREATIE"
erdag in deze krant!
SNEEUW!!! L-A-S-
M-l-N-U-T-E-S! Zeer voj
delig van de Wintersf
specialist! Oostera
Spaanse Pyreneeen, Fraij
rijk, Tsjechië of Slover
Nu nog bellen en vrija
weg! REKRO REI?'
R'dam 010-4142233 SGj
639,- SOLDEN 8 dg-gjt
scherskireis inkl. hot/lt
skipas en luxe bus, vej
22-29 apr. 6-13-20-27
en 3-10 juni v.a. ƒ63?
REKRO REIZEN R'ty
010-4142233 t.22u. SGR
et is vrijdag 23 januari
1988. Hendrik Kerk
hof (55) en zijn broer
Johan (54) hebben er
een heerlijk avondje in
het café opzitten. Kort
na elkaar stappen ze hun huis in
Nistelrode binnen. Daar wacht het
dodelijke onheil.
Een paar uur voor Johan en Hen
drik thuiskomen, rijdt er een brui
ne Opel Ascona door het dorp. Drie
jongens zijn op zoek naar een huis
aan de rand van Nistelrode. Een
van de bijrijders heeft een stuk
papier waarop de route is uitgete
kend.
De drie parkeren de auto in de
Kievitweg vlakbij het huis. Het is
een 'tweekapper' dicht tegen de
belangrijkste doorgaande weg van
Nistelrode. Ze proberen zich zo
onopvallend mogelijk te gedragen.
Voor de zekerheid hebben ze een
tweede set kleren aangetrokken,
zodat ze na de inbraak kunnen
wisselen. Aan alles is gedacht om
eventuele getuigen te misleiden.
In België hebben ze vorige week
nog een alarmpistool gekocht. Ze
hadden al een echt kogelgeweer,
dat ze de afgelopen dagen helemaal
hebben geprepareerd.
Het zijn drie jongemannen uit
Waalwijk, 18, 21 en 22 jaar. Twee
zijn collega's. Zij verdienen de kost
als plaatbewerkers.
Ze zitten vaak verlegen om geld.
Zo nu en dan liggen ze overhoop
met de politie, omdat ze wel eens
uit stelen gaan. Ze hebben er hard
op over gepraat met anderen: ze
willen op een simpele en snelle
manier aan geld komen.
Het is een gelukje dat hun kennis
in hun favoriete snackbar in Waal
wijk een geschikt adresje weet.
Deze frietbakker woont in Uden.
Hij vertelde over twee broers in
Nistelrode die niet alleen aardig in
de slappe was zitten, maar ook nog
eens een dure verzameling postze
gels zouden bezitten. Hij heeft uit
getekend waar de broers wonen.
Dat weet hij heel goed, want hij
heeft jarenlang vlakbij de broers
gewoond.
De twee broers Kerkhof, vrijgezel-
Do HoofOoffkJior ven Justitie inhet Armnaiseemont •eiHertoaenbosch'looft
esrttwsloniuB uit van:
HENDHIKUS JOHANNES
KERKHOFfWendrlk)
JACOBUS JOHANNES
KERKHOF (Jan)
Dr- Udcluoffe,?, 11» tahnihtg 43,januö4 1936 ittnpwdffen m fin it.m ite
VAHSiNRBlfc'NIJITrLFÏOOESFkvvikfc tt-
Als ijinfontwtlahaaH bktt ufLmmw f9- OljkspoirlK! UAoloonQA124 '2323,
«flre5,Kronisti»«tZ4.53flÖET NaWfcoÜe.
lUkuntmKuurtlk aak ito[»»mfnuw w>or>i>tomerx)ll«!.
fevdéen doof nwer don ftfin.iMfsoor- taüttons rae> .uttitanny .vm> fkdlnstmwia vruiit
qwwdfct aVdOnc#; y»nlwn.i«ndi>iHvan«i>tx»xvt>0 Mt«<*n<«),iniwwf«l(ji»wiriif«
ik) WHiifrt# vu»M»
M-Xlxjcndoicd. :jt» ftfWQtl I98B
1 OriHoötóoïticinv von JbfWsc.
MnUlLaWifW!
De beloning die justitie uitloofde om klaarheid te brengen in deze
dubbele moordzaak, hielp niet. Er kwam pas een oplossing toen een
van de daders zelf naar de politie ging.
len, wonen al jarenlang samen.
Eerst met hun moeder die enkele
jaren geleden is overleden. Het zijn
rustige en vooral vriendelijke man
nen. Johan werkte vroeger bij een
wegenbouwbedrijf, Hendrik heeft
een baan bij Unox in Oss.
Vandaag -23 januari 1988 - moet
het voor de Waalwijkers gebeuren.
Een paar dagen geleden hebben de
drie jongens de buurt in Nistelrode
al verkend. Nu rijden ze door het
dorp, in de auto van een van hun
ouders, voorzien van een vals ken
teken.
Het is nog vroeg in de avond, de
broers zullen waarschijnlijk niet
thuis zijn, weten ze. Het is immers
de biljartavond van biljartclub
'Nooit Gedacht' waarvan Hendrik
al jarenlang lid en penningmeester
is. Zoals gebruikelijk is Johan daar
bij om te tellen en voor de gezellig
heid.
Behalve twee wapens zit in de
handbagage een rol touw, wat tape
en een glassnijder. Voorzichtig
sluipen ze naar de achterzijde van
de woning. Het is een lang pad,
maar ze zien niemand op straat.
Even later staan ze te vloeken. Ze
hadden een stuk ruit weg willen
snijden om zo binnen te dringen.
Dat mislukt, de glassnijder faalt.
Een andere aanpak is vlug bedacht.
Een van de drie klimt via een
bovenlicht van de berging het huis
binnen. Binnen scharrelt Bollie, de
Cocker Spaniel van de twee broers.
Het vriendelijke beestje legt de
inbreker geen strobreed in de weg.
Als nummer een binnen is, opent
hij de deur voor zijn vrienden. Ze
kunnen op zoek naar de buit. Geld,
in de kluis in de badkamer op de
eerste verdieping. Geld, waar ze
niet bijkunnen, want geen van
drieën kan de stalen kast openkrij-
gen. Boos besluiten ze te wachten
op de thuiskomst van de broers.
Dan moeten zij maar helpen, goed
schiks of desnoods met geweld.
Rond een uur of twee wandelt
Johan op zijn gemakje naar huis.
Het is niet ver. De biljartavond was
gezellig, maar het hondje wacht.
Het beestje moet dringend uit. Jo
han opent de deur van de berging.
Kwispelend begroet Bollie zijn
baasje. Samen gaan ze een blokje
om.
De drie horen Johan binnen ko
men. Hij roept de hond. Ze hebben
genoeg van het wachten. Zullen ze
meteen naar beneden rennen om
die ouwe baas in zijn nekvel te
grijpen? Voor ze het weten is hij al
weer het huis uit.
Johan gaat met zijn hond weer
naar binnen. Hendrik die nog even
bleef hangen in de kroeg, komt een
paar minuten later thuis.
Blijven we boven, of wachten we ze
beneden op? De spanning bij de
drie inbrekers loopt hoog op. Uren
in huis, geen cent gevonden. Ze
zullen hoe dan ook met poen de
deur uitgaan.
Ze gaan naar beneden en besluiten
om de twee broers aan te pakken.
Johan krijgt een keiharde klap met
het kogelgeweer. Een van de twee
moet en zal de kluis openen. Ze
nemen Hendrik mee naar de bad
kamer. Het lukt hem niet de juiste
combinatie op een rijtje te krijgen.
Ze slaan en schoppen hem. Ze
binden hem vast op een stoel en
snoeren zijn mond met tape. Het is
De politie bij het huis waar de gebroeders Kerkhof in de nacht van 23 januari 1988 werden vermoord.
FOTO WOUT VAN ASSENDELFT
Voor de moord op de broers Kerkhof kan de officier
van justitie in mei bij de terechtzitting kiezen uit
meer artikelen uit het Wetboek van Strafrecht.
Voor moord, waarop als maximumstraf levenslang
of 20 jaar staat, moet de officier bewijzen dat de
schutter heeft gehandeld met voorbedachte rade.
De andere betrokkenen kan medeplegen van moord
ten laste worden gelegd, waarvoor hetzelde maxi
mum geldt.
Valt de voorbedachte rade door de officier van
justitie niet te bewijzen dan kan hij terugvallen op
de juridische doodslag waarop een maximale straf
van 15 jaar staat. Voor het uitlokken van de moord
of doodslag geldt voor een verdachte dezelfde
maximum straf als de dader of mededader.
In de eis voor een straf weegt de officier van justitie
meerdere factoren mee zoals de uitkomst van het
psychiatrisch onderzoek en het verloop in de tijd
tussen het misdrijf en het moment waarop het werd
opgelost.
De daders gooiden hun kleding en het moordwapen bij de Nederhemertse brug in de Afgedamde Maas.
FOTO MARTIN DE GOEDE
de tape die zij dagelijks gebruiken
als plaatwerker.
Dan is Johan, nauwelijks bijgeko
men van de klap, aan de beurt. Hij
krijgt de kluis wel open. Dan ligt
het geld voor het grijpen. In een
enveloppe, ongeveer twintigdui
zend gulden. Nu zouden ze er van
door kunnen gaan.
Maar. Opeens gaat het mis. Hele
maal mis.
Justitie weet nog steeds niet pre
cies wat zich vervolgens heeft afge
speeld. De daders vertellen alle
drie hun eigen verhaal, waarin ze
elkaar tot op de dag van vandaag
de schuld geven.
Zeker is dat Hendrik vanaf zijn
stoel kan zien wat er met zijn broer
gebeurt. Johan wordt op het bed
vastgebonden. Hij is buiten be
wustzijn. Beiden mannen zijn
weerloos. Het kan nog steeds bij
een gewapende overval blijven.
Toch vallen er doden, deze nacht.
Hendrik moet er het eerst aan
geloven. De 18-jarige Waalwijker
schiet hem met het kogelgeweer
dwars door het hoofd. Hendrik is
op slag dood.
Daarna richt de schutter de loop op
Johan, die bewegingloos op bed
ligt. Johan heeft niet gezien wat er
met zijn broer is gebeurd. Na het
openen van de kluis, is hij weer
versufd geraakt. Maar ook Johan
krijgt een schot in het hoofd. Hij
leeft nog enkele uren voor hij over
lijdt in het Canisiusziekenhuis in
Nijmegen. Zonder te kunnen ver
tellen wat er is gebeurd.
Buiten is het nog steeds stil als de
drie het huis verlaten. Ze hebben
hun kleding gewisseld, stappen in
de auto en rijden richting Waal
wijk. Onderweg stoppen ze bij een
water in Heusden. Vlak bij de oude
Nederhemertse brug stoppen ze de
gebruikte kleren en het wapen in
een zak. Een steen erbij. En dan
gaat de boel in de diepte.
De volgende dag zullen ze de buit
verdelen. In vier parten. De tipge
ver krijgt het minst.
Het is weer licht in Nistelrode. Een
nieuwe dag breekt aan als een
vriend van Johan en Hendrik, op
pad gaat voor zijn dagelijkse bood
schappen. Rond half tien klopt bij
de broers aan voor eieren. Hij gaat
achterom. Daar is alles op slot.
Dan ziet hij dat de voordeur op een
kier staat. Hij vertrouwt het niet en
waarschuwt Joke, een zus die naast
haar broers woont. Even later ke
ren ze samen terug. Binnen treffen
ze een bloedbad aan.
Het is 1991. Een van de drie Waal
wijkers, toen al 25 jaar, wordt
opgenomen in een psychiatrische
inrichting. Al die jaren heeft de
Waalwijker de verschrikkelijke
beelden van de moord bij zich
gedragen. Het moment, waarop een
van hen de twee broers door het
hoofd schoot. De spanning is hem
te veel, hij knapt volledig af.
De Waalwijker wordt behandeld
zonder dat de verpleging precies
weet wat er in zijn hoofd omgaat.
Zijn angstdromen. Zijn grote ge
heim.
In al die jaren is de politie geen
steek verder gekomen met het on
derzoek. Justitie heeft tipgeld uit
geloofd, 25.000 gulden. De zaak is
op radio en tv geweest, honderden
mensen uit Nistelrode zijn onder
vraagd. Niets leverde het op. De
daders zijn veilig, de. dubbele
moord is geschaard onder de reeks
onopgeloste misdrijven. Zelfs de
familie heeft er zo goed en zo
kwaad als het gaat mee leren leven.
Dat vertelt zus Gerrie in november
1994 nog eens op de televisie in
Rondom Tien.
Stukje bij beetje geeft de Waalwij
ker zijn gruwelijke geheim prijs
aan de mensen die hem behande
len. Hoe hij er bij was toen het
daar in die slaapkamer gebeurde,
terwijl de derde inbreker beneden
het geld aan het tellen was.
Volgens zijn psychiater moet de nu
28-jarige patiënt zijn verzwegen
verleden prijsgeven om van zijn
psychische klachten af te komen.
Hij volgt dat advies op. In het
najaar van 1994 stapt de Waalwij
ker naar justitie.
De politie houdt hem op 29 novem
ber 1994 aan. Binnen de kortste
keren vertelt hij zijn verhaal. De
volgende dag worden de drie ande
ren aangehouden. Dagenlang doen
zij hun mond nauwelijks open.
Twee wetenschappers van de Cen
trale Recherche Informatiedienst
verlenen assistentie. Zij maken een
daderanalyse om de verhoren zo
efficiënt mogelijk te laten zijn. Op
22 december heeft iedereen be
kend. De jongste van het stel, de
inmiddels 24-jarige Waalwijker,
geeft toe dat hij de dodelijke scho
ten heeft gelost.
De daders zeggen dat zij mee wil
len werken aan een onderzoek naar
de geestesvermogens. De 28-jarige
Waalwijker gaat begin januari
naar een psychiatrische observa
tiekliniek. Het is de bedoeling dat
de anderen hem snel volgen. Vele
vragen zullen een antwoord krij
gen. Maar het zal altijd onbegrijpe
lijk blijven.
L,
Cob
>0rAart Heering
In een artikel in het dagblad
Sole 24 Ore legt Alföidy uit,
hoe hij zo de ontstaansgeschie
denis heeft gereconstrueerd
van het immense Romeinse amfi
theater. N
Aan de rechterkant naast de in
gang tot het Colosseum bevindt
zich tegenwoordig een groot blok
grijs marmer dat in 1813 aan de
overzijde van de arena werd aange
troffen. Waarschijnlijk is het af
komstig van de boog boven de
poort aan de binnenkant van de
arena, waar het goed zichtbaar was
voor de circa 70.000 toeschouwers
die het theater kon herbergen.
Op het marmer is een inscriptie
aangebracht waarin de prefect van
Rome, senator Rufius Lampadius,
meldt dat het Colosseum omstreeks
het jaar 444 in opdracht van hem is
gerestaureerd.
Maar onder die mededeling bevin
den zich nog de overblijfselen van
een oudere tekst, die niet in de
steen was gebeiteld maar erop
vastgeschroefd. De letters van be
langrijke Romeinse opschriften
werden vaak in goud of brons ge
goten of gezaagd en vervolgens met
behulp van pinnen op het marmer
bevestigd. Het metaal is in de
meeste gevallen ai in de Oudheid
verdwenen: dat van het Colosseum
waarschijnlijk in het jaar 410, toen
Rome door de Gothen werd ge
plunderd. Maar de gaten van de
pinnen zijn gebleven en dat maakt
het in veel gevallen mogeiijk om uit
hun positie de verdwenen letters en
hun boodschap te reconstrueren.
Zo is Alföldy tot de conclusie geko
men dat de oorspronkelijke tekst
op het marmerblok in het Colos
seum luidde: IMP(ERATOR)
CAES(AR) T(ITUS) VESPASIA-
NUS AUG(USTUS) AMPHITHEA-
TRUM NOVUM EX MANUBIS
FIERI IUSSIT, ofwel 'Keizer Titus
Vespasianus heeft dit nieuwe amfi
theater laten bouwen met de op
brengst van de oorlogsbuit'. (De T
van Titus is vermoedelijk op het
laatste moment toegevoegd, omdat
Titus in het jaar 79, kort voor de
feestelijke opening van het theater,
zijn plotseling overleden vader
Vespasianus opvolgde, die in 72 de
bouw van het Colosseum was ge
start.)
Dat de in het opschrift vermelde
'buit' die van de tempel van Jeru
zalem was, lijkt wel vast te staan.
Het was in het oude Rome tenslotte
goed gebruik om de stad te ver
fraaien met de opbrengst van plun
deringen onder verslagen volkeren
en tenslotte had Titus zelf in 70 de
opstand van de Joden neergeslagen
in een keiharde campagne.
De rijkste buit was afkomstig uit
de Tempel, die ais belangrijk sym
bool van de joodse identiteit werd
verwoest. De kroniekschrijver Fla-
vius Josephus vermeldt in zijn oog
getuigenverslag van de Joodse Oor
log, dat toen Titus het Heilige der
Heiligen binnendrong, 'het oog ver
blind raakte door het opeenge
hoopte edelmetaal'.
Nog nooit had Rome zoveel rijk
dom aan goud, zilver, edelstenen en
rijkelijk ingelegde meubelen aan
schouwd, vermeldt Josephus, ter
wijl Titus zelf later op de aan hem
opgedragen triomfboog vlakbij het
Colosseum in reliëfs liet vastleggen
hoe hij de rijkdommen van de Tem
pel in ontvangst nam.
Vermoedelijk bevatte de Tempel
ook de voorwerpen die afkomstig
waren uit de Eerste Tempel, die in
het jaar 586 voor Christus door de
Babylonische heerser Nebukadne-
Het Colosseum in Rome: 'tegelijk een monument aan de zege van de Romeinen en een gedenkteken aan de
tragedie van hun slachtoffers.foto ap
zar werd vernietigd. Toen 52 jaar
later de Joden uit hun Babyloni
sche ballingschap terugkeerden,
mochten zij op last van de Perzi
sche koning Cyrus deze antieke
rijkdommen (waarvan het bijbel
boek Ezra een nauwgezette opsom
ming geeft) weer meenemen.
Van al deze voor het joodse volk zo
belangrijke voorwerpen is niets
meer teruggevonden. Integendeel,
terwijl Titus zegevierend terug
keerde in Rome, luidde de plunde
ring van de Tempel voor de Joden
de diaspora in. Het met hun goud
gebouwde Colosseum is daarmee
'tegelijk een monument aan de zege
van de Romeinen en een gedenkte
ken aan de tragedie van hun
slachtoffers,' schrijft Alföldy daar
om terecht.
