'Het is hier veel gevaarlijker dan in Limburg'
Ramp mag milieu niet in verdomhoekje plaatsen
fcfeSfeïr"1'8!
'De dijken
worden
permanent
in de gaten
gehouden
Rust
-DE STEM-
DE STEM
Rouwverwerking
BEZORGKLACHTEN
LEZERSSERVICE
ABONNEMENTENADMINISTRATIE
BEL LEZERSCONTACT
06-0226116
BINNENLAND BUITENLAND
pESTEM
Dijkgraaf Snoek van Hoogheemraadschap Alm en Biesbosch heeft spannende week achter de rug
Leprastichtinj
Alle kosten vai
evacuatie vee
worden vergoc
Nederland tv
toeer steun
van Europa
lMionaris.h°ge Neder1^
Tot in de Tweede We
reldoorlog was het
niet ongebruikelijk
dat een bejaarde vader of
moeder in het gezin van een
van de getrouwde kinderen
werd opgenomen, daar de
laatste levensjaren doorbracht
en omringd door kinderen en
kleinkinderen overleed.
Er was nog geen professione
le stervensbegeleiding en het
rouwproces bestond gewoon
lijk uit het dragen van zwarte
kleren en het bezoeken van
het graf van de overledene
met Allerzielen. Euthanasie
en zelfdoding waren nog geen
politieke of sociale discussie
stukken zoals nu, waarbij tot
op de beeldbuis met een vaak
verbluffend gemak over dood
en leven wordt beslist. We
hebben de dood van zijn ver
schrikkingen ontdaan en tot
een klinisch verschijnsel her
leid.
Het oude missaal dat ik van
mijn grootouders heb geërfd
en dat zoals vele duizenden
kerkboeken uit die tijd bij
Brepols in Turnhout werd ge
drukt, draagt 'De vier Uyter-
sten van den Mensch' als titel.
Het is een angstaanjagend
boek waarin met een niet af
latende nadruk het hele men
selijke leven herleid wordt tot
een barre tocht naar het graf
en naar de dreigende hel die
daar achter ligt: een diepe
kuil, een poel van sulfer en
vuur, een plaats van tormen
ten, die tientallen bladzijden
lang met een welhaast sadisti
sche uitvoerigheid worden be
schilderd. Het is niet verwon
derlijk dat aan het einde van
de middeleeuwen de dichteres
Anna Bijns verklaart dat haar
alleen al bij de gedachte aan
de dood het koude angst
zweet uitbreekt.
Gelukkig bestond er naast die
door de kerkelijke bedienaren
verbreide doodsopvatting een
duurzaam gevoel van verbon
denheid met de dode, waarbij
de gestorvene in lijkklachten
en grafdichtjes werd herdacht.
De gestorvene wordt daarin
niet doodverklaard maar te
ruggeroepen naar de dagelijk
se werkelijkheid waarin hij de
nabestaanden heeft achterge
laten. Zo herinnert een trou
badour zich het gezelschap
van zijn gestorven vriend Egi-
dius, herdenkt Joost van den
Vondel het spel van zijn ge
storven dochtertje Saartje, die
de vreugde was van de hele
buurt en bedankt hij zijn
overleden vrouw Maria ont
roerd voor haar dagelijkse
'gedienstigheden'.
De lijkzangen en grafdichten
uit de vorige eeuwen zijn niet
te tellen; die dragen dan ove
rigens weer meer en meer de
zwarte rouwrand van het on
troostbaar verdriet en heet
onherroepelijk afscheid, zoals
dat op de bidprentjes uit die
jaren gewoonlijk het geval is.
Nog in het kerkboek voor 'De
katholieke moeder' uit 1939
vind ik een 'Gebed voor een
overleden man' waarin de we
duwe 'haar hefstigste smart
kon uitschreien' en wurgend
leed, onstelpbare droefenis en
eindeloze vereenzaming de
boventoon voeren.
De toegenomen levensduur
en de daarmee gepaard gaan
de vergrijzing van onze bevol
king, alsmede de hogere eisen
die we stellen aan wooncom-
fort en verzorging, hebben er
toe geleid dat onze ouders
hun laatste levensjaren slijten
in aanleunwoningen, verzor
gingsflats en bejaardenhuizen,
buiten het vertrouwde huise
lijke patroon. In de overlij
densadvertenties in de krant
melden wij hun dood niet
meer met psalmcitaat, maar
met een paar obligate en
daardoor onpersoonlijk ge
worden versregels van Nel
Benschop of Toon Hermans.
Uitvaarten worden verzorgd
overeenkomstig de polisvoor
waarden.
Zou dat alles er niet de oor
zaak van zijn dat in onze re
cente literatuur auteurs in de
geschriften waarin ze hun
overleden vader en moeder
herdenken, meer en meer het
spoor terug volgen en op zoek
gaan naar al die alledaagse
voorwerpen die er in het
ouderlijk huis, nu 'Gesloten
huis' zijn achtergebleven; dat
een zoon zoekt naar een pas
sende 'Asbestemming' in de
urn van zijn voortdurend be
dronken vader; dat een ande
re zoon zich afvraagt wie zijn
moeder was vóór haar huwe
lijk, toen ze nog 'Roosje'
heette; dat -bijna als vrouwe
lijke uitzondering- een doch
ter in de herinneringsflarderi
van een 'Moedernacht' haar
jeugd terugroept en nagaat
wat haar en haar overleden
moeder verbond en scheidde.*
Misschien verlaten we gaan
deweg toch weer de wat af
standelijke vormelijkheden en
de geprogrammeerde muziek
van het crematorium en staan
we straks weer in regen en
wind aan de groeve van hen
die ons dierbaar waren.
Het is in de ontbijtruimte van het Oostenrijkse hotelletje nét iets te
druk voor het éne personeelslid dat voor de koffie en de thee, de
kaas en het sinaasappelsap moej zorgen. Zij is geen Oostenrijkse,
maar een jonge vrouw uit ex-Joegoslavië. Sinds acht maanden hier.
Haar Duitse woordenschat nog weinig ruimer dan strikt noodzake
lijk voor haar werk.
Als de drukte wat is geluwd, zegt een van de gasten: „Jetzt wird es
wieder etwas rtthiger,bij wijze van bemoediging. Maar zij kijkt
hem niet-begrijpend aan. „Ruhiger? Nicht verstehen.
In die acht maanden heeft ze nog geen tijd gehad om te leren wat
rust betekent. (HCj
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem B.V.
Directie: drs. J.H.M. Brader en D.H. Ahles (adjunct).
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
C. Hamans en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
076-236911/Telefax 076-236405. Telefax redactie 076-236309.
Rayonkantoor: zie colofon 'Stad Streek'.
via automatische incasso
29.80
86,90
ƒ172.80
335,75
(via acceptgiro)
(n.v.t.j
89.40)
177,80)
345,75)
Abonnementsprijzen:
maand
kwartaal
halfjaar
jaar
Voor posttoezending geldt een toeslag.
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882 en bij Teuben,
Ginnekenweg 7, Breda.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881Fax 076-236405.
Geboorte- en overlijdensadvertenties
maandag t/m vrijdag tot 16.00 uur 076-236881fax 076-236405
zondag van 18.30 tot 20.30 uur 076-236242/236911
Alie advertentie-opdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van de Algemene
Voorwaarden van Uitgeversmaatschappij De Stem B.V. alsmede de Regelen voor
het Advertentiewezen.
Bankrelaties: Postgiro 1114111 - ABN/AMRO rek. 520538447.
De Stem op band: Centrum voor gesproken lektuur 08860-82345.
Ma. t/m vrij. 8.00-17.00 uur/zat. 8.00-12.00 uur
(Opzegtermijn abonnementen: 4 weken voor het eind van de betaalperiode)
Van onze verslaggever
jreda - Diverse Westbraban
bedrijven kampen moment
jjet een tekort aan grondst
fen door het vaarverbod da
ingesteld vanwege de wat
overlast. Met name de beton
dustrie ziet de zand- en gril
voorraden snel slinken.
Bij Struijk Beton in Oosterhoi
je produktie voor een ged;
stilgelegd door een gebrek
grondstoffen. „We draaien
Aan de voet van de Gevangenpoort in Woudrichem proberen mannen kwelwater met zeilen en zandzakken in bedwang te houden. Dijkgraaf Snoek kan nog
laarzen rondgaan. foto de stem/johan vang:
„Ik vertelde dat het hele land
van Altena binnen twee dagen
vier meter onder water komt te
staan, als de dijken het niet
houden. Wel tien keer heb ik
in het crisisberaad moeten
zeggen dat ik geen garantie
geef voor een goede afloop.
Toen brak er paniek uit."
Dijkgraaf Snoek van het
Hoogheemraadschap Alm en
Biesbosch heeft een spannende
week achter de rug. Iedereen
wilde van hem weten: Houden
de dijken het?
Van onze verslaggeefster
Riet Pijnappels
„De dijkgraaf van het Oudland van
Altena, meester doctor A. den Dekker,
zei in 1952: 'Onze dijken zijn prima, ons
kan niks gebeuren'. Dat hoor je mij niet
zeggen, ik geef nooit garanties, zelfs
niet in het midden van de zomer. De
natuur is grillig."
Dijkgraaf Amarinus Bastiaan Snoek
(54) van Hoogheemraadschap Alm en
Biesbosch, geboren en getogen Hanke-
naar, staat op een van de kwetsbare
dijkvakken aan de Merwede. Het is het
stuk van Woudrichem tot aan de Rijs-
wijkse Wiel. De veiligheidsfrequentie
van deze dijk is een op honderd, dat
betekent dat het achterliggende land
een keer in de honderd jaar kan over
stromen. Volgens de huidige normen
zou de veiligheidsfrequentie een op
tweeduizend moeten zijn.
Het uitzicht vanuit Woudrichem op de
enorme plas water is indrukwekkend,
de ochtendzon geeft de rivier een spran
kelend, zilverkleurig licht. Met hoge
snelheid stroomt de watermassa zee
waarts, opgejaagd door de wind. Snoek:
„De wind staat gunstig, godzijdank. Als
er nu een noordwestenwind zou komen,
spoelen de dijken weg. Die houden dat
echt niet. Dan loopt het hele land van
Altena onder."
Een eindje verderop inspecteren twee
dijkbewakers het talud. De dijk wordt
de afgelopen week permanent bewaakt,
dag en nacht. Met grote laarzen stappen
ze rond in het natte gras, nauwkeurig
lettend op kwelwater, het water dat de
onder de dijk doorstroonjt en op dunne
plekken in de uiterwaarden naar-beven
komt. Bruin kwelwater is een slecht
teken: het betekent d'at zand en slib
wordt meegevoerd en de dijk van bin
nen wordt uitgespoeld.
„Het is hier veel gevaarlijker dan in
Limburg. Daar krijgen ze alleen natte
voeten. Het water van de Maas zie je
aankomen. Als er iets met de Merwede
gebeurt, is het schrikbarend. Het hoog
teverschil tussen de rivier en het land is
hier vijf meter, daardoor krijg je het
badkuip-effect. De kracht van het wa
ter is enorm. Huizen zouden worden
weggevaagd. De diepste gatemin het
land zouden zich bij een aijktreuk
binnen vier tot zes uur vullen, het hele
gebied binnen twee dagen. En dat moet
niet gebeuren."
Het is donderdagochtend 2 februari. De
dijkgraaf, met pet en lange jas, beent
met grote passen over de smalle, kwets
bare dijk. Het waterpeil stond hier
vannacht op zijn hoogst, vier meter
vijfentachtig boven NAP. Dertig centi
meter hoger dan vorig jaar. Het was een
spannende nacht. De druk van het wa
ter op het dijklichaam was maximaal.
Maar de oude, smalle kleidijk hield
stand tegen de klotsende watermassa.
Vandaag is het water langzaam, centi-
mer voor centimer, aan het 'vallen'.
Maar nog is het gevaar niet geweken,
benadrukt de dijkgraaf. „Mensen den
ken als het water zakt, dat het voorbij
is. Dat is nogal simpel gedacht. Het
gevaar van een dijkdoorbraak is er nog
steeds. Het water blijft lange tijd tegen
de dijk aan staan, de dijken zuigen zich
vol met water en kunnen daardoor
verweken. Ik ben een beetje optimisti
scher dan gisteren, op basis van de
gegevens van de deskundigen consta
teer ik dat we de zaak droog houden,
maar volgende week kan ik pas echt
opgelucht ademhalen."
De afgelopen dagen waren lang en
hectisch voor de baas van het water
schap. Sinds 1977 is hij dijkgraaf van
het Hoogheemraadschap Alm en Bies
bosch, zipi dienst gaét over een gebied
van 25.000 hectare, met tachtig kilome
ter waterkering en 50.000 inwoners.
Maar het is voor het eerst sinds zijn
benoeming dat hij een dergelijke kritie
ke situatie meemaakt. Hij lacht: „Het is
een ervaring, maar ik had toch liever
dat de dijken hoger waren."
Vorige week zaterdag, na de angstige
berichten uit de aangrenzende polder
gebieden, sloeg de paniek plotseling toe.
Het crisisteam, officieel het Regionaal
Coördinatieteam met daarin de dijk
graaf, politie, brandweer, GGD, Rijks
waterstaat en de vier gemeenten Wer
kendam, Woudrichem, Aalburg en Dus-
sen, werd met spoed bij elkaar getrom
meld. „Ze wilden weten hoe ik de
situatie inschatte. Ik zei toen: ik ver
wacht zeker hoog water. Als de dijken
breken, loopt het hele gebied hier vol.
Daar schrokken ze toch wel van. Vooral
toen bleek dat er geen rampenplan was.
Geef je een seintje als het zover is,
vroegen ze. Nee, zei ik toen, zo werkt
het niet. Ik heb wel tien keer moeten
uitleggen dat ik een dergelijke beslis
sing niet neem. Ik ga over de dijken, ik
meld als er scheuren zijn of als de
dijken afbrokkelen, maar de burge
meesters dragen de verantwoordelijk
heid voor de burgers. Zij moeten uitein
delijk het besluit nemen om te evacue
ren. Toen is iedereen snel aan het werk
gegaan om een draaiboek te maken. Dat
ligt nu keurig netjes in de kast. Het
crisisberaad komt iedere dag bijeen. We
zijn waakzaam, de dijken worden per
manent in de gaten gehouden."
De telefoon van het Hoogheemraad
schap heeft de afgelopen week rood
gloeiend gestaan. Vijf lijnen, dag en
nacht. Duizenden telefoontjes. Er was
echt angst "onder de ReVolking^zegt'"
Snoek. Na iedere televisie-uitzending
steeg het agntal telefoontjes fors.
„Vooral toen de commissaris, Houben,
dinsdag hier met een helikopter landde,
schrokken de mensen zich een hoedje.
'Oei, er zal wel wat aan de hand zijn',
zeiden ze. De volgende dag kwamen
hier hele colonnes evacués met aan
hangwagens vol huisraad voorbij. Ie
dereen had toen dezelfde paniekerige
vraag: houden de dijken het?"
De autochtonen belden echter niet. De
dijkgraaf: „Die raken niet zo snel in
paniek, die kennen het water."
Een felle discussie in het crisisberaad
leverde de vraag op in welke mate de
bevolking geïnformeerd moest worden.
Moesten de mensen wel of niet worden
voorbereid op een evacuatie? De ene
burgemeester wilde niets zeggen, de
andere juist alles.
„Ik ben van mening dat je geen onnodi
ge paniek moet zaaien. Je moet pas over
evacuatie praten ais het echt nodig is.
En verder moet je zorgen dat je je
zaakjes goed geregeld hebt."
De waterschapsbestuurder geeft toe on
zekere momenten te hebben gehad. „De
eerste dagen dacht ik zelf: kalm aan,
het water is er nog niet. Ik heb wel
vaker het water tegen de dijk zien
klotsen. Maar ja, toen de Tielerwaard
en de Bommelerwaard geëvacueerd
werden kreeg ik het toch even 1»
nauwd. Dan denk je, doe ik het w
goed? Het is toch een grote verantwoo
delijkheid. Maar de dijkwachters
den: 'Je hoeft je geen zorgen te make
de dijk dondert er echt niet uit'."
De vrees voor het water begrijpt Snol
heel goed. Zelf heeft hij angstige heti
neringen overgehouden aan de watei
noodramp van 1953. Het water kwa
met grote golven aanzetten toen zi
vader besloot het huis te verlaten,
stonden tot borsthoogte in het watf
We moesten worstelen om aan de di
in Dussen te komen. Niemand zei ie
maar we dachten allemaal hetzelfde:
redden we niet. Mijn 85-jarïge moed
belt nu iedere avond om elf uur. Di
zegt ze: blijf maar weg van de di;
jongen."
De dijkgraaf uit Hank vertelt al jat
'geweldig achter dijkverzwaring i
sjouwen'. Maar de vele plannen lopi
vast in inspraakprocedures en politiel
onwil. Net als vele andere waterscha;
pen loopt Alm en Biesbosch de a
pen jaren tegen een muur, wanneeree
plan voor dijkverzwaring werd ing
diend. Steeds wordt de zaak stilgelegd
Met een vinger op de kaart vei
Snoek bij iedere paar centimeters di
van particuliere belangen, bezwaarpw
cedures en milieu-effectenrapportages
Maar toch komt het goed, gelooft h
Als het aan hem ligt, zijn de dijken
2004, kosten 120 miljoen, fors op(
hoogd en versterkt.
Minder vertrouwen heeft hij in de plo
selinge daadkracht van de politiek
Den Haag. „De politici roepen nu: A
we dit geweten hadden...! Dan denk i
mens, mens, je bent bestookt met info
matie. We hebben hier vele kamerledf
Ontvangen en in bussen rondgerede:
Een dergelijke reactie vind ik daan»
oneerlijk."
Zoals het er nu naar uitziet, is
Nederland ontsnapt aan een
nog grotere ramp. De verweekte
dijken hebben het gehouden.
Langzaam zal in de riviergebie-
den het normale leven zich her
stellen. De angst die zovelen in
de afgelopen tijd in zijn ban
had, zal wegebben. Ze zal ech
ter latent aanwezig blijven zo
lang niet de menselijke zeker
heid bestaat dat kaden en dij
ken bestand zijn tegen nieuwe
aanvallen van het water.
Te hopen is daarom dat de dijk-
verbetering niet opnieuw zal
stranden in langdurige discus
sies. Daarvoor is al meer dan
voldoende tijd genomen. 'De
plannen zijn klaar, het geld is er
en als dat te weinig blijkt dan
moet er meer komen', zong mi
nister Jorritsma (Verkeer en
Waterstaat) in het dezer dagen
steeds groter wordende koor
van krachtdadige bestuurders.
Het wassende water heeft de
politiek de ogen geopend. Pre
cies zoals na de stormvloed in
1953. Het schaamrood stond de
politici op de kaken. In nogal
wat verwijten over en weer ont
brak de nuance. Men kon mak
kelijk de indruk krijgen dat er
in tientallen jaren helemaal niet
is omgekeken naar de rivierdij
ken, dat de politiek zich verloor
in oeverloze discussies en zich
in de luren heeft laten leggen
door de milieubeweging. De
werkelijkheid is genuanceerder.
Het feit ligt er dat de beveili
ging van het land tegen de zee
ten koste is gegaan van het
onderhoud en de versterking
van de rivierdijken. Dat is een
door alle politieke partijen on
dersteunde keuze geweest. Een
keuze die vrijwel direct na de
stormvloed van 1953 werd ge
maakt en die tot in de jaren
negentig het beleid heeft be
paald. Nog in februari 1989 ver
dedigde de toenmalige minister
van Verkeer en Waterstaat,
Neelie Kroes, het onttrekken
van aan kwart miljard gulden
aan het budget voor het verbe
teren van de rivierdijken met
een beroep op de economische
betekenis van west-Nederland.
„Eerst moeten de economisch
belangrijke delen van. Neder
land verbeterd worden. De vei
ligheid van de ver onder de
zeespiegel gelegen Randstad
heeft een hogere prioriteit dan
de bescherming tegen hoog op
pervlaktewater van de grote ri
vieren." De Kamer sprak haar
niet tegen.
Diezelfde keuze lag in de re
geerakkoorden van de eerste
twee kabinetten-Lubbers (van
CDA en WD). De waterwerken
in het westen moesten in 1990
voltooid zijn, de rivierdijken
zouden in 1998 op de gewenste
sterkte zijn gebracht. Dat laat
ste eindjaar is keer op keer, als
gevolg van de bezuinigingsdrift,
verschoven. Al in haar eerste
begroting - voor het jaar
1990 - moest minister Maij-
Weggen meedelen geen moge
lijkheid te zien om extra geld
vrij te maken om de versterking
'voor de eeuwwisseling af te
ronden'. Dat zou nu 'omstreeks
2004' worden.
Een motie van SGP, PvdA en
CDA, om toch vast te houden
aan deze eeuw werd door de
minister ernstig ontraden. De
Kamer nam de motie niettemin
aan, maar legde zich een half
jaar later toch bij het nieuwe
tijdschema neer. Twee jaar later
werd het einddoel verschoven
naar 2008.
Bovenstaand uitstapje in de re
cente geschiedenis leert dat de
Kamer zich uiteindelijk altijd
heeft neergelegd bij bezuinigin
gen op - en ten gevolge daar
van uitstel van - het program
ma-voor dijkversterking. Geen
enkele fractie kan zich op dat
punt beter voor doen dan de
andere. Er is door de jaren heen
vrijwel altijd kamerbrede steun
geweest voor het beleid van
achtereenvolgende kabinetten.
Dus als er al sprake is van
schuld van de politiek dan van
collectieve schuld.
Gaat het dan ook niet aan om
de milieupartijen D66 en
GroenLinks als de grote vertra-
gers van een efficiënte aanpak
van de dijkversterking aan te
wijzen? Samen met de milieube
weging leken zij deze week de
verantwoordelijkheid voor de
overstromingsramp op zich ge
laden te krijgen. Het WD-ka-
merlid Van Rey eiste voor zich
de rol van openbare aanklager
op. Door het voormalige kamer
lid Ria Beckers af te schilderen
als de baarlijke milieuduivel in
persoon, ging hij over de
schreef, zoals hij inmiddels zelf
erkend heeft. Blijft over zijn
verwijt dat de milieubeweging
en in haar kielzog GroenLinks
en D66 een doeltreffende aan
pak van de dijkverbetering heb
ben weten te voorkomen.
Een korte historische schets. Al
in 1977 doet de commissie-
Becht aanbevelingen voor ver
sterking van de rivierdijken met
zo goed mogelijk ontzien van
het landschap en de cultuurhis
torische waarden van het rivie
rengebied. Die aanbevelingen
worden door overheid, politiek
en milieubeweging gedeeld.
Maar in de praktijk worden ze
niet opgevolgd. Integendeel,
Rijkswaterstaat gaat nogal niets
ontziend te werk bij dijkverbe-
teringen.
Dan komt de milieubeweging in
het geweer. Terecht, want de
overheid houdt zich niet aan
haar woord. In 1993, als de
commissie-Boertien weer eens
heeft aangegeven hoe dijkver
betering tot stand kan worden
gebracht in een evenwicht tus
sen veiligheidseisen en milieu
belangen, doet de Kamer in een
motie die mede is ondertekend
door de WD, unaniem een uit
spraak die aangeeft wat er is
mis gegaan. Over de aanbeve
lingen van de commissie-Becht
zegt de kameruitspraak: '...dat
het beter volgen van deze aan
bevelingen naar de letter en
vooral naar de geest een beter
resultaat en een breder draag
vlak zou hebben opgeleverd.'
Daarmee wordt het gelijk van
de milieubeweging erkend.
Nimmer in de discussie tussen
1977 en nu hebben de Kamer
als geheel of de WD of Van Rey
zich gekeerd tegen de inzet van
de milieubeweging om dijkver
sterking met behoud van de
veiligheidseisen zo milieuvrien
delijk mogelijk uit te voeren.
Dat neemt niet weg dat mi
lieuactivisten in het rivierenge
bied elke kans hebben aange
grepen om zich te verzetten,
bijvoorbeeld door de door de
wet gegeven mogelijkheid tot
verweer tegen onteigening tot in
den treure uit te buiten.
Dat neemt evenmin weg dat
D66 en GroenLinks zich in de
Kamer bij voorkomende gele
genheden minder duidelijk heb
ben uitgesproken voor dijkver
sterking dan andere fracties. In
hun stemgedrag door de jaren
heen ontbreekt de consistentie.
Zo stemden zij in april 1991
voor een motie waarin vanwege
de veiligheid hoge prioriteit
werd gegeven aan de dijkver
sterking. Maar twee jaar later,
april 1993, stemmen ze tegen
een soortgelijke motie, waarin
de aanbevelingen van de com
missie-Boertien, politiek wer
den vertaald. Een motie die bo
vendien uitdrukking was va
het feit, dat de kloof tussen
dijkenbouwers en milieubewe
ging over een uitgekiende ve -
sterking van de dijken voor e
belangrijk deel was gedicht.
Tussen ecologie en econoffl
tussen milieu en grote inu
structurele werken zal alt]
een spanning bestaan.
spanning die heel makkelijs
schijntegenstellingen kan w
den verwoord, zoals in de atg
lopqn dagen ook weer een
gebleken. De net-niet-dijkd
braken brengen het gevaar
zich dat het milieu voorlangei
tijd in het verdomhoekje ïstr
plaatst. Dat zou zeer te betreu,
ren zijn. Want een leefbaar
is méér dan veilig m le
achter de dijk te kunnen wonew
Hoewel dat nu natuurlij
allereerste is dat de slacih JJ
van de ramp van harte g g
moet worden.
VERVOLG VAN VOORPAGINA
De actie uitstellen lag voor
tand, erkent Olsthoorn. „C
een week met de actie begin)
zou ideaal zijn. Dan is de d
weg, letterlijk en figuurlijk,
waren echter al volop bezig
adverteren in kranten en het
zenden van reclamespotjes op
levisie en radio."
Een vergelijking met de Stich
Foster Parents Plan die de ac
week wèl naar een latere da
verschoof, gaat volgens C
hoorn mank. „Wij hebben
van die showachtige televisie-
tredens. Foster Parents werkt
ders. Die stichting heeft bijvc
beeld een compleet telefoontjl
dat nu trouwens ingeschal
werd voor de uitzending om
in te zamelen."
Om toch nog het een en andi
is de stichting druk di
de om de wervende spotjes
een schappelijk prijsje wat la:
over het televisiescherm te li
dansen. „We schrijven een a;
contacten aan en hopen maai
de reacties positief zijn. Niet
ons, maar voor die leprapatië
die onze hulp heel hard n
hebben."
Den Haag (anp) - Veehoui
die hun stallen hebben moe
ontruimen, krijgen de ko;
van de evacuatie van vee va
dig vergoed tot een nog nade
bepalen maximum. Dat g
ook voor tuinders die hun
sen hebben moeten ontruimt
De vergoeding van de evacua
kosten voor veehouders en tij
ders staat verder los vanj
schaderegeling die geldt ter
van waterschade,
geen sprake van een e,
risico of van een drempel.
Dat heeft het ministerie
Landbouw gisteren bekent
Haakt. De agrarische bedri
kunnen dus rekenen op een
ka tegemoetkoming, want
overige bedrijven krijgen
evacuatiekosten niet vergoei
Voor agrariërs met watersc
geldt wel dezelfde regelin
voor overige bedrijven:
drempel van 2.000 gulden ei
vergoedingspercentage vai
Procent. Boeren en tuinder;
voor de tweede keer in kortt
«n vergoeding moeten aar|
geldt eveneens een dren
van 2.000 gulden, maar zij 1
gen een vergoedingspercen
van 90 procent.
De vergoeding geldt voor sc..
aan gebouwen, apparatuur
en gewassen. Ook schade
"et teeltplan, de aanleg
nooddijken, alsmede de oj
®ngskosten vallen onder d
gehng.
nf onze correspondent I
- r! Anderhalf miljoen, I
beeftm8dn^ mili°en gul|
besi-i if EuroPese Comml
sSl i gesteld voord
'joffers van dewatersnl
ti, *?'g naar de zin vanl
dat bij de commissi
g^gen op meer hulp.
üeu c°mmissaris voor
«.(ie Deense RittBjerreg;
miliiÜ en dat de ande
j. en ecu noodhulp moet
-ri a's een symbol
°rt6r JacTues Santer
,11_®-Jhssie had zich laten
vallij 'e had zich laten
<10171- v'er relatief rijke
vede ls proffen en dat de.
dkvanV361?1, niets geven
een Daa5u Vler getroffen la
aldus "onderd duizend
se Ar£g wordt in het Zuid
ter Dp r,0^ mitiatief van r
hfJi Boer van VROM t:
infi
Vel k -> KÜM
pesemii- beraad van de i
'eroveri leaministers over d
?ePraat Samel
ander» ?ePraat. Same:
hi Rjjn vier landen aan
ie'ander'lDe Boer bekii'
Vin11 unnen komen t
denj. Hp mim+nii-ï
litta yan de ruimtelijk
n de stroomgebiede
