'Verlies van 140 min per dag' rikking chade' Steun de actie watersnood 1995. leiden weer boven water, bestuurders komen met maatregelen Politie houdt polders hermetisch gesloten 'Extra kans op ziekten onder vee' Beatrix bezoekt ontruimd Ochten 'Watersnood-baby' geboren in Goirle kamers van Koophandel richten hulp-stichting voor getroffen bedrijven op USTEM OVERSTROMINGEN A3 GAK wordt overspoeld met aanvragen ww Inname water Biesbosch gestaakt OVERSTROMINGEN KORT Ondanks de watersnood kunt u gewoon bij ons terecht 'RIJDAG 3 FEBRUARI 1995 VRIJDAG 3 FEBRUARI 1995 foto anp impen. De daaruit is foto anp stelt zich le schade, dergelopen sn volledig noeten tas- ip rekening Schade- ïkelijk ge- iingen, die en kunnen liet op zol- rld. „Op die verheid het L„ onze redactie buitenland clulen - De inwoners van de Alt- de oude binnenstad van Keu- jijn gisteren begonnen met de Je schoonmaak. De Rijn heeft het jj 940 bereikt en zich in zijn bed- 'J 'teruggetrokken. Het centrum ■J Keulen heeft bijna een week on- |ltr water gestaan. Ilalnjke vissen zijn verdwaald in de steegjes van de Altstadt. Zij worden ge vangen en in de Rijn teruggezet. Het wa ter zakt momenteel volgens de autoritei ten met vier centimeter per uur, nadat maandag met 10,69 meter het hoogste peil sinds 1926 werd bereikt. De enige zone in Duitsland waar nog gevaar is, is Kleef vlakbij de Nederlandse grens. Ook in talrijke andere ondergelopen ste den langs de Rijn zoals Bonn, Leverku- sen en Düsseldorf worden tienduizenden zandzakken opgeruimd, kelders leegge pompt en modder geveegd. Ook het wa ter van de Maas in de Franse Ardennen daalt, momenteel met 1 5 centimeter per uur. In Duitsland hebben bestuur ders en deskundigen van vijf deelstaten er gisteren voor gepleit, de Rijn zo snel mogelijk terug te geven wat haar werd afgenomen: natuurlijke overstromings gebieden, uiterwaarden en zeer brede oevers. Bovendien moeten - waar dat kan - de bestaande dijken naar achteren worden verlegd. In de loop van de tijd is bijna 90 procent van de uitloopgebieden van de rivier met dijken van de hoofd stroom afgesneden, en vervolgens be bouwd of als landbouwgrond in gebruik genomen. Met name in Noordrijn-West- falen willen de autoriteiten het niet lan ger bij beloften laten. In Keulen wordt serieus overwogen om drie nieuwe woonwijken maar niet te bouwen, omdat ze veel te dicht aan de Rijn liggen. Ook in België komt het tot maatregelen. Enkele tientallen bewoners in het win terbed aan de Belgisch-Limburgse kant van de Maas zullen de komende jaren een ander onderkomen moeten zoeken. De Vlaamse minister van Openbare Wer ken Kelchtermans gaat in het kader van een dijkenplan alle grond onteigenen. Om te beginnen worden geen bouwver gunningen meer verleend. li»onze verslaggevers kuhem/Tilburg - Belangenorganisaties van het bedrijfs- litien en de landbouw dringen aan op volledige schade loosstelling van ondernemers die de gevolgen ondervin- I ja van de watersnood. Ivdgens voorzitter C.B. Alewijn- [de samenwerkende Ka- Gelukkig maar, anders was die er ook aangegaan." Modderspatten Op straat waadt een een oudere man I door het water. Hij heeft modderspat-1 ten op het gezicht. Zijn doorweekte vloerbedekking heeft hij net in de tuin gegooid. Het tapijt had hij pas ge kocht. „Toch niet zo verstandig," geeft I hij toe. „Maar ja, ik dacht: zo erg als in '93 wordt het vast niet meer." Sommigen geven te kennen dat ze willen verhuizen. Na twee overstijo-j mingen in zo korte tijd zijn ze het zat. i „Ach, dat hoor je hier altijd als de •Maas is geweest," relativeert de an tiekhandelaar. „Maar straks, in de zo-'j mer, willen ze niet meer weg. Dan heb je hier een idyllisch uitzicht over de rivier. En binnenkort worden hier ka des gebouwd. Dat helpt vast wel." balletje terug." Niet netjes vindt Janse De Jonge. Het sociale gevoel van Den Haag telt nog een angeltje. „We hebben de premier horen spre ken. In vage termen. De minis ter van Financiën houdt zich buiten beeld. Hij is toch de aangewezen bewindsman om over geldzaken te praten." De kneuterige krenterigheid van Den Haag laat zich het beste afzetten tegen praktijk el ders. „In de Verenigde Staten komen natuurrampen tot last van de staatskas. De overheid in de VS gebruikt belastinggeld. Iedereen krijgt er zijn schade volledig vergoed. En elke bur ger kan zich erbij betrokken voelen, omdat schade met zijn geld, zijn belastinggeld, wordt afgedaan." Rampenfonds Den Haag kijkt wel uit. Geen belastinggeld (algemene midde len) als volledige schadevergoe ding naar de getroffen gebie den. De Nederlandse overheid laat burgers belasting betalen en burgers een gift storten w het Nationaal Rampenfonds- „De rijksoverheid heeft de mo rale plicht zich garant te stellen voor elke schade. Zonder voor zorgen, die de bevolking ha kunnen nemen," aldus Janse u Jonge. De juridische keuken doorko kend ziet de docent nog ee middel om regering en parle ment in een staatsvaderlijke ro te dwingen, via het staatsrech „Binnenkort zijn er weer ver kiezingen (voor Provinciale Sta ten). Kiezers kunnen en mas®. stemmen op de partij die Sara staat voor volledige schadeve goeding. Die dreiging alleen zal -alle 'mitsen en maren o j het parlement en regering do verdwijnen." In ieder geval een kortere directere weg dan een langdur proces. I,as van Koophandel in Gelder- |l"isd bedraagt het produktiever- j J van bedrijven alleen al in die l-iïincie 140 miljoen per dag. jta onze verslaggever I Nijmegen - Het GAK wordt J overstelpt met aanvragen Itoorww-uitkeringen van be- I njven die door de waters- i zijn getroffen. Inmid- iels zijn bij het district Nij- :n al door zeshonderd Ibedrijven 12.000 werknemers I tangemeid voor een uitke- lli heel Nederland zijn bij het [GAK 20.000 uitkeringen aange- Dat aantal zal volgens |litGAK nog oplopen tot 30.000 llli.000. i geëvacueerde polders zijn bedrijven met 29.000 werk- il nemers die voor allerlei wettelij- [i( uitkeringen onder het GAK [den. [Me bedrijfsverenigingen mogen [nrtaemers van bedrijven die [direct door de watersnood zijn [getroffen krachtens een algeme- machtiging direct een ww- (kering toekennen. Het Tica, lis cöordinatiebureau in de so pte zekerheid, heeft dat het [GAK en de bedrijfsverenigingen [pegd. |tedrijven die indirect zijn gedu id, bijvoorbeeld doordat het p'k bij hun afnemers in ver- tad met de watersnood stilligt, eveneens gebruik maken bet recht op ww zonder ahtneming van de gebruike lijke vijf wachtdagen. I kor deze categorie (indirect ge- 1 dupeerden) geldt geen algemene pditiging. De bedrijfsvereni- pgen moeten direct bij de aan jaag van de uitkeringen nagaan er een oorzakelijk verband t met de watersnood. Bo- n moet vaststaan dat de Ijwknemers niet elders in het jf aan de slag kunnen. Economen becijferen de kosten van de evacuatie in het rivieren gebied op enkele honderden mil joenen guldens. De terugkeer en herinrichting zou eenzelfde be drag kunnen vergen. Ook deze kosten willen belangenorganisa ties in het overleg over compen satie betrekken. De Kamers van Koophandel in de door de watersnood getroffen gebieden hebben gisteravond in Tilburg besloten een stichting op te richten die bedrijven die in de problemen dreigen te komen in financiële zin gaat helpen. Ook is besloten vandaag alle kamers van koophandel en de organisa ties van werkgevers en werkne mers voor te stellen gezamenlijk met de regering in contact te tre den. „Ondernemend Nederland helpt elkaar," zo vat voorzitter A. Kranendonk van de Vereni ging van Kamers van Koophan del beide initiatieven samen. De voorzitter van de solidariteit- sstichting wordt voormalig staatssecretaris P. van Zijl. Hij is eveneens voorzitter van een soortgelijke stichting die naar aanleiding van de watersnood tijdens Kerstmis '93 in Limburg is opgericht. Deze stichting gaat op in de nieuwe stichting. Volgens Kranendonk moet de stichting bijspringen in die ge vallen waar de algemene rege lingen tekort schieten. De Ka mers van Koophandel storten ie der alvast 25.000 gulden in het fonds. Hoeveel bedrijven een be roep op dê stichting zullen dóen, is nog niet eens bij benadering te zeggen. De eerste inventarisatie van de schade onder de enkele tienduizenden bedrijven in de getroffen gebieden gaat zeker vier weken duren en het kan wel zeven maanden duren voordat de totale omvang bekend is. Noodkredieten De landbouwfederatie LTO en het Landbouwschap hebben in een gesprek met minister Van Aartsen aangedrongen op een volledige vergoeding van de ge leden schade, en garantstelling door de overheid voor noodkre dieten aan boeren. Het LTO heeft een gironummer opengesteld voor hulp aan ge troffen boeren en tuinders. Zij kunnen geen beroep doen op het Nationale Rampenfonds, omdat dat bestemd is voor particulie ren. Twee ME'ers patrouilleren in een totaal uitgestorven Culemborg. Niemand komt er in principe in, hoe dringend de reden ook mag zijn. foto anp Door Jan Maarten Frequin Tiel - De geëvacueerde gebieden zijn door de politie hermetisch afgesloten. Geen mens komt in de polders en waar den, alleen houders van een ontheffing. Bij die 'grensposten' lopen de emoties steeds vaker hoog op. Meer geen mens wordt doorgelaten. Gevolg: bekvechten, onbegrip, teleurstelling en vaak verdriet. Hoe lang gaat dat nog goed? Het zal het ko mende weekend een hele klus worden om al die mensen tegen te houden die terug willen naar hun eigen stekkie. Op de evacuatie adressen gaan de vluchtelingen er in hun on wetendheid van uit dat het water al flink is gezakt en de omstandigheden een evacuatie niet meer nodig maken. Eigen haard is goud waard, vooral als je er onvrijwillig wordt uit gezet. De politiemannen uit alle delen van het land houden de wacht bij de toegangswegen naar het 'verboden gebied'. Zoals de brug bij He- del, de Brakelse rotonde en de brug over de afgedamde Maas bij Heusden. Vijf- tot zes honderd man en vrouw houden de zaken in de gaten. Militairen, me'ers, politiemensen en brandweerlieden. Ze hebben de afgelopen dagen al heel wat te stellen gehad met bewoners van het achterlig gende gebied, die naar hun huis of bedrijf te rug wilden. De vaak hevig geëmotioneerde polderbewoners moeten thuis nog iets regelen of er zijn dieren achtergelaten die dreigen te verdrinken als een dijk het begeeft. Het ging allemaal zo snel, de evacuatie. Bikkelhard De politie is bikkelhard. Opdracht is op dracht en heel Nederland heeft kunnen zien hoe een eenvoudige ME'er de nationaal be kend geworden burgemeester Zomerdijk van Ochten op zijn nummer zette. De burgemees ter kwam aanlopen met een tv-ploeg die hij toestemming had gegeven om opnames te ma ken bovenop de dijk. „Niets mee te maken," brulde de blauwpet tegen de burgervader. „Die noodwet geldt voor iedereen dus ook vooru." Nogal wat geëvacueerde bewoners van de Bommelerwaard zijn de afgelopen dagen te gen de muur van blauw aangereden of gelo pen. Ze komen er niet in. De meeste mensen zijn nu al vijf dagen van huis en met het weekend voor de deur zou het best èens kun nen dat de emoties aan de toegangspoorten tot de Bommelerwaard en wellicht ook aan die van de Tieler- en Culemborgerwaard uit de hand lopen. Houdt de politie rekening met agressie aan de poort? „Een echt plan hebben we daar niet voor. Ik denk dat de mensen ter plaatse zullen handelen naar omstandigheden. Daar is geen scenario voor te schrijven. Improviseren zal het worden, maar het is niet zo dat iemand die ontzettend geëmotioneerd is, er door komt," aldus een woordvoerder van het Coördinatie centrum Tiel, dat ook de zorgen heeft voor de evacués van de Bommelerwaard. J'onze redactie landbouw |™W- „Elke ziekte is beter zuipen." Dat is de eer- l^reactie van drs. C. Damen, |boteur van de Gezondheid- voor Dieren in Zuid- op de gezond- i van de massale [Overplaatsingen als gevolg lil de watersnood. IJ dienst is normaliter dag en 141 in de weer om besmettelij- jziekten onder de torenhoge [^Populatie in ons land uit te Want bijvoorbeeld var- i' kan desastreuze gevol- .en voor de sector én voor •Jlduele bedrijven. In gewone rj'seen boer als de dood om volk, laat staan vreemd Ij 06 te laten in zijn stal, bang achterstand in groei of produkti- viteit. Een hoogdrachtige koe loopt bij verhuizing risico's voor een miskraam. Het zij zo." Met name biggen hechten aan goede, vaste klimaat-omstandig heden die bij transport onmoge lijk te handhaven zijn: „Elk geval is anders. Voor de verhuizing van drie zeugen met biggen is het eenvoudiger om goede omstan digheden te creëren dan voor de verhuizing van honderd zeugen met biggen. Maar als je ze in hun hok laat en er komt een water golf, dan verzuipen ze allemaal. Pas achteraf valt te bepalen wat 'I 's om ziekten in huis te ha- licht doen zich volgens Da- ®P dit moment 'belachelijke erwerpelijke' situaties voor. '1% I8" mellc'50eien die hals J °P in een veewagen worden Kim! en viifti§ kilometer ver- p1,1 een andere stal bij een »Je üroeP worden gezet. Drs. L e,n; »Maar ik herhaal het. Al- fcJftr dan verzuipen." lit,. ,1!een ongeluk in de hui- is t's dat de Nederland- Wapel momenteel vrij is 1 besmettelijke ziek- ,als abortus bang waarbij ^vroegtijdig dode kalveren verhoogt bij zo'n razend- J^aeuatie én combinatie lts o|^roepen de druk van ziek- |iW.le kunt vergelijken met 'Je kwaaltjes als diarree J1, ^aar valt weinig tegen a. z0»n rappe verhuizing beesten natuurlijk ss die zich zal vertalen in Van onze verslaggever Werkendam - Waterwin- ningbedrijf de Brabantse Biesbosch in Werkendam neemt voorlopig geen Maas water meer in. Er zitten zoveel slibdeeltjes in, dat de limiet van 75 'troe- belingseenheden' is over schreden. J. Volz, directiese cretaris van het Waterwin- ningbedrijf, verwacht dat zeker tien dagen geen water kan worden ingenomen. Bij het hoge water in de Maas eind '93 gebeurde dat ook. „Dat levert echter geen pro blemen op voor de drinkwa tervoorziening, want de drie bekkens zitten tot aan de rand toe vol. We hebben nog zeker voor negen h tien we ken water in voorraad," zegt hij. wijsheid is." Bij het veevoer- en vleesconcern CeHaVe/EnCeBe zijn de laatste dagen tien procent méér varkens en kippen geslacht dan de planning was. Woord voerder A. Godee: „We hebben beesten uit bedreigd gebied, ook al waren ze nog niet helemaal aan het gewenste gewicht, bij voor keur geslacht. Daarvoor hebben we andere dieren uit onbedreigd gebied die al wel slachtrijp wa ren, nog even laten zitten. Dat al les levert ons wat schade op en de betreffende boeren. Of en waar dat te verhalen valt zoeken we la ter wel uit. Datzelfde geldt voor de 30 ton voer die we naar de geëvacueerde koeien in de vee markt in Den Bosch hebben ge bracht." Vrijwel alle veebedrijven in de bedreigde polders zijn geëvacu eerd. Dat meldt het coördinatie centrum van het ministerie van Landbouw in Arnhem. Veewa gens zijn niet langer nodig. Het coördinatiecentrum heeft de afgelopen dagen voor 920 vee houderijen met in totaal circa 115.000 dieren elders onderdak gezocht. Het totale aantal ont ruimde veebedrijven is veel ho ger. De meeste boeren hebben zelf vervangende stalruimte ge zocht. Bovendien zijn via de NCB in Tilburg ook 250 bedrijven el ders ondergebracht. Daarnaast zijn ruim 100 Limburgse veebe drijven ontruimd. Ook veel tuinbouwbedrijven zijn verlaten. In de Bommelerwaard is voor sommige tuinders een pasjesregeling ingesteld. Zij mo gen enkele uren per dag terugke ren naar hun bedrijf om klimaat- apparatuur te controleren. Het is de bedoeling ook in de andere polders een dergelijke bezoekre geling in te voeren. Bulderende F-16's scheerden laag over boten van de marine en bussen van de ME, vrachtheli kopters van de luchtmobiele brigade voerden materieel aan en tientallen geniesoldaten zetten in ijltempo meedogenloos grote cirkelzagen in honderden bomen toen koningin Beatrix gisteroch tend voet zette op de dijk van Ochten. Het in allerijl ontruimde Betuwse dorpje oogde tijdens het hoge bezoek als een bezet dorp in vre destijd. Omstuwd door de wereldpers zocht de vorstin haar weg langs het dijkvak waar nog steeds keihard werd gewerkt voor behoud van de Waalbandijk, en sprak in Beneden-Leeuwen (zie foto) met brandweerlieden. Voor de bewoners is het wat wrang. Komt de koningin een keertje, is er niemand thuis. Maar voor de werkers aan de dijk is het, aldus de Gelderse commissaris van de koningin Terlouw, 'zeer be moedigend' dat het staatshoofd even met hen praat. „En zoals altijd reageert de koningin deskun dig, verstandig èn bezorgd.foto anp Van onze verslaggeefster Goirle - Onwetend van alle tumult en zorgen rondom de watersnood en dreigende dijkdoorbraken sliep de één dag oude Eef Verhoeven gisteren rustig door in haar wiegje in het kraamhotel De Meiboom in Goirle. Haar vader Gerard Verhoeven (31) stond net op het punt haar ge boorte aan te geven op het gemeentehuis. In Goirle. En dat laatste had hij in de verste verte nooit kunnen dromen. Moeder Antoinet te (30) had zich gewoon op een gezellige kraamtijd thuis in Kerk- driel verheugd. Het wassende water verjoeg het gezin, dat ook nog uit de tweeja rige Floor bestaat, maandagavond uit zijn huis in de Bommeler waard. Het werd opgevangen door familie, het vier leden tellende gezin van H. Roozen uit Udenhout. Antoinette heeft er nauwelijks een dag vertoefd. Woensdagmorgen vroeg kondigde Eefje zich aan. „Ik was eigenlijk komende zondag uitgerekend. Gelukkig is ze niet nog eerder gekomen. Dan had ik met baby en alle kraamspul- len moeten evacueren. Hier mag ik de gehele kraamtijd van negen dagen blijven. Misschien mogen we daarna weer naar huis", zegt ze hoopvol. De zorg voor een overstroming overschaduwt het ge luk .van de ouders. „Maar we hebben elkaar. De baby is gezond. De rest is een materiële zaak. Daar komen we wel weer over heen," zegt Gerard. Hoog water verhindert begrafenissen Den Haag - Tientallen begraafplaatsen in de door de watersnood getroffen gebieden zijn onbruikbaar. „Het mag duidelijk zijn dat er niet kan worden begraven als er een halve meter water staat op de begraafplaatsen," zegt voorzitter A. Boxtart van de vereni ging van uitvaartondernemers. Hij schat dat er normaal gesproken in het hele gebied ongeveer vijf begrafenissen per dag zijn. Door stoffelijke overschotten te koelen, kan de teraardebestelling maximaal 14 dagen worden uitgesteld. Boxtart denkt ook dat crematoria nu meer werk krij gen. Watersnood eist nog een dode Breda - De watersnood heeft nog een dode geëist. De 78-jarige J. van Hemmen uit Sint-Michielsgestel is gistermiddag bij Gestel met zijn fiets het water ingereden en verdronken. De man maak te een ritje en zag, doordat het fietspad blank stond, het verschil niet tussen het fietspad en de ondergelopen polder. Hij raakte te water. Eerder al verdronk een 52-jarige vrouw uit Winssen nadat zij van een gladde dijk gleed. In het Academisch Ziekenhuis in Utrecht is een 46-jarige evacué aan zijn verwondingen bezweken. De man was woensdag van Tiel overgebracht naar het Centraal Militair Hospitaal. Om nog onbekende reden sprong hij gisteren van de balustrade van de derde verdieping naar beneden. Keulen biedt 100.000 zandzakken aan Keulen - De stad Keulen heeft de autoriteiten in de overstroom de gebieden in Nederland en het district Kleef 100.000 zandzak ken aangeboden. Gemeentesecretaris Lothar Ruschmeyer zei dat de waterkeringen direct per vrachtwagen in de getroffen gebie den afgeleverd konden worden. In de Duitse domstad zijn ze niet meer nodig. Straatverlichting blijft hele nacht aan Arnhem - De straatlantaarns in de ontruimde gebieden blijven uit veiligheidsoverwegingen de hele nacht branden. De energier maatschappij Nuon zorgt hiervoor op verzoek van de overheid. Dit moet eventuele plunderaars afschrikken. De Nuon heeft de verdeelstations in de ontruimde gebieden dié anders Van afstand worden bediend, permenen't bemend om de energievoorziening zo goed mogelijk in stand te houden. Limburgse clubs willen benefiet Maastricht - De vier Limburgse profclubs willen op korte ter mijn een benefietwedstrijd voor de slachtoffers van de waters noodramp houden. Initiatiefnemer Servé Kuyer, directeur van Roda JC, denkt daarbij aan een duel tussen een combinatie-elftal van Roda JC, MYV, Fortuna Sittard en VW tegen een team van buitenlanders in de Nederlandse competitie. „Het Nederlands elftal is niet haalbaar, maar een elftal met jon gens als Ronaldo is natuurlijk ook een aantrekkelijke tegenstan der," denkt Kuyer. Plaats van handeling zou stadion de Koel in Venlo moeten zijn. NS Cargo beleeft gouden tijden Utrecht - Het goederentransport bij de Nederlandse Spoorwegen beleeft gouden tijden. Als gevolg van het vaarverbod voor de bin nenvaart en de overspannen vraag naar vrachtwagens vervoeren de spoorwegen momenteel 'extreem veel' goederen. NS Cargo heeft de capaciteit van de containertreinen tussen de Rotterdam se haven en het Duitse achterland met 33 procent uitgebreid. ADVERTENTIE Hierbij machtig ik het Nationaal Rampenfonds Watersnood 1995 tot een eenmalige overschrijving van ƒ...-. van mijn bank-of girorekeningnummer: LLLLLLLLL naar gironummer 9575. Naam: Adres: Postcode/woonplaats: Handtekening: Datum: U kunt deze bon inleveren bij de Rabobank of opsturen (voldoende gefran keerd) naar Nationaal Rampenfonds, Postbus 28120, 2502 KC Den Haag. Rabobank In verschillende delen van ons land hebben we een aantal Rabobank-kantoren moeten sluiten. Voor uw bankzaken kunt u tijdelijk terecht bij alle andere Rabobank-kantoren. Of u kunt onze hulplijn bellen: 06 - 0316 316. Gratis en 24 uur per dag. Ondertussen wensen we u alle sterkte. (Het 06-nummer staat ook achterop uw Rabobankpas.)

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1995 | | pagina 3