'Wereldmuziek is meer waard'
J:
DE STEM
Lucky Lotto Live
vanuit Maastricht
I
Cineast Bert Haanstra
krijgt Glazen Sleutel
m
gmm
'Romeo et Juliette
overtuigt het publiek
'Mystiek en mysteriën'
nieuwe zesdelige
tv-serie bij de NCRV
i
Programma
Uniek Scheepshistorisch
Centrum komt in Lelystad
Congres in Gent met optredens van veertien groepen in zes zalen en cafés
Hans Peter
Janssens
derde Phantom
STEM
De Nigeriaanse trombonist Fesobi Olawiye (ex Fela Kuti) treedt met zijn internationale groep 'Feso Trombone' op in het
Gravensteen.
Congres van 10.00 tot 18.00 uur.
Showcase:
19.00 uur, Feso Trombone (internationaal). Gravensteen (Veerleplein).
19.00 uur, Njava (Madagascar), zaal Anseele (ABVV/Vrijdagmarkt).
20.00 uur, Metin Toplar Levent AslamTurkiyem (Godshuishammeke).
20.00 uur, Sur Mestizo (ififernatfonaal)rDuke (Van Stopënberghestraat)
20.00 uur, Buadee Reggaeneration (Ghana/internationaal), Gravensteen.
21.00 uur, Weshm (Marokko), Gravensteen.
21.00 uur, Sangit (India/België), zaal Anseele.
21.00 uur, Dominic Kakolobango (Zambia), Trefpunt (Bij St. Jacobs).
22.00 uur, Ibidiklar (Turkije), Turkiyem.
22.00 uur, Largo (Marokko/België), Gravensteen.
22.00 uur, El Adoua (Marokko), Damberd (Koornmarkt).
23.00 uur, Conjunto Yanes (Puerto Rico/USA), Gravensteen of Duke.
23.00 uur, La Voix du Liban (Libanon/internationaal), zaal Anseele.
23.00 uur, Guyla (Hongarije), Trefpunt.
Pablo Perez uit Puerto Rico is
aan de telefoon. Met zijn dansor-
kest Conjunto Yanes zou hij aan
vankelijk optreden in het histo
rische Gravensteen, maar 'there
is a problem', legt Jan de Boever
hem uit. Het optreden staat ge
pland op elf uur 's avonds en om
half een 's nachts moet alles stil
en ontruimd zijn. Veel te kort,
dus heeft Jan hem in café Duke
neergezet. Daar kan wel minder
publiek in, maar Pablo en zijn
maats kunnen naar hartelust
doorspelen.
Daar voelt Pablo dus niets voor.
Hij wil de ruimte voor zijn sal
sa's, zijn boleros, zijn cumbia en
merengue. De Boever beweegt
hemel en aarde om hem te over
tuigen, maar moet tenslotte be
loven dat hij toch probeert het
orkest in het kasteel te laten
optreden. Zal niet eenvoudig
zijn, weet Jan, want die eindtijd,
daar zijn ze bij het Gravensteen
nogal strikt in.
In het dagelijks leven program
meur van cultuurcentrum De
Media in Eeklo, ligt De Boever
er niet direct wakker van. Hij is
wel wat gewend. Ook als het om
wereldmuziek gaat, een genre
dat in 'zijn' centrum veelvuldig
te horen is. „In 1984 zijn we hier
begonnen met rock. Maar zo in
'86, '87 hadden we al de eerste
Afrikaanse concerten. En nu
steeds meer. Dikwijls niet goed
koop, de transportkosten komen
er altijd bij en dat maakt het
duurder dan wanneer een groep
van twintig kilometer ver moet
komen. Maar door ook als agent
te werken en samen te werken
met andere centra, onder andere
't Beest in Goes, kunnen we de
kosten drukken."
Niet-Westers
Hij begint te lachen, als hem
wordt gevraagd naar eeri defini
tie van 'wereldmuziek'. „Er is
geen omschrijving voor te geven.
Het is een term die is uitgevon
den door de platenbusiness, om
dat ze niet wisten hoe ze bepaal
de muziek moesten klasseren. Op
zichzelf is het een nietszeggende
term, maar iedereen weet wat
bedoeld wordt: niet-westerse
muziek, die uit de eigen cultuur
komt."
Wereldmuziek leeft in België. En
ook weer niet. „Je hebt 's zomers
de grote festivals, Cactus, Sp
hinx, de Gentse Feesten. Daar is
veel wereldmuziek te horen.
Maar verder heb je weinig podia
die het genre vast programme
ren. Drie, vier in heel Vlaande
ren. En stedelijke migrantencen
tra zoals dat in Gent hebben
incidenteel ook concerten. Al
leen is daar de doelgroep anders,
de concerten zijn eigenlijk voor
al voor de migranten zelf."
Met het Gentse migranten cen
trum heeft hij een van de mede
organisatoren genoemd van het
eerste Belgisch Wereldmuziek-
congres. Naast De Media zijn
daar verder cultuurcentrum De
Gele Zaal in Gent en het Inter
cultureel Centrum voor Migran
ten in Brussel bij betrokken. Ge
vieren kwamen zij tot de conclu
sie dat er behoefte was aan een
inhoudelijke bijeenkomst op het
gebied van de wereldmuziek.
Showcase
„Zoiets is nooit eerder gebeurd
in België. Het informele karak
ter, elkaar leren kennen, is van
belang, Maar ook het kunnen
bespreken van een aantal 'to
pics'. Dat gebeurt overdag, 's
Avonds is er een 'showcase' van
groepen die zich presenteren aan
publiek en mensen uit de mu
ziekwereld. Je zou het een beurs
kunnen noemen. Geconcentreerd
in zes zalen en cafés, op wande
lafstand van elkaar."
Op het congres komen zes the
ma's aan de orde. Journalisten
van De Standaard, De Morgen,
de BRT en muziektijdschrift
Gandalf praten over de rol van
'de media' met betrekking tot
wereldmuziek. Voor het onder
werp 'business' zijn vertegen
woordigers van Sabam (Bel
gische auteursrechten-organisa
tie, te vergelijken met Buma in
Nederland), platenboeren en
-producers uitgenodigd. „Deze
twee thema's zijn debat-gericht.
Uiteraard vinden wij dat we
reldmuziek te weinig aan bod
komt", aldus De Boever.
Bij de overige thema's ligt de
nadruk meer op het uitwisselen
van informatie. Zoals bij 'bron-
Rotterdam (anp) - Cineast Bert Haanstra ontvangt heden in
Rotterdam de Glazen Sleutel van de dit jaar van start gegane
Rotterdamse Akademie voor de Cinematografie van filmer
Pim de la Parra.
De uitreiking heeft plaats onder auspiciën van het International
Filmfestival Rotterdam.
De la Parra beschouwt Haanstra als Nederlands filmpionier pur
sang. De studenten aan de academie zullen Haanstra's korte film
Glas dan ook als eerste voorbeeld van elementaire cinematografie ter
bestudering voorgelegd krijgen, aldus De la Parra.
De Rotterdamse Academie voor de Cinematografie, die sinds 1
januari bestaat, wil een praktijkschool zijn voor studenten en
afgestudeerden van filmacademies, hogescholen voor de kunsten en
andere kunstacademies. Zij krijgen de gelegenheid om gedurende een
periode van minimaal vier maanden betrokken te zijn bij alle fases
van het produktieproces van een fictiefilm.
Het gaat daarbij om films die gemaakt worden door de la Parra's
produktiemaatschappij United Film Video Pilots. Het produktie-
programma voor dit jaar omvat drie lange fictiefilms: De Droom van
een Schaduw, regie Pim de la Parra, Voetbaltechniek voor Dames,
regie Lydia Hellman, en Vijf Akteurs op zoek naar de Regisseur,
regie Carmen Nikolai.
Zoetermeer/Lelystad (anp) - Er komt een Scheepshistorisch
Centrum in Lelystad. Het centrum, dat in 1997 gereed moet
zijn, komt naast het VOC-schip De Batavia. De totale kosten
bedragen 10,6 miljoen gulden.
In het nieuwe Scheepshistorisch Centrum worden het museum met
werkplaatsen voor scheepsarcheologie, nu nog gevestigd in Ketelha
ven in Dronten, met de afdeling onderwater-archeologie in Alphen
aan den Rijn samengevoegd. Door samenwerking met de scheepswerf
in Lelystad, die nu De Batavia en binnenkort De Zeven Provinciën
bouwt, ontstaat een in de wereld unieke scheepshistorische presenta
tie.
De provincie Flevoland heeft aan Provinciale Staten voorgesteld 5,3
miljoen gulden bij te dragen. Van dit bedrag komt 4,2 miljoen gulden
uit de Europese steun aan Flevoland en 1,1 miljoen uit provinciale
middelen. De resterende 5,3 miljoen gulden komt voor rekening van
het Rijk. Dat bedrag wordt gedekt uit het geld dat vrijkomt door het
verlaten van het museum Ketelhaven en de afdeling onderwater-ar
cheologie in Alphen aan den Rijn.
Eind 1987 adviseerde de Monumentenraad aan de toenmalige
minister van WVC dat scheeps- en onderwater-archeologie moesten
worden samengevoegd. De minister onderschreef dit advies, maar
stelde als voorwaarde dat het nieuwe centrum centraal en f. r
bereikbaar moet zijn. Uiteindelijk werd gekozen voor de kw ,if-
bij Lelystad. '™w.- L
„Op een moderne vleugel ontaardt
Mozart vaak in zoete poezeligheid"
Ronald Brautigam, pianist
nen': „Er zijn geen echte, gespe
cialiseerde archieven. De infor
matie is zeer verspreid. Er is wel
van alles, maar weinig mensen
weten waar je ervoor terecht
kunt." Het onderwerp 'Wereld
muziek en de niet-gouvernemen-
tele organisaties', moet toch
weer een debatje kunnen opleve
ren. De Boever geeft alvast een
voorzet. „Waar een debat meest
al puur economisch is gericht,
plaatsen wij daar tegenover: kijk
eens naar de pure rijkdom. De
culturele, de kunstzinnige rijk
dom."
Met de onderwerpen 'migranten
cultuur' (sterke culturele identi
teit, of juist meer integreren?) en
'Interculturele Filosofie' (hoe
plaats je onze cultuur naast an
dere culturen, niet erboven),
wordt het congres besloten. Van
af 19.00 uur zetten veertien
groepen hun beste beentje voor
in zalen, cafés en clubs. Met een
passe-partout van 200 Bfr kan
het publiek alle concerten bezoe
ken, waarbij het zich in sommige
gevallen niet, in andere gevallen,
bij de 'luisterconcerten', wel
stipt aan de aanvangstijden
moet houden.
Evenwicht
De gepresenteerde groepen heb
ben gemeen dat ze alle geheel of
gedeeltelijk woonachtig zijn in
België. De organisatoren hebben
gestreefd naar evenwicht tussen
modern en klassiek. „Het is wel
een beetje het kroegentocht-idee,
maar toch vooral ook een artis
tiek gebeuren, want het is geen
naastenliefde die we bedrijven.
Aan de ene kant hebben we
grote namen die heel wat weer
klank hebben, daarnaast nieuw
komers. De 'showcase' is voor
organisatoren, platenfirma's en
publiek bedoeld om ontdekkin
gen te doen", aldus De Boever.
Den Haag (anp) - Hans Peter
Janssens is het derde Nederland
se spook, The Phantom. Behalve
Henk Poort en Ben Cramer
treedt ook Janssens op in de
titelrol van The Phantom of the
Opera.
Het is gebruikelijk dat bij een
lang lopende produktie als de
Phantom er voor elke rol een of
meer vervangers zijn. Jansens
(32) speelde zondag nog de rol
van de Rus Anatoly in de musi
cal Chess. Tussen de bedrijven
van Chess door heeft hij voor
zijn nieuwe rol gerepeteerd.
Janssens volgde zijn opleiding
aan de conservatoria van Brugge
en Gent. Verder volgde hij stu
dies in Engeland en de Verenig
de Staten. Eerdere musical-erva
ring deed Janssens op bij het
Koninklijk Ballet van Vlaande
ren, waar hij de rol van Padre
speelde in de Man van la Man-
cha.
opera. Het eerste open doekje
ging naar de solo van Juliette (Je
veux vivre) ondanks het feit dat
haar stem hier metallique klonk.
Romeo's stemgeluid is aan de
nasale kant, maar in de duetten
vinden de beide stemmen elkaar
en mengen mooi. De dictie laat
wel iets te wensen over en de
uitspraak van het Frans is ook
niet altijd ideaal.
Het muzikale evenwicht in de
balkonscène komt goed over
door een attent begeleidend or
kest dat feilloos de recitatieve
en melodieuse passages onder
streept.
Chris de Moor (Frère Laurent)
pakt uit met het mooiste ver
staanbare Frans en overtuigt als
acteur en ook als zanger. Ook de
mezzo-sopraan Marie-Ange To-
dorovitch zet een goede vertol
king neer van de page Stéphano.
De invulling van de andere bij
rollen is heel behoorlijk, hoewel
er nogal eens intonatieproble
men optreden.
Indrukwekkend is het Italiaanse
sfeerbeeld tijdens de huwe
lijksplechtigheid tussen Paris en
Juliette. Een massascène die
extra uitkomt door het magistra
le orgelspel.
De warme kleuren maken, naar
mate het drama vordert, plaats
voor steeds somber ogende grijs-
en blauwtinten. Het slottafereel
toont dat alle elementen van de
muziek in deze opera bijdragen
aan een mooie analyse van men
selijke emoties.
ONTDEK DEVERSC
Door Ronald Verstraten
Schitterende decors bij Vlaamse Opera
Gent - Vlaamse Opera - Ro
meo et Juliette van Charles
Gounod. Door symfonisch or
kest en koor van de Vlaamse
Opera en solisten. Regie: Ni
colas Joël, Decor en kostuums:
Carlo Tommasi. Muzikale lei
ding Cyril Diederich. Gezien
op vrijdag 27 januari. Nog te
zien in Gent op 31/1, 2 en 4/2
en in Antwerpen 9, 11, 14, 17
en 19/2.
Door Jeanette Vergouwen
Het verhaal van Romeo en Julia
is deels historisch. Gounod ge
bruikt het toneelstuk van Shake
speare die zich baseerde op de
vertaling die Brooke maakte van
de Franse versie. Het is de enige
noodlotstragedie die Shakespea
re schreef. Gounod benadrukt in
de opera de liefde tussen twee
jonge mensen en de essentie van
Romeo et Juliette is bijna geheel
vervat in de vier liefdesduetten.
De twee geliefden lopen te plet
ter tegen een vijandige en vol
gens vaste patronen verlopende
samenleving. Het libretto biedt
mogelijkheden voor de regisseur.
Naast de duetten zijn er een
aantal massascènes die stuwend
werken en de dramatiek onder
strepen. Tommasi maakt goed
gebruik van de kontrasten tus
sen groepsscènes en duetten.
Opvallend mooi in deze produk
tie is de belichting (Bruno
Boyer), zeer effectief, geraffi
neerd en smaakvol. De decors
zijn prachtig en de kleurkeuze
van zowel decor als kostuums
stijlvol. Direct bij de beginscène,
waarin de strijd tussen de Capu-
lets en de Montaigus wordt geïl
lustreerd, valt op dat er met veel
liefde aan het decor is gewerkt.
Wellicht wat zwaar en beter uit
komend op een groter podium,
maar indrukwekkend door vorm,
stijl en kleurkeuze.
Het orkest verzorgt een gave
vertolking van de partituur. De
kleine instrumentale soli zijn
verzorgd. Dirigent Cyril Die
derich bezit een knappe slag
techniek en zingt de teksten mee.
Niets ontgaat hem en hij stimu
leert zowel de instrumentalisten
als de zangers.
De akoestiek in de Gentse Opera
is niet ideaal, er is enorm aan
gesleuteld en met absorptie en
reflectiepanelen zijn al vele te
kortkomingen weggewerkt. Toch
is het vreemd (voor hen die in de
zijloges zitten) dat de tonen gaan
dwarrelen, als een solist zich
Duel tussen Tybalt en Romeo.
over het podium beweegt.
Het koor zorgt, zoals steeds bij
de produkties van de Vlaamse
Opera, voor levendige taferelen,
er wordt op natuurlijke wijze
geacteerd en de samenklank en
balans is bewonderenswaardig.
Mary Mills (Juliette) en Gran
FOTO ANNEMIE AUGUSTIJNS
Wilson (Romeo) brengen de ly
risch sterke kanten van het werk
goed over. Vokaal zijn de vier
duetten de hoofdpijlers van de
In Gent wordt op 11 fe
bruari het eerste Belgisch
Wereldmuziekcongres
gehouden. Het congres
zelf is overdag in het Ste
delijk Migrantencentrum
in de Kraankinders-
straat. Journalisten, pro
ducers, concertorganisa
tors en cultuurspecialis
ten praten over verschil
lende thema's, 's Avonds
treden er veertien groe
pen op in het stadscen
trum.
DINSDAG 31 JANUARI 1995 DEEL D
Veronica's Lucky Lotto Li
ve zal vanavond geheel in
het teken staan van de wa
teroverlast in Limburg. Het
programma komt live van
uit het Holiday Inn Hotel
aan de Maasoevers van
Maastricht.
De presentatoren Anita Wit-
zier en Gijs Sta verman die in
het wekelijkse spelprogramma
blunderaars en pechvogels een
tweede kans geven, zullen in
deze speciale uitzending pro
beren gedupeerde landgenoten
een hart onder de riem te
steken.
Tevens zal Veronica in de
vooravond via een directe
beeldverbinding overschake
len naar het noodgebied: om
19.00, 19.30 en 20.00 uur. Kij
kers worden geattendeerd op
een gironummer, waarop ze
een geldbedrag kunnen stor
ten voor de slachtoffers van de
watersnood.
Nederland 2, 20.30 uur
Van onze rtv-redactie
Is de Lijkwade van Turijn wel of geen vervalsing? Die vraag
laat de Britse schrijver Ian Wilson maar niet los. In de eerste
aflevering van de 6-delige NCRV-serie Mystiek en Mysteriën
gaat Roel Oostra vanavond met hem op zoek naar de
geschiedenis van het doek.
Het fameuze stuk linnen, vereerd
als de lijkwade van Jezus
Christus, werd vijf jaar geleden
door wetenschappers betiteld als
een vervalsing uit 1300. Inmid
dels staat deze conclusie weer
volledig op losse schroeven, om
dat volgens Russisch onderzoek
de toegepaste koolstofanalyse er
juist bij linnen lelijk naast kan
zitten. Zeker als het doek ooit
half is verbrand.
Op het doek is, als een fotogra
fisch negatief, vaag de afdruk
van een gekruisigde te zien.
Daarbij vallen de details op.
Sporen van een geseling over het
gehele lichaam, hoofdwonden als
van een doornenkroon, een
steekwonde in de zij en de won
den van spijkers in handen en
voeten.
Misschien is de lijkwade wel vele
eeuwen ouder dan de koolsto
fanalyse doet vermoeden, denkt
Ian Wilson. Zo vraagt hij zich af:
hoe kan in Hongarije een afbeel
ding van de lijkwade opduiken
uit de 12de eeuw, 150 jaar voor
dat het doek zou zijn vervalst.
Als de lijkwade, zoals wordt be
weerd, in Frankrijk zou zijn na
gemaakt, hoe komen dan plan-
tensporen uit het oosten van de
Middellandse Zee en de woes-
tijnrand in het Midden-Oosten
erop terecht?
Als het doek veel ouder is, waar
om spreken de annalen dan niet
van een relikwie die in de chris
telijke religie centraal had moe
ten staan. Of ging het om de
allerheiligste relikwie van de
oosterse orthodoxe kerk, de
Mandylion, die bij de plundering
van Constantinopel door Franse
kruisvaarders in 1204 spoorloos
verdween?
Waarheid
Wilson is er nog steeds niet uit.
En volgens Oostra is dat mis
schien maar beter ook. Ome
het zoeken naar de waarhl
vaak interessanter is dan
waarheid zelf.
Mystiek en de Mysterieën
niet alleen over intrigerendf
schijnselen, de reeks geef'
een beeld van de mense,
erdoor geobsedeerd zijn. Iff
dere delen duikt Oostra C
meer in de geheimen van de
van Noach, de lijnen van N
die alleen vanuit de lucht zi
baar zijn, of de Dode Zee-Rol
Oostra maakte de serie niet
leen voor de NCRV, ook de BR
WDR en Discovery Channel hafl-
den bij voorbaat interesse. „Het
avontuur van het onverklaarba
re", omschrijft hij zelf zijn
nieuwste werkstuk.
Nederland 1,22.43 uur
NEDERLAND 1
07.00 Tekst tv
09.00 Beestenboerderij (tot
09.30 (TT) Landen in Europa
09.50)
10.00 Ik Mik Loreland
10.20 Fjildblommen: it reid
10.40 Bidden
11.00 (TT) Bio-Bits onderbou
11.25 Tekst tv
13.59 Het Vragenuurtje
Tweede Kamer
15.00 Tekst tv
16.20 Nieuws voor dove
slechthorenden
16.28 Tee Vee Studio. Gast
Heyting
16.59 Sporen: Oud worder
over de laatste jaren van het lev
17.37 De Ren 8t Stimpy Sho
matieserie
18.05 Boggle, spelletje
18.33 Thunderbirds, poppens
19.01 200 kilometer Weiss
verslag schaatsmarathon
19.29 Backstage, magazine -
wereld van glitter en glamour
20.00 (TT) Journaal
20.24 (TT) Weeroverzicht
20.31 Zo vader, zo zoon, spe
20.56 Blik op de weg, verk
gazine
21.25 Televizier, actualiteiten
22.00 Rondom Tien
22.43 Mystiek en mysteriën
tage: Het doek van Turijn
23.24 Orde op zaken, magazi
beurs en financiën
23.52 Journaal
NEDERLAND 2
07.00 Journaal
07.06 Lingo
07.30 Journaal
07.33 Ontbijt TV (met om 08j
naai)
08.28 NOS-Journaal
08.33 Boggle, spelletje
09.00 Journaal
09.05 PP: Uitzending AOV
09.08 Kook TV
09.29 Werelden: Doorzette!
vijf stellen die het al 50 jaar me
uithouden
10.19 Exotisch koken met k
De Turkse keuken
10.49 (TT) Overgewicht te li
11.19 Hier en Nu, actualiteite
11.49 Rondom Tien. Thema:
zin
12.31 Dinges, spelletje
13.00 Journaal
13.07 Lingo, spelletje
13.34 Kassa!, consumentenm
14.04 Deadline
14.40 Marco Polo, muitic
magazine
15.05 In living color, comedy
'.29 (TT) Yoy, portretten vai
10 (TT) Journaal
5 Nature on Track, natc
faire
JSKE EN WISKE: D
HAMBONE
Otf, 7 EG DIE. V/
\AJocEDE
Ian Wilson en de lijkwade.
FOTO NCRV
