Alternatieven voor volle wegen gezocht
Blueprint brengt onrust bij Dow-personeel
Aardbeving trilt na in financiële wereld van Japan
Hoogovens: personeel
moet flexibeler werken
DE STEM
ECONOMIE
A7
Wegvervoer moet boeten voor ideaal van de duurzame mobiliteit
Scooter in Italië weer in
MÊÊÊÊÊÊÊÊÊ- ECONOMIE KORT
Oud-topman Metallgesellschaft in de fout
Chinese produkten van slechte kwaliteit
Staat komt met tienjarige lening
Content profiteert van groei uitzendmarkt
Van der Giessen aast op nieuwe orders
ZATERDAG 28 JANUARI 1995
8 JANUARI 1995 A6
,oo
9,90
9,50
4,90
,00
2,00
SekisuiH.Yen
1100,00
Southw Bell
41,50
42,00
Suzuki Yen
400,00
Tandy Corp.
46,10
45,80
TDK
3000,00
Wall Street
26/01
27/01
allied signal
36
35%
amer.brands
37%
37
amer.tel.tel
49
49
amoco corp
59%
58
asarco ine.
29
27%
bethl. steel
16%
16%
boeing co
45%
45%
can.pacific
13%
13%
chevron
46%
46%
chiquita
12%
13
chrysler
44
44%
citicorp
40
41%
cons.edison
27%
28%
digit.equipm.
32
33%
dupont nemours
56
54%
eastman kodak
48
48
exxon corp
63%
62%
ford motor'
25%
25%
gen. electric
51
50%
gen motors
37%
37%
goodyear
36
35%
hewlett-pack.
101%
102%
int. bus.mach.
72%
72%
int.tel.tel.
90
89%
kim airlines
27%
27%
mcdonnell
48
50%
merek co.
38%
38%
mobil oil
86
87%
omega financ.
25
25
philips
31
31%
royal dutch
112
113%
sears roebuck
44
45%
sfe-south.pac.
18%
18%
texaco inc.
62
61%
travelers
35
36%
united techn.
65%
65
westinghouse
13%
13
whitman corp
16%
16%
woolworth
15%
15%
Goud
Goud onbewerkt 20,470-21,070
bewerkt 22,670 laten
Zilver
„1
zilver onbewerkt 225-295
bewerkt 340 laten
vk vorige koers
sk slotkoers gisteren
a laten
exclaim
gedaan/bieden
ex dividend
gedaan/laten
bieden en ex d
laten en dividend
- gedaan en laten ex dividend
I gedaan en bieden ex dividend
60,00
489
1,50
1,50
60,00
571
2,00
1,90
115,00
350
1,20
1,20
52,50
329
1,70
1,60
52,50
461
1,60
1,40
35,00
680
0,60
0,50
30,00
500
0,80 a
0,40"
32,50
393
1,50
1,40
135,00
279
2,30 a
2,00
17,00
392
0,50
0,70
Aim
1363
5,50
6,70
415,00
690
3,00
3,70
420,00
541
1,50
2,00
430,00
250
0,20
0,20
415,00
793
10,00 a
11,00
440,00
430
1,80
2,20 b
405,00
607
1,90
1,30
410,00
994
3,30
2,40
420,00
342
9,50 a
7,20
410,00
317
5,60,.
4,50
415,00
322
7,80 a
6,70
400,00
434
4,30
3,70
415,00
337
10,50 a
8,60
75,00
294
7,80
7,50
80,00
341
4,90
4,40
85,00
245
2,60
2,50
90,00
435
1,40
1,30
80,00
293
6,80
6,30
70,00
422
0,90
0,90
80,00
540
0,90
1,50
80,00
303
2,40
2,80
85,00
252
0,60
0,90
80,00
250
1,30
0,80
75,00
610
0,60 a
0,40
50,00
327
2,40
2,30
45,00
249
1,40
1,30
85,00
537
5,90
8,50
90,00
663
2,60
4,50
95,00
935
1,30
2,20
95,00
637
5,40
7,10
100,00
1029
3,80
5,40
195,00
761
4,00
4,40 b
200,00
435
2,20
2,40
185,00
1101
11,70 a
13,00
200,00
285
3,80
4,10
190,00
931
3,30
3,00
35,00
317
23,30
23,20
55,00
553
12,20
11,90
200,00
360
1,90
3,00
205,00
330
0,60
0,90
motor-jacht(en).
75421 Bremax Beheer B.V., Boerenverdriet
10, 4613 AK Bergen op Zoom. De uitoefe
ning van een beheermaatschappij (holding)
in de ruimste zin van het woord.
75422. F.K. van der Meijden B.V., Vlasaard
6, 4851 SV Ulvenhout. Het doen van perio
dieke uitkeringen op grond van pensioen
en/of stamrechtovereenkomsten, het be
leggen van gelden, het deelnemen in, het
financieren van, het zich op andere wijze
interesseren bij en het voeren van beheer
over andere ondernemingen, alles in de
meest ruime zin.
75423. Promiss, Arendstraat 4, 4901 JK
Oosterhout N.B. Detailhandel in dameskle
ding.
75424. Metaalbewerkingsbedrijf v. Strien a
Jansen V.O.F., Havenweg 39,4905 AA Oos
terhout N.B. Metaalbewerking in de ruim
ste zin.
75425. Horeca Exploitatie Maatschappij
Mofin B.V. i.o., Ginnekenweg 3, 4818 JA
Breda. Het (ver)huren en/of exploiteren in
een of meer horecabedrijven.
75426. Physio Ned. Bureau voor Bedrijfs-
welzijn, Kroonstraat 35,4879 AV Etten-Leur.
Onder de handelsnaam: Physio Ned. Bu
reau voor Bedrijfswelzijn: adviesbureau
voor (bedrijfs-)fysiotherapie, ergonomie
arbeidsomstandigheden. Instituut Vosdonk:
het opleiden van mensen tot erkend sport-
masseur/-masseuse. Handelsonderneming
R.M.H.: kleinhandel in bier limonade,
textielgoederen, sport- en vrijetijdsbeno-
digdheden. Fitness-apparatuur, med.-/fY'
siotherapeutische benodigdheden (tw
tussenhandel). Ambulante handel markt-,
straat- en rivierhandel in textiel, sport- en
vrijetijdsbenodigdheden.
75427. Pompidom, Drielindendreef 13, 483ï
AH Breda. De ambulante handel (markt-
handel) in m.n. berenartikelen in de ruimste
zin des woords.
75428. Loes Aerden Sport Evenementen,
Vondelstraat 53, 4819 HD Breda. Het orga
niseren van sportevenementen aangevuio
met lunches, diners en/of feestavond.
75429. Den Boer Advies, Jacob van Len-
nepstraat 1, 4819 EM Breda. Advisering an
consultancy op het gebied vasn bedrijfsor
ganisaties.
75430. F.G. van Herk B.V., Prins Clausstraai
2, 4671 GM Dinteloord. De uitoefening van
een of meer beroepen op het gebied van
de ruimtelijke ordening, zoals dat van ar
chitect, stedebouwkundige en/of tuin- ®n
landschapsarchitect.
75431. Skar, Prins Clausstraat 2, 4671 GM
Dinteloord. Het uitoefenen van het beroep
van architect.
75432. Huib-Jan Visser B.V. i.o., Vliet 2U,
4841 SC Prinsenbeek. Het deelnemen
ondernemingen. Het doen van belegg'"'
gen. Beheren van lijfrente- en pensioj1n-
verpichtingen, alsmede het verstrekken
van management-adviezen. Alles in 0
ruimste zin. at
75433. Abet Breda B.V., Fellenoordstra*1
82,4811 TJ Breda. Het produceren, monte
ren en verkopen van deuren i.h.b. voo
bedriifs- en industrieel gebruik.
Van onze correspondent
Bert Schampers
Brussel - Wie in dit jaargetijde op wintersport naar Oosten
rijk vertrekt passeert op weg naar zijn bestemming eindeloze
colonnes vrachtwagens, die traag tegen de heuvels op de
Duitse autobanen omhoog klimmen en soms veel te hard aan
de andere kant er weer vanaf denderen.
Europa's wegen lopen vol en het
wegvervoer krijgt de schuld. Wat
doen de plannenmakers in Brus
sel aan dit probleem?
Volgens de commissie-Hermans,
die de haalbaarheid van de Be
tuwespoorlijn onderzocht en
daar een positief advies over
uitbracht, moet veel meer in Eu
ropees verband naar oplossingen
voor de vervoersproblemen wor
den gezocht.
Toch worden op tal van Europe
se bureaus allerlei fraaie plan
nen ontwikkeld, alleen is het
resultaat nog niet zichtbaar. Het
is en blijft druk.
Als voorbeeld van Europese be
sluitvorming noemt CDA-Euro-
parlementariër Maij-Weggen het
transito-akkoord tussen de EU
en de Alpenlanden, waarbij
vracht op de rails gaat en alleen
bij uitzondering en onder specia
le voorwaarden nog over de weg
mag.
In 1993 werden de ministers het
ook eens over de fiscale harmo
nisatie, onder meer van de mo
torrijtuigenbelasting en de ac
cijnzen voor diesel op Europees
niveau.
Op 1 januari van dit jaar werd
voor het vrachtverkeer het Euro
vignet ingevoerd in vijf landen
die geen tol kennen. Tegen 1997
volgt nog de fasegewijze invoe
ring van de cabotage, dat is het
recht om op reis van Rotterdam
naar Milaan vracht mee terug te
nemen binnen een iand, bijvoor
beeld van München naar Düssel-
dorf.
Door die regeling wordt het
leegrijden - 30 procent van de
vrachtwagens komt zonder
vracht terug - teruggedrongen.
Volgend jaar wordt bovendien
de snelheidsbegrenzer ingevoerd
in de Europese Unie en geldt
voor vrachtwagens een maxi
mumsnelheid van 85 km/uur.
Maatregelen genoeg dus.
„Maar," zegt Maij, „voorwaarde
voor een- verschuiving naar raii-
en watervervoer is natuurlijk het
voldoende aanwezig zijn van
aangepaste infrastructuur. Daar
wordt hard aan gewerkt, met
Duitsland voorop."
Ook in Nederland is volgens
haar dit beleid actief gestimu
leerd door verbetering van de
vaarwegen en ontwikkeling van
averslagpunten bij spoor en wa
ter.
Verdere heffingen op het weg
vervoer zijn volgens Maij-Weg-
enkel op Europees niveau
mogelijk. „Of dat lukt hangt af
van de inzet van onze minister
en de medewerking van de ande
re lidstaten van de Unie. Maar er
kan veel meer dan men denkt."
Maij's partijgenoot Pam Corne-
lissen is voorzitter van de trans
portcommissie in het Europees
Parlement. „Natuurlijk moet in
Europees verband een oplossing
voor het transportprobleem wor
den gezocht."
Maar Cornelissen is minder te
spreken over de suggestie om
meteen ook maar het wegvervoer
extra zwaar te belasten. „Dat
ruikt te veel naar vrachtauto
pesten. Ik geloof veel meer in
een benadering waarbij de kos
ten worden doorberekend aan
het vervoer dat bet meest ver
vuilend is. Daarentegen moet je
de milieuvriendelijke vervoer
stak stimuleren en waar nodig
belonen."
Het goederen- en personenver
voer in de Europese Unie zal
tussen nu en 2015 verdubbelen,
is de verwachting. Dat vergt gro
te aanpassingen. „Die groei is
alleen aanvaardbaar als je uit
gaat van duurzame mobiliteit,
die bovendien betaalbaar moet
zijn," zegt Cornelissen.
De tijd is volgens hem voorbij
dat elke vervoerstak afzonderlijk
wordt aangepakt. „Vervoer
vraagt om een geïntegreerde op
lossingen. We moeten alles in z'n
verband bekijken."
De vervoersspecialist van het
CDA in het Europarlement be
nadrukt dat overheden steeds
minder besteden aan infrastruc
tuur, terwijl het vervoer ieder
jaar groeit. „Het deel van het
bruto nationaal produkt dat in
de transportinfrastructuur is ge
stopt daalde in 20 jaar tijd van
1,5 procent van het bnp naar
minder dan 1 procent."
De toverformule in Europa voor
het hierboven genoemde pro
bleem luidt: TEN's! De afkorting
staat voor transeuropese netwer
ken, die niet alleen voor werkge
legenheid moeten zorgen, maar
ook het verkeer in goede banen
leiden. Voor de bestaande plan
nen moet deze eeuw alleen al
200 miljard ecu op tafel komen.
De vraag is alleen wie dat alle
maal betaalt.
Duidelijk is dat de lidstaten hun
beleid moeten omgooien. Corne
lissen: „Nu is het zo dat van de
investeringen in infrastructuur
35 procent naar wegenprojecten
gaat en amper een kwart naar
spoorwegen. De TEN's gaan uit
van het omgekeerde principe: 60
procent voor spoorlijnen en 30
procent voor wegen. Dat vraagt
om een geweldige omschake
ling."
Den Haag (anp) - De werknemers van Hoogovens hoeven dit
jaar niet te rekenen op een royale loonsverhoging.
Een flexibeler inzet van perso-
aeel daarentegen ligt wel in het
verschiet, zegt de directievoor
zitter van Hoogovens Staal, A.
van der Velden, in een vraagge
sprek met het personeelsblad De
Grijper.
Van der Velden schetst in het
interview de achtergronden
waartegen de komende cao-on
derhandelingen gevoerd zullen
worden.
Na jaren van kwakkelen gaat
liet het staalbedrijf weer goed.
'an der Velden vindt echter dat
Koogovens zich moet wapenen
'egen een volgende periode van
laagconjunctuur.
Gat betekent onder meer dat de
ruimte om te investeren in 1995
nog beperkt zal zijn en dat
Hoogovens de voorraden beperkt
dient te houden. Maar ook ver
dergaande kostenverlagingen
noodzakelijk, aldus Van der
Velden.
Hoogovens moet zich op de Ne
derlandse arbeidsmarkt niet bui
tenspel laten zetten, maar dient
'evens rekening te houden met
de internationale concurrentie,
■hit betekent een uitermate te
rughoudend beleid inzake met
name de structurele loonkosten-
ontwikkeling," aldus Van der
Velden.
Daarnaast bepleit hij de moge
ndheid om werknemers flexibe-
er in te kunnen zetten. Van der
Velden: „Dit sluit aan bij onze
ambitie om ook in tijden van
laagconjunctuur winstgevend te
nhjven door soepeler in te spelen
°P tijden van voor- en tegen
spoed."
Inmiddels is het lang geleden dat
Hoogovens met de bonden heeft
onderhandeld over een nieuwe
collectieve arbeidsovereenkomst,
fn april 1991 gebeurde dat voor
het laatst. Een jaar later werd de
cao ongewijzigd verlengd. Alleen
ne lonen gingen 4 procent om
hoog. In november 1993 gebeur-
dat opnieuw, alleen bleef toen
een loonsverhoging achterwege.
Volgens onderhandelaar J.
Duynhoven van de Industrie
bond FNV is de bereidheid van
zijn leden om genoegen te nemen
met de nullijn verleden tijd.
Hoewel de inzet voor de cao-on
derhandelingen nog niet is vast
gesteld, is al wel duidelijk dat de
prijscompensatie voor dit jaar de
'absolute ondergrens' zal zijn.
Verder voelen de leden van de
Industriebond FNV volgens
Duynhoven weinig voor flexibe
ler werken. Invoering van 'vari-
tijd', het idee van zijn bond om
een flexibeler inzet van het per
soneel te combineren met ar
beidstijdverkorting, vond bij het
kantoor- en dagdienstpersoneel
al weinig weerklank. Met een
cao die enkel gericht is op flexi
bilisering (dus zonder atv) hoeft
Duynhoven dus helemaal niet
thuis te komen.
De onderhandelingen beginnen
in maart. De cao geldt voor
12.640 werknemers.
Een deel van het complex van Dow in Terneuzen.
foto camile schelstraete
De operatie Blueprint maakt korte
metten met het bazensysteem van
Dow Terneuzen. De verantwoor
delijkheden verschuiven naar de
werkvloer. Het ontwerp klopt op
papier, maar de uitvoering roept
vooral onrust en onduidelijkheid
op. Piet Acke, voorzitter van de
ondernemimgsraad van het che
miebedrijf: „Niemand heeft het
antwoord op zak."
Van onze verslaggever
Frank Deij
Terneuzen - „Over de achtergronden be
staan principieel geen meningsverschillen,"
stelt Piet Acke. „We beseffen dat we onze
concurrentiepositie voor de komende tien
jaar moeten verbeteren."
Hij somt op welke kant de organisatie van
2700 mensen op moet: minder bureaucratie
en kortere overleglijnen.
Juist een lange overleglijn blijkt nu te hinde
ren: „De aansturing komt van buiten Neder
land. En dat maakt het allemaal wat vaag.
De middelen zijn gedefinieerd, het doel ook
(verdubbeling van de produktiviteit) maar
de weg er naar toe niet. Er is niemand hier
die het antwoord op zak heeft hoe dat moet.
En dat zorgt voor onzekerheid onder het
personeel."
Acke heeft geaarzeld om in te gaan op het
verzoek tot een gesprek. Het laatste waar hij
behoefte aan heeft is aan kretologie in de
krant die voor nog meer onrust in de tent
zorgt. Hij zoekt in het gesprek steeds naar de
nuance.
Kernwoorden in de operatie Blueprint zijn
produktiviteitsverbetering, kostenbesparing
en efficiency.
Dow wil kortweg in het jaar 2005 wereld
wijd een verdubbeling van de produktie
bewerkstelligen met de helft van het perso
neel om zo de concurrentiepositie veilig te
stellen. Het bedrijf wil dat met een andere
organisatie bereiken.
De directie wil bijvoorbeeld op de fabrieken
met zelf-management-teams gaan werken
die eigen verantwoordelijkheden krijgen.
Het in de loop van de tijd gegroeide bazen-
stelsel bij Dow verdwijnt grotendeels. Van
de vierhonderd leidinggevende jobs gaat de
helft op in de nieuw te vormen teams
waarvan de leden op basis van gelijkwaar
digheid met elkaar moeten omgaan.
Het overbrengen van deze boodschap en de
uitleg daarbij wat Blueprint voor iedereen
persoonlijk betekent wil niet erg lukken.
„Het bedrijf is dermate groot dat je heel
moeilijk het personeel kan bereiken met
kwalitatief goede informatie. Ik merk dat
het niet lukt om een eensluidend verhaal
snel door de hele organisatie te krijgen. Een
Acke: 'Zwakte is iets tijdelijks, waar je
iets aan kunt doen.' foto camile schelstraete
gecompliceerd verhaal als dit is moeilijk
over te brengen, vooral omdat er veel ruimte
voor eigen invulling is. Dat leidt nog al eens
tot geruchten die de stemming er niet op
verbeteren."
Blueprint vraagt om een andere denkwijze
van het Dow-personeel. De oude relatie
baas-ondergeschikte moet er een worden
van collega's onder elkaar met een gezamen
lijke verantwoordelijkheid.
„Met minder lagen in een organisatie wer
ken, is op zich niets nieuws. Maar mensen
hebben wel tijd nodig om er aan te wennen.
Ze willen nog voor de grote vakantie weten
waar ze aan toe zijn, maar dat kan gewoon
niet."
„Anderen waarschuwen voor de informele
structuren. Zolang jouw directe baas nog
bepaalt of jij promotie of opslag krijgt, of jij
wel goed weg komt in die reorganisatie, is
het lastig om te vertellen hoe jij erover
denkt. Die hele onoverzichtelijke overgangs
fase belemmert de vrijheid om je eigen
ideeën over je eigen werk en over je directe
collega's te uiten. Het is ook moeilijk voor
mensen die vroeger de leiding in handen
hadden. Want er zit een status vast aan hun
positie. En zo zijn er nog wel meer vragen
die nog niet beantwoord zijn. De belo
ningstructuur bijvoorbeeld."
Hij zelf is positief gestemd. „Het overgrote
deel van de collega's is in staat om in de
nieuwe constellatie een goede positie te
vinden," weet hij zeker. Hij baseert zijn
indrukken op de grote mate vari zelfstandig
heid van het Dow-personeel in crisissitua
ties.
„Als zich onverwachte situaties voordoen, de
stroom valt uit bijvoorbeeld, dan zie je dat
ze in staat zijn om in te grijpen, zonder dat
een baas dat voor hen regelt. Dat is een
bevestiging dat het kan."
Hij wijst ook op de prestatiecultuur bij Dow.
„We zijn zeer prestatiegericht. Van meer en
meer en meer. Onze mensen gaan daar heel
ver in. Je moet ze daar een pluim voor
geven."
Acke plaatst de huidige onzekerheid tegen
de achtergrond van de laatste recente reor
ganisatie waarbij vierhonderd arbeidsplaat
sen verdwenen. En begrijpt daardoor het
wantrouwen. „We komen uit een situatie
van inkrimping. Dat heeft invloed op het
gedrag van mensen. Logisch dat mensen nu
snel zekerheid willen over hun toekomst."
Hij is het met het management eens dat
Blueprint geen ordinaire bezuinigingsopera
tie is met de intentie om mensen te lozen.
Vice-president van de Raad van Bestuur M.
Westerlaken ziet de omvang van het huidige
personeelsbestand niet meer verder terug
vallen. Acke gelooft Westerlaken op zijn
woord. „Het uitgangspunt is om de omzet te
verhogen. Als je dat wilt doen zul je nog een
paar forse technologische stappen moeten
nemen. Dat kan niet zonder mensen."
Maar hij heeft ook goed geluisterd toen
Westerlaken zei dat mensen voortdurend in
beweging moeten blijven. Een baan bij Dow
heb je niet voor het leven. Iedereen moet
constant het nut van zijn eigen aanwezig
heid kunnen aantonen. Mensen die niet
meekunnen of niet mee willen vallen af. Dat
is toch slecht nieuws voor de zwakke broe
ders?
Acke vindt zwakke broeders een ongelukkig
gekozen term. Bij Dow liggen de plafonds
erg hoog. „Privé-omstandigheden, een fysiek
of mentaal probleem zijn meestal de oorzaak
dat mensen even niet meer in de front-line
lopen. Daar moet constant naar gekeken
worden."
Hij bestrijdt dat er een soort overlevings-
strijd aan de gang is, waarbij alleen de
sterksten overblijven. „Dat lijkt momenteel
het sfeertje te worden: Hoe kunnen we de
zwakke broeders eruit jagen? Ik geloof dat
niet. Zwakte is iets tijdelijks, waar je iets
aan kunt doen. Je kunt mensen die tijdelijk
minder presteren terug krijgen in een sys
teem."
„Pas als dat niet lukt moet je zeggen: we
hebben ons best gedaan om hen binnen te
houden," aldus Acke. En dan gaat de man of
vrouw in kwestie eruit. Maar mensen die qua
mogelijkheden of qua opleiding een achter
stand hebben moeten worden geholpen, zegt
Acke. „Dat is een positieve kant aan het
verhaal. We willen iedereen aan boord hou
den. Pas als dat duidelijk is zal daar een
bredere accceptatie voor komen. Er heerst
nu nog de mentaliteit van eerst zien en dan
geloven."
„Ik zie de hele operatie als een lege concert
zaal kort voor de uitvoering. Je ziet dat
mensen nu al met hun ellebogen beginnen te
werken om als eerste binnen te komen. Dan
kunnen ze het beste plekje zoeken. Dat soort
krachten spelen er nu. Maar er is voor
iedereen plaats. Iedereen kan zitten. Degene
die lang is, en achteraan zit kan het ook nog
goed zien. De OR moet ervoor zorgen dat de
kleintjes niet achteraan komen te zitten."
Van onze verslaggever
Paul de Schipper
Kobe/Tokyo - De aardbeving die vo
rige week de Japanse haven- en in
dustriemetropool Kobe deels vernie
tigde, trilt hevig na in de internatio
nale financiële wereld.
De beurs van Tokyo beleefde begin deze
week een rampzalig dieptepunt en her
stelt zich slechts langzaam, omdat ondui
delijk is hoe groot de financiële schade
van de aardbeving zal zijn.
Niet die aardbeving zelf, maar de trage
reactie erop door de hoogtechnologische
Japanse maatschappij, doet het vertrou
wen van Westerse investeerders danig
wankelen. Plotseling blijkt 's werelds
tweede grote economie een staatkundige
Titanic: tot nu tóe naar buiten een toon
beeld van stabiliteit en stootvastheid,
maar als het erop aan komt niet stressbe
stendig en evenmin in staat tot daad
krachtige reactie.
Niet de robotgeleide Japanse produktie of
de financiële infrastructuur blijken het
zwakke punt van de Aziatische supereco
nomie, maar diep onder de aardopper
vlakte ongeleid rondstotende aardschol
len brachten dat gebrek aan weerstand
pijnlijk aan het licht.
Het gevolg van hun geologische gedol was
totale verlamming van een overgeorgani-
seerde samenleving; een vernield trans
portnetwerk, vernietigde nutsvoorzienin
gen en acuut stilvallende communicatie.
De hele wereld zag de tv-beelden van aan
hun lot overgelaten, huiverende overle
venden die bij kampvuurtjes tussen de
smeulende puinhopen rijstballen zaten te
happen. Het zijn beelden die je verwacht
in een ontwikkelingsland, maar niet na
een natuurramp in een hoog ontwikkelde
maatschappij als de Japanse. De beurs
van Tokyo kelderde begin deze week niet
voor niets.
De meest opvallende koersfluctuaties -
positief - deden zich voor bij de beursge
noteerde aannemingsconcerns en bij de
verzekeraars. De Japanse verzekerings
maatschappijen scoren al dagen negatief,
omdat bekend is geworden dat ze 60
miljard gulden aan buitenlandse tegoe
den op hebben gevraagd, vooruitlopend
op schade-claims uit het aardbevingsge-
bied.
„We zijn door de mand gevallen. De
tv-schermep hebben de wereld onze
kwetsbaarheid en onze achterstand geo
penbaard. Dat roept vragen op over de
lange termijn-stabiliteit van dit land,"
aldus de Japanse econooom Richard Koo.
„Het gevolg is dat investeerders zich wel
twee keer zullen bedenken voor ze hun
geld in zo'n wankel systeem stoppen."
Alleen al in 1994 investeerden Westerse
bedrijven voor 80 miljard dollar in aan
delen op de beurs van Tokyo. In totaal
gaat er in Japan voor 260 miljard gulden
aan buitenlandse investeringen om.
De Japanse minister van Financiën Take-
mura toonde zich woensdag nogal be
zorgd over de effecten van de aardbeving
in Kobe. Zijn collega Ryutary Hashimoto,
de minister van Internationale Handel:
„We zullen de financiële wereld zo snel
mogelijk laten weten wat het effect is op
de grote produktiebedrijven in Kobe."
Volgens de Japanse Kamer van Koophan
del zal de Hansin-aardbeving, zoals de
ramp in Japan wordt genoemd, het bruto
nationaal produkt van het land dit jaar
met 10 procent doen dalen.
Insiders uit de wereld van de Nikkei-in
dex wijzen er overigens dat investeerders
al enkele weken bezig zijn met het weg
trekken van kapitaal van de Aziatische
beurzen. Nog geen twee weken geleden
heeft de comateuze Chinese leider Deng
een scherpe koersdaling op de beurs van
Hongkong teweeg gebracht.
Een Vespa.
Van onze correspondent Aart Heering
Rome - De scooter keert terug. In de jaren '50 en 60 was
de legendarische Vespa het vervoermiddel bij uitstek in de
Italiaanse steden, om vervolgens te worden verdrongen
door de auto.
De afgelopen jaren is de ele
gant geklede zakenman met
aktentas en helm op een mo
dern model scooter echter een
steeds gewoner verschijning
geworden in het straatbeeld.
In het stadsverkeer, dat steeds
chaotischer wordt, blijken
brommer en scooter de enige
vervoermiddelen, die voorbij
de file kunnen komen en
waarvoor zonder veel proble
men een parkeerplaats kan
worden veroverd.
Voor de Italiaanse tweewieler-
industrie - piet luisterrijke
merken als Piaggio, Aprilia en
Malaguti - betekent dat een
enorme stimulans, die zich
manifesteert in gestaag stij
gende verkoopcijfers.
Vorig jaar werden in Italië,
464.500 50 cc-scooters ver
kocht, een toename van 4,8
procent ten opzichte van het
jaar daarvoor. De verkoop van
inheemse merken steeg echter
met 7,4 procent, terwijl het
aantal geïmporteerde scooters,
met name de Japanse merken
Honda en Yamaha, 3,2 procent
verloren.
De Japanners, die met hun
hypermoderne en fraai ge
stroomlijnde modellen enkele
jaren geleden nog de Italianen
in eigen huis leken te verslaan,
zijn het slachtoffer geworden
van de dure yen. De koers van
de Japanse munt ten opzichte
van de lire is in de afgelopen
drie jaar vrijwel verdubbeld,
zodat de prijzen van hun pro-
dukten niet langer concurre
rend zijn. De eenvoudige mo
dellen van Piaggio en Aprilia
zijn net zo duur als die van
Honda en Yamahaj waarvoor
zij in design al lang niet meer
onderdoen. Ze kosten tussen
de 3500 en 4000 gulden en bij
gelijke prijzen neigen de Itali
anen er nu eenmaal toe om te
kiezen voor het nationale pro
dukt.
Ook de zwaardere modellen
worden langzaamaan popu
lair. In 1994 werden in Italië
14.800 scooters met een cylin-
derinhoud van 125 en 150 cc
verkocht, tweeduizend meer
dan het jaar daarvoor.
Het succes is in de eerste
plaats te danken aan de gloed
nieuwe Piaggio Hexagon. Dit
model heeft veel succes bij
jongeren.
Piaggio, dat inmiddels deel
uitmaakt van de Fiat-groep,
beroemt zich er op dat het met
dit model 'de scooter voor de
tweede keer heeft uitgevon
den', na de creatie van de
Vespa in het verre 1946.
Frankfurt - Oud-directievoorzitter H. Schimmejbusch van het
Duitse metaal-, mijnbouw- en chemieconcern Metallgesellschaft
(MG) is wel degelijk verantwoordelijk voor het enorme verlies
dat het bedrijf ruim een jaar op de rand van een faillissement
bracht. Dat staat in het onderzoeksrapport dat de onderneming
gisteren naar buiten bracht. Uit het onderzoek is gebleken dat
de rapportages van de directie aan de Raad van Commissarissen
incompleet en onjuist waren. Eerder deze week heeft Schimmel-
busch een rechtszaak aangespannen tegen zijn voormalige
werkgever om zijn naam te zuiveren en enkele miljoenen aan
schadevergoeding geëist. Hij werd destijds met nog vier andere
directeuren de laan uitgestuurd omdat hij verantwoordelijk
werd geacht voor de grote verliezen van het concern.
Beijing - Een groot deel van de huishoudprodukten en het
voedsel dat in China wordt geproduceerd is van slechte kwali
teit, blijkt uit een onderzoek dat gisteren werd gepubliceerd
door de krant China Daily. Inspecteurs van de keuringsdienst
van waren onderzochten 5.000 monsters van produkten uit 4.000
winkels in 70 grote steden. Slechts 60 procent van de produkten
voldeed aan de eisen. De China Daily schreef dat veel Chinese
consumenten over de binnenlandse produkten klagen, terwijl
winkeliers klanten vaak zouden tillen door onjuiste hoeveelhe
den van produkten af te wegen.
Den Haag - Vanaf maandag opent minister Zalm van Financiën
de inschrijving op een nieuwe staatslening. Het gaat om een
tienjarige obligatie tegen een rente van 7,75 procent. Dat is een
half procent hoger dan de vorige tienjarige staatslening, die
Zalm in het najaar uitgaf. De beurs heeft gisteren al een grijze,
onofficiële advieskoers van 100,75 punt vastgesteld. De inschrij
ving geschiedt volgens het zogeheten toonbanksysteem, waarbij
de agent van het ministerie de koers van de uitgifte dagelijks
vaststelt en doorlopend aanpast aan de omstandigheden van de
markt. De obligaties worden op 1 maart 2005 ineens afgelost.
Stortingsdatum is 3 oktober.
Den Haag - Content Beheer (uitzendbureaus en opleidingen)
heeft vorig jaar geprofiteerd van de groeiende vraag naar
uitzendkrachten. De nettowinst steeg met 42 procent tot 12,5
miljoen, terwijl de omzet met ruim 15 procent groeide tot 265
miljoen. De winst per aandeel kwam uit op 2,30 tegenover
1,64 in 1993. De vraag naar tijdelijke arbeidskrachten was
vooral in de tweede helft van 1994 sterk. Het bedrijf meldt ook
dat het veel mensen heeft kunnen plaatsen in zogeheten
full-seryice projecten. Daarbij besteden bedrijven een deel van
hun personeelsbeleid uit aan Content. Voorts wist het onderdeel
Schoevers Opleidingen een belangrijke groei te bewerkstelligen
op de markt voor bedrijfsopleidingen. Schoevers is pas sinds
kort op deze markt actief.
Krimpen aan den IJssel - De werf Van der Giessen de Noord in
Krimpen aan den IJssel aast op nieuwe orders voor
scheepsnieuwbouw nu het lopende werk in zijn eindfase begint
te komen. Op de werf in Krimpen aan den IJssel liep gisteren
een veerboot van de helling die gebouwd wordt in opdracht van
de Irish Continental Group in Dublin. Het 23.000 ton metende
schip, dat 1650 passagiers kan vervoeren, zal in mei helemaal
klaar zijn. De boot, waarop tevens plaats is voor 100 trailers en
600 personenauto's, gaat varen tussen Ierland en Wales. Met
deze order is een bedrag van 125 miljoen gemoeid.Van der
Giessen de Noord heeft het afgelopen half jaar geen nieuwe
opdrachten binnengekregen, zegt directeur J. Marsal. Marsal is
wel voortdurend in contact met mogelijke opdrachtgevers. Hij
heeft overigens goede hoop dat nieuwe orders op tijd zorgen
voor voldoende werk voor de 650 personeelsleden.
