DESTEM
In de
verzamelwoede
zit de snelle
grijpstuiver
De underground van Hahamandad
BALL
OWSEN7
Proef
Platenbeurs soms zwaarbevochten pleisterplaats voor muziekkenners en handelaren
euwkuijk
iSTONE
IMPANY
Juniors
29.95*
istrelend
[ondje uit
sterhout
■29813
igne Breda
10600
sendaal
Djazzex, de dans
groep die jazzdans
en moderne dans
artistiek zo mooi
met elkaar ver
bindt, komt zater
dagavond naar
schouwburg De
Maagd in Bergen
op Zoom.
De Goldberg Va-
riationen van Jo-
hann Sebastian
Bach worden op
zondag in de Waal
se Kerk te Breda
gespeeld door de
pianist Geoffrey
Douglas Madge.
Morgenavond
geeft de Neder
landse gitaarband
Daryll-Ann een con
cert in PARA in Bre
da.
De Twentse en
tertainer André
Mnuel staat met
zijn programma 'Al
les moet weg' za
terdagavond in het
Zuidlandtheater in
Terneuzen.
Opnamen
Verlanglijstje
>PORKEST:
UARI 1995
zondag
-33183
Jfoon 04108-14156
laai - Tel. 01650-34503
OT 24.00 UUR
.-ROUND BAND:
TREE
sor een heerlijk middagje
ingen, alle drankjes en maaltijden
mand van tevoren reserveren.
'tijd minder.
'an ma t/m do. f 100,- p.p.p.n.l
stort Palace
m van Iserlolm IAlmelo
Jerveer tijdig: 0546-542125
0546-542121
grill en zo nog het een en ander.
En er is vis, sliptongetjes bijvoorbeeld (twee voor 20,50). Daar
op valt de keuze van de dochter. De zoon is per traditie erg ge
hecht aan frites met biefstuk (hier 14) en heeft weinig aandacht
voor de kaart, over het uitlezen waarvan hij gezien z'n leeftijd
overigens geruime tijd zou doen.
Hoewel de kaart voor de seniors van alles en nog wat laat zien -
seizoengerechten, fondues, vis, een lawine van mogelijkheden in
elk geval - spelen vader en moeder in op de naam die De Sinjoor
heeft als grill-restaurant. Er zijn steaks en andere stukken vlees
in soorten en ook in maten (gewicht vermeld op de kaart), geser
veerd met frites, een schaaltje koolsla en enige potjes saus.
Moeder kiest zoals gezegd de mixgrill Sinjoor (voor 29,50 steak,
hamburger, lever, kip, spek en misschien nog wel iets), vader de
entrecöte met zingara-gamituur (veel gebakken uien, paprika en
champignons), 29,75. Precies zoals verwacht allemaal, keurig
gegrild, degelijk lekker vlees.
Ook de juniors weren zich goed en tonen zich tevreden. Zij drin
ken sinas en verse jus, moeder bedient zich uit de fles rode wijn
die op tafel staat, waarna de bediening later wel ziet hoeveel er
uit de fles is. Vader drinkt bier, wat hier betekent De Koninck.
Dan moet er nog ijs. Tweemaal de dame blanche van de junior-
kaart (ƒ5,75). 'Die chocoladesaus is toch niet warm, hè?' Gelukkig
is dat wel het geval, maar even gelukkig wordt de saus apart ge
serveerd. Die junior-dame mag er ook verder wel wezen: drie bol
len en veel slagroom. Die kan ook vader (die wijselijk niks besteld
had) niet helemaal op. P.O.
De Sinjoor, Nieuwe Ginnekenstraat 3, Breda, alle dagen open, zon
dags geen lunch.
CINEMA
do+ma 20,00 uur
vr 18.45+21.30 uur
za 14.00+18.45+21.30 uur
:o 14,00 1615 18.45 21.30 uur
wo 14,00+2000 uur
CITY
do+ma+di 20.00 uur
vr 21.30 uur
za 14.00+21.30 uur
zo 14 00+16.15+21.30 uur
wo 14.00 uur
GIDS
DONDERDAG 26 JANUARI 1995 DEEL
('het werd te lang'), maar ook: „Ik
ben nogal chaotisch. 'Messy'
(slordig, verward), past wel bij
me." Halverwege de jaren tachtig
maakte Leo muziek samen met
Bram D. uit Terneuzen, die ook
nu weer regelmatig optreedt voor
Hahamandad. „We noemden ons
op een gegeven moment 'Mad
Daddies', toen we allebei net va
der waren geworden," Zelfspot
die blijft doorklinken in de naam
Haha-Man-Dad. Daar kwam de
naam A-Man-da weer uit voort,
met 'Man' (van 'Management')
eraan toegevoegd, toen Leo de
zaken wat professioneler wilde
aanpakken. Met de gitaar die hij
op zijn negentiende had gekre
gen, maakte Leo al een tijdje mu
ziek en nam die ook zelf op. De
VPRO-radioprogramma's (Ra-
diola, Atom Club) van Willem de
Ridder zetten hem op het spoor
van 'networking', want hij kreeg
een boekje met adressen van ho-
metapers toegestuurd, als reactie
op een eigen tape. „Mijn eerste
contacten waren in de VS. Ik heb
toen meegeedaan aan het project
'Worthies Pictures'. Dat was wel
iswaar meer mail-art, maar er
kwamen heel wat reacties op,"
vertelt Leo.
Na muziek in de sfeer van punk,
jazz en cross-over, begon hij un
derground opnamen te maken
met Selfs without Shells en in
1989 was de eerste network-
meeting met drie bands en een
aantal losse acts in Contrast (vh
Houtenkwartier) in Hulst. „We
hadden toen nog geen contact
met Jamasj, het tegenwoordige
Kalashnikov. Dat was toen nogal
punk-gericht. Wij waren niet zo
'zwart'. Daarom gingen we naar
Contrast. Dat was opener, breder.
Er zijn in die tijd veel goeie acts
geweest," legt Nely de keuze voor
Hulst uit.
Door problemen binnen het be
stuur van Contrast in 1990 en de
keuze voor een meer commercieel
gerichte programmering die
daarop volgde, kwam een eind
aan de festivals in Hulst. Haha
mandad week uit naar Kalashni
kov, intussen ook wat minder
eenzijdig, en in de Bomvrije werd
in 1991 een bescheiden festivalle-
tje gehouden. Sinds de verhui
zing naar een grotere ruimte in
De Triangel is het festival ge
groeid. Vorig jaar werd het voor
de zevende keer gehouden, onder
de naam 'Boom Baby', met mu
ziek, performances, stands en
tentoonstellingen, onder andere
met tekeningen van Messy.
Networking gebeurt voor een
groot deel per post. De contactep
zijn dan ook betrekkelijk ano:
niem. „Daarom zijn de festivals
belangrijk. Je ontmoet elkaar,
wisselt tapes en informatie uit",
aldus Leo. Opvallend is dat er
veel meer networkers zijn in
Duitsland en België dan in Ne
derland. „De muziek zit hier aan
de bovenkant. Het is een soort ge
subsidieerde underground,"
vindt hij. Maar hij moet tegelij
kertijd vaststellen dat ook Haha
mandad niet zonder kan. Voor
het volgende festival is bij de ge
meente Terneuzen om een garan
tiesubsidie gevraagd.
Het past in de nieuwe aanpak.
Vorig jaar werd Hahamandad een
stichting, 'ter bevordering en sti
mulatie van projecten op het ge
bied van kunst en cultuur'. Er
wordt gezocht naar samenwer
king met andere organisaties, zo
als bijvoorbeeld het popfestival
School's Out, waarmee gesprek
ken gaande zijn. Of met indivi
duen die hun -altematieve-
kunst of hobby via Hahamandad
willen ontwikkelen, zogenaamde
APO's (Aspirant Project Ontwik
kelaars).
Naast Leo als eenkoppig bestuur
zijn er enkele eommisarissen en
er wordt driftig gezocht naar
mensen die mee willen werken.
Een expositieruimte staat op het
verlanglijstje, het art-work van
de tapes wordt beter'verzorgd en
voortaan moeten ze ook -wat
meer- geld gaan kosten. „Tot nu
toe hebben we vaak tapes ge
ruild. Of je gaf ze weg, omdat je
er geen geld voor durfde te vra
gen, zo van: neem maar mee.
Maar ik denk dat we toch moeten
proberen wat zakelijker te zijn,"
zegt Nely.
Een promotie-evenement in no
vember vorig jaar leverde nog
niet de reacties op, waarop ze
hadden gehoopt. „Qua sfeer was
het aardig gelukt, mapr de op
komst was matig. Ik denk dat het
niet echt is geslaagd door de
combinatie van concerten, expo
sities en een informatie-bijeen
komst. Dat was te veel op één
dag. In maart willen we het nog
eens herhalen, maar dan de ver
schillende onderdelen los van el
kaar." Met de symbolen van Ha
hamandad, een babykopje in de
ene en een schapeschedel in de
andere hand, legt Leo uit: „Het
gaat om de balans. Tussen leven
en dood, bij deze symbolen. En
tussen wat je organiseert voor
anderen en wat je zelf leuk vind
bij Hahamandad."
Uit eten met kinderen op basisschool-leeftijd kan erg leuk zijn,
maar heeft toch ook iets stresserigs. Zullen ze zich een beetje ge
dragen, krijgen we geen ruzie, eten ze een beetje behoorlijk, zijn
van die vragen die op de heenweg door het hoofd spelen. Maar
ook: is het restaurant er een beetje op ingesteld, maken ze wat lek
kers voor kinderen, is er wat 'vertier als er onverhoopt wat langer
moet worden gewacht?
De Sinjoor in Breda blijkt op deze onderdelen een dikke voldoen
de te scoren. De kinderen ook, trouwens. Braaf gaan ze aan de
slag met de van restaurantwege verstrekte kleurplaat en potlood
jes, ook al is het er misschien een tikkeltje donker om optimaal
binnen de lijntjes te kunnen blijven.
De gerechten van de kinderkaart zijn samengevat op een bladzij
de voor de 'juniors', waarschijnlijk op z'n Antwerps uit te spreken
als zjunioors. Die juniors wordt redelijk wat keuze geboden:
worst en kip, maar ook kleine modellen steaks, een mini mixed
Door Leo Nierse
Breda - De gemiddelde muziekliefhebber
zal zich op z'n vrije zaterdagochtend nog
minstens één maal op z'n kussen om
draaien, als rond achten enkele tientallen
bestelbusjes en stationscars het Bredase
Chasséveld op komen gereden. De handel
aren in geluidsdragers, die vanaf 11.00 uur
hun luisterrijke waar aanbieden tijdens de
'Internationale Platen- en Cd-Beurs' in Het
Turfschip, zijn dan echter al uren op de
been.
Vanuit alle uithoeken des lands - en zelfs van
daarbuiten - voeren zij in alle vroegte hun han
del aan. Direct bij aankomst gaan de nering-
doenden-in-muziek als een mierenvolk aan de
slag. De kramen moeten ingericht. Tussen de
schots en scheef geparkeerde wagens en de
Turfschip-foyer komt een krioelende verkeers
stroom van steekwagentjes en torsende lijven op
gang. Bakken vol elpees, epees, vinylsingles,
picture discs, cd's en cd-singles, muziekcasset-
tes, afspeelapparatuur, fotoboeken, backstage-
pasjes en hier en daar zelfs een jukebox - het
wordt allemaal de zaal ingekruid. Alles waar de
muziekverzamelaar geld voor over kan hebben,
staat binnen enkele uren opgesteld.
Na een dag lang in de kraam hangen, herhaalt
het ritueel zich aan het eind van de middag in
omgekeerde volgorde. Zij het dat de kisten aan
zienlijk leger, zoniet leeg, zijn en de zakken goed
gevuld. Want muziek is vette handel. Wie wil
sjouwen, haalt er vaak een forse, goeddeels
zwarte bijverdienste uit.
Sommige handelaren kloppen zelfs een volledig
bestaan uit de zakken van de platencollection-
neur, hoewel de spoeling door de forse toe
stroom de laatste jaren aanzienlijk dunner is ge
worden. „Een paar geleden haalde je hier nog
drieduizend piek op," meldt een doorgewinter
de handelaar op de Bredase beurs. „Tegenwoor
dig is dat nog maar duizend piek."
Afgezien van een zeker percentage 'muzikale re
creanten' is de platenbeurs een pleisterplaats
voor kenners van allerlei genres. Om hun slag te
slaan moeten ze behoorlijk goed zijn ingevoerd
in de geldende detailhandelsprijzen, de weg we
ten in een labyrint van labels en persingen en
echt van namaak (piraatpersingen, bootlegs)
kunnen onderscheiden.
De fanatieke verzamelaars hebben vaak goud
geld over voor die ene titel die nog in de collec
tie top-tien-hits uit 1967 ontbreekt. Of voor de
Braziliaanse persing van een Elvis-single, de af
wijkende hoes van een Amerikaanse Beatles-lp,
een amper verkrijgbare Japanse piraatpersing
van Bruce Springsteen of Ü2, een alternatieve
album-track van Jimi Hendrix of Prince, een
mono-persing van een vroege Dylan of de laat
ste promo-single van de Stones.
Kortom, in de verzamelwoede zit de snelle
grijpstuiver. Hoe zeldzamer het exemplaar, des
te groter de begeerte van de ware liefhebber.
De 'routiniers' weten al wat hun te wachten
staat. Ze steken extra geld op zak en memoreren
hun pincode nog een keer, want een tussentijdse
stop bij de flappentap valt niet uit te sluiten.
De allergrootste fanaten staan bovendien lang
voor aanvang reeds te wachten. Ze vormen
gaandeweg een lange rij, die zich om klokke elf
vol opgewonden hunkering voorbij de kassa
perst. Op naar de kramen met al dat moois.
Voor een handelaar moet die aanstormende
klandizie een hemelse aanblik bieden. Geen
wonder dat de platenbeurzen de laatste jaren
een brandpunt van moordende concurrentie zijn
geworden. En niet alleen voor de standhouders
onderling, die de prijzen vaak nog verder opstu
wen door reeds voor aanvang van de beurs el-
kaars collector's items op te kopen - en met dik
ke winst aan de meestbiedende bezoekers door
te verkopen.
Ook voor de beursorganisators, die hun (van de
zaalhouder gehuurde) tafels aan de handelaren
verpachten, is het vaak oorlog. Niet enkel wordt
hevig gedongen naar de gunst van zoveel moge
lijk huurders, die vaak lang tevoren contrac
tueel voor de neus van de concurrentie worden
weggekaapt. Om beursdata en -locaties wordt
al even frenetiek gewedijverd.
In de randstad maar ook in Oost-Nederland
(Arnhem, Enschede) woedt al enkele jaren een
meedogenloze slag om stedelijke monopolies.
Zo telt Rotterdam, in afwachting van de uitein
delijke winnaar, tegenwoordig verschillende
grote platenbeurzen kort na elkaar.
Om hun marktaandeel te vergroten bestoken
sommige beursorganisatoren elkaar met trucs
die herinneren aan de vuilste streken uit de
Amerikaanse verkiezingscampagnes. Het plaat
sen van valse krante-advertenties en het ver
spreiden van onjuiste informatie per geluidswa
gen behoren daarbij nog maar tot de openings
zetten.
In het spreekwoordelijk gemoedelijke Brabant
is het - nog? - niet zover. Ton Verhagen, een 49-
jarige Tilburger die behalve in zijn eigen woon
plaats en in Breda ook de beurzen in Eindhoven
en Geleen organiseert, hoopt dat ook vooral zo
te houden.
Al blijft hij op zijn hoede voor die glasharde
jongens die het allereerst om de 'pegels' gaat.
„Laten we het toch vooral gezellig houden," is
zijn motto. „Waar gaat het nu eigenlijk om? Mu
ziek toch!"
In zijn hart is Verhagen duidelijk een hobbyist
gebleven. Bevlogen van een passie die hem 156
keer naar Budapest dreef, om de Hongaren even
zovele keren van een radio-uitzending over zijn
jeugdidool Cliff Richard te voorzien. Zijn een
mans-bureautje TW is voortgekomen uit de or
ganisatie van de halfjaarlijke Cliff-meetings en
'Back to the Sixties'-avonden, die al jarenlang
in dé Tilburgse 'Harmonie' gehouden worden.
Natuurlijk zijn de nettoresultaten van zijn za
kelijke inspanningen belangrijk, maar 'de ont
moeting tussen muziekliefhebbers' slaat de
voormalige maatschappelijk werker toch hoger
aan. Wat aan de sfeer op zijn beurzen goed te
merken is.
De zuiderling Verhagen gruwt van het massale
gedrang in de Jaarbeurs in Utrecht en de Am
sterdamse Jaap Edenhal, locaties van 's lands
grootste platenbeurzen, waar de bezoekers zich
bijkans letterlijk naar de kraampjes toe moeten
vechten.
„Brabant is niet'geschikt voor mega-beurzen,"
meent hij. „Bovendien heb ik liever een beurs
met veel kleine stands, in plaats van enkele han
delaren die vele meters aan tafels pachten. Die
verdringen dan de handeldrijvende hobbyisten,
want die heb je er ook nog tussen zitten."
Vooral onder die laatste categorie scoort Verha
gen als beursorganisator hoog. „Toon is met zijn
pachtprijzen een van de goedkoopsten en hij re
gelt alles perfect," complimenteert een Utrecht
se standhouder ongevraagd.
De - merendeels Bredase - bezoekers hebben
denkelijk een soortgelijke waardering voor de
beurs. Onafhankelijk marktonderzoek wees on
langs uit dat ruim twee derde van de circa dui
zend aanwezigen tot de vaste bezoekers behoor
de.
Die komen dus drie maal per jaar naar Het
Turfschip om, schuivelend tussen zo'n 200 tafel
tjes, door de bakken van een vijftigtal Neder
landse, Belgische, Duitse en Britse handelaren
te snuffelen. Favoriete genre van de Bredase
beursbezoeker blijft in alle leeftijdscategoriën
nog altijd de sixties-muziek, op de voet gevolgd
door rock and roll en hardrock. In jazz blijkt
hier vrijwel niemand geïnteresseerd.
Zaterdag 28 januari. Turfschip Breda, 11.00-16.00
TOT 2.00 UUR
De fanatieke verzamelaars hebben vaak goud geld
over voor die ene titel die nog in de collectie ont
breekt, voor een Braziliaanse persing, een afwijkende
hoes of een amper verkrijgbare Japanse piraatpersing.
FOTO persburo van de meuelenhof
Hahamandad is sinds 1985 actief als underground-organisatie.
Vanuit Axel ontplooide bedenker en oprichter Leo van de Vel
de verschillende activiteiten. In de zogenaamde 'netwerkkrin
gen' van home-tapers (mensen die thuis muziek maken en op
nemen) legde hij contacten over de hele wereld. Hij richtte
verschillende cassette-labels op en was verantwoordelijk voor
de organisatie van de jaarlijkse 'Underground Art Music'-
festivals.
Door Ronald Verstraten
„Het belangrijkste vind ik wel genkomen. Het normale muziek-
het uitgeven van allerlei muziek gebeuren in Nederland ligt heel
die je niet direct in de winkel - erg vast. Volgens mij komt dat
zeker niet in Zeeland'- zult te- door de commercie. Wij zijn niet-
commercieel. En in principe nog
steeds avant-garde." Leo van de
Velde, alias Amanda Man, alias
Amy Love, legt de kern van Ha
hamandad bloot. En partner Nely
vult aan: „bij ons zie je allerlei
soorten muziek door elkaar."
De tafel ligt er vol van. Cassettes
van home-tapers uit de Verenigde
Staten, Duitsland, Frankrijk,
uitgebracht op Ha-Releases.
Electronische experimenten, zo
als het Liquid Soundsystem, uit
het Swamptape Compilation
Project. Flying Radio Tapes (ra
dioprogramma's van Amanda),
Frustapes (obscure opnames).
Maar ook Self
Supporting
Tapes, het
'huis-label',
waarop Messy,
Flow en Amy
hun werk uit
brengen, even
als de groep
Selfs Without
Shells.
Achter die
naam gaan op
nieuw Leo (33)
en Nely (34)
schuil, soms op
tredend met an
dere muzikan
ten, soms met
behulp van
backing tapes.
Nely bedient
zich daarbij
van haar arties
tennaam 'Mes
sy', een afkor
ting van 'Mor
ning Electra
Slang Witch'
Ingedikt uit
Leo, alias Amanda Man (I.) en Messy (Nely). Op de achtergrond tekeningen van praktische
foto camile scheistraete overwegingen
