Nederland kan best een dagje zonder de bus Een vrolijke staking van buschauffeurs Grenzen (/yertaemr- Overleg Ouderen DE STEM Levensgevoel DE STEM Staking DESTEM De lente DE STEM BINNENLAND BUITENLAND Karei Douven is een bevlogen man. Al helemaal, wanneer hij komt te spreken over spiri tualiteit. Hij schrijft er ook boeken over. Douven is lid van de orde van de paters Jezuïeten. Maar de spiritualiteit waar over hij schrijft en zo lyrisch spreekt, is niet die van zijn orde en haar stichter Ignatius van Loyola. Douven houdt zich ook niet aan de christelij ke traditie. Nee, hij put zijn spiritualiteit uit hedendaagse, 'verdachte' geestelijke stro mingen van het Nieuwe Tijds- denken (New Age). Hij be weegt zich ook volop in die kringen. Dat vorH'. nem door zijn orde niet w dank afgeno men. Ze heeft hem min of meer een publikatieverbod opgelegd. Nou zouden Jezuïeten geen Jezuïeten zijn, als ze daar niet iets op hadden weten te be denken. Dus staat op het schutblad van zijn nieuwste pennevrucht weer vermeld, dat het gaat om een uitgave die 'als manuscript gedrukt' is. Dat betekent zoveel als: het is aüeen nog maar in het klad geschiew n, dus nog niet rijp om uitgegeven te worden, dus hoeft er ook niet veel waarde aan gehecht te wor den. Zo kunnen Karei Dou ven en zijn orde het met el kaar uithouden. Jezuïeten zijn altijd al hele bekwame geeste lijke acrobaten geweest, wat in sommige tijden een zegen kan zijn. De belangstelling voor zijn pennevruchten is niet gering. Want hoe is het anders te verklaren, dat voor de presen tatie van zijn jongste boek 'De jaarfeesten als inwijdings mysteriën' vorige week vrij dagmiddag zo'n 150 mensen uit het hele land naar Oister- wijk waren afgereisd. Eigen lijk het zoveelste signaal van een groeiende spirituele hon ger in een land, dat tegen woordig o zo gemakkelijk wordt afgeschilderd als gede- confessionaliseerd en ongods dienstig. Karei Douven behoort tot die groep van mensen, die nieuw spiritueel licht zien gloren aan de horizon van onze materia listische samenleving. Een nieuwe spiritualiteit die juist buiten de kerken en andere traditionele instituties als reli gieuze ordes opbloeit en zijn weg vindt. Zijn nieuwe boek gaat geheel in deze lijn over de universele betekenis van feesten als kerstmis, pasen, zomer- en herfstvieringen. Hij hecht dus waarde aan de oorspronkelij ke niet-christelijke elementen in de feesten, speurt die op en geeft die opnieuw hun plaats. Voor menige religieuze en kerkelijke autoriteit is dat na tuurlijk een balanceren op, zo niet een glijden over de rand van de afgrond der ketterij. Maar, verdedigde oud-hoog leraar godsdienstsociologie Walter Goddijn bij de presen tatie zijn jezuïetische confra ter Douven, 'spiritualiteit is juist als waarheid een kind van de tijd en niet van de autoriteit'. „Maar," waarschuwde Dou ven zelf zijn gehoor, „spiritua liteit dreigt een modewoord te worden." Het wordt tegen woordig ten onrechte ge bruikt voor alles wat met mys terieus en mystiek te maken heeft. Aan spiritualiteit is niks mysterieus of mystieks aan. Het is voor Douven gewoon een heel diep levensgevoel. Het is niet hetzelfde als reli giositeit zoals die in de kerken wordt beleefd in de symboliek van het sacrale die naast het gewone leven staat en dus steeds meer aan kracht ver- leist. Het is ook geen morali teit: het goede doen en mede menselijk zijn. Spiritualiteit heeft voor Dou ven te maken met vrijheid, met bevrijding in je binnenste, met totale toewijding aan dat menselijke oerverlangen, dat het zichtbare én het onzicht bare omvat, met de ervaring opgenomen te zijn en gedra gen te zijn in licht en in duis ternis. Het vatte het ietwat cryptisch samen in de zin: 'Het leven is een feest en feest is een dans en dans is een gebed'. De spiritualiteit van de nieu we tijd die aanbreekt, bestaat volgens Douven in een zuive re beleving van broederschap en zusterschap, hetgeen een binnenkomen van God in ons is. Alle spiritualiteit heeft vol gens hem altijd twee kanten. Ten eerste vrijheid, dat wil zeggen, zichzelf zuiveren van angst en hebberigheid en een overgave aan het leven. Ten tweede het besef dat er iets is dan jezelf overstijgt, dat jouw omsluit en draagt. God is dan ook niet de gans Andere, maar de gans eigene. Dat is de nieuwe tijd die voor Dou ven reeds aangebroken is. En blijkbaar niet alleen voor hem. Karei Douven: 'De jaarfees ten als inwijdingsmysteriën. De Universele betekenis van Kerstmis, Pasen, Zomer- en Herfstvieringen'. Uitgeverij de Ster, 36,50 De radioverslaggever zaagt staatssecretaris Linschoten van Sociale Zaken door over de zogenaamde 'schrijnendegevallen in de wao. De onderkoelde liberaal zegt dat er eigenlijk niet zoveel aan de hand is. De ene herkeuring is de andere niet, maar het is Linschoten niet oekend dat er ethische grenzen worden overschreden. Tot dat moment is het beeld vertrouwd: de politicus die een probleem tracht weg te praten. Echte verbijstering treedt pas op wanneer blijkt dat de discussie gaat over de inschatting van mensen met een naar verwachting beperkte levensduur. Ook zij worden geacht te werken voor hun dagelijks - wellicht zeer kortstondig - bestaan. Tot ze erbij neervallen. Toch heeft Linschoten op een bizarre manier gelijk: als je eerst alle grenzen weghaalt, kunnen ze niet meer overschreden worden. (HV) Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem B.V. Directie: drs. J.H.M. Brader en D.H. Ahles (adjunct). Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur. C. Hamans en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren. Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda. Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda. 076-236911/Telefax 076-236405. Telefax redactie 076-236309. Bezorgklachten en abonnementenadministratie: Afdeling Lezerscontact S 06-0226116 (gratis) ma. t/m vrij. 8.00-17.00 uur, zat. 8.00-12.00 uur. Kantoren: Bergen op Zoom, Postbus 65, 4600 AB; 01640-36850, fax 01640-40731redactie 01640-37253. Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550, fax 01608-17829. Goes, Klokstraat 101100-28030, fax 01100-21928. Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751, fax 01140-19698. Oosterhout, Bredaseweg 108B,® 01620-54957, fax 01620-34782. Roosendaal, Molenstraat 45,® 01650-37150, fax 01650-44929. Terneuzen, Zuidlandstraat 32,® 01150-17920, fax 01150-96554. Viissingen, Scheldestraat 7-9, 01184-19910, fax 01184-11446. Openingstijden: van 8.30-17.00 uur. (Middagpauze van 12.30-13.30 uur m.u.v. Oosterhout) Abonnementsprijzen (bij vooruitbetaling te voldoen): per kwartaal 89.40, per half jaar 177.80 óf per jaar 345.75. Voor abonnees met automatische incasso: per maand 29.80, per kwartaal 86.90, per half jaar 172.80 óf per jaar 335.75. Voor posttoezending geldt een toeslag. Fotoservice 076-236573. Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur): Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882 en bij Teuben, Ginnekenweg 7, Breda. Grote advertenties uitsluitend 076-236881. Fax 076-236405. Geboorte- en overlijdensadvertenties maandag t/m vrijdag tot 16.00 uur 076-236881fax 076-236405 zondag van 18.30 tot 20.30 uur 076-236242/236911 Alle advertentie-opdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van de Algemene Voorwaarden van Uitgeversmaatschappij De Stem B.V. als- mede de Regelen voor het Advertentiewezen. Bankrelaties: Postgiro 1114111 - ABN/AMRO rek. 520538447. De Stem op band: Centrum voor gesproken lektuur 08860-82345. Van onze verslaggever Breda - Na een dagje staken is de verleiding groot om te concluderen dat Nederland best zonder de bus kan. AT' #*4 Het openbaar leven kwam niet stil te liggen, op de wegen werd het geen puinhoop, scholen draaiden gewoon door,' fabrieks pijpen bleven roken, kortom, het leek een dag als alle andere. Wie er echt op lette, merkte dat er in de ochtendspits wat meer schooljeugd fietste dan normaal en in de tweede helft van de middag viel op dat er veel auto's vol schoolkinderen op de weg waren. Kwaadwillend zou je ook kun nen zeggen dat niemand zich heeft kunnen ergeren aan tijdens daluren leeg rondrijdende bus sen 'van onze belastingcenten'. Natuurlijk waren er wel mensen die de bus misten, ze bleven alleen onzichtbaar. Ze gingen te voet of namen de fiets, waren door vader of moeder met de auto bij school afgezet, met een collega naar het werk gereden of bleven gewoon thuis. Desnoods belden ze een taxi. Districtsmanager R. de Beer van de BBA in West-Brabant-kan zich best voorstellen dat mensen door de staking van gisteren het idee hebben gekregen dat Neder land best een dagje zonder de bus kan. „Maar ook niet veel langer. Zo'n eerste dag is er altijd wel een alternatief te vinden. Bovendien hadden de bonden hun acties ver van te voren aangekondigd. Ie dereen heeft tijd genoeg gehad om wat te regelen. Maar dat houdt een keer op. Je kunt niet aan de gang blijven met je buren of kennissen te vragen of ze je even weg willen brengen. En iedere keer een taxi nemen is voor veel mensen een te dure oplossing." Toch moet het te denken geven, meent De Beer. „Ik heb daar, weliswaar nog gekscherend be doeld, onze chauffeurs ook voor gewaarschuwd. Jullie moeten uitkijken dat je jezelf niet over bodig maakt, heb ik gezegd." In wezen is &at ook de diepere achtergrond van het conflict tus sen werkgevers en werknemers. Het openbaar vervoer moet steeds meer concurreren met an dere vormen van vervoer (eigen auto, taxi, belbus, particulier groepsvervoer en sinds kort ook nog met het Amerikaanse busbe drijf Vancom) en dat kan alleen door zich meer te schikken naar de wensen van de klant en een betere service te bieden. „Dat betekent heel concreet meer bussen in de spits en min der bussen in de daluren. We spelen daar nog te weinig op in. Nu rijden we in de spits nog te vaak met overvolle bussen en in de daluren met lege bussen of hooguit anderhalve man en een paardenkop erin. Waar we naar toe moeten is vervoer op maat," zegt De Beer. De consequentie daarvan is dat chauffeurs dan ook meer 's och tends en 's avonds zullen moeten opdraven en midden op de dag thuis moeten gaan zitten, de zo genoemde 'gebroken diensten'. „Ik geef grif toe dat dat een verslechtering van de arbeids omstandigheden inhoudt, maar er is geen andere keus, hoe tra gisch het ook voor onze chauf feurs is. Als we willen overleven, zullen we daar toch naar toe moeten," zegt De Beer. „Tot je dienst," zegt districtsbe stuurder J. Couwenberg van de Vervoersbond FNV, „maar dan wel op een fatsoenlijke manier en niet eenzijdig ten koste van de arbeidsvoorwaarden van de chauffeurs." Couwenberg bestrijdt dat de chauffeurs niet open zouden staan voor veranderingen. „Ster ker nog, wij hebben daar jaren geleden al voorstellen over op tafel gelegd. Chauffeurs zijn per slot van rekening de eersten die het merken als ze met een lege bus rondrijden of in de spits mensen moeten laten staan om dat ze vol zitten." Chauffeurs zijn volgens Cou wenberg ook best bereid gebro ken diensten te draaien. „Dat doen ze trouwens al volop. Ver geet niet dat er de afgelopen jaren al heel wat geflexibiliseerd is. Het zijn geen leuke diensten, maar daar stond tegenover dat er een flinke inkomenstoeslag voor werd gegeven. Nu willen de werkgevers het aantal gebroken diensten opvoeren, maar tegelij kertijd de toeslag afromen. Ja, dan ben je bij ons aan hét ver keerde adres." Het 'vervoer-op-maat-verhaal' is volgens Couwenberg hetzelfde liedje. Daarbij gaat het onder meer om het vervangen van gro te bussen door taxi- en belbusjes tijdens daluren en op onrenda bele lijnen. „Daar willen de chauffeurs best voor ingezet worden, maar niet op de voorwaarden van de werk gevers. Die willen op dat werk de taxi-cao van toepassing ver klaren en die is een stuk minder dan de cao voor het streekver voer. Dat betekent een regel rechte achteruitgang in inko men, dus voor ons volstrekt on aanvaardbaar." De praktijk dreigt echter de theorie te achterhalen. In ver schillende plaatsen rijden al taxi- en belbussen, die lijndien sten van busmaatschappijen overnemen. Soms gebeurt dat op contractbasis, soms neemt de busmaatschappij een taxibedrijf over en maakt daar een eigen bv van, die dan niet onder de cao voor het streekvervoer valt. Nog een stap verder gaat de aanbesteding van openbaar ver voer. Dan kunnen ook andere bedrijven dan de gevestigde bus maatschappijen meedingen naar de verzorging van het openbaar vervoer in een bepaalde regio. De eerste nieuwkomer die in dit gat op de markt is gedoken is de Amerikaanse busmaatschappij Vancom van de Nederlandse emigrant Terry VanderAa. Van com onderhoudt in Groningen de stadsbusdienst en gaat in Lim burg ook lijndiensten verzorgen. Couwenberg zegt nog geen oor deel over Vancom en VanderAa te kunnen geven. „Maar één ding weet ik al wel: dat hij twintig tot dertig procent goedkoper is komt vooral doordat hij veel minder overheadkosten heeft dan Nederlandse busmaatschap pijen. Dat is ook het grote ver schil met taxibedrijven, waar onze busmaatschappijen zich te genwoordig zo graag aan spiege len. Ik ken een taxibedrijf met 140 auto's op de weg, waar de overhead beperkt is tot één cen tralist en één boekhouder. Als de busmaatschappijen daar eens naar zouden kijken, in plaats van alleen maar naar de arbeids voorwaarden van de chauffeurs, was dit conflict misschien niet eens nodig geweest." Dat er veel gaat veranderen is zeker, beaamt Couwenberg. „De tijd dat een buschauffeur vastig heid had is voorbij." Volop klandizie voor treintaxi bij het Bredase s tion. FOTO DE STEM/JOHAN VAN GW VERVOLG VAN VOORPAGINA „Dit kun je niet maken. Je slt een akkoord, de consequent»! daarvan is dat je niet staakt.] Wees dan zo flink om toe t geven dat je fout zit," zei dis| trictsbestuurder J. CouwenberBl van de Vervoersbond FNV. De staking had nauwelijks merkbare invloed op het i baar leven en het verkeer op d weg. Dankzij de tijdige aankondiging door de vakbond hadden de re-f guliere klanten van de stads- ^streekbussen andere vormen van vervoer kunnen vinden om 1 bestemming te bereiken, straat was het nauwelijks merk-| baar drukker. In de steden waren in de och-l tendspits wel meer voetgangers| en fietsers dan normaal weg. Taxi's stonden geen tel stil zonder dat van een gekkenhuis! kon worden gesproken. Ook trei-f nen zaten voller dan normaal. Scholen en bedrijven en kanto-J ren telden wel wat meer 1: mers en thuisblijvers, maar be-J duidend minder dan verwacht. Van onze verslaggever Peter Schouten Breda - Het is even na vijven in de vroege winterse duis ternis als de eerste blauw geüniformeerde BBA-chauf- feurs gewapend met de geld en kaartjestassen het terrein van de remise aan de Slin gerweg in Breda oplopen. Ze gaan naar de kantine. Niet naar de garage, waar de bussen achter de grote schuifdeuren blijven en de lichten gedoofd. De tassen blijven gesloten. De eerste dag van de tweedaag se staking van stads- en streek buschauffeurs begint in alle vroegte. Het rooster meldt in de kolom 'Garage uit' dat de eerste bus om 05.19 uur moet vertrek ken. Maar de vroege dienst nes telt zich met koffie en shag in de kantine. In afwachting van een langzaam voortkruipende actie-tweedaagse. Steeds meer chauffeurs melden zich bij de kaderleden die de stakingslijsten invullen. Ze zijn vrolijk gestemd. Het is een op gewekte staking. Vastberaden, dat wel, maar geen spoor van grimmigheid. „Ha ouwe busseman, goeie mor gen!" roept de ene collega tegen de andere. Voor de zekerheid wordt de met een vlag van de Vervoersbond FNV getooide re- misepoort nog even gesloten ge houden. Maar alras blijkt dat er niet één chauffeur is die erover peinst werkwillig te vertrekken. Dat is zeer naar de zin van de stakingsleiders, districtsbe stuurders en kaderleden, die rond half zes besluiten om de poort wijd open te zetten. „Daar ben ik blij om," zegt kaderlid Marius Pruysen. „Zo gemakkelijk hebben we het nog nooit gehad." Pruysen neemt de leiding en de coördinatie in de Bredase remise over wanneer de districtsbestuurders van de Ver voersbond FNV naar Roosen daal en Bergen op Zoom ver- FNV-vertegenwoordiger J. Couwenberg (rechts) brengt de stakende chauffeurs op de hoogte van de laatste ontwikkelingen. FOTO DE STEM/JOHAN VAN GURP trekken. „Daar zitten vooral CNV'ers," legt Pruysen uit. „We proberen te voorkomen dat die als sta kingsbrekers gaan fungeren. De CNV-bond heeft een echt poen- contract gesloten met de werk gevers. Maar het gaat ons niet om poen. Wij willen alleen maar flexibilisering van de werktij den." Om zes uur klinkt via de radio het ANP-bulletin hard door de kantine. Geen woord over de acties. Het volk mort. Even maar, want enkele minuten la ter klimt Marius Pruysen op een stoel. „Mannen! Goed nieuws! Bergen op Zoom, Roosendaal en Sint-Maartensdijk liggen hele maal plat. Iedereen is solidair." De vijftig op dat moment aan wezige chauffeurs begroeten de boodschap met instemmend ge juich. „We zijn echt niet plan," zegt Pruysen militant, „om over twee dagen met de staart tussen de benen weer gewoon aan het werk te gaan." Maar hoe zit het dan met de klandizie? Er staan daar buiten op het Stationsplein en bij de haltes gedupeerde openbaar vervoergebruikers die er ook niks aan kunnen doen. „Vraag dat maar eens aan de stadsbus jongens," suggereert Pruysen. Tussen een klaverjasje door zijn de chauffeurs van de stadsbus best bereid om te vertellen over hun ervaringen met de consu ment. „We hebben gisteren pamfletten uitgedeeld," zegt een van hen. „Er is veel begrip. Sommige passagiers staken zelfs hun duim op en wensten ons veel succes." De ochtend gaat traag over in j de dag. Enkele chauffeurs wil len weten hoe het zit met de I touringcar-bedrijven die regel matig op sommige lijnen wor den ingezet. „We hanteren het wederkerigheidsbeginsel," zegt Pruysen geduldig. „Maar we be grijpen nartuurlijk best dat er kleine baasjes zijn met drie ot vier bussen waar het maar moeilijk staken is." En de CNV'ers, hoe zit het daar mee? „Er gebeuren rare din gen," zegt Pruysen. „De meeste CNV'ers hebben hun bus in de garage laten staan omdat ze j solidair zijn of omdat ze de zin van uitrijden niet inzien. In fei te zijn dat wilde stakers, want hun bond heeft een contract gesloten met de werkgevers." Even na de middag bereikt het gerucht de remisekantine als zouden de CNV-stakers in Ber gen op Zoom en Roosendaal alsnog mogen rekenen op een uitkering uit de stakingskassen van hun eigen bond. „Dit is wel een heel merkwaardige ontwik keling," vinden ze in Breda. Pruysen: „Temeer daar de Ver voersbond CNV van de werkge vers de garantie eiste dat er in de komende periode geen beter resultaat mag worden afgeslo ten met de Vervoersbond van de FNV. Kunnen jullie het nog vol- gen?" In de namiddag is de stemming in Breda nog opperbest. Kort voor de 120 stakers zich in cafe de Posthoorn terugtrekken voor een ledenvergadering, zingen ze allemaal uit volle borst voor de microfoon van Omroep Brabant j hun stakingslied: 'Wij zijn de stakers van de FNV. Alle colle ga's doen daar aan mee. VSN moet met de billen bloot. An- j ders zitten de chauffeurs zonder brood.' Het is een vrolijke staking, ook al begint een enkeling tegen het verstrijken van de middag 'e twijfelen. „Waarom hebben we nog niets van de werkgevers gehoord?" -He Den Haag (anp) - ge voor Bloedtra dat mannen die pen jaar een prostitu ben bezocht, geen meer geven bij bank. een De kans dat zij besmet hiv, het virus dat aids zaakt, vindt het college Deze nieuwe richtlijn het ministerie van Volk heid voor commentaar. Act Van onze verslaggevers Maarssen/Oosterhou hebben kaderleden gisteravond warm lijken onvermijdelij vijfde ronde van het oplevert. De cao voor de metaalni geldt voor 310.000 wer en is daarmee de grootst Nederland. Onder de m< verheid vallen 30.000 t De Industriebond FNV teren zelfs een satellie ding gehuurd om ond« laar Saskia van Hoek in genheid te stellen op elf tegelijk uiteen te zet moeizaam de onderhan tot nu toe verlopen. Maarssen sprak Van Ho toe in Sittard, Eindhov terhout, Arnhem, Leei Groningen, Almelo, Rotterdam en Goes. De bonden vragen in de nijverheid een loonsv van 2,25 procent, het pe waarmee de prijzen stijf der willen ze sterk de leggen op meer werk. I gevers, verenigd in d bieden een half procei verhoging en stellen ve reeks verslechteringen beidsvóorwaarden vo ziekte zou de uitkering twee of zes weken naai cent moeten worden Verder zouden de vut- gen omlaag moeten er ouderen lager beloond worden. Bij de kaderleden blee het aantasten van t rechten slecht te vallen Den Haag - De twe< Verbond (AOV) en de 1 nieuwe partij meedoen De AOV bezet vijf zetel; In februari zullen de b ondertekenen die moet renpartij. Eerdere pogi vanwege ernstige menir De twee ouderenpartij Kamer. Elke dinsdag Kamerwerk. „Die same dat we de klokken nr renpartijen is niet nor Unie 55+. Hij is ervan overtuigd de nieuwe politieke par in de Tweede Kamer. straat rollebollende or royement van ex-AOV- OP HET MOMENT d Europees Commissie wat toen nog de Eu twaalf lidstaten maal samenwerkten en na door een sessie wa bijeenkomst moesten Het is niet louter de opmars van de Euro siasme over verder thema. De plannen duidelijk. Het grote vorderingen en de n druk over iets wat zi< Delors heeft handig gaf de commissie diplomaat in zijn hij de harten van democraat te parlement. In de aanloop naar van verzet tegen c tekenen. Populisten op onbestemde c apparaat en de' werden als somber verlies van eigen hierdoor gevoed. De nationale parlem tegen verdere int Brussel te moeten gevoelens en eig Europese gevoel, dun akkoord, het een minimum. In die situatie is moet worden Delors de doemder soort cynisch realisi Delors die Parlement. Delors liet in zijn pog steeds voor c. !S reëel om daarbij de huidige winterse i rela i de ijvere h de en i geve so r c n integ ïten a eigen Hi be n< i aange gisteren af ons a VRIJDAG 20 JANUARI 1995

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1995 | | pagina 2