'Rusland op den duur lid Navo' Roep om directe onderhandelingen over Tsjetsjenië Prins Charles als prins der schaduwen bij zijn maïtresse Camilla Witte rouw Amerikanen gaan met Russen praten over aanhalen banden met Navo Verhit debat verwacht in Europarlement 6Papa Santu' aangekomen op Papoea-Nieuw-Guinea DE STEM BUITENLAND Doden door aardbeving in Japan Russische joden niet gelukkig in Israël Ex-bisschop protesteert met daldozen Kritiek op regime Algerije neemt toe BUITENLAND KORT DINSDAG 17 JANUARI 1995 J\t Van onze redactie buitenland Londen - De Britse kroon prins Charles heeft van 1989 tot 1994 bijna elke zondaga-, vond zijn geliefde Camilla Parker Bowles opgezocht. Dat schrijft de auteur Caroline Graham in haar boek 'Camilla, maitresse van de koning', waar van het boulevardblad The Sun gisteren delen publiceert. Charles ging meestal op zon dagavond naar Camilla's land huis in Wiltshire nadat haar man naar Londen was vertrok ken, waar hij door de week werkte. De prins arriveerde bij het val len van de nacht in gezelschap van zijn persoonlijke lijfwacht en vertrok weer voor zonsop gang. „Hij stond bekend als de prins der schaduwen, omdat hij nooit overdag verscheen," schrijft Graham in de nieuwe editie van haar boek. Na een diner in de keuken ging het stel, 'de wijnglazen in de hand', naar Camilla's kamer. Ondertussen bleef de lijfwacht in een andere kamer wachten. Vaak zocht de prins zijn gelief de ook op andere dagen van de week op. De onthullingen logenstraffen de beweringen van Charles in zijn geautoriseerde biografie, die eind 1994 verscheen. Daarin zegt hij dat hij slechts driemaal een liaison met Camilla heeft gehad: tweemaal vóór zijn hu welijk met Lady Diana in 1981 en eenmaal erna, in 1986. Inmiddels is de persoonlijke be diende van Charles, Ken Stron- ach, door Buckingham Palace geschorst. De man was te loslip pig in de richting van de pers. Zo meldde News of the World dat Charles het niet zo nauw nam met de veiligheid als Ca milla bij hem op bezoek was. Volgens Stronach zette de prins dan de alarminstallatie in zijn kamer af, zodat zijn vriendin ongemerkt bij hem kon komen. Stronach vond dat Charles zeer gevaarlijk handelde, omdat er al eerder insluipers in Highgro- ve zijn geweest. „Het is stom om zoiets te doen, maar als het op de dame aankomt is hij overal blind voor." Stronach was al 15 jaar de persoonlijke bediende van Charles. Om te voorkomen dat ander personeel op Highgrove iets zou merken legde hij nieu we kussens op het bed aan de kant waar Camilla had gelegen, verschoonde hij de lakens en gooide hij die aan de kant van Charles door elkaar om de in druk te wekken dat alleen 'de kroonprins er had geslapen. Van onze correspondent Mare de Koninck Washington - Ondanks al haar kritiek op het Russische militaire optreden in Tsjetsjenië, wil de Amerikaanse regering-Clinton opnieuw met Moskou gaan praten over nauwere banden tussen de Navo en Rusland. X: K,f - Tijdens zijn ontmoeting vandaag in Geneve met zijn Russische collega Kozyrev, zal de Ameri kaanse minister van Buitenland se Zaken Christopher zo'n hero pening van de onderhandelingen tussen Moskou en het Westerse militaire bondgenootschap voor stellen. In de Amerikaanse visie moet daarbij niet uitgesloten worden' dat een democratisch Rusland ooit, ook al zal dat realistisch gesproken nog tientallen jaren kunnen duren, volwaardig lid wordt van de Navo. Volgens bronnen in Washington is Moskou inmiddels vertrouwe lijk van dat Amerikaanse stand punt - dat niet door alle Westeu- ropese landen wordt gedeeld - op de hoogte gebracht. Eind vorig jaar ontstond een, diplomatieke crisis tussen de Navo en Moskou, toen de Russi sche regering protesteerde tegen de pogingen van het bondge nootschap om met uitsluiting van Rusland de banden met en kele voormalige Warschau-pact- landen nader aan te halen in het zogeheten 'Partnership for Peace'. De Russische president Jeltsin weigerde aansluiting bij het 'Partnership' en dreigde dat Eu ropa een 'koude vrede' kan gaan beleven als de Navo zich uit breidt naar de Russische grens zonder dat Moskou zeggenschap krijgt in voor Rusland belangrij ke Navo-beslissingen. Naar in Washington verluidt wil de regering-Clinton in nieuwe onderhandelingen aan de Russen een vorm van semi-formele rela- Tokyo - Het midden van Japan is gisterochtend vroeg getroffen door een zware aardbeving. Volgens de eerste berichten zijn zeker twee mensen om het leven gekomen en raakten tientallen personen gewond. Volgens de Ja panse televisie is een nog onbe kend aantal doden gevallen doordat een weg instortte. De beving had een kracht van 7,2 op de schaal van Richter. De schok trof het gebied van de kust aan de Japanse Zee in het wes ten tot aan de streek in het oosten aan de Stille Oceaan. Volgens het televisiestation NHK zijn op het eiland Awajis- 'hima, 20 kilometer ten noorden van het epicentrum van de be ving, mensen onder hun huizen bedolven en zijn er branden uit gebroken. Ook in de havenstad Kobe, niet ver van Awajishima, zijn huizen ingestort. Op ver schillende plaatsen in de stad, ■met anderhalf miljoen inwoners, zijn eveneens branden uitgebro ken. tie met de Navo aanbieden, bij voorbeeld via een speciaal ver drag tussen Brussel en Moskou of door een gemeenschappelijke militair-politieke commissie. Het is nog niet duidelijk hoe zich zo'n speciale relatie met Rusland moet gaan verhouden tot de sta tus die landen als Polen, Honga rije en Tsjechië binnen of jegens de Navo kunnen krijgen. Die drie landen ondernemen mo menteel samen met de Navo een studie naar eventuele criteria voor hun toekomstig lidmaat schap van het bondgenootschap. De nieuwe dialoog met Rusland zou daarmee 'parallel' moeten gaan lopen maar zou wel afzon derlijk gevoerd worden. Zo er kent de Navo alvast dat Rusland als Europese en nucleaire groot macht specifieke voorrechten kan claimen. Verwacht wordt dat president Clinton de uitnodigng van Jelt sin zal aanvaarden voor een top conferentie in mei. Washington hoopt dat dan de oorlog in' Tsjetsjenië voorbij zal zijn. De regering-Clinton laat wel steeds luidere kritiek horen op het Rus sische militaire optreden daar, maar houdt vast aan haar stand punt dat het een interne Russi sche aangelegenheid betreft. Er is Washington immers veel aan gelegen dat Rusland als na tie in stand blijft, vooral omdat het uiteenvallen van het land voor een nucleaire nachtmerrie zou zorgen. Jeruzalem (rtr) - Veel van de ruim half miljoen joden die sinds 1990 uit Rusland naar Israël emigreerden, gaat het goed. Maar velen zijn ongelukkig, blijkt uit een enquête. Uit de peiling blijkt dat 86 procent van de voormalige Sovjet-joden een baan heeft, een derde heeft een eigen auto en bijna 40 pro cent heeft een lening afge sloten om een huis te kopen. Maar meer dan de helft van de immigranten zegt niet gelukkig te zijn met hun leven in Israël. Slechts een kwart zegt joden die nog in de voormalige Sovjetunie leven emigratie naar Israël te kunnen aanraden. Veel van de onvrede hangt samen met de werkgelegen heid. Bijna de helft blijkt slechts ongeschoold werk te hebben kunnen vinden. Maar een op de drie vond werk in het beroep waar voor hij werd opgeleid. Veel van de joden die naar Israël emigreerden nadat de Sov jetunie zijn immigratiebe leid in 1989 versoepelde, waren hoog opgeleide men sen zoals ingenieurs, artsen en musici. Een man loopt over het kerkhof van de Bosnische hoofdstad Sarajevo, dat met een flinke sneeuwlaag is bedekt. Met een temperatuur van veertien graden onder nul beleefde Sarajevo gisteren de koudste winterdag tot nu toe. VERVOLG VAN VOORPAGINA Het belooft een verhit debat te worden, morgen gevolgd door de stemming. Gisteravond hebben Santer en zijn nieuwe club spoedberaad gehouden in Straatsburg. Na af loop werd niets bekend gemaakt, al liet de Belgische commissaris Van Miert doorschremeren dat Santer bereid is tot concessies. Van de twintig Eurocommissa rissen zijn er twaalf nieuw, al waren drie van hen eerder al eens lid van het Europees Parle ment. H. Maij-Weggen, promi nent lid van de EVP-fractie en voorzitter van de Nederlandse CDA-delegatie heeft in Straats burg voorgesteld de stemming maar twee maanden op te schor ten als Santer niet toegeeft aan de eisen en verzuchtingen van dit parlement. De christendemocraten willen dat de Deense socialistische commissaris Ritt Bjerregaard wordt vervangen. Mevrouw Bjerregaard heeft namelijk het parlement beledigd, door de be voegdheden van het EP in twijfel te trekken. In een interview na de voor haar pijnlijk verlopen hoorzitting met het EP verklaarde de voormalige Deense minister van Onderwijs dat volgens haar het parlement alleen op macht uit was omdat het geen echt parlement is. Tja, dat is vragen om moeilijkhe den, ook al vinden veel waarne mers dat ze gelijk heeft. Volgens Bjerregaard is de ontevreden heid van het parlement terug te voeren op het cultuurverschil tussen Scandinavië en de zuide lijker gelegen lidstaten. Ook haar Zweedse collega Anita Gra- din kreeg een onvoldoende, net als de Fin Liikanen. In het debat vandaag zullen de fracties concessies eisen van Santer. Ze willen dat het ont wikkelingsbeleid door een com missaris wordt gecoördineerd, evenals de mensenrechten en dat er garanties komen voor de strijd tegen de fraude. Allemaal zaken waar Santer nog wel een mouw aan kan passen. Anders ligt het met Bjerregaard. Die naar huis sturen kan dus niet, ook al zou de Deense rege ring, zoals Maij wil, een vervan ger aanwijzen. In theorie zou de stemming morgen kunnen wor den opgeschort, waardoor de huidige commissie van Delors de lopende zaken blijft waarnemen. Zeker is dat het parlement, met honderden journalisten in Straatsburg en tv-camera's in de buurt, van de gelegenheid wil profiteren om zijn tanden te la ten zien. Een man is gisteren al bezweken voor de kritiek van het parle ment. De Ier Padraig Flynn, die naar de zin van het EP niet geschikt is om zich met de ge lijkberechtiging van vrouwen bezig te houden, heeft laten we ten dit deel van zijn portefeuille over te laten aan voorzitter San ter. Parijs - Gesterkt door brede steun onder de bevolking heeft de door het Vaticaan ontslagen vooruitstrevende Franse bis schop Jacques Gaillot zich giste ren bij daklozen aangesloten die een bijstandskantoor in Parijs hadden bezet. Gaillot beloofde dat hij zich ook in de toekomst over maatschap pelijke vraagstukken zal uitspre ken. „Zij kunnen iemand niet monddood maken." Het Vaticaan besloot vrijdag, na jaren van frustraties over Gail- lots afwijkende opvattingen ten aanzien van het gebruik van voorbehoedmiddelen, het huwe lijk voor geestelijken, homofilie en abortus, zijn parochie af te nemen en hem slechts zijn titel te laten behouden. Het ontslag van de bisschop van Evreux, in Normandië, leidde tot wijdverbreide kritiek op het Va ticaan, zelfs van enkele katho lieke geestelijken. Algiers/Parijs - De kritiek op de starre houding van de re gering in Algerije heemt toe. Niet alleen de binnenlandse op positie laat kritische geluiden horen, ook in het buitenland neemt de afkeuring toe. Frankrijk riep de Algerijnse machthebbers gisteren op tot een dialoog met de oppositie. Vanuit Washington eenzelfde bood schap. Maar de regering in Algiers heeft tot nu toe niet gereageerd op het voorwaardelijke aanbod 'de oor log te staken', dat drie grote oppositiepartijen en een funda mentalistische terreurgroep in het weekeinde deden. Alleen de minister van Binnenlandse Za ken liet zich gisteren laatdun kend uit over de politici die het aanbod opstelden. De drie partijen zijn het in 1992 verboden Islamitische Reddings- frond FIS, het Front van Socia listische Krachten (FFS) en het Nationale Bevrijdingsfront (FLN), dat tot 1989 de enig toe gestane partij was. De funda mentalistische terreurgroep is de GIA (Gewapende Islamitische Groep). Een FIS-leider, Rabah Kebir, waarschuwde gisteren vanuit zijn ballingschap in Duitsland voor een*open' burgeroorlog als de regering niet op het aanbod ingaat. De drie oppositiegroepen samen kregen in de eerste ronde van de parlementsverkiezingen eind 1991 naar schatting 78 procent van de uitgebrachte stemmen. De regering gelastte vervolgens de tweede ronde af uit vrees voor een overwinning van het fundamentalistische FIS. Sinds dien verkeert Algerije in de greep van geweld, dat aan 20.000 tot 30.000 mensen het leven kostte. Van onze redactie buitenland 'Moskou - De Russische pre mier Tsjernomyrdyn heeft gisteren gepleit voor directe onderhandelingen 'tussen alle betrokken partijen en strijd krachten' over het conflict in de opstandige republiek Tsjetsjenië. Vlak voordat het voorstel van de premier bekend werd arriveer den afgevaardigden van de Tsjetsjeense regering in Moskou. 'De delegatie heeft van de op standige president Doedajev een mandaat om met Tsjernomyrdyn over een staakt-het-vuren te praten. Voorlopig wordt nog volop ge vochten in de opstandige Russi sche republiek. Volgens het pers bureau Interfax zijn de Russen al dagen lang niets opgeschoten. Na hevige gevechten in de nacht van zondag op maandag voerden zij gisteren de hele dag hevige artillerie-aanvallen op het cen trum van de hoofdstad uit. „Het begin van onderhandelin gen betekent tegelijkertijd dat de wapens rusten," stelt Tsjer nomyrdyn. „Ons belangrijkste doel is het bloedvergieten te stoppen." De onderhandelingen zouden zich moeten concentreren op een scheiding van de troepen aan het front en de terugtrekking van tanks, raketten en andere zware wapens. Ook moeten de onbe lemmerde leverantie van voed sel, medicijnen en winterkleding aan de burgers en de vorAïing van een krachtige regering die verkiezingen kan voorbereiden, worden besproken. Tsjernomyrdyn zegt dat de crisis in Tsjetsjenië de politieke en economische hervormingen in Rusland niet bedreigt. „Ik zeg ondubbelzinnig: er wordt geen stap terug gezet. Wij zullen het financieel beleid noch het priva tiseringsprogramma terug draaien." President Jeltsin heeft zijn mi nister van Financiën, Panskov, in de veiligheidsraad van het Kremlin opgenomen. Volgens waarnemers hoopt de president zo een beter inzicht krijgen in de kosten van de oorlog. De raad bestaat uit de belangrijkste mi nisters en andere sleutelfiguren en is het hoogste orgaan in vei ligheidszaken. Vorige week waarschuwde het Internationaal Monetair Fonds de Russen dat uitgaven voor de strijd in de Kaukasus de ver strekking van een miljardenle ning in gevaar brengen. Volgens de Russische organisatie voor de mensenrechten Memo rial zijn bij de oorlog in de republiek al 30.000 mensen om gekomen, onder wie 12.000 Rus sische soldaten. Volgens cijfers van de Russische strijdkrachten heeft de invasie' aan 500 soldaten het leven ge kost. De Russische ex-premier Gajdar waarschuwde gisteren tijdens een discussiebijeenkomst in Praag dat Rusland het volgende slachtoffer dreigt te worden van de strijd in Tsjetsjenië. Hij denkt dat Rusland een 'ja-' renlange en onwinbare' guerril la-oorlog tegemoet gaat als pre sident Jeltsin zijn politiek tegen over Tsjetsjenië niet onmiddel lijk wijzigt. Doden door lawine in IJslands vissersdorp Reykjavik - Vijf mensen zijn om het leven gekomen en elf worden vermist nadat zeker vijf huizen in het noordwesten van IJsland gisteren door een lawine bedolven raakten onder de sneeuw. Reddingwerkers hebben vijf doden geborgen in het vissersdorp Sudavik, waar de lawine zich voordeed. Ze troffen tien overlevenden aan. Van hen waren er zeven gewond. Een woordvoerder meldde dat negen van de vermisten kinderen zijn. Volgens de IJslandse radio waren de wegen naar het dorp door een sneeuwstorm onbegaanbaar geworden. Zjirinovsky presidentskandidaat Rusland Syktyvkar - De ultra-nationalist Zjirinovsky heeft gisteren verklaard mee te zullen doen aan de Russische presidentsverkie zing in 1996, berichtte het persbureau ITAR-Tass. Hoewel Zjirinovski al vaker heeft laten weten presidentskandiaat te willen zijn, komt zijn verklaring nu op een moment dat de populariteit van president Jeltsin wegens de inval van Russische leger in Tsjetsjenië naar een dieptepunt is gezakt. Strijd in Iraaks Koerdistan barst los Teheran - De twee belangrijkste Koerdische groeperingen m Noord-Irak leverden gisteren zeer hevige strijd bij de stad Irbil, de belangrijkste stad in Iraaks Koerdistan. Volgens het Iraanse persbureau Irana begon de huidige ronde van gevechten zater dag. De KDP (Democratische Partij Koerdistan) zou geprobeerd hebben Irbil te heroveren op de PUK-strijdkrachten, die de stad een week geleden eerder hadden ingenomen. De KDP slaagde er bij dat offensief in enkele dorpen in de omgeving terug te veroveren. Koerdische bronnen zeiden dat de Patriottische Unie Koerdistan (PUK) van Jalal Talabani wijken van Irbil met artillerie bestookte. De PUK en de KDP, die beide deel uitmaken van de officieuze regering van Koerdistan die aan het bewind kwam na de nederlaag van Irak in de Golfoorlog, betwisten elkaar al langer de hegemonie in Noord-Irak. Schattingen over het aantal slachtoffers in deze strijd lopen uiteen van 500 tot enkele duizenden. VN openen oorlogstribunaal in Ruanda Den Haag - De Verenigde Naties zullen deze maand in de Ruandese hoofdstad Kigali een kantoor openen van waaruit een eerste onderzoek kan worden gedaan naar de oorlogsmisdaden die in Ruanda zijn gepleegd. Het besluit is genomen na de benoeming vorige week van Honore Rakotomanana, oud-presi dent van het "hooggerechtshof van Madagascar, tot plaatsver vangend aanklager bij het Ruanda Tribunaal, dat in november door de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties in het leven werd geroepen. Rakotomanana krijgt de leiding van het bureau van de aanklager in Afrika. Het bureau in Kigali krijgt het karakter van 'een soort verkenningsmissie die voorbereidende werkzaamheden verricht'. Britse regering blijft bij ontwapening IRA Belfast - De Britse regering blijft bij haar eis dat het Ierse Republikeinse Leger (IRA) zijn wapens inlevert voordat Sinn Fein, de politieke vleugel van deze organisatie, aan de vredesge- sprekken over Noord-Ierland kan deelnemen. Vertegenwoordi gers van de regering en Sinn Fein zijn er gisteren tijdens een derde overlegronde niet in geslaagd de onderlinge meningsver schillen bij te leggen. Zij kwamen overeen over twee weken opnieuw bijeen te komen. Volgens waarnemers proberen beide partijen angstvallig te voorkomen dat de gesprekken vastlopen. Bondgenoten Berlusconi pressen Dini Rome - Demissionair premier Berlusconi en zijn bondgenoten hebben gisteren geëist dat de Italiaanse kabinetsformateur Dini leden van de demissionaire regering in zijn zakenkabinet opneemt. Zij dreigen anders Dini's kabinet in het parlement hun vertrouwen te onthouden.President Scalfaro benoemde Dini, minister van Financiën in het kabinet-Berlusconi, vrijdag tot formateur. De vroegere tweede man van de Italiaanse centrale bank wil een regering formeren van 'technische' ministers zonder politieke binding. Die moet het begrotingstekort terug brengen en een hervorming van de mediawet en het kiesstelsel doorvoeren. Franse PS: 'Andere kandidaat steunen' Parijs - De Franse socialisten hebben er nog maar weinig vertrouwen in dat een kandidaat uit eigen kring een kans maakt bij de komende presidentsverkiezingen. De Parti Socialiste (PS) overweegt zelfs bij de stembusstrijd in maart haar steun te geven aan een politicus uit het politieke centrum, in de hoop de gedoodverfde favoriet, premier Balladur, uit het Elysée te houden. Twee kopstukken uit de PS, oud-premier Rocard en voormalig minister Joxe, lieten gisteren in gesprekken met een Nederlandse kamerdelegatie doorschemeren dat de partij van de huidige president Mitterrand een dergelijk draaiboek achter de hand houdt. De socialisten zoeken hun toevlucht tot een dergelijke strategie omdat momenteel geen enkele PS-represen- tant een kans lijkt te maken tegen de premier, die overigens zijn kandidatuur nog niet- heeft aangekondigd. Joxe en Rocard wilden niet aangeven welke kandidaat zij voor ogen hadden. Israël: meer huizen in bezet gebied Jeruzalem - Israël wil in de komende drie tot vier jaar in Arabisch Oost-Jeruzalem en de bezette Westelijke Jordaanoever nagenoeg tweemaal zoveel huizen bouwen als oorspronkelijk de bedoeling was. Het bouwplan van de regering voorziet nu in 30.000 nieuwe woningen in plaats van 17.000, heeft een regeringsfunctionaris die anoniem wilde blijven, gisteren ver klaard. De Palestijnen hebben premier Rabin van Israël gewaar schuwd dat uitbreiding van joodse vestigingen het einde kan betekenen van het vredesoverleg. Zij eisen een totale bouwstop. Port Moresby (afp/rtr) - De politie op Papoea-Nieuw-Guinea spreekt berichten van internationale persbureaus tegen dat zij een grootscheepse jacht heeft geopend op twee mannen die een aanslag op de paus zouden willen plesen Twee mannen slepen met een koelkast, vermoedelijk afkomstig uit een woning van een gevlucht gezin uit Grozny. Eerder die dag was Johannes Paulus II in de hoofdstad Port Moresby aangekomen na een vierdaags bezoek aan de Filipij- nen. De politie zou op zoek zijn naar twee Iraniërs die werden ver dacht van plannen voor een aan slag. Later verklaarde politie commissaris Taku, verantwoor delijk voor de veiligheid van de paus op het eiland, dat er geen enkele verdenking tegen beide mannen bestaat. De Iraniërs, een tapijthandelaar en een delfstoffendeskundige, zijn in december met een gewoon visum vanuit de Filipijnen het land binnengekomen. Tijdens een routinecontrole had de douane hun namen in een hotel- register gevonden. „Er komen hier niet zoveel Iraniërs," aldus Taku. Al een week geleden hadden ze hun hotel bij het vliegveld van Port Moresby verlaten voor een bezoek aan het binnenland. „Daar is op zich niets op tegen,' zei de politieman, „maar we zou den wel willen weten waar zij zich nu ophouden." Overigens maakt de paus een fitte indruk op de reis, die in totaal 33.000 kilometer lang zal zijn. Ondanks het tijdsverschil (met Manilla acht uur en met Port Moresby zelfs tien uur) heeft de paus op de Filipijnen geen aanstaltengemaakt om pro gramma-onderdelen in te korten. Hij slaapt goed en vindt het lokale voedsel lekker, aldus zijn woordvoerder.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1995 | | pagina 4