Weekend
ik heb geen toekomstplannen meer'
DE STEM
Vier jaar geleden begon advocaat Piet
Aarts met het vertegenwoordigen van
de belangen van ongeveer vijftien
whiplash-patiënten. Nu heeft hij er
constant driehonderd onder zijn hoe
de. Was het in zijn beginjaren nog een
gevecht om het syndroom bij contro
le-artsen en verzekeraars erkend te
krijgen, vandaag de dag is het een
voortdurende strijd om geld los te
krijgen bij de verzekeraars.
Het allerliefste wil Yvonne (27) uit
Breda terug naar de dag voor 26 no
vember 1992. Op die donkere novem
berdag zit zij naast haar vriend in de
auto voor het stoplicht ter hoogte van
het industrieterrein Takkebijster aan
de Tilburgseweg in Breda.
Een klap in
november '92
veranderde het
leven van
Yvonne voorgoed
Slachtoffers klagen
steen en been over
vertragingstaktiek
van verzekeraars
Explosieve groei
patiënten-
stichting
DE STEM
Ze vliegen schi
geluiden die v
worden sinds jat
kwade machter
blijven. Het ma,
vleermuis beh
bekend is. Mon<
laatste tijd iets
geven. Een om
gemaakt van co
jaren een
ZATERDAG 14 JANUARI 1995 E]
»Een whiplash ontstaat in
meeste gevallen bij een koi.
staartbotsing. In Amerika wordi
de kwetsuur dan ook wel '«er.
keerslichten-syndroom'
Een Nederlandse benaming
het trauma is ook wel zweepslag
Het hoofd maakt - zoals op de tt.
kening te zien is - een snelle zwem,
van voor naar achter met als gt.
volg dat de halswervelkolom uit.
rekt. Een acute klacht is
nek en nekpijn gevolgd dooi
hoofdpijn, pijn in armen
ders, slecht horen,
duizeligheid, concentrat
nissen, slaapproblemen en tinte.
lingen in armen en benen.
Vechten voor whiplash-
Door Monique Bakker
Piet Aarts is Bredanaar met
een overvolle advocaten
praktijk in Veldhoven.
Zijn cliënten komen voor
namelijk uit Brabant, Zee
land en Noord-Limburg.
Aarts zit daarnaast in een Netwerk
Specialistische Belangenbeharti
ging Whiplashpatiënten, een net
werk van juristen.
Al aan het begin van het gesprek
legt hij een stapel artikelen op tafel.
'Whiplash bezorgt verzekeraars
hoofdpijn', luidt een van de koppen.
Toepasselijker kan niet. „Het is in
middels ook door de verzekeraars
een erkend letsel. Het probleem is op
de eerste plaats dat de klachten van
een slachtoffer moeilijk aan te tonen
zijn. Als iemand bij een ongeluk een
been verliest is, dat duidelijk; dat
ziet iedereen. Maar heeft een slacht
offer last van concentratiestoornis
sen, duizeligheid, vergeetachtigheid
en evenwichtsstoornissen, dan is dat
met bijvoorbeeld foto's moeilijk aan
te tonen. De verzekeraar wil toch
keiharde bewijzen," zegt Aarts.
De tweede oorzaak van de 'hoofd
pijn bij de verzekeraars' zit 'm in de
enorme toename van het aantal let
selschades met een whiplash-syn-
droom. „Schattingen geven aan dat
er er jaarlijks ongeveer 200.000 ge
wonden vallen bij verkeersongeluk
ken. Hierbij hebben ongeveer
100.000 mensen een nekletsel, waar
van er ruim 30.000 blijvende schade
aan de nek hebben," aldus Aarts.
De autoverzekeraars hebben in 1994
al 350 miljoen gulden aan schades
uitgekeerd aan whiplash-slachtof-
fers. Dat is honderd miljoen meer
dan de schadelast van autodiefstal
len, zo berekende Th. Kremer, hoofd
Speciale Zaken van Nationale Ne
derlanden en voorzitter van de
Advocaat Piet Aarts (rechts) met een whiplash-patiënte die inmiddels is omgeschoold tot dierenarts-assistente.
werkgroep Personenschade van het
Verbond van Verzekeraars. De cij
fers verschenen in het Verzekerings
magazine van 9 november 1994. Hij
heeft tevens uitgerekend dat van el
ke gulden wa-premie al bijna vijf
tien cent bestemd is voor de slacht
offers van nekletsel.
Kremer zei eind oktober 1994 op een
studiedag in Utrecht werd gehouden
dat alle betrokkenen samen 'hun
nek eens zouden moeten uitsteken'
voor eerstelijnshulp aan slachtoffers
en normering voor de regeling van
kleinere schaden. „Een snelle scha
de-behandeling dient tevens om
schade-inflatie te voorkomen. Waar
verzekeraars zich in het verleden
wel aan hebben bezondigd is het
'uitstelprincipe'. Daarvoor is inmid
dels ook leergeld betaald, omdat
langere procedures zeker niet tot la
gere uitkeringen leidden," aldus
Kremer op de studiedag.
En dat is nu net waarom het gaat,
zegt Aarts. „Er zijn verzekerings
maatschappijen, zoals Nationale
Nederlanden, die het goed door heb
ben. Zij zorgen voor een snelle scha
de afhandeling en helpen er aan mee
dat het slachtoffer snel weer kan
werken. Steeds meer maatschappij
en gaan de goede kant op, maar het
gaat moeizaam," aldus Aarts.
De verzekeraars moeten volgens
Aarts eens gaan kijken naar de rest-
capaciteit van de slachtoffers en zijn
daarmee op de lange duur een stuk
voordeliger mee uit. Een aantal ver
zekeraars is daarmee al de goede
weg ingeslagen, maar voor het leeu-
wedeel vecht hij nog dagelijks tegen
de bierkaai. „Zo snel mogelijk na
het ongeval moet een arbeidsdes-
kundige ingeschakeld worden die
onderzoekt of het slachtoffer nog
kan werken en zo ja wat voor werk
hij of zij kan doen en of er omscho
ling moet plaatsvinden. Vaak komt
die deskundige pas als het slachtof
fer het werk al kwijt is, na een jaar
uit de wao is gezet en in de ww of de
bijstand zit. De kans op werk is dan
nog maar heel klein en de schade
voor de verzekeraar des te groter,"
aldus Aarts.
Dat nog niet heel soepel gaat, be
wijst de zogeheten zwarte lijst van
keuringsartsen die er onder verze-
kaars circuleert die te whiplash-
FOTO DE STEM JOHAN VAN GURP
vriendelijk zouden zijn. „Een keu
ringsarts wordt in gezamenlijk over
leg gekozen. Die lijst bestaat. Maar
het omgekeerde is ook waar. Als ik
weet dat een arts te 'whiplash-on-
vriendelijk' is, ben ik het niet met
die keuze eens."
Herkeuringen, omdat de resultaten
voor de verzekeraar te slecht uitval
len, komen regelmatig voor. „Dat
komt voor als een neuroloog bij
voorbeeld een te hoog invaliditeits-
percentage afgeeft, dat betekent dat
de verzekeraar een forse claim
krijgt. Hij zal dan om een 'second
Door Monique Bakker
Het licht springt op groen
maar zij moeten met hun
Ford Fiësta nog even blij
ven staan omdat er een
auto van de linker- naar
de rechtbaan schiet. Een
bestuurder van een bestelbus ziet
niet dat zij stilstaan en knalt achter
op.
De auto waarin Yvonne zit, wordt
als het ware gesandwiched. De scha
de aan de auto bedraagt ongeveer
vijfduizend gulden. Yvonne loopt
een whiplash op. Nu ruim twee jaar
na het ongeluk blijkt dat zij niet be
hoort bij de zeventig procent die van
dit syndroom geneest.
„Meteen na het ongeluk had ik pijn
in mijn achterhoofd en nek. De vol
gende ochtend was ik ook nog mis
selijk en duizelig," vertelt zij. De he
le medische molen gaat vanaf dat
moment voor haar draaien. „We
hadden net een huis gekocht en za
ten midden een verbouwing en ver
huizing. Ik werkte fulltime in de
meubelzaak van mijn moeder. Ik kon
in huis niets doen en hing op de zaak
ook maar wat rond. Alles deed zeer."
In eerste instantie adviseert de huis
arts haar een week rustig aan te
doen en terug te komen als het dan
nog niet over is. Vervolgens moet ze
naar de fysiotherapeut. „Daar ben
ik nog steeds onder behandeling. Hij
kan niet aan mijn nek komen, maar
maakt de spieren in mijn rug, schou
ders en armen los. Alles gaat op den
duur verkrampen omdat je constan
te pijn hebt."
Ze komt voor vijftig procent in de
ziektewet, want ze kan er niet tegen
om hele dagen alleen thuis te zitten.
„Ik werkte vier uur per dag en dat
was echt mijn maximum. In septem
ber 1993 zei de bedrijfsvereniging de
Detam dat ik elke maand maar een
uur meer moest gaan werken. Ik
probeerde dat, maar het ging niet.
Toen zeiden ze dan moet je toch
maar vijf uur werken en je werk
zaamheden aanpassen. Ik deed in de
zaak al niet meer dan klanten hel
pen. De showroom veranderen, ma
gazijn opruimen en schoonmaken
kon ik al niet meer."
De klachten worden erger en de fy
siotherapeut en de huisarts advise
ren maximaal vier uur te werken.
Op 15 november 1993 schakelt
Yvonne de advocaat Piet Aarts in.
„Je denkt in eerste instantie wel dat
het meevalt en dat je het allemaal
zelf wel kan regelen, maar als je zo
als ik in de wao terecht komt gaat er
meer spelen."
Na een jaar ziektewet komt zij dus
in de wao terecht en ze zit nu (van
wege de nieuwe wetgeving) in de
ww, met een sollicitatieplicht.
„Ik wil dolgraag werken. Ik zou de
zaak van mijn moeder gaan overne
men, maar het is echt onmogelijk om
meer dan vier uur per dag te werken.
Als je twee banen hebt verwacht de
werkgever dat je bij alle twee voor
honderd procent werkt. Ik werk nu
bij mijn moeder en die accepteert
het dat het niet elke dag even goed
gaat. Bij een andere werkgever zou
ik er allang uitgegooid zijn. Ik zou
volgens het lijstje altijd nog admini
stratief werk kunnen doen of faxen
versturen, maar ik word al moe van
een uur kerstkaarten schrijven,"
legt ze uit.
Begin 1994 worden er bij de Stich
ting Manuele Geneeskunde in Eind
hoven foto's gemaakt en een neurop-
sychologisch onderzoek gedaan.
„Dan kijken ze of je klachten niet
psychisch zijn. Voor mijzelf had ik
nog wel het gevoel dat ik injde toe
komst nog wel mogelijkheden had.
Maar uit het rapport bleek dat ik
veel te positief was," zegt Yvonne
terwijl ze eindconclusies op tafel
legt.
„Tijdens die test moest ik plaatjes
benoemen. Ze laten je dan bijvoor
beeld een plaatje van een huis zien
en dan moet je zo snel mogelijk rea
geren. De simpelste dingen wist ik
niet of niet snel genoeg. Er bleek uit
dat ik niet twee dingen tegelijk kan
doen en dat ik me niet lang kan con
centreren. Ook uit het evenwichts-
onderzoek in Maastricht bleek dat
als ik twee dingen tegelijk moet
doen, ik daar duizelig van word."
Binnenkort ondergaat zij een pijn-
bestrijdingsbehandeling in Maast
richt. Door de zenuw die de constan
te pijn veroorzaakt uit te schakelen
hoopt ze dan verlost te zijn van de
pijn. „Alles wat minder is, is meege
nomen. De klachten zijn er dan nog
wel."
Haar verhaal is een lange opsom-
opinion' vragen. Maar ik
mijn beurt ook als het resultaat ii
het nadeel van mijn cliënt uitvalt,
geeft Aarts toe. Die eraan toevoej
dat het zowel van zijn kant als van
de kant van de verzekeraar geven ea
nemen is.
Een ander probleem waar slachtof
fers bij verzekeraars tegenaan lopea
is het krijgen van voorschotten, on
de extra kosten die een whiplash-
trauma met zich meebrengt te kun
nen betalen. Taxi-kosten voor het
bezoek aan een arts, omdat een
tiënt vaak zelf geen auto meer ka
rijden. Vergoeding voor huishoude
lijke hulp omdat ze stofzuigen, s
ken of ramen lappen absoluut
meer zelf kunnen. Een verzekeraar
neemt twee jaar de tijd om de scha
de af te handelen. Na die tijd is
goed te zien of dat een slachtoffer
blijvend letsel heeft en kan er
sproken worden over de hoogte
een claim.
Slachtoffers klagen steen en h
over de vertragingstaktiek van de
ming van ellende. Maar ze wil niet
zielig overkomen. „Daarom wil ik
mijn foto en achternaam niet in de
krant."
Haar moeder en vriend, inmiddels
aangeschoven bij het gesprek zeggen
het ook.
„Yvonne klaagt nooit, maar wij zien
het als ze doodmoe is en pijn heeft."
Plannen voor de toekomst heeft ze
niet. De kans dat ze ooit de zaak van
haar moeder over kan nemen, lijkt
vanwege haar lichamelijke situatie
verkeken, sporten mag ze niet meer
en doe-vakanties zoals skiën in de
winter is verleden tijd.
„Ik had als hobby zelf kleding ma
ken, het lukt me niet meer om achter
de naaimachine te zitten. Als ik vijf
bladzijden heb gelezen weet ik niet
meer wat er op de vorige vier staat,
zelf autorijden gaat moeilijk, omdat
ik mijn hoofd niet kan draaien en
fietsen zou alleen gaan op een opoe-
fiets omdat je daar recht op zit.
Vroeger ging ik vaak de stad in. Nu
heb ik daar geen energie meer voor,
bovendien kan ik niet meer tegen die
drukte om me heen en we moeten
eerder weg op feestjes. Ik zou er al
les voor over hebben om weer een
normaal leven te kunnen leiden, te
rug naar de tijd voor 26 november
1992."
verzekeraars en zeggen dat er
soort psychologische oorlog met hei
gevoerd wordt. „Het kost mij als
vocaat eenderde van mijn tijd
achter het geld van mijn cliënten
aan te zitten. Er zijn zeker maat
schappijen bij die in twee jaar tijd
het slachtoffer zo moe maken dat ze
uiteindelijk met een veel te la
koopsom akkoord gaan."
De schadebedragen die tegenwoorig
worden uitgekeerd liggen volgens
Aarts gemiddeld tussen de twee tot
drie ton. „Maar als het gaat om een
kostwinner kan dat bedrag h
worden. Gezonde medeburgers
wijten de slachtoffers vaak dat ze op
geld uit zijn. Terwijl ze alleen maat
hun werkelijke schade vergoed wil
len krijgen."
Aarts vertelt op dinsdag 17 januari
om 22.00 uur zijn ervaringen in tó
televisieprogramma Rondom Tien
van de NCRV op Nederland 1. Daar
in komen ook drie slachtoffers]
cliënten van Aarts, en een neuroloog;
aan het woord over het fenomee:
whiplash.
Het aantal leden van de Neder
landse Stichting Whiplash Pa
tiënten (NSWP) explosief geste
gen. Ze begonnen op 2 mei 1989
met een paar honderd leden. Nu
bijna zes jaar later hebben zo
bijna vijfduizend donateurs.
„95 procent daarvan is z®
slachtoffer," zegt woordvoerster
M. Hoogstraaten-Jansen. „Het
begon als een telefooncirkel van
lotgenoten. Het is nu een stich
ting die voor herkenning en er
kenning van het trauma vecht.
We organiseren lotgenoten-bij
eenkomsten, hebben verschil
lende werkgroepen en werk®
samen met instanties als de
ANWB, WN en Slachtoffer
hulp en we onderhouden con
tacten met de verzekerings
maatschappijen om daar begrip
te kweken voor de whip-
lashslachtoffers."
De stichting maakt ook een fol
der over de gevolgen van e®
auto-ongeluk die verschillen®
politieteams en de wegenwacn
in de auto hebben liggen en ui -
delen aan slachtoffers.
Mensen die in contact willen
komen met de stichting kunne
op werkdagen van 10.00 tot
13.00 uur bellen naar het kan
toor op telefoonnummer 034b -
51166. Omdat dat nummer
vaak over bezet is, is een bu«)
naar Postbus 1443,3600 BK
Maarssen beter.
De i
co
i
w
De Peel in Ast
lang over na te
de natuur iets v
je maar het bes
beginnen. Daar
terrein braak. D
keurig bosje hie
is er nog niet
vleermuizen."
De vleermuis bc
schapen van hel
lutie liet hem z:
nachtdier; en
leven leidt, we
definitie achte:
zo geeft ook Ael
niet wat je noen
Een eng koppie
jes dat model
graaf Dracula,
wantschap verf
vliegende monsi
rus-park. De
van een vleermi
lozen.
Maar wie vooi
eigen vooroord
mooi en lelijk
zijn, vindt in
fascinerend stu
de Astense cons-
*'Vleermuis-on
vleermuizen op
