Stekelenburg: Einde loonmatiging
79
]49
Hema-bakkers gaan weer aan het werk
Winst KPN komt uit
boven twee miljard
Jan Poncke Princen is weer terug naar huis
ie moraal
Moslims houden broederschapsavond
Stakingen dreigen weer
bij de arbeidsbureaus
Tijdbom op termijn
Popprijs voor 2 Unlimited
DE STEM
BINNENLAND
A3
FNV-voorzitter volgt zijn Industriebond: 'We naderen echt de grens'
Vliegtuig terug
naar Schiphol
na motorbrand
DE STEM
COMMENTAAR
MAANDAG - DINSDAG
WOENSDAG
K0ELEMAN APPELMOES
vanJKT
TRAFALGAR
COCKTAIL
WORSTJES
PREI GEKORT
Na afwijzing principe-akkoord door CBA
BINNENLAND] KORT
CNY'ers verwerpen bod cao wegvervoer
Stroomverbruik gestegen
Regisseur Karl Guttmann overleden
Danspaar uit Oss Nederlands kampioen
Treinen krijgen black-box
'Heerma geen goede CDA-lijsttrekker'
Station Dudok eindelijk op ponton
G 9 JANUARI 1995 A2|
MAANDAG 9 JANUARI 1995
Van onze verslaggever
Breda/Bergen op Zoom/
Utrecht - Hema en de vak
bonden hebben (na een stak-
ling van een aantal dagen)
vrijdagnacht een akkoord ge
sloten over de toekomst van
de Hema-bakkerijen en het
personeel van de bakkerijen
is zaterdag in Utrecht recht
achter die overeenkomst gaan
staan.
Tilburger Hans Jorna van het
actiecomité van de Bredase He-
ma-bakkerij was zaterdagavond
der. Maar de opvallende omslag
in het denken van Bekkers is nog
niet rijp voor de buitenwereld.
De NVSH timmert intussen ookl
flink aan de weg. In het blad7
Verstandig Ouderschap van de
cember 1961 kondigt men dt
introductie van de pil aan, eerit i
bij wijze van proef, waarvoor bij f
vrouwen een gigantische belang
stelling bestaat. De media heb
ben nog steeds nauwelijks
voor de revolutionaire ontwikke- j
lingen die er zitten aan te ko->
men. Het succes van de proef is j
zo duidelijk dat de pil verstrekt
wordt via de Rutgershuizen
de NVSH, zij het voor eigen
rekening. Pas in 1972 volgt op
name van de pil in het zieken
fondspakket.
Gezag
Het is donderdag 21 maart 1963
en 's avonds zitten miljoenen,
Nederlanders aan de tv gekluis
terd als bisschop Bekkers in
Brandpunt zijn wekelijkse
praatje tot de kijkers houdt.
Bekkers is vanwege zijn sponta
ne en inspirerende karakter bij
de mensen zeer geliefd, zijn ge
zag is groot. De bisschop wijdt!
die avond zijn zorgvuldig gere-
gisseerde praatje aan het bran
dende vraagstuk van de geboor
teregeling. Zonder dat de woor
den 'de pil' over zijn lippen ko
men, noemt hij geboorteregeling j
een gewetenszaak voor gehuw
den waarin niemand, dus ook de
kerk niet, mag treden.
Dr. H. Faber noteert later in het
blad van de NVSH: 'Men voelde
dat met deze toespraak voor ons
land, en misschien ook wel daar
buiten geschiedenis werd
maakt'. De uitspraken van Bek
kers gaan de hele wereld over.
De bisschop zelf zegt naderhand
in een toelichting aan in verwar
ring gebrachte geestelijken in i
zijn bisdom, dat de tijd van
zekerheden op dit punt voorbij
is.
De media laten het nog steeds
afweten. De toespraak wordt in
katholieke kranten op een bin-1
nenpagina zonder commentaar
weergegeven. Alleen Godfried
Bomans juicht in zijn column in
De Volkskrant de doorbraak on
middellijk toe. In de echtelijke
slaapkamers weten man en
vrouw het nieuws beter op zijn I
waarde te schatten. De pil stelt
veel echtparen in staat tot een
voorheen ongekende vrije seksu-1
ele beleving.
Visie
De verkoopstatistieken van Or-
ganon schieten als een raket om
hoog, de curve van de bevol
kingsgroei gaat de tegenoverge
stelde richting in. Naar schatting
300.000 vrouwen gebruiken i"
1966, krap drie jaar na introduc
tie, de pil. Ook het condoomge
bruik neemt sterk toe. Als gevolg
van de vernieuwende ontwikke
lingen binnen de r.k. kerk, tot
uitdrukking komend op het Va
ticaans Concilie van 1965, is ook
de officiële visie van de paus op
voorbehoedmiddelen ter discus
sie komen te staan. Er is grote
druk om tot een opheffing van
het absolute verbod te komen.
namens het voltallige 'Bredase'
personeel en een groot deel van
dat in Bergen op Zoom (ze gin
gen gezamenlijk per bus naar de
Domstad) buitengewoon tevre
den over het resultaat.
„Hier zijn we echt dik content
mee. Honderd procent kun je
natuurlijk nooit halen, maar met
99 procent zijn we dik tevreden.
We hebben een prachtige over
winning behaald en dat is toch
voor een groot deel aan de Dien
stenbond van de FNV te danken.
Maar ik zeg ook: de Hema heeft
zijn naam als bedrijf waar de
sociale kant altijd heel belang
rijk is geweest, alle eer aan ge
daan.
„De ontwikkelingen van de afge
lopen week hebben iedereen
weer wakker geschud. Het per
soneel, dat heeft kunnen merken
dat we elkaar nodig hebben en
niet zonder elkaar kunnen. Maar
ook de directie. Die weet nu
weer dat er achter de nummer
tjes - en ik denk dat het in die
positie heel gemakkelijk is om
uiteindelijk zo te gaan denken -
mensen schuilgaan".
Jorna is met zijn collega's vooral
tevreden over het feit dat ge
dwongen ontslagen de eerstko
mende jaren zijn uitgesloten.
De 600 bakkers werken nu nog
verspreid over 30 vestigingen in
het land. KBB (de moedermaat
schappij van Hema) wil dat te
rugbrengen tot vijftien en bo
vendien de produktie van halffa
brikaten concentreren in het
midden van het land.
Dat houdt in dat veel Hema-
bakkers een andere werkplek
zullen krijgen. De FNV Dien
stenbond wil dat dit gepaard
gaat met een sociaal plan.
De werkgever wil dat de bedrijf
stijd door de week verlengd
wordt en dat de bakkers ook op
zaterdag gaan werken, van ze
ven tot twaalf. Voor die vijf uren
werk op zaterdag krijgen ze een
toeslag van twintig procent, die
echter 'betaald' wordt in vrije
tijd. Dit laatste houdt in dat de
werkweek wordt teruggebracht
van 36 naar 35 uur.
Door de week zullen de bakke
rijen in de toekomst in bedrijf
zijn van zes uur 's morgens tot
zeven uur 's avonds in plaats van
zeven uur tot zes uur. Het KBB-
concern heeft toegezegd voor de
extra uren, dus de hele vroege en
de hele late, deeltijdwerkers aan
te trekken. De huidige Hema-
bakkers zouden daardoor slechts
een dag op zes ï^erkweken op
ongunstige uren moeten werken.
Den Haag (anp) - In navolging van de Industriebond FNV
voorziet ook FNV-voorzitter Stekelenburg een eind aan de
bereidheid van zijn leden om de loonontwikkeling gematigd te
houden.
Als werkgevers in het cao-over
leg van 1995 geen substantiële
werkgelegenheidsafspraken wil
len maken, dan zullen er voor
1996 flinke looneisen worden ge
steld.
„Ik snap dat als 1995 niet het
jaar van herverdeling van werk
zal zijn, 1996 waarschijnlijk niet
het jaar van verdere loonmati
ging zal zijn," zei Stekelenburg
gisteren in het NOS-programma
Het Capitool. „We naderen echt
de grens."
Vorige week dreigde voorzitter
B. van der Weg al met hogere
looneisen voor 1996 als er in de
komende cao's niet of nauwelijks
iets over werkgelegenheid wordt
afgesproken.
Ook minister Melkert van Socia
le Zaken en Werkgelegenheid
vreest dat werknemers geld gaan
Den Haag (anp) - Koninklijke PTT Nederland (KPN) komt
over 1994 uit op een omzet die stijgt tot boven achttien
miljard gulden. De nettowinst stijgt eveneens ten opzichte van
1993, tot meer dan twee miljard. In 1993 was de omzet van
KPN 17,3 miljard en de nettowinst 1,8 miljard.
In
juli 1968 verschijnt de lang ve£
wachte encycliek Humanae V'*
tae van paus Paulus VI. Velen i®
Nederland zijn verbijsterd:
paus wijst de pil als 'onzedelijk
van de hand. Maar de tijd ai
katholiek Nederland roomser 1
dan de paus, is definitief voorM-
De pil is niet meer weg te den
ken.
Schiphol (anp) - Een Boeing 767
van de Amerikaanse maatschap
pij Delta Air Lines is zaterdag
morgen drie kwartier na de start
teruggekeerd op Schiphol omdat
m één van de twee motoren
brand was gesignaleerd. Het toe
stel landde op één motor.
Vlucht DL 080 was met 97 pas
sagiers onderweg naar Hamburg,
toen de bewakingselektronica
een motorbrand ontdekte. De
gezagvoerder schakelde die mo
tor uit en maakte onder toezicht
van de brandweer een voor
zorgslanding op Schiphol.
eisen als de stijgende bedrijfs
winsten onvoldoende worden
omgezet in werk. „Ik erken dat
het moment dat het gaat kante
len wel eens dichterbij kan zijn
dan mij lief is," zei hij.
Werkgeversvoorman Rinnooy
Kan voorziet grote problemen
als deze ontwikkeling praktijk
wordt. „Dreigen met looneisen is
dreigen met zelfmoord," aldus
de VNO-voorzitter.
Melkert toonde zich opnieuw
voorstander van herverdeling
van werk. Hij bestreed de visie
van Rinnooy Kan dat de weg om
de werkgelegenheid te bevorde
ren, leidt tot 'herverdeling van
de misère'. De bewindsman be
reidt maatregelen voor die moe
ten zorgdragen voor een gelijke
wettelijke behandeling van full
timers en parttimers.
KPN-topman Dik maakte deze
voorlopige cijfers over 1994 za
terdag bekend. Hij tekende bij
het winstcijfer aan dat de omzet
sterker is gestegen dan de be
drijfslasten. Zowel PTT Telecom
als PTT Post kregen meer ver
keer te verwerken en beide
dochterondernemingen van KPN
drukten de kosten flink. KPN is
aan de beurs genoteerd sinds de
Staat vorig jaar 30 procent van
de aandelen verkocht.
Het aantal banen bij KPN, de
grootste particuliere werkgever
in ons land, is vorig jaar ge
daald. Bij KPN werkten eind
1993 zo'n 94.300 mensen, van
wie veel in deeltijd. Omgerekend
in volledige banen- daalde het
aantal arbeidsplaatsen vorig jaar
met ongeveer 1700 naar 72.500.
De Islamitische Federatie hield zaterdag in Ahoy in Rotterdam een massaal bezochte 'liefdes-, vredes- en broederschapsavond'.
Solidariteit met de moslims in Bosnië stond centraal op de bijeenkomst waar ook de drie maanden oude Namiye Halici uit
Amsterdam niet ontbrak. foto anp
(ADVERTENTIE)
DE POT verwijt de ketel dat hij zwart ziet, lijkt het voor wie de
Israëlische opwinding over het Iraanse kerrvbomprogramma
volgt. Israël dat zelf over meer dan honderd kernkoppen beschikt,
"laakt zich ongerust over het feit dat Teheran zo ver is dat het
over tien jaar een atoombom zou kunnen produceren.
Toch is de zaak iets gecompliceerder. Israël dat tot ongenoegen
van Egypte nooit het verdrag tegen verspreiding van kernwapens
"aeft willen ondertekenen en dat ook nooit toegegeven heeft
over nucleaire wapens te beschikken, heeft al wel dertig jaar
geleden verklaard nooit als eerste kernwapens te zullen gebrui
ken. Die verzekering geldt nog, laten de verantwoordelijken in Tel
Aviv keer op keer weten.
«an heeft tot nu toe nooit iets gezegd over de eigen nucleaire
Plannen. Erg vertrouwenwekkend is dat niet, te meer daar het
re9ime in Teheran niet van extremistische smetten vrij is. Een
atoombom in de handen van de ayatollahs is geen prettig
vooruitzicht en het is daarom te begrijpen dat de Israëli zich
torgen maken.
'oen Irak in 1981 niet ver meer van een eigen kernwapen
verwijderd leek, heeft Israël ingegrepen. De opwekkingscentrale
P "et dodelijke spul zou moeten leveren, werd gebombardeerd,
eenzelfde actie zou Israël nu duur te staan komen. De andere
Arabische staten, die nu in een langzaam vorderend vredespro-
ces fet Israël verwikkeld zijn, kunnen dan niet zwijgen. De eigen
"jmderheden, die tegenstanders zijn van vrede met de joodse
s™t, zullen immers zo'n aanslag gebruiken om flink de trom te
roeren.
T°ch kan Israël, maar ook de rest van de wereld, Teheran niet
""gestraft zijn gang laten gaan. Een atoombom in handen van of
""oer handbereik van lieden zonder veel verantwoordelijkheids
besef, is een gevaar voor de vrede.
e Amerikaanse minister van Defensie die nu in Tel Aviv is om te
epreken over het gevaar van kernwapens in het Midden-Oosten
j™ 2|]n Israëlische collegae ervan overtuigen dat ingrijpen
j "verantwoord is, maar hij zal dan garanties moeten geven
ani?ruit dat Washington, al dan niet in vereniging met
"oere grootmachten, de regering in Teheran zo in de tang heeft
J' er van die kant geen gevaar te duchten is.
didnu toe is van dit laatste nimmer iets gebleken. De kans dat in
l ^'tuatie verandering komt, is uiterst gering. Het Perzische
j 'nd trekt zich immers niets aan van wat de buitenwereld
Nieuwe spanningen zijn daarom allerminst uitte sluiten.
pot 720 ml.
50
blik 210 gram
Voor de dichtstbijzijnde
Jac. Hermans bel: 02154-83333
kilo
Geldig van maandag 9 januari t/m
woensdag 11 januari 1995 02
Van onze Haagse redactie
Den Haag - Het personeel van de arbeidsbureaus gaat eind
deze week of begin volgende week opnieuw staken als de
garantie uitblijft dat er bij de arbeidsbureaus geen gedwongen
ontslagen zullen vallen. Dat heeft de Abvakabo gisteren
bekendgemaakt.
De vakbonden en de directie van
het Centraal Bestuur voor de
Arbeidsvoorziening (CBA) waren
vorige week overeengekomen
dat er de komende drie jaar geen
gedwongen ontslagen bij de ar
beidsbureaus zullen vallen. Het
CBA-bestuur heeft het principe
akkoord tussen de bonden en de
directie vrijdag echter verwor
pen omdat het die garantie te
ver vindt gaan.
'Harde eis'
Het CBA-bestuur heeft de vak
bonden uitgenodigd morgen te
komen praten, maar de bonden
verwachten weinig van dat over
leg. „Het ziet er heel slecht uit
als je ziet wat het standpunt van
het bestuur is," aldus een
woordvoerster van de Abvakabo.
Volgens haar zijn stakingen 'on
afwendbaar' als het bestuur
morgen niet tegemoet komt aan
de 'harde eis' van de bonden dat
gedwongen ontslagen uitblijven.
De directie van het CBA en de
bonden zijn al enkele weken in
overleg met elkaar over de toe
komst van de arbeidsvoorzie
ning. Die is onder druk komen te
staan door het besluit van minis
ter Melkert (Sociale Zaken). De
minister wil pér jaar 400 miljoen
gulden bezuinigen op het budget
van de arbeidsvoorziening.
Kort voor Kerstmis hebben ver
tegenwoordigers van overheid,
werkgevers en werknemers over
die korting een akkoord bereikt.
Volgens dat akkoord moet ook
bezuinigd worden op personeels
kosten. Het CBA en de bonden
moeten uitvechten hoe die bezui
niging wordt ingevuld.
Woerden - De leden van de Vervoersbond CNV in het beroeps-
goederenvervoer hebben het eindbod van de werkgever, Trans
port en Logistiek Nederland (TLN), voor een nieuwe cao
verworpen. Zij hebben hun onderhandelaars teruggestuurd naar
de overlegtafel. De leden van de Vervoersbond FNV moeten zich
nog uitspreken.
De CNV-leden vinden vooral het loonbod van 2,1 procent te
mager. Zij willen minimaal 2,25 procent. Een ander heet
hangijzer vormt de vergoeding voor wachttijden aan bijvoor
beeld grenzen.
De cao, die geldt voor ongeveer 100.000 werknemers, moet per 1
januari van dit jaar ingaan. De onderhandelingen werden na
vier rondes afgebroken.
Arnhem - De grote producenten van stroom in ons land,
verenigd in de SEP (Samenwerkende elektriciteits-produktiebe-
erijven), hebben vorig jaar ongeveer 70,3 miljard kilowattuur
geleverd, 1,5 procent meer dan in 1993. De groei was daarmee
groter dan in voorgaande jaren. In 1993 was de groei nog slechts
0,48 procent en in 1992 was die 1,1 procent.
De inzet van de brandstoffen is vorig jaar flink veranderd. Het
aandeel van kolen nam ten opzichte van 1993 toe van 37 procent
naar 42 procent en dat van gas daalde van 57 procent naar 52
procent. Kernenergie was in 1994 evenals het jaar daarvoor
goed voor ongeveer zes procent.
Amsterdam - De toneelregisseur Karl Guttmann is vrijdag op
81-jartige leeftijd in Amsterdam overleden.
Hij werd geboren in het Oostenrijkse Bielitz en werkte aanvan
kelijk als acteur in zijn geboorteland. Begin jaren vijftig kwam
hij naar Nederland en ging als regisseur en dramaturg werken.
Guttmann is aan een aantal toneelgezelschappen verbonden
geweest. Eerst de Haagsche Comedie, later het Rotterdams
Toneel, toneelgroep Ensemble en het Nieuw Rotterdams Toneel,
Mede dank zij hem kon de Nederlandse toneelliefhebber in de
jaren zestig kennismaken met toneelschrijvers als de Brit Harold
Pinter en de Amerikaan Edward Albee.
Dalfsen - Het danspaar Jan en Mirjam Zwijsen uit Oss heeft dit
weekeinde de Nederlandse kampioenschappen '10 dansen' ge
wonnen. Het paar werd vorig jaar wereldkampioen dansen voor
amateurs.
De kampioenschappen dit weekeinde in Dalfsen waren voor
professionals. Zeven dansparen namen deel aan de finale,
Tweede werden Harm Jan Schadenberg en Wendy Kroeze. Met
de winnaars gaan zij naar de Europese Kampioenschappen en
de Wereldkampioenschappen. Het '10 dansen' bestaat uit twee
onderdelen: vijf ballroom-dansen en vijf latin-dansen.
Utrecht - De Nederlandse Spoorwegen gaat zijn treinen uitrus
ten met een black-box die de ritgegevens registreert. Op die
manier hopen de NS een beter inzicht te krijgen in de oorzaak
van ongelukken.
Het apparaat is te vergelijken met de zwarte doos in vliegtuigen.
Aanleiding voor de maatregel is het treinongeluk in Hoofddorp
in 1992, dat aan vijf mensen het leven kostte. De oorzaak van
dat ongeluk was moeilijk vast te stellen. Uiteindelijk bleek dat
de trein was ontspoord omdat de machinist te hard had gereden.
De NS willen in beginsel alle treinen die na 2000 nog in gebruik
zijn uitrusten met het apparaat. Als eerste komen alle 'sprinters'
aan de beurt.
Den Haag - CDA-peetvader Steenkamp ziet in de huidige
fractievoorzitter Heerma geen nieuwe lijsttrekker van de partij.
Het CDA moet zich gaan beraden wie over vier jaar bij de
kamerverkiezingen het best de lijst gaan trekken.
Op dit moment ziet de grondlegger van het CDA evenwel nog
niemand rondlopen die in aanmerking komt om in de voetsporen
van Lubbers te treden.
De CDA-senator en voormalig partijvoorzitter sluit zelfs een
comeback van de na de historische verkiezingsnederlaag ge
sneuvelde fractieleider en lijsttrekker Brinkman niet uit.
Loenersloot - Het Esso-stationnetje van de architect Dudok, dat
veertig jaar lang aan de A2 stond, is gisteren rond het
middaguur eindelijk op een ponton in het Amsterdam-Rijnka
naal gehesen. Vrijdag en zaterdag liep het vervoer van de
bezienswaardigheid naar het Autotron in Rosmalen door het
weer en door technische mankementen vertragingen op. In
Rosmalen zal het gebouwtje worden gerestaureerd.
Groningen (anp) - De groep 2 Unlimited heeft de Popprijs
1994 gewonnen. Dat is zaterdag bekendgemaakt tijdens
Noorderslag, het festival van Nederlandse popmuziek in De
Oosterpoort in Groningen.
De Popprijs, een bedrag van 10.000 gulden, is een onderscheiding
voor de band of artiest die in een jaar de belangrijkste bijdrage heeft
geleverd aan de Nederlandse popmuziek. 2 Unlimited, gevormd door
de Amsterdammers Anita Doth en Ray Slijngaard, heeft de afgelopen
drie jaar ongeveer tien miljoen platen verkocht.
Volgens de jury is 2 Unlimited, in een genre waarin de anonimiteit
van de artiesten groot is, in staat gebleken een eigen gezicht te laten
zien. „Ook live heeft 2 Unlimited zich bewezen. Op grote festivals
weet zij een groot enthousiasme bij het aanwezige publiek op te
wekken. Over de hele wereld heeft de groep zich als voorloper in het
genre laten gelden en getoond dat in deze overbevolkte muziekstijl
Nederland een niet te missen factor is," aldus de jury.
De Popprijs is een initiatief van de stichting Conamus en de BV Pop
van de Kunstenbond FNV.
Door Barenda Grutterink (anp)
Schiphol - Jan Poncke Prin
cen is naar huis. Gisteren
vertrok de door andere Indië-
veteranen zo gehate en van
moord op kameraden be
schuldigde overloper vanaf
Schiphol naar Indonesië,
waar hij zich al sinds jaar en
dag inzet voor de mensen
rechten.
Het bezoek aan Nederland heeft
Princen, ondanks de commotie
die het teweeg bracht, goed ge
daan. „Het was bijzonder prettig
om de kerst en de jaarwisseling
bij mijn familie door te brengen.
Voor zoiets is er toch geen betere
plek dan het land waar je van
daan komt," aldus de zieke en
zeer vermoeide Princen kort
voor zijn vertrek.
„Ik ben bijna uitsluitend bij fa
milie en vrienden geweest," ver
telt hij. Ondanks de vrees voor
wraak van Indië-veteranen heeft
hij toch nog een paar echte uit
stapjes kunnen maken.
„Ik ben naar mijn oude school
geweest, het seminarie in Weert.
Verder heb ik de gevangenis in
Utrecht weer gezien, waar ik heb
vastgezeten nadat ik door de
Duitsers was opgepakt. En ik
ben met een vriend uit Blaricum
naar de berijpte bossen geweest.
Zoiets had ik natuurlijk al heel
lang niet gezien. Het was heel
erg mooi."
Bewaking
Princen is goed bewaakt, zegt
hij. Rechercheurs van het Korps
Landelijke Politiediensten wa
ren voortdurend om hem heen.
„Ze hebben me met terughou
dendheid bewaakt, ze waren
heel tegemoetkomend en bereid
willig. Ze hebben echt hun best
gedaan om me het leven zo ge
makkelijk mogelijk te maken.
Dat is ook gelukt."
Princen zegt dat hij bovendien
gewend is aan moeilijke situa
ties. Hij heeft er in zijn leven al
zoveel meegemaakt en als strij
der voor de mensenrechten is hij
in Indonesië nog steeds niet bij
iedereen even getapt. „Ach, ik
heb verder niet zo over die be
dreigingen nagedacht. De vraag
is natuurlijk ook in hoeverre die
ernst waren. Misschien waren ze
alleen bedoeld om een zenuw
oorlog te ontketenen."
De strafklacht die deze week op
het Paleis van Justitie in Am
sterdam binnenkwam en vrijdag
werd geseponeerd omdat behan
deling toch tot niets zou leiden,
ziet Princen ook 'in het kader
van die zenuwoorlog'. De indie
ners van de klacht schuiven
Princen wel twintig moorden in
de schoenen.
Misbruik makend van een Ne
derlands uniform zou hij Neder
landse militairen in de val van
de stijders voor de onafhanke
lijkheid hebben gelokt. Princens
versie is altijd geweest dat hij
een Indonesische gevechtsgroep
heeft geleid, dat hij daarmee
wapens heeft buitgemaakt en
dat hij niet weet of er bij de
guerrilla-gevechten Nederlan
ders zijn omgekomen.
Princen schrok in eerste instan
tie wel van de aanklacht, temeer
omdat hij er alleen uit de krant
over vernam. „Maar ik weet wat
ik zelf heb gedaan en die weten
schap doet me iedere avond ge
rust in slaap vallen. Ik heb ner
gens spijt van."
„Natuurlijk kan een mens zijn
leven niet helemaal inrichten zo
als hij het zelf wil, maar ik heb
altijd volgens een bepaalde lijn
proberen te leven en die lijn volg
ik nog steeds. Ik zou de dingen
daardoor waarschijnlijk nog
steeds zo doen als ik ze eerder
gedaan heb."
Poncke Princen is niet echt ver
bijsterd door het rumoer dat zijn
bezoek teweeg bracht. „Neder
land zit nu eenmaal met een
onverwerkt verleden en ik word
een beetje als Kop van Jut ge
bruikt."
In zijn huidige vaderland Indo
nesië speelt het verleden lang
niet zo'n rol, beaamt Princen.
„Daar heeft men om te beginnen
al helemaal geen tijd voor. Ieder
een is bezig met overleven, met
de vraag: wat eet ik vandaag en
wat eet ik morgen? Verder is de
Indonesiër misschien wel naïever
en vergevingsgezinder. Boven
dien is de toerist uit Nederland
nu belangrijker dan de vroegere
soldaat die nog eens komt kij
ken."
Een aantal van die vroegere sol
daten gaat volgende week don
derdag in Leeuwarden de straat
op om te demonstreren tegen de
wijze waarop ze door sommigen
worden afgeschilderd. Aanlei
ding is de zaak tegen de journa
list Graa Boomsma, die de Indië-
veteranen in een interview in
verband zou hebben gebracht
met SS'ers.
Princen: „Onze jongens moeten
Ponke Princen foto anp
niet tot SS'ers gemaakt worden,
want dat waren ze niet. Wel
werden er dingen van ons ver
wacht die deden denken aan die
van de SS."
Deze opmerking zal hem moge
lijk niet in dank worden afgeno
men. Toch staat Princen open
voor een gesprek met de vetera
nen. „Ik zou een uitnodiging
voor een gezond, parlementair
gesprek op neutraal terrein
graag aannemen. Het is nu te
kort dag, maar misschien een
volgende keer."
